장음표시 사용
151쪽
QUI IN PRAEFATIONE ET NOTI sin Codicem Ecclesiae uniuersae, laudantur.
Ado Viennens. Concilium Aquariense. Iosephas. Plautius. 4 vines. Concilis Uva aciem. I phus Maliger. Plinius iunior. Aguardus. Codex Conciliorum A S. Irenaus. Plutarchus. Alexius Patriastha CP. . biblio heca V.C. Io. Isidorus Hi yalensis. Pompo s. Ammianus Mamerinas. Bacbardi Domini de Udorus Mercatori Pontius Prulinus. Amsrosius. Champunt , Regis Iusus Pollux. Procopius. Andocides. Christianisi mi apud Do. B. Rullenarius. Antiquitates Eea. Bria Venetos legati. Instinus Mamri Russi s. tannica. odex Theodosianus. IMMenalis. Rufus Femo. Ansessius. Codex Iumnianeus. Lampridius. Salmasius. Annalium Francor. Irata Oltimo Graea Canonum C. Labnus. Scholiastes Gracus I --lptores a P.Pitharoediti. Mesesia Africanae. Letes Burgundionum. menopulia Antonias Augustimu. Cossectio Canonum Ese Leges Salicae. Seneca. Arnobius. Gliasticorkm Dion . Leles Uvisigotharum Sisiaus Haccus. Arinophanes. A Exigui, e Bibliothe- Leo I. P. R. Si ius Apollinaris., Athenaus. V. C. Ni Iairaia Lea I V. P. R. Sigebertus. Athenagoras. bH. I. Leschasserius. Sixtus Senensis. Athana Aia. Collectio Canonum Isido- Lxx. Interpretes. Socrates. Augustinus. H Mercalaris ME. I psius. Sortamenus. Baronius. Crisionius. Liturgia Paca. Spanianus. Basilivis Caesariensis. N. civius. Lucianu/. Strabo. Basitius Seleuciensis. I. iacius. Ludovicus Pius. Suidas. Beda. Gropalares. ' Marianus Sco M. Symmactas. Benedictus Gui . Caprianus. Martialis. Synsus. Bernarias. Cyrillus Alexandrisin. Martinas Macharensis. bynorisvt. in Trum. Biblia Sacra. Damasius P. R. Memiον Golda 3. Tertialianus. Eκdam. Demosthenes. Minutius Felix. Tharasias Patriaria. CRBurcharias. Dio Chusestomus. Matthasus missure1MS. Theodoretus.
m. E Prius. Maximus Monachus. Theophanes. Cariaus Caluus. Eusebius Casariensiu. Niophorus Patriar.CP. VHerius Maximus, G. Cassanderi Eusebius Emisnus. Nicephams Crit s. Vegetius. I. Casaiaonas. Euthymias. Niseias. I. Uvendespinus. Cassiori . R. Fomerius. Nicolatis I. P.R. Victor Tununnensis. Cedrenus. Fulgentius Ferranium Notitia Imperi . Victor Vticensis. Chiadalea paraphrasis. Geta ιC ascenus. Nouisa Iustiniari IN. Visruuias. Isostomus. Gessius. Novella Leonis Imp. Vstianus IC. Cicero. Gregarius I. P. R. Oeeumenius. XUhilinus Parriam. . Clemens Alexandrinus. Gregoriar Thaumatuet. Optagus Mileuitams. Zeno Veronensis. Clamens Romanus. Gregorius Turonensis. Origenes. Gnarai MS. e Bibli Conesia Gisia. Gregorius Nariam.enus. Orosius. theca Raea . Greri. Contalia Nil ma. Harmenopiam. Oridius.
