장음표시 사용
441쪽
a Graecis et Romanis, quam ab Hebraeis aliisque Orient Iibus scriptoribus saepe intelligi , gorios. Id quod magis adhuc confirmavit MicΠAELIs in Spicia. Geograph. Hebraeo πιιeras, T. II. P. II 9., ubi et ex medii aevi scriptoribus Syriacis plura loca adfert, in quibus sub Aramasa manifeste intelligitur iassyria, omninoque iani erra trans Tigrim regis. Cons. BocuAnaei Geogr. Sacr. Lib. II. Cap. III. Sio apud Ieremiam, XXXV, II. Rechabitae, postquam dixissent, se ex praescripto patris sui, Ionadabi, habitasse in tentoriis, usque ad expeditionem Nebucad negaris primam in hanc
copias Θrorum. Intelliguntur hic sine omni dui,itationetam CD- Euphraιenses , quam Tranaia mphinmenses Srri.' 'NE Et Philythaei a tergo, L ab occasu. In libris Hebraeorum histoxicis, nobis servatis, nusquam quia dem traditur, Philisthaeos illis temporibus invasisse Isi a litas; nec tamen inde colligi potest, id non factum esse. Nam Philisthaei, ab antiquo infesti Israelitia, omnes occationes eia nocendi capiebanti Graecus Alexandrinus pro 'D ,s, quod nomen alias 'Aλλοφυλοι reddit, hoc loco τους Ελληνας posuit. Interpretem GEsuNius eo respexilla existimat, quod serioribua temporibus Graeci reges, Ptolemaei et Seleucidae, lsraelitas in sua in potestatem redegerunt, ut id ipsum ante plura secula vates praedix illo crederetur. ηhzs: Τ Vorahuntqus, i. e. bello absumenti quo se iisti idem verbum, et Deut. VII. I 6. Jerem. X, 25. XXX, 6. usurpatur. Eadem sigura diri, comedit pro in ue λιPs. XXXV, a. LVII, a. , et driba fose in Dicem comedere Pro
Pugnare. Arabibus quoque mauducaMit in Conjug. Il. est Dehemonter cum alio confixiι ira pugna. LXX : ολον στομeτιοῦ toto ore. ρἰenia fataeibus; fututa metaphora a devorantibus animalibus, cum vehementi cibo desiderio te nuntur. CL HOMERI Iliad. X, 18. πολέμοιο μεγαστόμα. Alii undiquaque reddunt, conserentes ns, ns, a Reg.
442쪽
a Reν. X, ai. Ita Chaldaeus: 'nN Ana, iis vi rura loco. n: Ea - nhio, ast Hac calamitato nondum expiata sunt delicta populi Israeli siet; imminent graviora; cI. supra V, u5.
a. Causa additur, cur Deus illorum poenis nondumst satiatus. Quia culpam nec agnoverunt, nec emendarunt. Pro ηnzUri 'iu ad illum, qui eum percutis, legit unus codex Romanus a priore manu n2D v, sine suilixo, quod Praefixum n demonstrativum non pati AIet. Nec tamen desunt exempla Stisfixi voci, quae n demonstrativum Praemissum habet, additi, vid. insta XXIV, 2. Prov. XVI, 4.
I 3. za ' ni n 2s3 Ideo rescindet δε- ab Israele capuι et caudam. Proverbialia loquendi sormula, qua signiscatur, omnes perituros esse, summos atque insimos. G. Devier. XXVIII, I 3. 44. Similiter, notante GEsENIO,
fum nasus, i. o. capita et duces, alii Dero cavaeae, inse-xiores; vid. Lexicon Camus dictum p. II M. editi Calcutti pM Versu sequente dicuntur esse ii, qui praesunt, quo-xum consilio atque auctoritate omnia administrantur. Catadavero proρhetas me acea dicuntur; sed Vid. ad us. I.. ns a UaN' Ramum aι juncum. Alia similitudo, idem exprimens. Per ramum nobile et sorte, per juncum, qui tenuia
est, et palustris, adde etiam inanis, quae debilia sunt, et vilia, fgnificantur. DOEDEni Eis no 2 intelligit de palmia conserens haud dubie Chald. nn γ, quod ab Iulo quoque de paImarum θωhia ponitur, et Levit. XXIII, 4o. ni nn' En , et in nota addit: o palmae altius excrescunt et smmitate et pulchritudine non minus quam proceritate reliquas arbores superant vid. ΚAEMPEERI Amoenicι. Exolt.
