장음표시 사용
431쪽
non est simplieiter uoluntarium. i. n est sie uolunt
rium, litat si non procederet ex inuoluntario. Tertia ratio: probatur tertio, habitus acquisti mali,in li--nt, uel impediunt actus bonos,qui sunt oppositi, sed iste, et se uenit ad extremum, habet habitus communiter malos, ecmultos,habet habitus inclinates ad dilectiones inordinatas, di illicitas,ut uxoris, filiorum, bonorum mundanorum, di pecuniarum, N impedi unt a bonis actibus. Dices uerum est, ut isti habitus sunt in extremis existentihus, sed illa circa, quae sunt illi habitus non sunt praesentia, ervo non impedi uni. Dicit doctor,non uoco pris entia,quia ibi
Lum existentia, sed praesentia, lux in appi thensione, uel phirasinate sunt praesentia & ista mirabiliter impediunt pcenitentiam habeo in cat emi .
rio probat doctor quanto aliqui actus sunt minus in
potestate nostra. i. minus tumus domi ut illorum, tanto minus placent Deo opposita illorum actuum, sed actus exteri rex ad peccandum, non sunt in potestate illius, qui est se ineat curis : ergo actus oppoliti uuta actus uirtutum, sicut est displiceiatia,minus est placens Deo, quam si seret in sanitate.
ει Noe est, quod uolebat habere Aug. quod displicentia sacta a sano, ito magis placet Deo, quam illa, quae fit ab infirmo.Quia sanus habet dis iceritiam, cum tamen adhuc posiset peccare, sed infirmus habet,quia non plus potest peccare.
teriori, puta peractum uoluntatis,scilicet per uelle, uel nolle. Et ideo ille in extremis politus potest peccare puta c..i placendo in peccatis,quae commisit tempore praeterico, gaudendo de illis, peccabit ipse. Vnde delectari in maliis praeteritis, non dii aliud,quam uelle illa tuisse facta, apprehensio multorum fasti, rum, non est mala, sed uelle illa fuisse iacta. Et ideo quando iste qui est iic ιn extremis, habet se usum rationis, si per se potetu peceare, idest complacendo in peccatis, potest induer, ut habeat displicentiam de illis, & non gaudeat de illis. Quartum argumentum deducitur sie, pednitentia est occasio peccandi:ergo 'nitentia nullo modo debuisset insti- .
tui delage nostra Patet quod multi peceant spe caerim elui op mentiae, ergo poenitentia uidetur occaso peeeandi,& se non debuisset esse in lege nostra. item poma entia si posset esse in extremis, esset occaso manendi in puceatis usque illuviergo ista non deberet poni in lege nostra. Respoiaet do- s. ,-ctor, lex ordinans poenitentiam debere fieri est bona, & ista iam ordinatio licita est de Paenitentia, quod patet se, non ne eo ei, gruum, de bonum est, quod si aliquis cadit habeat medium releuandi se,& resurgendi, sed ista poenitentia est remedium resurgendi,ergo hoc congruum est in lege nostra sui sita Ordinatum.Et quando dicis,quod est occasio peccandi. Respon- rsa set peccare, sed in lirmus habet,quia non plus potest peccare. detur, quod non est occasio peccandi, si autem accipiunt ali- - i, L.
vis Existis inseri doctor duo corollaria, per modum duorum
documentor uritillaimum est, P postquam igitur punitentiam agit placet Deo facta a sano, quia magis uoluntaria,magis libera, Consulendum est ergo sanis,ut pinnitentiam in sanitate agant:aliud eorollarium,& secundum documentum est , qualiter agere debeamus circa hominem,qui est iii extremis, inducendo eum adponitentiam. Debet persuadere contesser, quod non plus recordetur de rebus mundanis, sed de Deo, de habeat displicentiam de peccati x: cogitet de magna misericordia Dei, de quomodo peyereii latroni,sic ut ei diceret alodia mecum eris in Paradiso. AD PR Μvri argumentum,quando dicitur , non praesumimus, et bene exit,& & Arguitur sic, non est praesumedii, quod pia nitentia ista us ualeat: ergo: patet antecedens per Augustinum dicentem, quod non praesumimus,quod iste trabeat displicentia silisci tem.qui ue est in extremis. Breuiter est notandum,quod praesumptio est aliquando actus intellectus: aliquando a ius uoluntatis. Actus intellectus. idest iudicium de aliquo contingenti nato ut plurimum .i.quod ut plurimuueni ut iudacium quo iudico istum esse natum eum quinq; digitis in manu, uocatur praesumptio, idem iudicium alicuius rei,quae ut in pluribus uenit. Tunc ad propolitum, no praesumimus.i iudicium quo iudicamus istum habere alma poenitentiam, non est praesumptio, quia praesumptio est iudicia de contingenti,quod euenit, ut plurimum, sed hoc non ue mi,ut plurimum,quod habeat ueram poenitentiam. Alio modo capitur, ut est actus uoluntatis,& sonat in uitium, & dupliciter.Vno modo uelle assumere onus faciendi aliquid, qa excedit iacultatem nostram. hoc spectat ad pissumptuosum,Scst species ellaunotis . Chaunotes habet duas species, scilicat praesumptuostatem, Nambitiositatem. Ambitiosus est qui uoli habere honores quibus non est dignus,& iste solum uiuit in honorabiis. Alio modo praesumptio est peccatum in spiritum sanctum, ut puta uelle misericordiam Dei sine quacunque iustiti sicut sunt isti qui dicunt,cogitas quod Deus secit no ut nos damne is sed de hoe non loquimur hie, sed de praesumptione, quae est actus intellectus, ut praesumimusu inest bonur, quia oes qui saciunt, ut iste,coiter sunt boni. ct Aug. dicit. Non praesumimus,u talis bene exeat,&c. Secundo quae tit dissicultatem, utrum ille qui se expectat habere displicentiam de peeeatis usque ad finem, peccet, diuideturqu6d sic, quia exponit se periculo salutis suae , quia exponit se illi periculo de nunq habendo displicentiam iussicientem de peccatis suis. Respondet hic, ut istum se exponere periculo: potest intelligi L pliciter. Vno modo postiuὀ: alio modo priuative.Privative quia negli it displieentia habere de peccatis suis.i. non habet displicetiam,expectat, &non oportet, quod peccet. Alio modo positive. i. nol Sio, uel proponendo,quod non habebit displicentiam, usque in e tremix. Istud propositum pessimum peccatum est. Tertio at it ut scit se in extremis potest peccare, ergo iste etiam potest habere ueram displicentiam. Respondet do
or, uiad habeas usum rationis, potest peccare peccato tu
beret dare gratias Deo, illud non est occasio mouens ad pee di candum per se, sed istud donum ponitentiae est aliquid dero debemus astere gratias Deo , qui dedit nobis tale reme-ium, ergo iliua non est occasio peccandi. di si sit occaso, est
occasio accepta a mala uoluntate.
Potest conitimari responsio, qilia quandocunque aliquid sese habet, quod de eo dilecte uenit maius bonum, quam malum, sequitur quod illud debet dici magis occasio boni, puta res ratiandi Deo, qu m male agendi, sed ne est depce
nitenti quia per inmitentiam uenimus ad finem,&fruci si
praedestinationis, ad quid sumus praedestinacis respodetur ad
uita in aeternam, te per hoc sacramentum peruenimus ad gloriam ergo poenitentia non est occaso mali, sed boni. Ad asiod,quod quatit nunc de isto qui est in extremi &uolo. quod habeat illam poenitentiam,quae suistit ad remittendum peccatum.Tamen non potest portare illam 'eoam, quae requiritur,&non potest sui imponi illa ponitentia. cieiunare quatuor dies: ergo non potest suscipere sacra me tum pctilitentiae. Dicetur quod non debet tibi hic imponi,
quia Doti porcst illam hic implere.Sed debet sic diei, si ianus
esse , deberet tibi talis pomitentia implenda imponi. Ad aliud quaerat hie, ut tum si simile de illo, qui moritur in peceato mortali,& de illo, in in gratia moritur, qui tamen noni atriit cit de pescatis suis. Res Di et doctor, mnoo. Unde ille qui morit ut in peccato mortali nullum eii r tardativum pGnae suae Ideo in illo instanti in quo anima s
paratur a corpore, in illo instanti est in pinna sed illi qui mori utitur in gratia,est bene retardativum gloriae aeternae, puta debitum poenae purgatorii, cum quo cibito petnae non potest sare gloria.
I x e , distinctionem vigesinam prima. mQu rit doctor noster, utrum post hanc uitam possit aliquod peccatum dimitti. Et
proueclaratione,&solutione, est notaudum,quod peceatum dimitti,potest dupliciter intelligi.Vno modo, quiad culpa, vinar de ostensa dimittantur . secundo quod disrina debita culpae, uel peccato dimittatur. Primo tractat doctor quo ad debitum poenae, utput utrum aliqua 'na de- 'bita peccato, tamen remista, possit solui in alia uita, de dimitti. Ultra est notandum, quod habemus solum quatuor status post hane uitam, est status puerorum decedentium si ne papusno, Ee illis nunquam erit remissio. Est ilius statui
432쪽
trinis ad cor. λqui uocatur insonus, ubi cruciantur qui in peecato mo
tali decesserunt. Et elidissiculos an hic possit esse aliqua immissio culpae .uelpinii .Est alius status, qui est purgatorii, de initates locu illa sunt oes in gratia, sed sunt με debitores:alicuius riuae.Est alius status quocatur Paradisus, de oes ibi de existentus sunt in gloria cum qua gloria, est in copossibile omse se ne debitum se u, no poliunt limul stare is a duo, est beatus reri ac ι - de eli debitor, di istud t primo doctora at et sie, si est bea-νθα ii Τ lux,& debitor, uel est debitor urnae aeternae, uel temporalis, sed nullum potest dici,patet sic, quia tunc cum gloria, posset esse solutio illiui: ergo cum gloria tu possis soluere illam pie Tet ' nam: ergo cum floria poena est composibilis, ouod talium G est Unde regula cocto tum est, i nulla poena,nec uamni, nec sensiis, copossibilis est cum ipsa beatitudine. Secud υ nulluest debitum compossibile, beatitudini: tunc se, aliqui dec dunt de hoc mundo,ut qui in extremis habuerunt pet nitetia, quorum peccata dimittuntur,& tamen sunt debitores poenitentiarum, quia illis sc morienti non imponuntur poenae, quia non potiunt sacere in hoc mundo, te recedunt eum debito pinarum, de non damnabuntur, quia sunt in ratia, ergo oportet,si soluant Igitur post statum istum,erit locus poenae
soluenda. Est dissicultas in docide beato Paula in raptu suo,
qui suit uere ibi beatus secundum doc. Et tamen uidetur, Uerat tunc debitor multatum p xuatum unimo sar an nescio de eulpa, quia ii suerit debitorpet irae,cum gloria est debitum compossibile. Dociores tenent, P pro tunc cum titit beat ut, nouliabuit debitum culpae nec pinx.Alii doctores tenent,UPaulus non fuit beatus. ec licet uiderit essentiam diuina, inuidit solum per speciem,& notitia abstrauiua, & notitia austractiva non est beatitudo. Dicunt alii, ut uidit intuitiue, sed Pr hoc non sequitur, τ fuit beatus iaeatitudo non sola stat in uitione, sed in multis aliis:utpote in fruitio ea unt igitur tres modi dictat, quos tenet doctor , de ista tangunt multae
auctoritates magi uti in liteta . ta inter istas, est illa, quae est dissicilis Supra su amentum quidam aedificant aurum, argetum, ec lapides pretio iis . in aedilicant lignum, linum, de stip u. t i dicit hie Magister, di Aug. p isti qui aedilicat iisnum. sqnum,ta stipulam, sunt qui post hanc uitam debitores sunt alicuius pinmergo post hanc uita potest solui aliqua poena. Breviter pro declaratione istius est notandum, et primo per sundamentum intelligimus doctrinam Apostolorum, perquam nobis data est fides. supra istam doctrinam. quidam aedili taurum, argentum, lapides pretiosos, qui non indigent igne, sicut boni Christiani qui insequutitur istam bonam doctrina apollo torrum. Et ista runt inconsumptibilia igne, nee igne iud pent, quia sunt bonae operationes. Alii sunt qui supra doctriuam apostolorum aedilicam lignum, siaenum, di iti puta. peccata uenialia, de sunt illi qui cum ista doctrina apostolo.