Concilia Graea Roma Hesiodus. Pacianus. a an. IOO8. Hieronymus. Pandem
152쪽
AB HADRIANO ΡΑΡΑ I. CAROLO MAGNO
Romae quondam oblatus. Hae postrema eduione a mendis expu)gatus. Cui aecesserunt antiquiora Pontificum Romanorum decreta, ab eodem Dionysio collecta. Ex vetustissimis ex puris,s MMn. Bibliothecae CinisTOPH. IusTELM.
154쪽
Ex Τomo II. Conciliorum Galliae I Aco BI SIRMONDISociet. IE sv Presbyteri. pag. ιI7. De Codice Canonum, qui Carolo Magno Regi, cum Romae esset, as Hadriano Papa oblatus est, anno Christi, ut coniectura est, DCCXXCVM.
Dira est superioribus annis primum Ingois ad ij tomo VI. Antiquae lectionis, deinde Coloniae tomo III. Conciliorum, Epi-
tome Canonum Orientalium & Africanorum, Cum titulo, qui hanc ab Hadriano Papa Carolo Magno Regi cum Romae esset, ad usum Occidentalium Ecclesiarum oblatam significat. Atqui Carolo constat oblatam fuisse non Epitomem, sed intefram Collectionem, tum Canonum, ex quibus Epitome illa deinceps conflata est, tum Decretorum etiam Pontificum, a Sisitio ad Gregorium Iuniorem. Denique illum ipsum Carolo datum esse librum, qui CODEx CAMONvM 1
Nicolao Papa dicitur D. x I X. cap. Si Romanorum. quique Moguntiae primum excusius anno M. D. x x v. in editione postea Parisiensi inscriptus est, Codex Cis nonam metiar Ecclesiae Romana. Hoc enim declarant plurima, quae in Bibliotheei,
Galliae visuntur , Collectionis huius exemplaria r quorum in fronte , velut oblati muneris dedicatio praefixa est, Hadriani ad Carolum epistola , quae primis singulorum versuum litteris hunc titulum reddit, DOMINO EXCELL. FILIO CARVLO REGI HADRIANvs PapA. Epistola autem ipsa sic habet, tum in aliis passim, ut dixi, tum in vetustissimo S. Germani codice, Caroli ipsius Maagni temporibus exarato, anno regni eius xxx VII. id est Christi D c c c v.
quae in antiquis exemplaribus eius Codici Canonum praeponitur.
UDIvis A fulgens doctrinasceptra praecellit regni, O origo regum filix, semper genitura beata,mem perscimus legis gratiam laudis habere. Iusti gignitur rege Ecclestae alma defenser,
E. Numquam enim vinci poten disciplina caelestis, C Olim iam sumens paterni triumphans revitri Exemplum , quo deuota fides victoria gaudet, Chrim iuuante, ac beato clavigero Petro, O Cunctus aduersas gentes regalibus subdit plantis. En radix beata instar contulit prole. Laeta Deum colere, legem semper amare diuinam, Laudabilem fruare Iidem ,sensiamque defendere vitam, mi Fautorem prosia habens ianitorem in triauebis caeli.
I in stela minute victrice persi hi semper.
tm Lumensquens doctrinae fidei seponolicae Sedis, In bane sanctam sedem magnis Rex Carulus splendet. O Omnibus 'ce eum dirara bonis triumphat τbique,
155쪽
O C. lse semper in his babere meruit regnuἡ
δ' Arma sumens aeuma gentes calcauit seuperbas.
π Rhddidit prisica dona Ecclesiae matri suae, ς Vrbe ue maxim, fines simul castra diuersa.
Langobardam ac Erulam virtute auina prostauit gentem. ouans amplectitur fidem, quamsuscepit ab auis. T M a prosapia hac in toto rutilat mundo:
Altis, nobilis, nitens, regit diuersa regna.
