장음표시 사용
401쪽
lamelicusque, G. II. 'IIIa ex arabica dialecto petita fas nationis, praeingiarum significalio arrisit plerisque intem pretibus, eam et ad alium nostri vatis locum, infra XLVII, II. transferentibus. DATIIIus: Illud es tum, illud Maticinitimeon lites quod qui negligit, in quo nulla est fascinatio,
is terram peragrabit animi angoribus pressus. DOEDERLEIN: Quo is dioema ab hoc Oraculo praeingiarum everte Pr ferent, terrore pressi vagabuntur. Ita et Κοννε ad Lowini Annotati. in h. l. et IIIcasAELIs in Sum mm. p. 23i4. Wrnm Domini toties in V. T. indubitata aurorae significationa
Occurrenti uno tantummodo ulterove loco novam vicina odialecto propriam notionem adscribere, haud satis chnsulte. Idem sensii KocurRus , etsi alias dialectorum cognatarum opem minime ad spernans. Is Vero nostrum locum hoc modo interpretatur: Quod non loquantur fecundum Derbum
istid, nulla sane illi, quisquis fuerit, aurora, spesve in salutis, sutura est. DEa vis, addit, is et elegantia inesse
videtur, tit amittere hanc interpretationem nolim; nam 'no auroram, nec aliud quidquam in codice hebraeo dicero, existimo, a nigrore ducto nomine; quod primuIa nigricet; quemadmodum apud Graecos Latinosque a sulgore, qui in adulta cernitur, appellationem nacta est. Itaque 'nς dodensis Iocustarum nubibus, quae coelum quasi subtexunt, tenebrasque aurorae primae et nigri canti adhuc similes ter-xis inducunt, perquam eleganter adhiberi censeo Ioelis II, 2. Sic eleganter aurora mali ΕDjae XLVII, II. illius primam obscuramque Originem delignat. Ceterum rasN hic alibiquo non tam redundare, quam sententiam confirmare putandum est; exempla dabit NOLDIvs Concordant. p. Io.. IO5. Atquaorι in N. T. per lIebraismum eodem modo usurpatum reperitur. more Chaldaici '' et Syriaci r saepe vim more asseverativain habere, observavit LuDov. DE DIEu locis
pluribus Crit. S. veluti ad Nehem. IV, II. al. 6. , Iob. V, 5. Ps. X, 6. CXL, uo. Cohel. V, 37. IIabac. IlI, 16. Main. I, ua. Nos igitur vel in ea, quam supra eT Hieronymo attulimus, interpretatione, iquam ipse Hebraeorum ello dicit, vel in
402쪽
, Kocheriana acquiescendum arbitramur. Batione parnm di versa GROTIus horum verborum sensum enarrat: is Si aliter
loquentur, omnis prosperitas hano lucis nomino signi sieant Hebraei, ut jamjam Vs. 22. Caligo Ponetur pro rebus adversis ab ipsis longe aherit. Similiter A COELEN locum se interpretaturi niF ita loquatur populuo, cui num a fialget aurora, i. e. nulla spes melioris status. Sed Gesevius apodosi indicandae inservire putat, ut Zachar. VIII, a 3. 2 Sam. II, 4. , quemadmodum frequentius ' et Syris , quod Hebraico Per omnia respondct, ii su patur. Ita noster Iocus sic est vertendus: nis ita populus loquatur; et nulla' ulgebis aurora. Plurium aliarum linia ius loci interpretationum farraginem congessit I. C. OaTLon
II. na 'aut Et eransibis cui nulla aut veritatis antselieitatis lux assulget Vs. ao. ira ea, s. Per eam, terram,
quae mox memoratur Va. 22. Haud raro nebraei pronomon
