Rhetores graeci, ex codicibus florentinis, mediolanensibus, monacensibus, neapolitanis, parisiensibus, romanis, venetis, taurinensibus et vindobonensibus

341쪽

την αιτίαν ακριβέστερον ἐξετάζων, τουτο γάρ ἐστι - κυριωτερον ἐν ταῖς δίκαις' εἰ πιν γαρ εἰη ὁ την αιτίαν τοὐ φονου φείγων πλούσιος, ὁ δἐ ἀνηρημένος πένης, ἐρεῖ ὁ την αιτίαν εχων' τίνος ενεκα τον φόνον ειργα S μαις χρημάτων ερῶν; καὶ μην ευπορώτερος μἐν ἐγω, ὁ

δἐ πένης ετυγχανεν, εἰ ει τουναντίον, ερεῖ , Ora τον φόνον τί βουλόμεσος ειργασμαι , ἄρα πημάτων ἐρως καὶ μην παῖδας ειχεν ὁ τεθνεώς ἄν ουτω τυχοι η συγγενεῖς και πάλιν ει τού υλκιβιάδου λάμυειν πρόσωπον, καὶ ο ἐστι τυραννίδι κρίνοιμεν, ἐρουμεν' οτι υβριο ς αεὶ καὶ ἐναγης' διδ καὶ τυραννεῖν επεχείρησεν η πάλιν το των LM Ἀθηναίων, Orι νεωτεροποιοί' ωσπερ καὶ Θουκυδὶδης νη- Hν' ουτω μἐν ουν η αιτία καὶ απὸ του φευγοντος κα4 ἀπο τοὐ διωκοντος ' χρη δἐ ειδέναι, ως τυ της αιτίας is ἀεὶ τηρεῖν δεῖ εις την βούλVσιν καὶ τὸ της ηλικίας ' τοδἐ τῆς ἴλης εις την δύναμιν των παρεπομένων τοῖς ἐγ- κωμαστικοῖς προσώποις ' καὶ Ουrω υἐν ὁ νευγων χρήσεται τω κεφαλαλ' ὁ μέντοὶ κατrγορὸς, εἰ μἐν ἔχει μαρτυρας, ἀπὸ τοίτου συνέστρογιν, οτι κρείττων ἡ μηρτυ- 20 ρία καὶ τεκμηρίων καὶ των εἰκότων, παράθεσιν τούτων ποιούμενος' εἰ δἐ ἐκ βασίνων παρέχοι τον ἐυγχον, οτι

ὁ των βασάνων ἔλεγχος ἀληθέστερός ἐστι πάλιν ἐρεῖ'

ανατρέφει δἐ καὶ τὴν τοῖ αὐτοῖντος τους ελέγχους πηλικότητα καὶ σόγκρισιν καὶ τὰ λοιπὰ ὰπὁ των avrων τό- 25 πων ' ἐρεῖ γὰρ, Orι εἰ ἐπίστευσεν ουτος ως ἀποπίφασθαι δυναται τὰ ἐγκλημα τὰ ἐπαγόμενον παρ υμ- ουκ ἄν

ρεύετο ' και τὴν απολογίαν τοὐ εγκλήματος εποιεῖτο διαυτοὐ ' ειθ' iae λέγει μάρτυρας εἰ εἴχομεν, ουκ ἄν αὐ- so τὸν ἔδει κρίνεσθαι ἀλλα τιμωρεῖσθαι ' ἐπὶ γὰρ των ανα- νων εἰσι κρίσεις, ἐπὶ δε των ὁμολογουμένων ista τιμωρiαι'

342쪽

τρίτον ora οἷόν τέ εστι πάντα διὰ μαρτνρων ελέγχεσθαι, αυτὁ γὰρ τουλ δεδιότες οἱ ἀδικουντες πειρῶνται, ἴνα μηκατάφωροι γένωνται. τεταρτον οτι αυτὰ τὰ πράγματαελέγχει αυτών ' μετὰ ταυτα -ὁ τῆς πηλικότητος' οὐδἐ γὰρ ἐπι τωω μεγάλων αδικημάτων χρὴ μάρτυσι πιστεύ- Sειν' οἱ γὰρ μαρτυρουντες ἡ δι εχθραν ἡ χάριτι μαρτυρησαντες εάλωσαν πολλάκις. συγκρiσει ' εἰ και εH των μικροτέραν πολλάκις επιχειρουσι τὰ φευδῆ λέγειν και μαρτυρεῖν, ου χρή 'σε επὶ τηλικούτων και μεγάλων πιστευ-ειν ταῖς εκ μαρτύρων στάσεσιν ' εἶτα εκ νόμων καὶ εθῶν 10 και δικαστηρίων και ἄπλῶς τοῖς τοιούroις τόποις ἀνασκευάσεις, Οις καὶ κατεσκευασας. Oων'' μνωμένω τινὶ κόρυν' επταισε κἀνταυθα ὁ τεχνιχός' ουδῖ γὰρ τοὐ ση-μεων οἱ μάρτυρες, ει γε το σημειον φανερὸν ἐν στοχα