rum, adducunt ali vas friuolas doctri iras, noli utiles, illi aediscant ibi tanum, stipula, talisnum. Dices arguitur si isti et addunt aliquas doctrinas iriuolas, uel addunt doctrinas contra articulos ii dei, de licita peccant mortaliter, uel aliquas doctrinas non contra articulos fidei, sed Alsas, de isti nulla non peccant. Patet ,dicere aliquod talium indoctona, noest peccatum. non dico merui acta, quia mendacium est senis cum intentione decipiendi, sed aliquis tegetando dicunt iaca,tamen non mentiuntur, quia nota intendunt decipere.Respondetur, deestre ponsio Ambrosii. Isti addunt istas scietias iriuola ,q nsi sunt contra articulor.tii cum istis doctrinis so-uoris .aliqua peccata uenialia addunt.Vii primo qui addunt istas isti Elias uiuolas, appetunt excellere alios. scuo credunt excellere alios.Teitio uolunt uideri excellere alios.Quartor distababent Iibuli ne seiendi aliqua, inon sunt necessam et M a P - isti aediscant lignum, scidinum, Sc stipulam,quae indirent igne. ' Dicit ultra, ut ista poena purgatoiij multo grauior est, quam et na huius mundi, tamen non est ita sitis factoria, sciit istac se prima, nec in hoe Deus dicitur punire ultra condignum. Nam si arguitur sie, inequies in purgatorio satiis istet depeceam . t M to dando unam eleemosynam, uel ieiunando uno die : ergo
De uici iste non potest iuste puniri in purgatorio. Patet quia si pu-men et in niatur in purgatorio punitur ultra condignum,quia illa por na est semper maior sine comparatione , qtam p tna binus no PMUR mundi: ergo Deus punit ultra condignum. Respondet biedoctor eum alii doctoribus, quod uerum est, quod puella purgatorii est grauior sine comparatione, quam ut ista pinna, quia tamen non est ita uoluntaria sicut in poena huius uitae: non est ita satias ctoria, uelit vel nolit patietur ibi, hic non,
si non uolumus acta ergo vae sunt cumparabilis ad invicequo ad satisfactionem, sed non in hoc, quM est esse uolui,
taliae, ideo argumentum nihil ualet, Vortet emo sic arguere, poena purgatorii est maior ista, de est ita sati, ita ris stetit ista : ergo puniens nos illa POR PuG torij, puniet ultra
Ex quo sequitu Gergo quod quando aliquis puniriar inpurgatorio propter 'nitentiam non factam in hoc mundo semper commutatur minor Poena in maiorem, non tam Eaeque Latis iactoria.
Dicitur quod iste ignis non est aeternus: uerum est in pu niendo.quia post diem iudicii nullus erit in purgatorio,Hi- qui antem punientur in inferno. Dicit iste mor, quod est
idem ignis numero ignis infernalis, Sc isn urgatorii, ergo iste ignis perpetuo manebit, quia insernus semper manebit.
Dico quod semper manebit quo ad suam essent ramaia non quo ad punitionem, quia non puniet illos qui deceavi ant in . statia post diem iudicii, sicut punivit ante. CNee aliud est ita certum de cilices pondet doctor ad secundum punct5,8e eontinet istud secundum punctum duas partes. Prinia est utrum quis posse sati sacere de aliqua pinna debita peccato non dimista, si euerile motitur in aliquo peccato mortali, de ueniali, debet peccato uentali tanta poetia, peccatum ueniale no est dimissum.
ut iupossit a illa 'ira debita peccato illi ueniali satisfacere. Secunda pars est utrum aliquod peccatum Possit dimitti post hanc uitam sic, ut moritur in peccato, de tamen post
Respondet doctor, i omnes doctores sancti in hoc mi eniunt, et peccatum mortale non dimissum in hoc mundo, nec apium dimittitur, nec eius pretia in alio mundo, ubi lignum ceciderit, ibi erit si moriamum n mortali, nec remitto tur, nec pinna, nee erit retardativum istis poenae, quia in i lo instanti in quo reditur anima nillo cruciabitur. De isto ergo peccato mortali posunt intelligi omnes auctoritates, in intellio nulla est redemptio, talest ae nec peccatum mortale, nec eius poena unquam remittetur ii moriamur in illo peccato mortali. De peccato ueniali ea dubium. Primo est dii
cultas de pima debita peccato ueniali, de in hoc adducit opinio Alexandri de Ales bie, qui stat in tali propositione. Pe
tufacere in cato ueniali per se debetur rina aeterna, per accidens, tamen debetur sibi poena temporalis. Probat istam propositione, i, te qui moritur in peccato mortali, de ueniali pro ueniali cuillo moria i perpetuo punietur,quia iste qui moritur sic, est damnatus, de peccato ueniali debet ut aliqua poma, de non est remissio in interno:ergo perpetuo punietur pro ueniali, ultra perpetuo punietur,ec non, mu pcena, quae debetur u niali, ergo pinna aeterna pii metur pro ueniati, quod per aecidens sibi debeatur poena temporalis, probat, nam qui mori tur in Stati ec in peccato ueniali, quod est copos tibile cum eratia. ibium punitur temporaliter, puta in purgatorio, αbocyro peccato ueniali rergo per accidens debetur ei μυua leporalis, qui moritur cum graua, de per se poma aeterna. Co N T R A primum arguitur. Primo ii totum istud disectum Alexandri, non placet doctori,nee credit istud esse usrum, nee est. Et primo ars uitur lic, per te peccato ueniali debetur poena aeterna per te, tunc sic, stat aliquem esse ingratia, nori in gratia, te peccatum ueniale est compossibile eum gratia,ergo 'na peccati uenialis em copos tib iis cia gloria,
quae ei debitum gratiae, sed debitum poenae aeternae per se est cubitum per se peccati uenialis, igitur debitum pinnae aeternae stat eum gloria, te ultra, ergo tua duo stabunt ii mul. debitum poenae aeternae, ee gloria aeterna , quia gratis debetur floria aeterna, Se eum ine aliquis est in peccato ueniata: ergo est ibi debitum poenae uenialis, de ponis uenialis est aeterna, ergo propolii um. Item dictum est, i tris eunte peccato niburemanet, nisi Obligatio pinnae, Ee per te debitum pix aete nae potest stare cum gratia:ergo gratia potest stare cum re
Secundo argui se supponε do unum, puta urina essen tialis danatorum. no est nisi ρο na damni: duplex eu poenassi
sensus de damni. Poena sensu 1 no est, nisi tristitia, uel dolor. Et isti habet da nati. cena damni est carentia beatitudinis aeternae debit x inesse pro tEpore pro quo debetur nobis, nassicariatia beatitudinis aeternae debitae nobis uocat preva edenti
lis danatorum tune si ista poena damni, nunq eiu nisi cum poena sensus .sed per te pina sensus est copossibilis cu gratio,
o pinnadini est copossibilis cum gratia, quod a sum est. unde est hie notatiuum,nos qui sumus hie, non his auxpimam damni , licet non habeamus gloriam , quam ι
433쪽
r pro nune texistento in pu torio non habent propriὰ xtiam damni: quia non eu ip ix silive debita pro tunc, pauperes interni babenti sum enadamni quia calent beatituatne aeterna quae est pro tune ipsis debita. Patet quia qui sunt item interno, habuerunt aliquos bonos actus memori os saltem aliqui quibus debeatur cloria aeter nardi debitu non est petis tu sed iopitur io de tue ma aeternari intuli morientes sine baptisino, habent να- nam damni, de non sensus. Item peccatum &e. Peccatum vel tale de mortale inint lucomparabilia ad inuicein quo ades ensam, ergo iunt incomparabilia ad inuicem quo adi cenam,quod lint incomparabilia quo ad offensam patet. Vndes omnia peccata venialia essen: simul, non tantum ouende xetur laeus, sicut per unum mortaler ergo peccatum moria-led. xcitia, sint incomparabilia quo ouenc .et g quoad p uam, ergo peccato veniali per se non debetur poma terna, sicut mortali. Vnde hic dicit do quod rinae peccata venialis, Ec mortalis , quo ad extensionem. α durationε Pens non iunt compara es: possunt tamen bene comparatia inuicem quo ad intensionem p x ita non quo ad extensionem: quia pena unius est aeterna, ct alterius non, sunt bene proportionabilia quo adimensione: siri et pina venialis,
est a portionabili, id est coparabili, primae peccati mortalis Eu notandum quod in isto paruo pauit, tangunt dissicultatem . Utrum aliquod peceatum mortale quod non fit eum deliberatione ningua, nee delectatione , possit ei lacomparabile in pena eum peccato veniali. dixerunt aliqui quod se quouiunt comparabilia quoad intensionem te non quo ad extensionem cane intelligatur si pina prre peccato mortali, di pro ueni sunt aequalix intensioni , hoc non conceditur, cum hoc tamen stat quod sint comparabiles in intensione: id est uod vita non munite excedit aliam in iu-otisone. Hoc vult dicere doctor. AD RAT iovis in oppositum.Respondet doctor ad rationem primam. puta P peccato ueniali non debetur nisi p a temporalis. Dicit tamen unus do tar csanctus Th. i peccato ueniali de per accident debetur trina aeterna. Alexander dictbar, qu d de per se debetur peccato ueniali rina aeter M. de pet accidens temporalis. I dicit quod peccato ueniali dubetur trina per se teniporalis, sed aeterna per accides. unde deberi vi trina aeterna per acciden non est aliud quam ii
lud peccatum ueniale, iunctum eum peccato mortali esse extra statum ui ut puta quando aliquis morituran peccato mortali , ueniali, perpetuo puniet pro peccato ueniali, quia ueniale est iunctum mortali,& mortale punietur pinnaatem etiam uinis non tamen intellinendum est,quod pumatur illa poena qua punitur mortes , ted arcena,qux debetur ueniali.
Dieit doctor hoc non est uerum nec potest concedi T pleratum ueniale per accidena puniatur poena aeterna. Dupliciter probat: pruno me tum ueniale punitur ternaliter Opeccato mortali, per te: ergo punietur ultra condignum, patet, quia punietur ultra poenain, quae per se sibi de ur, per se ex natura ossiens de tur so u sea temporalis & tu dici , F punietur psoaxterna, ergo pumi ut ultra dignum. Se udo probat,peccatum ueniale esse luctum peccato mortali non a rauat malitiam peccati ueniali : ergo spter hoc' est esse iunctum peccato moriali, non debet puniri inai ririn bene. uerum est. si ille qui peccat duobus peccatis est Haior peccato texi tauri ille ui peccaret uno peccato, sed non oportet propter boc , quod unum peccatum aggravet aliud peccatum. Est aduertendum V punire citra condignum, est se punire peccatum secundum regulas ordinatas a Deo se tamen si ultra puniretur de potentia absoluta non iniuste puniretur
sed iuste adhuc puniretur. Vnde quodlibet peceatum sectasi regulas Dei, di secundum ordinatione Dei, punitur ad codi mim,quia Deus ordinauit tale peccatum se puniri, simpliciter, tamen punitur citra condignum, quia ii Deus uellet ultitia punire, iustusa tela ed punire ultra condignum, est pii
aure peccatum aliqua tan qu. non debetur per se, nee per
acciuens tali peccato, ut iste meruit manete quatuor diebus in purgatorio. si manete dechesio sibi codiguum, uel ultra. Dico sibi, Ne la mi doctor talu conclusionem te Mendo, peccato u niali nec per se, nee per acciden , debetur; sna aeterna, sed ἀporalis,& hoc iuco ratione talis ostens , quia offensa est Ei cui non debetur, nis oena temporalis.