praemittunt nomini, ad quod refertur, veluti Ps. LXXXVII, I. , fundamentum ejus, Zionis, quod Versu proximo memoratur. Vid. GLAssII Philol. S. p. 157. edit. Dath. et Setonnia Ohfer se. p. 399. seqv. Recte igitur Chaldaeus:
Hv NA 'ην et transibit per terram. Alii lassi xum in nareserunt ad in n, Vs. uo. , Vertuntque vel : tra iugit, i. e. percurret Iegem, solatii quaerendi caussa, ut Amos VlIl, ix. NXm H,' nim 'nn iri vitan, discurstatune ad quaerendum Merbum Ioraiae, nec ius enient, os. Dan. XIl, 4.;
vel: nam qui transibit, sive, tran8gressus fuerit eam legem, quemadmodum ιransirs per a terram, pium. XXI, 23. , et transire terram sine Praefixa particula) infra XXIII. IO., idem siti Verum in hac transgressionis significatione verbum vel cum nudo nomine, ut infra XXIV, 5. , VcI cum nre construitur, ut Ios VI l, II. I 5.; cum 2 autem seni per eli Pertransire, ut infra X, a 8. Genes X, 46. Proverb. IV, I b. a Sam. XX, Il. HIERONYMus: MLnx nnui pertransibit
403쪽
eam, hoc est, congregatior Iem vestram, suo terram. Hoevello videli ir: lux transibit cursim per domum Jacob, non vero in ea diu commorabitur. G Datus , dissicultate pressus, versatus in magno angore et animi aegritudine, quo se verteret nescius. Respondet Graeco βαρουμενος
2 Cor. V, 4. A. ScnuLTENs in Anima erss. philologg. ad II. l. confert Arabicum , durus, quod de famelico, mendico dicitur. Persis quoque faecht), duruε,
usurpatur Pro a licto, congiarbato, et Deciat), durities, pro a erstate. CL Schullens Animad- . ph lologg. ad Iob. V, 22. in p. minorr. p. 14. LXX haec verba cum proTimo duri' vertunt: καὶ ἔδει ἐέλ' ὐμας σκDπαλιαος, duas hasce Voces ἔν δια δυοῖν arbitrati, qualia apud
Virgilium: molemque et montes; pateria libamua et auro, ut duritia et fames unam rem significent; cs. supra ad I, 13. Symmachus ἐσκανδαλισμένος vertit, quod sequutus Hier nymus: corruet. Neo abludit Chaldaeus, qui N, Ri cor ruens, posuit. Legerunt illi non ut conjocit Lo thus,
sed vel retulerunt no a ad ae a, quod Chaldaeis algidere est, vel eum, qui durum ad Iapidem Itipitemve impactus
corruat, ea voce significari opinati sunt. 2ν' MICII ELis ad
vertit timidus, collato Arabico timuit, . quod Doederieinio et Dathio quoque placuit. Nos tamen retinendam arbitramur vulgarem interpretationem: famelicus, cujus dicti elogantiam non assequuti sunt illi interpretes, qui hiecogitarunt de fame, proprie sic dicta. Indicatur potius aeuus solatio, solitum in sum nis angoribus quaerena et circumspiciens. Hoc sere sensu occurrit Ps. CVlI, 4. 5. Errarunt in deserto z'nu' , esurientes, etiam suibundi, et anima eorum in iis erat Obooluta, sive oppressa; multis curis gravati et undique pressi circumspicietates consolationem. Conserendus ot Amosus, Cap. Vt II, II. Ecce dies Oeniunt, ait Dominus Io Ma, quibus missurus sum famem in terram; non esuriem Pania, nec Dim aquae, sed --diendi
404쪽
diendi Derba Ioraae, verba solatii. 'Ni 'n' Iv 'I nrn ' n,NIη 2brra Hetque cum furioarit, frustra solatium quaesiverit, ut eser escat, et maledicta conjiciae in regem
suum et deum suum, quo plerique ex Hebraeis interpretes intelligunt salsiim deum, clijus cultui se impii illi et supci,