μω, ελέγχους ει τοὐ φανερου κομίζειν ἀνόητον' , Ora σημεῖον ἡ μοιχεία δῆλον ' ονει γὰρ τῆς μοιχείας τὀ π- κλημα, ἄλλὰ τῆς φαρμακείας' και ταὐτα μῖν οἱ μεμ-

νόμενοι Ἐρμογένει, πλὴν εστιν ειπεῖν, Oτι ΟυMν ατοπον καὶ τοὐ σημείου κομiζεσθαι μαρτυρας ' επαν και α'O

ἀναμφιβόλως επὶ τι ζητούμενον χειραγωγὴ, μηδεμίαν γοπρόφασιν τω χρώματι ἐνδιδον' αλλως τε και Ουδἐ ανευ- δινο- τὸ σημεῖον ενταὐθα, ώς καὶ επὶ των ἄλλων - χασμων ' Oτι δἐ τοὐ σημείου δεικνυμόνου οὐδεμία περιλεiπεται απολογiα, τὼ μη ουχὶ την μητέρα ειναι τηνναρμακιδα, δῆλον ἀφ' ων σοφωνον τω τῆς μητρὸς 25 λόγω τι σημεῖον τί γὰρ τό κατεπεῖγον μη συναινέσαιτον γάμον τοῖ νεανiσκου την μητiρα τη θυγατρι εαυτῆς, ει μη η τῆς μοιχεὶας προφασις ' επει δἐ καὶ η μοι- χεὶα ελέγχεται, ἀναμφιβόλως εστιν η μήτηρ η την θυγατέρα φαρμάξασα ' αρμόσει δ αν επι τουτου τοῖ ζη- 3οτήματος τὁ περὶ των θεραπαινίδων ενθυμημα τω παραγρα7ικω' ἴνα εἴπη ἔτι ob δει εφ οις αἱ θεραπαιναι

343쪽

ἐχθραί μου Οἶσαι κατάπον κρίνεσθαι. Λει δἐ καὶ αντιτιθέναι Τ τοῖς μάρτυσι. θαυμάσειε μἐναν τις πῶς στοχασμου οντος εἰσὶν οἱ μάρτνρες εις αντο τω ἔγκλη

25 σαν η χρυμασι διεφθάρησαν' ἐὰν μέντοι ἔνδοξον τὼ πρόσωπον η, ταῖτα μῖν οὐχ ἐξει χώραν ' ρηθήσεται δῖ, ἄρη δι' εχθρειν μαρτυρεῖ, η προς χάριν τῶν ἀντιδικων' κἀκεῖνο δἐ π πρανυλακriον, Orι Or' ἄν μεν τις διὰ προσώπων μαρτνρiαν παρυηται, μόνως την διὰ προσώπων 30 μαρ rvρίαν επαινεῖν δεῖ ώς ἀκριβεστέραν ' εόν di διὰ πραγμάτων, τον διὰ τῶν πραγμάτων ἐλεγχον επαινεῖν

344쪽

χρη ' εἰ μέντοι παρέχονται μάρτυρας ἀμφοῖν τοῖν με. ροῖν, ὁ μῖν καθόλου περὶ μαρτίρων ἔπαινος οὐκ ἔχει

χωραν ' λήσει γὰρ ἔκασrος ἐγκωμιάζων - του ἀντιδίκου. ζητητέον di τηνικαῖrα τὰς νῶν προσώπων διαφοράς και γαρ προαιρέσεις ἐκατΦων ε ταστέον καὶ τίχην, δει- ο κνυντας ώς ουτοι μῆλλον εκεiνων ἄξιοι πιστευεσθαι ' μέ

ἡ μεθ' ημέραν ' ἐφ' ἄπασι τούτοις ἐρεῖ καὶ τὴν retriαν διατί ἄρα, ἴνα κληρονομήσω, ἴνα των auroὐ γένωμαι