Q Gaudens celer ad limina menit Apostolorum se pes, E Nimis laudibus lymnisque populo celebratur ab omni. Oιnixe pro si siummum orare Antistitem poscit, R dimi bi noxas a iuuentute commissas. Exutus 1 ragiis almus ondebat lingua maximo Q Geniumseruare sanctae Ecclesilae in aeuo Romanae. Iustitias almi Petri sui protectoris tuerire Habilem υt super donans in eius Confessione libauit., Actae Hadrianus Praesul Christi praedixit triumphos IV Dextera protegi diu diuina Petro comitante Pauloque. γο Romphaeam τι loria donantes, atque pro te dimicantes, Inlaesius cum tuis victor manebis, nempe per ipses Aditum petunt urbis Papiae te ingredi τι larem.
V Nesis perfidi regis calcabis Desideri, colla,
Vires eius prosternens merges baratro prosundi in Septus Langobardorum regno, munus reddes tuum
Pollicita sacra dona clavigeri aulae Petri, , Amplius donans tibi victoriam, simulque honorem Per secta regnare cum tuis hic, in futuroque senis. A lege nunquam discede, haec obseruans flatuta.
Hactenus Hadriani Epistola, ut ex corruptis exemplaribus elici potuit. Quod vetb ad tempus attinet, cum Carolus ter in urbem Hadriano superstite veneritanno nimirum DCCLXXIV, cum Papiam obsideret, anno iterum DCCXX cI, cum eius filii Pippinus Italiae, Ludovicus Aquitaniae Reges ab Hadriano inuncti sunt, anno denique D C c x x c v I I, Cum inde Capuam quoque, ac Beneuentum aduersus Grimoaldum Ducem prosectus est: nos, tametsi res incerta est, C dicem FIadriani ad postremam potius profectionem referendum duximus, quam quod aliis placuit aci primam, cui multa, quae in eius Epistola leguntur, conu nire vix postiat.
156쪽
O DICEM seu Collectionem Canonum Ecclesiasticorum Dionysj Exigui, cuius index tantum ex Cod. M S. eruditissimi viri Nic. Fabri an . C ID. IDCIX. primum editus est, integrum nunc tibi damus ex alio veteri Cod. M S. Bibliothecae Cl. V.Christophori Iustelli, omnium, quae Latine ex tant, Iuris Canonici antiqui .imum monumentum : quod quidem ab hoc fonte haustum esse nemini dubium est. Continet a Mem haec Collectio eosdem fere Conciliorum canones, quos Graecus Ecclesiae uniuersae Codex, ab eodem Iustello, anno C ID. io CX. editus: Cariones praeterea, qui dicuntur Apostolorum quinquaginta , Sardicensis etiam XXI.& Africanarum, siue Carthaginensium sy nodorum capitula CXXX v I II. complectitur. Huius non obscure meminit Hincmarus Remensis Archiepiscopus in opusc. L v. Capit ut . aduersus Hincmarum Laudunensem Episcopum cap. XLIII. his verbis: inquit, quos σὰ po- solica Sedes , er omnes Episcopi per cluniuersum orbem, st omnis Ecclesia Catho-hea Canones appellant ' quique a Nicano Concilio , quod primum in nostris codicibus, quos ab Apostolica Sede maiores nostri acceperunt sequendos , per ordinem et Aque ad Apicanum Concilium , pro Canonibus recipiendis , venerandis σ ob- fruandis, retinent. Is vero est Dionysius Exiguus , qui, omissis profana annorum numeratione per Olympiades, vel Consules, vel Indictiones, primus ab Incarnatione Christi tempora praenotare coepit, & cyclum Paschalem xcv. annorum descripsit,sub Consulatu, non Fl. Mavortii,ut scribit Marianus Scotus in Chronico ann. D. XX v II. sed Fl. Philoxeni de Anici j Probi iunioris Indictione 1 Ii. hoc est anno Christi D. XX v. ut ipse Dionysius testatur in epistola Paschali prima ad Petronium Episcopum, nuper a doctissimo Peruvio ex Cod. M S. primum edita: in qua etiam ex sacris Canonibus, hoc est ex ipso veteri Codice Canonum quem nuncedimus, atque ex sua interpretatione, citat Canonem LXXIX. qui primus Antiocheni Concilii ellia reperitur. Ex quibus confirmatur ordo&numerus Canonum in illo seruatus, atque ex iis colligi potest Canones hosce Ecclesiasticos, iam ante, ex Graecis exemplaribus Dionysu transtulisse. Quis autem fuerit Graecae illius antiquae collectionis Canonum auctor , quae a Nicaeno usque ad Constantinopolitanum Concilium protenditur; cuius translationem suscepit ipse Dionysius , ignoratur. Illud tamen liquido constat Concilio Chalcedonense antiquiorem furia
