Rhetores graeci, ex codicibus florentinis, mediolanensibus, monacensibus, neapolitanis, parisiensibus, romanis, venetis, taurinensibus et vindobonensibus

521쪽

θερώσαντες, εικότως σοβαροὶ παρ-σιν επὶ το βῆμα,5 τωδ3 μεγέθει τῶν κινδυνων εφάμιλλον ' κομίζεσθαι καὶ τὴν δωρεαν εσπουδακότες ' συ ει τιμωρίας ἐλεύθεροντον κοινον ἀλάστορα δε αφεὶς καὶ διαδραναι τον λυμεῶνα παρεσκευακώς σεανόν τι διαπεπραχθαι νομίζεις ' εστι

δἐ τω κεφαλαιον επιλογικον, καὶ θαυμάζειν ου χρὴ, εἰ 10 καὶ ε ν μέσοις τοῖς αγῶσιν επιλογiζεσθαι δει' καὶ γὰρ o Λημοσθένης εν τω κατὰ Mριστοκράτους πρῶτον θεὶς το β νόμιμον επιλori ται, εἶτα το δίκαιον ἐξετάσας καὶ 216 ἐπιλογισάμενος πάλιν τό πρέπον διεξελθών επιλογίζεται 'εζεσrιν Ουν καὶ κατὰ κεφαλαιον επιλογίζεσθαι, καὶ μετὰ I την πλῆρωσιν τῶν αγώνων ἐπάγειν τους ἐπιλόγους, ἄρ

ἐν τv κατὰ Τιμοκράτους ὁ ρήτωρ ποιεῖ.

Σωπατρου και Μαρκελλινου. Eζητησάν τινες, διατί ἀμφοτέρων ανξητικῶν ὁντων, τῆς τε πολικότητος καὶ του πρός τι, μὴ λεν κεφαλαιον γέγονεν, αλλὰ δύο '

522쪽

ἀνάγκη καὶ την αυξησιν αυτην διχη τέμνεσθαι, πῆ μῖν ciυτό ἐφ' εαυτοὐ τὸ πεπραγμένον αὐξανόντων ημῶν, πηδἐ τῆ προς τὸ παραβαλλόμενον συγκρίσει ' O οὐν η μἐν

πηλικόrης την ἄπλην τοῖ υποκειμένου καὶ πεπραγμένου αυξησιν ἔχει, τὼ di πρός τι κατὰ συγκρισιν ' οέ μἐν Oιν τὁ πρός τι πρῶτον λέγοντες δεῖν τάττεσθαι τοῖτο φασι, τοὐ εν σvγκρίσει μεῖζόν τι Ουκ ἄν εἴη μέγα τελείως ' πολλάκις γοῆν φαμεν ειναι μυρμηκα μέγαν, ὼς πρις συγκρισιν τοῖ γένους τῶν μυρμήκων ἀφορῶντες ' τό Ουν πρός τι, φασὶ, τι κατὰ σύγκρισιν ἔχει μέγεθος ου μέγα τελείως, η δἐ πηλικότης τό κατὰ φυσιν καὶ τέλειον ' προταχθήσεται Ουν, φησὶ, τό πρός τι της πηλικότητος' ἀεὶ γὰρ αι αυξησεις απὁ τῶν ἐλαττόνων ἐπὶ τὰ μεiζω χωροῖσι ' καὶ ταὐτα ι ἐν πιθανὰ, ὁ δἐ Ἐρμογένης ἀληθε- στέρρο λόγφ τινὶ καὶ φυσικ6 προτάττει την πηλικόrητα 20 τοὐ πρός τι ' δει γὰρ πρότερον την ἷκάστου φυσιν καταμαθόντας ουτω την πρὸς τὁ ἔτερ- ποιεῖσθοι παραθε- σίν τε καὶ ἀντεξέrασιν ' οὐ γὰρ την φυσιν συμ επιστάμεθα, πῶς ἄν τοὐro πρὸς ἔτερον παραβάλλο μενδη; διὰ μἐν Ουν τῆς πηλικότητος αυτὰ εφ' ἐαυτῶν τὰ πράγματα Is αυξοαεν, διὰ di τοὐ πρός τι ετέροις ἀντεξε rάζοντες ' ίστεὴ πηλικότης πρὁ τοὐ πρός τι ταχθήσσαι ' Ῥρποκρατίων δἐ αδιάφορον εἶναι βούλεται την τάξιν, καν μῖν ειV πιθανη, φησὶν, ἡ κατὰ τὸ πρός τι ἀντεξέτασις, προτα- ικτέον τὁ πρός τι, ἔν' απὸ τῶν πιθανῶν ἀρξώμεθ α, ἄ- 40σπερ ἐπὶ τοὐ φιλοσόφου ' λάγει γὰρ, ἔτι μεῖζον τι ανευ

