장음표시 사용
311쪽
aut reprobaverit, vel elegerit, sed quod scierit reprobare
et eligere, ut per haec verba noscamus, iii tantium humani corporis divinae non praejudicasse sapientiae. Nugalitur, qui hoc Versu vatem volunt transire ad aliud, quod vocant, subjectuna, et postqliam vaticinatus et Iot de Immanuele, mox deniolisti aro digilo vel gestu aliquo filium suum Schear- Iasestu buui, quem secum duxisse vales narratur supra Vs. S., et hunc producere in signum liberalionis Aliaso promissae, ut selisus sit: butyrum et mel comedet non Immanuel, sed filius hic meus, Schear-dascliub, ad quem et reserunt ea, quae Us. 16. dicuntur. Eam sententiam peculiari seripto defendere et commendare studuit Jo. DAN. GOTTL. IInnn in
de eo quod justam es circa disinctionem mmanuelis et Schear - Ieschubi, Mindicans Deriam sensum oraculi ρrao-gnantis Iesi . VII, I 4. 15. 16., II et inlia d. i75o. 4. Verum est perquam durum et violentum, ad aliam Personam quae hic et Vs. a 6. Ieguntur referre, quum nullum subjectum aliud, ab Immanuele distinctum, bio memoretur; id quod argumenti est, praedicata ad superius et proximum rese- xenda esse; nec est ulla necessitas, tale quid sugendi, snostra in hoc vaticinium interpretandi rationem sequaris. Pluribus illam sententiam resutarunt C s P. JAc. IIuru in Progr. quod inscribitur: Immanuel butyro Mosciturus ac melle, Ies VII, 15. Erlang. I75o. 4.; et JOACH. Eii R ENPa. PPEIPrga in Progr. Immanuel non geminus sed unicus, Ei lang. 176 I. 4. 6. Particula 'χ hunc versum cum G. 14. Connectit, inter quem utrumque Us. 15. per parenthesin est interjectus. Rationem reddit, cur nascituro Immanueli id nominis sit imponendum. Brevi enim postquam natus suerit, interitus hostium illorum, quorum minae luno tantopere terrebant Judaeos, praesentia inter suos Dei indicium iacieti Verba sunt: nc Hri a v dilua 'inn W a d Nn π i ci ea
312쪽
qua R. 14. nasciturus praedicitur, δε rege reprobari in lum, ra eligere bonum, dum in primaevae insantiae annis ersabitur cvid. ad Vs. I 5. , deferGur, desoIata erit, terra tua, utraque illa regio, Syria atque Samaria, cf. Vs. 8. Propter cujus duos reges aegre tibi es, qui regnum Iudae delere meditabantur, Vs. 6. Pronomen relativum erpretes passim construunt cum verbo γοῦ, hoc sensu thWa,
quam tu detesaris, Eses fosidis, deferetur a duobus Isis . regibus. Cui interpretationi obstat primum, quod Iudaei. et rex eorum Ahalas, non tam fastidiebant terram, quam' reges, illius terrae praesides, tum, quod verbum eo sensu, quem interpretes tui esse volunt, construitur eum I, et debuisset Hebraice dici, γοῦ in N 'νκ2, in qua tu nauseas, cujus caussa tu taedio assiceris; hoc vero Ioeo γ pconstruitur cuin 'a V, ut Num. XXII, 3. 'Iula 2M U ΥΠ' 'Ia es aegre eras Moalo propter Israelitas. Terrailaque, quae deserenda dicitur, est Ephraimuis et Srriar
duo reges terrae, propter quos aegre exat Ahala et Judaeis, Regin et Pecachus. Possis quoque cum Schullensio, locosia pra ad Vs. 6. laudato, Teddere: derelinquefur terra, cuj a duobus regi a tu laedio ninceris, i. e. obsidione premeris,
