장음표시 사용
101쪽
vicitur. Mn hic mora est vertondum: θεα, Oa ; sed est vox τοιαάσαντος τιαωρίαν, et minantis. Observat IAR cui, ririli. 1. esse vocantis et proclamantis, ait Zach. II, ro. al. si , d. omnibus innotascat, me vindictam capturum de ho-nibus meis, qui me siris lacinoribus ad iram provocarunt. α' Συ 'ἔN COMOlationem captam de hosibus meis, scilicet nitionem fum m o ab iis . sicut Ezech V, 13. 'nqri 'n ri an Anuriam Pn faciam in illis, ut requiescae rasua mina, eteon labor m . Motaphora desumta ab homine, qui se solari dolorem, quem inimici creaverant, ait, cum injuria tibi illatas acriter ulciscitur. Sensu non divorsum est quod i ubjicitur, nul a γ', ει νindicabor da inimicis meis,
ut rocte vulgatus, os quoad phrasin Jud. XVI, u8. Ierein. XLVI, io. Nostea et ahersarii Dei sunt Iiidaei, idolorum
rusalem ego consilMor' fed - improbis . cum amrare fleore uisionem juricii, i. e. per judicium institutum, da Osiribus ρπuli mei, et retrGuam uisionem Aosibus m/ia.&5. Judicos tibi reddam justos, ab omni avaritia et munerum crapiditate alienos. Ita hic Versus explicati r ori i sequ. Mos est nostro vati, ut, quae primum sigurato xnrenbrat, statim propriis vorbis subjiciat. Cf. supra Vs. 5.6. 7. II. u 3. 'n: Iz UN' Reducam manum meam super le, i. e. admovebo tibi manum meam, scit. emendatricem, ut opparet ex iis, quae sequuntur. Per se enim illa loquutio in utramque partem accipi potest, quod seminpor ex contextii est iudicandum. Iti malum sensum accipio rida est Ainos l. 8. Ita Chaldaeus it. I. 'n 'da nriu χ' N reducam plagam forιitudinis meas super te. verba
Naz '22 non sunt vertenda: expurgabo ad Puri. tot m. i. e. Durilliine, fortas tum, quod contra linguae
hebraicae usuin, quamvis ita reddiderint LXX εἰς κα-
102쪽
Θαρον , et IIieroityinus cia I purum J, sed hoc modo: igna coqωam ita do excoquendis sive purgandis metallis ver-hnm 'nu dicitur Jerem. VI, 29. Pst xll, 7. LXVl, io. tanquam solida s. Dia lixiMii Dorias tuas, nec aliter cepit Ilaec Verba Chaldaeus, qui ea sic reddidit: NUI,2 istic'l, expurgabo tanquam per alca iomnem improbtam. Etenim contracte pro est
Positum; vero idem, quod alias ut Mai. III, a)βι ι iiai, fiat aluctu, μισθώε, qui sundendis et purisi-
candis metallis adhibetnr, facit enim, ut citius liquescant, .et, ubi mixta sit,i invicem metalla sunt, ut plumbum argento, vilius in scoriam vilmscat, argentum purum enitea . Cf. . . D. Mi MAEL Commensiu. de Naro Hebraeorum quae in ejus comm matι. in Societ. R g. GMting. Peretnnsa 1758- 762.. Praeseceι. Brem. 3774. iii quat. est jeptima), s. lv. et Sureiamm. ad Lexx. Hebrr. P. I. P. 23 . . Hii RoΝYΜus: is Pro foria D 'Ad J. quod interiiretatus cst Symnachus et Aquila . id est, Miraiacia, Theoclo o το γιγαρτωδες, id est, acintam υναμ, interpretatus est, soli LXX tuere dia vel inobediem rους απειθ ουντας ἀπολεσα=J, sensum magis, quam Verba vertentu . Qu aQnim supra sua. 22. J dixerat: arx nitam tuum Mersum esiet forium, nune servat metaphorani, ut Cora Meraaι βρε reum, id est, extendat, manum furem, ad prinieridum atqtie '1 largandiim, ei eXCoquat omnes sordes ac vilia peccatorun , ii seliarato stanno argent una ri maneat, quod absque igne P
103쪽
XXXI, 22. Egecli. XXVII, II. cf. AunivILLH Dissisιαι. p. I 64. 365. edit. Michaelis , h. I. contra morem pluraliter pollitur. At receditur hic a consuetudine, quia stannum non spectatur ut materia, ex qua aliquid fieri debeat, sed ut cujus particulae, auro et argento intem 11, i ilae, sunt horum metallorum scoriae aci sordes, Pu
I6. Tales justitiae administratores jurisque arbitros constituam, quales olim habuistis, pristinis similes, sub Mose, dolita, judicibus; nec non Davide et Salomonoregnantibus. et pro I: et ' r 'SP '. Sub d xv intelligetidi videntur cons rii regum, ut a Sam. XV, II., et adsessor, judiciorum. Sperat vates, lare, ut, quae formata esset a Mose republica, et prudentibus acaeqnis judicibus instructa, eundem in modum reformaretur,ot instat ira retiir in pristinum. Recte vero ΚIMcIII monet, Iiaco et quae sequuntiir temporihus Messiae exspectanda eIse.
