Rhetores graeci, ex codicibus florentinis, mediolanensibus, monacensibus, neapolitanis, parisiensibus, romanis, venetis, taurinensibus et vindobonensibus

201쪽

ταπεινότης, τραχυτης, λαμπρότης ' πλην εὐτε κHτο εἶδος ἀντι της ιδέας λαμβανεται' δικανικος ει ὁ περὶ στεφανο καὶ γὰρ ζητεῖται καὶ αμφισβητεῖται, ει αξιος στεφάνου ὁ Λημοσθένης, η υη, αλλὰ καὶ οἱ

S φιλιππικοὶ συμβουλευτικοὶ οντες, εἰ χρη ἀμφικτύοναΦiλιππον ποιησαι, πανηγυρικως μελετῶται' και γὰρ π λίς εστιν ενταυδα Λημοσθένης κατὰ Φιλίππου δημηγορῶν, αλλὰ καὶ O προς Ἀεπτίνην διχανικος ων τω εῖδει, μικτῶς μελετῆται ' συμβουλευτικῶς φημι καὶ πανη- 0 γυρικως' riνεται δἐ τουτο καὶ δικανικῶς' μελετῶται τοσυμβουλευτικον, οτε ἐναντιοὐνται ἡμῖν συμβουλείσουσιν

ι ἐν συμβουλείοντα ητοι τον συμβουλευτικὸν επιδεικνυμενον λόγον, πανταχοὐ φαiνεσθαι θαρροὐντα ' καὶ τοῖς 16 λόγοις τὀ μεῖζον ἐνδεικνυμενον ' ου γὰρ ἀνiξαι τις συμ- ίλου ταπεινου γενομέa ου καὶ μηδἐν κρεῖττον επιδεικνυμένου ' τον δικαζόμενον δ/ τοὐναντίον ταπεινὁν καὶ μη-3ἐν φρόνημα ποντα, ἀλλὰ τὰ ζητήματα ταπειν0 λόγω

τοι ἰοχνω χαρακτῆρι μεταχειρiζεσθαι ' τὸν M ἐγκωμιά- 20 γνrα ἐμπομπεύειν τοις εργοις, ἐπιδεικτικῶς τοὐς λόγους μεταχειρiζεσθαι ' harioν δἐ ἔτι δικανικὸς χαρακτὴρ εστιν ὁ ισχνός, κciὶ λεπτὸς καὶ πυκνὁς, καὶ συλλογιστικὸς, ῶς καὶ αυτός φησιν ἐν τω περ ι ιδεῶν, οὐ καὶ παράδειγμα ὁ κατὰ Ἀριστοκράτους, πανηγυρικω δῖ ὁ πομπικὸς καὶ 25 λαμπρὸς πανταχοῖ καὶ επιδεικτικός ος Ουτως εἴροταιαπό του ἐπιδεικνύναι καὶ τὰ καλὰ καὶ τὰ φαῖλα εκά-- στου ' συμβουλευτικὁς δῖ ὁ μετὰ πεποιθήσεως καὶ θάρσους τι μεῖζον ενδεικνύμενος. 75 Μαρκελλίνου. Λικανικὸν λέγει ἐνταὐθα την δμ

202쪽

στεφάνου δικανικου οντος η' εἶδοvς, -κ ἔστιν η ιδέα δικανεκη, αλλὰ πανηγυρική ' αυτίκα καὶ των συμμυλευόντων τινὰς ὁρωμεν ἐαυτους ἐγκωμιάζειν υπομείναν- τας καὶ φορτικόν τι ποιουντας τω σεμνυνειν τὰς ἐαυτῶν γνώμας' ωσπερ ὁ Περικλης πεποίηται τω μυκυ- SMis λέγων' καίτοι ἐμοὶ τοιουτω ἀνδρι οργίζεσθε. τι τοίνυν το μἐν ειδος συμβουλευτικον, η δἐ ιδέα πανηγυρικn' η γὰρ χρεία πεποίηκε τον επαινον ' δει γὰρ ως ἐπίπαν σεμνότητος τω συμβουλω, ζῖνα καὶ δυνηθη δυ--πησαι ' και Ἱσοκράτης - ταῖς παραινέσεσιν ομοίως ἐαυ- 10τον επαινῶν φαίνεται λέγων 'i ἐγώ δἐ τους φιλοσονολ- τας ἐπανορθω' ομοίως δἐ και εν τω πανηγυρικω εὐ- θυς - αρχόμενος σεμνότητα εαυτρο και ἔγκον και φρόνημα περιτίθησιν' ἐξ επιτιμησεως γὰρ ἄρχεται ἐνδόξων προσώπων ' τῶν γὰρ ἐξ ἀρχης τους αγῶνας καταστησάν- 15των φησὶ θαυuάζειν, Oτι την τοὐ σώματος ἄσκησιν

