장음표시 사용
441쪽
litari tatulae stabilia:&sic ci Isibile II tale scias virq di sit natione uni elemetire segregationc: haec quo ad uerba auer aut alidi illi' i mola sol equ*lsi hypothcilalcotinus Quem uer cocul'copositio est tali, signatio mutua a ter et est Iiserim: necessee ut gnatio secet hecto mento id tiuatio ae 'iaucr i textu: lalli secetii corpe sinito erbifinitae magnitudic,sinite hec aua Pila
Restat aut uti seipia trasmutata fiat uerta hoc dupliciter:aut n-trassiguratide:ut Sphera ex eade cera pila sitaeu busec aut distolutide insupsicies ut quidam aiunt Cissis,
Nunc vult reprobare alias opinio rex primo ponti illud in quo eouenlut quasi duris illud Circulus deducaeo: ovanat restat aut septe ut ipsa Memcta satin seipsi trasmutata:& nos gregari in Expositio. Postea distinguit ut opinio declaret diuersas, inquit veru hoc dupi sit ple est:hoc es celemcta trasmutari inulae dupl est aut . n transfiguralloe: ut ex eade cera fit pila modo: c modo cubusuiel aliquod tale: sic ex eade massa alementari omnia ae lementitant: c unum ex alio/Glauci ta mutatione .i ii ingura aut dit lutione insuperficies id est Gla mutati facta insuperficies: ut quidam alunt uideluet platonius. tacuit tersum modii uerumulael; per transemutatione in sub imitia ilia libris de gnati. coplebit quare querit nuc de his aliis duobmodis:quos ut rosci retellit: hax Aristoteles de positionibus breuita quas reprobabit.
Siquide igit trassi guini corpidicere in
diuisibilia esse .no n. si diuisibilia sint:pars ignis erit ignis ui ripsius terrae ter ra:proptereari, pars pyramidis Oino pyramis, eri ta neq ipsius cubi cubum Expositio
Incipit nuc reprobare opinioenc primo ea: quae uoluit aetemcta fieri inula trastigii ratioci ct ut mihi uidet haec ratio iundant in plurib'pponib':pH q. elemeta limitat sibi figuras quarum trasmutalloe mutant in substatia:uerbi calignis limitat ibi pyramlacio terra cubit zeu alia alsquaria trasmutatioe ipsa in substalla mutant .secsdarpon figura est indiuisibillsmo enim quelibet pars pyramidis est pyramis me quelibet pars cubi est cubusaex hac sesitur teritam, corpora'iue has sibi limitant figurasretia indivisibilia erutiqi sunt ppter has figuras II ideo si lxe indivisibiles erui: c corpora his figuris constinita etiam indivisibilia erunt his stantib9 arguit Aristoteles uaelemcta mutuo ex se inuiccpencrarent transfiguratioe eatu figurarume quas sibi per se limitantiae lemita ipsa erutandiuisibilia:qulai propositi s si figurae sunt indivisibiles:&corpora erutandiuisibilia:qnae illas sibi Ilmstant insessi quide igit aetemota ex sese mutuo generatur transii racloeraccidit ipsa corpora di ere indivisibilia et sopbat cosequentiam:& inquitio. n. si sint diuisibilia:eriit diuisibilia in partes eiusde ronis: ita op3 dicere illa elle indivisi illa in partes eiulacronis in A. pars ignis erit ignis: ne mars ipsius terrae eritima ipsa tueluti ne*Ps pyra id sq: erit pyraisquguram sibi limitat terra quare a lementsi omne indivisibile entiquod est absurdum intentum Itim iis unde m syllogiis a primo ad ultimu Sic ordinari:si generatio a lemcton mutua est traffiguratione .aelementa limitabunt sibi figuras quasdam quaru transmutati ae ipsa generant leucorrumpuntur, si aelementa limitabunt ibi figi ira Maelementa limitabiit sibi sormas indivisibiles in partes eiusdem rationis: si a lementa limitabiit sibi sormas indivisibiles in partes eiusde rari lata lementa erunt indivisibilia in partes elus ieratiois:& sta sequitur impossibile: quare oriemeta traffiguratioe no mutuo generabutur: nd desunt dic ut philosophu obiecisse no lirecte c5tra positione sed cotra tundametu positiois qd est Φαlemcta determinat sibli pilas fi
Sin aut dissolutoe sepsiciem: primu de absurdu est no oia ex sele mutuo genera blidai ubo
re 'clude ipses dicere necesse est:&nydicut.Neci enim cosentaneu est rationi uacat nunum clutarat transmutatiois expers fac tun esse.Necti per sim sum uidetur:sed habetur Omnia in sele mutuo transmutari sunt liter. Expositio
Obicit autem contra platone:qui generatione a Iementoru uoluit steri per resultarione ad supfi
442쪽
cita cummoqa accidit eos dlacie nocia a lem lares e mutuo timi pluier supte diei Caelemcta generari primu de absurdusvpleqd accidit . est non ola ex use mutuo generali: d de ipses dicere ne cole st:ovio dictit,co tur aut sic Gerellantib suis summata:&in uerbo no dicut. Quo uero ad uerba attier uerbu NON in antisis tr allati ossi'no legit: in illiti ld.l4:rluc I ii κllcilis nil nime: in in nostris repetit :ci ut mihi uidet optime ponit:deinde eXplicat absurdupIatonis quale est:& altum esse sensib'ckrdnlb'dillonuina ne* enim ratior sentaneu est unu supte, temetorsi dutavit cile lactis emitrasmutationis: ncq ssensum uidet sedasqd sensu uidet est oia in se se similiter mutuo trasmutari .igit ration e sensul dilibnu est unu soluti temetorauidelicet