P. 6 6. . Arundo vilis est et humilia herba: huic isnobiles et exhausti comparantur Va. 16. pupilli et viduae : palmae iis qu, tu vigore sunt juventus, Vs. I 6. . 14. ny S mica proprie et Ma facia, i. e. viri honorati, spectabiles, os. supra III, 3. Huno Versum KOPPE
443쪽
MIDIas. Cap. IX, 24-.' I6. . a Judaeo quodam, qui proverbialem loquendi formillam
aer' explicaro vellet, inscite additum judicat. Amensorem, praeter Eichhoritium et Cubiuin, nactus est et Gelanium, cui hisco potissimum de causis persuasum est, hunc Versum haud ollo desajas. Primum vix est credibile, i vatem medio in orationis flumine inseruisse interpretationem formulae loquendi, de cujus significatu qui illum audiverunt vel legerunt non dubii esse potuere. Deinde Perau Vatem mendaces prophetas designare voluisse, ut hic Versus dicit, parum est verisimile, quum cauda, capiti, i. e. principibus, opposita, potius inferiores populi indicari edibile sit. Tum repetitum hoc Versu Nhn id es commentatoris, non auctoria, stylum arguit. Deniquo turbathio versus rhythmicam hujus vaticinii normam, EX quasligulae ejus partea quiaιuor Versibus constant vid. supra p. 578.); hoc vero Versu secunda pars reliquis uno Versu Iongior sit. Ceterum hanc interpolationem Gesellius haud adeo longe post Iesajae tempora factam existimat a quodam, qui salsis prophetia adversatus eos ut perdi illiniam et insimam populi saecem sistero vellet. 15. G. supra III, I a. absorbentur, exitio, quasi
Iacunis et foraminibus niergentur, vid. not. ad loc. Citas.
juMenibus eorum non Mesalitur Domin , , , quum tamen
juventus alioqui esse soleat amabilis , ut bene GROTI Us.1IERM. MUNT1Nong in Dissertat. ad quaedam V. T. loca, Groning. 1775. Observat Vli I. ut concinnior sit membrorum parallelismus haec verba vertit: ideo orga mMen
storum nulla utetur clementia. Nempe verbum riuu, quod,
tit variis locis docuit ScuuLTENsius. e. c. ad Harir. Confesso. p. Ioo. Confess. III. p. 146. Commensar. ad Iob. p. 76.cet , proprie dicitur ligno glabro sive enodi, non tantum frequentissima gaudii summi, nullisque curarum ac solli citu si rum nodis constricii, metaphora usurpari existimat apud Hebraeos; verum etiam, ut apud Arabes, ad Cte
444쪽
mensiam, benigniaci tem, et liberaliscuem, qua quis se Donatiscuem et asperum, sed facilem , quas enodem, praestat, traductum esse arbitratur. Sic apud HARiRivM GUUC VLP. Ω34. et libaratis larguor alimen
praeboe. Hac liberaliamia notione rivis et aprid Hebraeos a Chron. XXIV, Io. obvium esse observat. Gementiae ficationem verbo rivo vindicare studet et I. A. Ti Nasaea Dius in Supplemm. ad Lexx. Nebrr. p. 39. Sed vocem innumeris V. Τ. locis laetandi notione occurrentem, hoc solo Hememsiae significatu sumi, parum verisimile. ha 'a Nam omnis es profanus. ' ri non est hystocrua, ut vertero Alent, nam ea fgnificatio nullo plane a umento nititur; sed profanus, irreligiosus, coli. Syr. ethnicus, Mololatra, cs. infra XXXII, 6., et Mica AELIs Suniarum. p. 848 - 85o. Quae interpretatio firmatur quoque peril lud, qnod 'eri hic coniunctum est cum , quae VOX saepe do irreligio forum et ethnicorum erroribus usurpari
solet; es. infra XXXIl, 6. et Ps XIV, I. 17. Similitudine eleganti explicat propheta, quam late
impietas Israeliticos pervaserit fines, et quam misere omnia Prostraveris. Cum magnam cladem, aut infortunium accidisse significare volumus, ab igne atque incendio nomina 'mutuamur. Quia ab aliis saepe plurima, ab incendio non nisi pauca, eaque perraro, tuta sunt. Ut autem ignis, ubi vibratus e coelo, sive pastorum incuria, aut etiam studio, in sylvam incidit, primum quidem humilem, aridamque materiam corripit, quales sunt vepres ac spinae, deinde . vero majore quodam impetu ex incendio concepto sylvam totam comburit, interim omnia obvolventa et obnubilante sumo, atque ad coelum usque sursum undanter vid. mox infra); sc impietas, Iato grassata in populo Israelitico, ipsa pessimos istos homines misero perdit. Pitan incendit, incendium Reit ut infra XXX lli, v. , implexa H Gas, X, 34. Genes. XXIl, i 3. Pro DNn Codex
445쪽
Codex Noricus I. legit n aen', quam lectionem expressit Doederiein, qui vertit: BlMam denis smam corrwiat.