ἄθλων ηξίωσαν, μόνος ει ὁ Ιημοσθένης εξαρκεῖ προς

τό τοιοῖτον' εν γὰρ τω υπῖρ τοὐ στεφάνου δικανικοῖ ἔντος εἰλυς εγκωμιάζει εαυτὸν καταλέγων την πολιτείαν , και τριηραρχίας εαυτοῖ και εισφορὰς και λει- roτουργίας ετέρας' ίστε διὰ τὸ φορτικὸν καὶ προθεραπεία κέχρηται, λέγων ' τούτων τοίνυν o μέν εστιν πρὸς

ηδονην, τουτω δέδοται ' δ δἐ πῆσιν, ώς επος εἰπεῖν, ενοχλεῖ, λοιπὸν ἐειοί' ἄστε Ου πρῖς τὰ εἴδη της ρητορι- κῆρ ἡ ιδέα, αλλὰ πρὸς τὰς ιδέας μελετῶμεν την δικανι- Is

κὴν ιδίαν δικανικῶς' την πανVγυρικὰν πανηγυρικῶς' εἰ

δέ τις ἀντιθν ημῖν ' διὰ τί εν τῶ κατὰ Μειδίου λαμπροῖ ἔντος τοὐ προσώπου, δέον ηθικῆ ιδέα χρήσασθαι, καταφορικῶς ειπεν, λεκτέον, ἔτι ὀργιζόμενος διὰ τὰς πληγὰς και θαρρῶν τῆ τοὐ δημου χειροτονια κατέδρα- 3ομεν ' ίστε δι αιτίαν Ora ώς ε χεν οὐδ' ενταῶθα τοῖς

203쪽

λόγοις καταφορικωτερον ἐχρήσατο ' ημαρτησθαι δἐ νομί- ' ζουσι τω τεχνικω εἰπόντι καὶ συμβουλευτικῶς το συμβουλευτικον ' ώς γαρ προς τα ei δη τῆς P ορικῆς, ουτωκαι τὰς ιδίας ὁρiσασθαι αυτόν φασιν ' ἀλλὰ λiγομεν, s ἔτι τὴν συμβουλευτικήν φυσιν ιειαν, συμβουλευτικῶς μελετητέον, τουτiστι μετὰ gρονήματος, προς γὰρ τὴν

τους δε μή πω περι φιλῆς της εἰς τα λεγόμενα κεφάλαια διαιρέσεως η τῶν ζηνημάτων ἐπεσκεμμένους, μηδ' αvro τουro Tὰς λεγομέ- 10 νας στάσεις rῶν προβλημάτων ειδόΤας, ωμὐανον δέ roυ Tῶν προεμρημένων τι καλῶς γ ινώσκειν ' διδάσκει ουν πρό re ἐκείνων τόν περὶ ιδεῶν λόγον, και πάντη ἀνόηrον, ωλλως τε κῶν ἐπιχειρήσωμέν τι λέγειν περὶ avrῶν νυν, πλείων αν ἡμιν ὁ του παρεργου λόγος ἡ του εργου γένοιτ' ἄν.

