장음표시 사용
171쪽
origo atque formationis modus: ut iam probavi murra caussa neque probata , neque Vera phaenomenon vexum non producitur. Montes enim vero a prima globi formatione ex ipsa fluidi chaos . di fluctuantigmassae gravis natura , caussarumque aliarum legibus formati extiterunt, quin subterranei ignis actionem expectare opus fuerit. Cur a multis annorum milli
bus famos illi subterranei ignes si luerunt , quibus totain Europam, Asiam , Africam, & Americam debemus ' Az76. Me sane non latet , quot in Europa , Asia ,δmeri ea, & notis Africae provinciis montes igni v mi existant, & a scriptoribus referantur e quaero tamen ab oppositae sententiae defensore , serione sibi persuadeat , ab eiusmodi ignivomis montibus , quos in telluris superficie novimus, univerum orbis ter- Tam continentem , aut si mavis , Omnes & solos moninstes originem suam debere ' Nullum sane in Alpibus ,
Pyrineis , & plurimis aliis altissimorum montium e tenis toto orbe celeberrimix subterranei ignis vestigium apparet e qua igitur ratione universos montes ab eiusmodi ignibu originem suam ducere statuitur Equidem ab aliquot annorum millibus ignem & dAversarum materiarum massas eructant AEthna, Vela ius, Haecla, Andes , & caeteri per ostem ignivomimontes, quin tamen alios Circa se montes , aut eose Ies formaverint. Duplica, aut triplica, s placet, segnivomorum montium, quos in terra novimus , numerum , illisque eam comitte provinciam, ut ter Tam habitabilem , aut montes quos habemus, ex suismet & terrae visceribus eructent, & efficiant :miserum fortasse adustorum lapidum , & massae prorsus infructiferae collem , aut cumulum plane horris dum eo pacto habebis , nullam tamen, aut planitiem, aut clivum fertilem , atque fructiferum obtinebis. . . .a7D Quamplurimis enim observationibus constat , Omnes materiae torrentes , ab ardentibus montibus eructatas , & circum montem ipsum sparsas aliud non esse, quam massas omnino steriles , lapides sese Iicet calcinatos, vel vehementi igne tosos , atque alia similia r Si ergo haec semper observamus in parvis illis , & paucis ignivomis montibus quos noviamus , di quorum numerus, magnitudo , vires nihil
172쪽
fere sunt, si eum primitivis illis ignibus , eructationibus , atque ignivomis montibus comparentur , a quibus omnes alii fuera efformati; quum potiori j xe eosdemmet effectus primitivi illi montes proda-inerent ' 278. Quod tandem universa terra juxta horum a Borum liypothesim ab eructatione montium formata dici debeat, eκ eo patet, quia perinde ac in mo tibus, intra ipsas etiam planities conchyliorum strata reperiuntur: eaput illud unicum , ex quo mo tium genesiis ab ignium eructationibus deducant. Etenim omnes fere montes , Alpes , Pyrinaei, Andes , Caucasus &e. in mediterraneis Ioeis existunt ἔ velisitur cum ejusmodi montes e maris fundo emerse-Funt, circumpositae regiones mare adhue erant, vel terra continens e Si primum ἰ eas etiam planities ea dem ratione formatas fuisse. dieas oportet: nisi a bitrariam illam .superius relatam marium in ter asinuasionem , & mutationem potius probes . Si secundum dieas p tum vero admittas opus est , omnes morites mediterraneos, Alpes . Caucasum , Andes occis 'fuisse aliquando totidem lacus, qui ignium subterraneorum actione in montes evaserint . Deinde cum
ipsae etiam planities montibus sint circumdatae , vel montibus seminatae, de iis iterum eadem redit quaestio, quam non facile solves. 279. Si montes omnes suerunt aliquando , quales modo sunt Asthna, Vesuvius, Haeela dce. immensas