345쪽

κρινόμενος, ουτε τω πράγματι, Ουτε τω τόπω, ουτε χρο-

νω χρήσεται, ουτε μην τρόπω ' ἄμολόγηται γαρ he τοῖ

5 ρίσκεται πάντα ' ὁ δἐ κατήγορος αποδείξει τον δια των πραγμάτων ελεγχον ἀκριβέστερον τοῖ δια των πεOIω- πων ' O και Λημοσθένης ἐποίησεν ἐν τω κατ Λισχίνου. απορῖα γὰρ μαρτυρων τεχνικως ἐπὶ τὰ πραγματα κατέφυγεν ' και ἄλλο δὲ τενικως ὁ θήτωρ πεποὶ κε' μετα1d γὰρ τὰ ἀπ αρχῆς ἄχρι τέλους την των ελἐγχων απαίτησιν εισῆγαγεν, ως ήδu λυσας διὰ των πραγματων καιτων τεκμηρiων' ἐπεὶ πως ἄν ἀντέθηκε τοῖς ελέγχοις ταπράγματα μὴ κατασκευάσας πρωτον αυτά ' καθολου M- γνωστέον ώς ἡ των ελέγχων απαίτησιν εκ των ατίνων 15 πiστεων λαμβάνεται, μαρτύρων, διαθηκων, νόμων, φη νισμάτων, επιστολων, βασάνων' ὁ δἐ Λημοσθένης και

τησιν ' λέγομεν, υτι ἐρεῖ ὁ κατήγορος ὁ μὴ εχων μαρ -

βρας, μεiζονα εἶναι τὀν διὰ των πραγμάτων εχεγχον, οδἐ αιτῶν τους μῶρτυρας Ουτως ἀπαιτοίη δεινωσας εγκλημα ' οτι περὶ μεγάλων ὁ κίνδυνος και Ου δικαιον ἐξ υπονοίας κρωεσθαι φιλῆς' εἰ γὰρ και περὶ χρηματωνῆν, ουδ' . τως εχρῆν ἐξ εικοτων με κρiνεσiλαι' τουτου γὰρ χάριν τὰ δικαστήρια γiνεται, ἔνα ταληθῆ ζητῶσιν καλῶς Ουν ὁ νόμος εποίησεν Ora ἄπλῶς κατηγορειν, ἀλλα μάρτυρας ἀξιων παρέχεσθαι τὀν κατηγορον.

346쪽

'Π βούλησις καὶ η δύναμις απο τῶν παρακολουθούντων του προσώ-πφ γ,oαι, δηλονοτι των ἐγκωμιαστικλε' καὶ ora μὴ εἴη προσ-Aρινοον, πάντα η σχεδὸν wπεσῶται ' εἰ δέ etι των ἄλλων, κατὰ τα ευρισκόμενα χρησόμεθα ' OLν νέος πλούσως' ἔχει γ- έντα ῶθα ἡλικίαν καὶ τυχην ἐξετασαι καὶ τα παρακόλουθουντα τουτοις ' τὰ sdi ἐγκωμιαστικὰ δ λονότι ἔστι ταδε' γένος, ωγωγη, παίδευσις, ἡλι- κω, φυσις φυχῆς καὶ σωματος, ἐπιτηδώματα, πράξεις, o καὶ ἰσχυρότατον κεφάλαιον, τυχη , οἷον πένης η πλουσιος se καὶ etia τοιαυτα ταυτα δε ει υμφοιν μεν ισχνει ἶφ' ἱκαrέρου μέρους ἐξεtαζόμενα,

καὶ ἐπὶ τῆς βουλήσεως καὶ ιπὶ τῆς δυνάμεως ' μυλλον δέ τινα ἐν Loτω-ωσπερ τὰ τῆς τύχης, οἰκειότερά iam τῆς δυνάμεως ' outis καὶ τὰ τῆς ἡλικίας, τῆς βουλήσεως ' ὁρῶντα Ουν ταυτα δεῖ πλεον ζειν, ενθα ἄν μἄλλον οἰκειούμενόν τι αυrv φαίνηται. - βουλησιν δῶ

καὶ δυναμιν ἐξετάζειν ουχὶ των κρινομένων μόνον προsωπων δῶ, αλλ' ἴσα περ ων εχοι τὸ πρόβλημα ' -risa τον τους υποκηρύκτους τρέ- 1 Sφoνrα νέον πλούσιον καὶ φεύγοντα τυραννίδος ἐπιθέσεως ' ὁ κρἰνων μάλιστα ιννει τῆς ποιο τος των ἀποκηρύκτων ἐταγμένης ' διὸ δῶ σκοπεῖν is ἄπασιν.