terra esse intrasmutabile caetera crotrasmutabilialec. Auer aut prio breuib'narrat positione platosf:qua in Tisco posuit se dodeducit cosequentias absurdii Plato igit posuit figura qua ignis est ignis pyramide hiarem tres bases figura aeris habente octo bases. figura quae habente bases xx, terra uero habentem cubica figura haae breuiter deplatolaopinloe. Absurdii uero deducit:querat sadata positioeptatoismo otia temota mutuo ex sese trasmutarent immo ut dicit Auenno ome a lemctu fieri diueret omnia temeto Meducit Auct qa impossibile estuta lementuqdest ex pluribus triangulis fiat exilemoto:qd est ex pauciorib' triangulis uerbi gratia impossibile ut 6 ciuquod est exuiginti basibus fiat ex selemento quod est ex tribus basibus: S ita sequitur ut an ementum:quod est pauciorum triangulorum non transmutetur in allud plurium triangulorurnoea aliud in ipsum laxe Auer. Mihi autem non placet ham deductio quia Aristoteles ait Platonem oporteret dicere unum Glum, leme utum es Ie transmutationis expers:c illud est ter/ra ut postea dicet proptcrea debes stire primo q. Plato in Timeo uoluit principium eoru qua:
C. nerantur: ut stibicctum qii ldemelle matretam: iitrationem uero elle forniam seu idem uesspecie lamim autem propagines prime sunt quattuor, lementa: re quantus ad hoc non ualde distat ab Abarristoteletnam Plato omnium a lementorum unam primam posuit materi am ut IlAristoteles ipsci. ciuia per resolutionem ad istam omnia scse mutuo tam leniit Distere uero ab Aristotele quo ad materias propinquas aedem enicruraequas appellat supcrri/clesmam aliam posuit ignis:aliam aeris . aliam aquartaliam terrae:ucrum figura supersu latcs quibus ignis aer cvaqua constant: nes sunt eiusde3 rationis: quatenus uoluit omnes ciles halonicas leum, sopleuricas puram is enim ex qua constat ignis ex quattuor hysbpicuri coponitur locedron quod est materia propinqua seu artementum seu figura propria aeris con stat ex octo hy pleuris Icocedro:quod est .pplla aquae materiai uel figura luel propriu aqua: a lementum: ex uiginti constat hysbpleuris .at iam terram ali constare ex figura alterius sipecies uidelicet hys helcinam hee figura habin angulos octo cubum constituit quod est a lementii seu Ppria materia terrς quia igit gnis aere aqua costant ex matcriis .ppriis:quae sunt eiusta ratiotis Gla aut terra costa ex ligura hys hele:quae est alterius rationis:ideo tria prima cogitur dicere inulac transmutari sola aute terra intransmutabilem:quia constans ex matala alteri ratiot no potirassimulari incostas ex materia alteri' sinis:unde syllogism'est ome acori nit materia alim'rdnis:no tretamutari in cotrusi tu ex matella alteri ratiois scd
nibus seu hys leuris:4sint siluredusde Unis.igre sola terrai intrasmutabilis in alia aeternita Hac plato iuxta fundamenta sita cogit dicere: llaci uerbo no dica L ex his apparet platonelia S figuras no posuille ex parte Drm isti ex parte n)aterte: ita has uoluit ec sedas materias a lementorum quibWppinque costatilemcta:na materia prima olbus a lementis comunt, in remota omnium xlementorum: Quomodo uero positio Platonis defendimisit: usi par/te dictum est:&sortasse dicetur.
Accidit insuper eos de his que apponunt dicentes non osentanca his dicere quae apponunt huius autern causa est non beneptirna principia senti re: sed omnia ad opiniones icsinitas quasdam reducere uelle sens bilium cnirn principia sor osse Icnsibilia: Fcniorum perpretia aeoim corruptibilia:& omnino sub eodcm cncre sub quo subiccta sunt:esse oportet
sodo oblati: alid absurdu qai 3 hae platois positione accidii desis' apponui,5 dlaueccsentanea his stapponiit qd Aristot reputat erroneu:n hac cam, rq pricipia de et coniadere pricipiatis:&r nes clusio usina ori corruptibiliuiri placile corruptibilia Ympetu u
443쪽
xIll. perpetua e q. hoc accidat platonicis patκ quia esse is sint res naturales superlicles quas uolunt esse principia sunt res geometries inquit accidit insuper eos de his que apponunt dicentes non consentanea his di aequae apponiit quod putat erroneum re hoc accidat, pro/bat d huius autem causa est non bene prima principia sumere:sed omnia supple ad principia uelle reducemquaesiuinis in quasdam opiniones desinuasit pythagorstas uel democritas uel alias quia igitur uolunt essectus reducere ad principla I m opiniones aliorum ideo loquuntur de apparentibus per non apparentia ostendit autem hoc elle absurdum. d. lensibilium enim pri iacipia sortalle sensibilia: perpetuonim perpetua: corrii pii 2 illitin corruptibilla' ola omnino iubeodem genere sub quo si biecta hoc est principiata quae causis su iuntur oportet elle. Sic igitur scam absurdum est Q de principiatis subiectis loquutia per causas extraneas alterius generis:quia principiata subiecta sunt naturalia ovgeneris physici cauta autem sunt mathematiee hoc autem reprobatum et in libris posteriorum ideo nunc supponatur.
