Rhetores graeci, ex codicibus florentinis, mediolanensibus, monacensibus, neapolitanis, parisiensibus, romanis, venetis, taurinensibus et vindobonensibus

361쪽

των πάντων ἐξετάζεται η βουλησις -ὶ ἡ δυναμις' ιστέον

δἐ ώς ου ποιεῖ τοὐ- διπλουν στοχασμμ' οὐδἐ συνεζευγμένον η ἐμπίπτοντα ' ου γ Πρ ζήτημα ετ ον ποιεῖωσωρ εκεῖ, αλλ' ώς σημεῖόν εστιν ἐνταὐθα υποκείμενον 3 το τρέφειν τους ἀποκηρυκτους. Σημειωτέ- ώς ἐξετάζοντας τον πλοῖτον καὶ τὰ ἄλλα, δεῖ τὰς κατασκευὰς αυτῶν καθολικὰς εἶναι και τρόπον τινὰ θετικάς' εισὶ γὰρ οἷ τοιοῖτοι τόποι γεγυμνασμένοι τω -σία ἐν ταις παρασκευαῖς. λέγει γὰρ orους απεργάζεται ἡ πενία και 10 o soυς το πλουτεῖν' καὶ ἡ νευτης καὶ το γῆρας ' ' τὰ MIM 1αιτηδεύματα ἐξεταζόμενα εν ταῖς μυλοεσιν' οἴον φ - λοσοφουντες οὐκ αν G.ηστευσαμεν ' ρήτωρ οῦν ovκ αν ἐμμσθάρνησα κατὰ τῆς δVμοκρατίας ' τὰ M αντικείμενα παρὰ των κατηγόρων μεθοδευεσθαι θεοῦ λεπιστημόνως 1s επειδὴ γὰρ ενδοξόν εστι το φιλοσοφεῖν καὶ το ρητορε ειν, καὶ τὼ πιστευθῆναι στρατηγίαν, διορισμῶ χρήσεται, δεικνυς δrι χρηστὸς μῖν ἄν ωπος καὶ δημοτικὸς, λυσιτελέστερον αν υποῖόβοι τὁ ζῆν εν δημοκρατία καὶελευθερία του μισθαρνῆσαι παρὰ των πολεμίων τυ-20ρm νου ' πονηρίας δε ἡγουμενqς, ουδέν ἐστι θαυμαστω βουληθῆναι δωροδοκεῖν, ἡ προδίΤην γενεσθαι' εστι καὶ, βιαίως απαντῶν πρὰς τὰς τοιαυτας βουλήσεις ναέ φη σιν αλλὰ στρατηγός ειμι ' τουτο di καὶ τὼ δεινόν ἐστιν, οτι καὶ τῆς παρὰ του δήμου τιμῆς ἀναισθήτως 25 ενες και των κοινῶν ελπίδων χείρων γέγονας' εστι δἐ-ι ἄλλως εἰσάγειν τὸ κεφάλαιον, ἄν ενδοξον η τὸ τοὐκρινομένου πρόσωπον ' καὶ απαντῆσαι τεχνικῶς καὶ ἐπιστημονικῶς' οἷον διέξεισι Περικλῆς, τίνων μῖν απόγονος ῶν τυγχάνει, τίνα δἐ πεπολίτευται ' καὶ Oπως Lυβοιαν 30 ειλε καὶ ἰόμον ' λύσεις τοίνυν ἴπερ εφη ' ῆ βιαίως, οτι

362쪽

η διαβάλλων, ἔτι ταυτα πεποίηκεν ο ευνο α τῆ προς υμας, ἀλλ' ενεκα του πιστευθῆναι ' καὶ ἐπι το καθόλουτον λόγον ανοίσεις' εν εθει τοῖς πονηροῖς ἐστι την αρ- χην δεiωσιν αρετην μεταβαλέσθαι' και εκ παραδειγμάτων συστήσεις Πεισiστρατον λέγων' και εἴ τις ἄλλος sευηργετηκέναι δόξας ἀδικων υστερον εφωράθη εφαμεν ει και τὰς αἰτιας ἄξιον ειναι ζητεῖν εν ταις βουλήσεσιν 'Oυκουν εῶν φ ἐν κρiνηται μητροιὰ, το κοινὸν εροῖμεν,οτι φυσει πόλεμος ἀεὶ ταῖς μητρυιαῖς προς τους προγόνους, . καὶ τὁ ῖλον περιποιῆσαι τοῖς ἐαυτοὐ παισὶν 10