ut γῆ eodem sensu sumatur, quo supra Vs. s. I vn, GD- rectur, i. e. incolis suis nudabitur, spoliabitur et i opibus exhaurietur, ut supra VI, II. γ' ri Inpa inanen nS PN, add. XXVII, Io. LXII, I a. Sis En explicari posse existimat de ambobus regibus terra Iudaica potitis, quam iam ut suam haberent Vs. 6.). is Terra itaque, inquit, is quae brevi relinquetur, eadem terra Iudaica est, mox ab Rehasi hostibus liberanda. Nobis lamen haud verisimile est, reges illos hostilea a vate, Iudaici regni cive, Rao patriae reges voeari. LXX hunc Versum se reddunt: Διοriuvnνή γνοῦναι το παιδίον ἀγαθον η κακον, απειθεῖ πονηρία, ἐκλέεασθαι το αγαθόν' καὶ καταλειφθήσετaι η γη, ην σῖφοM . ἀπο προσωπου τῶν δύο βασιλάων. Verba απειθεῖ
ori ρία, ἐκλέεασθαι το αγαθον alius haud dubie interpretis sunt, ad marginem alicujus codicis notata, quae dein
313쪽
deinceps in textum irrepserunt. Habet tamen illud addi- lamentum jam Cyrillus, expressitque Arabicus in Polygiovis interpres. 17. A praesentium liostium metu mox liberabuntur quidem Ahalas ejusquo populus, nato Immanitele Vs. 16.); sed mulio graviores deinceps calamitates eis ingruent a dum bus tunc potentissimis regnis, Assyrio et Aegypto. A quibus etsi dure antigotur Iudaea Vs. 19-B5. , et ab Assyriaco potissimum exercitu inundabitur tota VIll, 8.); irrita tamen erunt ot horum consilia de exscindendo regno Iudaico, quia suae terrae Immanuel praestabit id, quod ejus nomen sonat, auxilium divinum VIII, ro. . Non connec itur autem hic Vorsus cum superiore oratione per particulam adversatii vam, ut videbatur fieri debere, sed valea simpliciter ait: adducet; eadem ellipsi, qua supra I, 3. Bos cognos il
ptilissorem suum, et cismus domini fui praef.e; sed
M ael non intelligit. is Quamvis, inquit SI EUDEL, nude, line praemissa Particula ponatur, vix tamen aliter explicari poterit hic Versus, quam ita: licet ab una paris poriculo Judaei sitit eripiendi, ab alia tamen parte aliud minari periculum. LXX particulam ad Uerlativam lap-pleverunt praemisso huic Versui ἀλλα, quod illi, Κocnta oobservante, stilo suae versionis pedestri convenienter sinequo noxa iacere poterant, sed male LOWilius sequutus est, hi Pia poeta Lo thus, quem ut ejuscemodi siguris assuetum, ita
nec inimicum esse consentaneum erat. -Adducerct, Consi mictum cum hu, est facere, ut cui hoc Dol iuud Ob- eniae, quo veluti obruatur, sive bonum sive malum. 3Exemplum est Ios. XXIlI, 15. Quomadmodum Na
enit f/ρer Mos omne Derbum bonum, quod loquutus es Da ad Goε, CI', v n M. N' I 2, ita adducει fuer Mos omne Derbum malum. Minus recta igitur Plii res interpretes nostra verba sic reddunt: adducet λυa contra te, et contra populum tuum. Non est magna disserentia, nec lamen a
curato satis ita exprimitur vis phraseos, quae petita est ab aquis,
314쪽
aquis, eos, quibus superveniunt, obmentibus, ut patet ex Jos. XXIV, 7., ubi Josua in oratione sua meminit Aegyptiorum, obrutorum aquis sinus Arabici: disri ni
reret mare, et tegeret eos: et ipsa haec metaphora de
eodem hoc subjecto ita exponitur Cap. VIII, 7. et Ierem. XLVII, 2. Recte igitur LXX: ο Θεος ἐει σε. Sed in ceteris liquida versio non est: ἀς εῖχεν 'Ε. x μ απο 'Ιουδα τον τῶν 'Aσσυρίων. Quae