in eorum summitatibus hiantes adhue voragines, aut manifesta voraginum antiquarum vestigia observare ovis r in iis etiam montibus , intra quorum viscera homines iam aurum, argentum, sal , metalla cae tera quaerendo penetrarunt . dc penetrant etiam modo , bara bra, voragines, fornaces , materiam adu
stam , lapides ealeinatos . Be alia hujusmodi, nece sesarias antiquorum ardentium montium reliquias , at que effectus reperirent r id tamen nemo mortalium
hactenus deprehendit. Neque igitur phaenomeni caul fa fuit exposita illa montium otigo, neque haec et iam montium genesis eum naturae legibus, re com munibus observationibus cohaeret. ηε 28o. Effectus tamen ejusdem generis, opponunt , easdem habent eausas: sunt aurem montes effectus
xjusdem generis; cum eadem in iis structura di mati
173쪽
sa deprehendatur: cum igitur aliquos montes ab ignibus subterraneis genitos ede compertum sit , eandem omnibus originem tribui oportet. Rel p. Contra experimenta omnia assumitur, montes omnes esse ejusdem generis effectus a singulorum structura, materia, situs, stratorum ordo diversit tem demonstrant. ag I. Attamen, pergunt , plurimae insulae e maris fundo erupuisse testantur historiae , ejusmodique phaenomenon nostra etiam aetate pluries accidisse novismus. Plinius insulas Theram, & Therasiam Olympiada I 33. & post annos 3ῖα Hieram emersisse ηλfirmat r alias item apud eundem Plinium, Uallisne νium, & pl ures alios erupisse insulas, eum antiquis. tum hodiernis etiam temporibus, legere est; ergo si militer omnes insulae, & montes eandem habuisse inrisinem dicendum . . . Resp. Dato libenter , non solum adductas in arguis mento insulas, sed plures etiam alias simili causa est rupisse, nihil tamen inde contra nos recte infertur , ut ex superius dictis abunde constat. Aliter ars mentari etiam posses, omnes montes esse lapideos α steriles ; quia unus , aut alter ab igne subterra ops productus eam habet naturam, di materiam. 3
281. Pisces, ostreae , concistia , ct alia simula se
rra Teuηr s supersciem in planis , ct supra montes exaestentia in lapidum formam immutaιa maximam parre tiniversalis diluvis effiectus exis uni. - Haec propositio una mihi esse videtur , quam id praesenti argumento amplecti possimus, & debeamuis quidquid in contrarium novarum hypotheseon archinllecti elament et ea vero mihi inde manifeste suade-xur , quia caulam assignamns, quae & certo exist , .ci explicando effectui, de quo agimus , plane in cit . Quid enim facilius , atque extremae elemenx πxum Diluvii tempore perturbationi conformius, qua omne maritimum genus in summa aquarum pxitati θ' ne , motu, & ab antiqua ad nova domicili , conss
mentem , ac montes universos fluxu per omnes ubI-que terras, plana, colles, montes dispergi , libere sese conferre, pertransire, sedem figere. , ova dπ
174쪽
nere, novas generationes facere Θ Μiraeulo polluas mile, atque Physicorum dii quisitione dignum existimarem , fi haec omnia eo rerum ita tu non eveni Tent . Aquis postea reeedentibus fieri opus fuit , ut hac illac maxima piscium vis, atque genera medim erraneis in locis, lacubus, montibus, vallibus im-Pedita manerent: ob notam enim soli seu continen gis superficiei inaequalitatem impari longe ratione di versi telluris tractus exsiccati sunt, ab iisque aquae Tecesserunt . Plurimi diversae amplit dinis , ac pro funditatis lacus hac illac dispersi, per planities, su-Pra montes ad aliquod tempus superfuerer ut in qu tidianis etiam fluminum alluvionibus evenire passim Ubservamus e plurimos in temporariis iis lacubus pisces, infinitam vero potissimum ostrearum, & eon chyliorum , solum proprio genio amantium atque illi adhaerentium, superfuisse vim, facile concipimus. neque negari polle videtur . A quae etiam recedendo, di paullatim subsidentes , atque montium primo culmina , deinceps autem declivitates descendendo re Iinquentes , Vehementi fluctuatione , undarumque itu, ct reditu, dum paullatim recedebant , montiumquae