stitiosi homines manciparant. Ita Chaldaeus: Tutque eum experιus fuerit famem et a Zictio m , maledicet et eo temn ι- ' inns cite' nomen imaginis fuas et idoli
fui. Gravior tamen erit sententia, si Deus intelligatur gentis Hebraeae, regis et dei nomine et Ps. V, 3. Lx VIII, I 5. num eupatus, quem cum sentirent illi sibi iratum et adversum, desperatio eos concitavit ad hunc animi furorem, ut in ipsum sancti Tinum et potentissimum numera convIcia et maledicta jacerent; fere ut de Albania LIVIus L. I. C. i., quod fortunas obirati cutium reliquerans Deorum. Nostrum locum sorsan respexit Joannes Apocal. XVI, II. Καὶ ἐβλασφημησαν τον τού ουανοῖ ἐκ των πονων αυτων. CL ibid. Va. ai. nhuc, nan Atque ita indignabundus ,
suspiciet fumum, quae ι salutem, rithono addit ChaIdaeus, posquam squama est fenitentia, noctamen poteris obtinere iIlam. Repraesentatur ad vivum desperatio hominis per stulta consilia, quae melioribus imis prudenter praetulerat, ad extrema acti. Sic bacchatur demens, ut sursum in coelum oculos iratos et scintillantos attollens, in Deum, quasi malorum causam, maledicam otblasphemam linguam exacuat. II. Quum e coelo atque irato nnmino nihil sperare possit in illa rerum angustia praesidii, ad terram sese conuvertet: sed inde quoque et erumpet calamitas, et Ossundentur tenebrae; neque ullum ab eo angore inveniet effugium. Quod Dero ad terram atque humana anxilia respexerit. Chaldaeus: et auxitium quaeret ab habitaIor bus terrae. SimiIis Iocus supra v, 3Ο. nari , ecce iundique instabit angusta, I Sam. XXVI, 24. Genes. XLl, II., uti praedictum Deut. XXXI, 17. Chaldaeus: quando Me-Z et noris
405쪽
nerie super eum angustia fanias. n e ri' D tenebrae, nulla consolatio, nulla spes salutis. 'u D Obscuritas angustae, tenebrae angoris et terroris plenae. nomen formae p An I Sam. II, 8. XIV, 5., ut ei ID, Dent. XXV, II. a radice Obscuratum esse, Job. XI, i 7. Alii: Oertigo angustas, L. Merιiginosum angustiae, i. e. angustia vertiginam i et deliquium animae adserens, coll. Iud. iv, II. 'v:' et ille svore opprissus, et deliquis et mortuus es. CL MIeIIAEms Suralemm. p. 1868. Ad 'v', defatigarit, nomen nostrum et retulit Chaldaeus, qui 'nis Metu, de tigatis angustiae, posuit. LXX: απορία στε vi. Vulgatus: aeissolutio, angustia. rir U n, N' Et in caligi-nom nΝsrib, ut Jarchi babet propulsus exit, ut impingat
et cadat, coli. Jerem. XXIII, II. Via eorum quas merae rubrieitat.s erit, 'A ,s: nη' n BNI im caligine impeia lentur, trudentur ad Iapsum, et cadent in ea. Talia minatus erat Moses leges divinas transgressuris Dout. XXVIII, as. Ut in meridie palpans, n)sNa ' Priquemadmodum caecu3 in caligine palpat, improsperae ias habebis. CL Proverb. IV, 19. 'LEN -' ', Mia impiorum quas caligo est, qui quo impingant, nescitant. LXX: Καὶ σκοτος ωστε, βλέπειis. Hieronymus: caligo persequens; quasi Participium activum legisset hoc modo: Adjectivo articulus non solet praeponi, tibi nomini substantivo non est praepositus. Chaldaeus: Adia tenebrae es disperso. Participium passivum sumsit sensa nominis abstracti, quomodo ea haud raro sumendaeIso constat; ceterum In hisce duabus vocibus asyndeton statuit. Ita et recentiorum interpretum plures, qui caligo, propulsum L propulWo vertunt. Syrus:
atque caligo propulsabit eum. Saadias: et ealigo diffusa in ea terra. Sensu non multum diverso KocuΕRus, appositionem hic esse existimans, ut dicatur c tigo, proPulfum, Pro saligo lato tenta, aut neutrali potius
406쪽
Pro adverbio usu: caligo tiate. ,, Sic Arabicum dila
ιανit, et terra θωωfa, a situdo, res eminus amarens. Tale quid accentus Tiphcba monere videtur. Eleganter imaginibus hio coacervatis noster de scribit desperationem et gravem iniseriam eorum, qui divina oracula negligunt: omnia in eoelo et in terra atra sunt et obscurata; atque homines, velut in caligine, incet ii vagantur, consilii inopes, Pressi calamitatibus, quo se vertant, nescii. Similiter Mohamnied in Cori Sur. II. Vs. 17 - uo. depingit miseriam eorum, qui Coranum spernunt: Similes fiam Oi, qui accendere Metit ignem, postquam autem illumina Derit, quod es circa eum, aufera Deus tamen eorum et relinquit eos in tenebris; non videbus. Surdi, muti, coeci sunt; ideo las nou reMertentur. Vel funt sicut illi, quibus fuerνenu tempesas e coelo, in qua tenebrae funice tonitru eι fulgur. Pontans digitos suos in auribus fuispropter fulmina eum Mohemonti tonitru deorsum ruemia ob timorem mortis; et Deus circumdat in dolea. Propsos, ut fulgur rapiat oculos eorum; quoιDacunque illuxeria eis, iamlulabunt in cos sed eum caligo eos inoa-
u3. Severam comminationem promissum laetum excipit, cuius hic initium, eaetera deinceps C. IX, I. seqq., neque satis apta Capitum divisione leguntur. In Bibliis Buxtorsianis lamen Rabbinor. Commentariis illustratis Cap. IX. Tecto hoc Versu inchoatur. Postquam infelicitatem delaxis psisset eorum, qui oraculis institutionibusque divinis nullain fidem adhibent, consolatur pios spe laetiorum temporum. pes D N, 'r Sed non erit obscuratio perpetuo duratura si terrae, cuῖ augustia Dis. Particulam h. I. vim obtinere adraefati m. Deruntamεn, sed, ut Ps. XLIV, 4. Cohe1. VI, 2. Dan. IX, 18. a Parat. XX, I 5. cs. NOLDII Concordanti. p. docet res ipsa, subilus a tristibus
407쪽
stibus ad laeta transitus. est substantivuin formae Participii Hophal verbi obtenebrescere unde caligo, A mos IV, I 3., nnnv caliginosa, Iob. X, uu . , risum, obtenebresces, ibid. XI, I 7.), cs. sit pra vIII, 22. Eadem est ratio proximi obvii quoque Job. XXx VI, 16. XXXVII, io. indubia arctitudinis notione, a , idem igitur, quod Vs. au. nῆtae. Videtur vatos in nominibus sorma diversis, significatione ii dem, usurpatis, elegantiae quid captam. Et terrae, vs. II., cui, cohaeret enim cum se , , quod vulgatum. Sensus est, etsi graviter terra situsiligeIada, non fore tamen, ut in tenebris penitus deIitescat, sed assulsuram melioris temporis lucem. Quod statim disertius declarat. ', nsa rix'N' riba adicut te us Prius, calamitosunt, Dilem reddidis, s. in contemtum deduxiι terram Sebutan et terram Naphtali; non dura accidet cuiquam metaphora, qua tempus sacere