Ili ERONYMus sic vertit: ex qua die abstulit Ephraim a Iuda regem Assyriorum , et in Commentario addit: -Quod quem sensum habeat, scire non possumus, nisi sorte hoc dicendum est, quod peccatorum suorum magnitudine Ephraim, id est, Samaria, primum ad se Assyriorum secerit impetum declinare. Sed rectius vidit Til EODORETus , ponendum esse signum distinetionis post vocem 'Iουθα, et sensum ita explicavit: Κατα τους 'Eβξοι 1κοντα , τοιαυτας, φησὶν, ηαέρας ἐπαξει ἐπὶ σε ο Θεος, ο ας ξαψας.ουκ εἶδες, αφλ' ηαέρας αφεῖλεν ἐαυτον απο σου ο 'E pρα a. τίνες δὲ αυται; τῶν 'Aσσυριων ο βασιλευς ἐν ταύταις ἐπαγΣν σοι κακά οω ταρ τον βασιλέα τῶν Aσσυριων 'Κῖραι u. αφεῖλεν αλχ ο Κυριος ἐπάξει τὸν βασιλέα των 'Aσσυρίων, καὶ τοιαυταδια τουτου κακα, o G Ουκ εἶχεν ο 'Iουδας μετα τον του 'Eφρα, χωρισμον. Et eundem sensum 'rheodoretus ostendit expre IIuin esse ab Aquila et Symmacho, qui verterunt: απο τῆς λαπέστη 'Eφραὶμ απο Ιουθα. Malarethae, ne quis hic erraret, supposuerunt accentum distinctivum majorem Attinach voci nn . :, ut sequentia, meiN ab U PN , cum iis ne confunderentur. Ea vero per modum appositionis adjiciuntur, sensusque est planus: talia tibi inducam tempora, qualia majores tui inde ab eo tempore, quo Judaicum regnum ab Ephraim ilico divulsum est, non sunt experti, regem intellige Assyrium, Vos graviter afficturum. Gnotius per regem assyriae vertit, nN sumens pro nNT, ut Genes. Iv, I. II IERONYMtis: cum rege Assyriorum, et in Commentario: is Locus iste per hyperbaton legendus est,
315쪽
et nos sequuti Hebraicam veritatem ita eum interpretati sumus: o domus David, ausculta, quae dico: ut dereIinquatur terra Syriae et Samariae a s hie Diim duorum, quos tu Vehcmentissime resormidas, adduoet Dominust dies super te, et super domum patris tui David, quos numquam habuisti ex eo tempore, quo decem tribus a duabus tribubus separatae sunt, et regnum in Samaria habere coeperunt. Adducet autem istos dies, id est, tempora, cum rege Assyrioiuin, ut illis superatis atque subversis tu Iinmanuelia praesentia libereris. AIiter: Interim nunc duo reges, Rasin et Phaceae, qui te obsident, et vastare sestinant, brevilempore subvertentur: tuae autem vastationis tempus illud adveniet, quando, quod numquam speraveras, imo numquam metueras, Assyrius venerit. Per quae docet, domui Dava non Syriam et Samariam, sed Assyrios ello metuendos. Praesenti ergo formidine liberat, et de suturo tempore comminatur. Neque tamen quaa vates ab Assyriis Ahalariusque genti obventura denunciat mala, unquam ei acci-
ilia Iegimus. Si quis enim clades, quas Iudaei ab Assyria exegibus sub Ahaso, IIishia et Manasse quoque acceperunt, eonserat cum malis, quae perpessi sunt post discessionem decem tribuum, ab Aegyptiis eorumque rege, Sesaxo, sub Behabeamo a Chron. XII, 2- Ia.), a Philisthaeis et Ara-hibus sub Ioramo, Iosaphati filio a Chron. XXI, 16. 17. , a Syris sub Joaso a Chron. XXIV, a 3. ; deprehendet singulas graviores esse, quam quae illatae eis sunt vel a Tiglath-Pulassare, sub Ahala, vel a Sanheribo, sub Hiskia, vel ab Assarhaddono, sub Manasse. Tigialh - PuIassar enim
simpliciter Utaxisse Ahalam dὶcitur a Chron. XXVIII, uo. ,
vel a rotasse, et expressisse ei gravo tributum; Satiberibus oc patia Iudaeae urbibus, et Vastatis agris, magnum regi et Hierosolymitanis incussit terroxem a Chron. XXXII, I. u. Jesaj. XXXVI, 1. a. seqq. , sed repressus a potentiore Dei manu a consiliis et coeptis coactus est desistere, et in Assyriam reverti; Assarhaddon Manasseu quidem cepit sed extra HierosoIyniam) et abduxit Babylonem, mox rursus liber
316쪽
