장음표시 사용
441쪽
mort ut,& sunt 3eccata, mortalia, uel actur qui sunt in Nocato mortali, in mortui, quia mori scilicet peccatu mortale, actus mortui,quia eu morte. L cu peccato mortali fiunt. Cosequenter ponitur talis propositio. I 'rimo, actus mortui, idest peccata mortalis, semel dimissa, nuci uim i edibu t. peccatu mortale dicitur mors,quia per illud perditur illud, quod dicitur uita, scilicet raria. Alii sunt actur, qui sulit et ii mortui, nolsinani ars, sed quia sui in illo peccato mortali, de isti sunt actus mortui, te nunquam reviviscet. i. directe nunquam ordinabutur ad gloria aeterna: ut ego tum in peceatomortali, vado ad eUebridum dado eleemosyna, oes isti actus
sunt mortui, sta in peccato mortali sui, ista nuquam reuiu stet. i. nuquam ordinabutur ad gloria aeterna. M ideo Q bat Paulus Saleriit avero &c.charitate aut no habuero. nihil sum, nihil mihi prodest, scilicet ad gloria aeterna, Dices. O ergo, postqieii sumus in peccato ortali, no debemus bene ateresi est doctor ne et docosequetiacu Augustino, in primo de ciuitate Dei, pon o alia confusione. Licet actus nut in peccato mortali directe no ordinent ad gloria aeterna, ec immediat tameno frustra sui, ea sunt Aux et ualet ad multa bona, scilicet ad bona teporanea, ad dispositionem remissionis peccati, uesctetit, u dominus inei labri nos ad p nitendunt, iaciliter, Ze per hoc soluitur prima argumet Secundo arguit sie doctor. Sicut se habent mala ad punitionE,ita bona ad reuiunerationem, de ad gloriam aeteri .
lauamuis hoc litici talices Met,do em ibi ostendis miseri eordia,&bonitas
Dei, τ peccata dunttia. i. obligationes nu quam ria but, sed bona mortificata P p eat si mortala, dimissio illo peccato rudibat,no quo ad ius, sed quo ad executione tur is, quae imp diebatur ner illud mortale peccatum, Se ideo non eli limite. Hoe ostendo diei ido riquanda quis peccat mortaliter, ordinatur ad p nam aeternam, sed quando iste p. iret de illo peccato, quod st,commutatur poena aeterna in temporalem, qua poena non Gluta, adhuc remanet culpa, sed ipsas luta non plus est culpa, uel non plus manet culpa. Contra. quam primum istes enitet, dimittitui culpa. pa tet quam primum ipsiam enitet, si moreretur, iret inpur. gatorium: igitur in eo non est culpa. Respon letur, F culpa dupliciter remittitur.Vno modo in se. i. i, nonplus est peccato nec ordinatur ad pinnam aletnam, di ita non oranet culpa iii se, quia est dimi ilia. Alio modo manet culpa in rina. unde culpa manere in trina, iaci est nisi manere pina pro cui-pa.i. pina pro culpa dubita adhue manet. Ex quo sequit una magnu cotta idulgesias. Dicit doctor ut peccatu no remittit nisi ad minus irina aeterna comutet in pqua temporale, m radum est igitur de tridulaetiis quae dicunt a dua di culpa. uuc omius relut gen , fecit ontra istud arsuitur, si bona meritoria resurgerent, sequeret ui ine semper resuri eret ad maiore gratia, quam sue rit illa a qua eecidit. Patet sic, quia qυ do resurgit , resurgit eu omnibus bonis quae prius haouerat, de prius nabebat ista gratia, quado cecidit: ergo resurget cum ilia griuia, ec cum hoc cum una alia quae debetur actua per quem. resurgit. elidet enatio peccati sui , ta per consequens quicunque resurgit, surgit ad maiorem gratiam scilicet cum gratia prius habita, oc noua acquisita per bonu actum Irinitentiae. Noraudum tria debemus hic eonsiderare, gloria,gratia, de merita, ta secundum τ opera nostra sunt bona, tantu proportionabiliter datur nobis de pratia, & gloria, & hoc est, et dicit,u Deus reddet unicuique secundum opera sua. i. secudum exigentia bonorum operum. Ex quo sequitur, I duo sunt praemia uel dux mercedes boni operis, scilicet gratia,&joria: igi ardabit gratia.&glorii secundum existentia opera, .unum de istis duobus immediate dat: aliud no dat immediate, nisi in acceptatione, unum scilicet primu ui est gratia, aliud gloria quod dat in acceptatione non pro illo tempore quo meretur, sed in tempore determinato ὶ Deo. scilicet post leparationem anini Sicut dicimus faenulti tale seruitium, to dabo tibi in testo natalis domini hoc. Postquam dominus dat gratia de perdimus eam per Deccatvm mortale, utrum sit congruum quod iterum det novisula utru oporteat v, bis praemio opera nostras' videt non, postquam ia soluit nobis de bonis operibus dado fratia,& pdidimux quare dabit nobis eade Horia, non soluit aut nobis nee dat statim satio bono opere, & ideo remanet tui ad eam habendam, non autem ad gratiam liabendam, quia iam n bis suerat data , de receperamus eam quam peruissimus, α
u teacturillam restituere nobis, Miterum duri deponitur talis Nositio . Nunquὶni dominui dabie
gratia illa qua dedit pio meritis si ea perdamus per peccatu, Non redd ree ea no dedit nobis gloriam quae debet meritis, sum perma de iis grananet nobis ius ad illa: Ex quo sequitur pulchra corollariu , u et M p. 3ille qui tesurgit', semper tesurgit ad maiore Horia, sed non poportet reiurgat ad maiore gratiam. Declaro istud . nam tu . e . ille in gratia, fecit ma bona opera, quibus debetur gloria: rami peccat mortaliter, ius ad gloriam, est sopitum : quando resurgit facit bonum a tum, se iiii actui debetur unus et alux gra tiae ergo resurgit cuillo gradu statiae. Neum i iis gradibus gloriae praecedentibus, de sic rei uvit cum maiora gloria. Dices etia illi actui per que relii Tit debetiar gratia: ergo habebit illa gratia ei gratia qua prau, habebat .nego sequε Lgrari. qua prius habuit Pdidit. cu Gerat data pro lolutione meritorii: ideo no est cogruum dominui det libita le, se ite solu datur sibi gratia seeundi exigentiam meriti. quod tunc de nouo habet. Ex quo sequitur corollarium , u quicunque resurgit, resurgit elim omni gloria quae de bratur romnibus actibus meritoriis, quia dia erant sopita. de cum sto
ria debita illi bono actui, per quem refutetit. de secundum ille actus per quem resurgit est magis. uel minus meritorius, maior, uel minor, latur gratia, de ideo aliquando resurgit cuniatori,aliquandocunan inori gratia.
Quae res ut tulit possibile. q, aliquis resurgat in aequali ues maiori gracia,quam iuit illa , quam perdidit per peccatum; iRespondetur 'pol sibile ea utile quia possibile est P gratia 'quavdidit, luerat duoru graduum, legratia in qua resurpit, erit trium, Ppter intelione actu P quercsurgi , si hoc
eii P dicunt boni doctores, ponedo tale a positionem C l l . . Dbet actui meritorio debetur gradus gloriae, sed pro tunc non
debetur libi pradus gloriae quando resurgit, sed pro alio tem
pote, puta qua do amnia separabitura corpore, iud pro tune, idest quando resurgit. debetur sibi eratia : ideo pro tune re- surget, cum maiori gratia, no quod resurgat cu illa qua perdidit, sed quia actus per quem resurgit est ita bonus, quod estd'Unus maiori gratia,quam fuit gratia quam perdidit. Ponamus nunc hanc cones usionem. Uicunque resurgit a peccato semper resurgit ad maiorem gloriam, sed non oportet quod semper resurgat ad maiorem gratiam, solum re iuris 'pet ingratia debita actui per quem res, git, Se resurgit cum gloria debita omnibus prium bonis actibus suis, docum hoc cum loria debita isti a b i per quem resurgit. Dices.tu dixis i bono operi debetur gratia de gloria, pono calum illum, taliquii faciat unu bonum actum, illi actui debetur ratia, de gloria, utrum gratia inquat uni gratia, est, d betur tibi aliquis gradu gloriae, ita 'a, debeantur ibi duo pradus gloriae, unus pro bono opere. Alius pro gratia Res cetur pro toto isto textu de omitibus textibus sequentibu , 'pra: ix per se, non corres iidet aliquis gradus gloriae, alius, Gruia . quam ut gloria quae correspondet actui de ideo una&eade respondὶν 'storia tres, o et&gratiae , de bono operi, se non corre- graui . cii pondet gratiae nisi quia correspondet operi. ec ideo ubi in- actui meri- uenimus quod gratiae correspondet plotia debet intelligi no i par se sed secundum exigentiam bovi operis. Contra puer qui est de nouo bapti ratus nuquam secit bonum opu ,α tame si moriatur haberet gloria, de no propter bonum eius opus ergo secundum exigetia gratiae, igitur gratiae debetur gloria per se, de se gratiae debetur gloria. de et ibono actili: Respondetur u gloria quae debetur puero noui ter bapti rato, debetur ratione illius, ratione euius data est sibi gratia pura uirtute pallionis Christi, quae passio Christi ea accepta a tota trinitate prolato. uel tanto gradu gratis. Ex quo infert doctor unum corollarium, Gratia quae datur
puero in baptismo, ec gloria quae dcbetur ei, sie se habent. U Glut
cuilibet bono proprio oper. abbomine iacto, debetur maior floria,&gratia, quam debeatur puero. Et inde est quod qui uiuunt in hoc mundo, debent resurre maetnas gratias I eo, qui dedit eis occasionem plus merendi, tuam illi paruuli mereantur. Ex quo sequitur,quod bonus actus factus ab homine multu placet Deo. Iuxta illud. Aspexit dominus ad Abel, i .ad animum Abel, de ad munera eius. Sic aspicit dominus ad bonum animum nostrum. Dicet Tucunque resurgit, resurgit ad maiore elotia: ergo reportabit comoda dehoeui cecidit in peccato. Dico P , cosequentia no ualet, immo duo sunt ibi inconicida quae ta lis res iurgAreuortae: I moreportat inco modum. cuia ostendit Deu ecuao importat incomoda, tardidit tempti , quosuit in peccato: de opera ficta tuc. i no ordinantur ad gloria. Laisto sequuntur duo parua corollata a. I rimum corolla
442쪽
xium est,per modum quaestioni ii te quistio est ista. Vir sistit
liquem esse dignu gloria aeterna,qui tamE nunquam ha bit ea immo qui uere damnabitur. Dico uiti ut dictu eli de tuo et bene egit Pon nes dies ruos, ta in fine ui suae pec-Cat mortaliter, ta in tali. 'eccato mortali moritur debetur sibi gloria, sed impedit executionem iuris, ne ilia detur gloria
Micina moritur enim in peccato mortali, di sic danabitur irpter peccatu mortale,& no habebit gloria,q tibi debeturi tione bolaotu actuu quos iecerat in uita sua, cogitet homo qtristitia est in damnati, tile haec uideribus, scilicet v gloria aeterna debetur ipsis, Se nnnquam dabitur eis. unde sicut duplex est gaudiuiti beatis, scilicet essentiale, di a cod Etale, ita est tristitia essenti alta, & accide talis inda iratis . Tristitia es.sentialis, est de nolle detineri in igne. Est alia tristitia accidet alis, quae habetur de malis operibus, ut diceda inaledicta hora qua inueni tale, dcc. Aliquis dicatur dignus gloria aeterna dupliciter.Vno modo propinque. Alio modo remote .l opinque,quia est in gratia,& noti habet impedimentum. Remote, quia habet ius ad gloriam aeternam, sed cum hoc habet impedimentum, scilicet peccatum mortale. secvudum corollarium prxdiciae quae itio ista. Quaeris, ego pono ines iecerit multa merita, t de cadia P peccatu mortale, ut tu ista merita ualeat aliquo mo ad telarge au a peccato postquam cecederit in illud: Respsidet doctor, roauile est et illa bona merita quae homo iecit,& cadit per peccata inortale, ualeat ad citius. resurgedua peccato mortali, dumodono stet proteritus, &obstinatus in malo, sed iaciat quod in se est. Lxeptu. ille bonus uir, semper bene operatus est, cadit Ppeccatum mortale, ista bona opera quae iecit ualet ad citius resurgedu, Sc inde est v videmus P experietia, boliu uiro si cadat, nuqui in gaudere,donec luem coicit is, eo bona merita quae prius fecit, ualet ad cuius,& inr Ese resurgedu. Dat exe-pluco tor de quo in nouiro, qui cecidit in aliqua crimina, ad nidicatus est morti,& statim refiat texit per pinitentia. I RO TERTIO articulo,ubi quaerebatur, utrum peccata dimissa y p itent Qm redeant, ponit hanc coclutionem: i eccatum dimi ilum per psimentiam redit quo ad circui
stantiam ingratitudinis , hoe est dicere quod illa qui peccat , cui dimittitur istud peccatum per p itentiam , postea iterum eecidit peccando, istud secundum peccatum est grauius propter circustantia ingratitudinis , quare qui dominus fecit tibi magnum bonum dimittendo sibi istud peccatum, di postea recidi uat, nunquid est ingratus sic:ergo istud peccatum secundum est grauius propter circunstantia ingratitudinis. Ex quo sequitur,ir bonum consilium est confite nubus qui redierunt ud peccata, T confiteantur de illa
circunstantia ingratitudinis,&,primo dicatur hoc in co- sessione,confiteor quia sua ingratus Deo , qui mihi indulsit alias, de redii ad uomitum, per meam ingratitudinem.