Hi praeterea propter horum amorem idem facere uidentur iis qui postiones indi Prstcrealputationibus seruant omne enim substinent quod accidit:ut uera habetes prin 'ux ci pila: ac siqua clam non expcdiciis esset ex cucruciatibus nidis are praesertim e lesbhisu, fine est autem sinis saeti quidem scientiae opus naturalis autem:id quod scin Rationibu per proprie per sensus apparet Ex dici essis
Tertio obtest per aliud absurdumquia isti Ioglcelsiue disputatIue procedunt quod scientiis dei s xx Gmonstrativi est ditionunt α' procedant disputauit de fluat: inquit hi pririere propter MD horum amorem:hoc est propter astrictu quem in mathematieis habent: idem facere uident piqui positiones in disputati ubias seruat ev dcc arat quomodo faci it dy lectiel: tu ad disputando positiones seruant: cv inquit omne enim substinet:quod accidit cvsequitur ad positiones il/lasiui sectae illi qui uera habet principia duputantes ei laeta tena aliquas positiora: concedi quicquid sequit illas: v negat omne repugnas positis cociaut diis omne seques ex positis etiabi falci suerit&impol sibile:faciunt aut hoc ac siqv xd.istippi epolitatu telis expedii iudicare ex menteribus ac sequam' illa posita: c praesertim ex sine:quae est coclusio iuxta quarpositices sumpte moderaturina est erroneu:quia in demostrativis Pictit,ppones moderant prpter ea qsequutur loglae n. salsus se itur net uena dem sistrative aut si coclutio est falsa propositiones sunt salse: aut utram: aut altera:ut in posteriorib' est dictui quare quia plato disputatiue in lactetis demostrativlς qualeslunt physicei essit:ideo errauit, quo uero ad uerba atti/
iudieanturmo aut dialectiee positiones ok quia dixit praesertim olet fine esse iudicandas posilitiones declarat duplicem finem esse:&inquit est alites finisi facture quidem cienti opus naturalis autem scienti ucritas sensibus consormis:& hoc alimaturalis autem id quod semper Ppries silas apparethi ueritas si sata ilicsibycosi is est finis physicale Licetias Ex hisuult habere errore platGls:qa plato de sensilibus rebWrno sensilia pricipia cel litiua ex nosenlib' principiis n6so sequi conclusio sensilis sonon phillae sed magis dialecine processitquo uero ad uerba attinet:per naturalem scientiam hic intellexit omnem scientia humanitus aquilitam ha enim est de sensilibus: cuper sensilia principla Scientia uero supernaturaliter in/uenta: test sic de insensilibus per insensilia principsa:ut cathblici scribui. uel sertaste per naturalem sesentiam:taaphysicam uoluit quae arcii Idubio est de sensilibus rebus, tensilia principia Dubitaret sorte quispias:quia rem naturaliti prima principia sunt prima sormae prima Dubitatio materia:& utre sint aeterni igitur non oportet corruptibilium principia esse corruptibilia. Respondet Auer:Aristote dictum esse intelligendum de propinquis principiismon auic; de remotis modo prima materia:& prima forma sunt remota principia mixtorum naturali ut p/pinqua auae sunt quatrucet ipsa si ceta cuppeterea uer colligit Aristote duo uoluit primu cum res geometrica sint cierne:illarum principia erunt a terna Scam cum res physicae sint corruptibiles illarum principia erutetiam corruptibilia no quid remota sed pinqua sed currct quomodo propinqua principia sunt corruptibilia an de per sciani accias vi cspone Auer: ipinqua pia principia reru naturallii sui corruptibilia: sa sunt pro copositi comi r hilistut materia pxia res: ckelus forma sun in corruptibiles:qasiit retes csepositi corrirptibilis ut ignis uel mixta cuiusda.unde Auer est hac Aristote dixisse aes demonstrandu prima male
444쪽
ria esse ingenerabile e in eorruptibile. forma uero res se corruptibilem quaten est par sed Confutatio di sui cor inibilis Sed pace Auci .dixerim:haae determinationi uidet colona: nasit natatu conactorum Alier mutue res corruptibilis oportet minuer esemcisi ex quo mixtu estias ex principio .ppinquotale corruptibile ultra et intentii est corruptibile igit eius principia pX Ima sunt corruptibilia.sunt igit principias X ima prima materiae emi, emiratia, igit prima materia 2 prima forma artemaatia erut corruptibiles:qd Auer. negat deprima materia:& cocedit deprima sorma:q est alcmaana praeterea prima materiae prima forma sunt corruptibiles paci ias quaten' sunt me cripositi corruptibilis:& Aristo p pxim pricipia corrupi intriligit ut dicit Auer.illa corruplaquia lint in coposito corniptibili igit dictu Aristo. est uniuersaliter uerside insis:&de remotis principiis:qih utraq; sunt corruptibilla:quia sunt ptes res corruptibilis saltest accias:iniusteria eode modo in geometriadIcima remota cla pXmaa retia geometricaruprincipia fiant per accias corruptibilia:quia fres mathema tuae sunt i m esse in reb physicis: quare ad corruptionc reruοῦ physicarii salie per accris essent corruptibiles uidet igit mihi lissae etisolutioncla cendii dictu Aristo este uniuersaliter uerit tyde .pximista remoti principiis reisu dicit clintelligiti te uel per accias dico intelligiti acclis: na; rem corruptibiliui se principia sunt corruptibilia salic per accias:& hoc susticit.&iudicitura pati res mathematica intelle prinicipia rem physica quia salte pistans ill e mathematicae res sunt corruptibiles:dico q, licet, mathematica Pacciasabnt corruptibiles:tame ut sunt sic, atans corruptibiles: no sunt mathe, matice nec mathematice conderatiolsci sic oret esse rerii physicarii principiat quis sunt alteirius gnis:nisi quaten' descendura physicii genrinaqi latitates:de'itibus est geometria quatenus sitnt cormptibiles disponiit ad physica gnationci&cosiderant a physico .vno a mathe
mineo ulterius in calce comoi Auer .notat driam inter modii .pcedendi mathematice scie: clai hysice na in physica p die in Orib nobisq sunt copositi flere' ad suas causas simplices in matnematica aut pcedit nobis nociorib'quae sunt simplices caust ad copolitas res: i suntellectus cxppterea Aueroes ait Aristo dixit IEQVAE DAM quia selii in physicis locu liabet Ego uero dico ' Qua poderatio noxst ad spositu: ne possum textili nostro illa accon odare:Tu uero si potes:apta:quia placebit. hoc unusio platone nore incellisse: lapcessit ex Principiis ignotiorib' ad coclusices nouor incia, inlatabilia indicauit res phrsicas sensibiles
pracro etiam accidit ipsiterra clementum maYIme esse:solaci incorruptistillans quide id quod indiliolubile estoc incorruptibile Nilementum est terra cnim si ita in aliud corpus indissolubilis est i l