ἐβουλήθη, τον κλῆρον' και ἄλλο ει ἰδιώτερον' ἐρουμεν ἐὰν ἄριστος ὁ τεθνεώς ὴ, orι ευδοκιμουντι διὰ τὴν ἀρι-

τίαν, δι' ῆν εβουλήθη Περικλῆς φρονῆσαι τὰ Αακεδαι

τὸ μ ita ον' ως δεινόν τι πάθοι καὶ ἀποκηρυχθείζ' εὰν τω πλουσiω κατηγορῆς επι τω πένητι πεφονευμένN, τὴν

εχθραν ἐρεῖς, καὶ τό μνησικακεῖν, ἐφ' οἶς ἐπολιτευσατο ' 25 καὶ τι δεδιέναι μήποτε γραφῆς άλω, καὶ τιμωρίαν ἐπὶ πολλοῖς ἀδικήμασιν υπόπη' ταυτα ιιἐν ῆδη καὶ Oσα τοιαυτα περὶ βουλήσεως ' ἡ δἐ δυναμις εκ των παρακολουθούντων γίνεται' εἰ μἐν φεύγει τυραννίδος, ἔτι χρημάτων εὐπορεῖ καὶ οἰκετῶν καὶ μισθοφόρων καὶ ἔπλων 30 διὰ τὸν πλοῖτον' εἰδὸ φόν-, οτι ρύδων ἐν αυτω κτεῖναι

363쪽

' τον πένητα μόνον οντα καὶ βοηθέας ερημον ' εἰ δἐ καθυφέσεως, οτι ου χαλεπὸν ρήτορι καθυφεῖναι τὰ τοὐἀγῶνος μωια' ει δἐ κρίνοιτο φαρμάκων ἰατρὸς η μητρυιὰ , τον μῖν εὐπορησαι δια την τέχνην ερεῖς, την M5 χρημάτων ἐωνῆσθαι ' προεισίας εἰ κρίνοιτό τις στρατηγὸς, εστιν εἰπεῖν, οτι δυναιντ' ἄν οἱ στρατηγοὶ πράττειν οπου βούλονται καὶ διαφθείρειν τὰ πράγματα ' εἰ δἐ νιλιππισμου η λακωνισμου κρίνο το, δυναμιν συ δεῖ ζη-

τεω ἐγχωρεῖ γὰρ καὶ ἰδιώτην ὁντα καὶ μηδἐ μιας ἐξου-s0 σίας υπειλημμένον τὰ Μήδων φρονεῖν η Αακεδαιμονίου

τως, ἐπειδη ἀπὸ τῆς αρχῆς του ζητήματος μέχρι τiλους

364쪽

λους ταυτά ἐστι τα ἐξεταζόμενα ' καλεῖται δἐ και εἰκό-- τα, διότι περὶ την τοὐ ενδεχομένου φυσιν εξετάζεται

ενδέχεται γὰρ τον παρεστῶτα τω νεοσφαγεῖ σώματι καιπεφονευκέναι τον κε μενον ' και δι' οἶκτον παρεσrάναι

γ ν κρίπτειν ἐπειγόμενον. ' Γίνεται δἐ και ανξε-Sται ὰφ' ων περ και ν; των ἐλέγχων ἀπ αίτησις 'απὸ των περιστατικῶν λέγει ' ταῖτα δἐ τα περιστατικὰ και σvνεδρείονrα καλεῖται, διὰ τό παντὶ παρεῖναι πράγματι ' παν γὰρ τὁ πραχθἐν και υπό τινος πέπρακται

και κατὰ τρόπον τινὰ και χρόνω τινὶ και τόπω και δι 10αιτίαν τινά ' και εἰ ἐκ τῶν αυτῶν περιστατικῶν γίνεται