declivitates verberabant perinde ut in oceani lit-aoribus fieri videmus in, diversas materiae crustas halus modi fluctuum reeiprocatione in temporariis illisit toribus aggerebant. Ostreas , eone hylia ,s di pi sces eriam aliquos ) partim ob peculiarem illorum findolem solo affixa, de jam in sicco haerentia , partim a fluctibus versus desertum littus ejecta fuce
dentibus postea crustis obruebant vastissimi refluentium , atque recedentium aquarum fluctus. Consequens inde est, ut mortui, ec ad diversas altitud mes infra terram sepulti , atque explicanda posteaxatione lapidescentes pisces, ostreae, conchylia m do supra & infra Telluris superficiem reperiantur . omnes fere illae maritimae exuviae intra breve tem-vus putruere, solutione , & evaporatione evanuere, quin lapidescerent, & ad nostra usque tempora in Columes servari possent. Peculiari etiam multiplieis piscium speciei temperamento aeeidisse necesse est , mi prius omnino putrescerent, dissiparentur , atque in Vapores resolverentur, qNam lapideus sueeus sese in illorum corpora introduci , ct propriam eorum formam induere, eamque incolumem nobis servare
175쪽
potuisset r dum interim aliorum piscium eadavera lapidis sermam tandem aliquando a lapideo succo
233. Omnia autem haee supradicto rerum statui . aquarum perturbationi , &observatis naturae phaen menis conformia sunt: neque aliud video , unde exm sitae explicationi, & caulae aliqua creetur dissicultas. Quin immo facile , & manifeste video, quar plurimae sint piscium species, qui numquam invenian tur lapidei: quare plures sint montes, pia linies, colles marinis exuviis penitus destituti , licet alii a prioribus parum remoti hujusmodi rebus sint diss minati ' . 28 . Adductae explicationi opponi videtur. a. Μ- vini pisees , ostreae, conchylia aquam dulcem omnino fugiunt , neque in ea vivere possunt: tempore igitur diluvii patrium mare , & nidum non deseruerunt . Rei p. omne illud aquarum Tellurem undequaque Ο perientium diluvium, & massam fuisse etiam salsam cum a mari praecipue illae aquae derivarentur, ut in ira dicemus . 28 s. a. Supra omnes montes, opponit secundo in holeri ta , piscium , conchyliorum , Ostrearum exu viae reperiri deberent . Res p. Hoc argumentum iam praeoccupavimus: post diluvium innumera ubicumquctiacebant , exsiccabantur , putrescebant piscium codivora ostreae, conchylia ; sed successu temporum par tim ex indieatis jam causis , partim ex plurimis a. liis, quae & verosimiles sunt, atque obviae , in mamjori montium numero illae exuviae disparuerunt:
176쪽
noarum aIluviones . . imbres . homines , agrorum 8 collium cultura , & id genus alia marinas exuvias hae illae iacentes pessum dedit, alio transtulit , dissipavit.' 286. Ostreae , & eonehylia maris iando perpetuo adhaerescunt r quo ergo pacto in loca adeo a minxi longinqua pervenerunt ὸ Resp. Qui hujusmodi asinsumentum proponunt , diluvium sibi qua sit piae idistimum stagnum fingere necesse est e at in summa illa elementorum perturbatione , atque universali terra. quei globi naufragio eos extitisse mot , quibus unis versa aquarum moles horrendum impelleretur, nihilque in maris fundo violentissime non agitaret , &eonvelleret, facile credet, qui rem parumper suerit meditatus . Neque aliud video , quod expositae pro positioni opponatur.