Συριανου καὶ Σωπάτρου. Ἐζήτυται ' τί ποτε Mai προτέτακται η βούλησις καὶ η δυναμις τῆς ruἐλεγχων ἀπαιτήσεως, καὶ ταυτα τῆς μυλμεως καὶ τῆς δυνάμεως λυτικῆς ουσης ώς ἐπὶ το πολυ του παντος ἐγκλήματος ' Oτ αν γὰρ αποδείξης την ποιότητα τοὐπροσώπου ανοίκειον ουσαω τοὐ ποιῆσαι, ἡ ὁ κατήγορος πάλιν, οἰκεῖον ἄπαν τὸ πρῆγμα ἀαδειξας ' λέγομεν ουν, et soτι αἱ ἄτενοι πίστεις παντ οὐ των ἐντεχνων εἰσὶν ἰαυρότεραι' ἄτεχνοι μῖν ουν εἰσι μαρτυρίαι, νόμοι, καὶ τὰ τοιαυrα' Ου γἀρ δεῖ τέχνης' εντεχνοι δἐ αἱ διὰ τωναποδειξεων καὶ ε τῆς τοὐ λόγου δυνάμεως ' ἐπειδὴ ουν ἡ

347쪽

ωνόμασται δἐ ἀπω του την τε διάνοιαν καὶ την δίναυιυσοῖ δεδρακότος πανταχόθεν ἐπισκοποῖντας, το βουλεύεσθαί st τε και το δυνασθαι δια των προσηκόντων ἐπιχειρημάτωg κατασκευάζειν' εστι δἐ κοινὰ κεφάλαια ἀμ-s φοτέρων, πολλην di εχει προς αλληλα την σνογένειαν καὶ τη φύσει μεν εστιν πώριστα ' ανευ γαρ θατέρου θάτερον οὐδἐν ισχύει, Ουδἐ εις δικαστηριον εισάγεται, τω δἐ λόγω χωρiζεται ' OH αν γὰρ το μἐν αυτῶν πάνυ γνώγιμον η καὶ δηλον, το ει αδηλον, τo μἐν αδηλον Is o κατασκευάζεται, το ει δηλον παραλιμπάνεται' εστι δ'οτε καὶ ἡ δυναμις εκλείπει ώς εα εκεiνου τύραννος εκήρυξεν, ο τον πατέρα ἀποκτεiνας δορυφορείτω με ' νεανίσκος κεφαλην πρεσβύτου ' Miως ώς τοὐ πατρος, ἐδορυφόρει τον τίραννον ' δορυφορων ἀνεῖλε ' τον τύρα

1 5 νον' καὶ κρίνεται πατροκτονίας ' ovδαμῶς Ουν ἐνταυθανὴν δύναμιν κατασκευάσομεν, δια το πάνυ δηλον ' μνα- τον γαρ νεανίσκω πατέρα πρεσβίτην ανελεῖν. πλατύνεται δἐ τὰ κενάλαια ταυτα τοῖς ἐγκωμιαστικοῖς τόποις ' γένει, πατρὶδι, αγωγη, φύσει, ἐπιτηδεύμασι, πρά 10 ξεσιν, τὰς ει πράξεις τριχῶς ἐξετάσομεν ' ἀπο τοὐI37 ἴσου ' ἀπο του μείζονος ' ἀπο τοὐ ελάττονος ' οἷον ερεῖ ὁ νεύγων ' ἀπο μῖν τοὐ ἴσου οτι τοῖς ἄλλοις ὁ Ῥαγωγοῖς καὶ τοῖς εὐνοοῖσι τ' πόλει παραπλησίας ἐκαστοτε τιμῆς ἀπολαίων ουδαμῶς ἄν εἱλόμην τήν τε προς υμας 25 υπερθεῖναι πίστιν, καὶ τῶν ομοτίμων καταδεέστερος επιδειχθῆναι ' ἀπο δἐ τοὐ μείζονος okν εἰ κρίνοιτο επὶ

348쪽

339, ΕΙΣ ΣΤΑΣΕΙΣ

μάτων, ' O υκ αν τοιούτοις ἐπεχείρουν, α καὶ την ευπο-

ρίαν ελαχίσrvν καὶ την ατιμίαν ἐφάμιλλον τοῖς αείζοσι χορηγεῖ των ἀδικημάτων' ἀλλ' ἐπὶ προδοσίαν ετρεπωτην γνώμην' και κατα τῶν ἐν ἱεροῖς δε χρημάτων Inλι- εὐον τὼ χεῖρε ' τουτων γὰρ εκάτερον ιδία πλουσιώτατον ἀνέδειξε τον υπῖρ της αισχροκερδείας μηδ' ὁτιουν