τα ἀπ' ἀρχῆς ἄχρι τέλους, ερ ῶν και η τῶν ἐλέγχων

, ἀπαiτησις, τί διαφέρεις λέγομεν ουν, οτι δεῖ τη προ δηκη προσέχειν ' ανξεται γὰρ εἶπεν ' ἐκεῖ μἐν γὰρ κατασκευάζομεν ἐκ τῶν περιστατικῶν, ἐνrαὐθα δἐ αυξομεν 1s

μιοι ' ἐρεῖ γὰρ ὁ καrήγορος αυξων τὁ εγκλημα, πολλι ιοι τον ἀριστέα τετιμήκασι καὶ ταὐτα εικόνι, τy με; i-στη τιμν' εἶτα ἐρεῖ και τὸν τόπον αἴρων ομοίως ' παρ'

365쪽

διῆγησιν λαμβάνομεν, ἐξ ἄν και τὰ απ' αρχης ἄχρι τέ- 15 λους τi Oiν διαφέρει τούτων ἡ διήγησις; ἔτι εν μιν τῆ διηγήσει σνευ κατασκευῆς και αυξήσεως τὰ πράγματα παοεχόμεθα, προς το σνμ Iiρον διηγοίμενοι ' διήγησις γὰρ εσrι φική τις των γεγενημένων εκθεσις' τὰ δἐ ἀπ- αρχῆς ἄχρι τiλους με ris τὰ κατασκευῆς και αὐξήσεως sto καὶ ἴτι ἡ μῖν διήγησις δεiκνυσιν οπως τόδε τι εγένετο 'τὰ δἐ ἀπ' αὐχῆς ἄχρι τέλους ἔτι καὶ δντως ἐγiνετο κατασκευ ίζει, καὶ κατὰ μιαν πρότασιν δι επιχειρημάτων nigroυται το δοκουν' κἀκεῖνο δἐ λεκτέον, ως ταμ ει ὀνητινές φασι πάντων των κεφαλαίων τὴν διήγησιν' ἐξ αυ- 25 τῆς γὰρ πάντα τικτεται καὶ ἀναφαiνεται τὰ κεφάλαια καὶ μήτηρ etκότως - προσαγορευθείη των κεφαλαιων. διαν ἐρει πάλιν ἡ εξέτασις των περιστατικῶν εν τη τῶνελέγχων απαιτήσει, τῆς ἐν τοῖς ἀπ' ἀρχῆς ἄχρι τέλους

τῶν &υτῶν περιστaτικῶν ἐξετάσεως ' ἔτι ἐκεῖ μἐν εξετώ-30 ζεται τὰ περιστατικὰ προς το ἐπιgερόμενον εγκλημα τίς μου καταμαρτυρει εἴησι τον στένανον, τίς ὁ τόπος '

366쪽

ποὐ πεφόνευκας ο τρόπος, πως; καὶ τὰ αλλα ομοίως ' ἐνει τοῖς Γλά αρχης πρι τέλους, προς τὸ ἄζμεῖον, OLν τι πομων ἐώλω; θάπτων ὁ τόπος ' ἐπ' ἐρημίας, ενθα παρ- ην ουδεὶς ὁ θεώμενος, ὁ καναμαρτυρησων, ὁ κρίνων όθεν ἐπὶ πολλῆς εξουσίας επραττεν ' πότε ' νὐκτωρ, ει βτυχοι, οτι μάλιστα λήσειν ῆλπιζεν ' αιτία ' διατί νύκτωρ ἡ και ἐπ' ἐρημίας ' ἀφανίσαι σπουδάζων τον τοὐ τολμήματος ελεγχον' και ἄλλη διαφορά ' οτι ἡ μ/ν των ἐλέγχων ἀπαίτησις ἐκεῖ και τὰ περιστατικὰ προς τους

