장음표시 사용
161쪽
gatus: depasi estis. Et Saadias: quod idem.
Vineam, i. e. Tempublicam audaicam, quae Vinea R Jova plantalae comparatur et in a V, 7. atque Ps. LXXX, 9 - 15. Pro di an Lowllius legendum censet 'Enan. Male; naua in voce, cui pronomen susti xiiiii adnexum est, omitti solut ri demonstrativum. Chaldaeus sensiam proprium eπ- pressit: 'Dv n' diripui is populum meum. P, Ila 'n In Ruina pauperis in domibus Mesris, contra
egem Levit. V, 23. IX, i 3. Eadem querela Egech. XVIII, 7. LXX: Και η αρπαγῆ τού πτωχου ἐν τοῖς ο κοις υμων. CLLuo. XI, 39. XX, 47. 15. Synaeresis pro zz ndi, ut Exod. IV, 2. Malach. I, II. quid Oobis p i. e. quo juro id agitis 2 qua
rationa, aut Talionia specie, quo obtentu 2 'Uν Auerilia Populum meum, acerbo vexatis, quo sensu idem verbum et Ps. X, Io. XCIv, 5. usurpatur. LXX: Τί εχ ἀδικε va τον λαον μου. tiarium D 3ον 'at facies pauperum commolitis. Maxima populi oppresso describitur. Quae enim mola conteruntur, ita attenuantur, ut plane in nihilum redigi videantur. Exsugebant procores illi omnes populi vires, omnemque ejus substantiam. Eundem in ν δ t sensum Arabes utuntur suo motaιe, commoluit; ut multis exemplis docuit Scitu LTENsius in Iibro de υ ieete. hodd. Lingu. Hebr. 273. Origg. Nebrr. adnexo, p. 435. 436. Similes imagines vide Mich. III, a 3. Amos II, 7. LXX: το προσωπον των πτωχῶν καταισχ6γγετε.
Cf. x Cor. XI, 23.16. Pergit vates in describendis populi vitiis, quibus
Jova ad judicium exercendum commoveatur, dum castigat corruptos mulierum mores, immodicamque earum in Corporis cultu luxuriem, qua injuste rapta profuderunt.' Paealis enim sub Ugia rebus, et florente reipii blicae statu
a Chron. XXVl, 5. seq. populus, et inprimis sequior
162쪽
sexus, in superbiam et luxuriam inciditi HIERONYΜυseo Supra et populum et principes tam propheta quam Dominus corripuerat; nunc ad mulieres, de quibus prius f Vs. II. J dixerat: et mulieres dominatae fune eis, propheticus sermo convertitur, ne se alienas arbitrentur a crimine, ob quarum delicias atque luxuriam depasti sint exactores vineam Domini, et rapina pauperis in domibus eorum est sVs. 14. J. Quas quidam putant vere semipas Iudaeorum; alii metaphorice de urbibus Iudaeae dici arbitrantur, quae appellantur silicia Sion, minores videlicet civitates, vici et oppida. Unde et in libro Iesu per singulas tribus ponuntur nomina civitatum, et postea describuntur villae atque castella, et Aziae nuncupantur. Vid. e. c. Jos. XV, 45. 47. Ei vero sententiae, metaphorice esse dicta, quae inde ab hoc Versu usque ad Vs. 24. leguntur, Hieronymus ipse calculum additis ad Vs. u5., ubi est: pulcherrimi iri est gladio cadens, haec scribens: isΕx his sermonibus docebimur, non de mulieribus Prophetae esse sermonem, quarum viri in proelio corruerunt, sed de urbibit Iudaeae, quas Ilias Sion appellavit, et quarum bellatores cecide-xunt in certamine. Denique de eadem Sion sequens vergiaculus fu6. J Ioquitur. cum Hieronymo inscius eon utit Eicnuones, qui tota hac pericopa inde a Vs. 16. usque ad
I v, 6. vatem existimat invehi in Judaeos, qui, inito ab Ahaso eum Tiglathpilesare laedere, rempublicam opitulante Assyriorum potentia firmari atque stabiliri sibi persuaderent. Hanc igitur incolarum Hierosolymae reliquarumque eivitatum Iudaicarum temerariam fiduciam comparari mulierum superbe sese esserentium atque Iala centium fastui, Vide Blumen αδε- hebrassicher Dicti u , P. 357. seqq., ct dio Nebriat Aen Propheten, P. I. p. ao4. Cur vero allegorice intelligamus, quibus proprie acceptis Iocus erit aptissimus 3 Quum enim vates proceres redarguisset iniquitatis et rapacitatis, ejus rei argumentum petit ex superbia
