장음표시 사용
71쪽
i Secundae Sectionis 'COM MENTARIVS
Rouidentiam Medico necessariam esse, notissimum est:propterea Hyppocra . tes multis est voluminibus notas persecutus,quibus de aegrotantibus aut spem, aut timorem concipere debemus QSamobrem eum Aphorisimus saecundae Sectionis vicesimus quartus ad eamdem medicinae partem pertineat , & magnum ad praedicendi rationem aditum aperiat; summa ope niti decet , ut probe illius sensum, auctorisque consilium assequamur . Itaque hunc . explicaturus primum varias D eluse
72쪽
eius si versiones, & illas quidem vetustio-NS , proponere in animum induxi, ut , quas afferre potest lectionis varietas, dissiculi tes , commodius Lector percipere valeat: tros vero satis superque fore existimaui licet enim tot fere existant, quot hucusque au, ctores Aphorismos interpretati supt , nihilominus tamen ab his , quas proponimus veris his potius, & dicendi Brma. quam sentet tia'differunt. - ,
. Antiqua Septimaequarta est indicativa, & alterius hebdomadar o ua principium. Contemplaria vero undecima: haec enim est quartR secundae hebdomadae. Contemplaria vero rursus septima decima; hate est enim quar ta a
73쪽
Sectionis Semudae. ta a quartadecima; septin a vero ab unde
Theodori Gaza verso. iDies quartus septimi index est. Octatius principium alterius septimanae exorditur . Undecimus etiam considerandus est: quar Vtus enim secundi septenarij est. Item deciamus septimus consideradus est: quartus enima quartodecimo, & septimus ab undecimo
Septenorum quartus est index, alterius se mimanae octauus principium. Est autem , &undecimus contemplabilis: ipse enim qua tus est alterius septimanae . Rursus vero, Sedecimus septimus contemplabilis: ipse siquiadem quartus est aquarto decimo, septimus vero ab undecimo. 'Vt igitur perspicue magis de huius Apho 'ποι' acrismi sententia differamus,dedierum in morbis obseruatione praefati quaedam oportet. o In primisque diluenda is vetus dubitatio, cuius mentionem Celsus fecit libri tertij eapite quartor nam cum dies impares potissi mum ab antiquis notatos assirmet, imo negabant aliqui , ut Asclepiades, m ullo dieia . quia,pa imparve esset,maius,minusve peri oculum esse a nam interdu pares dies imparH, bus
74쪽
bus peiores fiunt, & quartusdecimus par est, etsi illum valde Hyppocrates obseruaret. Deinde obijeiebant ei inconstantiam , & leuitatem: nam si dies impares tanti faciendi
fuere, tuiti octauum primi naturam habere
dixerit etenim hoc ipso Aphorismo asserit ,
Octauum alterius hebdomadae principium
esse nonne sibi repugnat, qui decimum , α
duodecimum negligit, quasi pareS, cum tam mea decimus sit tertius ab octavo,& duodecimus sit ab eodem quintus:atque ideo ute que impar habendus, aut negandum,in octauo primi naturam inesse λ Dicebant etiam Hyppocratem sine probabili ratione abundecimo transire ad quartum decimum: quiae si nouum, & undecimum ut impares aestimabant, ad tertium decimum, qui similiter impar est, transeundum fuit, non ad quartum decimum. His autem reprensionibus subiungit Celsus, quam putat erroris caussam exsti- tissem, scilicet,antiquos, etsi admodum celembres viros, a Pythagoricis numeris fuisse deceptos, haec obijciebantur. ii Sed non est mirum, Asclepiadem ex orandi magistro ad medicinam repente conuersum , & verborum artificio longe magis , quam medendi scientia, praestantem, tum haec , tum alia plura ignorasse. . Ipsum magis Celsum admiror, alioqui non minus diligen- , tem, quam elegantem Hyppocratis inter- , a Pretem,
75쪽
se ionis Secunda. spretem, argumento tam leui,ac inani Asel piadis temeritatem Hyppocratis grauitati, atque peritiae praetulisse. Erratum est igitur ab ijs, qui Hyppocratem reprehenderunt, quod consilium illius ignorarunt penitus, nec artis inueniendae, di de inuentis iudicandi, rationem nouezunte experientiam , inquam, ignorarunt , artium' principia,& mdamenta constitu ere, eoque decepti maximε sunt , quod solius ope rationis , citra experientiae adminiculum , se doijs rebus posse cognoscere, & statuere creduderunt , quae res solis in medicina facienda maxim4 versatis innotescere valent. Nonis
est Hyppocrates Pythagorae numeros ut illi
commenti sunt secutus: sed naturae obse uator diligens fuit: quam statos terminos,&stata tempora rebus omnibus constituim , certissimum est: quos terminos , quaeve tempora , sola nos obseruatione cognoscere va
Naturat autem modos Hyppocrates con-
templatus, alibi pares dies ab imparibus segregauit, ut libri primi Epidemion , secti ne tertia. Alibi miscuit , ut hoc Aphorismo,& quartaese onis tricesimosexto Et ob eadem caussam optimer nouit paresy interdum esse, ut obijcitur paribus deteriores , ne que pugnat secum ipse,quia alibi dixerit,impares die, marivi cauendos, nam,
76쪽
ait maxime, hac comparationis nota, locum aliquem paribus manifeste, sed in obserua dis naturae modis diligentia; quamobrem illi naturam ipsam accusant, cum diligentiam Hyppocratis reprehendere conantur et nec usquam Hyppocrates dixit, octauum diem primi naturam habere, ut hinc sequatur, decimum, & duodecimum, ab ipso neglectos, pro imparibus habendos esse . Τa
tum dixit, octauum esse secundi se tenarii, principium, quae verba aliud, quam illi opinati sunt ut suo videbimus loco significant. Neque dicendum fuit, sine prodabili rati
ne ab undecimo ad quartumdecimum Hyppocratem transgressum, quoniam in nulla ratione, citra experientiam, vis tanta,inest, quanta in ipsa, citra rationem, experientia. Itaque Hyppocrates non ex ingenio , sed usu doctus variam dierum obseruatione proposuit: nam ut varios casus diuersis di bus , item eosdem casus non eisdem diebus diuersa significare, usus ostendit. Propterea alias pares dies , alias imp es, alias una promiscue ambos proponit, alias de uno salias de pluribus verba facit. Inde iactuu
est etiam ut paulatim ad id, quod proposu
tum est, accedamus ut quaternarios, &septenarios maxime obseruandos tradiderit: nam quaecumque ad homines naturam
77쪽
maduerterat, ut multis ab eo proditum est
libro de carnibus 'uem de principi js inscribendum viri quidam doctissimi statuerunt
ex quo libro M. Varro multa desumens libruedidit,quem hebdomades inseripserat. Modu Gellio accepimus , qui libri tertia nocti uni Atticarum capite decimo, illa ex Varrone retulit , quae ex dicto Hyppocratis libro desumpta nemo, qui loca contulerit, negandum certabit: ergo & in morbis septenarios ob. seruandos admonuit, & quartanarios, ut qui septenariorum medietatem contineant, ut eodem libro de carnibus testatus est.
His hunc in modum explicatis, de consilio Hyppocratis agendum est: & quia de re hae
non una est opinio, varietatis huius land mentum primo explicandum est. Dies diuiduntur in tres classes ut communis medentium schola recepit mam alia decretoria, seu iudicatori', seu critiei voean tur: ali; indices: alii tertia generis sunt, de P iuricato- appellantur intercalari intercidentes: tu. dieatorios autem ipse Hyppocrates 'pe me' morat, & κρωμα Graece appellat, quorum
ali3 pares, ali; impares dicuntur, & utriusq; elassis singuli enumerantur liba .Epid. sect. 3 licet ipsi impares iudieatorii appellationem tanquam propriam,sibi vendicauerint: quod& Celsus testatus est eodem libri tertia ,capite quarto; & Ηyppocrates diserte docuit
78쪽
H μ 3, quarto libro acutorum,ubi pares a iudieatorijs ita seiunxit, ut iudicatorij nuncupatio . , ne impares intelligendos voluerit. Interea. larij voeantur, quos Hyppocrates nec inter pares, nec inter impares memorauit: pares
2I. 27. 3 I. Erunt igitur intercalaria, reliqui omnes a primo ad tricesimumquartum,qu Hyppocrates omisit et inter pareS 2. S. I 2. I 6.
ap. 3 3. In ipsis vero iudicatorijs diebus, tum paribus,tum imparibus tertium genuS nota, tum essiqui dicuntur indi es, seu spectabiles, seu contemplatorij, seu ut antiquior inter pres Galeni vertit contemplarij, de quibus posterius plenius dicendum est. QCum ergo huius Aphorismi documentum ad dierum obseruationem pertineat; de qui hus Hyppocrates diebus verba faciat, dubiu' est: nam alia Galeni, quem plerique ex pori sterioribus secuti sunt , alia quorundam recentiorum opinio fuit. Etenim Ioannes Baptista Montanus, cui, assentiri Franciscus Vallesius videtur, hoc Hyppocratem. Aphorismo scripsit, veros ,& legitimos decretorios dies explicare , qui sunt, septimus , decimus quartus, & vigesimus. Gos ultra licti alij dies existant de-eretorij, tamen illi non sunt hoc Aphorismo
79쪽
Sectionis Secundae nominatim comprehensi, quia primis ipsius
viginti diebus continentur, quorum repetitione illi ostenduntur, qui intra vicesimum a Meret ij reperiuntur ; Vm , gratia exempli,post vicefimum decretorius est vicesimus septimus , tricesinius quartus, de quadrage- sinus, qui pare, videntur esse prioribus illis quarto decimo, & vlaesimo, quibus alli etiam in singulis vicenarijs vltra quadragesimum respondere .creduntur, ut ab ipso etiam Galeno est notatum, & ad hunc Apho, rismum, & libri secundi de diebus decreto
Sed in hac opinione illud absenum videtur, Hypmeratis seis e consilium ea docere , d quibus nihil omnino docet: nam de septimo, quarto decimo , & vieesimo nihil dicit, quo intelligamus, haec aliquarum propositionum
subiecta esse : non apparet enim, quomodo ex Aphqrisino coficere debeamus,dies septimus est verus decretorius, quartus decimus
item , vicesimus item: quinimmo in Aphorisinonee decretorii appellatio ulla, nec diei meesimi mentio est: sed nec illud placer, vero & legitimos decretorios Hyppocrati esse , septim', decimum quartum, & vieesimum , quia stat Hyppoctatem iudieatorios etiam disert. appellasse tertium, quin
tum, nonum , undecimum, decimum septi in .mum. Et in prognosticis non tantum tres 4
80쪽
Montano memoratos , sed & quartum ipsum undecimum, de decinium septimum iudicatorios alpelliae ; propterea opinio haec omit
Galenus igitur secus docuit, esse videlicet sermonem Hyppocrati de diebus indicibus , & spectabilibus , quae lententia verbis Aph risini consentanea est: cum enim in parteistreis Aphorismus commode diuidatur, ita parte secunda est haec propositio expressa , dies indecimus est contemplabilis, item in dies decimus septimus est coteptabilis,a qui- hus non abhorret, quae in prima parte habetur:quartus est index,quamuis enim alia vox sit index, quam: contemplabilis, illa Graemis, haec dicti, idem tamen sensus putatur esse. Docet igitur Hyppocrates, qui dies sint eontemplabiles, seu iudices, non autem, qui sint decretorij, Graece vocatir cuius vocis alius sensus est, quam di iarum & θεώρου . Sed ut Hyppocratis consilium .plenius consequamuri, duplex dissicultas explieada occurriti prior est,quot nam dies hi spectabiles, vel indicas statuendit altera vero, in quem usum dies indices
, De prima, cu Hyppocrates hoc loco treis in indices memorauerit quartum, undem rimum, decimum septimum: Galenus, &posteriores interpretes , & auctores longe . plures