μάρτυρας μόνους λαμβάνεται, τὰ δἐ ἀπ' αὐχῆς ἄχρι 10

κις απορεῖ ὁ κατήγορος, τὰ δ' ἀπ αρχῆς ἄχρι τέλους εν Ty υποθέσει ευρίσκεται, καν εὐπορῆ δἐ μαρτίρων ὁ κατήγορος, μένει και -τω τὸ ζητούμενον ' οὐ γὰρ ευ- 15 θυς ὁ νεογων ἀλώσεται ' ἐεισται γὰρ αὐτω διαβαλεῖν τοὐς μάρτυρας ' γίνεται δἐ και ἀπὸ τῶν παρειμένων ἀπωρχῆς ἄχρι τέλους' ωσπερ ὁ ὀ1ημοσθένης μα τῆς οικείας

δεινότητος χρωMενος' καὶ το ἱερόν νζσι προδέδωκας, γράφας τοῖς ἀμφισβητουσι παραδουναι' ο κ εἰπὼν bl 20πῶσιν, Ουδῖ προσθεὶς τό ἀναμεῖναι και ει ρ ῶν πώνrες συλλεγῶσιν, ἀλλ' ὀνόματι των ἀμνικτυόνων θημέοις καὶ Θετταλοῖς τοῖς Φιλίππου συμμάχοις και παρουσι τότε γέγραφας ἀποδοῖναι τι ἱερόν ' εξεστι δἐ Ου μόνων ἐπὶ ἀληθινῶν 'ἀγώνων, αλλὰ και ἐπὶ πλασμάτων Oμοεις κα- IS τασκευάσαι καὶ ἐκ των παρειμένων τὰ ἀπ' resχῆς ἄχρι etέλους' ωσπερ ἐπι τῆς μητρυιῆς τῆς ἐν δόξ' μανως τὀνι ἐν τιὸν τρωσάσης, τὸν δῖ πρόγονον ἀποκτεινάσης,

δύναται ὁ κατήγορος, ἐξ ων Ουκ ἐποίησεν ἡ γυνὴ ευλό

367쪽

ται τω ζητουμένω, ἀλλα πασαν λύει την ζήτησιν ' διδ5 καὶ πολλὰ εφεξῆς κενάλαια ειδωκεν ἡ τυνη τφ αντιδίκωπρος λυσιν των ἀπ ἀρχrς ἄχρι riλους, διὰ το ειναι ι χυρὸν τουτο τὸ κενάλαιον. Πλὴν τῆς μεταλήψεως. Ἀσψαλῶ ς ὁ τεχνικὸς ἐσημειώσατο ' ἀεὶ γὰρ ἡ μετάλοφις τos διώκοντος εστιν. Εἰ εγχωρο in πῶσι χρῆσθαι. 10 πάλιν κἀν rαὐθα ἡ προσθήκη χρήσιμος οἴτε γάρ ποτε ἀπὸ τοὐ φεύγοντος γίνεται ἡ μετάληψις, των ἀπ' αρχῆς ἄχρι τόλους ἴντων τοὐ κατηγόρου ' οντε ἀντίληφις

ευρίσκεται, εστι γὰρ υτε εκλείπει τό αντιληπτικόν' ιστεονδῖ, υτι τότε ἐκλεiπει ἔτ' αν ἐφ' οἶς ἄλλος πεποίηκε κρίνηταί τις και μὴ ἐφ' οἷς αυτὸς ὁ κρινόμενος ' ODδἐ γὰρ δύναται λέγειν, ἔξεστί μοι, ὁ μηδἐ πράξας, ως ἐπ' εκεί

20 ροίη ου μόνον διὰ την ἀνriληφιν, Orι οὐκ ἀεὶ εμπίπτει, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν πιθανὴν ἀπολογίαν ' και γὰρ καὶ αυ- τη εκλείπει, οτ' αν τὰ σημεῖα σὐμνωνα , καὶ ἀναγκαῖα τω ἐγκλήματι ' εἰ καὶ ἐπεισέρχεται ἀντ' αυτῆς τό μὴ ἀν- τισrρέφον καλούμενον νόημα, ἄψ ἐm τοὐ Περικλεους του κρινομένου ἐπὶ τυραννiδι διὰ τὰς πανοπλίας ' Ου γὰρ ἀντιστρέφει, Orι ὁ εχων οπλα πάντως καὶ τύραννος. Πλὴν τῆς μ ετ αλήφεως' τῆς εγγράνου λέγει, αυτη γὰρ μετ&λαμβάνει τοὐ κατηγόρου ουσα, διὰ τὐ μὴ ἰσχνειν τω πράγματι καὶ τῶ εγκλήματι ' ἡ δἐ αἰris πρόδηλος' ἀεὶ 30 γὰρ αντη τοὐ κατρὶ γόρου καὶ ἀπὸ τούτου γίνεται. Εὐ-