523쪽

τακτέον την πηλικότητα, ἴνα μη απο των ἀπιθάνων ἀρξώμεθα' Οιον ἐξ ἱερου τις φιαλγ' υ ἐλετο, και κρίνεται ἱεροσυλίας ' ου γαρ εγχωρεῖ λίγειν, Orι μεῖζον το εξ ἱερου3 λαβεῖν του ἐκ των τεμενων, πῶς M θεραπεύειν - τοι- αῖτα ἐν τω πρός τι λεχθήσεται ' μετα δἐ την του νομοθετου γνώμην κατ' ἀκολουθιαν επεται η πηλικότης' κατασκευάσαντες γὰρ τον συλλογισμὸν και την πίστιν .προςθἐνrες απι της του νομοθέτου γνώμης, εικότως εria o την αυξησιν ηξομεν και Miνωσιν του ἐγκλήματος ' η μεν

γὰρ γνώμη ετι τῆς ζητήσεως και της κατασκε ς πεται του πράγματος, ἡ δἐ πηλικότης αυξησιν επαγγiλὰ ται τό μἐν γὰρ ετι ἀδηλον ὁντος αυξειν καὶ την του δράσανrος προαίρεσιν διαβάλλειν η τουναντίον εγκωμιάζειν, is μάταιον καὶ σφόδρα ἄλογον ' τό δἐ μετὰ τὸν ελεγχον ἐξαίρειν τό πεπραγυένον ευλογον και πιστικόν τω δικά- ντι ' ἡ πηλικότης ρον αυξει τὸ γεγονός δεινουντος του κατηγόρου και μεγαuποιοὐντος τὸ εγκλημα η τὀ εν -

πραχθέντος, πολλὰ ἔχωμεν η τὰ κακουργηθέντα η τὰ

25 ευεργετηθέντα δεικνυναι' δεώτερον από του ποιου, οῖον

τίνι διαφέρει, πότερον τη πόλει η τψ παθόντι ' καὶ πότερον δημοσία την πόλιν κ&κησεν, η ευηργέτησεν, ηιMα ὁ τοὐτο ποιήσας' κατασκευάσομεν ει ταυτα απὼ τῶν τελικῶν ' ἀπὁ τοὐ ευδόξου εἰ τύχοι, οτι δόξαν ποῖ 3οκὴν τό πραχθεν προξενεῖ τν πόλει η ἀδοξίαν και νβριν' ἀπό του καλού, Orι καλον το πεπραγμένον η πάλιν αισχρόν ' ἀπό τῶν παρακολουθούντων τη πρόξει ' ἔστι δἐ ταυτα, ώς πολλώκις δεδήλωται, πρόσωπον, τόπος, τρὀπος,

524쪽

χρόνος, αἰτια, γνώμη, κατὰ M Πορφύριον καὶ καιρός,

κω λη, καὶ ἰδιότης, ηλικία, αξία, ἐπιτήδευσις δ', τύχη τὸ εἰκος του καιρον, το εικός του τρόπου ' το εἰκός του τόπου, τό εικῶς της αι riας' απὸ προσώπου ' OLν, Ῥεις

