장음표시 사용
451쪽
quidem ianiMors impuri funs et facinoros omnesque Ore gulose loquumur. Ne so quidem pacaια ejus ira, quin
452쪽
tio. Mam e Ephraimum, 'Ma-- - Ο ruque hi una Iudam adoriuntris. Ila quidam fedasia id atra, quin habeaι a Mo Porrectam manum. CAP. X, 1. Vae, qui deerrea βα-, iniqua, fer bendaque dictam facinorosa, I. Ad tenuium aDeriendas --- eripiendumque jus inoptatia mei populi, quo Mi via ΛMeam Praedas, pu- pinosque diripiant 3. Quid faeietis poenarum Mensuraegus procul -- Filiis tempore 3 Ad quem parsurietis μου auxitium p aut tibi Mesram relinquatia nobiai temp4. Qui non Dincti inerarMamur, caes Oc Mens. Ne so quidem sed a iurus ira, quin M as adhuc po
453쪽
Prior Capitis X. pars va. 5 - 27. continet declamationem
in regem Assyriae.' Minatur vates gravissimas calamitates, quibus Jova deprimere decrevorat sustum et arrogantiam potentissimorum illorum Orientis principum, qui, postquam Syaeos cum Ephraimitis aliosque reges minores devicissent, eogitabant de invadenda Iudaea, expugnandis HierosoIymis, et republica sacrisque hujus populi, ad exemplum aliartuna se domitarum gentium, exscindendis. Sed horum principum aliquis dum in eo erit, ut essiciat, quod sibi proposuerat animo, ab ipsa dovae manu, absque ope humana corripietur, prosternetur, et maxima assedlua clade liberam relinquet rempublicam. Israeliticam. Cui promissioni ut eo majorem addat vim, rursus ad calamitates redit, quae po-'pulo Israelitico ab Assyriis imminent. Hostis adest, multos sternit, sed non penitus eoivat gentem Judaeam. Subito eri in a Jova perditur Via. I 8 - 34. . Hostium Israelitici nominis stragi et excidio succedet aurea aetas, rege aliquo e gente Davidica auspice. In quorum seIicissimorum temporum descriptione vates ita versatur, ut primum depingat regem , omni Virtute regia instructum Vs. I -5.), deinde altam, quae illo imperante regnabit, et inconcussam pacem Vs. 6 - 9. , tum regii nominia celebritatem summam
Vs Io. , restitutos in patriam exules Va. II. Ia. ; finitum tristo
454쪽
triste inter Iudaeos et Israelitas dissidium sus. IS. , victorias deniquo de gentibus vicinis amplissiinas sua. 34. . Ιii qua seculi aurei descriptione vales artificio egregio imagi- nibus utitur ex antiquissima populi IsraeIitici historia petitis, et huic genti plano propriis. Clauditur hymno, quo H hraei soluti et in libertatam vindicati divina praedicant
Carmen hoc ad eandem Ahas) aetatem, qua carmina superiora edita fuerant, esse reserendum, VITRINGA censet itiae potissimum ex causa, quod in eo haud pauca iis, quae in Miteoedentibiis dicta fuere, similia deprehendantur; Veluti si conseras , s. a 4. 25. usi. Capitis decimi cum Cap. VlILVs. 8. 9. IO.; porro Cap. X. Vs. 6. cum Cap. Vill, I. 4.; et Cap. X, 27. cum Cap. IX, 3. Verum ex unius aut altorius vocis et loquutionia similitudine, quae in duobus carminibus
deprehenditur, non sequitur, ea uno eodeuique tempore
edita esse. Samaxiam hoc vaticinio edito jam suisse excisam, aperte indicatur va. II., ubi non quidem propheta ut dici possit, ex styli prophetici consuetudine praeteritum tempus hio adhiberi loco suturi , sed rex Assyrius ipse potentiam
suam in expugnatione Samariao demonstratam jactans, et ex ea superbiens, inquit: annon fleui feci Samariae eι Dianis imus diis, Ac facere licebis Nierosolymia eorumqtia idolis p quae verba arguunt, de ea Samariae expugnation. esse sermonem, qua Israelitae in captivitatem suere abducti, idolis illorum destructis; ex cujus expeditionis succella Assyrius majora adhuc ausurus, idem excidium intentabat Hierosolymis et templo Iouae. Samaria vero expugnata est anno Hiskiae sexto, vid. v Reg. XVIII, 9. Io. Haud Iongo post tempore, cum illius ruina adhuc in recenti memoria esset, et Judaei eandem ab Assyriis calamitatem sibi me