nina 122Nna' De equo con GOIMemur eliasiona fumi, a. e. sicut sumus sese convolutus extollit, et in aere extenuatur et evanescit. Verbum 'diet , απαξ λεγο νον, CA-sTELLua in Lex. -ριΜL conseri cum Syr. , rasuo ,
superbe incedis, vertitque: et superbitant, fastuose se gerunt, ut superbia fumus, h. e. supersia eorum ipsi superbi), sumi instar evanescet, interibit. Placet id MicuAELI quoque,
Raueh. Vid. Sumtimm. p. 6. 7. Meliorem, ex meo quidem sensu, interpretationem DoEDEnLxIN assert ex A. ScuuL-σκΗsit Lexico Gebraico, cujus duae tantummodo plagulae prelo mandatae sunt. In his Schullensiva sub voce tiare mouet: is sciatur, 'ra et ala N untiis esse originis et potestatis apud Arabes, in Dissume per con-tatio m. vertendum xgitur, et dense conseo Mntur elatione fumi. Metaphora .desumta a densis sumi voluminibus, ex vasto incendio su missis in coeIum, totumque aera obscurantibus. MI 8. y N n VI In excande emia, s. furora δε- , Domini agminum cs. I, 24. , combus' exusta es terra. Nam ἄπαε λεγομενον ianv explicandum
ex Arabico , aestua ingena et fumea . CL doel I,
1 a. 19. Io. Amos VII, 4. Recte Chaldaeus et Graecus vertunt, adusta G nzriri, συγκεκαυεται , Syrus Co eromisci ι, eodemque modo Vulgatus, conturbata es terra. Videntur sensum hariolati esse ex orationia nexu. Alii ut
Michaelis et Lovithus; obseurata es, collato Arab. obscurus fuit, unde tenebrae nocturnae. Quum ti vasit tertia persona singularis masculini generis, et I ri nomen generia feminet; Micu ELis in Biblioth. Orioni. T. XI v. P. I 36. esserendum existimat unua, quod esset nomen ex
446쪽
Participio Niphal formatum. Mihi tamen non opus videtur,
Iectionem receptam sollicitare. Erant enim personao ver- horum, eodem modo, quo nomina et pronomina, olim generis communia; cujus archaismi varia in V. T. depre- .henduntur vestigia; veluti I Paral. li, 48. nzuc 2 2I Sam. XXV, 27. Job. XXI, Io. hva' N,' 'av ' ω Daeea ejus concipia, ne respuis femen . N , Alter atiori non Parcunι, L clementia utuntur, I Sam. XV, 3. Describuntur dissidia interna, bella civilia. Sic IIosea a quoque VlI, 7. Omnes ilia catim ut fornax, et comedent judices Dos; omnea re a illorum ceciderunt, scit. mutuis dissidiis et Laetionibus. Vid. I Reg. XV, u9. XVI, II - 18. a Reg. IX, 3o. seqq. X, 6. seqq. xl, I. Ieqq. Illum at noster, quae hic dixerat, Versu sequenti, pingens imaginem vivam infelicium illorum temporum. 19. D liere unus alterum Vs. 18.