γὰρ δ' , ὼ μδρες Mθηναῖοι, -κεδαιμονίων γης και θα- ελάττης αρχόντων καὶ τα κίκλω της Ἀττικης κατεχόντων ἡρμοσταῖς καὶ φρουραῖς, Tάναγραν, Evβοιαν, την Βοιωτί- απασαν' απὸ του τόπου, εἰ γὰρ οὐκ ἐν παραβυσrs ἀλλ' εν επιφανεία γέγονεν ἡ πραξις, μέγα τὸ αδίκημα διὰ τὸ ἐπίσημον του χωρίου ' απὸ του καιρου, εἰ γὰρ lis χρεία ἔντα ηδίκησεν η εν εποίησε, μέγα τό aδίκημα η ευεργέτημα ' απὁ Yου τρόπου, εἰ μαδίως η χαλεπῶς, η πειθοῖ, η μα' εκάτερον γὰρ ανξησεις, τὸ μ ἐν υπερο- χην σημαίνειν της του πεποιηκότος ανδρείας, τὸ δῖ τέχνης ουπερ λην η συνέσεως ' απὸ νης υλης, εχοι τι θαυ- 15 μαστὸν κατὰ τὰς ἀφορμὰς η παραδοξον ααδ της αιτίας, ει γὰρ διὰ πρόφασιν γέγονε σφοδρα ἔπαινουμένVν η φεγομένην, μέγα τὸ πραχθὸν, ἄσπερ ἡ κατάλυσις της τυραννίδος δι' ελευθερίαν ' απὁ της γνώμης, Οιον εἰ ευνοῶν, ηδύσνους Γν ' ωπό ποσότητος κατὰ πρόσωπον, grι εἰς πολ- 20

λους ἀνθρώπους η ἄφέλεια, η βλάβη ' κατὰ χρόνον, ἔτι

εἰς πολλους διατείνει χρόνους, ώς επὶ τos καταλυσαντος την τυραννίδα, ἔτι δῖβιος ' η ευεργεσία, ουδεὶς γὰρ ετιτυραννησει, εκόντος τούτου τὴν τυραννίδα ἀπορρiφανroe απὸ ποσότητος κατά τὰ επόμενα, ἔτι μεγάλα τὰ ἐπακο- ISMυθουντα καὶ πολλὰ ' απὸ ἰδιότητος, ἴταν λέγωμεν, ἔτι πρῶτος η μόνος τὰ τοιαυτα ἐτόλμησεν ' εἰς ὁ Λημοσθένης ἐν τ6 περὶ τοὐ στεφάνου ' καὶ μην ἔτι πολλοῖς μἐνεστεφανώκατε ηδη τῶν πολιτευομένων απαντες Brε' διἄντινα di ἄλλον η πόλις ἐστεφάνωται σύμβουλον λέγω 30

525쪽

καὶ ρητορα, πλην δι ἐμ/, ουδ' αν εἷς εἰπειν ἔχοιτε ' αὐτῆς ηλικiας, εἰ νέος ων ἡ γέρων, εἰ θαρραλέος ἡ ευλαβῆς ' απὁ τῆς αξίας, εἰ ἰδιώτης ξ αρχων' απὸ τῆς επιτηδεύσεως, εἰ γεωργὸς ἡ ειιπορος ' απὸ τῆς τύχης, ει πένης 5η πλούσιος ' απι του γένους, ει Ἐλλην ἡ βάρβαρος ' ααδνυσεως, ει ἀνὴρ ἡ γυνή' ἀπὸ τοὐ εικότος, εἰ περι δ τό εἰκὸς τοὐ τόπου ἡ πρῆξις πέπρακται, εἰ οπου μηδεις αν