cierent, 'videtur hoc Vaticinium editum, quo suorum animos
ino divini auxilii vates erigit. Sententiao eorum, qui ho carmen ad id tempus reserunt, qnod proxime praecessit ceditum Assyriorum ex Aegypto, i Santiexibo duce, circa suem
455쪽
finem anni Huhiae decimi quarti, quibus et nos olim accessimus, GEsENIus vero monet obstare descriptionem adventantia contra Iudaeam Assyriorum exercitus Vis. I8. seqq. ab aquilone, non ex meridie, vid. noti ad illum
Postreniam Vaticinii partem inde a Versu II. Cap. XI. que ad Capitis XII. finem suspicabar olim non esse desajae, sed additam ab eo, qui plura vaticinia antiquiora in hunc Iibrum eongessit, ob argumenti similitudinem. Serius enim Iesajano tempus arguere videbantur, quae XI, II. 12. 15. 6. de reducendis Hebraeis exsulibus non solum ex Aegypto at A Tyria, verum et ex Elamo et Sineare, Chaldaici regni regionibus, atque eX insalis et oris Graecia 1eguntur. Sed re diligentius perpensa intellexi, illa a Iesajano aevo minimo esse aliena, quum jam tunc multi Hebraeorum in bellis missi et ut servi venditi per terras illas dispersi esse potuerint.mlta Graecia venditos esse a Phoeniciis Iudaeos et Hierosolymitanos, queritur Ioel, Iesaja aetate paulo prior, IV, 6. al. III, II. . Elam et Sinear vero Iesajae tempore Assyriaeo imperio suberant. Alia ad vindicandam Iesajae posteriorem hujus earminis partem attulerunt BEcxΗ os in libro iabor die Integri/M der propheti hen Schrimen p. 77.
seqq., et GEsENIus in Commentar. P. I. p. 389. seqv. CAp. X, 5. - ω Virga irae meae, i. e. Virgo, instrumentum, quo poenas exercebo in populum improbum. cv Ira Dumana, coli. Arab. Du Dit, vid. Schullens ad Proverb. XXIv. u.. Pro Ni nuUη codd. Kenni coit. quinque et tres Rossiani trium legunt. In verborum cori- structione et totius Versus interpretatione discrepant. BIERONYMus: Vae Assur: Dirga furoris mei et baculus Q es, in manta eorum indignaιio mea. Ita et FORERIUs, LUDO . DE DIEU, CocoEIUs, aIii. Verum in hac interpretatione parallelisinua membrorum non observatur ; eX quo
456쪽
τον 'uM EIη respondet 'Tu membrum' posterius plenius enunciat sensum prioris. Unde equidem praesero ScHMIDII interpretationem, quam et GEsENIus a optavit, Mad Assyriis, qui stans Mima irae --; α bacultas, qui es in mani a eorum, est δαeiaua indignationis mctas. Subauditur, ut saepius, pronomen relativum; nec minus frequens hoc est, ut nomen priua positum, in h. I. ridic, cum repetendum est, omittatur. VITRINGA, quem sequitiir J. D. MicHAELIs, fio vertit: Mae Agorio, qui es . Mirga meain irae, et in quorum manu qui in baciatia, est δε Merucia mea; sive, bactaria, qui es in mainta eorum, esseDeritas mea, h. e. e quicquid apud ipsos virium, et imperii et potestatis est, quo usi fuerunt, in populo meo amigendo et caedendo, nullum esset, nisi PopuIus meus meam Provocasi ' ; ut i adeo populus meua non ab Assyriia, Mia ira et feMeruina mea percussus esse putandus sit. Minus recte alii vertunt: G Metilo furoris mei, qui' est in mianis i orum; quod non convenit regulis Grammaticis. Nam vox nuq si Ilio acciperetur in statu constructo, proxime jungi debuit voci 'nu , et pro Segia positum esset Zers, Vid. ScuROEDERI LUPι. Lingu. ILebr. Reg. CVIlI. Regem Assyriae, qui hic innuitur, non ello Neb----- rem, ut interpretes nonnulli voluerunt, sed Sennachoribum, patet ex Vs. 9. II. cf. Argumenti 6. η3n-M 'ari maIJ I hic est idem quod iv, coii- iuncinna cum nomine zπ, membro sequenti, ci erfias ρο- purum improbum tio enim vertendum ' ri, vid. not. adlX, 16. . Utrum 'Maimisae stri Ju ei per Poptatum profanum intelligantur; interpretes magna diligentia disqui-roni. Mihi quidem vates in toto hoc carmino utii versum populum Israeliticum, tam Ephraimuleum, quam δε eum intelligere videtur. Utrumque populum respicit quoque supra Cap. VIlI. M. 6. et seq. 'n Iv nu hv Contra
contem furoris mei mandata ei daueo. 'n' nu civ , Poptatus furoris mei, i. e. in quem furorem meum essuadere, et quem Dustir Corale
457쪽
quem duriter tractaro decrevi; cI. nanu ' n generasionem excandefcemias fuas, Ierem. VII, 29. 'n rivisque ut eum conen andiam facim ins- ωιi platearum. Hac loquendi formula summa reipublicae subversiouxprimitur, cf. Mich. VII, Io. Zach. X, 5. 7. in H , H n Verumtamen i s Assyrius noni a cogitabit, se instrumentum tantummodo esse dovae, in Populum improbum poenas exercentis; sed superbo seia esseret, et quum ad praedam faciendam missus sit, et ad conculcandos atque humiliandos Israe litarum spiritus; ipse
pIus sibi juris assumet, dum statuit illos non solum spoliare
atque deprimere, verit m etiam ad internecionem usque delere. CL Zachariae I, I 5. Ges,Gua ista, quieιs dege libus, Mehementer irascor; nam cum ego DDiter irascerer
Judaeic, grainus eos .ixerunt, quam ferebvira mea. Verbi nun vera et propria significatio, quae etiam apud Syros obtinet, est, smilis fuit. Hinc cogitare notat, ut hic, et Num. XXXIlI, 56. audio. XX, 5. infra XIV, Ω4.,
quod ideae nostrae lanquam imaginea rerum sunt, quas animo concipimus, quasi, formars smuitudinem in animo. daba- x Nam ad perdendiam, scit. Evta HS cima in membro sequenti, in corde suo, scit is ex pra cedenti. Scopus ejus est, ut satiet ambitionem et crudelitatem suam. 8. re r. ' Nonna principes mei Omnes reges p Pertinet id ad majestatem et amplitudinem imperii. Possunt autem verba duplici sensu accipi: vel, satrapas, sive Proceres, quos reges Assyriae gentibus a to devictis imposuerant, esse regia praeditos potestate, quemadmodum vetus Persicum regnum, reserente Tahario in den Tun griaban des Orienta ab Ill. DE HAMMER editis T. I. p. 3. not., in septem magnas provincias divisum erat, quaa um praesecti
regium nomen et diadema gerebant; vel, se, ut regem magnum, subjeetos sibi habuisse minorea plures, fiduciarios et tributarios. Solebaut enim reges Orientia ob id maximo
458쪽
superbire, quod ipsis imperarent regibus, unde μεγαλοι reges magni quod nomen Sennacheribo tribuitura Rabsalco a Reg. XVIII, 19. , et βασιλεῖς dicebantur. CL Mech. XXVI, 7. et ad eum Ioc. noti Dan. II, 37. Esr. VII, 12.
s. Sensus est, nullam harum urbium, in quas arma sua converterat, potentiae viribusque ejus potuisse resistere ;omnes, unam aeque ac alteram, se sub jugum mimia.
Iisdem, quae hic leguntur, verbis Sanheribi legati His laededitionem sua re, viae Cap. XXXVI, 19. et a Reg. XVlII, 34. D,x Ctesiphon, ad Tigrim ab Oriente, cui ab occidente opposita Seleucia; quae duae urbes postea in unam, Communi nomine .iis, Madain, dictam, Coaluerunt; Vid. not. ad Genes. X, Io. et libri nostr. Han Buch der bibl. Merihumst. Vol. I. P. II. P. u7. ui'uz a ad Euphratem sitam esse, ex Ierem. XLV a. et a Parat. XXXV, Io. manifestum. Perquam verisimile, Cercusiam
esse, Arab. Karhisa, ad Euphratem, ubi Cha- horas in illum inlluit; in delineationibus d'Anvillanis Paulo post gradum latitudinis 35. CL ScnuLTENfra Indi via Duam Siaaditia sub Carhisa, MIcuAELIs Supplemm.
P. 1352. seq. et libr. nosti. laudati l. I. p. 351. Interpretes haud pauci, inter quos et DoEDEMEIN, nostrum eundem locum esse opinantur, ac Genes. X, 18., i. e. Aradiam, cf. not. ad Ioc. citati; Vau, ut volunt, in Poῆmmutato. Sed vix unum certum exemplum Permutationis
ε' ot n ex toto adferri Hebraismo poterit, et riu quiescens in QVau quod omitti salva voce potest, quia sonuni vocalem habet, cum Pe permutari, plane insolens. Accedit, quod nemo veterum Aradum vertit, aut iisdem litia 'teria, quibus in laxipsit; Syrus vero, cui nomen urbis at xegni Syriaci non plane ignotum suasso credideris,
Bessu, habet, non delamita litteris Hebraicia, sed illi a
459쪽
itositis, quibus urbs in Syria noscebatur. Videtur Amada, clara Syriae urbs, fuisse, vid. v Reg. XVIII, 34. XIX, i 3. delena. XLIX, 23. Hodie vero nullum ejus vestigium sit perest. Vid. I. D. Micu ELis Spisum. Geogr. Nebr. ex P. t I. p. 45. De nTri vid. ad Genes. X, 18. et libr. nostr. supra memorati Vol. l. P. II. P. Ω54. III. pomz ERNonne scut Damascua , ita Samaria etiam facile expugnabitur Τ
io. Ubi Nain cum , conjungitur, utilio, significatio ejus videtur esse eadem cum Syriaco ira, periingere, unde inDenire deinde dictum, quod proprie
eβ, Menires in rem quaestam. Vid. MIOUAE is Supplemm P. I 537. et Saeo R I obfer ιι. P. u72. DoL-nbuennRogna idoli, i. e. regna quae idola colebant; quae eons crata erant diis, diversia a numine Assyriorum. Oratio est fgurata, qua Pro eo, quod requirebaι το πρέπον personae, sub tuuur, quod requiris Meritas rei, ut recte monet
Coccvius; sicuti Belh- EI HOL IV, i5. dicitur Assyrius rex de diis praestatibus horum populorum loquitur pro praejudicio suo tanquam de Zλιμ, ut patet ex a Reg. XIX, 12. 13.; sed tanquam de Diis, qui essent potentia inferiores Diis tutelaribus imperii Assyriaci. At Propheta orationem convertit ad rei veritatem, et idola hic vocat. niaulum. Poterat dicere regna Deorum non Deorum; sed essicacius usus est singulari, ad imitationem neutrius columiri, ut apud Iob. XIII, 4. 'N ' medicini ita. Est autem Ν',N ab ,N, negandi particula, et proprie valet id quod omnino nihil es, ex gemino bH : verum eo sum lum sensu, quo. hio occurrit, eleganter involvit peculiarem significationis vim, secundum quam est vel non Deus. CL Ps. XCVI, 5. Quoniam Omnes Dii populorum, d DAN Dii, Non dii, dii nulli. distri ' din' dat Iu quorum dii fune pras erosolymorum et Samarias diis, fortiores sunt Diis, qui coluntur Hierosolymis et Samariae. o anto p S ' et
460쪽
est comparativum. Hi RRONYMus vero illud D vertit ex quomodo inDenia mamua mea regna idolis, se est se lactra eorum da Ierusalem est de Samaria; quod ita explicat: is quomodo cetera regna, quae idolorum cultui serviebant, meis subjeei pedibus; sic et Hierosolymam et Samariam, in qua eadem idola sunt, meae subjiciam potestati. Eodem sero modo Paraphrastes Chaldaeus. Ceterum verba nostra elliptice posita sunt pror ',' an 'I υ dri', 'octet di, esUr in Genitivo posita sunt, nominibus
regentibus omissis, de qua constructione vid. STonan. Obia fer M. ad Antalog. ει Θω. Π r. p. 28O. not. Praeterea
quisque videt, Orationem in hoc Versu esse ἀναπόδοτον, i. e. deesse partem sententiae posteriorem, την ἀπό τιν. Integra
esse debuit: quemadmodum prehendis manus mea roena
tua idolorum, quorum feti*ιilia praestantiora fum fouMpιiti a Merofobmorum et Samarias: so facias prehendet
Nierosol ma. Neo tamen cum ΚοPpro suspicari velim, intextu quidquam omissum esse. innuit potius ejusmodi ellipsis in Ioquente aut scribente conpitationem et ardorem animi. Alexandrini inde a Versu octavo paraphrasin magis quam versionem exhibentia a. Nunc vates Assyriis poenas minatur, quas Deus ob eorum arrogantiam et sanum ipsis sit inflicturus. AIVerum Iet cum M toeris. Cum vNA, Arab. Iebraeis significet abrumpere, refcoffers; Plerique inter- Protea consumendi significatioriem, quam verbum illud hio habet, ex metaphora, sumta a textore, qui tela ad snem perducta, ιramam Vel famem rctfecaι aut Grumpit, ae-oepisse putanti CAPPELLus tamen ad h. I. et MicIIΛΕLis in relemm. p. 2O7. ConseTunt Arab. collegit, com- porsaou unda Habao. II, 9. PNa v SA colligens lucrum P.
A colligendo Arabes faciunt omnes, unioers; hinc jαm uua erit absit re, omitibus tanquam coIIectis pers eors. et finire. Sensus est: cum Jova Iudaeos, quantum satia