Dices, ubi ilat proprie Paritudo: Res podet doctor, v gratitudo consistit dando aliquod bonum indebitum, sed ite eitu ille qui est in peccato secundo, Cin peccato in quo rediit,eii inimicus Dei, quia in peccato mortali est, si ergo Deus det sibi aliquod bonum,noi me illud bonum est tibi indebitus se, di tamen dat sibi gratiam, igitur illud est sibi indebitum: siue illud indebitum iii mitius, sue aequale, scilicet respectu
boni quod ipse daret amico suo, seu innocenti. Exemplum. ise est innoceus, dominus dat sibi bonum, quia est amicus suus, dat isti alteri qui est inimicus suus, bonum, illud bona est indebitum, siue illud bonum quod datur peccatori sit mi. nus, siue aqua e bono innocenti collato. Nox dum Ttota ista materia est circa materiam pratitudinis, ta ingratitudinis. Quid est gratitudo, uid ingratitudo . Unde ingratitudo fit tribus modii ut eicit Altiss. de Tho.l imo fit omittendo, puta non dando gratias illi qui bene nobis iecit sue post plaudium non diso gratias Deo, qiii dedit nobis piadium, hoc peccatum si omittendo, id est non laudando uel recognoscenta.Secundo si contemnendo illu, ut bene fecit. Viide conteninere propite, directe est ita.
ores tanquam uili uel uituperabia i .reputare illam remia qui uitu νerabilem: ntemptus ut est proprium peccatum, est illud irasci rei, idest nolle illam rem tanquam uiu , ut irascor isti qui mihi iecit bona, e contemptui eu habeo, di co-tzptibilem reputo:Tertio fit ingratitudo contrarie id est te ldBlo mala pro bono ipsi benefactori. unde reddere ma. ibono est iacere aliquid benefactori, uiuia noesset beneia. tor,nsi minus peccatu eisset. Exemplum. Sortea est bene tactor meus dissamo Sortε, est reddere malu pro bono. N quam
sequiturq) reddere malum, no, est siem aliquid quod
est tra praeceptu Dci: ergo ingratitudo contrarie , semper
est peccatu, Ex quo sequitur ut dicit sanctus Thomas, quod gratis dat aliquis bene iaciora, ad quod nis tenetur letione Este m. Obligatoria. Exempli risi eiecit mihi bona: gratater facit ista r---. bona, non ieexpeeiado donatione faciendo mihi bonum, noreexpectando ani mobligatus tibi aliquid reddere, ut datis mihi gratis prandium, an teneor uobis dare, se ae si no dedero pecco Dico nosum obligatus sub poena peccati, sed bene sum obligatus obligatione honestatis, e mittatis, dedecentiae, siciu li oppositum facia, uituperabilis uni , noculpabiliter, de inde est v qua do dicimus ut ingratitudine deterius est nillil , no debet intelligi deterius, idest eulpabilius, sed deterius.i uituperabilius'. Ex quo sequitur Ψ ilaodo pr cite an debito gratitudinis non eli obligatio evipabilis, ira est obligatio honestatis decentiae, de congruitatis . et ii nos
cerim, dc rec nouerim, uituperabili, tum, i autem sit pe eatum,non est propter debitum grauitudinis, sed quia iacio malum contra lesem Dei.
Ex isto potest solui nue quasi ista tota dissie ullax , de quaestio, de sic ille peccauit mortaliter, dominus remittit tibi perpet nitent iam i stud peccatum dando sibi ςratiam, iste recidi uitan peccatum , istud peccatum est grauius, Hopter ingratitudinem, quia secerat isti bonum, erat sibi gratiam, Se iste eum lisit, frangendo praeceptum eius, istud peccatum
est grauius ut auitate circunstantiae ingratitudinis. 1 une quaero. iste secundario committit fornicationἔ, illaiornicatio est rauior si ter circi instantis ingratitudinis, ectioἰol istam secundam fornicationem saciat eodem mi out iecit primam, utrum grauior iit sic, τ ad ala olem, petnamdam uationis imputetur, quam prim 3, ues grauior. i. vituperabilior. Vult dicere doctor T istud iecudum est grauius cutipabiliter.r.T ordinetur ad maloiem rinam, istud uidetur iriationabile. N in ii ingratitudo adderet gradum riuae istud uideret ut in pollibile, w ostendo. ooz iste committat die unum peccatum mortale, de iii alio die confiteatur, de sile Pecet in alio die, & consteatur, Ac sic continuet usque ad mortem sine illa fornicatio emet multu graui, qJ estialsum. Lii tamen hic notandum v si i elimus tenere secundum peccatum si grauius eulpabiliter primo. i. ordinet ut ad ali- quam pina maiore quam primu,nuqui ni esset lignari illa petita Paliquas partes eiusdem quatitatis ita bene sertionis, coparando ad peccatum in se, & hoc uidetur dicere do ci emptu, omne quantu est diuisibile in duas partes eiusdem Proportionis, P ruas medietates, iter si medietas in duas, sequaelibet qualitas est diuisibilis in infinitum in tales partes, dc peccatum est qualitas , ideo sic diuiditur: Iste modus ultimus est modus doctoris, dicentis quod debemui confit ii de ingratit idine. Istud dieitur tenendo τ gravitas itara. ii tudinis est grauitas culpabilis, re non uituperabilis. Secundo quia quanto, tac.JHic tangit doctor unum quod n5 est uetu. Dieit τ ille qui
peccati terum post romissionem peccati, peccat duobus peccatis aequi ualetiter,quia ipse ob igatur duabut obligationibus, no plus peccare. Primo obligatur legi communi. scilicet lege Dei dicenti, Non tornicaberis, noli sui tum iacies S ido lege promistio uix, quia promittit no redire ad peccxtu, dc redit, de se peccat duplariter. Breuiter, quicunque recidi uat in se dia peccatu, peccat contra lege i ei quia fiat nic tur, sed et peccet cotia legem promissionis, non credo, nec est modus,uaisterinit ες promittat no redire in peccatu, sed bene uetu est,u' proponit.Vnde ista tria sunt coee deda. Pri
mo propositu est uelle no plus redire n5 pone do hoc uerba promitto, no redite, sed proposta no oblisit. Id istud, pos . tu ut dicut doctorei,debet haberi in eoiei cne. Promi suo fit circa creaturas, o fit v istud uerbia imitto, de istud obli- Inpat lege promissionis adseruandum primi issum, illud node- - σέ
bet fieri in consessione, nec debet quaerere curarus T promittat, si tamen promitta inducitus a conseis risi peccet Reccat contra duas leges, scilicet coita legem Dei.& promiti ionis. D- , I Ibi est dicte illas, utrumq ut non seruat promissum peccet mi μ'. moit aliter. Ego non aud eo dicere hoc.Est aliud puta uotum. Votum est promis io facta in Deum Ic sanctos eius. uoueo Deo, uouco s. Petro , in ud in consessione non debet fieri, scilicet v pernitens s ciat uotum non redire ad peccatum,
nec debet peti, ita solum propolitum.Quid igitur addo
rem dicentem promittit. .proponit.
443쪽
eato, D tantio eades it et si in peceamn qualiter peciat, c ualiter sint ingrati isti duo,st breuiter qrit doctor princi-
iter hic de ingratitudine. i quis istors est magis ingratu . breuiter res tur hie.Tota ista dissi lia, itandatur Lucs. 7. ubi Christus quaeliuit. Simone de duo de rotata quorum uni plus dimisit creditor,4 alteri:quis illorum tenebatur plus diligere et editorea espondit Simon, * iste eui plus
donatum erat tenebatur plus diligere,&se quaeritur cui plus donat laeus, uel alli quem perpetuo eonseriise sine peccato, ut matrem, uel illi quem permisit eadere, & postea releuat Ppoenitenciam. breuitertes pondet doctor: ista dissicultas prouenit ex parte isti ira termini donare. Vnde donate uno moestatius liberalis communicantis. i. dantis aliquid. i. donare est idem, in communicare aliquod bonum. Alio modo idem est, P condonare, & tune idem remittere illi quem conseruatan innocentia, ut uiminem , nihil condonat. .nihil remittit,quia non habet quod remittat, donat tamen, quia dat sibi bonum eonseritationis, puta seruat eam quin cadat. Cui sicit maius bonum breui ter omnes doctores conueniunt, in hoc, τ dominus iacit maius bonum illi, quem conseritat, ut
secit matri suae, quam illi quem te euat post osum. Breuiter est notandum, et ista duo bona sint incomparabilia ad inuicem sunt alterius,& alterius rationis, & io proprie,& de rigore, non possunt comparari, nee uin adhucdoctor potuit inuenire ronem quare conseruare innocentia est maius bonum,quam iuuare ad resurgendo, quia qnq; quis resurgit eum maxima gloria, uel gratia. Vnde 'fi dicitur nic, in donat plus Paenitenti, quam innocenti: illa de rigore est talsa. Glossietis. Donat plus potu tenti. i.dimittit plus quam innocent ι,hoe est sum, uia nihil dimittit innocenti.Pothabere ali 4 sensum uerum Uonat plus innocenti, quam pinit
tui. maius bonum sarit innocenti.quam mitenti. Dices quacissi euitatem inueni, de istis duo bonis Ecce diiseultatem quia primo quicum resurgit, resurine sp ad maiorem gloria, di coiter iussus, qui eadit, resurgit ad maiorem gratii 2Puehemente detestationem quam habet de mecato, te resurgit ad maiorem pratiam, & gloria, iste bonus poenites,
nonne uidetur Deus sibi magnum bonum feeisli,dris pol merseruare, F non eada in peccatum, in actus boni quos iaciam sunt multum remissi,i iste aut cadit,& refulsit ,eum una uehemitti detestationere ccati, hic, T reiargit ad maiorem gratia, di gloriani Vnde ii uelimus bene arguere in istis duab. signi sicationibus de douate, comparemus synonymum ad synonymum,cui plua donatui, donare idem ei ,τ remiti e . modo diearis cui plus donat ' Dico ut em plura peccata remisit capiendo in una tignificatione Cui plus donauit lili cui plura Dona eo ulit:capiendo donare pio actu uoluntatis liberali
Si arguas, plus donat illi eiu taueiora pereata dimittit. Pate quia eui pauciora peceat dimittit agis eum consentauit a eadendo. Et propter istud,ssicit doctor ibi, & hoe si non esset bie aliud beneficium donatum, si quod est donare, vel remittere, de io uerum est. Pilli eui pluta ccata remittit. plus donat caeteris paribus.i. posito, ta non iaciat aliud bonuistis duobus, nisi peccata remittere, puta uni duo heccata, alteri centa, di hoc est impossibile, ' solum iaciat illud bonossi
remittere duo peccata, quia cum hoc praeseruauit istum ne in tot in quo tereidit alius. Vnde homo ea ita potens, ut alius, de ita liber, ut alius, di potest sacere, quod alius, de unus cadit in centum peccata, te ego non eado, nisi in unu peccatum dris conseruat me, ut n5 cada inoia iija peccata in q ce cidit aliut, di sie impossibile est, τ dfissolum remittat peccata, non septao aliud bon quia cum hoc coseruat a casu. Ex quo sequitur, ut isti duo tenEtur Deo tentione gratat udani ,
ex alia, de alia taloen M. Vnus tenetur ex ea conseruationis,
di alius exciremissionis pece ti, te quia est ali' de alia caus 5 ista propriὸ non sunt eomparas ii ad inuicem. Ille aut qui reddit gratias Deo de remissione, debet dare dupli eo Latias. Primo remisit sibi peccata.Sacundo et praeseruat iam ne in maiora, uel plura oderet. CAd seeundum, dic.