προσεδόκησεν ' εἰ παρὰ τό εικός του καιροῖ, οτε μηδεὶς υπενόησεν ' εἰ παρὰ τό εἰκὸς του τρόπου, οτι εἰκὸς τοι6δε 0 τρόπω, ο ἐστι παραδόξο τρόπO ' οἶ- τυναις, μηχαναῖς, λόγοις, δι Oν τις ου προσεδόκησε τρόπον ' παρὰ τό εἰαός τῆς αἰτiας, ο τι τοιάδε αἰrita ' φιατφως μἐν ουν ἡμεῖς τοὐς τρόπους πιεξήλθομεν ' ἀρκέσουσι δ' αἱ επιχειρήσεις τῆ πηλικότητι αἱ ἀπὸ του εσομένου, ἔτ' ἄν πολλὰ καὶ 15 μεγάλα δεικνυειν ἔχωμεν τὰ ἀποβαiνοντα ' Oίον δεινὸν ἀτὰ ἱερὰ επανOiγειν καὶ τὰ εν αυτοῖς κλέπτειν, κἄν μὴ ἱερὰ τυγχάis' ουτε γὰρ τὸ ασφαλὸς ἔξουσιν ab των ιδιωτῶν παρακαταθῆκαι, καὶ ἐκ τούτων ἀδικουσιν ἐπὶ τὰ ἀναθήματα ' καταφρονηθῆσεται τὰ ιερά' υπερον θήσε-αο ται ἡ εὐσέβεια ' ἀπολεῖται τὰ παρὰ των πολιτῶν κειμήλια, εἰ γὰρ μηδἐ οι νεώ ἀξιόπιστα φυλακτήρια, τί

περὶ τῶν εν ταῖς οἰκίαις δ in ταμμέων ὐποληφόμεθα ' ἐπιχειρήσομεν καὶ ἀπὸ του ἐλάττονος ' Oπου γὰρ, εἰ καὶ ἀνiωξε μόνον, οὐκ ἄν ἐξέφυγε τὴν τῶν ἱεροσυλων αιrtardis σχολὴ γε τῆν oπότε πρὸς τ0 ἀνοῖξαι καὶ υφείλετο ' αἱ μἐν ουν αυξήσεις ἐκ τούτων' αἱ δῖ μειώσεις εκ τῶν ἐνα 2I8 riωπι αναγκαῖον δἐ καὶ ὁσα ευρομεν εις τὴν πηλικότ α παρὰ τοῖς ἀρχαίοις εἰπεῖ εστι γὰρ παρὰ Λημοσθένειτο απο του προσωπου, οτ' ἀν λθη, εἰ μῖν τοίνυν μὴ 30 χορηγὸς ἄν τοιαυτα ἐπεπόνθειν υπὁ Μειδios ' καὶ ἀπό

526쪽

ξ mc0ς δευ μεθα, εἴτε ἐν ἐπαίνοις, ει τε ἐν φόγοις, εἴτε ἐν 15 συμβουλαῖς, εἴτε ἐν δικαστηρίοις απ' αυτῶν τῶν Ahμοσθένους εστι γνῶναι ' ἐν γὰρ τρο πρὸς επrίνην καὶ ἄHης της στάσεi0ς καὶ ἐτίρας διαιρέσεtυς κα αλ&ιων τὰς ευεργεσίας τῶν ὐνδρῶν αυξησαι βουλόμενοι ἐκ τούτων τῶν τόπων τῶν ειρημένων τὰς ἐπιχειρῆσεις ἔλαβον' δε- 20ξιῶν γὰρ, οἷα αδευκων ἐπικερδη ἀγαθὰ ειργήσατο, και λέγων ώς τοῖς ἐν Σικελια τῶν πολιτῶν ἐν τοιαυτy συμ- νορα καθεστηκόσιν ἔδωκε μνας εκατόν' και του μη τρολιμῶ πῶντας αυτοῖς ἀποθανεῖν intrιώτατος γέγονεν, ἀποχρόνου και τόπον, και προσώπου και citricte και πάντων 25

τῶν προειρημένων τόπων ηυξVσεν ' με ris ταυτα πάντα εστι και ἀπό του ἐλάττονος αυλσαι ' λiξομεν γὰρ, οτι εἰ τοῖς κλέπταις και λωποδυταις, οι ἐξ ιδιωτικῶν υνείλοντο, τιμωθει τις ἐπVρτηται, πολυ πλiον τοῖς ἐξ ἱεροὐλαμβάνουσιν ' εστι δἐ και ἀφ' ίν οἱ νόμοι μεν λέγουσιν, Soου πεποιήκασι δῖ, οἶς διi ρερε τὰ κεκωλυμένα ' εἰ δἐ και ἐν τῆ προβολ' αυξησις ευρiσκεται, καὶ ἐνταυθα τί διο-