dicitur ea, quae lapsu ipsius fiunt, sic dies doceι Ps. XIX, 3., dies parte, Prov. XXVII, 1. Vid. et Iob. III, 3. et ad eum Ioc. not. Cui vero id non placet, ita poterit nominativum:'π,N L .n n, subaudire, ut sit: Fcue tempore priore contemptim haltile Deus terram Sebulon terramus Naphita N N pro Y M, sorma rarior praeter nostrum locum tamen
et Job. XXXIV, 13. obvia , cujus pluralis, mN N, usitatus. hyn Dizipendendi, eonuemnendi notione legitur et infra XXIII, 9. a Sam. XIX, 44. Εzech. XXII, 7. ' a riRa poserius, suturum, tempus, gloriosam reddet, si ver staimGro ιe oro gloriosam reddet, honore assiciet utramque illam terram. Gonorandi significatum, quem alias verbi forma Piel obtinet vid. e. c. I Sam. II, 3o. , habet Iliphil, uti hic, vi oppositi h pn, et derem. XXX, 19. atque a Parat. XXV, i 9. Accuratius designat eam terram, quae sit
honestanda: dAn η'U Dicl maris, i. e. eam regionem, qtrae
est Mersus ita 'an et Ios. II, 7. VIII, 15. mare, non mediaerraneum, sed lacum Gennofareιh, qui Num. XXXIV, Ir. da 3 zr, et Ios. XII, 3. n 'a I dr, terrae Sebulon et Naphtali vicinus. HIERONYMUs: riuare autem hic Iacum appellat
408쪽
Genesareth, qui Iordane inlluento essicitur Uudo additur: trans Iordanem, sive, ut vult Grolius, juxta Iordanem. duae dictio lotam quidem fignare posset oram, quae nuvium hunc utrinque eitigit, Verum quoniam hic ponitur inter viam maris GaliIaei, et ipsam Galilaeam intateriacens, intelligendus polius omnis ille et citerior et ulterior tractus, quem JOrdanes ex utraque ripa alluit, et
qui mari Galilaeae fuit ad septentrionem; regio το πέρανσού 'Iορδάνου, vulgo Peraea dicta, ci' an se, a Galilaea go sitam, i. e. exterior pars Galilaeae superioris, quae proxima est Phoeniciae, vel terris gentium finitimarum vid. Genes. XIV, 1. Jos. XII, a3. Jud. iv, a. , ad aquilonem. CL Ios. XX, 7. 2Reg. XV, 29. Matth. IV, 15., et mn . Ar bibl. Aueri msh. Vol. II. P. II. p. 42. seqq. Totum vero illum
tractum, qui extimus fuit Galilaeae, et Caiianaeae ad aquilonem, a lacu Samochonite usque ad Phoeniciam, sivo confinia Tyri et Sidonia, Galilaeae nomine venisse, patet ex x Maccab. V, 15. , ubi Judas Maccabaeus sertur accepisse nuncios ex Galilaea serentes, adMemum se congrassalos esse ex Prolemaide, et Tyro et Sidone, me ι πψηρ Γαλιλαίας
ci,nibun n , ha, tractus Phiushaeorum, dos. Xlli, I., mox Proprio usu partem terrae cananaeae ad septentrionem, ubi Judaei gentibus sinitimis permissi viverent, dicere coepisse, atque inde ortum esse videtur. Perinde ac in Gallia prope Pyrenaeos montes consederunt quidam Convenas, quorum caput suit Lugdunum, inde dictum Ling num ConDenarum Geographis veteribus; vid. CELLAnix Geograph. Antiqv. T. l. L. II. Sect. I. XXXI. p. I.5. Iam explicatis singulis dictionibus, ad rem ipsam quod attinet, id maxime expediendum fuerit, quo respectu in terram Sebulon et terram Naphtali praesertim cadat, quod tempore priori reddita fuerit vilis et contemta. Quodsi ergo rerum in populo Israelitico gestarum annales itide ab ipsa consulimus terrae Cananaeae occupatione, initio statim Sebulon et Nephtali cum vicinis Aseritis inter eas com-
409쪽
J6o I ajas. Cap. VIII, 23. IX, 1.
