장음표시 사용
471쪽
42a Iginatas. Cap. X, 8. 39. r . . dici, non nota millex eι Billel, Arabes litarum; ipse Moses statim ab initio h iti' Nobis quidem Omnium maximo probatur a Scu ELLI Nolo in AnimadMerss. I iselare. ad disseidiora loca Ie De p. 18. seqq.) proposita interpretatio. Is ad explicandam vocem doli in subsidium vocat Syriacum Di, , aegroιus quod tamen jam ante ipsum feeit Hegel in Notis ad leutonicam Lutheri versionem
a se editam , cui convenit Chaldaicum eda, perturbari ira, moestitia, dolore, metu. Hino per dul intelligit aegrum, cujus morhus ex aegritudino maxime animi oritur, cur tionem itaquo eo dissicilius admittit, hominein quo misere conficit, quod ipsum dicit verbum din, liquescere, cui h. Ljunctum est. o His positis liquidior jam est connexio hujus postremae sententiae, did, det 2 cum prioribus. Pomqt am enim propheta illam gloriosam sylvam segetemqus fructuosissimam quia animram et corpus confiamlum iri de claravit, ab hac metaphora naturali quasi quadam cogita tionum se invicem excipientium successiono eo progreditur, ut idem sere etiam sub simi Iitudinis schemate proponat dica tqite, fore, ut iidem illi, quos illa metaphora designarat, sint sicut qui interno quodam animum exedente et ad ipsum etiam corpias promanante aegritudinis aesta penitus contabescant conficianturque. Idem etiam, quod hoc Versa dicitur, jam va. 16. dictum erat inverso ordine, Pingues sisyri um macie, gloriosos igne consumιum iri Hine nostrum Versum Schelling ita vertit: Gloriosa etiαm Di ejus M aroa ejus fructuosissima penitus con memura erisque ut qui misere contabescit animi pariter ac eorporis aegritudine aspicι-. ' ,' I9. Quod Dero adtinet ad residuum arborura Bloas ejus. CL XVI, I 4. m mmer erunt, i. e. pauci. Numerus apud Hebraeos pro Paucis poni solet, e. c. Ps. CV, i a. 'sev qnm, vid. quoque Deuti
XXXIlI, 6. Quod enim numeramus, exiguum est; ju in illud
472쪽
illud ovidit: pauperis es numerare pecus. Arabes quoque numeratus, de pauco dicunt, quoniam, uti observant corani interpretes ad illud Sur. II, 7. 8.
nis diebus numeralis, magna pecuniae copia haud numerari sed appendi solet. CacEao Orae. Hi m. II. s. 97. o. 38. Itaque tami acerDi numorum apud istam Urutamur, vi jam amendamur, non numerentur Pecunias. Quod vero additur, cinn ' puer feri ι eoa, amplificatio paucitatis est. Puer enim non magnam lana-mam numerando assequitur, tuam nempe, quam manuum digitis notare potest. Et hino, opinor, conjectarunt uebraei, decem e toto exercitu suilla residuos. Io. Exponitur nunc fructus et essectus istius iudieii apud Israelitas, eonversio reliquiarum ad Deum suum: AIque ita flet, ut deineva reliqui Israelisae quique δε- bisarum eMaserim, non amplius in eo nitamur, a quo os fuerint, fes in δε- , Israelio Menerando numine. nuantiar. Non ultra in societate ani foederibtis tyrannorum suorum fiduciam colloeabunt; regibus soperstitioso cultui deditis non amplius adhaerebunt. nTN2 Here Jovam co-Ient; non sicut alii ex eadem gente, qui dubio gradu vacillantes, modo ad veri Dei, modo ad inanium Deorum cultum
ut . Nomen est alterius filiorum Iessjae VII, 3.1 ad quod hic alludit, sicut Vs. 6. ad nomen alterius. Reditus ad Deum ejus ast, qui ab eo discesserat, quod duplici rations fit. Altera qui/em est ejus, qui ad commentietos Deos defecit, quales haud dubio permulti saere sub xegibua idololatris; altera vero ejus, qui cultum veri Dei professus, lamen ex Iegibus divinia vitam suam non instituit. Ad Deum igitur radia, qui, idoIolatriae nuncio remisso, solam verum Deum colere denuo incipit, et qui, .