CL Zeph. III, 33. Ita ut, ut poshaec. Clamasuur cid te, s. acclamabisur tibi: urbs Pias h. e. appellaberis urbs pia, scit. jure meritoque, eris urbs pia, ut saepe apud Nostrum veluti IV, 3. IX, 5. XIX, 38. XXX, 7. Idem loquendi genus est Genes. II, 23. nori DN , , ad hanc clamabisur: Miral i. e. vira vocabitur. Vide Sion ni robserDati. ad Anai g. et Syntax. Nebr. p. 285. not. Alii sippient ne , Oocabisur ιibi, scii. nomen, ut Genes. I, 5. coli. II. 2O. n UNI nr p Urbs s , Iehovae, ejus cultui ac Iegibus; cf. Vs. 21. et Ierem. XXIII, 5. XXXIII, i5.Ω7. Hic versus arcte cohaeret cum praecedenter justitiae et probitatis studio respublica tam ab internis, quam ab externia malis liberabituri non, i. e. Populus Israeliticus, ut infra XLIX, 14. Vacca Iudicio redimetur, liberabitur, quod recto Chaldaeus ita exponit: pHBnn pQ i hac non, cum in ea judicium justam exercebitur, tiberabisur, L D far bit. Hinc IAR CIII: is Propterea quod in ea suturi sint, qui justitiam
104쪽
exercent, redimetur ab iniquitatibus suis. Et Κ1Memiis Per justitiam, quam secerint, revertentur ad eam, qui exulaverant. -Ra era ejus, quibus aliqui intelligunt Zionem reversuros ex captivitate, et eo reserunt,
quod rex Israelis ducenta millia hominum captivos abduxisse narratur, a Chron. XXVIII, 8. Ita Alexandrini, qui 3 αἰχμωίλωσια αυτῆς posuerunti Allia sunt generatim miseri, coli. Ps. XIV, 7. , ubi nuci est communis miseriae imago. Sed intelligendos potius esse sensu morali qui ρο--Nunιur a Mia, quam ingressi sunt, mada, docet Iocus parallelua infra LIX, ao. Veniat noui Dindex, ima σι qui se a peccaso retraxerim inter Meobis . Recto igitur IAllcni nostrum exponit na ein 'vi vnn nnes res scenιea in ea. Verbum ruris de rediata ad metiorem frugem s. de respiscendo dicitur Deuti XXX, a. 8. o. Post nram' repetendum, 'n', redimemur, e re an in priori hemistichio. Chaldaeus: χ, zra et qui legem obser , , --raemur ad sam in Puriale, s. Puri, Probi. 28. Qui Iovae cestum et Ieges contemnunt, inte ibunt, nimis sero ipsorum dementiam intelligentes.
Confraoιio, ruina, PrasMaricatorum rapeccasorum simuι μι, communis erit calamitas. z'vs Desolentes, scit. a Deo, simulacrorum cultores, os Ierem.