Punit, nee pume nis praeci temporaliter i. iis tempora ii,pana quae non est munita, sed durativa per aliquod tuus, ta non in infinitum durativa. Et ii dira stat aliquem mori in peecato mortali, & in peecato ueniali. uerum Mereo pro peccato ueniali, aeteri aliter pullietur: Re Metur est fili ergo in inser est rodem tio: Res odo . c. et dupliciter est redemptio in infer In Asse no Primo est redemptio quo ad p m peccati uenia i , auia tali p na non perpetuo punietur. secundo est redemptio in to est interno quo ad poenam debitam peccato mortali dimisi non completa in hoe mundo. d. P. Exem um, iste consessui ea peccata mortalia, est sibi data
nitentia puta ieiunandi uno die, antequam ieiunet pe cat mortaliter alio peccato, iste damnabitur pro illo peccato mortali quia moritur in illo,&m pro illo punietur aetern
liter, Nponam peccati dimitti de quo non satis terit s.luet
in inferno. Et quando dicitur,omnes dicunt in miseruo noeste xdemptio Mespondet doci. In insono non est redemptio de peccato mortali, non remisso in quo quis morituris De secunda conclusione,&e.l - Dido uomodo peccatum ueniale potest. dimitti. g - N in tu in temo uimittitur pectatum ueniale, di s uitur ibi
rccaa, M amendamnatus nunquam habet actum bonum in inferno, ad ii m. Ideo quomodo dimittatur peccatum ii
niale Respondet doctor, ui duo sunt modi de remissione peecati uenialis. Dicunt aliqui, te bene, ut pati pro peceato ueniati. in remidio peccati ueniali , ita τ idem ea solutio peccati uenialis, & remissio peccati ueniali , sue illi qui patitur istam poenam pro peccato ueniali habeant intenti nem potietam pro peccato ueniali , siue non, siue ille qui potitur habeat aliquoti bonum actum,uue non, di sic te mittis turpeccatum ueniale in inferno, quia quis patitur pro peccato ueniali ininium S ideo quando arguebas, dam ti. nudum bonum actum habent ad remittendum peccatum, immotiolunt pati illam petuam, ergo non satisfaciunt petita iam pinam. Negatur eonte uentia,& ratio est,quia licet n5 habeant damnati bonum actum,nec uelint pati, tamen quia
xiuntur. ideo per hoc remittiturina poena precati uenia, sic non est de peccato mortali, quia alterius conditionis est in ratione ensae quam uenial quia tamen antiqui do- iores commvn. t et non concedunt, u ideri it remisito peccati &solutio pmi aer inimodasterunt ab inuicem, ut coit et dicunt. Aliter pollet dici de remissione peccati uenialis. Et est notandum. v ἰn hoc conueniunt doctore , T pe catum ueniale non totum per actum pini reicialein remittitur, sed de pera lumbon amnoni itemialem. Actus ros ite itiali cliqui est eausatiuus p nae : ad quam sequitur a se uel tristitia, uti eiurea e uel detestam peccatum. Ad te itur uexe udia. Deus autem acceptat bonos actus in roinia orie peccati uenialis,l ue ille qui iacit illo bonos actus iiciat intentione remittendi peccata uenialia, siue nou. Dices utrum quando iacimus istos actus bonos quos deus acceptat pro peccato ueniali. Vtriam pro tune acceptet istos bonos actu s se,u pro tunc remittat peccatum ueniale
spondet doctor multipliciter ad isti . dico primo, quod a curat pro tunc ius iit in pedorientum piit a peccatum mo tale, uel ueniale, di ideo uult habete hane propositionem doctor, P acceptantur isti actus pro peccato ueniali pro illo i
nanti, in quo desinit iste continuare peccatum ueniale. ideo acceptio communiter sit pro instanti morti , ius sit obexi eati mortalis, a in illo insati,qt desinit peccare uenialiter. Ex quo se uitur,v non est ineonueniens, in remisso peccatorum uenialium fiat extra uiam, quia in illo instanti mortis, remittuntur ista peccata uenialia , di in illo non si is est
uiator quia anima separatura corpore.
Hoc secundum uidetur probabile &e. licit hie doctor, viste secundus modus est multu
babilis, puta quM uenialia remittunt ut uirtute bonor in actuum quia Deo acceptantur ad remissionem uenialis, itaui s non cotimi ope at uenialia remittuntur ante mort E.
angit alium modum &fiat in tali propostione putas Devi remittit uenialia uirtute bonorum um solum in ii die id. lo instanti mortis, sue iste desinat minuare peccata uenia talia suensitam notauissim uidi da est, u Deus nunq iis et ..aecvtat istos bonos actui pro remissione peccatorum uenialia, uti pro instanti mortis probat hoc, aliquos bonos actus Jnuriores non acceptat Deus ad augmentum gratis: nisi proiast umoriis, o uerissimile est qucd non aece t illos
434쪽
bonos remissione uenialium uiri pro histanti mo ti . Antecedens probatur, solite soluitur iis quaestio, nota
Παιν- est, in multis aciunt actus meritori multum remisso . vita in per illo actus meritorios multum rem ii s au eietur gratia & s debeatur eis gratia, uvamio dat Deui erat iam pro ipse arie si Respondet doctor, Pacti sistis remissis debetur tia, - - . O,augmentum gratiae, quae tamen augmentatio fiet tot si in
instanti mortis,quia istos actus meritorios remissos, acceptat solum pro inflanti mortis: ergo ii acceptet isto, actu a meritorios temissos pro inflanti mortis ad augmentum gratiae , itati Q remissione uenialium . Dices quae est causa, puta, PDeus solum pro instanti mortis acceptat istos actus ad augmentum gratiae Respondet'doctor No est nisi disterentia itatus, quia ordinauit Deus pro isto statu vitae non acceptate, sed solum pro alio statu. Et quia in instanti mortis est extra statum uitae honis, pro tune acceptat. Addunt aliqui alia ratione re dicunt ouod Deus reseruat sibi istud augmentu Mi quia tunc pluribus indiget homo. sicut uisum est, in in dolore, e tristitia: ergo congruum est,dicunt isti, quod 'tune detur augmentum gratiae. Respondet doctor, hoc nihil ualet, quia in instanti mortar, anima est separata a corpore, ee non est amplius iuuia, sed in termino uit, nec per consequens est obnoxius tentationibus. Concedendo bene, quod me intans mortis indigebat quia erat uiator, ec status ut
tolli impediebat ne acceptarentur. neutrum,&e.J
Dicit doctorii si neutrum istorum modorum placet protermissione peccatotum uenialium, requiraturalius modus,
uia ipso non potest inuenire alium modum. Est ment et soo rix talis, peceata uenialia remittuntur per satis pati, sue ille qui patitur acceptet illam rinam, siue non. Et hie est primus modus,& credom est uerius,& magis de mente doct. Alius est modus, et uenialia remittuntiner nos actus, quos Deus acceptat pro instanti mortis tantum, ues in termino viae in quo non ponit impedimentumacin quo cessat a peccatis uenialibus.
Nam notum,&clVnde dieit inor, mi OMo istos duos modos non est d ' ori theolo i dicere, τ peccata uenialia dimittani post uitam, uel post mortem 'et aliquos bonos actus: oportet er-.m dicere is remittitur ser aliquoi bonos inui factoc in uita,uel secunda primum modum, per satis pati.Vnde doctrina theologorii est, et post uuam, nune est aliquis actus, siue exi sentis in purgatorio, siue in inferno, s quEpossit deleri Meeatu, uel augeri et alia. Et i5 peccata uenialia no remittuntur per bonos iacto, non mortE, sed factos ante mortem. AD ARGvM NTA. in trabatur utrum post hane uita pos
siit i quod precatu imitti, uisum est.. in inis no potest
dimitti ueniale, & quomodo in primo non esse hominis lest instans mortis, Deu dimittit uenialia. Et conclusio titit talis, multa peccata uenialia dimittuntur post hac uitam. Et eum primo assuitur, v nullus moriens iustus, potest peccare ergo nullus morient peceator potest fieri iustus, uel po-- . test bene agere.Pro declaratione est notandum quδd ista est uera, nullus inorient iustut i in charitate, potest postea pec- amnio ii vim te aget,nec bene meritori ἡ, licet multa in nobis posunt impetrate, tamen nullo modo meritorie
' ultra est notandum, et homo dicitur mori peccat M , quia moritur inrceato mortali, ideo moritur peccator. Tunc est alia disticulias.uttinii ille qui moritur in deceato mortati, possit ficere aliquem bonum actum,uel aliquos actus bonos, per quos deleantur teccata uenialia se si non nossit hoc facere, quomodo igitur dimittentur uenialias Res iidetur, qui moritur in peccato mortali non potest facere aliquem bonum actum, perquε deleatur peccatum ueniat Dico quo--odo deleatur peccatum ueniale in damnato. Dictum est Psecundunt primum modum per satis pati piscitia, sue uelit. sue non. Dicit tamen de Bastalis, quod peccata uenialiad lebuntur in damnati ,& per bonos actus, nee est inconueni se natum habere bono actui I t is, ille aias non est me itorius, sed deletiuus uenialis, sed in hoe descit .. sed in illii qui mori utitur, in charitate, quomodo desebuntur peccata .senialia delebuntur per inui, idest virtute bonorum inuum, qui sunt , in uita quia aeceptantur . Deo primo instanti monis, ad delendum peccata uenialia quia toe sat a neccatis uenialibus,& tune non in impedimentum,
set deletantur pei bono antis instam mitis , si cessat
peccaio Gai A. Dicitet aliquiis, nonne delentur etiam pereata ueniat a in hoc mundos Respondetur, quod si quia uerisimile est. γnon sum ut semper in peceato , di etiam, quod detectamur uenialis, de cessamus ab illis. Arguitur sic, nullus potest peccare extra istum statum, e po nullus potest resurgere a peccato. Consequentia prob tur,quia facilius est cadere,quam resurgere, es n5 malimus cadere, idest peccare, ergo nec resurgere post hune statum. Pro declaratioue istius argumenti est notandum, quod licet post hunc statum possit aliquis bene, uel male vere morali
te nullus tamen meritorie, uel demeratorie 'gere potest, post hunc statum. unde damnati non est dubium,quod continue male agam moraliter, si eo detestentur peccatum,hoenon est propter Deum, sed propter 'cenam, de horrorem menae. sanira, de animae, qui sum incc rogant pro nobis, ut Deus nos adiuuet, di animae existentes in purgatorio. isti actui sunt boni moraliter, non tamen meritorie, puta quod isti actui non ordinantur ad maiorem, ues minorem gloriam, nee illi actus Dimonum, de damnatorum ad minorem uesmaiorem poenam. Et ideo quamuis tales actus damnatorum sat mali moraliter, non tamen demeritorie:quomodo potest
ergo quis resurgere post hanc uitams Dico quod hominem rei urgere a peccato, pol esse dupliciter. v modo, quod siciat aliquem bonum actum tunc, uirtute euius boni actus de leatur peccatum,&sic nullus resiit sit posth statum. Alio modo resurgete, peccato accipitur, utrilem est, quod cotum remitti , A sic quis resurgit a peccato poli hunc statum, quia poli hunc statum per satis pati, temittitur peccatum Hi
sequitur ergo ista conclusio: resurgemui igitur post hane
uitam a uenialibus, non per bonum oum quem iacia iutuue,sed per sitis pati, vel per bonos actus quos in uita sit mus quia acceptantur a Deo pro tunc. Di nemo in purga torio nulla poena est pro peccato ueniali a Patet se, quia in illo instanti in quo eu Hi purgatorio, sunt pocata uenia ita dimisia uit tute bonorum actuum: ergo non nunietur pro peccatis uenialibus: Respondetur hic , quod eo enue
tia nihil calet, te missa sunt peccata uenialia quo lupam, sed cum ista renuisione quo ad culpam, sequitiir i Δι-tio ponae. v
Et eum dicis facilius ea cadere,qiam resargere, uerum eaeapiendo resurgere pro bono actu, per quem remittitur ν eatum, sed e tendo resurgere, ut idem est, quod peccatum
Ad secundum,&GaQuaerit diis cultatem, nonne scut per uirtutem bonorim actuum qui sunt in uita delent ut uenialia in instanti mortiscita etiam mortalia Respondet doctor', quod non . Primo dicit doctor, quod Deus aliter disruuit de peceatis uenialibui, & aliter de mortalibiis: peccata mortalia, mortiscant omnia bona priui tacta. iampedium ne ista boni actus, indinet ad gloriam, uel gratiam: mortificant, i. faciunt esse ipsa sopita, sic quod pro tune non sus durantur, non se est de umitialibus, quae non mortiscant, quia stant cum gratia.. Dices peccatum mortale, di ueniale sunt eiusdem rationis, ergo Gmortale mortificet, di ueniale.