473쪽
improbis moribus exutis, vitam ad leges divinas ilarem exigit. 22. Quae Vs. x I. signifieaverat vates, superstites Iae bitarum ad Deum se conversuroa esse, hoc Versu declarat:
P Pulva tuus, o Israel, veI maria arenam numero aequet
os Ps. CXXXIX, 18. Bos. II, 1. , supersisas tamen tantum ex Communi clade eonDertemur in tua infinita multitudine.' vi Consumtio decisa es inundam D- suis, i. e. ritu torrentis exundantis cuncta devastantis, pro Doricia Iusulae rigore. Verbum de sententia Iudicia certissme decreta et de ua usurpatur et I Reg. XX, M., ubi Achab ad prophetam: rectum es judicium tuum n ηexari, tu ipso G drisi. ni ηου positum pro Ποῦ Na, Iuste,
HVere. exundans erit, absumet omnia. CL infra
XXVIII, 18. XXX, &8. Alii γUri interpretantur deessu abbreMiatum, ut Iob. XIV, 5. Ita MDELLINa loco sup ad Vs. 18. 'aud.), qui haec verba so vertit: erit fiam con fumio abbreinia, in qua jusitia abundamissimo se cum scendam dabit. horatio, inquit, hest apostrophe ad ista litas, qua denunciatur illis, quantumvis numerosi iam sint,
superstites tamen tantum ex illis so ad Deum conversum. esse, superstites scilicet ex magna clade, quam patari sint, quaeque ad internecionem eorum esset evasura, Nisi De ipse ei modum, atque sic justitiae suae cum eorum, qui absumerentiir interitu, tum paucorum, qui servarentur, salute insigne documentum emet constituturus. Hoc ipsum innuunt verba in 'uου γ 'ri 3 3 3. Haec quippis ratio nem in se continent eorum, quae da servandis reIiquii modo dicta sunt. Sio recto LXX cod. Alex. ea per ρορ eum Prioribus connectiint, atque hos sequutiis et Paulus Rom. IX, 28. CL Matth. XXIV, 22. Vid. et I. C. VELTuo sEN G aratio dicti Io V. X, uo -II. cum asserio Ro IX, 27. seqq. llelmstad. 1785. repetit. in Commora, . . TMolvet. Vol. V. p. 388. seqq. , et Davi D. A COAL N com
474쪽
montationem, qua hunc Iocum cum Paulino comparat et
illiistrat in den Anale teu fur das Studium der exeget. M. Hsamas. Theologis Vol. III. Fala. II. p. 28. seqq.
α3. a' 'I Nam consum ιμ-- et excia dium δενα faciet in omni ιεrra, i. e. certissime Iova d crevit omnem populum absumere. non est Adjectivum sive Participium, ut multis videtur, sed Substantivum a verbo Trri, excidis, ut Dan. IX, 27. X, 36. Cum pha
cedente Substantivo inhd per ' copulatur, et utrumque Con, fruitur eum verbo nae π. Confu-io vero et excidium est Hendi adys, excidium consumma, sive maxima vastatio. Ita Chaldaeus: quia consummasionem et consumtionem nNx'o Dominua Noua exercituum faciet in omnibus impiis in terra. Sed qui Versu ua. abbreMialum ve texunt, eodem modo et hic sumunti ScBELLINO: nam
consumtionem eamque abbrerimam fsive: sed abbreoi,am Jeffecturus es Deus. Eundem sensum expressit Vulgatus: consummasionem enim et abbreriationem Desu. Ab in libris quamplurimis et manu et typis descriptis omissum. x4. Digressus paulum Propheta, radit ad proprium
orationis suae scopum; consolatur pios, nec plane dεIelum illi populum Israeliticum promittit. 2U 'ovllax iis timeas, mi populus, qui Sionem habisas, ah Moria. Hae blanda appellatione alloqui videtur paucos sinceros Jovae cultores superstites, de quibus Vs. a I. II. nlant Quando baculo te peremte os jugum suum fuere is toura, i. e. quando te ut servum leaetabit aut tractare instituet, et sive edictis suis, si vo imperiosis edictorum suorum oecutionibus, to vexabit. Metaphora desumta est partim a jumentis, quae, dum graVia . onera portant, ab actoribus baculo, suste, stimulo, agi, caediset citari solent; partim a servis, in operibus servilibus versatis, quibias adsunt ἐπί-οποι, operarum inspectoves et exactorea, sustibus instructi. Utrumque hie respici, patet ex coIiata phrasi Cap. IX, 3. et a I. seq. Ceterum haeo