Q, it doctor, utru lit possibile, et, aliquis si, ut, de semel
peccat pluribus peceati . Exemplum: iste sortes tenetur non peccare lege Dei, t e gratat inis,lege promissionis,lege uoti .utrum quando ita peccat, peccet quatuor 'eccatis. Respondet doctor, ae aliquando Himus obligati pluribus obligationibus ad non peccandum,tamen stat ut transgrediedo unam obligationem,peccamus uno peccato, de non aliis men semieor, te nolosa mirari, non tamen e sidero an
eio ingratitudinem Deo, nec intendo de promissione,uel uoto iactis Deo, immo uellem illas obligationes esse separatas, isto modo preeo solum peccato semicationis, quia tunc nohabeo actum explicitum, nec implicitum, circa alias obligationes Ireuit et notandum, et istae obligationes sunt oblis tiones communes, quae non iaciunt numerum in peccatis sicut non sequitur, me fornicatur, c transgreditur pto missonem, ergo peccat duobus peceatis: non sequitur, quia sup rius &ι uterius nunquam ponut innumerum, sed transereri est superius, ad tarnieari, ingratitudo est superius assar nicationem, ideo non sequitur : iste fornicatur, te transi reditur, ergo duobus peccatis peccat. non sequitur, iste tornicatur de transgreditur promissionem,ergo peccat duo bus peccatis. Oecham in fine tertii tractatus huius, iste tenetur fugeresernieationem, semicando peccat, de non fugiendo somicationem, an committat aliud peccatum vi inuri sic, quia debebat omittere fornicationem. de susere sornieationem. Vtrum 'victa nque committit unum peccatum, faciat duo peceat a s Dicitur u non . Contra: ille tornicans, committit peccatum semicando. secundo peccat,quia tenebatur iugere fornicationem, de non segit, ergo dupliciter peceat, de duobus peccatis: Respondet Occham, quandocunque sunt aliqua quorum ad unum necessario sequitur aliud, nunquam computanda sunt in duo peccata, sed ad committere sequi tur necessario non sugisse, tu nos: ergo non sigilli, de ideo duo peccata non sunt ibi tu fornicaris: ergo es ingratus, tamen non sunt ibi duo peccata. RusTAT sokva Ra ars umenta. Ad Nimum argumentum cum arguitur se. fuit retolutio nostra, st peccata dimissa per poenitentiam, nullo modo redeunt, quo ad obligationem, sed bene quo ad .circunstantiam ingratitudinis. ista argumenta uolunt probare τ de satis redeant, quo ad obligationem panae, de pro ista materia additur una auctoritas. Matth. i s. Dominus nabebat duos seruos:dimitit uni debitur iste primus seruus cui debitum dimisit, noluit conseruo dimittere dubitum, de se nunciatum est domino, et iussit illa primum incarcerari: ita ergo erit de nobis si facimus peceat de recidiuamus, ciminus praecipiet in trudi in inferno. N4.
est sic dissiculias, illa qui recidivae peccando est dignus p
na aeterna pro illo peccato, per quod recidiuat, te iueo incarceratur, non tamen est dignus poenae aeterna pro illis peccati, sibi dimissii. Si esuit de isto seruo eo ut non dedit cui debetibat dare : ideo peccabat, propter illud peccatum quod faciuvat erga conseiuum . de hoc est quod dicebatur Iacobi. M. quod qui in uno endit,omnium iactus est reus, sed ille qui recidiuat est reus unius scilicet peccati per quod recidiuaurigo de omnium.
Respondetur eodem modo et ille qui est unius reus, idest
qui peccat uno peccato per iecidiuationem, factus est omniuxeus quo ad dationem p nae, quia incurrit poenam aeterni, sed non quo adgrauitatem poenae, quia non habebit ita gra-Mem ponam pro uno peccato, sciit u commisisset centum. vltra quaerit dissicultatem in alio argumento, ' natur casis ae uer contritionem peccata sint dimista ista , iste tamen non est contestis,postea non constetur, immo negligit con-.stera illa peccata, moti tui. Vtium per boeae non eonsessus est, redeant peccata quae iuerunt dima illa per contrition m ,
A. pondetur τ non sed solum datur pona propter hoc, v 'est contemnere comessionem, de non pro peccatis dimi per contritionem. Ultimo arguit doctor. &uult probare v naturaliter re-Gat eadem obligatio numero ad qua prius eramus obligati. peccatu est tenebra, sed eas tenebra numero naturaliter redit, ergo eadE mn de eadem obligatio naturaliter redit per comi mone eccati .Probatur minor,& ponitur casus in penu uel cauea uint tenebrae: ibi irangatur mutus, Sol intrat,n5 liliis sunt tenebit ibi: fiat de nouo mutus, erit eade ten
bra quae prius. Probo est idε subiecta, scilicet ide aer exisse, in
penu, s sido est eadem earentia luminis quae prius erat, e so eadem obligatio numero redibit. Vnde tenebrie diis runt ab umbra. unde tenebrae sunt carentia tot lux luminis,
ubi nulla eii lumen, sed umbra, in eatentia partialis luminis. Res det doctor et n5 sequitur, subiectu priuationis manet idem, de habitus manet idε idest lumE, habitus priuati nix est illud euius priuatio est priuatio. Capit hic habitum pro restiuo cuius privatio est yriu tio.Non sequi ut rema
444쪽
addere, se prauatio non est interempta ergo remanet eadem uatio, sed istae tenebrie sumine intermipte: ideo non remanet eadem privatio numero, sed bene eadem cie. aut εrtiuationei sunt interruptis per tractionem mentorum.
I Re , distinctionem uiges mam tertiam luaerit doctor.Vtrum eatrema unctio stacramentum noui legis. Pro cuius declaratione ponit doctor aliquas propositiones. Prima est. Omnes doctores conuenide in hoc, quod extrema unctio est sacramε tum no uae legis: institutum a Christo , di promulgatum est a Iacobo,& ab aliis apostoli . Ultra est notandum, quod in Geses a nostra inueniuntur tres unctiones. Maedam est unctio regis, quae solum fit ex
oleo puro: ita quod reges in ueteri testamento ungebantur oleo iuro, non consecrato. Adhue in ecclesia unguntur reges etiam oleo.Vtrum requitatur,quod sit oleum consecrarum, uel mixtum cum balsamothii duinum, tamen de rege Franciae, qui sic ungitur.Illa autem ampulla missa tempore Clodouti, non fuit missa propter unctionem in regem, cum iam esset rex,sed pro baptismo. Est alia unctio quae est dispositio ad sacramentum, sicut hic unguntur catechurnini, ut sanctus Martinui quando instruebatur in s de. Est alia unctio quae est sacramentum, te de ista est hie ad propositim, itanisteria istius benedicti sacramenti, est duplex. propinqua, de remota.Remota est oleum consecratum ab episcopo, non mixtum cum balsamo,ut est ebrisma, quod componitur ex oleo,&balsamo. Istud autem oleum quo unguntur infirmi, est solum oleum consecratum, non mixtum isamo,& est materia temot sed materia propinqua est in unctione pas.su quia dato, in ibi esset oleum, & non esset applicatum corpori. non esset ibi istud sacramentum. Vitra est notandum,qubdin eccles a nostra, in tribus se eramentis datur unctio. Primo datur unctio in sacramento baptismi, in sacramento eonfirmationis,& in isto sacramento. Vtrum detur in sacramento ordinis sacerdotis, uidebimus,& ratio huius est, quod hominet existentes in ecclesia sunt in tripli ei disietentia. Quidam sunt incipiente , scilicet baptismati: quidam sunt priaeliantes, ecce sunt conscinati, quidam sunt exeuntes,&sunt in extremis positi. Dicit ultra doctor,quod istud benedictum sieramentum est ad delendum petexta ventilia ideo finis, siue effectus hu- tu saeramenti, est delere pereata uenialia. Vnde quia est ad delendum uenialia peccat hoe non est in ssibile,quod peceat a veitialia delexntur. Seeundo non esi impossibile quin Christus poterit instituere signum esseax ad cuius praesentia delebuntur Mecata uenialia, te hoe peccata uenialia , quae manent post pcdnitentiam, Nideo nullus digne potest recta peroistud sacramentum, nisi sit in gratia, & ideo si deleat peccata uenialia, sunt peccata uenialia,quae manent post poenitentiam.Vnde uoluerunt aliqui dicere, qu per istud sacramentum non solum delebantur peccata uenialia, sed etiatina pars maenae peccatorum mortalium dimissorum in pu- nitentia.Istud non est uerum, nec doctorei sancti in hoc con
Diee, dictum est supra, quδd precata uenialia delentur
in instanti mortis, propter bonos actus iactos . Dicunt etiam, quod mors ipsa patienter Mema, uel etiam sustinendo eam mortem , mors eiat sum ciens delere peccata uenialia. Res ndetur,quδd istud argumentum nihil valet, eodem modo ego dicerem de sacramento poenitentiae: nonne per displicentiam,& attritionem delentur peccata mortalia: igitur trusera ponitur sacramentum tuae nitentiae. undelicet multis motus aliis peccata possunt celeri, quam per sacrametum, nullus tamen modus est utilior, facilior, &entior ad delendum peccata morialia sacra melitis.
Dieo quid opus est delete peccata ista uenialia, peria sis Mutum, cum uenialia steat cum stati Respondet doctor, et inius est, uia licet stent evin gratia,
non tamen cum gloria. Unde si quis moreretur in peceato uoniali nunquam Gaius eget.nisi prius deletum esse illud Mecatum veniare.Vnde alia regula: nullum peccatum,nultu debitum, stat eum gloriadicet stet bene eum gratia. Istud debitum,quod non stat cum gloria, debet intelligi de debito is
catorum, de non rerum temporalium , quamo quis con ut
tur se habere alienum, & habet pro tum reddendi illud, nonne peccatum est tibi dimisumsse, quamuis debeat pc nam portare in purgatorio. Dieit ultra doctor, τ peccata uenialia, nunquam sunt re- nulla, nil in exitu mortis, quia continuamus peccata uenialia usque ad mortemudeo communiter no remittuntur,nisi in morte, ideo congruum est habere istud faetamentum ad delendum illa uenialia. Et quod fuit institutum hoc saeramentum a Christo probatur Iacobi. s .ubi habetur quomodo titit a Iacobo promulgatum. De secunda conclusione.Consequenter doctor uult ostendere quid sit istud saeramentum .Primo dicit, et est unctio lio minis infirmi, facta in determinatis partib.& a sacerdote, taoleo consecrato ab episcopo Dicit in est unctio,hie est dicendum eodem modo sicut dicebatur de baptismo,et baptismus est ablutio, dicebatur,ui saeramentum baptismi est ablutio, cum uerbis,sic hoe sacramentum est unctio cum uerbis,& dicit ut est congratum, P sit unctio ad denotandu illam uncti nem animae qua inungitur ad dimittEdum peccata uenialia. Vnde est hie notandum,m oleum habet duplicem proprietatem. Habet alleuiare, sc sanare: alleviat morta, di ianat morbum, te hoe sacramentum alleviat mentem. De Palude dicit, v aliquis eum inungeretur satiabatur sciv tandem unctionibus completis, complete sanatus est, se est de homine spirituali. Dicitur in diis nitione, hominis i simi, ad denotandum susceptiuum huius sacramenti, ad denotandum, T non datur sanis:datur infirmis infirmitate coeporali,di non inmutate mentis, nee etiam ubi solum imminet periculum mortis.Vnde licet existenti supra mare,& procedenti ad praelium immineret perieulum mortis, non lavidatur istis, sed infimo infirmitate natur i. vltra est notandum,* sacramenta nostra semper cum reuerentia,& discretione debent fieri,& quia in pueris noti est ista reuerentia, de discretio, ideo pueris non datnr.Utrud tur latuis, di amentibus.Respondeatur ut de baptismo. Vndes si aliquis amens, uel saluus a natura, nunquini dabitur tata, si tame fuerit amens per interuallum,&constet,quod habuit propositum habendi, bitur,quia habet uoluntatem interpretatiuam, di antecedentem.