aget. Consistiorum , 9 ostrearum syrata , aut exuvia. subterraneae , quae profunde sub terram inveniuntur , originem suam ducunι , partim a Diluvio ; partim amari , quod olim ea loca occupavit , fi littoribus μι proxima ; partim ab eo, quod aerea, infra quam repestiuntur, casu aliquo e maris fundo emerserat , partim denique ab eo, quod interiora montium cum oceano Otim per subterraneas vias communicaverint , in eaque proinde a mari ostreae devenerint , canali aatem ali quibus de causis obstracto , o montium cavernis terra vittiplicita oppletis, in eorum montium visceribus rein cedentis maris , re piscium reliquiae remanserint. Haec propositio ex superitis dictis, ex inspecta ea si sarum naturalium indole, & ex perenni rerum vicussitudine probatur. Neque ex singulis hisee eaussis universi illi effectus sunt: neque earum aliqua est, ex qua aliquod ejusmodi phaenomenum probabiliter non provenerit. Porro negari omnino non potest , a ma vi per occultos , & subterraneos canales hae illaemniti plieiter dispositos , ad loea mediterranea valde dissita aquas derivari , ut inserius probavimus : hujusmodi autem tortuosae viae multiplici directione du Curitur , eamque mutant, incurvant, flectunt e recta, oblique , circulatim ad montes , montium viscera . di interiores cavernas, ad ipsas etiam planities,
177쪽
arenosum, & fertile Ium diriguntur , lilleque term minantur a plures quidem hujusmodi canales etiam num existunt ἔ plures vero suecessu temporum multis de causis obstructi sunt. Terrinmotibus, de eo cussioni hns , subterraneis ignibus , alluvionibus , de plurium materiarum e maris fundo in interiorem e natem aggestu, a terra tandem, canaliumque parte tibus , & sornicibus subsidentibus magna eorum pars fuere omnino impediti. c
marini ostreae, conehilia ad montium usque interi xa viseera, & ad plurima alia meditorranea loca canalium ipsorum capita, ct terminos libere perveni bant ; illieque velut in maris fundo affixa solo nn triebantur, & permanebant a iis igitus canalibus o structis, & aquae marinae communieatione interdicta, reliquum est, ut ostreae, & conchylia per strata, ut in maris iundo evenit, disposita permanerent , m terentur, lapideseerent.
ea subterranea diversis plane modis in propositione expositis iacta suisse , verosimile est ; neque ea superius a me dictis contradicunt: unum enim aut ali xum montem igne subterraneo genitum , unum auualterum montem , civitatem , locum, & si mavis . regionem, aut provinciam a mari hoc in littore a sorptam, illae vero detectam fuisse , aut formatam non inficior , neque infietari potest , qui in historia naturali & Geographia non fuerit plane hospes. Unum igitur est, quod probare non possum , Omnia nimirum subterranea ostrearum strata , aut aggressus ab una tantum ex adductis causis pendere , ut eo tendunt non pauci.
Positam quaesti opem , quae plurium huiusce temporis eruditorum ingenia, & diligentiam exercuit, brevi ter solvendam atque probandam nos manu duxit. Plu Tium scilicet effectuum a nobis hactenus expositorum
178쪽
ellulam esse diximus verum , ac universale diluvio naris sua igitur dictis effectibus veritas eonstet, illorum causae veritas vindieanda est . Philolopho ea tholico diluvii universalis veritatem in dubium vocare minime licet i magnum id esset in Religionem , ac sacram paginam, loquentis sei licet Dei testimonium ,
totum rei eventum fuse narrantem , atque assere
tem piaculum: qua igitur solummodo Physica ratione , modo , legibus universale illud globi terraque inaufragium aeciderit , disputare, inquirere, atque in diversas abire sententias possumus . Quoniam tamen nulla aeclini eo Philosopho religio esset, diluvium tollere; qi, in imo non pauci etiam ex christianis phylosophis eo devenerunt, ut diluvium quidem admittant , universale negent Μoysisque verba secundum eorum sensum interpretentur ; summatim saltem perstringenda sunt praedictae veritatis fundamenta . Diluvii universitatem negarunt posteris hisce tempori-