II l, I 3. infra XLIII, 27. z'redri vero quilibet alia De singitiscantur, ut darchi Oblervat. Ε nomine 'ns, co fructio, ruina i. q. quod utrumque nomen jungitur infra LIX, 7.), erue ipsum verbum confractiona confringemur, ut saepius verbum finitum e sensu et universis orationis tenore est supplendum. Chaldaeus: confringentur rebritio. G, ad unum Omnes, i. q.
indi, ut infra XLV, 16. LII, 8. Ps. XIV, 3. , et locis pluribus aliis, allatis ab ARNOLDIO in Obser se. supaea ad Vs. 8. Iaud ulla, P. 17., qui pluribus demonstravit inanitatem conjecturae a Michaule Propositae, pio reponendum
105쪽
Iesaias. Cap. I, 28. 29. osse a i rn, laetari Exod. XVIII, 9. Ps. XXI, 7. ,
ut haec prodeat sententia: da interitu Persdorum eι ρeceatorum Meιabuntur, laetitia erit. Id vero si exprimere voluisset vates, et 'dies scribendum suisso coli. Exod. XVIII, 9. naturi Az hv 'ri' 'na', laetatus es δειhro daomnnus benesciis etc. , et turbari illa adscita sentetitia heinistichiorum parallelismum, verilliine inorauit Arnoldi. Iti altero hemistichio illis, qui Ioraam derelinquunt, ' furi . : , Utrumque, quod membro priori Commemoratur, hominum genus, di vis, comproli riditiar. CL infra
LXV, II. COUMmemur, peribunt, iit inita XXX l, A. I9. Tum, cum Iehova exitio eos dabit, inteIligerit, deos istos, in quibus fiduciam posuerunt, frustra ab iis
invocatos elle; et ob spem frustrata in pudore allicientur. Epimuri 'visi' 'I Quiρρε ρα bie eos ter bi thorum, quibus Dos delectati essis; oratione a portaria tertia ad secundam transeunte, ut saepius poeta Hebraρο xum solent, cf. infra XLIX, a5. u6. Deut. XX xll, I 5. I7. l8. Mich. II, 3.; quara non Eli rieo sta, tiro leg retit Lowthus vult. Legitur quidam ita iii ducibus codici hii Kennicotti, et uno Do-Rossit; nec non in Mitrist ri hihliis anno I 536. editis. Sed vix dubium, a manu id pro sortii melle emendatrice. In secunda persona vertit qtio ne Chaldaeus, qui tamen testis excitavi neqtiit, quum in lyrprei a illam personarum mutationem, poetis flebracis solennom, ad stiarum linguarum indolem nectere s leant. idem valetli. I. de Alexandrinis, Syro et Arab μ in Polyglotiis, qui
omnes tertiam pluralis personam posuerunt, nec non de Vulgato, qui in membro priori in tartia, in posteriori vero in secunda persona vertit. 'n hio vel est vertendulii certe, Iane, ut Num. XXll, 33. Jos II, 2.., vcl plane redundat, ut ISam X lX, 23. Zach. ill, 8. z- NU LXX verterunt απο τῶν Et λων, Hieronymus ab idolis, quasi 2','N elset pluralis nominia ΑΗ, Deus. Sed lorige commodius de arboribus sumitur, sius quercubus, suo ulmis quod volunt
106쪽
unguntur hortia, et versu proximo exerte alludilux ad arborem n,N, cujus pluralis perinde vid. infra 'LVll, 5. LXI, 3. Recte Chaldaeus: 'ai Nu ainnannNnru: nam pudore ra iciemini propiar arbores adolorum, qtias Eosderastis. Significantur enim taci Dorcaria, simulacris et sanis instructi, quorum sit mentio Deut. XVI. II. I Reg. XIV, u I. a Reg. XVI, 4. 2 Chron. XXvIII, 4. Ezech. VI, 13. Pluribus de iis disseruit SPΕΝcERus de Legib. nebraeor. rittaalib. L. ll. Cap. XVI., et Jo. RUD. KIEsLING