Ex quo sequitur,quod in isto sacramento scutit, aliis requiritur intentio dantis,& intentio recipientis,ic ideos lis adultis datur istud saeramentum. Dicitur ponitentis, propter effectum istim saeramenti. quia ii non esset pinitens, licet uerὰ reciperet sacramentum, tamen esse m 1 ramenti non susciperet: immo sicut aliqτ us,peccat mortaliter,recipiendo, sederi nitente recipi Ete extremam unctionem unde sequitur iacta in dete in iis partibus corporis,dicit quod ista unctio si in determina tis partibus, nuta in illis parti 1 per quas communiter pe
eamus uenialiter, ut circa organa L stiua, peceamus uenialiter, audiendo, dicendo, Ece. Et tamε aduertendum.U nunqperistas partes, e per istos sensus peccamus, nec ueniat te nee mortaliterinis uoluntas concurrat. Et ideo notanta,
et multa peccata fuimus eum lingua. Settineo de animici. cit Aristori uod lingua est nobis data propto tutam,& propter loquelam, Ze sic est organum gustus, Ee potentiae locutivi, de se ibi peccamus dupiciter uenialite . Vtio modo delactando, contra rationem,uel dieendo multa, quae nono Nptet dicere,scut sunt uerba otiosa, de quibus oportet reddere rationem:non tamen inungitur lingua, propter abominationem, sed iuxta s. unde est notandum, u omnes isti unctiones particularer, diverba, quae hie dicuntur omnia ilia integram umi saeramentum,& ideo istud sacramentum non est unum unitate in diuisibilitatis, destituum unitate in exalitati x, quia omnes iste unctiones,& uerba,faciunt unum Lacramentum. Iam
dictum est quomodo fit cum oleo e nnerato, non mixto cum balsamo . sequitur in dissinitione mihistratum a s l
Quariis militer doctor utrum in aliquo ean istud sacramentum posset ministraria non sacerdote, ut baptismus.
detur, et Giquis fama baptismi est necessitati ii ista
445쪽
non.vnde ista duo saera nenia, saeramentum baptismi, sacramentum poenitentia suiu iacramenta per quae acquiritur stati , N. per quae delentur peceata, & ideo quando uunt illa sacramenta, non oportet suscipiens iit in gratia,quia sunt illa caeramenta per quae ac ruititur gratia Aua omnia sacramenta sunt lacramenta praeibpponentia gratiam, ad hoc digne suscipiantur. vitta quaerit doctor, Utriam sit sacramentum iurisdictionis, ita si curatus attentaret mi mitrare hoc sacramentinnalicui qui non esset suus,an aliquid laceret. Respondetur hic et de iure communi, sacramentorum ministi alio requirat iurisdictio leni, di materiam debitam ideo requirit tuum, id est v nullus licite potest miniitiare alteri, nili sitsuu . Tamenesi unum, τ ex natura sua, & non sol iam de iure communi, est iurisdictionis, selli e poenitentia. Vnde qui attentant ministrate alia sacramenta aliis quam suis, abii os attamentops nitentiae, iaciunt, sed hoc est eorra ius
commune, epis opus intemsem consecrare umi in quino est dedi li, ordinat, ed sacit contra ius commune.
Vura eii hie notandum, quod communiter doctores di- eunt istud satramentuni iume liguratiun in David, quiluit tripliciter unctus. Primo in domo patris sui a Samuele . sed non oleo consecrato.dicit Petrus de Palude cudo in Ebro a mortem Saulis, supra tribum Iuda, postea multa besia habuit. Et postea fuit uncius iterum in Euron in pace super omnes tribus. Prima unctio spurabat unctionem baptismi.
secunda, confirmationis. tertia .extremae unctionis: ubi inu
Iκ e A distinctionem: vigesimamquarti,
quaerit doctor noster. virum in eoetelia nolita sint septem ordines, eo modo quo ordo ponitur esse sacramentum. Pro declarationb est notandum, i duae sunt controuersiae in ista materia. prima
est de ordine: quid si ordo. Meunda de
Pro primo puntio 1, initur opinio sancti. Bonaventurae, quae stat in tali propositione . ordo est quaedam potestas spiritualis exere endi aliquem actum in hierat chia ecclesiae. Pri-ς, - modicit, spiritualis ad denotandum, si ista potestas a nullo d. se Lia potuit nisi a Christo, scilicet i iit potestas consecrandi D t, .m. Eucharissiam, audiendi consessiones, Ecc. Vnde doctor non eli contentu u, iste uocet ordinem potestatem spiritualem. Et arguit licii ordo esset potestas spiritualit, sequeretur , U episcopatus esset ordo,u est contra eu sei licet D. Bonaventuram. lutet quia episcopatus est quaedam potestas spiritualis, exercendi aliquem actum in ecclesia, puta ad coiirmandum, uel ad dandum ordines. Item secundo arguitur se. sequeretur quod diaconatus, di subdiaconatus non essene ordines. Patet se.ordo est pote sat spiritualis se uidelicet et nullus potest exercere isto actus, scilicet actus istorum ordinum nisi qui rite habeat istam potestarem, sicut nullus potest consecrare, nisi sis cerdos . le tamen multi latet pollent exercere istos actus, puta diaconatu , de subdiaconatus . quantiis non habent istos ordine . & tamen si attentant facete, faciunt de facio,
Fit hic notandum Π actus diaconatus, non est dicere euan- selium, sed est ministrare sanguinem consecratum in calice: De antiquitus fiebat ubi communio sebat sub utraque specie. Proprius actus subdiaconatus non est tantum dicere epi- stolam sed est ponere uinum in ealio,& offerre hostiam conerandam sacerdoti in aliare: sed laici hoc possunt sacere. - - - . Quod si ita est et,quod ordo esset tantum potestas, arientans nihil saceret. Vnae nota quod potesta spiritualis est du-
rtiata' plex in aedam est talis quod attentans saeere secundum hac potestatem, si illam non habet, nihil facit , se ut est conficere eo us Cluisti. Alia est potestas spiritualis quam nullus cum pratia, & licite potest exereme laicus, tamen si attentet, uere facit, sieut esset in istis ordinibus diaconatus, ta sui
Tertio se . sequeretur , quod saeerdotium esse' duo
ordines, si ordo eu et potestas. Patet . quia habet duas potestates, scilicet consei edi corpus Christi , fc abibluendi peecatores. Ex quo sequitur,quod hae solum est controuerita de illo termino potetias Aliter igitur dicit doctor:est quaedam congrua dispositio parium, de imparium in aliqua politia, tr. buens unicuique tua loea, quod idem est dicere quAd ordo est semper intre plures, quorum quilibet habet auctoritatem secundum pris. priam idoneitatem,& isto modo capitur ordo ta metaphy. ubi dicit philosephus, τ oportet uniuersum esse debite oritinatum Similiter dicimus esse ordinem in aliqua politia, o dinata bene, ubi prudentes sunt superiotes, di minus prudent et sunt laseriores. Hoc dicebat Alium les in politici, ortet inbecillem sapaenti ternite, do sapient dominari. hoe
seripsit Alexandro.ή Seeundo modo λαὶ Isticit doctor quod alio modo eanitur ordo, puta pro gradu peisonae in illo ordine politae puta in aliqua politia. Ex plum. in politia emesastica nonne sunt diuersia personu,sei licet papa, ehiscopus, sacerdos,&c. ita est ordo non eruntiat personae sed est eradu ς illaria personaria, scilicet episcopatus, sacerdotium subdiaconatus, &c.te isto modo ea pitur ordo a doctoribui. Unde s quis petat,quis est proprie ordo dico quod eii quidam gladus disponetis de congruo, ues smpliciter, ad exercendum aliquem actum in ecclesia, R illud potest practicari exemplo, ut ordo sacerdotii, quid es Respondetur quod est quidam gradus disponen hominem ad exocendum actum eminentiorem in ecclesia nostra, N persectibrem qui est excellentior actus ut consectate Eucharistia Diaconatus, est quidam gradus disponens hominem . adactus pertinentes ad ilium ordineti Subdiaconatus , in qu dam gradus disponens hontinem ad exercendum actus aliquos in ecclesia.
Sed contra hoe a uitur Mai hoc esset uerum, sequeretur quod ordo non esset sacramentum. Patetiae, quia ordo est gradus disponens de congruo, uel simpliciter, hominem in
exercendum aliquem acium in Melesia, ergo ordo non est cramentum. Patet sie, quia iste gra has disponens non est limum sentibile, ergo non est sacrament um. Respondet Scotus, quod di fletentia est inter ordinem, &ordinationem . ordo est iste pradus disponens ad exercendum istum actum.& ite non est saeta mentum. ordinati ove ro est semper uerum sacramentum, de ordinatio sunt illi pulcherrima uerba per quae datumne gradus isti, uia dieitur communiter, iste est ordiuatus,. de dicitur quoa episeopin
Dicit ultra doctor quod gradux seu ordo disponit ad coli grue ueli impliciter agendia. Ad cm citer, ita quisdii quis
attentaret celebrare sine ordine ninil saceret . ad congruῆ. . ita quod si quis attentaret, faceterori et non me, in ueritate non est controuersia inter doctores,dc D.Boiia uentura, ni filii uerbis. Ex hac ratione. &c.Jiauarit docior ultra duas diis euitates. Prima est quis sit
actus eminentior in ecclesia nostra. Respolidet omnes doctores, di boni theolosi,s, in consi-cere corpus Christi.Tune poteti poni ista propolitio per modum dissinitio nix ordinis . puta quod ordo est quidam si
dus disponens personam ad exercendum actum enirnentio. rem in ecclesia, uel actus pertinere meriat uel immediate ad talem actum. episcopatus ultra ilium benedictum actum, licet addat aliquos actus, tamen non sunt eminentes, nee
periecti sicut ille a ius consecrandi. Ex quo sequitur,st episcopatus ultra sacerdotiu, no est ordo, nec aliquis actus magis emines, ει ideo episcopatus nullo modo est ordo. Patet si quia illa ' episci patus praecise agit ultra sacerdotiu no sunt actus eminet es neertii. Etes ullo m5 mediate,uenmmediate adeo secrationε. Et dicit ibi planis ad ictu mediate, uel immediate ad illud benedictu sacrametu: ordo est ergo gradus dispen .Vnde nota, Tisti duo gradus, scilicet diaconatus, di subdiaconatu , immediate dispon ut ad coneratione, io uocant ordines saeri. Dices quo ieit illi uoluet ut tenere-episcopatut est ordo. Respolet* aliter distini ut ordine,&aicut, et ordo est pradus dispono ad exercedu alique actu sacrametalem in ecclesia, sue sit aetiis eminens, sue nO,&-episcopus potest ista iacere. ideo die tu episcopatus in ordo, sed accipi ut primam disinitionem. Ultra sequit,'' episeopi sunt sacerdotes, te ultra sacerdotia D. Pet. MariTom.HH. Ce a habeat s Uid ινδε
446쪽
Hibent aliquas dignitates,&ille non fiant ordines, nec disponunt in mediate ad ordine, possunt enim confirmare,&c. citamen non sunt nisi dignitates, nec ordines, Nideo episcopatus non est ordo, sed est tantum dignit M. Iae se cudo articulo,dicit ultra doctor quod quia dominu Isidorus, di Dionysius dicunt quod. ordo est adus in ecclia
ad exercendum aliquos actus in ecclesia, dicunt aliqui antiqui, ergo episcopatu est ordo, negant coit et doctores san- , di tenent coiter, et episcopatus non est Ordo, Quia capi ut ordinem in primo modo, quia est actus exercenui a ius excellentes in ecclesia. Ex quo ultra sequitur,leri sunt tace dotes, eo ultra sacerdotium, habent dignitates, sed ille dignitate noli Enr ordines, nec Planent , nec disponunt immediate ad ordinem, A quia episcopus potest aliquid facete ultra sacerdotem, ideo habet dignitates quas non habet sacerdos. Sed iii hic dissicultas de secundo art. quia dicit doctor, P Isidorus, ec Dronaei cutit, ut eratus c, di quasi ori theologi sunt M ad hoc, si ςpiscopatu nou Loido licet tui in sint alterius .ia opimonis, P episcopatus eii ordo, Dices tenendo. r episcopa is . ,-, do,qui Dido.est cuiaucutior, uel oleo sacerdotii, uel
senis dissis i pipo detur adhuc,m liquis ordo dieitur esse eminen .