475쪽
verba ad Assyrium reserenda sunt, non ad Deum, rit nou-ntilli volunt, quasi sensus sit: et baculum Diam auosiri Deus)-Iura ιe, vel, propter te, i. e. ad te vindicandum, et puniendum Assyrium, qui te percutit; quod durius videtur. Verba ci' Συ interpretes haud pauet vertunt: in Mia Actgypti, i. e. cum rex Assyrius exercitum suum in Aegyptum duxerit, eum percutiet. Et respici quidem existimant expeditionem Sanheribi, qui primum ibat, tu I 'arachae occurreret; deinde, bello Aegyptiaco consecto, lper Palaestinam redibat, et, captis urbibus Judaeae munitu, Iegatos misit ad Hiskiam Lachiso, unde pecuniam extorsisse aioli contentua fibi Ierosolyma dedi postuIavit, vid. a Reg. III. et inlia XXXVII. Rectius alii vertunt: more, modo, ruta Aegyριiorum, i. e. eo modo, quo amixexunt te A
gyptii, sic o assiigent Assyrii; q. d. sicut ab Aegyptiis Oliai indigna passi estis, nec tamen affictio illa perpetua suti;
sed sinem habuit, eundemque gloriosum vobis; ne despon ideatis quoque animum, cum videtis Assyriorum adversus vos crudelitatem et ferociam. Habitatores enim Hieros lymitani obsidione pressi sunt, et omnia, quae extra muro. possidebant, vastata, sed non diu duravit ista vexatio. DMia alicujus idem est saepe, atque insa , seu ad morem et smilitudinem alicujus, quia Dia Hebraeia ratio est aut modus vivendi et operandi. Si Amos IV, 1 o. Immis Mobis pesilentiam ta' ANU Mici Aegrati, i. e. ad exemplum pestilentiae Aegyptiacae; vid. et Egech. XX, 3o. Praeserenda haec interpretatio pa opter Vs. I S., ubi eodemsgnificatu occurrit. Prophetae nostro frequentes sunt ab Iuliones ad historiam populi sui, uti tu eodem Versu ad ihistoriam Sideonis, et Cap. seq. Vs. 16. 5. 'uru EPU n v '2. Sed cs. not. ad VIII, 23. οὐ huc Parum Paucum, i. e. brevi. Eun saepius, simpliciis sumtum, de to ore usurpatur, e. c. Hagg. II, 6. Sed phrasi 'v nu D non reperitur nisi apud nostrunt, et quidqm praeter hunc locum Cap. XXIX, 17. uir -D MD ,1 ' siuita
476쪽
sinita es , ira. Pro dur LoWrsus Iegi mallet sine auctoritate. Nam ex eo, quod Hieronymus et Syrus Pr uomen addiderunt, non certo colligero licet, id in suis codicibus extitisse. Primae personae Pronomen h. I. iacile Tepetitur ex 'BN, quod proxime sequitur. De Voce civ vid. 'noti ad Vs. 5. hujus Cap. Sunt, qui haec verba reserant ad Assyrios, hoc sensu, suturum esse brevi, ut ira divina in Assyrios consummaretur, q. d. intra brevissimum tempus Perdam Assyrios, et ita meae irae finis imponetur. Sed recte alii, inter quos GATA rius, VITRINGA, GEsENIus, uen cur intelligunt de ira et feDeriarus Dei erga populum suum, ut X, 5. XXVI, uo. XXX, Ω7. 'Dan. VII l, I9., ut sensus hujus Versus lite sit, indignasissem, quam Deus conceperat in populum suum, breDi tempore cessaliaram esse. Respiciunt haec verba manifeste illa supra Vs. 5. , ubi Aunxius baculus irae Domini in suum populum dicitur. Plane similis est locus Dan. Xl, 36., ubi Antiocho Epiphani omnia feliciter successura praedicuntur v n I 'tu donec confiam mm,a fueris indignatio sciI. Dei in suum populum. Verbum n, γ cessaudi, Iniendi notione et Proverb. XXII, 8. occurrit. Recte LXX: παυσεται ri οργή..tin Azn is consumtio-nom tuorum scit. Vertet se ira mea, a populo ad hostes.