5 Συριανου και Σολπάτ ρ ου. οἶδε του πολιτικουλόγου τὰ ι ἐν μέρv Τ ώς τὰ πέντε ἐκεῖνα, προοίμιον, διήγησιν, ἀντίθεσιν, λυσιν, ' επiλογοπι τὰ di κενόλαια, ὼς τὰ στοχαστικά τὰ αντιληπτικὰ, ἄπερ τοῖς μψεσι του λόγου συμπλέκονται ' λεγόμενα δἐ ταυτα ε καλεῖ διὰ 20 τὰν πολυωνυμῶν, οι μῖν γὰρ συμπεράσματα αυτὰ κα- λουσιν, οἱ δἐ ἐπινορὰς, οἱ di ζητήματα, οἱ δῖ περιεχόμενα ' τὰ μερικώτερα τοίνυν ἀγνοουν rας ' προς τῆν των όλικωτέρων τρέπεσθαι t ζήτησιν, ἄπερ ἐστὶ 7 τά τε εἰ duκαι οἱ τρόποι, παντελῶς ἀνόητον. 'as Μαρκελλiνov. Tρίτην ἀποδίδωσιν αιτίαν τοὐμὴ περὶ ιδεῶν διαλαβεῖν τανυν ' μὶν μἐν, Oτι δεῖ πρῶ-

204쪽

ταν την διαίρεσιν ἐπιγνωναι των κεφαλαίων σαφως, καρτην στάσιν η τις καθέστηκε και τὰ πρόσωπα και τὰ

πράγματα, πρὰς δ ἀνάγκη τοὐς λόγους επενεγκεῖν' ἀμή- ,

χανον γὰρ, τον μη πρίτερον ἐγνωκότα ταυτα, εκεῖνα μαθεῖν. Λεώτερον M οτι Ου του παρόντος καιρου περὶ βτούτων ειπεῖν ' η γὰρ μικρὰ περὶ avrῶν ' ειπόντες ἀτε- 76λη, φησι, τον λόγον εάσωμεν, ταὐτον Μινουκιανῶ παθόντες ' εις αυτὸν γὰρ το πάντη ἀνόητον αἰνιττὁμενος λέγει ' η σανῶς περὶ αυτῶν ειπεῖν βουλιομενος περιττόντι καὶ ἀπειρόκαλον ὐποίσομεν πέρα του δέοντος τον λό- 10γον ἐκτείναντες ' ἀμφότερα δἐ τοι δέοντος αμαρτάνει καὶ του καλοὐ. THirqv δἐ οτι τὸ περὶ ιδεῶν ἐντελέστερόν ἐστι του περι διαιρέσεως ' ἄτοπον ει τὸ εντελέστερον πρb ros ἀτελὲστέρου διδάξαι ' διὸ περι τούτων εις αυθις ειπεῖν ἀναβάλλεται. Ἱστioν M, Orι τὰς λεγομένας στί- 15σεις φησὶν, οὐ γὰρ συντiθεται μινο ιανν την στάσιν απὸ τοὐrου ειρησθαι ἐτυμολογουντι, ἀπό τ6ς γενικωτέιγας ἐν ταῖς πόλεσι στάσεως, καὶ διὰ τολο ειπεν τας λεγομένας στάσεις, ἀντὶ τοs ὁμωνύμως λεχθείσας' ἄλλοι δἐ λεγομένας ἀντὶ τοὐ οὐκ οἰδα πῶς τὸ δνομα τοὐτο ἐχοί- 20σας' ώς δηλον καὶ ἀπό τῶν ἐξῆς ἀφ' ίν νησιν ' oθεν μῖν γὰρ εἰ ρηται στάσις, ἀντὶ τοὐ οὐ περιεργάζομαι, πόθεν, εὶ ρηται τὸ δνομα

Πραγματείας γαρ ἰδίας, καὶ ου σμικρἄς εἰ μη καὶ Hς μεγίστης 25 τελεωτάτης ἐστὶν ὁ περί τε τῶν ἰδεῶν του λόγου καὶ τῆς χρήσεως αυτῶν ἐκάστης λόγος ' νυν η ozν περὶ ἐκεἰνης τῆς διαιρέσεως λεκτέον τῆς εἰς τὰ κεφάλαια.