et luxu nobilium matronarum et Virginum, quarum ornamenta ex plebis spoliis collecta superbo et insolenter abies Vat. V ii,ss
163쪽
Ipsis gerebantur. Pluribus Elchhornii sententiam resutavit Gelanius ad h. l. Ceterum no em, qui jam sequuntur, , Versus ob multa, quae in iis occurrunt, rei velliariae nomina, dissicillimos, data opera illiistravit Nicon. GUIL. Scianopn Enus in libro eruditissimo de Vesuu mulierum Nobrastarum ad IU . III, I 6-24. Lugd. Batav. I 745. in
quati, cui jungendum ANT. Tii EOD. HARTMANNI de mundo mulierum Hebraearum opus vernacule nuper editum tribus voluminthus in octonis hac epigraphe: Eio HArsierin amPu Minoia und ais Bravit, Amstelod. 18ro. qndis
Propterea quod Iuperbiam fucio nonis. Verbum alii intelligunt de animi superbia, ut Ps. CXXXI, I. ΕLech. XXVill, a. 5. Zeph. IlI, II.; alii de corpore, atque hi iterum diversimode. An nBENEL verbum illud accipit de studio seminarum, corporis staturam reddendi proceriorem per calceos cothurnatos. Alii de superbo et fas o incessur minus commod e; nam de eo vates deinceps loquitur. Nos adstipulamur Schro edero p. 389. 1. o. observanti, Verbum ndia significationem hic gerere ampliorem, ac tam animi saltum et superbiam, quam externa ejus in corpore indicia, omnemque luxum et nimium se ornandi sudium exprimere. CL supra II, Ii. 17. Ps. Cl, 5. Egech. XVI. 5o. Nune vates specialius recenset Varios corporis gestus singulaque ornamenta, animi elati et ad luxnriam proni indicia. Quorum primum est: nnua ineedunt erectas guttura, L couo, ut recte Alexandrini et Vulgatus, i. e. capite erecto Vultuque altius sublato, quod superborum est, et altos spiritus gerentium, ut contrario vultus demissus
modestiae signum. Plus dissicultatis est in verborum, quae
. sequuntur, 'r'ν n ni a Uu, interpretatione. Ipsa scriptura vocis a quibusdam in controversiam vocatur; nempe utrum littera tu punctum gerere debeat in latere
dextro ut exstat in plus quam quadraginta libris editis et eodicibus pluribus , aut in sinistro 2 Qui prius probant,
vocabulum reserunt ad is, mentisus es , fefelgis aliquem. Hinc vertendum erit: mentiri faeientes omi , quod alii intel-
164쪽
intaIligunt do suco et ornatu , quibus multo formosior videbantur, quam erant, alii de saIIaci oeuIorum nutu. Verum praestantissimi quique codices, et impressi et manuscripti, legunt ri 'inivo per Sin, ut jam monuit Nun sterus. CL DE-Bossii Sehotia eriιι. ad h. I. Qui id adoptant, in diversas iterum abeunt sententias. Alii huc referunt Chaldaicum 'a , fuc re, colore in ere, COArare, Pec. 'oculos stibio, vid. Buxeton PII Lexio. malae. p. a 54a. Moria enim etiamnum est apud Orientis virgines, oculos collyrio vel stibio Rohol γ intingere , et quasi majores orbes mentiri ; vid. Aaviavx die Sitim der Beduinen- Arater, P. 122. et not. nostr. 37. CL x Reg. IX, 3o. et quae ex Graecia Romanisque scriptoribus congessit Grotius ad h. I., Ierem. IV, 3o. Ηoo sensu Chaldaeus Ioeum nostrum vertit: li 2 duq
hire sibio oeulos fucanus incedunt. Idem Placuit
Harimanno L. I. P. III. p. Ioa. Io3. Alii vero nostrum verbum idem quod Cbaldaeorum inluari, Oculis Dagari, significare existimant. ita illud jam Alexandrini
videntur accepisse, dum vertunt, ἐν νευμασιν ὀφθαλμῶνι quod vulgatus roddidit, nutibua ocu rum, neo non Syrus,
niciationibus laseiDiam Diam faciemes palam. Videtur vates noster intelligere idem, quod poetice expressit NONNos Disv c. L. XXX lv. Va. u8. seq. - ἐρωμανέων δὲ γυναι-- κων Νευρμασι ποιχντοι τι τυπον μιιήσατο κουρη, 'Oμματα δινευουσα, infantemium amore mugierum mores praeua n suus semulaιti imitabatur, oculos circumagena. Hebraeis