54. ad dextram, esuria tamen adhuc, et alterius sanguinem stit, ea licet GDoret unus alterum ad seni ram, non tamen exsatiantur. 'ia' LUDbV. DE DIEu interpretatur mas abit, orasit, coli. Arab. O , secuis, mactapte, comedit, ut xespondeat membro posteriori. Interpretes benemviti, inter quos et GROTIus, haec verba accipiunt do me, quae calamitatis temporum partem saceret. Aliis vero, rectius haud dubie, . sub his verbis haec sententia . Iatero videtur, nullum eaedia et furoris interni satietatem fore. Cives se mutuo trucidant; familia in familiam consurgit, absque ulla a' at amicitiae aut consanguinitatis ratione; unusquisque ea saevitia in quosvis fertur, qua leo, aut alia sera bellua, quae inter armenta ad dextram et
Unusquisque carnem hrachii Dorant, mutuis caedis
Biaa et . rapinis. Loquutio proverbialis, ut GaI. V, I 5. Id . Propriis verbis enunciatur Versu sequenti. ν,3 Braehium,
447쪽
Ii. I. PIopinquos et necessarios indicat, qui braehii nostii loco reputantur. Respondet uri ita loco parallelo derem. XIX, 9.- nun 'iga E 'N', quiaque carnem socii fui
ciomedet. Sic apud Arabea , braehium, saepe do--lat altatorem, socium, e. e. Coran. Sur. XVIII, 49. Alii proprio haec intelligunt, ut idem bio exprimatur, quod Ovanius dicit Metamorphos. Lib. VIII. do Erichthonio, samo impulla: Ipse suos anus Meero diraeuers morsu
nasses rodit et odit Araimum, et hic vicissim illum, modo conjunctim illi agunt contra Iudam; vid. VII, I. XI, 13. Fratres uterini, discordes inter se, alii hostibus se aggregabant, alii se opponunt. X, 1. I N 'i Ari z'pprin ' n Vas illis, qui flatuunt statuta Manitiis, qui iniqua decernunt in judiciis. ' Redarguit vates judices et rectores populi iniquos, qui populum premunt et exhauriunt, atque in judiciis publicis jus pervertunt, et pro utilitatis suae rationibus insectunt ad spoliandos orphanos et viduas; vid. vs. seq. Verba
i. e. id quod aliis creat molestiani, KrMCur, ob Participium et Praeteritum formae Piel hoc solo Ioco obviae , ita vertenda praecipit: vae fcraere facient bus , quod molestiam scribere faciunt, i. e. qui scribendum curant sententias injustas, quas dictare solent, ut judices designentur. u. n uri, O detinearo faciant a judisio Pauperea, ut depellant a jure; cI. XXIX, xl. Prov. XVIll, 5. Amos II, 7. Jerem. Ω8, qui torquent judicium, et iaciunt, ut pauperea causa cadant. O rapiam με paverum Populi mei, ut spolietat pauperes iure suo. Ps. XXXV, io. Prov. XXII, aa. Cob. V, 7.
448쪽
3. hivvn nm Quid faciesias quomodo vos geretis, ad quem confugietis 2 nrpE cit', os .indictae. LXX: 'Εωτο - ἐπισκοπιῆς, os. 1 Petri II, 12. 'En modo in bonam ut Genes. XXI, 3. , modo In madam partem sumitur, ut hic, ubi Deus in murus dicitur peccaιa, Delera, h. E. ea pro merito Puniturus, metaphora desumta a patiosamilias, qui subinde servorum operas inspicit, et ii qui eorum deliquerint, de malefactis cognoscit, et in meritos animadvertit. CL Ierem. XXIlI, 12. XLVI, 2I. IIos. IX, 7. Udin pririvo nN iv,η D GMasorione, quae s longinq&o, L e. . . Tegione propinqua, ab Assyria, veniet 3 pro et ante pri nn est subaudiendum ut saepe. diti' an nari' Et ubi relinqueιis gloriam Mesriam, i. e. opes et divitias vestras, ob quas gloriari soletis ' dixinterpretes nonnulli intelligunt de proceribus et nobilibus 'populi, qua fgnificatione ea vox saepe occurrit, ut infra Va. I 6. et supra V, 13., Vertuntque: ubi relinquelis pro res Mesros, quo D prorimcnν nobiles Mesrip Principes enim et magistratus, ait FOREIiIus, plerumque evadere solent ex Proelio, et ad loca tuta, natura et arte munita Confugero, aut etiam auxiIta ab amicis regibus petere, quibus amissam provinciam rursus recipiant: quando autem ipsi quoquo principes in potestatem hostium veniunt, actum est de regno. Verum simplicius, ' 23 eo, quo nos, sensu capere, quo et ab Ilosea LX, II. et a nostro infra XVII, 4. capitur. Verbum di xv in hoc contextu idem viael, quod, cui committera δε-