Respondet doctor hic ad probationE: dico pecora ueni
Iride peccatum mortale ede eiusde ioni , t intelligi iristia citera in genere natur malitiae, &Oeensis. In ne naturae sunt bene eius de ionis. peccatu mortale, de uenisse, quia ambo sunt duae qualitate, in ala, te in uoluntate. Ira lex est penu physta,& intole. Phylita,ea materia, uel reoptiuo, mo in eode subie in recipiuntur male, di mortale: Mindo
sunt eiusdem tonis uisne malitiae, quia quodlibet illoria est malum,quia peccatum mortale est malu & ueniale in malo. sed non sunt eiusdem rationis in rone unis.Vnde ostenta istora duorum peccatotum inc arabiles,& improportionales sunt ad inuicem. Vndes essentitis nata uenialia, peris non sic o uenderetur Deus, soli per minimu peccatum mor tale.Dicit ultra doctoresinat propositiones, stat aliquem ersem sis peccatore & eliet sis virtuosum, di stat aliquε minus esse uirtuosum, di esse magis peceatoia 6 est, nisi ea
troueisa uel rum. virtuosus habet habitum uirtutis, pecorator est . qui ordinatur ad p in aeternam, stat aliquem ordinari adi m aeternam, Messe multum uirtuosumam
qui per uiginti annos se bene egit in uirtuosus, tri et peceat
mortaliter per horam ante motum,& non rinitet, ei ut,
pecca r c ita non stat tam liquem sie pecor ira γε a
435쪽
eatorem .heweni gratia.& ideo esse uirtuosum non essesse instillia,stat etiam alniuem est rin gracia.& eile uitiosissimum, utinet stat aliquem per omnes suos dies malὰ episse, di acquisiuisse mulios malos habitus. I nitet,datur tibitratia est in charitate,& tamen uitiosissimus est. quia remanent habitus,ti la,quando loquimur de istis terminis, aliud
est Qqui mundum motales, aliud secundum theologos, scilicet meritorie, uel demeratorie. Sa-- t Ad tertium,eum si ea quitur. in Osua' eli,n n est temis intri fio:ergo nee in casu hominis, εο e. Nulla in redemptio, lepconseque uenialia,non remittuntur.
Est hie notandum, quod solum si int duae eonditiones, et siciunt alium, di alium statum: puta da rationis, & siluationis: puta pratia, di peecatum mortale, ista sunt,quae diuidunt homin- . Deo, iel eoniungent hominem Deo. Peccatuminoi tale iacit Gnationem aeternam, gratia gloriam ae
Ex quo sequitur,quδd peccata uenialia non faciunt, nee bonum, uel malum statum. Non sequitur, iste habet infinita uenialia,ergo est malui theoloetiee. Non inuitur, iste uo hahet uenialia,ergo est in eharitate , uenialia ergo non seciunt nobis statum: tune ad propositum.Idem est eas ut angeli, &hominis, quo ad conditionem facientem statum, sed quo ad illa,quae non faciunt statum,ut est ueniale, non est simile de casu angelorum, he hominis. Liuinis ad Et ad aliud eum arguitur se pomum veniale dimittitur per satis pati, sed homo in morte talis patitur quia omniuterribilium terribilissimum est mors. ergo per illam poenam debent deleri omnia peccata uenidia r Respondet docto. Primo quod mors est necessaria mena secundum legem
iraturat, quia qui uid natum est, natum est mori, tamen liscosiilla necesse necessitate naturae,potest tamen quis mereri,accipiendo libet ὀ istam poenam propter ipsum Deum, de se per istud uesse bonum quo uult li e accipere mortem, potest mereri deletionem uenialium. Seeundo dieit doctor,
etiam per mortem tenendo primam odii monem,uenialia d lentur per pati, possunt per mortem deleri uenialia, iueu vi, siue nolit,sumsistetitam.
Aredi adia,CContra rationem istam, dec
Contra istam probationem, arguit doctor noster, non contra muclutionem, quia conclusio xii uera, & de iure natura H R- , . est, Feonteuor tenetur citate peccatum in confessione d n medincta.
tectum, sed uult improbare isti . probationem quam facit P.
hic Richardus. Et arguitui sic, mutuem personae est cogito laete ρeccatum,& sententiare peccatum, S i a quirere de precato, icd sacerdotis eii in propria persona cognoscere, Be a quirere peccatum,ergo eius erit absoluere.de peccato. ita aeuuli quaerere,quando sacerdos cygnosce te haveto de inquirere de peccato, an inquirat in propria persona, uel in persona Christi Dico in propria persona it Scotus, de ratio eii, qui si esset ui peribita Chii iii, haberet iam illud cognoscere, ut Christus, de saceret,quod repugnaret personae Christi, Ne r
pugnat perionae Christi inquirere, oram omnia nouit,& ideo excellenter abibiait,cum habeat omnes causas cognoscere.
Item si aliquis loquitur in perioris alterius, potest attribuere sibi,puta quae coiinemunt alteri persisn igitur si iacerdos absolueret in pei na Christi, iret Dei,pos et uicere, absoluo te principaliter, soluo te excellenter, quod salsum est, quia Deus principaliter absoluit, de Christus excellent . di no sacerdos.Vnde est hic nondum pro regula, P non est dubium v ille qui loquitur in persos alterius potest attribuere aliqua loquenti , puta quae coii emunt alteri person pro qua .. Eia ali
loquitur ut dicebat Angelu .Ego sum dominus Deu τα sic Hiis .m stconsessor si loqueretur in persona Dei, posset dicere,ego sum ia
minus Deus qui te absoluoatemilacerdos uolen absolue .liis G, itare,facit preces Deo timido dominus te absoluat, antequam ipse ab lolii aliut tamen istud non fieret, si loqueretur in persona Dei.Item notum est,*sacerdos potest uere dicere. Ego audiui hoc in consessione, di tamen si loqueretur solum in persona Christi,hoc non pol indicet Ex omnibus istis iis li habere doctor, P sacerdos qui audit conlessionem, cognoscit peccata non in persona Chii sit,uel Dei, sed inpropria petiana: non principaliter, sed laquam ue vix minister. Et illi conesulio est opposita eo tutioiii Richardi,qui dicebat, si audit, de absoluit peccatorem, Mellar, inretionίDei. stator dicit, P in persona propria audit, de absoluit.Unde magna est differentia inter loqui in persona alte
s E c v N D o quaeritur. Vtrum constabe teneatur citare peccatum sibi deletum in conseissione. Pro declaratione istius quaestionis conueniunt omnes doctores intra buxeones usionibus. Prima est, de im naturae,eonsessor tenetur late peccatum in consessione libi detectum. Meund consessor tenetur e late peccatum tal dete uini in confessione ex iure diuino. Tertia, contestar tenetur olare peccatum ex iure positivo humano. Istast rex eo usiones declarant doctores, ponunt duas alias eoa lusione , per modum quaestionu. Prima est, quando tenetur estare peccatum. Haec est quarta quaelmo,scilicet utrum omne peccatum detectum in confessione, tenetur etiare, sue si contra bonum eommune, uel eommunitatem, uel regnum, uel contra hominem, scilicet conseitare. erat quinta conelusio per modum quaestionum,an teneamur
lare M aliud secret no dicta in eo fessione. Prima coclusone nil situr probare doliares, puta et si de iure naturae, consessorem tenerueelate peccatum sbi in consessione detectiuLt primo addueitur Ricbardus, quilibet tenetur de iure n
ture iugere mendaeium: ergo ouilibet consessor de iure naturae tenetur celate peecatum ubi detectum in confessione. A ntecedens est notum, de eonsequentia probatur, quia eo
festor detegendo puratum sta constitum, mentitur: de hoe debet sugere, puta mendacium iure naturae:ergo debet sug re istam reuelationem peccati, di quod iste mentiatur, si re Melet consessionem, probat Richar. Consetar audit eonseia
sonem in persona Christi.& non in persona propria ergo si detegat loquitur in propria persona, & in propria perionamon audit istud,nec scit isto in propria perti na,sed Christarergo reuelando mentitur, ergo debet sagere reuelationem eonsessionis,de iure naturae.
Vnde est hie notandum:audiens aliquid, uel si citi aliquid in persona alterius, retest illud negate in propria persona, sed conses. ravdit peccata in persona Christi:e opoterit uerῆ negare in propria persona, dicendo ego quia
rius, de loqui ala oritate alterius. Vnde loqui in persona alto ius, est praetendere. facete, quicquid facit in persona alterius, puta iaciendo gestum alterius personae, nominando aliam personam attribuendo.m Iomatione sua, quae conue- et aiunt alteri personae, ita quod si deneiat de pellibus alterius. . - terrionae pio qua loquitur, iam dicitur eaquM malefacit.Sed εν inqui auctoritate a: tetrus,est loqui, uel facete in propria persena aliqua,quae non licite faceret, nisi auctoritas eis et ubi data, ut rex data auctoritate alicui faciendo Parisius: Non dicet ego si in Franciscus rex, ima uolo talia fieri, α ρο ipio o rex primus, etiam praesidem non dicit, ego sum rex qui praecipio. Et cum d.citur, repr sentant regeminoe habet dupliceni senium, uel quia loquuntur in petibna regis, di sessi uni est. Alius sensus lepr*sentant regem L loquuntur aucto . Reprae rutaritate regi deiicuetum est.Habemus ergo quomodo iaceo redos audit inpio pria persona, ec ab ualuit ministerialiter.Sed ἀμμις ter. utrum sit uerum, ut sacerdos constabilio te possit inquirere de peccato confitentis, non solum audite. nee soluere, sed etiam inquirere,dicendo, suisti ne tale quid Respondet Geti oti hic, ut nullus habet inquirere de peccatis alterius, nisi auctoritate constentis, utpote sacerdos dicat, videtur mihi, w Cnon bene confitemini peccata uestra. Et to est dicit Gerson,' of εisti interrogationes aliquando dant medium cogi radi, de oe u. calionem faciendi peccatum, et num p nitens cogitasset.
Illem non magis, Sccilrguitur idem probando, non magis loquitur sacerdos iurersona propria,quando absiluit quamqirando consecrat, sed quando consecrat consecrat in propria persona, taquam
nister Dei, de nunquam in persona risti ergo absoluit in propria persona, de cognoscit peccata, Ac no in persona Chrilli. Vnde notum est, P sacerdos post mi potest uere dicere, o consecrauit, e , quod non posset dicere si in pers
natam sti consecrasset. Est tamen notandum, quὀd multa uerba in eanone sunt,qsunt uerba Christi. Et aliud etiam benedicitur in eonseo cone, de canone in persona Christi. Vnde non sequitur iste.
dieit uerti Christi, de facit, quod Christus iacit, eigo facit in persona Christi,consequentia nihil uxlet, sed oportet sica
puer dicit uerba Christi, te tacit, quod serit Christus, ergo liquitur in persona Christi, uel auctoritate Christi.