t indui iaciter . Uno modo quia uniueri alior est quia se ex
Od. H. ., tendit d P ute actu , discepiscopatus est dignior, timatis .i . .. . uene λbiit, .adptu es actus se extendit quam sacerdotium. ii. disti i SidqWo d nobilitatem actus ordo saceidotii es eminem torpet femor, quia sacerdotium directe se extendit ad consectationem, di intei omnes aruis ecelesiae ille effexcellentior. Dices. episcopatus etiam se extendit ad consecrationem .uerum est inquantum est sacerdos sed non luctuantum est episcopus Sed actus ad quoi episcopatus ultra iacerdotium se ex nisi via tendit, utrum sint ita perici scutaste esu licit celebrare. Vnde ii aed ut uiae sunt urae dominoruni iurissarum, dicentium duo, τ epit copatus est ordo,& cum hoc, v es eminentior. Vnde domini iuristae habent duo dicere. Primo, ut plures sunt ordines,quam reptem Aecundo, et in consecratione episcopi, in pilum urcharacieta
ilia an sit deic is a papa,&c. c. ritur, ut mepucopatus possit deleri Hummopo
tisee. Controuersia est in uerbis, quia tenendo, list ordo,nsi potestta autem ilia quae adduntur ultra sacerdotium, sint solum iurisdietionis, omnes tenent, F omnia quae sunt iuri id ictionis, possunt suspendi a superiori, id est si mino pontifice, se, r iacta illa suspesone, si attentet aliqua sacere, nihil facit.
Et ratio, est quia in talibus suspensionibus, auscrtur eius materia, di ideo tenendo hoc, summus pontifex posset sis pendere, se,ut si attentaret episcopus .iuhil faceret, quia remouetursbi materia. De tertio articulosuaerit doctor. Vtrum ordo si sacramentum. Dicitam est,u ordo est gradus dispones personam ad aliquem actum exercendum circa eucharistiam, mediate uel immediate Respondet doctor . Ordo non est saeramentum. Nam omnes actam eurum debet elle signum sensibile, de si num rei sacrae, sed ordo non est signum sensibile. quia dicis, quod ordo est quidam gradus, de talis gradus non est signumscnsibile, ideo ordo non est sacramentum. Dices, isse gradus quem dicitis esse ordinem, nonne potest esse sacramentum Respondet docti, r, is non potest eue proprie sacramentum,quia non est fgnum sensibile, potest tameeste sacramentum, capiendo sacramentum large, pro omni
illo , quod potest esse sgnum alicuius, sue illud ut signum sensibile, sive noli Et sacramentum large, est signum sens bile uel non sensibile, spuificans aliquod sacramentale, quia ordosgnificat aliqd sacramentum, quia denotat illum qui habet
altum gradum, posse congrue exercere istos actus sacramentales, ut consecrare,&cide se hoc modo uocatur sacramenta
iugere captum, pro eo quod potest esse signum alicuis iacia ..
Dices,die nobis, quid proprie est iste gradus. Ordo est gradus disponens aliquem ad exercendum actum aliquem, tamc
ba. d. doctor noster dicit, u3 iste gradus no es nisi character. impres. . tradu sus in homine ecclesiastico, di credo, ' ista opinio est sanior, in Melisia. Put T isse gradus in character. Quid igitur est septimum cam septima cramentum. Dices, ordo non est sacramentum, contra:
sacram. omnes doct. dicunt, quod septem sint sacramenta, ta inter illa septem ponunt ordinem. Respondet doctor. ubicunque inuenitur, ordo est sacramentum debet stoli mota l.ordinatio, di omnes doctores ceperunt ordine .p orditiatione,& se ordo proprie non est sicramento.QEid igitur erit septimu sacramentu ordinatio. Pro declaratioue istius notandu τ ordo.i. ordinatio dicitur esse sacramentu, di dico, F istud iactamentum est institi tum a Cliti sto,& est lignum efficax. Ad cuius positione Deus necessario, necessitatu ad dandum effectum, ι. signatu petillud signum. Dice, die mihi O est effectus is tui sacrameli,quid significat sacramentum ordinis, quid est sigilificatum ordini, Respondetur,ur sunt duo sacramenta, quae sunt sacramenta acquirendi grati .s. baptismus, de poenitentia, Omnia alia sacramenta significant gratiam melle,& augmentum grati se Exemplum siquis daque debeat recipere alia sacramenta ab illis duo b.oportet,etiit in pratia, &quid signiscat istud sa. amenturias Dico ae signiticat augmentum gratiae quia addidit augmentum gratiae uirtute passionis Christi, di hoc est, quod semper,& communiter dicitur, T omne sacrament est sacrae rei signum. i. tigniscat gratiam in esse, uel gratia in fieri iasati de nouo: datur prima gratiam duobus iactamenta . s. in baptismo, di poenitentia gratiam etiam sublinente,
uel inhaerentem. Lxen plum primi in charistia. Exemplum secundi in alias sacramentis.
Ex quo sequitur unum,i significatum istius sacrameli, est ipsa pratia,& non ipse gradus, nec character, nisi significata
remotu . Ecce igitur duo sunt significata huius sacramenti. Primum cst pratia.Secundum gradus, seu character, uel potestas exercendi aliquem adum in ecclesia. Quid est ergo iactamentum ordinis, uel ordinationias Respondet doctor ordinatio est institutio ali ius in gradu ecclesiae praeit ineme, cui conuem taliquod misi isterium circa eucharistiam exbibendam facia a ministro idoneo,debita verba proterente,& simul cum intentione debita. Vnde in illo iacta meto, datur duplex gratia. s. gratia gratis data, di pratia statum iaciem: Gratia gratis data, est gratia illa praemines, di est potesa; illa ad exercendum talem actum in ecclesia circa euchari uiam: est gratia pratis data, bc cum hoc si digne accipitur datur pratia gratum faciens. Vitia est notandum, et circa liuid sacrametum sunt aliqua parua quaerenda, sicut circa alia sacramenta. Primo quaeritur quomodo istud facramentum est signum sensibile.
Respondetur hic, T hic uidetur ei te duplex signum sensibile in quolibet sacramento ordinis, uel ordinationis, ta uerba, impositio manu υ, uel libri uel calicis, uel clauio, eccillia verba,& illa impositio clauiu, uel libri sunt sacramenta . Isaduo faciunt totum unum sacra metit Ecce signum sensibile. vltra dico,quod ess immediate institutum a Christo. Dices ultra,quae sunt uerba istius sacramenti. Respondetur,a' quaeramus in libris episcoporum qualiter ordinant sacerdotem,diaconum, dici Vltra est notandum, quod sunt septem sacramenta ordi nix,uel ordinationis,quorum tria sunt ordines sacri, de quatuor ordiues non sacri. Vocantur sacri. quia immediate ordinantur ad exercendum actum circa euc naristiam.
vltra quodlibet istoisi sacram toruli suam Epriam sorma. Ppria uerba,&Ppriueius signu, ita P in qs ordinat in ianitore, alia uerba dicuntur, v quando Ordanatur sacerdos. Quaerit ultra quis est proprius minister huius sacramenti. Respondet,et episcopus, de maxime quoad tres ordines, scilicet quo ad subdiaconatum, diaconatum, Se sacerdotium. Dico in et permittitur abbati&τ possint conserte quatuor minores, de hoc non est de iure communi, sed ex priuilegio. Dices quis est susceptiuus istius sacramenti, seu materia homo baptizatus exiliens in tempore ordinato per ecclesia, est de iure postiuo, sicut ecclesia ordinauit, P nullus ueniat ad ordines sacerdotii, nisi vigesimum quintum attigerit a num, tamen non est tantae neces statis istud tempus,sicut bantismus.Nam si attentet episcopus ordinare illum,qui uig sim umquantum annum non attigerit, ordinat, si autem ait εtet erga paeanum, non ordinat.
Tangit doctor dilucultatem de sacerdotio, & est talis, vsacerdos habet potestatem duplicem, consecr/ndi, de ab soluendi . prima potestat suit liba data antequam alia. scilicet in eoena domini, de post resurrectionem absoluendi potestas sitit data.
sed tune de quarto,& liauxiit doctor hie aliquas paruat dissicultates, quom
447쪽
eontinet plures speetes sub se , ut animal continent --
iemasnum equum, &ose sacramentum ordinis cotinet
in se septem species. Ex quo sequitur, v illi septem ordines, disserunt specie ab inuiom. ut ordo sacerdotij, diaconatu , dic.& ciuilibet istorum halint propriam materiam, & pr
Vitra est di issicultas, quia in quolibet datur character: tam
in ordinibus, non sacris, quam 1 acris. D 'lint Fuit uua dissicultas, utrum illi charactetes, illi ornatu .rme existem es in anima disserunt specie. Dieer cur Udisset ut spe
cie & non solum numero. modo non est inconueniens plura
Grati disseretia specie esse in eadem anima,eile in eodem subiecto.