alias id dieitur ci a se oculos motu re, prae lascivia et petulantia, ut Prov. VI, 33. X, Io. XVI, 3o. Quae haud dubie praeserenda interpretatio, ob ea quae antecedunt et sequuntiir, externos feminarum gestus, qui lasciviam et mollitiem produnt, describentia. Mi ιia et aequalibus passibus usendo incedunt, ut H a recto
165쪽
lutim ine σι equus, eι lenuer incedens. Quum, verbum illud Arabicum ligandi quoque notionem habeat, et maxime de pedibua jumenιorum fune colligauis poni so- Ieat; Micii ELIs in Sunismm. P. I Ο27. verba nostra Vertenda censet: confringendo eatenulis cruralibus pedes la ) eunt. Verum et adscita interpretatione illa priore, vates simuI respicere poterat ad unim compedum crura- Iiam, eatenulis inter se connexarum, ut passus breviores et aequales fierent; quo de more Vid. infra ad Vs. Io.
Saadias usus est Verbo pone in dextram fmusta metus se motua , quod maxima de camelo dicitur,eaudam et semora incedendo jactante. Eundem sensum expressit Lutherus: sis treten einher und Dhm aen. naudivn m in pedibus Dia compeditas fiant, seu eo edes d'qzν infra Vs. t 8. Proverb. VII, ua. gestant. Quod optimo illustravit C. B. MicI AELIs in Dissertat. qua Buualia quaedam Codicis Sacri ex Alcorano iuus2rantur. Bal. i 735. g. VII. in Θume Commentati. theologg. a D. I. POTet edit. Vol. II. p. 9o. seqq.): isHabemus ex ore doctissimi Salomonis Negri, Damasceni, in Syria sinitimisque pro vinetis mulieres opulentiores etiamnum circum pedes ligamenta, ad compediam instar, onm interjectis catenniis, ex auro argentove gestare, eaque Vel tinnitu inter ambulandum ostentare. Concinunt his non modo, quae Buxtorsius in Lexieo Hebraico ex Pandectis Talmudicis et Maimonide adduxit; sed vel maxime, quod ad eo edum nomen attinet, PLINIus ms. Nat. Lib. XXXIII. Cap. II. Argentum succedu Gliquando eι auro, iam feminarum plebis compedes Abi ex eo faciensium, quaa induere aureas mos eruior Melae. Ex quo et hoc simul intelligitur, quid propheta innuat, quum ibidem Vs. 16. do filiabus Sionis
166쪽
compedes gestantibus ait: ' adi μ δε-o raminiatis gressibus utendo incediant, nempe minutulum et olim assectatione delicatulum sexus muliebris incessum, qui Compedes illas aureas argenteasve pro causa habeat; sive illud 'ns: ex Hebraica etymologia capere velis a 'di, Par- Murus, minor, ut notet 'U 'bnu, incestam mollem, puerorum instar ad mentem Aben-Εsrae; sive ex Arabico, eonfrinxit pedibus camelum aliudve iumentum, ut equus lentiore ineedans, ut jumenta in
Pascuis agentia, cum pedibus constricta sunt, minutis incedunt gressibus. Sunt vero hae periscelideri s. compedes, Iaminae, unum duosve, vix plures, digitos Iatae, figuras
orbicularis, non tamen continue in orbem redeuntes, sed, quia crus ambiunt sirictius, ab aliqua parto apertae; ad unam extremitatem orbiculo, seu fhnia, ad alteram unco, qui fibulae innectitur, instructae, quibus deinde catenulam interponebant. Arabibus hae compedes hodie vocantur, estque frequens earum mentio in poemalibus Arabicis Persicisque. Plura de hoc ornatu ex itinerariorum scriptoribus collegimus in not. 42. ad Arviosti librum Lipra laudatum; cs. daa aus u. neue MorgeM P. IV. P. ut a. Recte HIERONYMus: is Ut composito incedaut gradu, non naturam sequuntur ducem, sed histriones redimunt prae ceptores. Id expressit Graecus Alexandrinus interpres, qui vertit: τοῖς ποσὶν αμα παίζουσιν. Saadias:
, in podibus fuis compedibus fura ligMi. Maloiusfixo et verbo masculinis utitur. Ceterum cI. BocIIABri