Aut: ira mea confiamtioni eorum incumbet. I. D. MIcI-ELIs vero Vocem ad Arab. mensuravit, refert Vedititque: eι ira mea eris ad mensuram eorum, i. e. modica,
ut eos non absumat, sed ferri possit. In libria haud paucis Iegitur tin',In Νν cum Beth Ioco Caph). Vocem vero diversimode accipiunt. Sunt, qui significationem qua repetant a voce hnn, scelus, sagulum, Leviti XVIII, a3. XX, II., ut Vertendum sit: propter sagulum eorum. Sio Vulgatus: et furor meus super feelus eorum. Syrus:
mendas. Quod sequuti Hebraei, veluti discnI, qui de-
477쪽
sgnari ait conialia et meindicta, murmura Iegati Assyrii Deum lacesserant. ABEN-Εsnar 'n'rionis do is tina 'sΗ Hira mea inser i os exardescet, proporea quod abominianda perpetrarim. Alii rectius significationem vocis n',an d rivant a n I, inνeterari, antiquari, παλαιουσθαι, undoris, confiamsio, perduis, abolitis, ut 'ba, apud nosti lim infra Xx XVIII, II. et n, a , in Piet, Hrier 'consumere, ut adeo 'hun hic fere idem valeat, quod confu-io, G. xx. Qui in hac sunt sententia, particuum bu reddunt augus ac ut Jos II, 7. a Reg. XXIII, 29. Decli XLl, 17., Pro quod hio etiam habent eod. Kennieottia Nis unus, unuaque De - Romanus , ut sensus sili iram Dora furam esse, uaqMe ad tuorum ΑTyriorum) perditionem, abolitionem. Vaetna Nox: ira mea cin popuIum meum minabitur ciam sita SP vertendum quoquo Exod. XXXV, a Levit. II, a. ipsorum Molaione chostii im Assyriorum . Mi- cirABLis in Sunlemm. p. 179. nostrum n , diri conseri cum
Arabico Dexatio, infortunium; vertitque hunc Ver lania Gnem habebit ira contra populum Dei , raverisi is
ira mea contra Mexatorem eorum. DoederIein: sed brem intermisso θαλ im mea remulis, et Dertitur in eorum machinaιiones. Sequitur Alexandrinos, qui
reddiderunt, ac si esset Dan. Vt, a 5. , idem quo
26. Es exeuMit. Mutatio personae. Sunt enim Verba prophetae, vel ipsius Dei, Ioquentis do se in terti3 Persona. a iv irridi na*3 Quemadmodum elevavit scuticam ad Peromiendos Midianitas apud petram Horebiubi Gideon duos reges Midianitas occidit, 2 stob et Noreb; dud. VII. VIII. nan bu Ante hinuo repetendum est απο του κοινου particula similitudinis, 2; α μπια νίγων suam fuer mare, i. e. ut percussit Aegyptios in mari rubro ND η ' A Eo modo, . quo te Die super Ae Pii i ut in mari perlaetit. Vexsu 24. dixerat, Assyrios percussis
478쪽
Iudaeos sicut Aegyptios; hic autem, Deum percussulum Assyrios sicut Aegyptios. x7. 3bad Onus ejus, Assyrii; i. e. onus, quod imposuit Assyrius. In verborum , v bant explicatione magna interpretum discrepantia. LXX: Καὶ καταφθαρήσεται o ζυγος ἀπο των ύμων υμων, quasi ciI'nnis Iegi sient. HIERONYNus: O Quod jugum, id est, potentia Assyrii, a faeie olei, id est, Dei misericordiae, comptisre M. Chaldaeus de Mnetiona intellexit magni illius regis, a quo Judaei ab antiquissimis inde temporibus salutem e
spectant, sic enim vertit: Nn aeu tu Nηnnv v anm elcomere,ur Kenso M Uneso, rege, Messia. Syma: eor-rta Mur jugum a IMMenos; ita videtur intellexisse tu , quasi abstractum, pingive, positum esset pro concreto, pingues scit. DMenci. Similiter cEsENIus t eo rumpetur, i. e. perdetur, destruetur jugum prae pinguedinas. propιer Fivueriinam, ut imago desumta sit a tauris beno
pastis, qui semeleium iacti sibi impositum jugum a iciunt
Perduntque. Saadias: ενδ aει corru Mur jugum ejus ama noritis ejus. Cum qua interpretatione sero consentit Do ERLEIN, cui tuae in uua pinguedinis, sunt pinguea, h. e. ita dies, diritas, qui maxime onere premebantur, tributis impositis; υ vero idem significat, quod in praecedenti membro Suo; et haria ipit fgnificatione praegnarite: ιoiactur ει confringet δε gum, ne pingui a ampliua molesum sis. Saec nus, Lora thoxeserente, Iegendum conjecit 'ns 'aan, vid. Cap. V, 1.