se, in cuius actione Iv. x I. &xi II. ex ipsa ante iam facta collectione, communi maiorum authoritate probata, quinque Canones, I V. Vide licet, XXCIII. X XCIV. XCV. &XCVI. qui IV. Nicaeni, dc IV. U. X VI. dc Diqitigeo by Gorale
157쪽
xvii. Antiocheni Concili j effercperiuntur, lectos accitatos fuisse com pertum est. Qui quidem Canones , eodem Ordine, atque continuata, nec interrupta numerorum serie quam Veteres consequentiam regularem vocant in extant in Codice Graeco Canonum Ecclesiae uniuersae , &in hae Latina Dionysiij Exigui collectione. Sed& ante Ephesinum Concilium, Graecam illam collectionem factam fuisse, ex epistola a Dionysio ipso huic Codici praefixa, planum est: qua videlicet Canoncs a Nicaeno caeterIsque consequentibus Conciliis, quae ante illud vel postmodum
facta sunt, usque ad Concilium Constantinopolitanum II. cecum enicum, sub ipso ordine numerorum, id est a primo capitulo usque ad centesimum sexagesimum quintum enumerat. Quinam autem sint , illi CL xv. Canones, facile est ex Conciliorum ordine dc Canonum conse quentia, quibus cori stabat antiquus ille Codex, cuiuis dignoscere. Nam x x. Canones Concili j Nicaeni, XX I v. Ancyrani, N I V. Neocaesarienssis, xx. Gangrensis, XX v. Antiocheni, LIX. Laodiceni, II l. Constantinopolitani: hi, inquam, collecti numeri, centum & sexaginta quinque essiciunt. Ex quibus etiam cognoscimus veteres in dinumerandis Conciliorum Canonibus non eadem ratione usos fuisse. Nam ex verbis Concili j Chalcedonensis colligitur Canones supra citatos I. IV. V. XVI. N xvii. Concilii Antiocheni, inveteri Graeco Codice, XXC. XXCIII. XXCIV. XCV. & XCvI. fuisse , qui in Latino Dionysi Exigui Lxxix. XXCIV. XXCU. XCVI. 8c XCVII. esse reperiuntur. Seὸ haec differentia ex eo nata videtur quod Ancyranum Concilium in Graeco Codice, viginti quinque Canonibus constat, &Neocaesariense quindecim: in Latina ver. Dionysij collectione quatuordecim dc viginti quatuor tantum: Canonesque quartus & quintus Ancyrani Concilij, item tertius decimus dc quartus decimus Neocaesariensis, pro unico habentur,ut ex utriusque Codicis collatione facile est obseruare. Subiunximus & ex Codice M S. perantiquo eiusdem Iustelli epistolam synodicam sancti Cyrilli de Concili j dioeceseos AEgypti, Alexandriae congregati anno CCCCXXX. cum duodecim anathematismis contra Nestorium, ex Latina Dionysii Exigui interpretatione, cui epistolam ad Petrum quendam Episcopum
ipse praefixit. Quae quidem epistola synodica ab Isidoro, & aliis qui eum
sequuti sunt Latinis Conciliorum collectoribus, contra omnium Codd. veterum Graecorum & Latinorum fidem, tribuitur Ephesino Concilio III. cecumenico, quod anno demum sequenti celebratum esse constat, Anicio Basso & Antiocho Cossi Haec vero extat Graece & Latine, sed alia versione, inter acta Concilij Ephesini Act. i. d: Concili j Constantinopolitani V. cccumenici collat. VI. edit. Rom.&Colon. cum hac epigraphe, Tω , --Nε ειω Κύριψος, - ,
Illius etiam meminit Liberatus Archidiaconus Carthaginensis in Bre uiario lib. 1 v. Dritas , inquit , Nestoriobnodicam direxit epistotim , in quam duodecim capitula contra eius dogma dictauit m instruit,'s principium 1 Dicente Domino , qui amat patrem Aum re matrem sam plussuam me , non es me dignus. Cum haec ad memoriam antiquitatis Canonicae dc Ecclesia
158쪽
sticae consertiandam pertineant, operam nostra ina, Lector, boni conia sule, de beneficio nostro fruere.