Συριανου. Σφόδρα ' την περὶ ιδεῶν ἀνυμνεῖ πραγμαrείαν, ώς ἔξεως ηδη ἐπιστημονικωτέρας τε καὶ τε- 3o

205쪽

Dωτέρας 3 δεομένην ' πρός τε την ἐπ*νωσιν αυτων καὶ μαλαπα προς την ευκαιρον χρῆσιν ἐκάστvς ἀia' ἴνα μη το του ονόματος ξένον ' ἀγνοουντας καταλίπη τους ἀκροατὰς, ἀναγκαῖον ειδέναι, ως επτά φησιν εἶναι τὰς ε γενικωτψας ιειας, σαφήνει ν, μiγεθος, κάλλος, γοργότητα, ἐθος, ἀλήθειαν, δεινότητα, εκάστην δἐ των ιδεῶν τουτων ἐν ὀκτὼ τουτοις θεωρεῖσθαι, ἐννοία, λέξει, μεθόδω, σχήματι, κώλω, συνθήκy, ρυθμου καὶ ἀνα

ο Μαρκελλίνου. I ὁ διδάξαι ποία χρηστέον ιδία

καὶ ποίοις μετασχηματισμοῖς, οἷον τῆ σφοδρότητι, τῆ τραχυτητι, τῆ λαμπρότVτι, καὶ Oσα τοιαυτα. Ποιον εἶδος λογοποιεῖ καθαρὰν εννοιαν, ἀνάπαυσιν, ατέλειαν,

καθαρότητα, α τῆ περι ιδεμ 'βλω διε ἐπεται ' τὀ ουν 1s εἰπεῖν, τὰ ἐκάστη Τ αυτῶν ἡ χρεiα καὶ πότε χρηστέον καὶ πῶς, ου τῆς τυχουσης πραγματεiας ' πολλάκις γὰρ απότου σφοδρου μεταφψομεν πρὁς την χρεῶν τοὐς λόγους' ὁ γ' οὐν Λημοσθένης την βραδυτητα καὶ αλλα πολλα διαβάλλων, ἐπειδὴ ειδεν την σφοδρότητα μικρου δεῖν

χυ τον καιρὁν καὶ τό - χρήσιμον υπερ ἐνουσαν, ἀναγαγών εαυτὸν ἐπὶ τα τῶν προγόνων κατορθώματα, μετα-vἐρει μῖν απὸ τῆς σφοδρότητος τον λόγον ' αναλαμβάνει di τους ἀκουοντας συν ηδονῆ, τῆς παλαιος η ὐπο- μιμνήσκων ευ ξiας. dis Σωπάτρου. ' ανῆλθεν επὶ τὴν υπόθεσιν του συγγράμματος ' υπόθεσις δέ ἐστιν αυτῶν ώς πολλάκις εἴπομεν περὶ τῶν σrάσεων καὶ τῆς εις τα κενάλαια

διαιρέσεως αυτῶν.

206쪽

Bιαιρησει Tobis Ομως ὁ τήν τε δμαροραν καὶ την δύναμιν τῶν Taneootunων καὶ τῶν πραγμάτων καὶ ετι τὴν λεγομένην στάσιν

ἐπιγνohς δ τοῖ ζητ ατο Συριανου καὶ Σω πατρον. Πrνικως πάνυ ταδιῶ πλειόνων ειρημένα συντόμως επανακεφαλαιουται, την εγὰρ διαιρετικην των dirus άτων επιστημην μόν* προσεμωαί φησι ' τω την διαφορὰν ακριβῶς επεσκεμμένω των τε προσωπων προς πρόσωπα και πραγμάτων προς πράγματα, καὶ την εκάστου δυναμιν, τουτέστι τVν ευπο- ρίαν ην παρέχει τοῖς ζητήμασι και την στάσιν okν 108αὶ υεν των προσώπων πόσην Hvν εχει τὰ κύρια καὶ τὰ προσηγορικὰ, καὶ τὰ ἄλλα, και τί διενηνόχασιν ἀλ- ληλων' ἐπι δἐ των πραγμάτων σκοπεῖν δεῖ τὁ κρινόμενον, ει αυτοῖ του φευγοντος ποι σαντος εγκαλουμένου mi ετερον πράξαντος, και επὶ των ἄλλων os oέως ' μετὰ IsM τουτο καὶ την σωσιν εὐέναι χρη, οὐ γὰρ πάντα τὰ ζητήματα ιιιῶς εστι στάσεως. Εἰδότες γὰρ τὰ ἐξεταζό-πμενα, κGι μη, των τε προσώπων καὶ των πραγμάτων