167쪽
118 I astas, Cap. III, 36. 17.
de Caloia Hebraeor. L. I. C. VIII. et de nostro speciatim Ioeo ibid. I. VII. Seliroederi libr. Iaudat. Cap. I. et Har
niannum I. I. P. I u. p. 2I8. In din baria generia maiares admissa, posito susiixo masculino, tin, pro Iri, seminino. De feminis enim, ut Schroederus P. II. ait, propheta. sermo est, ut ex toto contextu apparet; nec masculini generis nomen, ad quod illud ori commode referri posset, praecedit. C. L. ΗOHEIsEI. quidem in obserὐαι. Philolog. Exegesies. verba nostra sio vertit: seminae pedibus illorum juvenum compedes injiciunt, i. e. seminae suis illecebris juvenea irretiunt. Cui interpretationi recte opponit Schro derus, durum esse, vocem μνenum, non exigente textu subaudiri, solius enallages, non insolitae tamen alias Hebraeis, evitandae gratiar praeterea evivis locum inspicienti patere, ne verbulo quidem prophetam studia seminarum do juvenibus irretiendis tota hac pericopa tangere, luxus muliebria et nimii ornatus reprehensioni unice
Καὶ ταπεινώσει ὀ Θεος ἄρχουσας θυγατέρας
mmeem coli. Arabieo in , pars cuilia a Meretes ad cerrice , figurate acceporunt pro princips, quia Maraex suprema corporis pars est. Sequutus illoa Syrus. Haud multo aliter Chaldaeus: llax naa n ' depria mel δε- moriam iuiartam Sionia. Retulerunt hi inte pretea veitum m iv ad rinno, ancillam, famulam. Male; nostrum enim verbum scribitur per Sin, nomen vero illud per Sohin. Hebraei a nritis et rin Azn, fassiles, interpre-inatur: Dahis rassciet Dominus Derticem uetiarum Sionis. Bel convenientius SonuOEDE nos p. 396. collato Arabicode uere, et transitive, effundera, desuere facere, verba nostra sic vertit: desuere Dolet Dominus oesraicem Itiarum nonis, i. e. eum capiIlis denudabit, comamque in altum aggestam et ornatam, qua mulieres superbiebant,
168쪽
auseret. Recte igitur Hieronymua: Eecia Aia Dominus Meraicam δε αν- Sion. . Quae capitis nuditas et calvities omne genus ignominiae, dedecoris, inopiae et miseriae in mulieres delicatas immittendum comprehendit. Solennis Enim veterum erat consuetudo, in graviori et acerbiori Iuctu capitis ornamenta abjiciendi, comamque tondendi,vid. Job. I, uo. Ies. XXII, a. Jere in. XLI, 5. Ezech. VII, 18., Clericus intelligit tonsionem probrosam. In δε- pudendum earum Penudabis. nb esse pudendiams os muliebre, Schroederus probavit ex Arabico , quod inter alia intersuium in aν duos digia .denotat. Per p aendi denudationem violentam inserenda seminis maxima ignominia denunciatur. CL infra XLVII, 3. Nah. III, 5. Jerem. XIII, 2 a. Significat vates, fore, ut illae, quae tanta ornamentorum inutilium molo superbirent, ab hostibus Vestimentia quibuscunque, etiam iis, quibus opus est ad
tegendum verendas corporis partes, spoliarentur, nudaeque in exilium abducerentur. Ilio enim mos erat hostium fe- Tocium, ut superatas bello gentes vellibus nudatas in trium-Pho ducerent, Vid. infra XX, 4. Poeta quidem Arabs, a Sobroedero adductus: i
Quando Adbaufius Sadasus aecesseria eum exercara suo; O quoι teneras Desibus nudascia super ephippiis in captivitatem abripientur. LXX: Καὶ Κυιος ανακαλύψαι τοαυτων. Eos sequutus Syrus, ipso retento nomine Graeco. Chaldaeus: 'ur Dominus gloriam
169쪽
rnm cuin littera n in voce illa Syriaca non si radicatis radix enim est ornaωu ; equidem interpretationem