TESTIMONIA ALI O Wde Dionysio Exiguo , eitisque Latina Canonum Ecessiasticor: m inIerpretatione.
Cassi scio rus cap. XXIII. divin. lcet. GENERAT etiam hodieque Catholica Ecclesia etinos instres probabilium Aginatum decore fulgentes : fuit enim nostris temporibus er DIONYsius
monachus, Scytha natione , sed moribus omnino Ramanus, in miraque lingua valde doctissimus , reddens actionibus Νis , quam in libris Domini legerat aequitatem qui scripturas diuinas tan:a curiositate di sperat, atque intellexerat, eti et nicunque interrogatus fuisset paratum haberet competens sine aliqua dilatione responsum. Fuit in illo cum sapientia magna simplicitas, cum doelesina humilitas, cum facundia loquendi parcitase ut in nullo se vel extremis fani lis anteferret, eum dignus esset Ic gum sine dubitatione colloquiis. Qi petitus a Stephano Episcopo Salonitano , ex Graecis exemplaribus CANON Es ECCLE si AsTICos, moribur fis , mi erat planus atque disertus , magnae eloquentiae luce composuit, quos hodie et se celeberrimo Ecclesia Romana complicititur. Hos etiam oportet vos aspidue legere , ne videamini tam flutares Ecclesiasticas regulas culpabiliter ignorare. Alia quoque multa ex Graeco transtulit in Latinum , quae utilliari possunt Ecclesia con
uenire. Beda de tempor. Iat. cap. XLV.
PRIMI d annalis circuli cursu temporum ordo praefigitur quem siraeci calcu latores a Diocletiani Principis annis os uere : sed DIONYs I vs venerabilis Abbas Romanae trias, m miri que linguae , Graecae videlicet o Latinae, tius nobis existeret. Idem in Chronico seu lib. de sex aetatibus. an. mundi 4 8o. DI O N Y si v s P hales ribit circulos incipiens ab anno Dominicae Deum nationis D X X X M. quι VI ann3s Diocletiani C C X L vi II. post Consulatum
159쪽
Io. Trit licinius lib. de Scii pl. Ecclesiast. DIO N Ys IV s Abbas Romanus, cognomento Exiguus, in ingemo Lentia magnus , atque clarissimus, in scripturis sanctiis eruditus , m in disciplina Iaecularium literarum nobiliter doctus , Graeco o Latino eloquio citrus, compuli a Cr calculator temporum egregius , Hlsit Latino sermone nonnulla opus
L. De quibus ego tantum reperi subiecta : Annorum D x XXV. c clum Papha
lem magnum. iranstulit de Graeco in Latium vitam san ii Pammij bbatis, librum quoque Gregori, Emissent de conditione hominis, rapta Proterv Alexandrini Di copi ad Leonem Papam, quaedam alia. Inchoauit autem Iolum suum anno Domini D X X X I. σα claruit s2b Iustiniano i agno anno DXL. Ex Annal. Ecclesiast. Caetaris Baroiiij Cardinalis an . CCCXXV.