436쪽
Item secundum istum modum.&αJ Dicit dodri r , licet duplici ut reuelare siqua, quae sunt
audita in consciscine, scilicet in uniuersali,5: in particulari. di istud est uerum in uniuersat ut dicendo talis casus leniet hiat iacius, in partieulari aliqua persona iecit semel hocidi sacerdos possetna dicere, quo tamen non polliet , si loqueretur in periona Christia i ui hoc posset scii . probat dinor,
de illo Cardinari, qui seri it Innocentio. Tertio de ullo eis usi edacit, ivit talis casu commistis, Pa , non redarguit eum,sed appi at,et se s ct sciat, di re-μripsit quid agendum erat. Ex omnibus illis uniuersaliter responitet Doctor adquγstionem. ponendo talem propositionem,reuelatio confessionis, uel peccati sciti in consessa one, est corura legem naturae, non mitte reuelando mentiretur,ccut dicebat ii in icardus.
D. sciuare ergo est de lege naturae. Dictum prius, quod propositio est de lege naturae, quia cognitio terminis, caus turassensos illius propolitionis, uel quia illa propolitio ea consist a legi naturi . Ponit ergo doctor pranam conclutionem, saceruos tenetur peccatum sibi delectunt in conicisio ne e late, ista propositio est de iure naturae. Et istam conclum circ. . sionem quatuor paruis rationibus probxt, puta ae ista propo. a. prima sitio iit de lege naturae. Prima Suenat ex parte c. aritat .s de cunda ex parte iidelitati .Tertia ex ratione ueritatis. inar--- naM- ta ex parte unitatis, de primo assumunt istam propositione, vae qu*cunque uultis, ut iaciant uobis homines, eadem facite illis. ina est de lege naturae, ergo eonfestat de t i aevi e alteri, puta constenti id, quod sibi uellet heri,sed deberet uelle sibi Leri hoc, CP peccatum suum esset tectum, ergo debet tegere
sinces ista proposito, aeeutique uultis, de tal, trum iit uera: R es ponitetur,quod se, di de line naturae, quae debet si ei melligi quaecunque uultis ut faciant uobis homines, quaecunque cubetis recte uelie, ut faciant uobis homim, nes, eadem facite illis. Illa Hopositio adhuc habet excepti a 3 - nex continuuiter in casibus sumectoni de subueutionis. magister domus.i. dominus alicuius domus, recte debet uelle, .' seruitor apponat uteruilia super mensam, utrum set dicorde beat rectu uelle, ut dominus ieruiat illi, nonne paupur potest recte uelle, o diues det sibi eleemosyna, se non tamen e contra.dicit unat doctor, u, uerum est eaeteris paribus, sed non declarauit. di sie debet intestigi caeteris paribus. l. terminissimilibus, di seruit orcsi situ Hore, dominus. cum domino. .
illud quod dominus uult, ut alnis dominus iaciat sibi, debet facere alteri domino. & se. de serius respectu alterius serui. Dices cofessor non potest recte uelle, i peccatum suum citetur, uel alterius, hoe estissum, quod probat doti r, quilibet de lege naturae tenetur diligere famam suam, ergo tenetur late crimen suum, quia per publicationem sui criminis pcrdit famam. Et ultra tenetur uelle e lati crimen suum, sciamam, ergo, ta debet uelle alterius crimen citari,& samam seritari, quilibet tenetur seruare illa qui sunt ciuilitatis, de editatas, & quae possunt seruire eoitati, sed se est,u, si ille perdat saniam per detecta onem peccati, emcitur inhabilis, c. nidoneus ad actum ciuilitatis, re communitatis.
Secunda ratio est talis, per quam doctor uult probare, 'irtenetur sacerdos de lege naturae seruare secretum, uel etiare crimen sibi detectum in consessioue. Et arguitur si quilibet tenetur seruare fidelitatem circa proximum suum, qua uelle deberet tibi seruari, ergo debet sacerdos seruare secretum in eonsessione sibi detectum,quia ipse sacerdos secundurectam rationem,deberet uelle ut secretum suum sta seruaretur. Vnde est hie notandum, ν fidelitas stat in multis, ita fidelitas est uirtus inclinans hominem habentem ad obser
uandum, quae seruanda sunt respectu alterius, secundum rectam rationem, ut seruo seruet tidelitatem domino suo socius, socio, &c. Tertia ratio quilibet ex legematurae tenetur semiare promissum alteri, sed cofellar expresse, uel tacite saeit promissa de citando ista,quae dicta sunt ei in coniussione: opo de textate istud.est solum hie diis culta . Notum est,st sacerdos
expresse non uidetur promittere constenti seruare istud, sed tacite facit, te quomodo Dicitur promittere aliquid tacite, seu interpretatiue, quando aliouid fit sine quo illud nunquasere .s existimatio depromissione citandi i m nuqua in eget, nunquam sibi detegeret peccatum suum. vltra notandum est, quod hic dicitur notanter promisium licitum, quias aciendo pro Iam ill citrum, boc male si, seeundo male fit
seruando. Ex quo sequῖtur ergo a Dromissum illi tum si non seruitur non pecc t. non seruat Io, immo. bene agit non seruado.
Sed licitum emi seruare secrete ea, quη di sum in co ensione: ergo oportet serua. e.
Quarta ratio, qus sumitur ex parte unitatis sic formatur. Omnis, qui retrahit recursum anterioris ad supeliorem in consilio habendo, male agit, sta reuelans conse bonem retrallit hominem inferiorem, puta confitentem a consilio superioris. c. scillam Vergo male agit,&peis me, unde est notan
du'i,uae unitas ciuilitati , di commu utatis,fundatur in vero . , Ordanc, puta unitas superioris ad interiorem, licvidelicet, Psuperior debet influere in iniseriorem iuuando, consulendo, supportando in bona uita, in bona doctrina, bonis moritasecundo inserior debet ministrare secundum statum suu . illa quae oportet superior sicut nescius indoctu debet ministrare suo superior , puta doctori,qui est suus superior.&seruando ilium ordinem tunc est pax in ciuitate.
unde superiores in iuuat circa suos subditos, quando respectu in letiorum iaciunt actus utilitatis: est ergo proportio. aliorum adinvicem iis, in unus sue alio non poetest, quid faceret dominus, hue serui, si is I d reuelaus constitionem tollit illum ordinem. ne interior, scilicet in Moc , ueniat ad superio, em, scilicet aconi eliorem. Nam di rei aliqui , M Gquomodo iste coviesi s reuelauit coninisonem meam; ego
prole to nunquam ibo ad conscis en . . . ium eis .
secψuda concl.eilbiacer ouuel coi sior, tenetur eqlare eri moniti uicisione d te i , de iure diuino. Pruis dictum i est, p tunc ur de sute naturali nunc dicitur. uix ruino: p obat sic. quilibet chr. ii nus non tenetur tarς iaccasioneniaberi, de ii oti serua insolinem Christi, sed scuti, vitex Christi eri s , tifessione habenda, quilibet leueatur confiteri, rsed reuxtans conis ilionem dat occasonem, ne illa lex Christi de emitessione sienda seruetur: ergo devire diuino elicet- lare coni essionem. Dices ille qui revetat consessio uena, dicit alicui qui ieruabit in secreto: Ergo uidetur, ae nullum malusit ibi utrum istud possit fieri Respondetur, ut no quia ii sic pessimEagit praedic ndo, quia iste conteil or, qui dicit alteri
secretum conseilionis, dat occasionem isti alteri qui e an seruat secretum de nunquam confitendo cuicunque sacerdoti; cogitai do quod caeteri sacerdotes hoc idem iaciunt. Item secundo ii quicunque trahit rem, quae eli ultimate in loro Dei, ad alium solumis eccat eo utra legem diuinam, sed sic , ut reuelans contestionem istud iacit, quia iacit,u illud ,quod erat in soro Dei,scilicet peccatum, ea natura Operis uenit in serum exteriorem:ergo pessime agit .
Dices dico, τ illa quae dicuntur in consessione, non sunt in foro Dei. Probatur,ui immo, sit in toto Dei, de dicere oppostum est contra legem Dei. Paret se, ibi est lex Dei:
Quorum te seritis peccata, remi fiastini, Ecquorum reti- rnueritis retenta sunt, i ntelligo ultimate approbando ab ipso Deo: eigo istud est diresie inibio Dei. Tertio sic icunque dat occasionem peccandi mortaliter in seruando praeceptum Dei, iste peccat, scd sc est, u requelaus consessionem, dat occasionem peccandi mortaliter. seruando praeceptum I ei: Patet praeceptum Dei est, de coiisi tendo peccata sua,isse qui reuelat consessione iudat occasionem, P consitens peccata sua,mentiatur iel udando.&accusando sorte socium suum.Quod ostendo, iste confitens constetur peccata sua,ipse scit,u iste reuelat coni essi one, quid faciet Non dicet peccata sua, de si dicat, dicet, in talis secit iacere illud malum,eo u ille qui confitetur odit illum socium H& sic accusat socium, ut sociu: suus Meus et ut a coiiset Iore, consessionem reuelante. ibi ea unum tunctum videtur, i etspotest seritate praeceptum,acquiredo se, peccando tame mortaliter.Pater, quia dicit doctor,quicunque dat occasione alteri peccaudi mortaliter in seruando pr-eptum, ut isse seruat s.cirit Vpraeceptum de ieiunando ubi nimis commat in prandio, ser--. uat praeceptum acquiratiuἡ- f. ii πιι, εἹertiacones. Sacerdos tenetur seruare crimen detectum G μνήμη in conseisione, de iure positivo,&ecclesiastico. lsiud patet a cuia omnes auctoritates ad oppositum, periura ecclesiastica,dando poenam his qui reuelatent conseisonem. Addit paruam
rationem doctor. cunque dat occasionem male uiuendi, iste uere male agit, reuelans consessonem, istud agit. P tet se, reuelanx coisssionem dat occasionem, ut quis sit u gabundus non se inueniat in communitate propter dissamationem, quam incurrit ex reuelatione eonseisoris,& non a
det se inuenire in bona societate, di et sit uagabundui, hoc est malum.Nam uagabundus m os in libertate sua est ad mala
437쪽
ad bene , cum non habeat qui eum
eorrigat,&qui ostendit quidas eiadu metro &e. Ex quo uidetor docior nonni tum mobare uitam homiri in sili nis solius, tu solitudine degent Nisi cicit Thom. st tam peri et uitae, et sibi findit iubilem re in omni tentatione sibi
Quarto quaerit doctor quis est ille qui debet e late seo xa eontessionis: Respondet docior ponendo illam conel. NOsomni confessor tenetur celarum mendetectum in eos ei lici V A-μ ne, sed etiam ille cui dictum est illud secretum. Probat, qui . - e Me cunque traffert aliquid in aliud, quod licite non pol trans. σμ' eram iure, non dat usum alteri, ut utatur illo translato, sed sic est, τ iste contestor non habet ius transierendi istud secretum, dictum in consessione ergo non potest dare ius reuendi hoc quod alteri reuelat: ergo u audit in colaicissione, non pol reuelare: trices dico tabuet iste cui dicitur, nescit an istud nitedictum iacet sciti in confessione . in isto est uias dum modusiueendi sacerdotis. quia uel sacerdos dicit illud, tanquam
auditum in consessione,&iicitie tenetur c lare, uel dicit taruam publicum, A ce iste cui diceret, non ita iaciliter debeticere, quia non omnibus credendum est, & qui cito eredit.&ΔQuaerit utrum ille sinplex rusticus, qui dicit alteri alicia d. . conteis ne, uel tanquam subcoreuione, teneatur ..tis ν..is usu cetiare ac si ruisset sibi detectum in consessione factara . . tiavi mentati Respondetur, I non tantum obligatur ille eui hoe Lia.. s. o reuςlatum est sicut sacerdos, quia iste rusticus non pol aeetia
tanta obliςatione, sicut sacerdos obligatur, ne te uetur seruare, sed non tantum tenetur,& obligatur ut sacerdos confestionem: Dices. ergo quid uicit iste terminus que ponunt isti: tacit ad explicandum, uel exprimendum , Ut neat sectete illam materram,uci ita uerba.