iado principalire platoni obicit a si gnatio temetore fit pie luis ead sup ct tunc accidit sola terra esse a Iemctiincv sila terra esse incominibi ici mas colequcua:& syllogismuc Op ltur sic ex dictis platc,H:qiud est in dii lubile in alid corp λ. incorruptibile cca ctu selim haec est pipi ua relatiae duae sunt maxime Gdiuoes uenilem sis platone in cor ptibilitta sciundit solubilitas in alid corp=.ci hac ponit Aristo.d. si qdesdqd indissolubile est lupie in aIla corp' est ancomiptibile:eva lementii solii Sed terra est sola indissolubilis in alid corp'
ut statur ex dictis platois igit sola terra est oriemini ex incorruptibilis. in it terra. n. Diii alid corpus indissolubilis est.deficit coclusio v3Φ ista sita lementii cu incorruptibiliis:qd est c traptaton minore nos bat Aristo sed iuberi sultibata a figura cubica lexacedron dicit ter/rae ipsi ppria ex se quadratis costat uesti taxili qdlibet aut quadratu ex quattuor illachesibyeoponit est aut i cheles triagiit' rixtilineus duo hias latera equalia cui otiu in vale:&unum tu recta duraxat figure aut ceter ton oci ex alesioib'costarc est alui scalmo mangui'rectiline' tria hias latera inequalia:anguiuetiar etsi unia naicocedron qua quae ulbuebat:ex XIc Palemonib'coponit octocedron qua aeri dabat ex octo calenonib' tetra cedron seu pyramis'ita igni assignarint ex quatin kalenonibWigit caetere figuriae cc sex tale nonil, cc stat: ire a mi aer c, iqnis ex Bliς stalanonibus sitit. sola aut terra ex sochesibus sed quia socheles non est cibi ubili in scalenonem nec schalenon in socheles cum sint specie Oue Auer eo diuersi oportet enim omne quod re luitur:Qblud in ea:quae esu lem rationis sunt iure aqua mento. lxv. aer vignis lunt inta se intrice transmutabiles fi sola terraunitas litabilie. I sic patet minor qtiare sequitur conclusio' sola terra uendicet Iibi nomen Mementiaqula ut dieit Auretcondicio precipua Gemal est ut non resoluatur in aliud corpus prius modo hoc est contrarium sis Preterea et lam
445쪽
rum habere nomen ac rationem elementi dignius allo. laec Auer.&optime. Mucro
Insuper tia in his quae distat utitur trianguloru praetermicti no est rationi consona Accidit autem de hoc in transmutatione quae inuicem mutua sti propterea quod ex incqualibus triangulis multitudine constant
Quidam uolunt Aristotelem nunc probarea, neq; illa tria clementa uidelicet ignis aer aqua pol sunt mutuo inuicem trans mutari:quia cum decIarauit terram non posset aliquod eorum transmutari nunc de larat, ne ita tria pol sent mutuo transmutari inuicem Aucroes aure Quae Auer.eo continuat sermonem presentem cum precedent licv ait Aristotelem ponere aliud absurdus: qa cnto. I xii. in ordine est tertium: c scdm ipsiim sic componitur data positione platonis:tunc in transmu/tatione 'ementorum mutua liperessent aliqui trianguli non necellarii consequentia declara. tur quia elementu limitans ibi viginti triangulos:ue figuram constantem exuiginti trian. Quae Auer comitis:cum transmutaretur incclementum habens treS:Xvis superflui remanebunt:qui nec e nunto . l. ill sent aliquod elementurum mixtum aliquo alemento cum X a Iemcto habente uiginti tria gulos ficteta lementum habens octo xii trianguli supnui essent cvsi ex oemento habente Diginti triangulossii re faelementu cubicit m habens'. xii remanebunt x. iii immo elementum habens uiginti triangulos non pollet ex eorum aliquo fieri.&inluetialiter nullii eorum posset ex alio fieri quoniam omnia constant ex triangulis numero iniqualibus .cx hoc inquit insuper tiam in his a lementis zque dii luuntur:& mutuo inuicem mutantur:ti iangulos pretermissio non est rationi consona re q. sequatur pretermiisso triangulorum inquit accidit autech hoc in trans nutatione elementorum que inuicem mutuaeus propterea . elementa costante triangulis multitudine ine qualibus:& ita semper aut trianguli superfui essent:aut deficient .hax Auer.&optime.
Preterea hi qui hoc dicunt generatisnem faciant ex non corpore necesse est:na cue supersiciebus fuerit genitum:nonix corpore critgenitum
Quario arguit:Q data pdneplatonis tunc generatio com corpore qui relinqvst,p Rra tanq)mpossibile inquit preterea H:qui hec dicunt uidet,*ilemcta fiant ex superficiebus clar luant in supficitat generationc faciant ex non corpore necesse est.deducit consequentia vicensmam cum luperficiebus a lementu plus sierit genitvino ex corpore erit genitu:qm luppletispersicles no est copias. Auer aute primo resumi ea .quar dicta lint de generatiOecorpo Oue Auis. tis ex corme altu corpus non fit ex corpore in actum tui accidentaliter: qissi ementialiter cor ἀ ..i λίpus sit corpore inpotentia modo illud qdest ellentialiter reperisim no sit immo est ternu cv ncccssariu quare a se re necestario corpus fit ex corpore in potentia deinde ostendit absurduplatonismam cuilato dis luat corruptu primo in superficies .d inde ex
corpore illo:qddis loluebatur insuperficies inococesso contingui dicentibus generatione corporis fieri ex no corpore:ut Φ uacuasit:&Φ corpus fiat ex aliquo:quod nec est imi corpiis: nec potentia corpus:que omnia sunt declarata superius Gimpollibilia Sed dicesu superficies sunt corpora in potentia quia cu sublecto ligatur:& a subiecto disses utitur. lgirer salte composuit ex lubiccto superficie erit corpuli totaia obicit huic Auer. primo quia hoc cocessi, nectile erit sublecti H Ie prius sumsicleb':& sic, o primo corpus steret ex sim sic icbus sed ex subiecto:quod est illis prius Secudo sequeretura sepsicies estent sublecte lementorii uidelicet quasi sormpprobaturiquia illis comipus uel generatisael muta fiunt dicorni inpuntiir. 1gitur essient quali forme:quare non potest ex materia ex sup/sicle fieri corpus in potentia. haec Auer.& optime
Ad haec non omne corpus diuis bile eme dicere:sed certissimis scientiis aduersatari necesse cst nam ct matheniatae ipsum intelligibile diuisibile accipiunt Athinet omne sensibile concedunt:propterea', suppositionem suam saluare nolunt
Unam figuram cuil tribu ut plemento:d hac substatias ipsoru distingunni nisuishihi: indauisibilia faciant ipsa necesse est pyramide enim aut pila aliquo modo Faesunt diuisa non erit quod relinquitur pila aut pyrami, quare aut pars ignis
446쪽
figura ac penitus rapte natura in figurata ad hoe ut possint recipere omnem figuram mixti.