Parent tribus, quae in oradicandis Palaestinis ossicio suo desuerunt, qua quidem negligentia sactum est, ut regio, quae in peculium ipsis cest,rat, numquam non peregrinis incolis permixta admodum fuerit, Jud. I, 3ο - 35. Vix hi sub jugum omnes missi regnante Davido fuerant, quum filius successor in ipso florentissimo Israelitici regni statu Tyriorum rogi Hiramo viginti ejusdem tractus urbes daret, auxilium illud ipsi, quod in aedificationo templi et regii
Hierosolymis palatii magno operarum numero praestiterat,eT pacto compensaturus, et tige quidem, licet minus dignum Hiramo Viderentur esse praemium, magnam tamen Galilaeae partem peregrinae subjecerint ditioni necesse ast, a Reg. IX, Io-IS. Scisso deinde regno, quum regea decem tribuum id maximo agerent, ut regnum suum adversus 13opuli Judaici reges in into colIocarent, quis credat regionum Sebulon et Naalli tali ab imperii sede, Samaria, Tem lissimarum honoratiorem evadere conditionum potuisset Imo vero viliorem in dies sortem expertae, et quum Assyriae rex, Tiglath -Pileser, duas tribus Israelia et dimidiam, quae regionem trans - Jordanensem incolebant, captivas,
regnante Pecacho, abducereti idem cum istis satum subire suιit coactae, ut captivi sierent incolae in Assyriam et Mediam deportandi, a Reg. XV, 29. Atque haec quidem c I milas sub illud ipsum tempus accidit, quo Vaticinium hoc de viliori terrarum Sobulon et Naphtali conditions est editum. Illam igitur ditionia Hebraicae provinciam, Persalis longum tempus multis modis Vexatam, ceterisqus postliabitam, sequuturo tempore inclytam suturam cla-Tumque adipiscenda in nomon vates promittit. Simplicem hunc et planum nostri loci sensii in interpretes et Vetores et recenti Orea vario perturbarunt et obscurarunt. Potiores sententias in Annotationis ad hoc Caput Additanaeuto
IX, i. Plurilius exponit, qua ratione rogio illa clara et illustris sit reddenda. bria ' H- 2hrin Cy
410쪽
Populus hic, qui ambulci tes nunc sunt in tenobris, Oidebunt lucem magnam, illi ipsi populo, qui totus hactentia in miseriis versatur, tenebrarum instar eodem circumfusis, dies orietur laetus et candidus. CL infra L, Io. LX, 1. Sunt hoc Versu et proximo plura Praeterva prophesica, quale supra V, 3. ian 'diu in I N 'IS', incolistarrae umbras mortia lux e stet, incolas illius regionis, quae omni calamitatia genere, Velut derdissima dudum promitur caligine, ingentis felicitatis jubar collustrabit. D. tenebris Orci, vid. Not. ad Ps. XXIII, 4.
a. ' an Amplum et potentem reddes, tu, Deus, populum tuum, per muItas et varias calamitates ad incitas redactum, CL not. ad Egeob. XXXV l, Io., et similia promissa
ibid. XXXVII, a6. Jerem. XXX, I9., apud Nostrum infra LIV, 1. seqq. LX, S. seqq. Nituntur ea priscia illis promissionibus, quae Genes. XVII, a. XXvI, 4. 24. XLVIlI, 4.
Ieguntur. nrico N, Pro N , Masorelliae in margine Iegendum jubent l, , ut sensus sit: illi, gente, u te amplificandae, magnam concitabis Melitiam. Hunc sensum ex veteribus exprimunt Alexandrini, Chaldaeus et Syrus. Quod in texta scriptum, H, , expressit Symmachus: ἐπλητο ἔθνος ο ουκ ἐμεγαλ ας, neo non Hieronymus rnon magni casi laetuliam; quod etsi primo intuitu conis textui minus congruum videtur, interpretes tamen haud
pauci, ei quod in margivo. legendum jubetur P,
praeserunt. Vario autem ejus sensum exponunt. LuDov. DE Diau verba interrogativo sumit: magniamne Dei i A tutam p annon magnam fscisi laetistam p ut N , positum sit pro re,n, ut saepius; vid. NOLDII Concordanti. Partiaeulare. sub N,, g. 3. Verum qui totum contextum legeris, sponte sentiet, orationem prophetae esse planiorem, essicaciorem et elegantiorem, si haec verba sno interrogatione sumantur. Quare alii subaudiunt 'EN, vertuntque t cui non magnam olim feceras laeιiliam; quae interpretatio vereor an satis congruat utilatiori constructioni flebraei sermonis,