ρέσκεται γάρ ποτε καὶ Οἴτως. χδειξεν Orι σπα-νiως ευρίσκεται τοιοῖτος στοχασμὸς ἀπὸ τῆς προσθήκης τοὐ ποτέ' καὶ εὐγότως δυσχερῶς ευρίσκεται' εἰ γὰρ τὸ ἰσχυ-

368쪽

ρον του διώκοντος κεφάλαιόν ἐστι τα ἀπ ἄρχης πριτελους, ἐαν καὶ του φεύγοντος ευρεθῆ το τοιουτον, ἀσθενέστερος o κατήγορος εσται ' διὰ τοὐτo ουδἐ ευρίσκεται , μόνου του φευγοντός ποτε τό κεφάλαιον τοῖro' ἔτι εἰ καὶ συμβ' τοῆτο, πῶσα του διώκοντος η ἰσώς ἀνηρπά- soro. Ἀσται καὶ τα λοιπὰ κεφάλαια. λιπὰ κεφάλαια των απ' ἀρχης ἄχρι τέλους ' εισι δἐ ταῶτα μετάθεσις .αιτιας, ἀντίλη ρις, πιθανη απολογία ' ὁ Ῥθανάσιος δέ φ)Iσιν, orι δεῖ παρατηρεῖσθαι ώς ου πάντα δυνατὸν, ἀλλὰ μόνον το χρῶμα ' τοῖro γὰρ αἰτιατ εχει 10 τοὐ πραχθέντος ' τὸ γ οὐν ἀντιληπτικὀν Ουδέποτε, ουτε μὴν ἡ πιθανὴ απολογία, δι ὁ καὶ απολογία καλεῖται ' αλ-λότριον ει απολογία κατηγόρου καθέστηκεν γίνεται μῖνουν μόνου τοὐ κατηγόρου ρ ῶς ἐπὶ Περικλεους' okν,

που γὰρ πανοπλίας τοσαυτας οἴκοι κατακρυφας εχεις, is

πρόδηλος ει τυραννῆσαι σπευδων' κοινὰ δἐ ἀμφοῖν ώς ἐπ' εκείνου ' συνεχῶς τις καθαιρόuενος τοῖς τῶν ἀνδροφόνων καθαρσίοις κρίνεται vόνου ' ο τε γὰρ κατήγορος ερεῖ, ἔτι συνεχῶς τοῖς ἐπὶ νόνω καθαρμοῖς καθαιρόμενος σννειδέναι μοί τι δοκεῖς σαυτῶ κακόν ' O τε 20 νευγων απολογούμενος λέξει, ώς τοσοῖτον απυω τῆς ἀνδροφονίας, ῶστε κάὶ συνεχῶς καθαρσίοις προσιέναι θεῶν, παλαιῶν ἀσεβημάτων ἐμαυτὸν εἰάντη καθιστάς ' gόνων δε συνεχεία και καθαρ&oις μυρίοις κοινὸν οὐδέν. y

13 Ald. δοκει. 14 Ven. φόνον δῶ συνεχεω. 15 Ven. οἶ δἐ ἴν. Sequitur ibid. Πνεται δε καὶ ἐπὶ διαφόρων πραγμάrων κοινὰ τὰ ωπ' ωρχῆς ἄχρι τέλους' o ον θρύφατό τις Ti ραπιέδος ἐπιθέσεώς τινα, μοεωρου τῆς δίκης οἴσης ὁ του φεύγοντος ωδελφὼς