Quo uero ad uaba attinet: debes scuensi eodem modo materiam este subiectum formarumc2aelementa mixtorum namam aliquos celementa sunt maloela mixtorum in alterationc:at materia est subiectum formarum recipiens: xlcmenta enim rin hos sunt materia: quaten' ex ipsis corruptis fit mixtum remanentibus tamen virtualiterim laetis pinuero Aucrotui in praesenti comentorelementa sunt materia mixtorum dispositiva quatenus disponunt primam matellam ut recipiat formas mixtorum interposuit autem ad huius ci declarationem authoritatemplatonis in I meo:&inquit maxime enim sic in sernaeae exitiins sine specie ulla ipsa materia: quae a pIatone dieitur pandeches hoc est omni pax potetit omnibus sorinis accomιmodari quia omne recipiens ine debet denudanim a prima materia:reddit causam Dillem ob qua elemeramo debentes e suaptenatura figurata: c inqtut dico supple illa celementa esse in iguratanaidi adinulce tra utarit russint seperati disterellis:quunt i in passiones his pes disterentias:quae sunt in passones non nulli intelligunt figuras:Mihi non placet hare expositior non enim uideo quomodo figurae diei pol Sint palliones: uel disserentia 4m passiones alii intrelligunt sormas subitantiales aelementorumquasi dicat aelementa ipsa esse infigurata ut possint transmutari inter se seperatis his disterentus:quae sunt scam passides:hoc elt cominis sor/mis substantialibus nec hec expositio placeta non enim formae substitialesaelementorii dicutur differentie scam palsiones:melius ergostdin Aueroem perdit 'Mentias si una passiones mite Illi ut lilia test: ituor: l ut passibiles litates ppter faelemcta altera thoe pollea in subflaua
tialiter seperatis ac corruptis uel in toto uel in parietus disti rentiis:qsunt scam pasi cs. dixi uel in toto:uel in part propt*Aucio Rui in presenti omento tenet aelementa non pcrdete qualitates sedistinia:du uentutia mixturam quo uero ad uerba attincini cibum d dignuce est DIOPER. latine quapropter:uerum aliquando Aristotcles sumpti pro ipsisut:eo modo quo illa accepit Aueroes disgreditur aduersus aulamna dea lemitis: an maneant aclia uel tr/tute in mixto sed quia nos in libello demisti e que nostro discipulo molarinati instrii sim'
comen tu istut palilli tiris illex pi fuimus ac opinionem Auctois teli re dcclaraulmus:iaco bona stonte nunc ulteriorem declarat loes pretσmisimus.
Praeterea quo nam modo seri potes caro dcos aut tutata compostorum corpo Potest. rum Nil enim ex ipsis a lementis contingit:quia non sit ex compositione con Gnungit. tinuum: noen ex supc si cicbus compositionem subcuntibus ipse enim alcmenta urora
compotitione generantur: non 'uae in Copositioneinter loqui uoluerit:& non ex transtulationes aelementi suscipcre hos tollere e subeuntibus entibus generationem inrucbitur CC in suis. Vltimo arguit syllogismo hypothetico diuisitio hoc pestiae si aeIementa limitant sibi figuras per T si ura lumst: mixta nullo modo fieri pollent:deducit consequentiam:quia si mixta fient uel ex xlemen puQDe .. risus ex seposiclebus simul compolitis non ex alcmentis:quias exaelemossoporterct illa gyrisione. aelementa figuras proprias ammtuarie sic in mixtoaelementa corrumpaentur:ci non remanctent non ex sumsiciebus quonialadmi pinionem eortii bene aelementa sitit compCuilone superficiau:nsi aure mixta:quare si debeant mixta serieri lemmas:oportet dicere relemeta non limitare libi cerias figuras inquit praetcrea quonam modo fiat porcst caro:& os:aut quoesuis compositorum uel mixtorum corpori im qtiasidi at , nullo modo aliquod mixtum
tiuorum . uerum cotinuum hici mixto accepit. Quod uero nullatenus mixta sellio sent: uaelementa limitarent sibi figuras:probat evinquit: nem enim aliquod horum mixtorum fieri contingit ex ipsi a lementis:quia continuum hoc est mixtum non si ex composuit erilemetonim:qula in eo retinerent propriaῆligi ira VS sic non eli aberatoria munia ipsa mixtio: clasi figuras ammitterent:aelementa corrumpoentur Latino estet mixtio. Animaduerte lita rationem nullam eis Inlsistipponanir scdm Aristoteleaelemtia aliquo modo in actu remanoe in mixtis propima opinio Aureoliuidetur optime ad mente Aristotelis:dum teneticlemeta remanere formaliter in mixto. patet spinifex a lementis fieri non poest mixtum aliquod:siaelementa hiaberent figuras proprias Dcis edestruit 2 m inquit nessi mixtum
447쪽
mi lis sermam admotum habilitate comitatur xx. hasium figuram aquae dictitarunt: nam cum ipsa basium pluralitate plus caeteris circuletur in sphaera fluentis rei motu magis si scanι dentis conueuire uisa est cubicam autem figuram tetra dederunt: quia nulla est figura disti ιcillus mobilis tesIera: accubicarcu nullum elementnm constantius reperitur terra lia e platonici probat ergo Aristoteles platonicos inconuenienter figuras aelementis attribullie . ut igni spheridam. aut pyramidalemraerio locedram: aquae Ocedram: cu terrae blaam pri/mo quia in planis figuris triangulares iquadrangulareslcvsexangulares simul urinae totum replent spatium insolidis autem at corporcis solum duae pyramis di cubus at plura duo bus sunt elementa. Igitur aliquibus conueniunt si gurg non replentes ictum pacium:& ita isquitur uacimm: aut ialtem plures Oporici ei Iesiguras solidas totum replentes spactum ci duas
ct eas a lementis attribuere ad mcludendis uacuum inquit primo quidem quia accidet M suppledicentibus non repleri totum .cvita uacuum esse Nam in planis quidem tres figurae Stimul iuncte Iocum replere uidentur triangulus' quadrangulus cusexangulus in bilitis au tem aloe corporeisl dux Glae pyramis uidelicet cu cubus iat plures harum accipem necelle est Digressio quia plura flementa ipsi faciundi uel oportet aliqua non sic figurata ponere:Aueroes uero in Auercis
pasentit odigrediturovincipit digressio Q. VONlAMC MD VELINAE DECET Esecent seiVbi declarat ola hec& acute:quae Aristo de figuris dixit Et primo θ
si urarum supersi talium siue rectilinearum tres replent locum superficialem Secumda ibi.