Dicit ultra doctor, momnes isti ordines sunt unum unitate ordinis a.debet esse ordo in eollatione istorum ordinu, in-
tet equum,& hominem quit ordo tam escio: non est hie unitas ominis, di sic per ordinem debent dari. 3c recipi. Oportet Plinio dare minores,deinde subdiaconatum, deinde diaconatum, dic. utrum si iste ordo non seruetur, utrum aliquid fiat' Exemplum, ut s aliquis qui non est diaconus, uel subdiac nus, ueniat ad sacerdotiu, de ediscopus intendit sibi dare, an recipiat.Respondet doctor, τ licet si ordo inter istos ordines,tamen iste ordo non est limpliciter necessarius, puta P sivmittaturmon propter hoc sequitur quin aliquid fiat: immost, de est uerus sacerdos .Sed quod omissum est,caute supplendum est, ut sum sacerdos,& non diaconus: oportet ire aia episcopum, ut ordinet me in diaconum. Et breuiter ista regula, en regula communis, quod omissum est eaute supple. u. --.m, est practicatur proprie in duo x sacramenti puta in saer ,-4 . - - mento euchari itiae, dein isto, in sacramento eucharistiae, ut declaraui. - lutum est ubi dieitur, septem sunt sacramenta, Se inter illa enumerat ordinem. Dico P est unum sacramentu uni εν --11ε . late seueric quia istud geuus,quamuis contineat se est S. --- cie Iubs tamen in se est unum genus, non unum numero,li1 -citia . cet posset ulterius diuidi in septem species. Secundo cum ulterius arguis igitur hie essent septem ordines. Dico ui uerum est. ergo septem characteres hie essent,
uetum est. Exeu arguis illa essent eiusdem speciei, uel disierrent specie: Un eiusdem smi ei, quia plura eius de specie . non possuntesis in eodem subiecto, sed isti characteres sunt
eiusdem speciei ergo non erunt in anima. Ad istam interr sationem dico, P disserunt speciescundo cum dici ,τ plura disseremia numero non possunt esse in eodem, uerueii nos acientia unum. Duae albedines, non possunt esse in eodem subiecto, in eadem parte,quin iaciant unam albedinem. Et Loca Mari dicit Gregorius ae Ariam primo dicis ergo, a disserunt spe -- εν tu cie isticharacteres, uerum est. Contra:quaecunque disseruntdfνῶι h. specie sese habent, τ unum in infinitum excedit aliud. nec I reus posset sacere duat species aequalis persectionis, ergo si isti cliara teres disierant speete, unum excedit aliud in infinitum,sine quacunque pio itione. Restandetur ille, τ disserunt specie, de P unum excedit aluus in infinitum, itaq3 itiis ter istos characteres est illa excellenti quae inter species in uenitur, sicut unus excedit alterum in infinitu, sine proportione. Declarat Marsilius in infinituma .sine proportione, Ts ex omnibus as nitide indiuiduis unius sputei fieret viricus asinus,non esset ita periectus ille sinus, sicut minimus equut. se est inter chara res.
nuo sequitur,ux quando loquimini de persectione speciei, ad speciem, caueatis in non procedatis per pradu , nec deris ni merum staduum. Homo an persectior est asino, M.
se in periectior inquatuor, uel in quinque gradibus.. Dico P est perfectior, ii ne proportione. unde aisumentum x l'I totium proprie tenet in illis, quae sui it eiusdem spe- ὰ, 'C 'non in uus, quae sunt alterius speciei.
Ad tertium cum ulterius arguis .in primitiua ecclesa non erant tot quot sunt nune ordines, quia erant sacerdotes. Ee iaconi, erso sinu ne sint,solum erit ex institutione, dc impoma inmis erunt semper auctoritatem, de potestatem instituendi. de
ordinandi, ut moderna episcopi, scis quia non erat opus, de non oportuit, P ordinarent.
Ex quo sequitur,u isti ordines non babent ordinem necessitatis ad inuicem, quia in primitiua ecclesia fiebant diaconi, qui non fuerunt subdiaconi.Vltra, postquam credentes mutati plicati sunt, tantum crescebat deuotio. v oportuit ordines omnes ordinari tu suo gradu quia tanta erat deuotio, quod quolibet die quilibet recipiebat eucharistia, de se erat unu
ianitor, Sc unus exorcista, de C.
Dices, plures sunt nune fideles,quam unquam fuerunt, ergo nunc in ecclesia debent isti omines esse distincti, putau unus homo haberet ordinem ostiarii, Ee alius ordinem exorcistae, sicut tune, εe tamen uidemus omnes istos ordinese eam eadem persona. Respondet doctor, ν licet sit multiplicatus numerui fideliu. tamen est immutata liti titia deuotionis,immo nune ita est
immutata, P uix homines uolunt recipere colone in anu
Vltimum argumentum est de corona es ericali, an illa e rona quae datur, detur mediante aliquo sacramento. Utrum
se ordo sit signum rei sacrae si es olidet docior finaliter,et hie nullus est ordo, te ideo
sunt tantum septem ordines.Dico secundo.'illa uerba per quae confertur primo illa tonsura, nullo nino sunt saer εtum, nullo modo sunt signum factae rei. i. non sunt signum, P hie conseratur gratia. Persuasio est sacramentum non debet recipi ab aliquo. nis digne, sed ista datur iuuenibus unius anui, uel duorum annorum, qui non pol Iunt habere reueristiam.Quid igitur denotat istud spriuilegium elericale, non cum exclusione. .et illi soli, qui habent tuam primam tonsaram, habent priuilegium clericale. unde ista latei gaudet priuilegio clericali, immo clericus parochialis, gaudet priuilegio clericali, ita ui si quis percuteret istum esset excommunicatus. Item summus pontifex post et dare istud priuilegium alicui Iaaco, qui non habet tonsutam,
Iκ ex distinctionem vigesimam quintam,t quaerit dodior duas instiones de susci- ω βαρ-ia
piente ordinem. Prima est, an maena cano se fra nem
nica impediat susceptionem ordinis. Ssecunda mi , uinuti sexus impediat susceptionem ordinis. s. utrum mulier posse ordinat I ro declaratione primae quaestioni notandum, qu5d duplex eup n Quaeciam canonica, uel iniritualit. Alia corpo Duplix I ratis. P aena spiritualis, seu canonica est leptuplex, excommu --
nicatio, suspensio, iri laritas, Besie dicitur sunt poenae Ditituales, idest ecclesiae, Se istae sunt dimissae ecclesiae,ita quisu ecclesia potest licite exercere istas potestates. Aliae sunt poenae
corporale .ut incarceratio,mutilatio, uerberatio, occilio Eci illa saltem tres, puta uerberatio, mutilati O,& Ο o, remotae sunt ab ecclesia dc dicunt doctores subdista remotio,
nificabatur per hoe, quod dixit Christus Petto, Mitte gladium in uaginam, ad denotandum, ecclesia,non infligeret stione eees elim Respondet doctor primo ponendo istam propositione. Issi ordines fuersi instituti Christo, Et ideo ecclesia, nunquiminstituit illos, sed solus Christus, sicut de alias sacramenta. Dico secundo,u, in primitiva eeessia pauci erant fideles,
di ideo non requirebatur,nee erat necessitas habere actui istomim ordinum, puta ν esset unus ianitor, unut exorci stad puta ensodire ianuam &e. Ideo tune non erat necesse,T aliqui ordinarentur ad istos iudines, postquam actus non et ni ne-
earii. Imus t uti di apostoli, qui fitemuit epistori ,h
istas prenas. vltra pro declaratione notandum, quivi tana eanonica, non est, nisi prohibitio perquam fit inhabilitas secundum eamnes ad exercendum aliquem actum ecclesiasticum , qui
aliat sibi liceret.Vnde istis pini omnieis est prohibitio: diante ista proli ibitione iste eis eiturinidoneus, de indispositus, ad exeicendum aliquem actum ecclesiasticum, quem prius licebat exereere. Exquo sequitur,quod istae rina canonico, sunt quaedam impedimenta, per quae impeuimur ad exercendum actum eccinasticum,quam possem ut alia exercere,ut per excommunicationem iste impeditur se, ut dixi iam . Notanter hie dicitur secundum eanones, idest regu las canonicas, qui canones tractant de istis poenit in diue
ss taeis , & ostendunt causam quare ista prevae debent
448쪽
eunque percusserit clericum excommunicetur a iure. Aliodu lituis modo inieretur a iudice,quando iudex uerbo, ues scripto, de--αννευ clarat istum eise in idoneum, de quando sita iudice debet sermo ri secundum canones, si iuste debeat fieri. -ιam. Ultra notandum, ut istae poenae diir arcentes. i.prohibentes
exercere alique actu eccie casticu, qui alias lieeret. Et si aliqua alia sit rhibitisca ista,de hoc magis uidebimus in scdo art. Ultra est notandum, ' notanter hic dicitur, qui alias sibi
deceret, uel liceret. Ad denotandum, et laici non possunt incurrere istas poenas canonicas proprie, quia nullus actus ec-elesini 1 ipsis conuenit.
Vitra est notandum,* licet iam possint excommunicat
non tamen ad illum finem ad quem excommunicatur ecclesiasti saeclesiasticus excoicatur sic, si no Pot exercete istos actus ecclesiasticos. Laicus autem excommunicatur, ne communicet cum aliis seculari biis, & ne recipiat sacramenta.Sacerdos autem ne participet, & communicet in sacramentis, nee actaue, nec has siue: Ecce ergo quo laici excommunicatur non ad finem illum ad quem excommunicitur ecclesiastici.
eam laicit ultra doctor, ae septem sunt poenae canoni ea ,deposilina tio,degradatio, infamia, irregularit , excommunicatio, suspenso, iaciunde depositio, est amotio cuiuscunque status eeum . clesiastici,di etiam priuilegii. ista depositione parsi utimur. ruia conuertamus eam cum degradatione,& capimus degraationem, pro depositione, ita degradatio eis amotio totalis cuiuscunque ilatus ecclesiastici, di priuilegii, ita breuiter,u quando quis degradatur sibi prohibetur actu tecclesi sticus, per quam prohirutione ni est in idoneus ad exercenda inuni sicles asticum, di cum hoc perdit priuilegium suum, di ponitur in manu curiae secularis. sed quomodo depositus amouetur Diem arguitur tibi ser unquam aliquis, qui est ordinatus in eccles a potest deponi, quia nunquam poti st esse quin si uere consecratus, & ordinatus,&'uin habeat ueros characteres in anima:ergo no stilla depositio, uel degradatio.
Respondet doctor ad istud argumetum,et ista degradatio
facit solum inhabilitatem, tollendo licentiam exercendi aliquem actum ecclesiasticum non remouetur, potesta : remouetur licentia exercendi actum illi ut potestatis, ut putas 2
iste remauebit sacerdos post degradationem. Quid igitur fi- eit ista degradatio tollit licentiam exercendi acius ecclesiasti
eos et iste lieite non potest celebrare. Ex quo sequitur, si degradatus attentaret eOsecrare, vere eonrecraret, quia semper est presbyter: peccaret tamen.: . . t Lahic dissi it 3 det episcopis. Vtrum si episcopus degra
reta espondent hie primo, illi domini iuristae qui tenet,s episcopatus est ordo, di π in eo imprimitur character, haea. iis Ri Wid e sacerdotes,ordinatet.. vis. dices,tςnendo opinionem theologorum dicetium, s' episcopatus non e stomo,& in ultra ordinem sacerdoti j, non additur Mi quis ordo, nec character, sed solum una dignitas in tali episcopo,an si post degradationem attentaret, ordinare, an ordinaret s Vnde Minardus de Media uilla aperiendo istam quaestionem dicit, in multi sunt istius opinionis, P nsi, est ordo,V s ei et degradatus, attentans nihil saceret , nec plus est episcopus, quia tollitur per illam degradationem di-- ... Γnuas, quam prius habebat. Hoc non est uerum, quia habemus unum dicium,quod Deo semel consecratum est, non potest non esse consecratum,nis illud destruatur,& hoe habetur Leuitici ultimo. Sed se est, τ episcopus uere consecratus est, ergo nunquam potest esse non consecratus, nisi occida turialix,consecratus,non potest non esse consecratus, nisi
destruatur,s ita est de calice, a maiori de episeopo, & quia
non potest esse non consecratus, si attentet postea , uere sa-citidi ordinat, non et remaneat character, sed quia semper re
Ex isto passu insertur Ioannem Gerson desere isse, qui dieito summus ponti sex potest sicere de religioso non religiosum, puta dispensare de uoto paupertatis. Exemptu. Ecce reiosus est Deo consecratus, ideo no pol no esse cosecratus. MIsta ena,&αJQuaerit doctor quomodo insigitur depradatio. Respondet doctor , ouia nunquam instigitur a iure tantum, ted a iudice secundum iura, de se ista degradatio a solo iudicet igitur mediante iure, id est secundum canones. Vnde poena proprie incurritur a iure, quando facto aliquo iura ce- clarant istum esse excommulcatum , uel incurrere t lem rinam, ut declaramus illum esse excommunicatum, ut
fecerit tale quid contra canones. Aiudice, quando iudex dicit reo. Ecce sententio uos esse degradandum.