Iiberandum a Chron. XXXIII, Ii. ; sed Oao calamitates non sunt graviores illis, quas modo recensuimus, ut ii illoriam legenti patebit. Imo expeditio terribilis, quam Zerati, Glabaeorum seu Arabum Imperator, sub Asa a Chron. XIV, 8. 9. , et Ainmonitae, Philisthaei, sentesque conter minae sub Josapitalo a Chron. XX, I. , cum numerosissimis copiis adversus Judaeam susceperunt, non minorem terrorem sparserunt, quam Saraberibus, ne jam de magnis illis cladibus, quibus subinde audaei allecti sunt ab Ephraimitis, sive Israelitis, gentilibus suis, quicquam memoremus. Quae
quum recte perspexisset VITRINGA, ei vero, ut ceteris omnibus suae aetatis interpretibus, haec alte infixa esset pe suaso, singulis vatum Ilebraeotum essatis certos respondere eventus, no nostrum Oraculum suo careat exitu, eo confugittit Nebucadiaeetarem, Chaldaeorum regem, qui Judaicum regnum evertit, terramque vastavit incolisque exhaussi, in Friae regibus accenseret. Verum si demus etiam, latius nonnumquam Assyriae Nomen tam ab Hebraeis, quam ab
exteris scriptoribus ustirpari, pro Babylonia, ipsaque adeo Media et Persido ut Esra VI, 22. , nihil tamen indo Iu erabitur Vitringa. Neque enim post aliquot secula quae hic minatur vates, dicit futura else, sed ipsum illum, ad
quem tunc loquebatur, Ahalam illa experturum esse, diserte ait, dum his verbis utitur: n nr adducet Da Dper Te, tuumque Populum, domumque tuam Patriam talia tempora, qualia antea non fuerunt. Ceterum verba NetjN libra riN ΗUBIGANT ius existimat non esse do-Ωjae, sed alius cujusdam, qui illa ad marginem scripserit, , ut explicaret, quaenam esset vi ' in ιerra insur, de qua mox vs. 18. , postea vero a m*rgine in contextum allata. Resutatis veteribus horum verborum interpretationibus ita pergit: is Quod si vero ita convertas: adducet Dominus eoGra te dies regem Aour, nemo non videt, incommode venire post dies, personam regis Assur, nequo unum esse posse alterius arassitum. Deinde non convenit
ivinari Assur, antequam idem per similitudinem dieatur: via
317쪽
eas mentioJ , ut neque eum in sine sententiae unum nominari; quoniam dies alidae mali futuri erant, non modo propter regem Allae, sed etiam propter Aegypti regem, a. 18. Ηubigantii rationibus moti et Secherus, Lominus, Gesentiis, alii, Verba UN 'At N pro nota a margine in contextum invecta habent. Fec ego admodum refragor, etsi Κoclignus satis probabiliter monet, diem caIamitatem cladesve dierum, cum ipso calamitatis auctore; tritam per Jnecdochen, metonymiamve temporis pro re tu le- Poro dici. 18. Quae in universum minatus erat Versu superiore, inde ab hoc Versu usque ad Capitis finem illustrat et amplificat. N nn az nrn HMqus tuo die, quo calamitates Vs. 17. denunciatae ingruent. nxi a 'ON 2 a b n'n' pis'. Sibilabit es. not. ad V, u6.J Iosea aes musca , quae sunt in extremo suminum Aegypti, i. e. nutu suo congregabit adducetque accolas fluviorum, in quos scit ditur Nilus, in mare exiturus, quorum proprium nomen est utpote Aegyptiacum, vid. not. ad ΕEech. XXIX, 3. Ubi autem Nilus per septem ostia mare Mediterraneum
insuit nΣῖa , stagna et paludes magnae sunt, in quibua
innumera muscarum genera gignuntur. Vid. AnvIOsII Bira. P. I. p. 173. vers. teuton. Cum iis apte conferri hostiles exercitus, tum ob multitudinem, tum ob gravia incommoda, nemo non Videt. De 2 23, musca, vid. Boc IIARTI Hieros.