SI sistitai AEtque peritia in transferendo, es sinceritas in edendo quam maxima
requiratur e nulla exquiri potest editio exactior atque melior, quam quae e :- bbrata est a magno illo, sed cognomento Exiguo Dion o, cuius eximiam in et tra- qite lingua peritiam, er morum egregiam probitatem Cassiodorus dignis laudibus mi rifice praedicat. Rob. Bellarminiis Cardinalis de Script. Ecclesiast. an. DXXV. DIONYsivs Exicuus natione Scytha, sed moribus Romanus, quemadmodum cogetomento Exiguus, sed doctrina gysane litate maximus, vixit tempore Theodotici Regis Italia, o uccessorum eius: nam anno DXX vi L si ipse cyclum Pasichalem, o omissa profana numeratione annorum ab imperio Diocletiana impii persecutoris, numerare coepit ab Ji: matione Domini Iesu Christi. Scri est praeterea COLLECTIONEM SACRORUM C AN ONVM, ex Conciliis Ecclesiae Catholicae : quem possea imitati sunt Maramus Bracarensis , a Cresconius.
160쪽
cui Cliristus omnipotens Deus prospiciens, summi sicerdotii c
ulter pliarima virtutis ornamentamini morum sanctitate condeco
O M i N o venerando mihi Patri STL pMANO Episcopo
Dio NYsivs Exi civus in Domino salutem. Hamuis charissimus frater noster Laurentius, assidua&familiari coli ortatione , paruitat cin nostram Regulas Ecclesiasticas de Graeco transferre pepulcrit 1 confusione credo priscae translationis offensus: nihilominus tamen ingestum laborem tuae beatitudinis consideratione suscepi, omnipotens Deus , solita populis pietate summi sacerdotii contulit dignitatem. Vc
e condecoras , etiam sacratissima
iura , Pontificalibus per Dei gratiam digesta conuenti
bus, intemerata conscrilans, persecto rcgimine clerum plebόmquc modereris: nul latenus nostri saeculi more contentus, quo pronius desideramus rectatioste, quam fa
cere: std diuino iunctus auxilio, quae fieri praecipis ante perficias, ut efficacissimos- delibus prosis exemplo. Magna est siqui tam iubentis authoritas, cadem primitus ius sa complentis, quatenus inconuulsa Ecclesiastici ordinis clisciplina inuiolabilis permanens ad capcisendum perenne praemium Christianis omnibus praestat accessima: per quom sincti praesulcs paternis muniantur regulis, & Obedientes populi spiritualibus imbuantur excin plis. In principio itaque, Canones, qui dicuntur Apostolo rum, de Graeco transtulimus: quibus quia plurimi consensum non praebitere facilem, hoc ipsum vestram noluimus ignorare sanctitatem: quamuis postea liaedam constituta Pontificum ex ipsis Canonibus adsumpta esse vidcantur. Deinde r gulas Nicaenae synodi , & deinceps omnium Conciliorum, siue quae ante cam , siue quae postmodum facta sunt, usque ad synodum centum quinquaginta Pontificum , qui apud Constantinopolim convcnerunt, sub ordine numerorum, id est a primo capite usque ad centesiimini sexagesimum quintum, sicut habetur in Graeca ahithoritate, diges limus. Tum fati sti Calchedoncnsis Concilii decreta subdentes, in his Graec riim Canonum finem esse declaramus. Ne quid praeterea notitiae vestrae credar vellos subjahere . statuta quoque Sardicensis Concilii atque Afiicani , quae Latine sulit edita, si iis a nobis numeris cernuntur esse distincta. Vniuersarum vero definitionum titulos post hanc praefationem strictius ordinatiles , ea quae in singulis sparsim sunt promulgata Conciliis, sub uno aspcchul auunus, ut ad inquisitionem cuiusque rei compendium aliquod attulisse videamur.