4. Uia' di ah n nrin vN nn Ima Magna interpretum discrepantia in horum verborum explicatione, maxime ob vocabulum 'n 32. Sumi enim id potest duplici modo: Oel ut ' ultima vocis littera sit Jod mere para e eum et ut loquuntur .Grammatici terminauDum; et tuno iiDIIam in significatione potestatem habet; Mel, ut Iod sit . of xum relaιiptam, praeter me, ut Ilos XIII, 4. o nis
449쪽
no'; γλ ferseans est nemo, praeter me. I Qui Priore modo accipiunt, iterum variant. a Alii enim id eum Vulgata vertunt: ne . et hunc Versum conjungunt
cum praecedente. Sic FonEnius: quo se praeripient principes tui cs noti ad Vs. anteced.), ne tanquam Dincti cur Mentur , G tanquam interfecti cadant. DATilius: ne ad mortem Gripiamini et inter atios oeessos trucidemini pNeque tamen idoneis exemplis probari potest, ne V Iere. h Aui '',2 reddunt nis: nisi eurMabuntur abitur tanquam Dincti; cadent tanquam interfecit, i. e. qui non captivi abducentur, interficientur; partim captivi abducentur, partim occidentur. Ita Syrus:
qui non incur Dabimini sub Oinciis, sub occi a cadetis. Similiter Li Dov. BE Digri qui 'nhu vertit praeter, ut Genes. XLIII, 3. Dan. XI, 136M ante v 2 statuit ellipsin pronominia 'πN, Hebraeis usi tissimam, ut verba ita sint reddenda: praeter eum, qui ineurDabisur sub Minciis etiam sub occisa carine, h. e. non tantum captivi abducentur, sed praeter eos etiam alii occidentur. Quae quidem interpretatio reliquis omnibus praeserenda fuerit, nisi quod in nrin' ''dN nrin cumGΕsEvio loco Mincti, loco occisorum, i. e. tanquam vineli, tanquam occisi interpretemur. I Qui 'Rha reddunt praeserme, ii I1uno locum interpretari solent ita: quandoquidem absque sive praeler me i. e. meo denudatus auxilio), ι
curDabitur omnis inter Minctos, aut ivier caesis cadet.
Sic VITRINGA, quem sequuntur LoWlhus, Cubius, alii. J. D. MicΠATLIs 'Rha reddit quidem praeter me, sed id refert ad Vs. 3. , hoc sensu: quem fugieιia auxitium p tenses, cui redinguriis servandas) GDisias Mesras, praeter mep Verum huic interpretationi obstare videtur, quod nec in iis quae antecedunt, nec in iiν, quae sequuntur, δε-e Joquenlis vestigi uni apparet. d. F. ScuELLINa in Anima erg. 'plariolou. p. 24. Voculam ' ,2 h. I. eandem vim, quam Latinorum uis Mero, habere arbitratur ut Genes. XX, x6.
450쪽
gravi ei, quod dictum est, continuo subjungitur aliquid, quod multo majus est, atque illud, si non omnino tollit, certe elevat. Ut igitur vi tes postquam Vs. 3. dixisset, non habituros esse eos, qui vindictam divinam sint experturi, ad quem confugiant, aut ubi suas divitias deponant, subjungat statim per correctionem quasi: nis Mero potius quisque suo
Minciorum num ro fe Dbmialere necessum habebit, aut in caesia occumbent omnes. proprie talem denotat cu
Masionem, qua pectus incurMatur Iuper genuἷ vid. Se Leensium ad Iob. iv, 4. , ut si leaena satura in antro e ah Genes. XLIX, s. Hinc usurpatur de animalibus, i evrDamiaetatis sa in aqua bibendi caussa Arab. genua posuis, ineur Mis se in aqua , Jud. VII, 5. s.
Eleganter igitur hoc verbum hic ponitur de Mincita crepuis is, qui incurMamur, quando compedibus Vinciuntur et cippis includuntur pedes eorum, ut in terra jacere vel sedere cogantur. Non est opus, ut cum VI TRINOA et Es. Sentinio in Speeim. Obser te. ad quaedam V. T. loca,
Groning. 1763. g. 3. h. I. cogitemus de lignis curvis, quae instar iugi captivorum collis imponebantur. . IncurDa bies , scit. quisqui vestrum, impersonalitqr, ut DocaDie quisque, Genes. XVI, 14. dixis quisque, I Sam. XXXIII, all. eoll. I Sam. IX, 9. nrin D , 'Pro, Vincto,
occiso, i. e. statu et conditione vincti, inflar vincti , occisi. Atii: in meo Dinctorum h. e. carcere, et, in laco Occisorum, a. e. in campo Proelii. LUDOV. DE DIEU nnn hio reddit
infra, deorsum, GeneL XLIX, I5. benedicet tibi di, iarim i d nn benedietionibus abesse jacentis infra s. deorsum. Quod denique singularis', et pluralis in eadem oratione alternant, in stilo hebraico, maxime poetico, ficoquentissimum. Vid. STORRII Obserναst. ad Anai g. M'ntax. Nebr. P. 413. ii g. Vas. Ce