FLC VI AN V M QUINQUE corporalium:declarat' corporalium duce bis
replent locu cubinetv pyramidalis, Ad euidentiam igitur primae partis iuniores optime resulmunt: quae Aueroes ait tofuscet ideo sequareosissimunt gitur de mente Aureolari, replere totum locum superflatalem non est nisi occupare aliquod totum 'pactum superficiale circumstans aliquod punctum in superiale intesiectum dixit Aueroes circumstans aliquod puncta L quia no oportet de circumfercncialibus punctis non enim oportet de A:uel de Η:uel de C:ues de Dued satis est de E puncto medio. tale enim medium punctum circuscribit a spatio toto super/ficia Ilici nullii allud de circusserentialibus:secudo resumitur demente Meroti'. quodlibet punctum intellectum insuperstite seda suppo. cimistet aliquod spacium:q aequival quattuor figuris rectis si,ue quattuor quadransrhoc non alio probat Auer stilliqui duet Iinsere uidel3F:Grcv Mi N:ω -Terri suppo.
tersecando punctum E:circumstant nihil vacui relinquendo ex qua suppositione ultur quam uncifigurarum anguli si in Excerptum quattuor recthuel quattuor rectis aequivalentes: illarum punctum medium circumstribitur sine uinas interpositione: culta omnes tales figura poterunt comisceri inter se nihilua tres linquendo Resumitur tertio principaliter o quilibet angulus trianguli aequilateri ualet duas tertias unius anguli rectriangulus uero obtusus figurae exagonae ualis unum rectum c tertiaonsus recti Angulus autem pentagoni ualet unum rectum:&quintam unius recti haec omia Opponenda sunt ex geometricis declarationibus ideo in his non est nimis mmorandum. Ex iis facile deducitur deIucidatio: in iis sequim primon quattuor qua drata Fm quattuor angulos copuIata ad punctum medium in superficie intellectum replent totu sputu superficiale nihl vacui intrinsecus relinrendo extrinsecus uero cum figuram non faciant sphaericam i secus est. orta geensis cui non nihil derelinqunt. hoc sequitur supposivionibus quas modo accepimus dixi uero quarmor quadrata quia plura uel pauciora si intelligans: culsortasse quicqua inqua quonia inpuncto medio non se tangerent Secundo sequitur . sem imaguli aequilaterism sex eorum angulos copulati ad punctum medium insuperficie inrtrinsecus intellectum totu superficiale spactu replent nihil uacus extrinsecus relinquedo hoc pate qa hi sex trianguli aequilateri uali quattuor rectos ut dictu, est taximus se triangulos.quonia si plures uel pauciores assumerenturisonat se uacui non nihil intrinsecus relinquerent:cus in puncto medio non se tangerent ut figuranti costat tertio sequitur serrea figure exagon et tres eas agulos obtusostpucto medio i supficie
448쪽
Intellecto se contangentes totum replent spatium nihil iacui intrinsecus relinquendo:patet quia illi tres anguli obtus ualent quattuor rectos plures uel pauciores si sumantur in puncto uno medio non se tangerent:ut figuranti patet quarto sequitur figuri pentagone in quovis numero sumptεω pollunt ita ad medium punctum copulariis superficie intellectum quin vacui non nihil relinquant c, ratio est quia
aut ualent minus quattuor rectis ut si semerati tres aut phis si sumoeentur quattuor nam ubi tres sumerentur tres corii naranguli scam quos in puncto medio e copulantum non ualent nili tres rectos: v tres quintas unius recti: c ita Dacui quicι quai medio resiqua.sinaut qttuor sumerct ttuor eas angulis' quos i pucto e medio copularctiali plus qttuor rectis
resultabuimqttuor rem &qttuor quinte unius recti: A stasi sumerentur in quovis allo numero . Idem intelligi poterit de eptagonis ceteritu figuris plurium angulorum , quare constat trigona tetragonactexagona aliquoties sumpta cla secim angulos unita circa punctum in supersicle intellectum totum spactum superficiale intrinsecus replere nihil vacui re linquendomam quattuor inragona ad epunctum copulata nihil vacui relinquunt minora uel plura ad e contangi non put ex trigona ademeta copulata terum nihil uacui relinquunt plura ucio uel pauciora ad unum punctum contangi possunt tria exagonias punctu etia unita nihil vacui relinquunt:plura uero uel pauciora ad dem punctum minime copulari poteriit inquit Aue primon, diis infrecte si in uno
puncto se secaue rint .quattuor rectocSonltituent. ex hoc dat
siccundam suppositionem diali figursqus implent supersi
ci debet habere aut quattuor angulos rectos' aut illis equales primam aurem suppositionc non expresim sed dedit intel/Ilgere ex his dat excerpta:primum Q si quattuor quadrataio ponantur sic', in puncto me current Riseorum quatuor angulos .hac implebit supersu et necessario quia quadrati est angulias rectus ut diximus scam excerptru ponit ibi ETSi MILIT DRq. uidelicet sex trigona ad punctum e medium copulata nihil vacui relinqunt:quia ualit omnes eorum anguli quattuor rectos:& agit unam partem totis suppositioniς erat
q. angulus cuiuslibet trianguli est ducterils unius recti di ita illud'd Θregatum est ex sex