. Itonix unum casum, aliquis alius a sacerdote transeundo, audit unum uerbum , quod dicit constens suo comes i. Vtrum teneature late, iue sit malitu ruspectu uxoris , uel non Respondet do r, T sic ec ideo easus grauis esset, si maritus audiret a muliere sua, quod suit adultera.
Quaerit ultra doctor, quando tenetur et lare consessione r . . Respondet doctor,t istud est praeceptum negatiuum, pura non reuelabis crimen dictum in eonsessione, disie obligat ad se mirer,&pro semper , di sic toties quoties deliberate
iacit cotta, peceat quia contra praeceptu negativum facit. Lx quo sequitur eo rollarium,in etiam post mortem colla stentis, sacer sos non potest reuelare crimen.
- . auari id reui debeat fieri istae latio eriminii in esisessione detecti, utrum respectu cuiuslibet indisserenter, crimen debeat celata: Est opinio doctoris Riehardi, de Bonau turae, ui respectu cuiuscunque, liue si superior siue papa,e s. s. 'Mybs i ii ac latio criminis Dices contra. potest fieri reu --, νοῦ, i io super oli per consessorem. s. Exemplum, iue consesior audit aliqtiem in confessione. d. . Videt, non potest absoluere eum de aliquo easti, iste ton .mmi - ..is isti or t/nquam interpres confitebitur superiori illa peceat aseisi . M pro confitcnte, de hoc non potest sacere nisi reuelando eo n--. M i, iussionem: igitur Respotuletur hic, et doctor allegat istud tanquam opinione alicui ux .glossant isti, mest Attii odorensis,
tamen non est verum .uure igitur habere doctoribi. v verusini M. co Pest opini alicuius qui uult dicere,o in tali ea su posito confestar potest reuelare consessionem superiori, confitendo peccata pro alio, a quibus non potuit ausoluere. & tune dieit ista opi. si iste habet ut interpres ad confitendum peccata, istud non est uerum: Nam si curatus non potest abibl uete de aliquibus eas busti debet remittere constentem, Ee non et consessor debeat confiteri peccata pro ipso constet e. Secredo dictum est supra ae non licet confiteri per ime pretem nee perliteras: io ista opi. parum ualet, & sic nulluc potest, nee debet reuelare confestionem euicunque: Dios in illo casu posito debet. Dico, P casus istius non ualet. Si d eas, toc. JDicit ista opin. r per hoc soluitur arg. de illo Cardinali, qui sit isti,t s unimo pontis ei de muliere,quae suocauerat filum i uum: Dicit, i, ille rescriptaser literas confitendo pro diere, di ipse papa per literas absoluebat mulierem. Illud non est uerum, red uerum est, u scripsit ad summum ponti scem quaerens consiliunt,quid agendum esset: Vnde Meuiter est dicendum licet interior posset petere consilium de a
liquo casu,un tenetur aliqua do petere consitum: pu quid agendumst in tali casu, non tamen propter Loe se tuitur, ut unquam rei ut iacue,ucc iupctioii, nec interioli leuelare confestionem.
iuxtitur hac utrum tum mus pontifex possit praecipere
licui facerdoti, ut leue et sibi ea, quae audiuit tu coliseisone:Rei pondet nihic u summus potitii ac potest praecipere, de illicite,& malefacit Plaecipiendo: Dico tame, Paulis nullo modo tenet uti bi obedire in hoc, inino tenetur lare.
Dices nonne papa poteta ipsum abioluere ab obligationeu sis Respondetur,l non, ne tum mus potitii cx pollet dispensare de aliqua oblisatione, quae est pule de iure politiuo: Non tamen potest dispensaretii obligatione, tuae est iuris tutalis, de auris diuini. modo sacerdos audiens conseisionem, tenetur iure naturali, di diuino, cetiare coalcitionem, iu qui b. papa non potest dispensare.
Quaerit ultra doctor quid de beniux et lare in eMessione:
Respondet doctor, ut nos tenemur citare peccatum consensum, de circunstantias ta maxime circunstantias Personatu. ut puta conseitar audit aliquem qui commitit crinicia cu tali, uel tali mallere,uci homine, non solum confestor tenetur c lare confitentem, sed illam personam cum qua constent
peccauit.Et ratio est, quia reuelando istas circunstantias. maxime personarum non potest fieri quin communiter reue laretur peccatum, ec etiam communiter reuelaretur, alia
persona: Dices, conteus no uult, i persona cu qua peccauit, citetur. hoc estials una, immo conti tens tenetur, factum suum cstetur, non solum respectu sui, sed etiam res pectu ita. lius persona , cum qua peccauit. ideo debet fieri ista citatior et pectu su i , dc personae cum qua peccauit, si indoit, debet
reducere ad emendationem,& correctionem.
Ccimi militer tres, e c.l . Lx ini, uult Labere, et sacerdos tenetur e lare consis o - 'nem, puta peccatum, personam constentem, secundam per i am,cum qua peccauit, bc circunstantias, tam de iure na- lturali diuino,quam positivo, α rationes supradicti hoe intendunt, Somnes doctores hoc intendunt, de uolunt habet.
de lixe est mens doctoris nostri. Vitra es notanduin , puerum est, ut Altisodorencs ponit unam concl. puta sae sacerdos tenetur c late contestione in omni casu, mri sorte in maxi no, uel ubi maximum detrimentium,ellet in republica,&nullum nocumentum esset in conses hone,qui quidem casus videtur mihi impostibilis , puta,u confestio pollet reuelaia,quin hoc esset in nocumentus aeramenti poc nitenti x ecundo matrimonii: Ideo dicit, de
ipse. toltei pollet. Exemplua Ego sum curatus, . ita muli r eissis, M. constetur se habuit e rem cum iratre aluus, quem uult capere. Vnde breuiter uidetur elie mens mVnorum doctorum. 'st iste curatus debet iaccre quodia se est, quia si resutat. ii potest dare clare suspicionem illius males , & reuelare c5selsionem. Ideo dicendum est de isto, sicut de illo qui ueniead communionem & tamen curatus scit eum esse in peccato moi tali, dat ei, facit quod in se es.sic hic ministrat matrimonium ad c landum conscisonem. unde in ista materia, maxime debemus aspicere, quae obligatio est maior in istis. Notum est, P maior semper absoluit a minori obligatione, sed triplici iure teneor es are consessonem, forsan solo iure diuino teneor non dare sibi sacramentum, uel forsan iure polito humano,quia est mihi prohibitum dare communionem, uel celebrare sponsalia, uerum est, u curatus debet eam monere dicendo, ueniati x saeiam uobis scandalum, uel opprobrium coram populo si accedatis: Dicunt xliqui doctores in tali casu,non debet sacere, immo debet resutare: Immo si episcopus mandaret deberet citius dimittere cuia ipsius, tuam sacere. ubi est certus de impedimento matrimonii. ommuniter antiqui ueniunt ad illud. De quinta cones. dicitur.quaerit nunc doctor, utrum omne secretum non solum secretum consessionis, debet e lari: Respondet doct. ponendo talem propositionem. Omne secretusti, dictum per modum secreti, debet e lari. α obligi. tur quilibet rem pam,s rerum , c lare simpliciter secreto. Vnde secretum uictum per modum secreti dicitur duplicitet.Uno modo exprimendo, m ipse dicit in stetero sibi hoe.
Secundo dicitur per modum Lectetissuando ex modo dicendi percipitur, in iste non dicit in secreto, utpote dicit circunstantibus,quod se elonsent, uel recedant, tunc, ut loquatur alteri .unde est not auod multi uolunt dicere,qubdiaci
tum nou dicitur per civium secreti , ius quanta ea riuu-
438쪽
uhoe eit falsum, immo ex modo dicendi, &faciendi, possa in iis cognoscere, T dicit per modu secreti ,&hoc teneture late. Dicitur notanter per mod um secreti, quia secretum,
potest diei in publico, ut nullus scit hoc nisi ego, & uenio,
di di eam inuleo publice, audientibus cunctis, ille qui hoc audit non tenetur cplare, quia secretum dixi, sed in publico , di illud non est dictum per modum secreti, sed publici.
Quantum ad tertium argumentum, dcclinarit aliam auaestionem, utrum sub tanta obligatione oblisatur quis et Iare secretum, sicut tenetur etiare iecretuconteissionis: Respondet do r,et non:Vnde lex positiva ea nonica, non imponit poenam talem illi qui reuelaret secretum, sicut illiqni reuelat consessionem , quia si quis revelet
consessionem, pUa ordinata est, ut priuetur a sacerdotio, aer educatur in resistonem arctam, mendicando pane Se aqua omnibus diebus tuis, istam p nam non imponit ecclesia reuelanti secretum. Dices quam pinnam incurrit ille qui reuelat secretum, incurrit pcenam calumniatoris, quia habetur tanquam in tam is, qui reuelat quodcunque secretum crime,
quod probare non potest. Ad argumenta. Cum arguitur sie, eonfitens potest dare
licentiam confessori, ut reue et peccatum suum, quia potest confitens eedere iuri suo, ergo potest dare licentiam consessori, ut revelet peccatum suum. Breuiter casus isse. Ioannes eonfitetur tale erimen , utrum possit dare eoni ei fori suo licentiam dicendi aliis, ut possit inde confitens habere maiorem uerecundiam, eoram populo: Respondet doctor. eonfitens potest ista di te, sed ex hoe non sequitur, F con sei r possit istud reuelare. Et ratio est, iste sacerdos uel coasetar,obligatur e lare cosessionem iure naturali, iure diuino,&positivo, &eonfitens pura Petrus uel Ioaunes, non potest eum absoluet ei tali ob iratione, ergo, &c. Dicit Doctor, i iste confiten x potest cedere iura suo. Respondet doctor,t non est ius suum puta et possit dispensare cum sacerdote, ut reuelet, quia istud in iurix naturae, dei, & humani. Dices ergo quid debet facere sacerdos postquam uidet,* coiitens uuit peccatum suum reuelari Dico, et debet tacere. uerum est tamen,τ posset dieere eos tenti. Ego non dieam, si tamen dieatis mihi alio modo, quam in confessione, potero die ere, quia sibi dictum est,sicut in publico. Notandum, τ quis ecatum consessum potest scire du-llieiter.Vno modo in secreto eonsessionis. Alio modo extra ecretum eontes sonis siue litante confestionem, liue post. Lxemplum, ante consessionem, uidi istam iuuenculam habere tem cum tali. Deinde illa confitetur illum casum, utrum
sit ita obligatus,et non possit reuelare Si dicas, et sum obli
Contra, si quis diceret tibi, an sciis aliquid de illo casu, si
dieas,et non, tu mentiris, quia scis in pumico,& in privatos nescire, nisi in toro dei, tune non mentiteris negando i nescire,quando ergo in alio foro, quam inibro secreto scitur peceatum, non est in conueniens mani testate, nec tunc
maniteliatur consessio. Sed dices nonne sacerdos qui audiuit hoc in eoieisone potest dicere, ego audiui hoc in eoni taloe. Respondet non potest dicere licite, ego audiui hoe in confessione.& ratio eli,quia uerba ista ex natura significationis eorum, sunt manifestativa alicuius prohibiti. Di-ees. dicendo hoc, audiui hoc in consessone, non manifestatur persona ergo uidetur, et licite possit iste hoc dicere. Respondetur hic, ae non solum persona debet esse secreta, sed etiam tactum,& eircunstantit, immo per istud factum cum
ista ei reunstantia coni essionis, ut pote dicendo, ego audini hoe in consessone, per hoc saciliter uenitur in notitiam personi, Se ideo hoc non debet dici. Ex quo inseri doctor, et que
dicta sunt inconstitione debet sice lare u nee diis, nee iacto, nec gestu, manifestet tanquam dicta in consessione, id est eo modo quo non licet reuelare, uel dicere . Si dicas nari do vel dicendo, hoc esse tibi dictam in consessione, nihil manifestat, Docior non solvit hoc, ostendendo, ut non est dignum solutione. de viam solutum est, u mani testat se scire, puta in constitione eo modo quo non licet dicere. Ad i eundum , quaerit doctor pro secundo argumento,utraim in aliquo casu liceat reuelate conseisonem, ponitur casus acerdos audiuit istum in confestione, constetur iste verastina die pi dicabit haeresim, &pra dicabit contra legem Dei: uel proposuit crastina die cum socii x suis, incendere civitatem, i tutoxicare regem, utrum possit reuel buc. Respondet doctoreum nona uentura,& Ricardo , rce imma nibu .r tcnet tir c lare confessionem, e debemus pi ima aspicere qualc bonum est melio , uel seruare siseretum consei sonis,uel seruare populum ab haeresi,uel elui adem abii cendio, o regem a morte. Eequiae latio consessonis est bona totius ecclesiae, de ebristianitatis, ideo est magis bonum c lare hoc quam sit mala periclitatio ei uitatis, uti mortis regis. Sed de haereii dico, τ illa e6uerso in heresim, pessima est feeontra bonum spirituale, sed sacerdos non tenetur tantum adseruandum hdem,& iugiendum stresim quantum tene tur ad seruandum secretum eonsessioniMEt ideo i nullo isto. rum casuum tenetur reuelare. Est difficultat ibi, iste qui confitetur,u cras in toxicabit regem habet malum propolitii, de
non uult dimittere illud propolitum, sacerdos non absoluit illum, nec debet absoluere. Sed utrum illud dictum debeat teneri subsecreto conieissionis, uisis, m non absoluit eum, de manet in proposito malo , Dico, et debet seruare tan tuam secretum eo tessionis, licet aliqui dicunt oppostum, scilicet, u ubi non sequitur absolutio, F illa non uini dicta sub asessione, absolutio sequitur consessionem , ergo ab luti non iacit consessionem esse secretam, unde non est prohibitum reuelare absolutionem . de non eli prohibita mani-iestatio absolutionis, possum dicere ego absolui illum,etiam
uidetur ab aliis, i mo abibitio istum, sed non debet dici
conie illo. Tertium argumentum. sequenter ponit doctor alium sum perdictum argumentum, posito, τ sit aliqui 3 saee dos qui est viator cum aliauibu , isti pri ponuut eum interficere in illo nemore, ambulando, unus ipsorum poenam, de confitetur isti antequam intret sylvam . de eonii tetur quo modo propolia erat, uel proposuerit interficere eu, cum aliis. Quaerituro uid debet facere ille saeerdos, an debet intratu syiuam, aetinere, di retrocedere. Pro declaratione istius doctor ponit tres solutionet Prima est solutio Ricardi, tene dotemper, ae consessio debet esse secreta, de reuelatio nun- qui debet itera, nee ligno, nec uerbo. per quae cognoscamur crimina constetiti . bc ideo dieri s iste aliquem modum subtilem inuenire poscit ne intret sylvam, non manifestando tamen contestionem, ut puta dicendo . et oblitu est aliquid, uel est tuis a lux,uel aliquid i mile, dummodo non mani se stet couisitionem, potest retrocedere, uel manere ibi, de non
se exponere periculo morti x. Dicet non potest inueuite aliquem modum recedendi, quin manifestaret consenionem. Respondet unus doctor, i ubi non aisgnaretur aliquis alius modus, quin reuelaret confestionem debet se exponere morti pro defenso ite consestionis, & eccletiae, di sie eis et martyr quia Modesensione alicuius, et est de tute diuino,naturae, de ecclesassico.