καλιυς τῆ διαιρέσει χρησόμεθα ' ἄν γὰρ τὰ πρόσωπα των ἐξεταζομένων χν, την βουλησιν καὶ την An αμιν ἄπερ 20 ἐστὶ των προσώπων ἐπιζητουμεν, ἐὰν ει πράγματα, τὰ ἐπίμενα τοῖς πράγμασιν ' οἷον τὰ ἀπ' αρχῆς ἄχρι τέλους, iaετάθεσιν αιτίας, αντiληφιν, πιθανὴν ἀπολογiαπι ταυτα γὰρ των πραγμάτων Πια' καὶ πάλιν ἐν ω ' ζητήματι ἀπο μονων των πραγμάτων συνiσταται ἡ ζήτησις, raτὰ ἀπο των πραγμάτων μόνα κινήσομεν κενάλαια ' εν. δἐ απω μονων των προσώπων, τὰ ἀπο των προσώπων

207쪽

μόνα ' εrι δε, φησι, δεῖ καὶ την στάσιν ειδέναι' ἀπο γὰρ τρὶς στάσεως των κεφαλαίων αἱ ἀποδεiξεις των πραγμέ-

των γίνονται ' τινἐς δἐ τουτο ἐπανόρθωσιν ηγήσαντο των προκειμένων, OLν το ειπεῖν καὶ ἔκαστον ώς προ -

5 κει προσφόρως τοῖς υποκειμένοις ' διὰ γὰρ τούτου ηνίξατο, ὼς οὐ τω εἰδει ἀκολουθεῖ η ιδία ' πάντη, αλ- λὰ καὶ τη περιστάσει του ζητήματος.

Μαρκελλέν ου. Πάλιν υπομιμνήσκει των προτέρων θεωρημάτων, τῆς τε των προσώπων καὶ πραγμά-

10 των διαφορῆς ' καὶ το χρήσιμον εκ τούτου ἀποφαίνεται, ὼς εκ τούτων τῆς στάσεως γνωριζομενης, ἡτις ἐστι, καὶ τῆς διαιρεσεως των κεφαλαίων φανερῶς ἐκ τούτωνευρισκομένης ' εἰ γὰρ το πολιτικόν ζήτηιι α περὶ πρόσωπα καὶ πράγματα γίνεται, ὁ την τούτων θεωρίαν ἀκρι-s5 βῆ παρέχων παρ' ἔαυτῶ, ραον καὶ την στάσιν εξ αυ- τῶν εἰ σεται καὶ τῆ διαιρέσει των κεναλαίων ἐπιβαλεῖν rδυνήσεται ' ενια γὰρ του πράγματός σrι τὰ κενάλαια '

ἔνια δἐ του προσώπου ' ίστε ὁ τὰ πράγματα εἰδὼς καὶ τὰ πρόσωπα οιδε καὶ τὰ ἐμπίπτοντα ἐκάστω ζητήματι ad κεφάλαια, καὶ την λεγομένην στάσιν.

208쪽

νους προς ἀλληλους φασιν Τ ύνομάσθαι την στάσιν ' οἱ δὴ ἀπο του ἐκάrερον των ἀντιδίκων ώς επέ τινος ἀστα- λους κρηπῖδος ἐστάναι περὶ τὰ οἰκεῖα δίκαια.

εις τὁ βημα τοῖς δικαιοις αυτων εκαστον, η παρα τοτους δικάζοντας εν αυτοῖς ἀμφιβαλλειν, Ουδέ ποτε γαραμα πάντες ὁμογνώμονες γίνονται οἱ δικασrai' επει

τον' τινἐς δέ φασιν εἰρῆσθαι παρὰ το σταθερὰς εχειν τὰς ἀποδεiξεις, προς αντιδιαστολὴν των ἀσυστάτων ' καὶ γὰρ εκεῖνα ουκ VOυσι σταθεράς.