sus est , neque totum globum , neque vel integram Asiam aquis fuisse obrutam ; aliquam solummodo nationum , & caeterorum viventiam partem diluvio periisse. P. Mabillon doctus, & religiosus auctor Vos si sententiam sacrae paginae contrariam non exstimavit: in eumque sensum Romani indicis congregati mi rescripsit din. Praeter relatos auctores erga sacram paginam religiosos sunt de alii longe quidem liberi δε-xes philosophi , qui & diluvium universatε, & to tam Mopsis relationem , tamquam hebraicam fabulam irrident. Haec, inquiunt, judat ea fabula , ante thristianam religionem ubique gentium ignota , tum primo divulgata fuit , cum christiani hebraeorum ti-bros graece redditos evulgarunt. Hebraei circa omnia alia plagiarii, hanc etiam di suvii ideam ab aliis p
pulis acceptam ut rem suam exponunt: telluris globum
179쪽
bum penitus ignorabant: particulare tantummodo diluvium intelligunt, cujus memoriam a graecis acce- pete , illudque forsan pro modo suo ampliarunt. Quae 1ane gentes Noemi , & diluvii non meminissent δQuantam enim vero oc qualem naturae catallrophen Nihil tamenbde illo Homerus , nihil Hesiodus Quantum ponderis hisce rationibus insit , ex modo dicendis deduces . Diluvii una versitatem sequentia demonstiant . .I. omnium iere Lentiam traditio , 5c consentus . Hujus: autem diluvii , CT arcae meminerunt omnes barbaricae historiar scriptores , inquit Iosephus sa). Hujusmodi traditionem sutile inter Chaldaeos eorri- munem , aperte constat ex Beroso illius gentis histo
no c inter omnes fere Indiarum Orientalium populos , ex nostris passim de rebus Indicis scriptoribus , dc ex innumeris Lusitanotum Jesultarum relationi bus , qui a ducentis , dc amplius annis inter innumeras illas hominum nationes ab AEthiopia, & Mocam-bique ad extremos Sinas, Iapones, & Molucos sitas praedicandi evangelii causa vitam sanctissime ducunt d , dc quotidie Brachmannes , Bongos , C Eiques aliosque gentium illarum Sacerdotes, aut litteratos homines, populumque ipsum de hisce rebus loquentem audiunt : ut non semel ego ab aliquibus Μissonariis in Europam regre itis accepi. Hanc enimvero apud Sinas , & Iappones antiquissimam tradietionem esse non negabit , qui I eluitarum litteras ei apponia scriptas , Legationem Batavicam anno I 6 I. ad ' Voltabe Nouueaux Melanges tom. 9. pag. Ior. σIo . Haec quidem cum proposuerit Voltaire , declinandae inυidiae cauetis insuper addit et D ne fais que ra porter Ie raisonement des franς-pensanis , aux queis ια non pensanis repondens par ι'autenticite du Penta
180쪽
ad Iapponiae Imperatorem , Blanchini sa) , Du Haiade bὶ, Le Compse sc) , & alios passim legat. In ipsis
etiam rudibus Biantiae populis non obscuram diluvii memoriam Lusitani compererunt : id tamen ipsum clarius multo ex Mexicauis a ceperunt primi illi Hispani , qui Mexie anum imperium armis subegere ta).Μ ssos facimus Romanos, Lai aecos, imo & AEgyptios, atque Pngenicios , cum nihil inter scriptores Romanos , & Graecos frequentius occurrat , quam diluvii memoria : AE:yptiis eandem traditionem vindicant
dem , qui Io ope notissimam illorum civitatem terrain xum inundatione antiquiorem esse tradebant θὶ, igno tum non Mile diluvium, necesse est.29 I. Quandoquidem cum iis nos modo agimus, qui sacram scriptum m admittunt ; universale diluvium ex Iudaicae gentis traditione , & Μoysis testimonio conficitur: omnia , inquit Molles , repleverunt aquae in superficie terrae opertique sunt omnes Montes sub universo Caelo .... consumptaque es omnis caro,
quae moυebatur super terram , volucrum, animantium, regiarum, omniumque repsilium , . . . universi homine/.... Delevt omnem Iubflantiam , quae erat super te' ram ab homine u que ad pecus p . . . . remansit autem
solus Noe, o qui cum eo erant in Arca si . lis sane verbis diluvii universitatem signifieari , eommuni hebraeorum , & christianorum sensus est . 3. Praeter universalem nationum traditionem physica etiam s talis inundationis vestigia ubique terrarum extantia facti veritatem eonfirmant . Negari sane hujusmodi aquarum vestigia non possunt : illaque idcirco ex re sa) Hist. unim c. I9.