ciatiu - oractata Dcra Ie j. I, 29. E ch. VI, 13. Hos V, 13. curialiua enucleanda. Lips. II 8. in quati V anten' N et Draan ligni licat propter, ut infra XXI, 3. LIII, 5. 8.Jeroin. XXII, au. Verbum 'Bri, quod hic occurrit, bene Eli discernendum ab ullo, quod Hebraice iisdem littorisic rihil iir et fodera significat. Nostri ini, quod et in ax XIV, 23. Ps. xx XV, 4. 26. XX, 15. al. occurrit, est
Arab. cnna Cha J pudore sessundi; alterum vero Arab. cum Ina fodit. maa Hortis hic intelligendi sunt tristi, idolis sacri, in quibus cultus illorum peragi s
Iobat. Horti in Oriente etiamnum non sunt nostris similes, in areas divisis, et floribus oleribusque plantatis; sed arboribus tantummodo umbrosis obsiti sunt, instar Ioeorum vid. KAEMPPERI Amoeniti. Exoιι. p. I93. MAUNDREL L Itinerar. P. 179. Vers germ. CHARDIN Hyages III. p. 28. ; undo a poeta apte unum pro altero poni potuit. Vitritiga hic
alludi existimat ad ritum aliquem superstitiosuin illorum temporum, quo epula sacra in honorem idolorum Solis et Lutiao) instruebant in hortis sacris, iisque sacra faciebant panum dapiumque oblatione; os infra LXV, 3. Lxul, et 7. 3o. Apta imagine ostendit, qualis sutura sit eorum species, qui lucos religionis ei voluptatis ergo obibant; '
107쪽
talis nempe, qualis est arboris, a qua soliorum luxuries et amoenitas defluxit. IAncnIt is Qua in re illi peccabant,
eadem in re comparat Vates eorum poenam. ΚIMCHIIis Ait: Vos exacerbastis me in quercetis, idcirco eritis, ut quercus, cujus decidunt solia; item vos elegistis hortos, ideo similes eritis horto, cui desint aquae. -non signiscare quarcum, ut vulgo vertunt, sed terebimhum pisaciam, ostendit CELsius in Hierobot. P. I. p. 34. seqq., quo Cum Conser MICHAELIs Sunumm. p. 72. et CURT SPRENGEL Gιiquiae. botanicar. Specim. I. Lips. 1798. 4. p. 37. Recte Chaldaeus et Saadias pro' posuere serebinthus. Iarchi explicat chaldaico uiηDI, marcidum, Maceidum, et Danco - gallico Atri; verbumque diei observat de omni re, quae destifcu, et cujus Digor sumitur, colI. Exod. XVlII, 18. is Cum solium, addit, is tangitur aestu aut frigore, sit marcidum, atque humor ejus perit et consumitur. De sore deciduo nostrum verbum et infra XXVld, i. 4. dicitur; de foliis marcidis, ut h. I., infra LXIV, 5. Ierem. VIlI, 13. n, o desective scriptum est pro foliis sis, notantibus Masorethis Graminaticisqtie Hebraeis. Sunt tamen plures codicesu a Kennicottoet Do-Homo recensiti, in quibus pleno scriptum legitur. nhv marcida foliis Κimchi observat eodem modo dici, quo Jerem. XLI, 5. ras barba. Si verum est, quod nonnulli assirmant, terebinthum esse arborem semper virentem, eo gravior erit similitudo, quod ejusmodi arbor,
soliis destituta, mortua sit. Sin minus, similitudo quidem stabit, sed intelligenda erit de tempestate, qua frondosa
est arbor. ΚΙΜciri : isComparat eos terebintho magis, quam aliae arbori, quod ea, postquam folia ejus denuxerunt, videtur prorsus arida, magis ceteris arboribus, quarum commemorat unam ad similitudi nom. -: UEs instar horti, eui nuua inest aqua. illis enim Te gionibus sine aquae copia nonnulla, nullus est viror; hinc omnea Orientalium horti divisi sunt rivulis et canalibus es
108쪽
cs. auctores supra excitatos , quibus exsecatis arborea et ceterae plantae in iis marcescunt.