πώποτε ἐλθὼν πρόδηλον ώς καὶ τα σμικρὰ ταυτὶ περιεφρόνουν ' απb M του ελάσσονος ovrως ἐπιχειρήσει' iooιον εἰ περὶ ιεροσυλίας κρίνοιτό τις, i ἐξει, μη γὰρ υ- βριστης γεγονα πώποτε; μη κλέπτων εάλων; ' μη θ ρασυνόμενος προς ους ηκιστα ἐχρην; μη κύβους και παροινίας αγαπῶν; αλλ' ουδεὶς αν ειπεῖν εχοι' ὁ τοίνυν ἐλευθέραν τῶν τοιουτων την διάνοιαν κεκτημένος εἴδηλον isώς και τὰ μεQω παντελῶς ἄν εδεισε, την τε του δαμμονiου μηνιν ευλαβούμενος, καὶ τὰς εκ gῶν νόμων τιμωρίας τοῖς τοιούτοις επηρτημενας καταπεπληγμένος ' ανα-

τρέφει δἐ ὁ κατηγορος την τριπλην ταὐτζν τῶν πράξεων ἐξέτασιν απὁ δ 3 τῶν αυτῶν τόπων ' από μἐν του 20ισου, εἰ πρότερον εχ κεκλοφὼς ὁ φεύγων καὶ νυν κρέ-νοιτο περι κλοπης' ο τε γὰρ πρότερον υτελέσθαι τό

ἀλλότριον ἐσπουδακὼς εικότως καὶ νυν επὶ την παραπλησίαν κεχώρηκε τῶν κακῶν παλαίστραν ' από δἐ τοὐμείζονος εἰ πρότερον ιεροσυλησας υστερον φεύγει περὶ IS κλοπης' ὁ γὰρ πρὸς ἱερὰ συν ανοσία τη χωροι παρελθὼν ουτος οὐδἐ Wν κλοπην ηγησεται τι τῶν χαλε-

349쪽

ῶς τι των σπουδαιοτάτων κεχώρηκεν ' διαιρήσεις ει τηναιτὶν εις MO, εῖς τε τρο προκαταρκτικυν ' καὶ εις τί τελικὴν ' Oιον ει υβρεως τις κρίνοιτο, ἐρεῖ' νβρισας, εχ-

θρα γὰρ ἐκίνει σου προς υβριν τον λογισμόν' αἴrnio προκαταρκτικὴ αιτία καλεῖται ' Ορχει γὰρ ἡ εχ α τῆς ρεως ' τελικη M, ως ἐπὶ τοὐ ἄσωτου ει 'a κρίνοιτο

τον πατίδεα ἀνελών' ἀπέκτεινας τον πατέρα κληρονομήσειν γαρ ηλπι ες και επι Περικλέους' πανοπλιας κατε

τάττομεν πλατέως κατὰ τὴν του λόγου χρελν' ἡ τὴν βουλησιν προτάττοντες ἡ τὴν δύναμιν ' ἐπειδὴ δἐ ὁ Μητρος ἀνης εφη τὴν δύναμεν ἐν τεοῦ στοχασμω τοῖς φευ-

20 γγι τας παραλιμπάνειν, Oτ' ἄν υπάρχοντες δυνατοὶ κοίνωνται τυγννίδος ἐπιθέσεως, χρὴ γινώσκειν, ως ΟυMDεῖνοι παραδραμοῖνται τὴν δύναμιν ἀνεξέταστον ' ἡ σιωπῶντες εαυτοις συνειδέναι δόξουσιν ' ἀλλὰ το κρινόμενον ἐπὶ πλέον αυξήσουσιν ' 3 oLν ἐῶ τυραννiλς' ἀναριθμή- ab των χρεία χρημάτων τοῖς τοιουτοις, στρατιωτων, συμμάχων ταυτα δῖ παρασκευ&άειν τους μὴ πλουτω πιεσβαλλοντας αδύνατον ' εμοι di χρήματα μῖν εκ πατέρων

350쪽

ἐστιν, οσα μη πεν α δεικνυσι ' καὶ προς τὰς inἐρτης πατρίδος κατὰ τd δεον εισφορὰς ετοιμον l απεργάζεται ' τυραννίδα δἐ καὶ την κατὰ ' των κολιτῶν επανάστασιν ουδῖ οναρ περισκοπεῖν ἐπιτρέπει ' Ἱστε- ώς ἐnt μῖν των ωρισμένων ἀεὶ το προκαταρκτικω και συμ- επερασματικω αιτίω χρύσόμεθα ' και προς κατασκε ντούτων τοῖς εγκωμιαστικοῖς ισχυροτέροις Ουσιν ἐπὶ M

μῖν βουλησις ἔρρωται, ὴ δἐ δύναμις ἀσθενὴς ' OLν ει 25