exagonis erit quale quattuor remsumitim excerptum tanpit ibi ETSlMlta In exagoni Quidelicet tres niluri agone d punctum e medium copulat simplent rotam superliciem et tangit aliam partem erus ut sitionisRuserat quilibet angulus exagon ualet rectuci tertii recta:quare Cippulado omnes ualebui quattuor rectos ad punctiam e copulatos Vltimo tanqst quartus excerptu uidelicet q, nulls figure alie ad punctum unus postunt copulari quin aliquid vacui relinquant quia nec rintagone neceptagons nec alie plurium anguloruqueuis:quia semper anguli copulari .ue aggregatum ex illis ualebit aut paullorestaut plures quattuor rectis v.g. I tres pentagoni congregentur in eodem puncto prouenient illietres anguli recti: cvires quintae unius recti cu ita non equi ualebunt quattuor rectus c, si quatuor congregabutur fient illic quiluor rectu&quattuor quinta unius recti:&sie d aliis di ipsit:ps igitur prima pars dieresmonis uerois dande sequitur illa pars omenti FIGVR Amuero quinque corporalium: ubi dees arat quotcu quae rigure corporalium in certo numero commixte replent locum nihil vacui relinquendo.&Nobat duae tantii uidet; cubicarchpyramidalis: incerto numero ad unum punctaim copulata replent locummam octo cubi de
ad unu punctu copulati eplent i hck.ma pyramides sim cuspides copulat etias locor lent ad hui' aut euidelia suppoam'de mcte auer.' replere locu inpale est occupare torii spatiis quest circa mi mitellectum conporalem hoc est sim longu&. undii. Secto supponam' Pyramidales glira adca teras corporales figuras itast liabere: ut telia bimagulus aequilatci
449쪽
rus ad caeteras figuras superficiales. Qua ratioe euenit ut sicut tres anguli maguli aequilateruata duos rectos quadrati ita tres pyramides ualentduos angulos corporales rectos figure bi :Tmio supponamus sicut imisu supertitiale circa aliquod punctu tellectum ualet cliuor agulos rectos suphciales:lta spatiu corporale circa aliquod punctu corporale ualet octo angulos rectos cubicos: hono alia ratione nite patent: sed ex geometrici I supponatur tatis statur dilucidaticina sequitur primo eas riguras corporales replere lociqua incertonii. mero prectis italcet octo angulos rectos cubicos. Quare octo cubi ad unus mim mediaetin spatio intellectum es latere applicari repta torulpatium corporalita, uia I m octo agulos rectos cubicos ad illud punctu medium applicatur evita totum illud spatium replebunt. Huius rei exemplum in plano dari n6 potestista si octo taxilliti pacto ad unum punctum applicitur costat illos uacui nihil reliquere Sequitur scdo xii pyramides scam eam cuspides ad unu piactu mediu in spatio intellectu copulatas misi spatium corporaliter replere nihil vacui relinquendo nam cum tres pyramides duos rectos angulos cubicos ualeant it pyrami des ualebunt octoangulos rectos cubicos, ita replebui totum parium corporaliter circa aliquod punctum des iptum: ita nihil vacui relinquent.huius rei exemplum in plano desertibi non Mest:sed in solidisse ite constat lixit illi ir tertio det trancorporales figuras quocunq3 numero sumptas cicim angulos circa punctum unitas in medio spatii notatum: n totus a
tiu replere&ita cocedites coocedine c&duodec aestice fagi sevcstersalis quoulinuero sumpte quomodolibet copulats ad unu punctum spatii medio constitutum: nuna uacuus replebunt: huius causa est, quia in quovis numeros in angulos ad punctus applLate nouarint precise octo rectos angillos cubicosilia uel plures, uel pauciores re ita aut relinquent vacui quicqtia in aliqua parremedii:aut superi fluent:& in medio contineri non poterui: Quare prutet cubicas figuras pyramidales dumtaxat incerto numero replere locum ci nullas alias id facere hec Aueroes inquiri figurarum uero quin*corporalium equi laterarum duidiim taxat replent locum:5 affert causam brevibus: quia cum ires lines in uno puncto se secabur corpo/raliter uidelsi m longulatum o profundum superangulos rectos: sient illic octo anguli cor/porales cubi recti ut uictu est:quom libet ualet tres recrusralis est angulacubi ex hac me cocludit eas figurasco pales replere locuq aduriucces pucis in spatio cornali copulet cooangulos rectis cubicis illis circinant: ire octo cubitu ad unucocm punctum in s iso itellectum copulatur locu replebunt: quia secta octo angulos rectos cubicos uniunt illi puncto Terriosequitur xii pyramides similitercu ad unu punctu, nisitur .etiar locu replere Quoniaanguli sex pyramidii aequiuata anguli quatuor reccus cubicinovata xii anguli pyramidales aequivalent octi angulis rectis cubicimi ut in Geometria declaratu est:angulus pyramidis lidii ac torporalis est ex duobus rectis. bus uero angulus ex tribus:& ita tres aguli pyramidales aequales aut duobus angulis bos . Qitare xli pyramidales anguli aequales erunt
rectos Naagul'triaguli unt duae tertia resti. quarto infertia tria figuras uidelicet cocta 5 dii ecedroni octo cedron quovis numero ad unu punctum in spatio intellectu copulatas nullatenus locu replere. Nam aggregatum eis una ualere potest octoagulis cubicis rectis est uel pluri tueI paucioribλNiangulusicocedricus est ex tribo rectis: citertia unius in ita neri potest ut i a uixit rectitqui lint illi cubici Similiter etiade octocedron, duodecedron:ut calculanti patet δ' his Auer:redit adipositum diu ecum ita sit:counget his quia tem Pt a figura figuris .ppra lixe fletitia liti' ut latu duae figura sint corporales replites locutcum preter pyramidalem de bico vivae implent locumG sint aliae:quonia aetemera sunt illacvita oportet esse iii l.tales admin locu replictes. Addith, in libro Euclidis xv declaratum est 'rimos nulla fi ra corporea est preter has qui* Maost duae Blaesistam implent locum dcvnulla aliaeta si pIures essenen qui*:d sic patet uis rationis cotra platonicos Non enim possunt, lemcta costare sopius uincti sint tui: cvsgurae plenardnaetna: ut ostensum est. Tu uero itellige figuras picas corporeas esse duas tria que locu replcintlctraliter: nailrcuseretialiter nulle figura eorporea spici locu quoulsit nuero copulate ad unu pinu hec suifficiat.