3I. Principes et 'proceres populi, quorum Pessimos mores vatas saepiua in hoo carmine castigat, per mala ipsorum iacta sibi ipsis interitum parabunti Hanc sententiam imagine eleganti exprimit. Erunt illi veluti materia i cendii, quae iacile flammas concipit, stupa; causa incendii, scintilla, opera ipsoruin. a dri Robusti, pollensia nomine comprehenduntur ii, qui inter popularea potentissimi fuerunt, civesque suos oppresserunt. Ita de Amoraeis ait Amos II, 9. mn l ori , robus eos esse insar ι rebinιhoriam. n, vah Quasi in suam; eo enim nomine,
quod e lino excutitur, denotari, notant Hebraei, convenitque ea notio loco alteri, quo soIo praeter hunc nostrum in V. T. occurrit, Jud. XVI, 9. HIERONYMus: ,, O fariua invas. Pro D Miua αποτίναγμα interpretatus est Symma
chus, quando stupa pectitur et quicquid sordidum proj
citiar. Sub GPus s. opera eorum, ut Ierem. XXII, 13. 'veteres omnes Dimittam interpretantur, consentientibus Hebraeis, quibus accedit, quod Chaldaei idem nomen eodem fignificatu usurpare solent. Est autem illud formaeri ''a , Genes. VIII, II., a Verbo γπῖ, scintillaMit, micari unde Mech. I, 7. Dinsulantea, micantes. N. G. ScanoEDEn in 'obserDaut. selecti. ad Origg. obre. cap. VII, ubi verba γS , γra, ν'a, aliaque cognata linguae Arabime ope illustravit, XII. p. a M., nomen Υ Σ'I proprie mi
easionem, nostro Vero loco mi viam flammam notare
arbitratur, ut idem sit quod infra X, a 7., ubi imago hoe loco adhibitve haud dissimilis. AIii a dri, robuso, intelligi volunt idolum, quod ita dictum vel quod a duro
et denso ligno factum esset, vel quod cultores ejus in ejus sortitudine fiduciam ponerent, 'hun vero, quod pro Partu /cipio verbi hvs habent, vertunt operator, fabricator, UM idoli. Qua interpretatione adscita, haec prodibit, parum profecto concinna, sententia, fabros, qui sculptilia parallunt, Diuiligod by Corale
109쪽
rassent, ea, stupae instar, incensuros e , tanqlia in scintillas, et una cum illis perituros. Sed veriliti sensum expressit Chaldaeus: 'a v N: γ l nap n
l n' ν N,' I n v - 2 Mim2erri et erit fortitudo impiorum sciat stupia tini, ει opus manuum eorum scut scintitia ignia, quae cum iniacem replicanitar, ardem ambo Imul; sc consumentur imρι iet vera forum PraDa, nec eru Iver eis misericordia. CAP. I, 1. Oraculum δε ja, ori sui, quod edidude Iudaea et Irierosi yma, temporibus Usae, Iothami, Achasi, mastiae, regum ae. a. Aiadite, O coeli, vitende, O terra, nam δενα ἰυ-quitur. Filios citui et educia Di, qui a ms defecerunt. 3. MDie boa herum suum, et Unus domini prae-fερε; Israel non norit, Populus meuε nom fuit. 4. Heu f gentem improbam, populum Distis' onusum. stirpem maloscam, natos Perduos, qui MMam deseruerunt, notum Israelis desiiciati sunt, retrocesserum. 5. Qua jam tu parte feriemini, δει delinquera Perraxeritis p Totum caput aegrum est, totum cor languidum. 6. A pedis Osigio ad caput nihil est iu eo fantam r
Mulnera, DomiCaae, ulceraque Purulenta, non malagmate curata, nora Obligata, non tanguine mulgata.
frum in conoecιM Destro comedum alieni. Vasa io αι ab Aosili depopulatione f8. Rotae inlici non ut casa in Diuea, ut tugurium in cucumerario, ut urbs reliqua facta. 9. Nis Io Da, agminum Deus, parum γυῖdui nobis reliquisset, essemus ut Sodoma, essemus Gomorrhae s mu's. Io. Audue λυαε ἀλια, principes Sodomitanis vitia
110쪽
6 , Iesaias. Cap. I. 1. Quid mihi erran Daseris ιοι Derissetis p inquie
15. Uobisqua manus pandemtibus Octi a meos subri rassio. ac quamWia mulι- faciasis precationes, non audio, quum δεαι Uirae manus planae fcinguine. 16. LaMamini, mundamini, remo te vestra ρωνα
7. n. snite malefacere, discite benefacere, aequis istudris, oppresses resutius, pastocinamini Pupugia, causas vias Di artam. i8. Ague, disceptamus inDicem I inguit Iosea; etiams et coccinea fuerint Mesra peccata, inam acta ostar nirio; etiamsi fuerint eooco semitia, Ancia insar inane. 19. Si obedire Moletis, terrae honia fruamini; uo. autem renuerilia et contumacea fueritis, farro eon iamini, quoniam δεν- Oa Aquitur. xi. Quam est meretrix facia urba FGlia, ut quasa quitatio rem plena, et in qua finitia degebas, in ea nunc βαι homίcidae. 22. Argentum tuum in foriam mutarum os; me-
23. Principes tui malesci et furum forii, omnas donorum eupidi, et mercedibo inhiantes; pupilias με non red Me, Diduarum catafas non admittiam. 24. Biaque Fo Heu Dominua, Io , agminum Deus: a5. Heu f