νψει ἡ προβολη της πηλικότητος ; και λέγομεν, οτι ἐκεῖ

527쪽

μῖν ἄπλως καὶ Oσον ἐφάφασθαι των πιριστατικων χρω- μεθα, ενταυθα δἐ κατὰ πλάτος ἐκέστω των περιστατικῶν χρώμεθα ' ζητεῖται δἐ παρὰ τω Λημοσθένει, τι M Nποτε και ασψειαν ἐγκαλῶν τω Μειδία ἐπὶ πολὐ τνε αερι της υβρεως υπεξηλθε λόγω, απὸ των ἐλαττόνων επιχειρῶν και λέγων, ὁτι Ουδἐ τοῖς δουλους ἡβρίζεσθαι συγκεχωρηκεν ὁ νόμος; αλλὰ iaγομεν, ωτι σφόδρα επιστημό- νως' συστήσας γὰρ ημῖν του νομοθέτου την γνώμην καὶ ἐπεξελθών τω περὶ τῆς υβρεως λόγω, ο&ν πόρρωθεν τ6 εο πηλίκφ παρεσκευασε, τουτέστι ταῖς αυξήσεσι, λέγων οτι εἰ τὸν τῆς υβρεως ὐπεραίρει νόμον τὰ πεπραγμένα, ἀλλ' ovκέra υβρις τὰ πεπλημμελημένα μόνον, ἄλλα και ἀσέβεια ' εστι δἐ καὶ ἀπ' αυτῆς τῆς λέξεως ἐπιγνῶναι τηνανξησιν ' τὸν τοίνυν ου παρὰ τοῖς 'Eλλησι μόνον αλλὰ s. και παρὰ τοῖς βαρβάροις ευδοκιμουντα νόμον σκοπεῖ τε

ὁ παρα ς ἡντινα δοὐς δίκην ἀξίαν εσται δεδωκώς' ει ι ἐν τοίνυν, ὼ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μὴ χορηγὸς ών ταντ'

20 ταγιγνώσκοι - τις αυr- τὰ προσήκοντα ποιεῖν, ἄρα πῶς ὁδῶ τινι προῆλθεν ἐπι τὴν αυξησιν, ὁ ἐστιν ἀπ' ἐλάττονος ἐπι τὼ uεCoν 'si' εἴπωμεν και ἐπι μελέτης τὴν πηλικότητα, ώς ἐπι του εὐνουχου ' O ουν ὁ μῖν κατήγορος λέξει ' μέγα τό γεγονὸς και νβρεως πλείστης ἐχόμενον καὶ ab καταφρονήσεως' ἔσφ μάλιστα ου δυνάμενος χρῆσθαι προπηλακισμου χάριν ἐβιάζετο ' ὁ δἐ φευγων ἐρεῖ, δει μηδενὸς ἔργου πραχθέντος -κ ἄξιον ὀργίζεσθαι και τιμῶν θανάrov.

δἐ αυ πρός τι, οτι και μέῖζον το ανευ σφαγῶν και θορύβου και ταραχῆς παυσαι τὴν τυραννίδα του με ris OΠλων.