369쪽

Ἀπεκειτο κατά τινος γραφη ' το παράδειγμα ἐπάγει παράδοξον, υπερ εἶπεν πιστουμενος το του αριστέως τοὐ ἀποκτείναντος τον αδελφον τυραννουντα ' δῆλον γὰρ ἐνταυθα ώς ἐκώτερος τοῖς συμφέρουσιν ἐαυτω κέχρηται 'S τοι μῖν ουν κατηγόρω συμφέρει κατὰ του κατηγορημέ-

ν w ἡ της γρα*ης ἀναψεσις' ἀπο γὰρ ταύτης την κομλ ιυνιαν τῆς τυραννίδος ἐλέγχειν δυνήσεται ' τω δἐ φεύ-

370쪽

γοντι ο φόνος καὶ η του τυράννου ἀναψεσις' ὁ γὰρ ἀποκτείνας φησὶ τον τύραννον, πῶς ἄν εἰη Οράννου κοινωνός ' δεῖ δῖ ἐν τοῖς τοιουτοις στοχασμοῖς ἀναγκαίως ἀμφοτέροις λῆσαι τὰ ἀλλήλων ' λυθήσεται δἐ δῆλον οτιτη μεταθόσει τῆς αἰτιας, ο δη καὶ χρῶμα καλεῖται ' ώς Sανεῖλες την γραφήν' και τιμωρίας ἄξιος ει Ουκ ἐάσας ἐπι τυραννίδι κριθῆναι τον ἀδελφόν' Ουδἐ ελεγχθῆναι

Ουδἐ ελεγχόμενον εἰπεῖν τι περὶ των κοινωνουντων, ουδῖπαύσασθαι τὴν τυραννίδα' ευθυς εξ ἀρχῆς; προς τουτοδ φευγων τω χρώματι πρότερον χρησάμενος, οτι ξτησα τὴν δωρεὰν ως αδελφ6 βοηθῶν, ου τὴν ἀδικίαν συνειδώς, Ουδἐ κοινωνὸν του πλημμελήματος ' συνάφει τῶχρώματι τὰ εαυτου απ' αρχῆς ἄχρι τέλους, λέγων' ἀμέλει παραχρῆ- τυραννήσαντα πεφόνευκα ' καὶ δηλοῖ μου τὴν προαίρεσιν ὁ φόνος, ῶς πολέμιός εἰμι τυρόννοις ου κοινωνός ' προς ἀ πάλιν ὁ κατήγορος τ' μεταθέσει τῆς αιτως χρήσεται ' λυων τῶν τοῖ φευγοντος σημείων τὴν ἰ ἐν ἐρεῖ ' ησθου σαθρῶς εχουσαν τὰν τυραννίδα καὶ

μέλλουσαν καταλυθῆναι ' καὶ το μέλλον εδεδοίκεις ' μένειν γὰρ Oυ πέφυκε τυραννὶς ' μέλαν Ουν συγκινδυνεύ- 20ειν, προέφθασας τω θανάτω τὴν υπόνοιαν, καὶ προανεῖλες ἀναιρέσει τὴν υποφώ διὰ τουro δἐ εγγυς ἀλ-λἡλων τάττεται ταὐτα, λέγω δὴ τὰ αα' αρχῆς ἄχρι τέλους ἐκατέρων καὶ ἡ λυσις, επειδὴ παράλληλα κείμενα ἰσχυρὰ γίνεται. Ta απ' αρχῆς ἄχρι τέλους ἐστὶ του κα- 25τηγόρου ' ἐλέχθη ' δἐ Ουτως, Orι πανταχοὐ τοὐ λόγου πρίσκεται, καὶ ἐν προοιμίοις καὶ ἐν ἐπιλόγοις, καὶ πανταχοῖ ' εἰκότως δἐ μετὰ Mν φίλησιν καὶ τὴν δύναμινεταξεν αυτά ' δεῖ γὰρ τὸ βούλεσθαι πρῶτον κατασκευάσαι καὶ τό δίνασθαι καὶ οἴτως επενεγκεῖν τὼ πρῆγμα 30 εἰ μὴ γὰρ τὸ πρῶτroν υπάρχει πρόσωπον, τὁ πεπρὼγμένον οπ υπάρχει ώς ἐπὶ τι πλειστον. Γίνεται δἐ καὶ