Respondetur,u, uidetur esie magis opinio doctor supponendo,quod aliqua facia, sunt tacta inditi erentia, de aequi uoca,id est ex natura corum non magis reputant eos ellionem,
ues non consessionem, hoci uel non hoc. In talibus liceti cete indisserenter istos actus,sue ante, siue post e lenion ε. Lis ab aliquibus concipiatur confessionem sui de factam, nihil ad me, quia hoc non est ex natura actus quem saeto, sed ex aliqua suppositiove, quam illi soli h ibent, di ideo tui si Gquod iste in tali casu reueniat, & non intret sylvam es istis latronibus,sed dimitteret societatem ire ad illam partem, de inse iret ad aliam: an de natura sua Loe fit manifestari usi cssessioniis Non quia si istud ambulate ad illam partem sit manis: stativum confestionis, tunc quicunque ambulat per illa partem, manifestat confessonem, quod non oportet. Diem istud deuiare, manifestat istis latronibus . consenionem es saetam, et o saltem respectu istorum non deberet sacere ista actum. Rei pondetur,quod thoe est ex quadam suppositione, ut puta quia uiderant istum consteri illi eundo quia i sucum ipse proposuerunt eum interficere. rx istis duabus suppolitionidus, concipiunt istum taeere istud iactum, cdeui re, propter istas suppositiones, licet hoe sit ex suppositione, non tamen ex natura facti hoc ligniscabat, de ideo licitum est sibi deviare.
Vnde est bienotandum, quod sicut aliquq uoces sunt Mqui uocs, Se termini aequivoci, ita& aliqua iacta sunt sacta aequivoca, se quod apud alium aliud significant te apud alia aliud. unde si aliquis nostrum esset hie praesetis, quando iste deuiat, de nesciret de ista confestione, nee de proposito Ora quid conciperet, utrum factum uel propositum latronum: Da
co, quod non cociperet propos tum l bonum, sed in Maad
439쪽
serie in alimuid uel potandum. Vnde pro regula. quando ei citi luod factum sic aequi uocum . di actu indicterens, qui nec ex impolixione uel institutione magiis fieri hoc hoc , licet hoc iacere, & per hoc non mani testabitur consessio , licet alui ui ex ait aua iuppositione aliquid Onei-ἔ'o Vnde communiter dicunt do res in eas it et sic, uti leoni estor audierit aliquem qui pro fuerit istoni popula subuertere a sile nostia, dicit unus d octor, in iste posset te ad episcopum. εἰ dicere, eustodi ac oves tuas. Lupus est in fabula. Non ea ii mil*hoe, quia tales orationes sun iam determinate apud omne do res ad unum, eum dicitur, lupus est in fabula, tune concipiunt, pessaliquis propinquus, qui
non est nobis utilis. se autem ire uel deuiare, non est simile, nec manifestativum consessionis.
Vnde quaerit hie paruam quaestionem. Vtrum summii prati sex posset dispensare de ista reuelatione , scilicet *possit dispensare aliquem et revelet conressionem, uel dicere ab id sis misi. uo xe, de dicas: Respondetur primo et non potest summus Glisex dispensare eum aliquo de conteii one non fienda, scilia a M. di cet u non teneatur ad confessionem quia istud est de Hare disto io a uiu imiliter nullo modo potest dispeusare de icta e lati . si icite . ne eoni essioni uerum est quod potest bene absoluere si ali- aes quis reuelauerit e lassionem. unde notandum, ' dispensa noem .s tio dupliciter sit reuocando abligationen secumo dando li iis . centiam posse iacere oppositum, sacerd obligatur cς are D. Mis consessionein secundum ierem naturae diuinam, di humana, papa non potest de obligare me nee τ licite possim reuela re, nullo modo ergo non potest dispensare, licet posit hominem absoluere a peccatis illis, unde dispensationes sempersunt contra aliquod praeoptum uel ordinationem, ut e le-sa ordiuauit homine uiginti quin': annotii ordinari insa cerdotem summus potuerdis eniat τ in vigesimo anno ordinari positi. Vnde euiter, credo, Psummus pontifex
tua dispensare in aliquo quod est praecise puri iuris post tui,
cum causa, eum necessitate, & cum utilitate ecclesia, te no
Item arquitur sic risito alio casu est aliquis episcopus qui commisit moniam, ipsum pinnitet: uenit ad constitionem ad unum sinet dotem,confitetur istud peccatum, iste absoluit eum de isto peccato simoniae, quo non potes absoluere, 'uid iuris. i. quomodo e5fitebitur sacerdos de Loe quod male usus est sacramento poenitentiae, tui absoluit de peccato, de quo noni Merat, uel non debebat es, soluere, si coi . . steatur,manii abit crimen episcopit Rei pondet doctor po
nendo duo solutiones. Vnam quam communiter tenent doctoresstuta iste sacerdos consitetur in generali se mile usum sui se iactamento poenitentiae absoluendo de hocide quo no terat absolvete. Doctores antiqui di eunt m sufficit se e steri in generali, ut D. Bonaventura. Dice, iste Laeerdos sermat sibi conscientiain tu in speciali dicat osum. quid tuto a spondet doctor, non habemus. qubd quis quam primum peccauit, teneatur confiteri peccata sis, ideo expectet iste uousque occurrat sacerdos, ut n5 cognoscat ho uel peseli,nam. Di eo non occurret s bi talis sacerdos idoneut, quidamti sis puta possi in spretati eoofiteri: Respondetur ρ
nodo semper regulam, magis tenemur c lare consessio , quam confiteri peccata nostra, quia obligamur e lare eo fessionem iure naturali , positivo diuino, de post tuo humno confiteri autem peccata nostra iure positivo di uino . modo maior obligario Goblior a minori obligatione, di sei se debet remanere non confitendo in speciali istud peccatu, nisi in pro sto, sed confiteatur Deo. r. J-- Ad aliud quirit doctor alium eatam, per modum argumeti. Casus est talis. utrum persona secunda cum qua quis pec-P eauit de illa persona secunda n5 anrauat peceatum, nec est peccatum, ut in possit sacerdos consitat reuelare illa peri. nam. Exemplum unus satu ut eonstetur se commisisse pecorum s micationi, implex, de dicit et commisit eum ca-ibarina ista pe ona Catharina quae est peccatrix, non ' grauat peccatum: iste in saluus, quia non debet nominare illam. im iaceidot qui audit hoc in consessione, v non est peccatum potest hoc reuelare: Respondetur et non potest reuelare. Liquando dieitiiraliud quod non est peccatum, nee aggravat peccatum, potest manifestari: sed ista persona non risi, uat,nec est peccatum, eryo potest manifestari. Dieit do ., 2- f. maior ea salsa, ii iudicaturite, illud quod non est peccatum nee aggravat, nee per hoc deuenit ut ad notitiam pereati, eo seo te illud per duod inusia notitiam pec
Ponit doctor 'alium casum per modum argumenti. est e suetudo in aliqua religione et religiosi maneant ex :ra elaustrum, unus confitetur abbati,quim ille locus ubi est, est attractivus ad peccatum luxuria an postit istum abbas retraherea sio beneficio si tetrahit, uidetur manifesta e contenionθ,
via r istos cognoscent quod fecit ali iiid si dimittit illa,
imittit oue in pulture lupi: Respondet doctor disting do. Nam aliquando ita est, ut isti religioli qui habent beneficia extra elaustrum, possunt retrahi ad libitum, deuoluntatem abbatis, de in illo eas ubi esset illa consuetudo. posset illum reti siere, uel est consuetudo,*postquam isti sunt insuli benesciis nunquam retrahantur nisi propter a'iquod malum iactum tune quid iuris quid fiendum est ab abbates retrahere in Haustrum non quia elate de manifeste detegeret peccatum istius, quid igitur dimittet ouem clam perires Dico, Protea aliunde monere de callite. a iit finaliter alium casam, de ponitur talis ossis, ea aliquis qui est excommunicatus,quia uerberauit sacerdote, uel interiecit. nullus scit nisi curatus suus, an iste curatui debeat supere illum, ille est excommunicatus, debeo ego cur tus sugere illum eum factum suum sit secretum ilhcipondet doctori, totum capitulum de excommunicatione, non iacit mentionem de coviesione, sed quod priuatim scio, non tamen sub spillo conses, iotii, non est dubium quod totum priuatim debeo fugere, de non in publico, de adhue non est ita priuatum, quo saliquo modo maui testetur secretum crime, quia stante iure naturae debemus e lare, possem tamen monete illum per illa doctrinam, Si peccauerit in te stat et tuus. i. te solo sciente corripe illum inter tet, re c. Si autem sciret sub sigillo consestionis ut puta iste confitetur quod uerberauit sacra doton:iste est excommunieatus ipso iacto, quid de
bet iacere iste sacerdo 1 an sugere s Breuiter iste sacerdo, si edebet se habere in sinii suis. quod nullo modo declaretur istud si m.Casus est magis sortis, si debeat istum absolu
re eum si excommunicat iis, de excommunicatus est extra,
perceptionem sacramentorum , cxcerdos potest absolverei culpa, sed non ab excommuricatione.