Desnde corpora quid citi simplicia omnia si ourata uidetur a loco ipso continente τ' m
maXI me aurem aqua INMT Permanere igitur alementi figura quidem impossi zzz,2ὰ bile est Non nim totum utiq; ipsum continens omni ex parte tangeret sui.
450쪽
x l. me stabilia histella rationibus haae sunt maxime cales, uua acti stiva:proptere q. hocinde I 3 sphera totum angulus est:illud ueroes pyrami faciatilIlmi est anguli: ok sie maxime medii penetratius: ita ut mediu quasi nihil sibi res illi , im , ut dicitustiua cxcalefactiva angulis urunt cv lefaciunt patetigitia recte igni data et Ie pyramidem: uel spheram:quia hac sunt ma rime actiumclamaxime mobilia quo uero ad uerba actiue uerba illa A T in Q N ME STABILI A liii, straxe in se ultra ΒεZuκε vatisci mene cenascisauenicenae Oua non nulli transtulerunt id est nequau firmiter lacent:quae in idem redunt, Animaduerisione dignum aliquos uoluiste ignem esse pyramide primo pyramis' sphera sunt maxime mobiles:& tactiva minim .ignis maxie mobilis ellet minimoria laetiuus ergo ignis est pyramlis Secudo angulus uim habet calefaciendi vitrendi igniscat facit c utri igitur ignis est angulus nam pyramis est anguli acuti:&spha est tota angulus Sed dubitaret serte iunior
est circumsteria: lue circumflexio uidetur quasi angi ilus.sed nax expositio placer:nam sic sol a reci a linea ellet in angularisaeui' oppositu dicunt mathemat lchq uolui rectu cuiphaticuesse in anaularia uidetur ergo mihi siphaeramelle totam angulam potentia propinqua quia in ea pollunt infinita puncta signari:qui potest esse angulus incidentie duorum angulors acu b c illimoruetuit uerbi causa stet unctus ain sphaera ae s : super apsesto trahatur linea bat: ex huiusmodi lina protracticae facti sent duo an guli incidit uidelim cae:&b ag simili modo supra puncto e pottrahi alia linea:& supra puncto se supra psicto g. ci siecti nullusit in sphaera pucturin illa possitie con'duon anguloria acutissimon incicytia :ergo' raeit tota angul'm tentianinqua Auero aute de Quem uer coclaratque sunt signa uera:e quibus fiunt dem oes ligni: cuiaules sunt mento lare. posteriora hoc eit effectus:quibus positis sequutur praxedaia hoc est catilla,cu quae sequutur positis praecedentibus sine causis quales sunt operationes motus ex accidentia a lemcntorii Secundo ait Aueroes 'gnem quidam ponunt pyramidalem:alii spherku:ex tribus posterioribus:quae uidentnr in igne:qua sunt uelocitas motus:calefactis ultio unde potest syllogismus antiquornm m Auer se componi corpus splitericum uel pyramidale est uelocis motus:ustiuum:&calefactivum ignis est uelocis motustultiuuic calcis tuus ergo ignis est sphericus:ue pyramidalis Quod uero sphaera e pyramis sint uelocis motus:declarat Auer e non consene textui: licet quae dicit sint uerat alternsphaeram esIe uelocis morus:quia cum tangit planum:no tangit ipsum in aliqua arte magna in qua possit firmati: fixe permanere:sed in puncto: uel neoplanum ipsim sp uera tangit: quod est puncto simile pyramis etiam tangit in puncto:cum tangit lanum in altero suorum angulorum.&quasi dicat Ixxx non quiescunt Nuiano implent de loco in quo quiescere possunt' nisi paru declarat etia Auer spl 'ram conuenire igni propter ustionem:quia sphericum est uelocis motus:& ultio sit a motius uelocitate similiter pyramis est uelocis motiis:quia cum sit acutissmianguli:est maxime penetraliua:re hac ratione est maxime ustitia:&ita pareto de figuris sphaerica uel pyramis conuenit maxime igni, Animaduersione dignum'. Aristote. non dcclarauit positionem antiquorum nisi de igne:de terra ueroecoelo:aere:& aqua nihil disinquia superius satis dictum est.
Primum quidem igitur de motu utrim peccarunt inamvis sigurarum hae facillime mobiles sunt non tam quidem enim ipsius ignis est: sursum Ssed in rectum est haeucrosacile mobiles sunt eo mo
tu:qui uocatur circularis. Obicit autem his Aristoteles immo sphaera uel pyramis igni non competit propter motum locale quia lisphaera uel pyramis esset figura maxime motus aptamon tamen uidetur apta motui qui est ignis: tui est se sumet se, rectu3sed maxime apta est circulari motulic ita signite et bene mobilis motu naturaliter sibi proprio non tamen sequitur ipsum esse pruinι cum uel pyramidalem inquit primum quidem igitur de motu utric peccauerunt hoc est utrae 'piniones sunt falsae tamquae igni dat sphaeraima quae igni dat pyramidemmam et si figu/rarum hae duae uidelicet pyramiscv sphaera facillime mobiles sunt: non tamen motu ignis is