P. II. L. IV. Cap. IX. T. III. p. 34 I. edit. Lips. et not. p. 342. Recte Chaldaeus haec explicuit: 'nua diu, 'Νnr
hu Dominus ad populum ligationum exercitus Mirorum foratum id est, in quo copiae virorum sortium simul junctae et conjuratae , qui mutiae sunt insar musca rum, et adducet eas de terra Aegypti. Muscis comparari Aegyptios ob immensam multitudinem, existimat quoque Bochartus 1. c. P. 346. , quum esset olim Aegyptus supra
318쪽
modum populosa, qua de re plura veterum scriptorum testimonia assert. D ad apes qMassunt in terra Assur sibilabit, quod ex hemistichio priore est subaudiendum. Chaldaeus: Nnr aeum Nn Malidas copias, quae fiant forιes m apes, el ad cet eas de uenibus ιerrasis syriae. JAncuI: E mna , 'ri rima , , ad apem, id est, exercitum fortem, qui pungum ut ves. Cum iisdem eo seruntur hostes infestissimi et Deuter. I, 44. Ps. LXVIII, ix. hQuae similitudinea, ait Bochartua l. c. C. X. p. 364., isne videantur subsidere infra argumenti dignitatem, sciendum est, apem in t in tenui corpusculo ingeutes habere animos, atque, ut mel suum tueantur, non solum homines, sed et vastissima quaeque animalia infestis aculeis aggredi non timere, et quandoque interimere. ARIATOTELEs rasor. Animal. LIX. c. 4o. Κτεινουσι δὲ βαλλουσαι καὶ τα μεγάλα
των ζωων' καὶ ιωπος - άπέθανεν απο μελιττῶν. rajectoacruleo necant maxima quaeque animalia; adeoque ab vibus Punctus equus obiu Easdem, quas vates noster hic adhibuit, imagines legimus apud Mutelammem, Poetam Arabicum, invasiones et vastatio laes hostium describentem, in Excerptis ex Anthologia POMariam Veterum, minas, dicta, ad calcem Grammat. Arab. Emenianae, ab A. Schul tensio Lugd. Batav. 1748. edit. , p. 558., et in MIcMAEL s Chrosomath. Arab. P. III.