18. Ut vates immodicum laminarum luxum eo sortius perstringat, singvla ornamenta n Hsn, ut infra LXII, 3. recenset. De v vid. supra ad Vs. 16. Nomino interpretes haud panci significari existimant vestimentorum quoddam genus, tesse is Vel ocellis distinctum et variegatum; verbo eandem significationem tribuentes, quam verbum habet Exod. XXVIII, 39., id est, oceuari interterium opus fecis, collato Syriaco , miscuit, confudit, tenuis. Ita Saadias, in cujus quidem versionea S. v. Paulo o codice Bodleiano edita vox legitur nulla hobraico ti'd'IU respondens, sed librarii sine dubio culpa. Nam Κimchi illum vocem hebraeam ait vertisse Arabico D':0, quo significetur opus aevietum in quo facti fume ocelli eontinuo. Et Exod. XXVIII, II. hebraeum eodem illo nomine Arabico reddidit. LXX: τα ἐμπλοκια, opera implexa, Vel, ut alii volunt, relicula. Vulgatus: torques nam quod priori loco positum legitur, lunulas, hebraeo respondet). Chaldaeus nomen
hebraeum retinnit. Syrus: Ornatum earum. IAR-cn1 intelligit Deciem operia reticulini ad cuiae Ornandum, ornamentum capitis reticulatum sive tessellatum. Ad eum proxime accedit C. G. BLUMBER G, qui in Dissert. Eo ti': dies et Lips. 1684. repet. in Isse uro Noseo Philotes. Theolog. T. I. p. 857. seqq.), enarratis examinatisque aliorum de nostra voce sententiis, evincere studet, fuisse ornamenta capitis Ilis aureis, fericis, aliisque ρretiosa inιer se implicatis, consa tia, ad quo modum vavi nn Exod. XXVIII, 4. sormata; ea mulieres capiti ita applicasse, ut, vittis ad frontem adjuncta, pertingexent ab una aure ad alteram, impositasque haberent Iaminas veI
170쪽
hracteas aureas, pretiosa monilia et margaritas, Talmudo testa, e quo plura Ioca assert. ScHROEDERO vero cap. II. est idem quod Arabicum quod derivatura voco , Iol, indeque significat foliculum uultimos fotarem, L colia monile, cujus bulla ad Iolis imaginem est ormata. Multis exemplis probavit Schroederus, litteras di et V, utpote Iabiales, in Orientalium diaIectis saepo intexse permutari, satisque Verisimile iacit, Arabes olim pro
a. pronunciasse et hinc in forma diminutiva dixisti vel fot parma, quod est ipsumti,di V Jεsajae. Videntur feminae Hebraeae uva cum superstitioso solis cultu, et bullo ad solis imaginem expressas ab Arabibus vicinis mutuatae esse, suoque ornatui illas inseruillo. Dscheuhari: es species quaedam monilis. Zamachschari: ει in Prur. , notas bullae,quca monilibus amen muri Scholiasta Saseiri poetae cujusdam celebria Arabum) bullas illas describit ita: es quoddam genus monilium colu, Ox auro Mel argento lectum, quos ex tamina roιunda. Caesari solenι io ejusmodi bullis eleganses Fgurae, radii quoque in iis egrediuntur acuti, quoa nonnumquam circurua circumdat
aureus halonem folia ruraefenta . Multa alia ex carminibus Arabibus et Persicis Ioca, quae ornatum illum xespiciunt, Iegi possunt apud Schroederum. quod praeter hunc locum occurrit quoque Iudic. VII, a I. u6. utroque loco recte videntur reddidisse Alexandrini per μ - νίσκους, et post eos Vulgatus lunulas. Hesychius μηνίσκους interpretatur πέταλα περιτραχitiae, lamellas, collo ap- pangas. Suidas r περιτραχ λια κοσμια. Papias in Glossis rtanulae fiant ornamenια mulierum, ira smilitudinem lunas dependenι es bullae. Κ15 cm: 'unn 'bri cini. e. di anno fune monilia ad lunae smilitudinem. Conserendum est Arabicum luna. Apud Orientales .
vero ab antiquissimis inde temporibus, ad hodiernum usqua ' 'diem