sed propter quas causas debet quis degradari: Respondet doctor,quod tres sunt cause,scilicet haeresis, schisma, reu latio consessonis. inis est declaratus haereticui in ecclesia, degradatur, di deinde traditur euriae seculari,& coburitur . Et est schismaticus homo, qui ponit diuisonem in ecclesia, qui dignus est ista poena, sicut qui saciunt papam, di antipa-
pam.Secundus semper dicitur antipapa. Terea o incurritur ista pcena per reuelationem consessionis. Qualiter remittitur ista ena,&αJ -
aerit doctor qualiter reuit uitur detradatui ad statum
ecclesiasticum, v gradum. Vtrum quando degradatus testatuitur ad statum. uel gradum ecclesiaiticum, iterum indigeat omni susceptione ordinum. Respondetur, v iste restituitur per determinata serinam quam summus pontifex habet, ut puta restituo te ad statum desae, que perdideras,uel iudicatus iueras perdidisse, propter talem causam,&nihil aliud dicit in sententia, ergo signum est, quod non perdidetat charactetes,& ordine, , di
credo,quod similiter fit de episcopo, di hoc fit aliquando siquis consecraretur ab aliquo episcopo excommutticato, ueliciusmatico, postea constat,quod ille erit incommunicatus,
di quod n6 eiat proprius episcopus iste, est sacerdos, indiseere habilitatione, ite et mittitur ad summum pontificem, ad habendum rei abilitationem, summus pontifex non te ordinabit,sed dicet,quod male ructum est ratificamus. Dieo notiter dummodo si episcopus rite consecratus, te debet consectati a tribus episcopis: Nam Ioe luit declaratum Pariliis, quod qui a tribus no est consectatus,no est uetus episcopus. Dieit doctor,quod non legitur in aliquo libro, quod aliquis legitime degradatus fuerat restitutu . Secunda poena est ps na infmiae computando duas primas pro una Vnde infamia est status laesae dignitatis .ssest status in quo dignitas est laesa, Nuulnerata: Dicesquemodo laedituriama, uel dignitas: Respondet doctor, ui tripliciter laeditur et 'satria. Primo laeditur uando alicui publice imponitur crimeti tune iste vocatur insaniatus non uocatur adhuc infamis,
di iste manebit se infamatur,nis oppositum probet illiu qavi sibi impos tum Et ideo dicitur maledictus, qui negligiti amant suam quo ad crimen,quod imponitur sibi publice. Alio modo laeditur fama quando aliqui, publice crimen aliqd facit, ut puta quia periurus publice. uel quia est tornicariusl ublicii , iste uocatur inta mis, qui publice ducit uitam ma-am.Tertio dicitur infami qui coram iudice de crimine est conuictus, sue per bonos testes, siue pet malos, sicut erat illi se pauper Susanna, quae erat conuicta per testes iniquos deo
vltra est notandum, ut multi sancti uiri incurrerunt insam iam primo modo.i .suerunt infamati, sed non istis duobus modis ultimis, quia i malis hominibus erimina siletunt eis rublice imposta.Et dico, i dominus saepe permittit,u, boni saepe insanientur, ad magis inducendum eos ad ueram humilitatem,& ad uuandam uanam gloriam. Dico ultra, τ nui quam aliquis bonus uir, sitit infamis seeundo modo,quiana
suam bonus vir publice male egit.Vltra dico, i multi boni
ueruntii num es tertio modo, i. conuicti de criminibus, ut
Christus,& sancti, ut Stephanus, &eSeduunquam secundo
modo. 3uia nunquam publice male egerunt.
Vide lueram: ultra est not.ui leges statuunt istos esse infit 'mes, qui se publice peccant, uel coram iudice couincuntur. sed dices hie,quae poena incurritur per infamiam:Respondet doctor, u istae aena quae est inlamia, est maior quo ad ciuili - tatem, quam sit depositio, uel demisatio. Cuius ratio est. ' :quia per infamiam, iste esset turtii habilis ad omne ossicium ciuilitatis, ut puta no potest accusare, procurare, testimonia sacere,& se quoad ciuilitatem est maior, quam se depositio,
uel degradatio, nisi depositio includeret illam p iram.
Dico ultra, ut ista restituitur per pinnitentia,& etiam perbonam uitam ostensam, a superiore declararum, per hoc reducitur fama,& restituitur.
T x K π i a Mena. Consequenter intendit deter- -ia seminare de tertia poena, quae est irregularitas, & est inha- n. - tbilitas,sue impedimentum ad suscipiendum ordines, de ad is in Mae uend actum ordinum, se uidelicet, quod ille qui est Gia. irrisularis , licue non potest exercere aliquem actum ordinum, nee potest suscipere ordines: Dices quomodo incurria
449쪽
ista p a canonica communiter incurritura iure, di raro a iudice,licet Pollit tamen incurri, & imponi a iud ,-ee. Et breuiter dicit quod a iure tribus modis incurratur, pr mo per peccat secundo per aliqua quae non sutit peccata, tertio incurritur per aliqua quae aliquando sunt peccata, Naliquando non si, ni peccata. i'er peccata quatuor modis incurritur. Primo per bimoniam ecundo per turtum in ordine: Tertio per executionem actus ordinas, quem oldinem itale non habet,qui exercet illum actum . Quarto per contumaciam, quae et contra aliquam poenam ea nonicam, ut statim
dcclarabo. Primo per Simonia:vnde i monia eli studioia uoluntas emendi, uel uendendi spirituale, uel aliquod annexum spirituali dicitur notant et studiosa uoluntas. Unde studiosa voluntas est quando uoluntas habet actum exteriorem annexum,& per hoc denotatur,quod duplex est simonia. -oniament alit,ta simonia exterior.Simonia mentalis sit ibium inuoluntate,quando quis habet uoluntatem emendi istud benes eium centum ducatis, tamen no enm, non habet actu exteriorem, pro ista simonia mentali non sunt datae poenae
canonicae, ut puta ego uellem emere istud beneficium cenatum ducatis,lum uerus limoniacus mentaliter. Vtrumpe dam beneficium meum, non, quia pro simonia mentali non incurritur it tegularitas, peccat tamen grauiter . de quo peccato oportet v couuteatur,& tamen curatus potest eum ab
siluere de hae, de illa non loquitur hic. Alia eii Simonia qui est studiosa uoluntas, de qui uiri.l aliud est,nisi uoluntas cui
annexus est actus exterior non ex ignorantia, de infirmitate,
sed eum electione,& deliberatione. Vltra notandum quod Simonia fit emendo. de uendendoriadendo uocatur Giezia,i Glexi qui fuit semius diuoluituMere miracula tactum ab H lisco in Naaman. Alia uocatur firmonia a s mone mago , qui uoluit emere donum sanandi, de miracula iaciendi ab apoitolis. Dicit ultra docto equod ii monia dupliciter committitur. Leirca beneficia, &circa ordines: ut puta emendo beneficium, emendo ordines.& hoe eontii sit dupliciter, uno modo scienter. Alio modo ignoranter.aliquis emit beneficium suum scienter , dedit eε tum ducatos, ut haberet beneficum a collatore, iste emens est uetus irregularis, de tenetur ad restitutionem beneficii, te omnium honorum quae habuit de beneficio. Alio modo ignoranter. ut puta, pater uel istater, dat pecunias pro bene- heio me nesciente, tunc iste filius non ineutrit irregularitatem, nec tenet inius e beneficium, nec tenetur ad relli tutio nem bonorum receptorum.
Ultra dicit doctor, quod si postea ueniae ad notitia istius filii, quod pater , uel irater emit sibi bene heium, ipso satio
quosci , tenetur. .restitutione, nec test exercere aliquEaetum ecclesiallicum, quousque sit dispensatus, tamen saei liter dispensatur cum tuo, dc eodem modo dicatur de susce.
Itione oramum, ut puta quis potest suscipere ordines petimoniam scienter, di non icienter, etiam ignoranter potest suscipere,ut puta amicus eius dat peeunti, ut filius recipiat crdines .pater dat capones secretario, ipse non est irreguli
ris: tractat hoc, dic. Et dicit quod irregularis solum secundum quid, puta quia non potest exercere actum Geseliasticum , niti cum dupensatione , sed saei liter dispensatur eum eo. Est tamen hie eoia siderandum quod non ita iaci litet eommittitur Simonia. Pe. de Palude aerit, utrum summus pontifex te episcopi possint committere simoniam, & utrum ille qui emit a summo pontifice, sit simoniacus:Respondet ner tres propo-stione . Prima nullus dubitat quin summu l poti lex peccet,
uendendo beneficium,quia simonia est contra ius diuinum. ideo non potest Gelesa, nec canones dispensare, cum suu morentatace, quin peccet uendendo beneficium. Seeunda
propositio, licet summus pontifex in uendendo beneficium
uere peccet, tamen non incurrit poenas canonicas ecclesiae,
si puta non eis citur irregularis, non perdit beneficium , non tenetur restituere bona beneficii, sui, quia de iste pre nae sunt de iure positivo humano: non enim dicit domunus', quod qui esset smoniaeus perderet beneficium suum, non subiiceretur illi penae canonicae, sed tenetur, de obligatur ad poenam terna. Alia propositio, Se tertia, emes
benescium a summo pontifice ipso Go dispensatur a summo pontifice, de ideo dicit Io.Ger.quod si quis uelit committe te simoniam, melius est committere cum summo pontifice quam eum nullo alio.
Ulterius est notandum, quod spirituale dicit ut a spiritu.
de aliquid dicitur spiritu de dupliciter. Dicitur spiritu
te essentialiter,ut gratia,& uirtutes, pomaater Desendi mi aracula, spiritus prophetiae , ista sunt ipiritualia essentialiter.
nullo modo potiunt emi, uel uendi .ec quia non pollunt emi, nec uendi, ideo dando pecunias nihil fit Alia sui it spiti ualia effectaue, ut sacramenta,quia sunt sacramenta , de dispo- stiones ad habendam gratiam, ista de iure,enit noti possunt, quod si tamen emantur, uel quis attentet emere, de eiseitur sacerdoi emendo ordines , di incurrit irregularitatem. vltra eis, notandum, quod annexum spirituali est triplex, quoddam antecedenter, uoddam coii sequenter, quoddain s oconcomitanter. Antecederer, ut patronatus, illud annexum
non potest uenda in tarticulari, sed in generali. Exemidum aificunque habet iliam terram, habet patronatum dandit
tres curas, tu neu deiido istam terram, uendit patronatum.& non peccat, qilia licet in particulari non uossit uendere, bene tamen in generali. Aliud est annexum spirituale eonsequenter sicut eli ius recipiendi decima , illud annexum non poteli uendi nee in partieulari, nee in generali, licet posse bene eo utari, ut benescia commutantur, & sic si bene- , ficium meum commuto, commuto decimas illius, de licet 'ius percipiendi decimas nullo modo uendi possit, tamen fiuctus decimae uendi possunt. Aliud est annexum coneomitaniatur, sicut sunt labores in exercendo aliquod spirituale, ut puta cantandi . dicendi psalterium, ministrandi sacramenta, ilia bene consequuntur sacranae tua, uel concomitantur xpostunt uendi. de hoc est de iure diuino. Na dicitur qui altari
Est notandum in omnibus illis, V non committitur dire cte limonia, nisi fiat pactum, nis cum paelo uere, ibi maliter, uel similitudinarie Uere ut dicendo uult is quod dem uo bi, tale beneficium, habebo tot pecunias, di eo similitudinarie non sorte quod directe fiat limonia, tamen hoe est siue tendum, qui aenon solum a malo eauendum est, sed etiam a Gcie mali,ut si dicatumsti, ecce uatuor albos, dicatis missam dieit sum impeditus, dicitur tibi ecce sex albos. & dieit uadi ad celebrandum, nonnes militudinati e uidetur committere fimoniam, licet non comniittatur, de est hic speetes mali.