I a e x distinctionem uidesinam se n- Πεν- r
dam, quaerit doctor noster, utrum e. uris pec
ta dimissa per punitentiam redeant in re rara dimisecida uante eadem numero, ut nuc aliquissi' nituit de peccatri suis, o peccata luut
sibi dimissa, an illa pectata dimisia mpet
nitentiam redeam, uel non. ololutio- Tria L. ne istius, vir notandum. tria puncta sint in ista quaestione. O . M sa
Primo utrum iit pol ibile per potentiam laci ausolutam, p. aior
idem neccatum numero redire. Moindo utrum per tentiam Dei ordinatam ident peccatum possit redire. tertio utrum dr facto itast, τ peccata dimissa redeant, sue perro ientiam diuitiam, sive non. vltra pro primo articulo est notandum, τ pereatum tri- Peccata ire; placiter accipitur.Vno modo capitur peccatum, pro actu qui pikiser M. dicitur malus,di de istis confitemur, puta, de malis actibus, ripitur. uel uolitionibur, aut omissionibus eundo capitur pecca- Vr tum pro deserinitate , obliquitate, carentia, quae est in illo m. - actu, ego non confiteor de uni si in eo est obliquitatii. c. assi a ..ientia alicuius ui deberet inesse actui .i .rectitudinis, se ite eo cata muniter opitur a doctoribus, quando dicunt peccatum si nihil est, quia est lumearentia, quae non est nisi pura nega- rea o. tio ali ius,in subiecto apto nato. Tertio modo capitur pro
illo quod remanet, actu transeunte, puta in obligationem ad p nam aeternam, post amille peccavit, quid remanet in eo obligatio ad poenam aeternam, ista obligatio vocatur quandoque ineatum. Quaestio nostra intelli itur sim di- citer de istis tribas, puta utrum idem peccatum numero po- set est redite. i. idem actus numero qui sitit peccatum secun- utrum difformitas illa : Tertio ni ni eadem obligatio possit redire. De primo dicit Richardus, et peccatum idem numero n5 s miseria
440쪽
te: Deo auctore nemost deterior . sed sim potentiam Dei
rediret idem metatum , homo euiceretur deterior a re Deo,& sic posset quis dicere domines uti facitia tedite perem. eatum, ergo iacitis me deteriorem. Pro ista auctoritate estri non. si notaudum,nuod dicit Geg. de At in fine secundi i Deo a Gieris .i ctore numis ut deterior, habet plures sensus, unui sensus, ui . concurrit ad actum malum & ille sensus est tali :
Quia Deus concurrit etiam ad quemcimque actum malum. Aliui sensui, idest Deus non uult aliquem esse deteriorem. i. peccatorem esse. Peccare est habere actum taliter qualiter Geli habendus ti se laeua non uult peecatum, quia non uult aliquid taliter qualiter non est habendum. Dicit tamen se tus ad istam auctoritatem . Deo auctore nemo si deterior,
quo ad culpam, ne quo ad piseam, uel obligationem illius pomae quia Deus est qui iacit obligationem ad pluam, di i Ligit illam pCenam viseri ut est notandum , quod priuatio nunquam manet, nisi maneat res priuatini allud in quo est priuatio, sed ista di ia
.rmitas, uel obliquitas, uel carentia rectitudauis, est in actu, ideo nunquim manet actu tralueunte. Ex quo sequitur falsitas illorum qui uoluerunt dicere,quod actu transeunte, culpa manet talium est. Unde proprie culpa nunquam est, nisi si quando actui est, de se a transeunte,culpa non manet, licet ergo maneat obligatio ad ponam aeternam, illa obligatio non est culpa.ideo non manet culpa, sed bene obligatio adpuliam quae non uocatur culpa. probat doctor quod culpa seu obliquitas non maneant, aliut rant eunte, de sor in tur se aisumetum. lita obliquitas, scilicet culpa, manet actu transeunte, ergo oportet quos opposita maneant in eodem. I bos capio quod aliqui, habuerit duo peccata, unum scilicet odium proximi, isto actu transeunte remanet culpa per te puta ilia ob:iquita .uolo uuod iste habeat illud pecea. eum puta illectionem fruitionis priaximi fruetur Prox ano istis duobus actibus transeuntibus contrariis manebunt dux obliquitates in anima, oro duo opposita manent in eodem. unde esi hic notandum,quod priuationes contrariorum no immediatorum, bene eo sunt esie in eodem . Nam mater ahabens unam sormam, habet priuationem omnium aliarum formarum, quia ille imae substantiales adhuc non sunt in re. Et ideo illud argumentum uidetur efficaciter concludete, nisi tenendo quod odium proximi dilectio inordinata
proximi ,essent contraria .HAt tamen uigorem istud argumentum per hoc,quisd ista duo,non possiunt sinul esse, icil cet odite istum, & diligere istum super omnia puta trai eo, di quod non possunt simul esse, uidentiar habere uim ira
Ex hoc sequitur,dc JLx omni istis uult liabere doctor istam propositionem,
quod idem peccatum numero qualitercunque capiatur re docti xii de ea tum pote a redite per potentiam absolutam, idem nume
t Primo peccatum capiend 1eccatum pro actu, potest redite idem nti mero,& etiam diuormitas illa, potin eadem numero redire per potentiam i ei absolutam, ut habui uelle interficiendi istum confiteor .i eo quo per potentiam Dei abiis uiam . illud uelle, potest idem numero redire, cum suades imitate. Primo omnes dotiores conueniunt in hoc lidem numero potest reproduci diuina uirtute, ii terit in die, iii dieii uerum de multis, ut 'ura idem homo. L istud probat doctor isto modo, qui uid Deus potest in aliquo tempore consumare inter duo instanti potest illud corrumpere
in tempore intermedio. N producere illud idem numero in infanti sequente, uel terminate, de hoc ubi uoluntas creata non concurrit, ut sortes in illo instanti est obligatu, ad unam sternam, per tempus sequens continuabitur illa obligatio. a quo s auoluntate diuina, uoluntas nostra non concurrit ad istam obligationem: igitur ubi non ei et illa obligatio in illo tempore intermedio, Deus potest illam reproducere in sequenti. De Allia eo dicit. conseruatio alicui iii, non est xlii id nisi eadem productio continuata eiusdem rei, si Deiri ergo eo seniat. dat sibi esse eadem productione qua priu produc bit, di se Dein potest simpliciter aliquid retroducere. Item Deus pio a instanti poteti uelle Petrum ob irata ad pinnameternam A pro b potest uelle obligari ad eandem unam.
Vatet . quia uoluntas nostra potest istud uelle,&ideo aestidem numelo repioducti Lu sola dissicultat hic, de ictu malo. virum irim actu malui cum carentia rectitudinis Fosset prodocia Deos dieitur uisc. Dices ergo Deus facieth
Deus producit actum malum, eum rarentii teai rudi 'ergo facit hie ineue peccatvm Mittiqui a ficit actum mali,
cum carentia rectitudinis: Deo ergo auctore aliquis erit de
turior Respondetur ad istud argumentum,quod istud arsit mentum nihil ualet .lotio ea: nunquam aliquis dicitur iis here peccatum, nisi uoluntariri &li e ad hoe eon traus editio casu post iste Sortes, uel anima eius, non concur tentadiltiam a trum, quia i solo m. esset ille actui, non ei set ergo i uoluntate mea, ergo respectu mei, non e tit in me peccatum, di se anima mea non esset peccatrix, solum , et ista fiunt, de dicuntur ad ostendendum potentiam Dei, a scilicetinui pollit istud iacere.tune bene uetum est dicere, in iste haberet actum eum catentia, sed tamen ille in , non diceretur peccatum, quia peccatum supponit pro actu, con- notando illum actum libere esse productum ab habente, de iste actus non produceretur libere a me ideo non esset peccatum, ec sic Deus non potest peceat id itii reuelle aliquid taliter, qualiter non in uolendum. D ι evrcvo ergo articulo . Vult respondere doctor ad quaitionem, de respondere, utrum de potentia Dei ordi nata peccatum possit redit unde ponitur talis conclusio demente do i ,m: Depotentia Dei ordinata, nec de iacto, catum. tectum.i .dimiss um in poenitentia nunquini redibit. Etl euolebat habere propheta dicens, Beati quorum rhmiuae sunt in iuuitates, di quota tecta sunt peccata. ilia ista nunquam redi unt. Et Naum. i. Non iudicabit dominus bis
in idipsum .hoc est diore , quod Deus non iudieabit biiunum peccatum . hoc est non erunt dus obligatione, pro eodem peccato ad panam aeteri aut . Ex quo sequitur iso quod Fuit ii in in ionis s. oti e peccati homo non plus eii ONigatus ad prenam aeternam. Dico quod nur quam ista obligatio pro illo eodeni peccato numero redi
de hie ostenditur magna bonita, eo abundantia miserico di x Dei. Ex quo sequitur uiso squantumcunque post -- imissionem peccatorum aliquis peccet, nunquam redibunt obligationcs adponaniat ei nam quae prius erant, ct sic nu- quam peccata redeunt, nec isti actus mali, nec obligationes eaedem numero redibunt. Docior nosteriacit duo parua a sumenta contra se, Pi mum hc tot matur. bona mortiti eata per peccatum redibunt: igitur etiam mala dimissa per poenitentiam iterum peccan eo redibunt. Pro declaratione istius est notandum, u habemus communiter tres actua, quidam mortui, quidam mor tificari,quidam sunt actu, uiui unde actus dicitur uiuus .qui
est actus bonus moraliter, factus in gratia. Notanter Acoactus bonus moraliter per hoc remouentur peccata item
ii quae fiunt in charitate aliquando: secundo per hoc reniouemur actus boni ex penete , qui non sunt boni moraliter, sed completiue ut sunt actu indisserentes.Tettio cui oue tura ius naturales, qui sunt ex illa naturali inclinatione, i quis uideat infirmum dat ilia panem. Ex quo sequitur,
uod idem uidetur eae actus uiuui, & actus meritorius
vlixa est notandum, quod isti actus uiui, mortiscantur per peccatum mortale,hoc est dicere, quando quis facit bonum actum meritorium, prii pter illum ordinatur ad uuam a temam, iste peccat mortaliter, statim iste bonui actu, per quem acceptabatur ad gloriam aeternam, est mortificatur,
hoc est dicere quod isto qui petati non perdit ius ad gloriam
aeternam. sed perdidit onem, uel executionem iuris, hoc
est quod dicunt 'a' lux est sopitum, idest executio iuris est sapiti istud est e sic sopitum, en actum esse mortificati tui. vltra est notandum, in isti actu sic mortificati, polluntra ui esse eie, ut puta quido iste punitebit de peccato per quod
intactus erant thortificati, iterum umirent ad hoc, quoa iovon erit ampliui sopitum, nee plus erit impedita executio iuris, immo si tunc moreretur non solum pro actu bono qui facit, habet et uitam aeternam, sed etiam propter omnes bonos actu 'um feeit prius. Ex hoc sequitur illud dictum commune, quod mortiscata, teuiuiscunt, puta per ponitentia de peccato put quod peccatum erant mortificati illi actu Misios alius reuiuiscere, non est ' de nouo ordinetur adsto riam aeternam, nee u de nouo liabeant iii ad gloriam aete nain:sed est remotio impedimenti executionii iurix. Ex hoe uult ba te doctor m non est inconueniens, ν multi habeantius ad gloriam aeternam, suam non habebunt, quia habent impedimetum executionis illius iuris, ut multi damnati qui habent peccatum, ideo impeditur executio iuris,& perpetuo