nominis musicia exiguae, posuit. Sed genuinum ess quod
319쪽
quod Sehullensius cdidit, et nos retinuimus, ostendit BEn aTΕIN in Commentarii Gelaniani censura, quae legitur in deni Neuen Erit. Durnal der theol. Literaι. P. II. p. 85. seqq. testimonio undecim codicum et explicatione Tebrisii, Scilio-Itastae. sistit quoque Hamata a Freytagio edita Vol. I. p. 323. . IIIERONYMus: MQuum fuerit duorum regum terra deserta, Damascus et Samaria, quam tu nunc detestaris et metuis; tunc adducet Dominus, o domus Juda, super te et populum tuum dies, quos nunquam ante vidisti, et regem Assyriorum. Frustra igitur praesentia metuis, s mi ustos torres, et ignem penitus non habentes fri. 4. J: scire enim debes, quod sibilo suo Dominus muscas Aegypti et siuminum ejus, haud dubium, quin septena Nili significet, vocaturus sit, et apem, quae est in terra Assur. Muscas autem Aegyptios vocat propter sordes idoIolatriae, et imbellem populum, et apem Assyrios, quorum illo tempore potentidium regnum erat, et ad bella promtissimum, veI ob id, quia omnis prope Assyriorum et Persidis regio usum habebat sagittarum. Pharaonis Nechoius adversus Nebucadneaarem susceptas expeditiones, in quibus. Iudaea ab utroque hostili exercitu plus semel inundata suit vid. a Chron. XXXV, 2O. Jerem. XLVI, I. u. , tum a Reg. XXVI, 29. 3o. seqq. a Chron. XXXVI, I. u. , hoc oraculo inussi opinantur plerique eorum, qui singulis valuin eritis certos, qui eis responderent, eventus in historia quaerunt. Sed minatur Vates, ut ad us. 17. monuimus, haec omesa Ahala obventura. GRANviLLE PENN in observationibus criticis in hunc locum Dieta Rema rha on IV M Ch. VILm. I 8. , quae insertae leguntur variarum ad literaturam orientalem spectantium scriptionum syllogi, inscriptae Oriamat Collections, Vol. II. No. III. Lond. 1798. P. 273., Pro ta 'a legendum ci ad , I praefixum nomini nn an pro id, ira, sumendum, totumque Versum hoc explicandum praecipit modo: Fietque, quemadmo m dis isto Idita a MMaad muscas, quao in exiremo sumimum in pti, Da sibilabit
320쪽
I Uas. GD 18. 19. 27 labit quoque suturo tempore opibus, quas sunt in ins eis.
i. e. sicut ollin, Beliabeami temporibus, rex Aegypti, Ses us quem Vir Doctissimus eundem cum Selam i esse, operosa dei nolistraro studuiu, dudaeam invaserat suis copiis atqua vastaverat vid. I Reg. XIL IS. I6. et a Chron. XII, a ita aliquando non minus dure atque hostiliter ab A Tyrii, Saulieribo duce, vexabitur. Verum ut taceamus, zDa exprimi ab interpretibus veteribus omnibus, nec ullam in ea voce codicum discrepantiam reperiri; formula d , semper do fusuro tempore dicitur, nulIaque Plane ratio apparet, cur de incursione aliqua Aegyptiaca, ante plura secula facta, hoc loco sit cogitandum. I9. triar Venientque et considebuns omnea inae, muscae et apes, Vs. 18. Verbum sive nn I, da quo cs. not. supra ad Vs. u. , de considentibus aliquo laeo Ioeustis usurpatur Exod. , I 4., et de avibus a Sam. XXI, Io.n nxn 'hora In eorremibus desolatorum, L in con liabus Ioiaudinum. n nn pluralis nominis nnu supra V, 6., ubi not. vid. Scriptum pro nin I, observante KIMCHIO, qui . nomen recte explicat per niaria, loca de sata. JAncnt:
agros in vos. Saadiasi sim eonoauibus deferti. Bene ad exprimendum hebraicum Aria adhibuit Arabicum vid. not. ad Exod. XVII, 1 Hieronymus: in torrentibus Dialium; sed n ndi non sunt
adges. LXX, qui reddunt ἐν ταῖς φάραγξι τῆς λ
ritibus regionis, non latia accurate expresserunt signita rationem nominis ri NI. CAPPELLUs: in Dactibus domorum,
h. e. in Mallibus hiauatia, in quibus exstructas Iura domus. Simile quid haud dubie respexit Chaldaeus, qui ve tit, 'd nna, in plateis ciMisatum. Sed nid, domestinumero plurali essertur m 2, non n na; et est praetersa insolens loqitutio, Danea domuum. Syrus: