장음표시 사용
421쪽
elus est simplex imius motus propivaelamentorum simplices finiti sunt:quoniam no plares duobus Mottis athomorum sunt proprii athotnisci simplices ut duo primi syllogismi pro/bant igitur motus proprii athomorum ci simplices non uin infiniti sed sinui. Ex histribus syllogismis laquitur, uartus sic quot motu tot athoma finiti sunt motus igitur athcrea finista erunt. Hoc igitur ni oratio fullo stiea Aristotelis, Gluitur Aucroes autem uult q. Ari/stoteles nunc demonstratione ostensiuae recta probet dimenta esse sinuariuia antea probauit demoniuratione ducente ad impossibi ut testum ex pro bat primo numerum corporum simplietum esse secundum numerum tuum impii lium, Mementum est corpus simplex:&im corpus simplex liabet motum simplicem: ideo quot simplices sunt motus:tot corpora erunt sinanti ia Secundo probat Q numerus nactuum simplicium sit pronumcro locorum:&huius causa est quia motus simplices sunt ad loca terminatalideo se itur quot loca sunt:to esse motus simplices, Ex his arguit a primo ad utismum:si loca sunt finita: motus sunt tali si motus sunt finiti:corpora simplicia erum sinita, Sed loca sunt unitat igitur c corpora simplicia erunt finita . Quo uero ad ucrba attinet: detes stire t ut 'at Auero a simplices lationes non sunt plures duabus:loquendo de lationibus rectis quia loquendo generatim sunt tres uideli et a mediolad medium lc circa medium Ulterius id de
I lsinam loca emicratim sunt duo scilicet sursum alius locus est stirsum simpli licitatius deorsum limpilalter:alius sui sim in respectu. Alius deorsulta respectu .ideo quatuor sunt alcmenta speciatim tuideli et simplieitcraeue ut ignis qui clur sum limpii iter . simpliciter graue ut terra qu veli simplieiter deorsum lcue in rclpectu lut aere qui est sursum inicipectu: 'raue in respectu ut aqua: quae est dcorsum in respectu generatim atduo sunt graue a leueriaci it etiam duo lunt loca generatim sursum cx deorsum.
CV M Autem finita esse necesse sit: restat considerare utrum plura fies an unuqesdam enim unum solum esse supponunt:& horum alii quidem aqua:alii aute
aerem: alii uero ignei, alii autem aqua quidcm subtilius racre autem dcnsius: quod uniuersos coelos cum sit infinitum continere dicunt.
Cum terminata siliquentio de infinitate alemcntolum: in qua deton inanim est non esst insinita a lementa: proponii nunc aliam quellionenitI inquit cum aut hi. ita cile alc in lane ceste sit: restat conliderare ut m plura sint uno:an unum tantumalementum scinde prois quendo narraturicrum opiniones:c primo eorum:qui uni: messe diXcrunt: Δ inquit ciuidam enim unum tum rerum generabilium in lementum isse supponunt: c suppleati pii rauno: Aeorum qui unum cile supponunt: na: rat distesentiam:c inquit Alcrumali quidcma tu ralli autem aerem' ait Lucro is neni:alii autem horum extremorum mcdium uti, licet aqua qui dein subtilius:aere uao densius:N hoc medium diuunt ambire alc colitinere uniuersi iocios clim si infinitum Quo uero ad uerba attinet:debes stitest cum Aristotelcsau. uod conti ere dicunt univcrsos coelos: Potest dupliciter intelligi uno modo: in illud medium cotineat coriosa quatenus extra coel festillos ambiens atet penetransscvictest stare ad illorum mente. Alio modo qnaedium illud contineatur ab uniueriis coelist quatenus intra coelum stans est materia omnium generabilium. Alii intelligunt fit illo hoc medium corinere uniuer os coelos:& omnes res intra coelos contentas quatenus est unlui salis niateria calloriim c rerum generabilium:& totum est bonum. Aueroes autem addit tertiam questionem uidelicet si a leι menta sint plura:questio emergit tertia quot sunt: ali ramon Aristotelem hanc quellionem dimisit meus. ad librum degeneratione:&propterea ixtimariir iste liberqtiali praecedii librude generatione&corruptione: non olum extimatura esse:sed reuera ita esti ut alibi dixin
Q U IC V N QUA E Igitur hoc unum quidcm aquam aut acrem faciunt:
aut aqua quidcm subtilius:aere uero densius destide ex hoc raritate dcnsitatri; caetera generant:i ipsi ignorant aliquid aliud a icincto se facere prius Nam Oneratio quidem ex a lemcntis compositio est: ut dicunt ad elementa,emuli dissolutio quare id quod est subtiliorum partium natura prius esse iacccsle,st cu
igit olim corpo ignem subtililliinu esse dicantagnis uim natura primu erit.
422쪽
dium quoddam inter extrema:est enim aer quoddam quasi medium ignis cla aquae r aqua etiaquasi medium aerist curerm .id quod est aere densius ex aqua rarius:quod dicitur uapori est etiamedium: quare simul his omnibus obteitHula omnes messium alementorum dixi runt ei primum:& primo sumit quomodo his habent in dictis suisse dicendo &lnil qui ncrigit hoc
unum quidem aquam aut aerem faciunt: aut aqua quidem subtilius aere autem densius:deindem hoc unoequod ponunt raritate densitatespcaeterii generant: nam raritate generant e illo ignem:& omnia ignea:densitate autem taram' ovomnia terrea: hi ipsi sic dicendo ignorant aliquid aliud xlemento se iacere prius Ex hoc uult Iraberest sibi ipsi contradi ut:&hoc deducit: α sipponi primo Q quando ex sementis fit mistorum generatio: sit a generatio est corinposi/tioicum non fiat nisi condensatione cu compositioneiquando ucro ex mulis sit generatio dicimentorum:illa generatio est dissetutio generantur enim aelementa ex mistis rQblutione mi/Ita uero ex Mementis compositione Hoc inquillnam generatio quidem suppleriit torum ex
internentis: compositu est: ut dicunt ad xl enta uero supple protectio rest dissolutio ex haelappositione infert non medium a lementum:ses tremum esse primum uidellare igncmesolainquinquare id quod est subtiliorum partium natura prius esse nectile est cum igitur omni ucorporum ignem Iubtilissimum este dicant: ignis utica natura primiterit. Aueroes deducit pri Quae auero. mam consequentiam ex desinitione a lementi:quae est Φ sit simplicis limum eorum: quae ex comitii. stunt in composito at extremum est simplicius mediorest enim medium duplex ut ait qualitate:ut rubrum inter album cx nigrum: ex hoc est simplicius utro extremo, c, quantitate:ut eqle intresumum cuminimum:& hoc est simplicius altero extremo uideIIcet umor quod conitinet vale:&lius Arguatur igitur sic: simplicius est luscomposito subtilius est simpli/cius denso: igitur prius denso. Vlterius sequitur tau pri/mum omnium:quia est omnium simplicissimum, Sed haae deductio non placre quia non seu/tur ex sappositione posita:suppositio enim frustra tuisset.Mesius igitur dicon, prima ct ultima corumum tia sicuntur duobus politis:primum est a lementorum generatio ex mistis siti Iulio generatio mistorum ex ementiis sit comm liti securusum et q. compositio sit natura prior r solutione: mconpositio est monis a non esse uel saltem abesse impcificii adesse
persectius Ex his duobus sequitur id quod est simpllatus cx subtilius esse prius:quia terminus a quo stula naturae prior termino ad quam . Arguatur igitur sic quod est prius in aliquo ordine est prius omni eo quo ille ordo est prior.Sed simplicius est prius natura in compositione cum positio est prior revilutione:igitur simplicius est prius mistocvmedi,quare ignis qui est sim.plicissimusterit primum corpus omnium corporum: uel dici potest sisticit illa suppositior quam Aristoteles positi uidelicost generatio misti ex adlementis si compositio:generatio elementi ex isto sit, Glutio:quia si est resblutio:est quia a misto ada Iementios turians ad sim, plicius:modo simplicius pri' est natura compositorigitur ignis qui est omnium simplicissimur
erit Omnium primumdiluod est contra eos:&sic patet deductio uirtusui consequentia ex illatina suppositione. Ex his infert Meroes contra themistium M. hoc impcssibile deductum contra antiquos non est quatenus uoluerunt generationem esse uia rar factionis okcondensitioisrsed quatenus uoluerunt primum caelementum este quoddam medium intre extrema:c hoc qd dicit Auctora recrem esimam contra hoc oblati Aristoteleslut omnibus patis 1 in terra argu it Aueroe si confutatio Aristotelis esses contra hoc quod dixerunt de generatione', sit raritas Dei densit man quaeritur utrum pG raritatem uel densitatem intelligerunt sermas sebstanti a lesian accidentales uidellare qualitates.Si substantiales:tune medium no esse corpus in actu sed ens in potentia lut materia quod est contra eos sin autem intelligunt esse qualitates tune generatio esset alteratiotui in libro de generatione argurum est culta dici potest Q siue Aristo teles oblita contra hoc quod dicunt primum Mementum esse medium: siue contra hoc quod generatio est raritas uel densitas: utroca modo errant antiqui:lica in libro degenoatione procedar contra secundum magis.
DIEZERT Autem nihil inecesse est enim unum quoddam caeterorum csse
423쪽
Expositio, ratione altem necesse est non medium esse primum:sedcuoddam allud a medus tamennae modo illud sit simplleius ac subtilius ζquicquid tu illud. Nam secundum peripareticos iu res ueritate illud est prima materia:ut diuetur:&dictum est suo loco.
PRAETEREA Raritate ac densitate caetera generare vi subtilitate atqgrossiciemihil differt Nam subtile quidem rarum grossum autem densum e se uolui Subtilitate rursus atl rostitie:oc magnitudine ac paruitate idem est subtile enim quod quid laruarum:grossum auten,quod Magnarum partium est Quod enim ad multum extenditur Id subtile est:tale autem id st: quod ex paruis partibus constat quare accidit ipsos magnitudine ac paruitate substa
Secundo oblati iis:& supponitidem esse generari aliquid raritate c&densitate quod generari magnitudine o paruliate probat suppositioneni: quia generari subtilitate ovgrolii te inlcncia imagnitudine oviaruitate sed generari raritate di densitate est aliquid gnari subtilitate ex globsitio igitur generari aliquid raritate di Pollitie est generari magnitudine o facultat de ratio
nc primo tangit minorem d praetrem raritate ac densitate caetera genrearii subtilitate at*
ertaikieuilhil restiti laxis minorio eam probat.d nam subtile quidem rarum grossum aut cindenium esse uolunt. Deinde sumst malorem ola inquit iubtilitate rursus atq; grossicie: αmagnitudine ac paruitate lippie generari idem estio dicit causam:quia sobtile ei quod quide paruarum partium est groilum autem .quod magnarum' quod enim ad multum intenditii ldiubtile est tale autem id est:quod ex paruis partibus constat. Haec est maior:dcinde dat cochusionem:& nquit quare acciditi es antiquos magnitudine ac parulrate caeterorum substanii ια diuidere genaandore ita idem est raritate di densitate generati:quod magnitudinei paruitate:quar erat suppositio.
ACCID IT Autem ita desinientibus cuncta ad aliquid dicere: atq; absolute non erit aliud quidem ignis aliud autem aqua aliud uero aer sed idem ad hoc quidem ignis:ad aliquid autem aliud:aer.
Hac siippositione stanterarguit nunc contra eos probandon, si caetera perierantur raritate cudensitate:tunc nihil reit absblutum:sed cuncta ad aliquid:deducitur,ox syllogismus sic componit quamn generantur magnitudineo paruitalcaei tablum ad aliquid:esit mim genitum omne aut magnum aut paruum quae nillil sunt nisi ad aliquid . qua cunc*senciantur raritate cudensitate:generantur magnitudine o paruitate .ut ex suppositice conitat igitur qua cun seιnerantur raritate cudentitate erunt Blum ad aliquid .inquit acclilli autem ita definientibu S cucta ad aliquid dicereuta ut ab lute non erit aliud quidem ignis:aliud autem aqua: aliud uero aer:sed idem adhoc quidem illi ista quod est magnum:ad aliquid allud aer:ad quis est pari upata lim consequentia componendo syllogismum ex suppolitione tacta, inbes scirest a cratio differt a prima:quia prima fuit contra posui nem in se:quae uoluit primum adic mintum rite unum mediorim Haet secunda est contra modum ponendi qui fuit' ex illo medio cateιra generentur raritate ev densitate arguit enim q, licia tera omnia est nc tum ad aliquidistnihil eorum absolute tale Hac quoad verba. Aueroes autem in principio comenti ueste vidciturist Aristotcles contradicat hist inquantum illi concordant cum ponentibus athoma:ci sal hi quoniam statim Aristotcles hoc facit:Δ ru,n in principio testus postea balbucicndo reducitur ad expositionem nostram: ut bene intelligentibus patet.
QVOD Quid Nili accidit Rui plura quidem Hemcnta esse aiunt: magni tudine autem dc paruitate differre dicunt Nam cum unumquodin quantitate sit definitumarit inter ipsas magnitudines ratio aliqua quare corum quae ad inuicem hanc rationem habentialiud acrem:aliud ignemraliud terram: aliud aqua esse necesse est:propicreari in maioribus rationes minorum insunt.
Obitrenunc contradicit quibusdam:qui dixerunt plura esse rerum a lementa sed dissere stilum magnitudine ac paruitate:quae ureo sint haec a lementa:qulcbsint hi qui sic dixerunt Aristote ita non expilaatmec est nobis curandum Arguli igitur iis Aristotelesinam si ita citet: drenisset aer:
424쪽
set aedi. cvlgminaquae, terra deducendo consequentiami supponit ea qua quatitate disserunt trabere inter se aliquam proportionemrqua constituuntur:ucibi causa: si a disteri ab plo quantitatQiplum a abct quandam ad ipsum D proportionem:qua ipsum a conitituit in esse: au potita ponetur ipsum a tetv qua remota:etiam remouebitur, inquit quod quidemcx iis accidit qui plura quidem alearit,elle aiunt: magnitudine autem di paruitate disterre ducunt:quicunq; sint illi: tuos non expiliari e quod hoc idem his etiam accidat: deducit .suppornens quod dictum est:o, inquit:iuun cum unumquodet quantitate sit definitum erit interip. sas magnitudines rario seu proportio aliqua:fiipple qua constituentur inesssie est igitur suppotioRuce definiuntur cvdificiunt magnitudine uel quantitatae proportione constituuntur . tax hac sappolitione arguit nullum cclementum cile tale simpliciterinam ignis erit ad aerem ad quem trabet proportionem qua per magnitudinem cotistituitur:aer etiam erit ignis ad aquam quia quam proponionem luitat ignis ad aeri meam aer habet ad aquam:c aqua erit ignis ad terram ratione eadem& ita nullum clementum erit tale ab lute inquit quare eorum quar ad inuicem hanc rationem habenina liud aeremtaliud ignemialiud terram:aliud aquam esse necesse est: χ sic quod est ignis ad aquam:erit aer ad ignem:c quod est ignis ad terram:erit aqua adat rciri. 1 huius consequentia causam assignat d proptereast in maioribus rationes minorum
insunt:aeri enim thest ratio cumroportio minor ad ignem quae inest aqua si comparetur ad aerei cu inest terrae si comparetur ad aquam:ciata proportio minoris ad maius: quae inest acri respectu igni inest aquae cutemcraquae quidem respectu aeris .cvterrae respecti aquatac, ita nihil horum erit abiblute tale. Haec Arii toteles Ave es autem uelle uidetur Aristotelem contra Quae auer dicere his:qui dixerunt athoma:quia isti diAerunt athomaelle rerum alementa:distem p par com xliis, uitate di magnitudine 2sed errat:quia Aristoteles deducit de quatuor adementis: c nodeatho mB:probat enim', si quatuor alementa disserunt solum magnitudine cv parti state: tunc nul/lum eorum erit tale absolutcista Llum proportione:quor ratio docet suille quandam positione quae dixit quamor esterilementa rerum lut sunt ignis acri aquale terra:& illa dit' erre diu quat itate . I contra hos obicit clare AristoteleS:ut omnibus patetidci ipitur igitur Aueroes.
QUICUNQUAE Uero ignem a lementum supponunt: hoc quidem es, si tum fugiunt:alia uero ipsis accidere absurda necesse est aliqui enim ipserum igni fi 4 μ
guram acc6modant: ut ii qui riramidem faciunt:&horum alii quidem iiDphi ab idi' '
clus dicentcs: pyrainldcin quide iudicunt figurarum acut illi IIaani: 1gncmauicni Irrati abiisa corporum Accomodant Hactenus de his qui primum ae lementum secerunt mediummune transit ad eos qui primsi a te, Adiungunt mentum fecerunt extremum uidelicet ignem:&primo proponit quales facientes ignem ale F px-nt' mentum se Eabeant circa absurda:& inquit quicun* uero ignem a lementum esse si pronunt Uicunt uer quod est extremum: hoc absurdum:quod modo diximus contradiccntes medium estexlemendum ditu tum:AEugiunt:alia uero piis accidere absurda necesse est evata licet eustent dictum absurdum vinuo non euitant ad M.quae diaturus est de inde incipit narrare opiniones:& inquit aliqui enim ipsis rum igni figuram accomodant:ut liqui pyramidem taciunt:& suppleturci hi sunt: qui lenem
dicunt esse rerum ae lementum primum, sed quia isti sunt multisqui conueniunt in ponendo ignem esse rerum primum a lementum: ponit disterentiam eorum panes modos ponendis in rationes quibus mouebantur ad ipsum ponendum:c primo narrat primam rationem: quaesie
componitur in secunda figuralpyramidale est acutissimum agnis est acutissimus letitur ignis est pyramidatis Vltra sed pyramidale maxime habet rationem primi a lementia stitur, nishabet rationem primi aelementi, Aliter potest inponi: q,nim Omnes qui ponunt letnem Iecclementum remin:conueniant in ponendolpsum esse pyramidalem:ponitdit renitam rationum quibus mouebanmr ad dicendum ignem esse pyramidalem:& sic non pames positioner scd paenes ea qiux cCn secuntur positionemrAristoteles ponit different lam inquit et Iiorum alii quidem simplicius dicentes pyramidem quidem dicunt figurarum acutissimamcu pyramida Ie esse acutissimum ignem autem corporum esse acutillimumquare in secunda figura ex dup/tios astrumatiuis uoluerunt ignem esse pyramidale Sed posset dici defendcdo hostest ex duab' a Rirmativis syllogismus est utiliis:quando maior conuertitur. Respondet Aucroci maiori O by Russio conuertitur non enim Omne acuti limum in penetrando est pyramidescivisiquando penetia, QR tui
425쪽
ProserenteSadducentes Asseretes uerbum additu.
Arena unde sit aurum Expostilo tio fieret merito figurae in habentibus figuras est igitur rationis huius primus desectus', fit in secunda figura ex duabus a firmativis:quarum nulla conuertitur Secundus desec fluedicit Aueroes est:quia non dum patet an ignis habeat figuram sibi propriam uel ne sex Darii nor est falsa. Plaec Auer s.
ALII Vero probabilius rationem proferunt asserentes aeorpora quidem cun cstac eo composita me: quod est omnium maxime subtilium partium , Soli λdas uero sisuras. pyramidibus quare cum corporum quid jgnis sit subim
limimum Iigurarum uero pyramis maxime paruarum est partium atq; prinaa:
primat figura primi sit corporis agnis profecto pyramis erit
Nunc tangit rationem smindam aliorum:quae sic componitur prima figura compelli primocorpori pyramis est prima figura igitur pyramis competit primo corpori, dira pyramis compe/tit primo cortruri: igni, est primu corpus .igitur pyramis competit igni ante igitur u syllogistmum componata narrat qualis sit haec secunda ratio comparando eam ad primam: c, iustalii uero probabilius rationcm proserunt: d, ita ha ratio est probabilior prima. deinde proba primo sorpus igneum sit primum:& hoc quia est id ex quo maxime corpora mista componuntur:&sic uult habere minoris probationem in secundo syllogismo di inquit asserentes corpo/ra quidem cucta ex eo composita esse quod est omnium maxime subtilium partium: quale est ipse ignis .ecce quomodo uult habere ignem esse primum corpus: quatenus eo omnia alia componuntur: quae quidem fuit minor secundi syllogismi deinde tangit probationem mino. ris primi syllogismi uidelici ter, pyramis sit prima figurarumcuratio est: quia ex ea omnes D Iid, corporca: cI figurae componunturicvsic patet minor in primo syllogismo quibus proba/rix florat primam rationem: cxponit secundam ct inquit quare cum corporum quide ignis sit subtilissimum:figurariimuero pyramis fit maxime paruarum partium sit 'ple concludaurpe primam rationem ignem elle pyramidem uel pyramidalem. deinde tangit secundam rationem cucopuletur sic di cum etiam pyramis sit prima figurarum: hae est minor primi syllogus
mi di iam probata:primaet figura primi sit corporis:sequitur per primum syllogismum: tyramis competit primo corpori deinde tangit conclusionem secundi syllogismi:quia tota uis starin minore illius uidelicet Q ignis sit primum corpus:quaedam probata est: Δ inquit ignis prinsectio pyramis erit uel qui pyramidaIOHaae igitur est ratio secunda quae duobus syllogismis
conficitur Aueroes autem uoluit', Aristoteles primo accepit duo antecedentia: Δ, secundo in 1llis dedit duo consequentia Primum est ch corpora omnia sunt composita ex igne Secundumq, primum corpus scilicet spI ricum est compositum ex pyramidibus.ex his simul sempitis: infert primon ignis est teris corporibus prior:o, subtilior.Secundoca pyramis est minimadvprima figurarum His duobus illatis Aueroci ex testu componit duos syllogismos primus est prima figura competit primo corpori pyramis est prima figura . igit pyramis compcti primo corpori Secundus pyramis competit primo corpori signis est primum corpus igitur pyramis
competit 1gni deinde in comento sequitur illa prat: 'a cratio quam Aristotclem rcpraehendet:non potest iuste repraehendi: quia illa utitur ipse mel Aristoteles quando probat motum circia larem competere primo corpori arguebat primus motus competit primo corpori :circularis cst primus motus igitur cinularis competit primo corpori:sed primum corpus est coelum igitur competit coelo:etiam illa utitur Aristotciles quarulo probat coelo competere sphaericam figuram: ut patet intestigi tati. Auero autem dicit Φ haec non sunt paria:quia coelum necessario debet esse figuratum: aula mouet cuin ani mal modo omne animal quod mouetur:est figuratum, at ignis cum non moueatur motu ans mali: nec sit animat: non est clarum an debeat habere figuram propriam
ALII Desigura quidem nihil dicunt: subtilliinaariana autem partium Iolum ipsum faciunt deinde x hoc composito caetera seri dicunt:pc inde ac si arena uia de fit aurum conassatur
Nunc narrat positionem aliorum:qui defigura a lementi nihil loquenteside a lemento v concordant:undemquit alii autem de figura quidem nihil dicunt scd ipsum clementum ut alii dixerunt faciunt tenuissimum ac subtilissimarum partium deinde ex hoc aelemento ita tenuissimo ac subtilissimoi composito ac codensato caetera fieri dicunt: rinde ac si arena unde sit au/
426쪽
rem:cossa eri.n arena illa tenuissimaritavi mea aurusit comξ ae condensas: Choe pacto frustru auri ex ea orit dicit aut arena unde atin sit:grece uno uerbo plagma larie quo laustrii
Veruiuisqi hcc difficilia accidui Nas primu quide corpus diuisibile faciunt: rursus ad hanc suppositioncm rationes quae prius dictae sunt: acceduri tapositio
Obicit aut nuc Arist. utriset uidelsia figuratibus es au pyram decismo figuratibus:& porro sic ordiri, qauelae lemctuqdponu tenuit limul est indivisibile uel diuisibile Sed nec sic nec sic:igit adlemctu tale: qteipm p ut eo nolo primo igie ondit illoeno polle cundiui libiter 'di insit uerit ham utrisu difficilia accidui blasi primu quidc corpus indicii ibile faciut rursus ad hac stippone siue oppone roras pri'dicte sui cotra democritu c leucipsi acceduriquare prima fult q. utii ac cotinuuio esset in infinitia diuisibile seria indivisibili posset idius sibile cotinuari: l sunt cotraria principiis mathematicoru quo uero ad uerba attinet:uerbum: SUID POSIlIONEM rsce est hypoethesim: sue hypothesis itoduppone ac oppone accipi init in us Auer.cia, hoc loco, Auer ait taponctes figura igni cynoponaes coueniunt prio Q gnis est subtilior mento. xlvi. Neris adtemctis:&Ppterea est clemctu primu do ex diuerstate copositioisiliu ignis id itate sui caetera corpiignis n. apaeos creatus fuit tumorosus apaeos naturaliter initibus ablui cu cuilleptesco stringunt' appropinquat:fixit caetera nasi parti appropinquat:fiet aer, limagis: fiet aqua. silien magis fiet terra. addit in Auer.Q iste sermo potest intelligi solum de hiis qui dant figura igni sed egono uideo quomodo possit hoc intestulina littera norstra est negativa legitur. enim sic alii autem defigura quidem nihil dicunt.
Preterea si naturaliter coteplari uolui:hoc dicci ncqueut Nessi oe corpye corpo tricoparabile sedin qualitate: de magnitudies ipleia similariu quoq; demetos; δεμ pponi siter scha et: velut toti 'aquq ad aere totu: ex e cincti ad demetu: δ ''sili ii celetis id gen9e e modo:aeretia maior est aqua:&oino id quod est subtilio Eliam vi mitiu/eo quod est crassios paret S c emetum que; mingeme qua aeris Si Aurem igitur magnitudo minor inest maiori: diuis bile .psecto erit actis dementum S ipsius ignis identiderm ex eorum omnino que: subtiliorum partium sunt:
Oblestiue cdo rone naturali cu suppol primo a lemcta esse coparabilia sesqualitatine, syllo Expositio.
glsat hac suppositi csicoennia corpora coparabra sunt corpora Oparabilia:lgitur sunt coparabilia i m quantitate insit plerea si naturaliter cotemplari uolut:h dicere nequeut deinde tacit malore ex inqt nati omne corpus est corporieomparabile scdm qilaritatem:Iure est malo uidelicer: omnia corpora siparabilia sunt com arabilia si 'riantitatem, deinde anpli minorem cuinquite magnitudines spe tam simi/anum corporii qua cun sint illa suae milialsiue simplicia: ffelementoruipcines inter se hartantestigini minor:sed a lemcntacvuniuersaliter omnias, miliaria sunt comporabilia ponit Gemptu e labet ulmi lusiola v inquit uelut totius aqua ad acre totu.& uniuersaliter est menti ad elementum:&in caeteris id genus similiter hoc est in similaribus eodem modo haec est conclusio uidelicet Q omnia arimentae omnia similaria sunt comparabilla scdm qnantitatemfecudo supponit , in excedente est excessius c, res quae exceditur. ut si a recedi b in didi milia ipse erit qualitas bipsius digitus causa autem est quia in malori est minus claaliquid ultra inquit aer etiam maior est aqua:& omnino liquod est subtiliorum partium malus est eo quod est crassiorum: q. si ita est patet aerem esse aqua malorem ovaqua a Iemem tum esse minus telemcto aeris per han uult haberest ex quo aerest malor aqua: in eo est magnitudo musicu aliud ultra ut ut an ceteris habere uult in maiori cotineri minus:& aliud ultra his duobus suppositis. Argititppositu vinqis igitur magnitudo mior inest malori spercotinentia:duisibi Iea secto erit aerisaelementu:c Ii parilia sunt coponat illi syllogism'oi Be cotinc,min' excessum .es diuisibile si eructilia, .cvrcqua excedi . ignis csitinet caetera a lemctalali ignis es dlassibilis. culta patet eos Dubitatio no conuenire ronibus uaturalibi is.sed dices ad qdponitur primasippo. illa enim nihil facit ad syllogismudici potist ponis ad oblectione tacita .po Iet. n. dic lenis no est maior necis solutio noricum sit indiuisibile:ut ipsi uolunt. ideo posuit prima snppositioncinam perullam tollitur
427쪽
X aq:nec ex uno aisi erct, aeris: nec exuno aeris fierct. X, ignis e tota ropse patet qa Sytes aetemctolia pontit, alcinueros .c magnitudieacidiuisbiles c, ita gnatio citi tempsali in analogia cosmucs aut e cotra sensitis a uidem' ex elemcto pilliori fieri elemctu rari 'i mitiplici ta analogia additauer hac roni maxierene si no det uacuulntrinsectantib': nati darei uacuu in trilectu polici sine lunu elemctu ec altero mar no pilum plenituero ut magnitudie
uerbis grecis Aristi, sicut celo lanat terra:tu uero facile potes itelligere dii natia ex tras latiothusiris fidelissimis:deide Ieat illipticia tacu positit hoc dixit reuertamur: ibi debes scire , itras latidib' is Auer. expolisthee cos uola. si magninido mioris elemcti cotinet i magnitudie maloris: Elemctu matret aer c ignis:erit diuili bile ck ut corp'subtile recipiet diuisio uesccherit copositum exitibus diuisibilib'. Auer.dupi expoli lioe enthymema uno mo sic tatellig&oans si elemctu alteraret in elemctu:tucitra mutarct de magnitudiean pultate talemcium a P alteraret niti uel depultate magnitudinc si sementii min'alteraret in maius Aliter intelligit ut sitans sim in elemctu cotineret imatori:luce' citi mai'hpet elenti talisinitiae, cosequi ita deducit:qa hiat press ulteri 'hiantites in iisni ovata lemcta infinitas elemctiptes iit:deinde seqt ibi ET ut si dixerit, ubi rem et dubita cotra hac roncsa dici pollet 'emetu eeunu:&ni plura: Ulta pres no erut Hemotu cotra obicit Auer.qminii cor/rusno pol fieri ex altero nili uel coplexioe hoc e alteratio factat coplexicte, uel copositioneri ae mutati facta in quato de pilo in magnu uel de magno i iiu.mo lim eos unia corp2 no fit ab uno corpeam coplexione fici igit rim copositionc:s ita optiuel ut pressuar fiat maloires .uc ut magne cogregent in min'. cu quouis mo lit: t elemetu hieptes:qsui istet diaqd negabat:loia ut mihi ut nullaten' cos at uerbis predis Aristo sed sit ficta ab eo: et supra talsis trallatioibus fundata deinde seat illam THEMlS IIUS aula: ubi inducit expone homiliti cudeissionerq antiquos defendebat uoluit 1git themisti'o si pies flemiton fuerit posite eqles iniuitate hoc co sindiussibiles:tuc et eructa et ut ecilla: cui tria neutro mai' sinatit pies no fuerint posite e ales hoc est indivisibiles sed malorcic, miores:tuc clemctallo opsesse e ilia:sed poterit altes altero mal este.&ὴ antia supte tui sucrutptese ales .qa Sincliuili biles: ideole itura eos Oias lemctaee sqllat hac uult ellerUnc Arit o. ut Aucr. narrat de
Sin aute diuili bilenis idem gigne figura determinat: accidet tem ignis igne no
esse prerea', pyramis no ex priamidibus costat Ite decio oe corpus aut cile. metu aut ex cicinctis ess-Na pars ignis nec est ignis mec ut tu aliud elementu
428쪽
ignis ipscipars es' a no et pyramis: no erit ignis: nec ultu aliud erit e semctumcumce aer'. ncca ita terra:nec suptem nec erit mixtum a lenientiH:quare iis qlgnungurat accidet prio ptu ignis no essic igni:cOtra ratione ignis accidet sido ali id esse corp'qd nec est alium ata: nec mel emctis miririnutis ignis lucccsitra eos:qignc figuriat. Aueroes in comao inseri quoddam Que Auer coc inquit cum Io apparer destructilo sermolscoucitenti uppone qdar igni figurat pyrami merito lilii, dalciquia est a lemctii corporii ldio Auer uult .n q, e dicitis Aristo. patet none hac noconum o pyramidale et cxleminum corpo okoes lementsi corpo est pyramidale .na licet ocpyramida testile inentu corpOR: no in omne elemctu cor tu est pyramidale. lnslatia est de glebba ignis:qui quide est alementum corporum' ok non eli pyramis.
Iis aute qui magnitudie desiniunt accidet aliquid prius elemeto esse ituri hoc iis nitu abire:li quide oeco 'divisibile C quod uas magis titi est Atu
Preterea de his etiam accidit dicere idem ad hoc quidem igne esse ad aliud autern
acrem: x aquam rursus ac terram Secudo obicit:&coponit sicendar malui Auer. tacit sidit cliea lcmctosqb'disseret pras Expositio
ct densu misenti m magiscvmin',ita ut ignis nodisterat ab acre nisi sim pronione termiata Que Auer cointer eos in raritate ac destate .sestur sui cruci alid corpus: cui 'pportio ad igncellet qua inen O l ta igniis ad aere:illaco 'ad igne essiet ignis Io ignis ad pm ea aer. ite ignis ad aere ec igniscvaer ad aqua ea igniscvreliqua hec Auc Ies 'deducercenthymema sic arguido si ignis disten ab aere .pporticae magnitudinis numeri: tucade corin esset uni saerizaqua obterra dcducitur summeso, igne cui' pportio ad aerc esset q ignis ad acre a .escit et ignis:qd uero cit aer Fbo minutabim a in lata .pportione in quata aer se habet ad aquis:& se itur, este aere.similiter minu&oa in tanta notioe inquata aqua se habet adteriat Irigit ipsum a elle aqua simi Iiter minucido spmina quia nullualidpportionc habeat:c seqtur alpmelle terra: quare de corpus specie erit ignis aer aqua curerra:ut patet uariatide .pportldi s.cvit recte dicit Auer totum hoc acciditiquia disteristas illoroponisit ex capituloquantitatis relative.
Comune aute peccatu solbus est:qui, lementum unu supponui: unu naturale solum Diuirq unde facere motu Omne na* naturale corpusprielpiu habere motus videmus Si igis ia corpora unu d sunt: unus sane olum motus erit: dc
hoc eo magis moueri untiquodq; nccesse est:quo dem maius sit Queadmoduci ignis/quo de maior fit:aeo sua latioe sursum celetius Accidit aute instadeorsuim celerius serti Quare ppter hec ipsa: insuper cu desinitum si prius lig
naturales plures esse motus patet unum, lemcntum csssic non posse, Quo quato.
VItumo obicit comuni rationeque omnibus ualet uidelicci si unum tantum esset elementuunus esset morus naturalis tantu deducitur:quia motus distinguaur .ppter formas diuersas Expositio.
aelementon et Iutas Omnia elementa erunt unu element si in torma omnlum erit unus natuιralis motiis Hii est cotra sensum:quia videmus motum quo leuia lursum serutur.& motum
429쪽
Ipsa quidem Dissolus dista Iuturesblutu Expositio Expositio
ponunt: unu natural lolui omnium eundῆt eremoturi deducit hoc sequi ad eoae positionec inquit omne nam natural e corpus principiu habere motus videmus: c etiam sic Scdo phisi cordi elides nitii. Si igitur omnia conpora silem cra unu quod flementu sunt: supte tu unum erit omniu principlimotus: c per consequens unus erit motus naturalis omnlu. hoc aute elicontra sensumqui repertutu plures motus uidelicet quo sursum queda serutur:& quo deor sum alla I hoc. smotu sursum eo magis moueri unu quodq; leuianccesse est quo itido: mai' fit leue,quemadmoduet 1gngs:quo quide maior fitreo sua lacloe celerius sursuis sertur Simili ter accidit queda alla deorsum celerius ferri:ut graula: uel melius haae pars exponitur.ut sit totum hoc pars cesmuctis:& tuccos ura erit unu esse omnlii quo uidelicet corpora elemctaria dirimit magi sct minus non simpliciterinii lautoia elemcta unu sunt simpliciter. eos solum di tirata in respectu: sic omnlii erit unus motus:quo Blu elementa distersit in respectuck hoe est:& hoc eo magis moueri unu quo necesse est quo quide malus sit qucadmodum c ignis quoquidem inter elemcta malo fit: eo sua latione sursum celerius sertur.& aer quoq/dem minor est igne:& maior aqua: eo mouetur sursum minus igne:c magis aque:& qus quo quidem est minor aerere igne:&maior ima: seretur sursum min igne diaeret cumagis terιra terra uero cum sit omnlu minima:ideo ut dicit mouerar deorsum Interea inquit accidit autem multa deorsum celerius serri:quia terra mouetur deo sum non simpliciter sed quas modo Accidentali in resipectu. Sic igitur multuris elemcta omnia sunt unum: Num unu esse motum:qui disten in eis sm magis c minus uelut elemcta disserunt nonione Im magis ac minus' haae relinquit tana manifeste falla ideo inquit quare propter haec pia absurda manuesta ct insuperitia quia definitum est prius naturales plures este motus ut primo huius:patet unuclementu esse no posse:& hoc pacto ego intelligo locu hunc nodeuQqcad lunsores uesint: sed queres utris si sint omnia elementa unu tantu:sequat unu esse motu omnlii corporii uel Blum omnium clemi toria tantii esse unu motu. Recte respondit Auer. q. si omnia flemcta tanta sunt
element sit: sequitur omni uesemento lec&omnium mixtoruunusipecie esse moeu causa estinaminia omia unuerunt specle:quod movebitu elementi qds eo predominat pterea Auer.
qntcu in es' sermoe addidit.ET HOC EO MAGl MOVERI:dviridet hoc esse additu ad demostra uiosequo esse imposistbiterquia videmus qu eda sursum magis ac magis serri quo
Iculora sunt: quaeda magis deorsumi quo grauiora sunt: Etltat minuer haec uerba posita sunt ad destructione consequentus Ego uero puto illa esse posita:ut pie cosmuctistut diximus
Cum autern neq; mimia snt ncq unum plura esse atq; snita necesse est
Epl Nat&lnquit cum aut ne infinita sint: ne unu elementia: plura esse atq; finita necesse est. V reuauic quattuor: in libro degenerat loecoplebitur.
Considerandum autem primo utrum sempiterna sint: angen Ita corrumpantur
quo quidem demonstratorvi quot ipsa sint,& qualia perspicuum erit .
His de numeros lemctorii generatim discusilli proponit alia dei lemctis pertractation Q c insttonsiderandii auic supte post haec primo utrum sempiterna sint:ang mlta corrupas cla redducausam huius intentiossicti inquit quo quidem demdstrato:" ipsa sint: equalia per pl/cuum erit quot quia quatituor:qualia: quia aliud calidia siccis ut ignis zallud calidii humidum ut aer:aliud humidu rigidum lut aqua:allud frigidum siccum lue temuγε duo in libris dege
Sempiter, a quide igitur esse possibile est: xenim igne)de aqua: deum quodssimplitium corporum diis tui videmus
Soluit questionem propositam per ea quae sensibus patent cvlnquit sempiterna quidem Is esse immessibile est cx.n ignot&aquaicvunu quod simpliciu cor 3 Stibi ut uidem di sic quistio ha per sensus racile sol uitur. Dissolutioncm uero aut infinitam esse aut stare necesse est Soluta qones sensus strii alia onc uidelicet utat distatutio elemetos qui sensib constat: sit infinita: an lalta: cv hocpponiticu inqt distaturionem uero quet sensibus pater: et insin nesse:aut stare necesse est ideo querit quod ii ora duae et dicendum,
Si igitur iii finita est: de diis tolutionis tempus in ii nitum erit45c tempus rursus co/positionis vina ques enim partium in alio tempore duntatuitur atin comm
430쪽
nitur quare fiet ut extra tempus infinitu tempus sit aliud infinitum 'n quideta copolitionis:&et hoc quod prius est dissolutionis lepus Infinitum est quare Tempus uer
extra infinitum siet infinitum:quod quidem impossibile est Vm
Arguit nunc destruendo utrunca membrum currimo χ dilidlutio non sit infinita a primo ad. Expositio trinum: quia i dissolutio sit infinita: tempus mensurans illam erit infinitum . Vitia si tempus dissolutionis sit infinitum:tempus compositionis erit etiam infinitum: duorum enim contra norum tempus aequale eit sed dices unum est tempus diliolutionis c compositionis. igitur nosunt duo tempora:quas Respondcndo inquit unaqueu enim partium in alio tempore dissol uituriatu; componitur quare tempus dissolutionis aliud est a tempore compositiois. Vltra arιguit:tempus compositionu est intinuunt di aliud a tempore compositioniti etiam infinitos Itur fierlut extra tempus infinituita italiud tempus infinitum quandoquidem ci compositionis velim hoc quod prius est dii lutionis tempus infinitum est oe alterum ab altero infinis turruc propterea cocludit quare extra infinitum fiet infinitum:quod quidem impossibile lit ita pasciuiliolutionem ipsam non polle esse infinitam. Quo uero ad uerba attineti diliolu/tionti tempus ait prius elle uia imperscctionis: compositionis autem tempus prius uia perscictionis Meroes autem proponendo intentionem capituli uult strinitoteles ccclaret nullum Qua Aueti,aelementorum cite a tanum:imo generabile ac corruptibile secundum omnes partesiou hoc si comiti. ue generatio illorum fiat per diuisionem totius in partes indivisibilest ut antiqui dicierunt:siue pertransmutationem in substantia:&tangit breuibus rationem propolita intentionis: quia uid licet nulla relinquitur ex selemenus pars:qua non rccipiat generationem: c corruptio/nemmon quidem in quantitate ted in subitantia Valerius Aucro . notat propolitae intentio/nis duas utilitates:prima estqvia ex laac 'ricrutatione resiquitur uia inueniendi numeroa lepmentorum: nam cum latura lcmentaeue corruptibilia: hur numeria qualitatum: quolesto per uia combinationum pollibilium citur numerus eorum Secundo cum itur pia corruptilbillancitur quae sent cotraria:qua: mcdiativata citur numerus otio notat Auer ..hac quens de a ternuate inlementorum et comunis tam peripateti B:qui uolunt tam generationem a corruptionem fieri in subitantia: u alit qui dicunt generationem fieri congregatione:corru/pilionem uero fieri dissigregatione per quantitatem Quarto nota deductionem consequcntiae
quae fit in testu:videsii et, tempus dulblutionis est infinitum est pus compositionis est infi/nitum.quia ut dicit lcorruptio unius est generatio alterius:& generatio unius corruptio altertius:quaret tempus dulblutionis est infinitum:tempus generationis erit infinitum. Sed pace Auctois hax deductio non ualet:quia tunc non sequeretur esse duo tempora infinita quorum unum esset ua aliud:quin tempus diliolutionis di compositionis est unum tempus: di non duo.& maxime cum pla Auero laudet trantiationes alptiagaranquae uoluerunt ii pus compositionis elle aliud a tempore corruptionis ideo ipse mariuero uult per tempus corruptioni II ue uitlblutionis:& per tempus compolitionis siue generationis eiusdem res tunc enim sunt di uena:nam tempus quor genaatur zeli diuersum tempore quo illa metres corrumpitur Potet Auero defendi quia si tempus generationu unius cui pus corruptionis contrariae rei sit unum:icqvitur si tempus corruptionis sit infinitum:tipus generationis etiam sit infinitii qua/re equitur tempus generationis non est e maius tempore corruptionis et per consequens liue sint eiuldem reusiue contraria ueneratio ci corruptio in tempore sunt aequales quare sequitur u tempus dilIolutionis ut infinitum:tempus compositionis eiusdem res erit infinitum: cx quo, niam generati di corruptio eiusdem rei liint diuinae ire in diueriis temporibus: est enim generatio locratis prior corruptione eius ic minuare sequitur esse duo tempora insinua:quorum unuel extra aliud:quod est contra definitionem infiniti Ida Auero quo ad testum:ucrum parte
illa Et debes scire quod non est pollibile . Digreditur aliquo modo: potest autem digressio se continuari dicendo auero Ioluit in illa dubitationemrdixit enim Aristotcles duo tempora infinita inueniri non pollesquorum alterum sit extra alterum:contra quia praeteratum est infinitum:&futurum est infinitum: cx unum est extra aliud igitur duo infinita est pol est quorrum unum est extra aliud, Quidam Respondet , duo infinita secundum quid reperiri ipsum: non autem duo infinita simpliciter modo timeritum est infinitum lis quid quia a parte antech finitum 'm quid:quia a parte post Similiter futurum est finitum Risquid:quia a parte anter
vilicitum euu i m quia: quia a parte post quare duo infinita lan quia reperiri nihil prestibet.