528쪽

ὴ τὰ λείποντα τῶν πεπραγμένων, ἐὰν μἐν ν το ζήτημα β

εστορικον, παραδείγματα ομοια κινήσομεν, κἀκείνων μείζω δεiξομεν τὰ παρὰ του φευγοντος καθ' ημῶν Τετολ- μζμένα, ῶσπερ Λη uos ἐνης εν τω κατὰ Μει&ου πεποίηκε ' βουλόμενος γὰρ δεῖξαι χαλεπώτατα και φόνοις ομοιστον Μειδίαν διὰ του κονδυλου τετολμηκότα, πισPOυται loδιὰ παραδειγμάτων, Oτι πολλοὶ διὰ πληγὴν ἀγανακτήσαντες ἐφόνευσαν τοῖς τυπτήσαντας εν οἷς παρεισάγειτον Εὐαίωνα, ἐἰ δἐ μὴ ν το ζήτημα ισrορικον, συλλογισμοῖς αντο μεθοδευσομεν, ώς' ἐπὶ του πλουσλυ' εἰ γὰρ και το τυπτῆσαι μεCον ειναι δοκεῖ του ἐπανατεὼ 15νασθαι, αλλ' ουν βιαιότερον επιχειρουνΤες ελαττον αυ-τῶ Midos εν τω λόγs λέγοντες ' αι γε γὰρ ἐπάγων συνεχῶς ουτοσὶ τὰς χεῖρας επληξεν, αἴθε την ἄτιμον ἐπάτα- 7 πληγὴν, ἄψ ευθέως ἄν ἐπικουρουντος ηυτυχουν τοὐνόμου ' και diκην αιτίας εισπραξόμενος αυτός τε τῆς 20υβρεως ἀνεπεπαγην, και ὁ σοβαρὁς ἡμῖν ἐπὶ τῶ πλουτωταπεινότερος γενόμενος, ἐσωφρόνει ' νυνὶ δ/ ἡ συνε

χὴς ἐπανάτασις τῶν χειρῶν ἐμοὶ ' τῆς νβρεως ἀνορητό

τερον κατέσru' ' καὶ τον αἰκιζόμενον ἀτιμώρητον δια-

530쪽

κατηγόρου λεγωμεν, τὰ πεπραγμένα ἐνταυθα αποτανου- μεν μεi rων παρειμένων, ὁ δἐ νευγων εμπαλιν ' ετ αμεν ει πολλάκις, orι τάξιν ἐν ταῖς αἰτῆσεσιν εχει ὁ αtrῶν κατηγόρον, μετὰ γὰρ το αυξῆσαι εν τη πηλικότητι το

ηξομεν ἐπὶ το προς τι λέγοντες ιιείζω τὰ πεπραγμένα των παρειμένων εἶναι ' αἱρετώτερον γὰρ το μετ ειρ νζς και ἄνευ πραγμάτων, ἡ το διὰ πολέμου καὶ α ματος και σφαγῶν καθελεῖν τον τ-αννον ' ευλόγως 38 του to ποιολμεν διὰ το τον ἀντιλέγοντα τ9 δωρεῆ διασύραι τὰ πε- 10 πραγμένα, ἐπαινεῖν di τὰ παρειμένα ' Ουroa μἐν υπῖρτου rei τοὐντος λεκτέον ' εὰν M υπῆρ του ἀντιλέγοντος τ=ι δωρεῶ τον λόγον ποιώμεθα, τὰ παρειμένα ἀποφανουμεν

ταὐτα ρκατόρωθεν, ως εἶπον, κατὰ συγκρισιν, ἐκ παρα- 220 θέσεως ἐκάτερα ἀντεξετάζοντες και υποδεικνυντες τόδε τι τούτου μεῖζον ' τοὐτο γὰρ ros προς τι ἰ διον, το ἐκατερα ἀνtεξετάσαι παράλληλα ' δεῖ ia ἐντοι τοὐ πιθανοῖ και προσ- 'εχοῖς στοχαζομίνους το pro ποιεῖν ' πανταχοῖ μέντοι τὰ

μικροῖς καὶ πολύ εὐτελεστάτοις, . να μ ἡ ληρεῖν δόξωμεν, ἀλλ' ἴτ' αν, νησὶν, ἐθελήσωμεν ' προς τὰ πολὐ μείζω τὰ φαυλότερα παραβαλεῖν δ', ἴνα μὴ ἀπi λανοι δοξωμεν, a.

δεῖ πρῶτον εις ωον αὐτὰς ἀγαγεῖν ' ἀρκοισα γάρ ἐστιν αἴρησις ἡ τοῖς ταπεινοῖς το ἴσον προς τὰ ἄγαν ὐπερέχοντα χαροιζομένη ' εὰν δἐ δυνατον ῆ δεικνύναι ἴτι καὶ μείζω Dr τα φαῖλα, ως ἐπὶ τοὐ τὴν τιήλην ἐκ του ηρφου Τ κλέφαντος, δύναται γὰρ και ὁ κατήγορος βια- 30 μενος ειπεῖν, οἱ μῖν θεοι δύνανται δίκην παρὰ τῶν ιε-