209쪽

ιππος απο του Aσθαι τοῖς ποσὶ ' ταχυτατον γὰρ τουτο ἐπὶ γης' τοιουτον Ουν καὶ η στάσις ἐστίν ' κοινῶς τε γαρ καrὰ πασων κατηγορεῖται των στάσεων, καὶ συμ- β ηκεν αυτῆ τυ ονομα, διὰ τὰς προειρημένας ετυμοβ λογίας. 'Lπει di τον της στάσεως ορον παραλέλοιπεν

χέα διελθεῖν' 7 στάσις τοίνυν ἐστὶ πρότασις ἄπλη βητορικη προς ἀπόδειξιν κομιζομένη μιας φάσεως των ἐν τω πολιτικω ζητήματι κειμένων, καθ' ην ἡ διαίοεσις

so γίνεται των κεφαλαίων, των πῆος πίστιν κομιζομένων' ' ἐπει δἐ των προτάσεων αἱ μέν εἰσιν ' ίπλαῖ, αἱ δῖδιπλαῖ, διὰ του ἄπλη πασων αυτο των διπλῶν και τρι-nλῶν ἐχώρισεν ' διὰ δἐ του ρητορικη, των τε ιατρῶν καὶ τῶν φιλοσόφων' καὶ επειδὴ εν αυrii τῆ στάσει πολλαὶ - εισιν αἱ ἀποδεικνυμεναι προτάσεις, διακρiνων αυτὰς

νὼς αυτοτελοῖς - - τῶν κεφαλαίων τῶν πρυς πίοτιν κομιζομε- νων, καθ' ὴν ταυτην την μἰαν φράUιν την συνεκτικὴν του ζητημυτος ἡ διαίρεσις γίνεται τῶν κεφαλαίων Ιἄν ὁρικῶν εἰ τυχοι, si υντιληπτιαῶν. ἐπειδὴ δῶ πολλὰ κεφάλαιά ἐστιν ἐν τω tar ματι - - un δεικνυοαι, διὰ τοῖro πρόσκειται, τῶν πρὸς πίστιν κομ.

210쪽

ἔφη ' προς ἀπόδειξιν κομιζομένη μιας φύσεως, τουτέστιν ἔνος αυτοτελους λόγον των εν το πολιτικω ζητῆματι κεμμένων, καθ' ην η διαίρεσις γίνεται των κεφαλαίων, καιέξις ' κατὰ ταυτην γαρ την μίαν φάσιν την συνεκτικωτάτην του ζητηματος η διαίρεσις γίνεται των κεφαλαiων, βτων ὁρικῶν φέρε η αντιληπτικων, η ων αν αλλων τυχταάλιν ἐπειδὴ πολλὰ κεφάλαιά ἐστιν ἔν τω ζητήματι, τὰ μῖν ώς μέρη του πολιτικυῶ λόγου, τὰ δ/ τό προκείμενον ἀποδεικνύντα, πρόκειται των προς πίστιν κομιζομένων ' Οιον ώς ἐπὶ παραδείγματος ' πλουσιυς ἀριστευ- 10 σαοῦ ητησεν εις τι γέρας ἐχθροῶ πένηrOς νόνον' ελαβεν, ἀπέκrεινε, και μη πολιτευομένων των πενήτων δει κρίνεται δημοσiων αδικημάτων' ενταυθα γὼρ τό μἐν ἀποκρίνασθαι, υτι ἀντίληφὰ ἐστι τὸ προκεψενον ζήτημα, πρότασίς ἐστιν ἀπλῆ ρητορικὴ ' μiα δἐ φάσις ἐν αὐτω is ἐκείνης συνεκτικὴ αἴτη ' ἀλλ' oυκ ἀδικῶ την πόλιν τὀν κατὰ δωρεάς ιιοι δεδωρημένον ἀνηρηκώς, και κατὰ ταύτην ἀντιλθπτικὴν ουσαν ἡ πῆσα Moiρεσις γίνεταιτων ἀντιληπτικῶν κεφαλαiων ἐν τω ζηrίγμαrι, α δ δ πρὁς πίστιν κομῶ ται , τὐ μὴ τόν ἔ- πλούσιον ἀδικεω ώσ-20.

τό μῖν εἰπεῖν οτι στοχασμός ἐστιν ἡ στάσις πρότασίς ἐστιν άπλῆ' φάσις δέ ἐν τούτω ε συνεκτικὴ ἐκείνης βαύτη ἀλλὰ θάψαι βουλόμενος παρωτάμν' ἡ ώς ἐπὶ Μειδίου, οἷον ἀσεβεῖ καὶ υβρίζει Μειδίας ' χορηγδνἴντα μετασπῶν ἐν ιερομηνία ' η φάσις μἐν αἴτη ἡ δἐ πρότασις, οτι δρος ἐστιν ἡ στάσις.