Dico ultra quod homo non dicitur committere timonia dando aliqua bona propter ι pirituale, nisi principaliter det illud propter spirituale, tanquam propter sine multimum. Exemplum, porto quatuor cuniculos episcopo, non ut habeam ordines, sed ut supportet me, & per hoc soluuntur aliquae dubitationes, servitotes episcoporum recipiunt be nebeia ab ipsis.videndum est qua intentione dat episeopus, di qua intentione iste recipit. si episcopus dat bene ieiuni principaliter propter recompensationem seruinuis est i moniacus, li autem ut possit uiuere insuturum . tune n est fiamo iii acu : Requiritur igitur ad limon am ueram, etsi eum
pacto, Sces principaliter fiat propter illud. I De turto in ordine, Scc. Vnde surtum coinmittitur in ordine quando aliqui alte- rius discesis uenit ad suscipiendum ordines ad aliam dite sui, quae discesis non habet potestatem ordinandi omnes. Dieo quod iste qui se suseipit , essicitur irregularis de iure, a
non potest suscipere ab isto, si tamen suseipiat, sunt suleepti.
ec in recipiendo ciscituri utaris. Dices, Quis poterit me absoluere ad hae irresularitate: Respondet clodior, per distin stinctionem , dicens si episcopus antequina iaciat ordines prohibeat sub pinna excommunicationis, nullum accedere .
nisi de ista disces, ii de alia di ces ueniat, de accedat ad omdinem irregulatis est, de non potest absolui nisi a summo psitifice.Si autem et i scopus non prohibeat sub ista excommunieatione, iste qui suscipit, essicitur irregularis. tamen ab illa irregularitate potest episcopus absoluere quando non elis M prohibitio sub poena excommunicationis. De tertio crimine.Tertio incurritur irregularitas per peeeatum, quando aliquis exercet actum alicui ut ordinis, de non habet illum ordinem, ut ii quis attentaret celebrare, qui
non est presbyter. Primo nihil tacit, non consecrat, ille tameel scitur irregularis Quarto incurritur irregularitas, per peccatum, puta per contumaciam contra aliquam pinnam canonicam: Exemplum. Iste sacerdos percutitur ab aliquo, iste percutiens ipso ficto est excommunicatus, postquam est ex communicatus est inhabilis ad exequendum actus ecclesi
sticos .est extra eommunionem sanctorum, non debet celebrare, attentat celebrare,est contumax contra poenas ean
nicas, efficitur it uiatis, a qua iri ularitate sistus si im-
mus pontifex potes dispensare, ta ibi debet intelligi dum modo sciat se excomnunicatu uel uel probabiliter, uere quia uesiet
450쪽
s esset excommunieastis. Se nesciret, nee uere nee probabilia te celebrando no incurret irregularitate, ego sum Parisis, di Romae habeo procura torem, qui eis pro me, ibi perdo b nesietum per sementiam dissinitivam , de denuntior ibi excommunicatus, tamen hic ces ro, non incurio irregularitatem, nisi excommunicat lo ueniat ad notitiam meam.
Dico notanter uel probabiliter, ut perdidi benescium
Romae, de ibi sum excommunicatus: uenit unus qui dicit, talis es excommunicatus Romae, in portis est rumor, sum excommunicatus, te aliqua dicuntur mihi, si attento celebrare,sum excommunicatus.
Ex isto sequitur una mirabilis latuitas , d istis obligati nibus ad Nili postquam dies de nisi ei transacta, & non solui nonne probabile est, quod sum excommunicatus, quia iste leuauit excommunicatio iem, si celebro postea, incurro communicationem: et uerilinule est, et leuauit suam ex
Irieturam, Item sunt etiam ire irregularitates, quae non sunt erimi qua na.Prima propositio, irregularitas non solum insequitur i- αῖ μα/m mina, sed etiam consequitur aliqua quae non sunt crimina, -- α tamen proptet illa,quis efiicit ut irregularis, de inhabitis, di in oneus ad susceptionem ordinum. Primu est se tuitus et Vnde ille qui aliqua causa est positus inseruitutem alicuius, ta quoad actus seriailes, iste est irregulatas. a. inhabilis ad suscipiendum ordines, de aliquem gradum in ecclesia. Et ratio huius est,quia seruus est in potestate domi m. ideo non debet ab eo auferri ipso invito. Dices, uolo quod ille attentet ire ad ordines: Respondetur quod dupliciter potest attentare, uno modo domino inuito,& domino ignorante, & tunc si scipit, tamen iste male iecit. N debet dari, iterum domino, ut seruiat domino:dempto tamen quod dominus eum adiibus inhonestas exponere nou debet. Secundo potest pronao uera ad ordines domino consentiente ista, di hc uere promouetur,&licite fine peccato, tamen semper caueat dominusne illum exponat illis uilibus, de inlionestis actibus: Secundo sequitur irregularitas, unum quod non est peccatnm puta natiuitatem illegitimam. i. omnes qui nati sunt ex illegitimo thoro sunt irregulates. i. inhabiles ad ordines ius cipiendos. Et dicit quod ratio est. Primo quod isti se nari communiter insequuntur uitam patris . faciliter tamen dispensa: ur cum istis,quia non est ex crimine eorum qui laesum nati . Tertio modo prouenit irregularitas sine peccato propter infirmitatem enorme, uel muti lationem enorme. Exemplum, ut ii sit aliquis mutilatus enormiter in manu, ut pollice, digitis, in oculo, in nasoan infirmitate, ut fleprosus eis et,uel infirmus illa infirmitate qua cadunt homines, oportet sacerdotem honestum esse, non solum quo ad anima, sed etiam qtio ad corpus,Ideo istae mutilationes impediunt, dicit tamen ,. qua doprouenit non ex culpa mutilati, sed a natura, faciliter dispensatur cum istis, dummodo non sunt enormes.
I, A. Legitur tamen de Dacto Marco,quod amputauit sibi pol
a s. o. licem, ne essiceretur sacerdos . Duae sunt solutiones. Prima olum eis a estu' non sibi notabiliter amputauit. Dico secundo quod noobstante,quod amputaret sibi, fuit dispensatum eum eo, ut celebraret,& eisceretur sacerdos.Ibi est una parua diis cui Quid δε- tas de eunuchis, qui sunt castrati. breuiter dicunt dociorer, thir, o τ si fit altiquis eunuchus a natura, uel a casu, uel in detensio-sma. ne fidei, uel aliquo modo, ut isti non efficiuntur irregulares, tiro. sed dii ficultas est, utrum si quis amputaret sibi genitalia, es.set irregularis,ut Origenes qui hoc fecit, ut postat instruere mulieres. tamen dicunt doctores, τ non bene secit quia se exposuit periculo mortis. Vnde dicunt doct. ecclesiastici, Faliquis amputatis si, Senitalia, ei scitur it regulam, nisi ellet
Sequuntur duo, dicit ultra doctor, P irregularitas sequitur duo quae aliquando sunt peccata,& aliquando non, Dcut est homicidium, de bigarnia homicida es scitur iri egularis, smiliter & bigamus.
Vnde est hic notandum,quod aliquis potest diei homicida. hiuliis modis: Ptimo uoluntari quia utitarie occidit, dc se est homicidium uoluntatium. Et dico quod doctores tenent qu4d etiam si aliquis uoluntarie occidit aliquem de iuste occidedo, sicut est iudex secularis, tortor, isti, sunt irregulares duin modo uoluntarie laetunt. Ea quo sequitur unum. τί quis occidat aliquem uoluntarie suntate propra iste ei scitur irregularis simpliciter, a minori Q maius progredienς, si quit tuite Occidens, est irregularis,quato malua iniuste, & haec omnia sunt propter horrotem sanguinis, ita Tuidete sanguinem hominis iucutit
Lorrorem.&di est Holco t. v occisor si appropinquat ovi
s . occisus emittit sanguinem. Se ideo Deus noluit et David aedilicaret tibi domum, de in ueteri testamento prohibituri fuit comedere de languine 1 ufibeato. Secundo quis pote ii coniniittere homicidium inuolunt
rie. . quia non uult occidere , tamen occidit. ut puta si quis haberet pladium evaginatum nolens interficere ali liacm, alius it rim in gladium illius de te interimit, iste uanili currit irregularitatem Tertio modo aliquis dici tui committore homicidium partim uoluntarie, partim inuoluntar et, ut
patet de illo qui de se endo se occidit alium, inuoluntaria
est partam. qilia uellet, quisdiit e dimitteret eum in ce , dc nollet occidere eum sposset euadere, ibi etiam incurritur 1 presularitas quia partem habet de uoluntate. inarto modo qui, committit homicidium casu aliter. Exempὶum. At qui cεdens arborem csdendo illam , cadit super unum hominem , quem occidit. virum sit irregularis: Res n.do ad iioc, Piue occidens aliquem casualiter, si exponat sere licitae cum diligentia debite facta, aspicie do cireum circa, quia ista non incurrit irregularitatem quia non est aliquid de uoluntario.Si autem non iecerit debitam diligentia n, in .iu irris an aliqui se transeat, eis citur uere irregularis , quia habet aliquid de uoluntate, propter hoe quod amisit facete dabitam inquisitionem.
Notanter dicitur uel rei licitae quia si exponeret se rei illia
citae scuti si sacerdos traheret machinas. De biganus notum est, quod ei licitur irregulatis: quot modis aliquis dicatur bigamus . videbimus in mater a
Quarta poena est excommunicatio , uisum est quia ex o--
communicatio m Mor, te minor: ecquom inomaior dupli- aciter dicebatur , bc excommunicatio minor communiter ει mitur, pio secutiione sacramentorum. lita excommunicatio quandoque eli a iure, quid ii ea iudice. Et dicit hie do v olim quando excommunicatio incurrebatur a iure, era ecem edus, ite, T quilibet sciebat quando eti excommunic tuum ne autem mul riplicatus est numeruia
Hoe tamen dico,&αὶ Dicit doctor, P excommunicatio a iure non debet imp ni nisi propter peccatum mortale enorme, & publicum, cui uuatis alis annexae si contumacia, de dicit ibi doctor, cui annexae fc5- νιν quirit tum acta. quia si quis eommiser tali lii Od peccatum, dc uel- Deeaιῶ, rei et audire ecclesiam, de obedire ecclei et an sit habendus ut ---ε haereticus, ec publicanus.Non quid igitur faciunt excommunicationes a iure, nisi T qu cum peccat, statim incurrat ex is communicationem: Res pondet Gerson vexcommunicationes ition dicuntur de facio ad istum senium . v si etiam qui uelit obedire, sit excommunicatus, sed dicatur de facto,quia
sine monitione prima, uel citatione, ubi non esset obediens pos et infligi excommunicatio emitra eum. ecce quale dicuntur excommunicationes ipso facio. 8c hoc ait umitur a Scoto
iii hoc pallo.quamur quis possit absoluere ab excommunication dicitur P superiores.
Si autem SciDicit dotior. et est controuei sa inter doctores de e comismumcatione a iure: dicunt aliqui, quod euratus etiam potest bioluere ab excommunicatione a iure, de maxime quando sunt in generali,5c communi. non nominando personas: diurit hoc Gerson sed doctor nostar no est istius opinionis. p bant isti. Primo quia non est prohibitum, quoed curati absoluuant ab excommunicatione a iure. ipit ut est concessiim . male allegant, immo peroppositum, quod non est cocessum est probibitum, Ac hoc est uerum .comparando autem illam rinam . umiqiue poena est maior, uel ista uel iri mularitas: Responder doc. vi ista uidetur esse maior quo ad excluson
quia excludit a fidelibus, de sacramentit, de irregularitas i
perceptione Oidinum, de ministratione.
Dices contra: lacilius absolvitur quis ab exeommunicatione, quam ab irregularitate , igitur excommunicatio est minor poena quam irreeuiaritas: Respondet doctor quod e communicatio simpliciteresserauior, irrecularitate , quia irregularitas solum excludit nominem a luseeptione ordinum, Sc ab executione actuum ordinum. Excommunicatio autem excludit ab omni communione, alia licita. Ideo est maior extentium Dicitur tam e leuior, quia iacilius remittit.
Q ima poena dieitur interdicium.Unde interdictum, - tes dupliciter seti.Uno modo pro Libendo executionem in 'σς ' u riim actuum eces asticorum secundo prohibendo ass- entiam, ad ea nequis assistat , uel tali. unde potist per