Zach. IV, I 4., ut intelligantur ves Iudaei, uncti Dei, PLCU, 35.; vel Assyrii, u'ar En, supra '. 16., ut dicat pro pheta depulsum iri jugum ab his impositum. J. D. mon anis pxo hari legit Adin, hoc sensu: et funis jugi recedet a collo
ejias. GROTIus cum Iarchio et Kiminio lues, oleum, metonymice dictum putat Pro eo qui iam est uncius, i..e. maia
479쪽
licto I ajas. Cap. X, 27. 28. is Iugum illud, inqui, is quod Assyrii Iudaeae imposuerant
plane interibit, propter Ezechiam, tinctum sacro oleo. Alluditur ad vim olei, quod nodos lacile relaxat. Isune sensum in versione expressit DATHIus: corrumρetur Memillud jugum propter unctum oleo regem. Quidam II Firaeis ita intelligunt: Peribit jugum ejus pras piuguedine, i. e. selicitate; q. d. ut corpora opima sua interdum pinguedine obritim tur, et suffocantur, ita Assyrius opibus et ii noribus suis. Imperium ejus ob nimias opes et superbiam delebitur. FonBRI Us metaphoram censet sum tam ab anima-1ibus, quae si pinguia sunt, prae pinguedino laxatis nexibus, dissolvuntur juga; vel ab agricolis, qui nodos jugi induratos adhibito oleo seu pinguedine solvunt. Verum rhele opponit SA NOTI Us, id nec ferre usum rusticorum, nec lora inde putrescere, aut inutilia fieri, quod tamen prophetasgnificare vult. Hinc so exponit: computref ι jugum, i. e. jugi lora, defectu otii, quia oleum deficit, ut D stprivativum, ut Sam. XV, 26. Job. XXXIII, u8. Morem enim esse rusticorum, lora jugorum, quae coriacea esse D-Ient, ut lenta sint et tractabilia, oleo macerare, et subigere, quod si absit, lacile arescere et rumpi. Sed tum esse deberet Usu. Kocu ERUS: MQuid si vatis verba per inexspectatume μωρον explices hac sententia: juga pingui in uneta eon servari durareque solere, istud jugum contraria ratione prae pinguedinis olei ve copia periturum; nberri in is scilicet Dei beneficiis. Haud longe discedit ab Hieronymi inte pretatione, supra allata. Nos acquiescimus in Syri et G senii explicatione, quam attulimus.
Ω8. Repraesentatur expeditio hostium de die in diem castra Hierosolymam Versus moventium, sed irrito est io, et filo cum exitio, M. 33. vivide depingit vates incolatum
Iudaeae metum, sugam, trepidationem. HI EaioNYMUS: MD
scribit sermo propheticus Assyrii iter pompamque redeunti de Aegypto derusalem. Spectari a vate exillimat Santi vibrexpeditionem, de qua a Reg. XVIU, II. seqq. aerum
480쪽
non ex Aegypto reducis exercitus, s ' ex Assyria primum Iudaeam ingressi Hierosolyiliamique petentis iter describi, satis arguit illud quod, quao hic memorantur, loca Hier solymia ad aginionem sunt, patetque, iter ab aquilono secti ad Oceidentem et Austrum. Nomen risu alias non occurrit et 'sed non on dubium, quin sormatum sit ex 'v, oppido satis celebri in historia Israelitaritin, Palaestinam occupantium, Jos. VII, a. a. , atque indeo nην sit Oppidum cum agro circumjacente a Iosua plane dirutum et subversum, sed deinceps Tiresua instauratum, dictum 'v, ut videtur, ab quod in tumulo, si ve loco editiore situm fuerit, ut alias urbes ob hanc rationem insignitae sunt nomine nua, locus
eduus; et Iiquet ex historia Jos VIII, 1 a. , urbem suillo in colle aut tumulo sitam; et quidem in extremis Albus septemfrionalMus sortis Benjaminis, e regionemιhelis ad Orium, Genes X lI, 8. Jos VII, a., Hierichunti
autem ad Occidentam et Smιentrionem. CL de hoc locoeeterisque, qui hoc Versu et proximis Versibua commemorentur, locis libri nostr. Hiandbuch der bat. Atierihumati
Loei hujus nulla mentio alia est, praeter 1 Sam. XI u., ex quo loco patet, suisse oppidum, proximum Gibeae, quae ipsa quoque sta est in limitibus septentrionalibus Benj minis, ad Occiduum A Zriae Ai et Bethetis, habebatque ad Ausrnua clima Ramam et Hierosolyma; vid. Iud. XIX, i a. 13. Alexandrini in loco Samuelis citato, Mαγδων lar bunt, hic Μαγγεδω, Theodotion: Mαγγεδρόν. DUD*, alias uti D, Ela. II, 27. Nehem. VII, 3I., sicque et Syrus, qui
librum Maccabaeorum ex Hebraico textu convertit, I Macc. IX, 73. a nimin habet. Locus est, proximus Migroni et GAeae, et huic quidem ad Septentrionem, Vid. I Sam. XV, 5. Ahγ Quum η'psn Ps. XXXI, s. Jerem. XXXVI, uo. 'XXXVII, II. u ParaI. XII, Io. deponere, mandare, significet; Alexandrini verterunt: ἐν-τα σκευη αυτού.