Rhetores graeci, ex codicibus florentinis, mediolanensibus, monacensibus, neapolitanis, parisiensibus, romanis, venetis, taurinensibus et vindobonensibus

61쪽

ικη', ἀρεοποιητικη, νομοθετικη, καὶ ὐσαι τομωται, ων χωρὶς ὁ μος συστηναι οὐ δύναται, ' ώς καὶ Λημυ--σθένης φησί ' τὰ μἐν γὰρ ἐν τοῖς σώμασι πάθη τοῖο ἰατροῖς θεραπευεται ' τὰς ει των φυχῶν αγριότητας αἱ 5 των νομοθετων ε ρίζουσι διάνοιαι ' ODrε ει ἀναγκαῖαιουτε χρήσιμοι, ως η ἡνιοχικῆ, ἀλλα δη και ρητορικῆ ασαὐτως επε τὴν συστασιν ἐκ τῆς χρεiας επινενοημένων των ταυτης μερῶν ' ἄλλος μἐν γὰρ evρε προοψιον,ἄHος προκατάστασιν, ἄλMς αγῶνας, ἄλλος επιλόγους,10 ἐξευρε di διὰ τὴν χρείαν ' ειπόντος γάρ 'ε τινος αγ νας, καὶ τους ἀκροατὰς eυρόντος ἀμβλυτέρους προς αειθώ, επενόησε προοίμια καὶ κατάστασιν, πάλιν εις οργὴν ora ευρῶν 'μ προτρεπομένους, των ἐπιλόγων τὰν χρεiαν προrγαγεν ' Oτι δἐ ταῶτα χρήσιμα τῶ βίω, ειδεῖεν ἄν i6 οἱ πόλεις κατοικοῆντες και δικαίου τε χρείαν εἰδότες, και πόλεις ετέρας προσλαμβάνοντες υπηκόους και δι' μαωου καὶ ψόγου τους ἀγαθοῖς καὶ μὴ βουλόμενοι ἄγειν. Ἱστέον ει orι τῶ πολλῶν δντων πρόσκειται τὼ μεγάλων, ἐπειδὴ εστί τινα πολλὰ μῖν, ου μην και με- ει γάλα, ἀλλ' ευτελῆ, ἐξ ὼν καὶ ia κατασκευαζόμενονευτελές ' προστίθησιν Ουν τό μεγάλων εις ἐγκώμιον, ἴνα μὴ μόνον πολλὰ eis τὰ ποιοῖντα τυν τὴν ρητορικὴν, αλλὰ καὶ μεγάλα, οἷς δὴ μεγάλη καὶ αυτῆ νομισθεiη'ox ' ἄν γὰρ μεγάλα εἴη τὰ ποιοῖντα, μέγα εικότως καὶ 25 τι πράττομενον. Ἱστέον Oτι τρία ταλα διὰ τοὐ προοιμωυ ὁ τενογράφος ἀνυει' ἀ δηλῶσαι του συγγράμματος τὸν σκοπὼν, τὸ δεῖξαι τέχνην Ουσαν τὴν ρητορικὴν, καὶ μὴ μόνον τέχνην, ἀλλὰ καὶ τῶν τεχνῶν τὴν μεγiστην, οπερ ἐστὶ τῆς τένης ἐγκώμιον ' ἀμέλει τὰν 30 καθυλικὴν τέχνην οὐστημα μόνον εἰπόντων, '' αυτός ἐκ

62쪽

ἐκ περιουσίας εἰς ἐγκώμιον της τέχνης το μετάλων προ

τιθησι. πολλὰ δῖ τὰ συνιστωντα ρητορική ν ' τρόποι προοιμί-ν , καταστάσεων, αγώνων, καὶ ἐπιλόγων ' καὶ ετιανωτέρω η των εἰδῶν διάκρισις, καὶ εrι κατωτέρω ητων προρομνασμάτων μελέτη ' τδ ει συνiσ σιν Oσοι Setb ἀποδείκνυσι βούλονται δηλοῖν, ου -λῶς' φείγει γὰρώς εἴπομεν την ἀπόδειξιν, ἀλλὰ το συνίστησίν ἀντι τοὐερς εν ἄγει καὶ τέλειον ποιεῖ' ἡ οτι επει IΠάτων πο- λιτικης μορωου εῖ λον αυτην εἶπεν , το δἐ εἴδωλον, ὼς 'ΑριστεMης vησὶν, ο μέν ἐστιν Ου φαίνεται. ο δ' ιυδαμῶς 16 ἐ- , φῶνεται. Ἀναγκαίως τό συνiστησι παραλαμβάνει, ἴνα δηλώσν αντο τοὐτο τb εις υπόστασιν ἄγει ' τὸ di ποιεῖ τινἐς μἐν εμέμφαντο λέγοντες, ώς Ο ἔδει τοῖτο ειπεῖν, αλλὰ δείκνυσιν ' ει γὰρ ποιεῖ, μη ουσαναυτὴν εργάζεται ' αλλὰ φαμῖν, ώς μῶλλον ουτος, ε ώς is ἐκεῖνοι φασι, πέφυκε ' δείκνυται γὰρ πολλάκις καὶ τὰ μὴ ἔντα νίσει τοιαῖτα, ἄσπερ .ὁ ἀνδριὰς ἄνθρωπος καίτοι Ου νώσει ἄνθρωπος ' ει γὰρ καὶ βα&ζειν δυναται διὰ μηχανῆς, αλλ οιν οὐ Τμ καὶ .φίσει τοὐλο ποιεῖ ἄλλως τε πυδῖν γίγνεται ο μὴ φέσει τυγχάνει ' ἄσπερ id Ουν ει λέγοις πολλει ἔντων 'τῶν ποιούντων, Ουραν- , ἄστρων φορῆς, σφαιροειλῆς σχῆματος, καὶ των τοιορ- των , οὐ τολο λέγεις ποιεῖν ο - , ἀλα ἀφ' ίν ἐστι δεικνίεις, ουτω καὶ ὁ τεχνικὸς λέγων πολλῶν ἔντων τῶν ποιούντων, ' ίν ἐστιν εν καὶ. τὀ περὶ διαιρέσεως, o - μὴ Γλυσαν ποιεῖ ἀλλα διδάσκει τὸν τροπον, διν ει νέστηκεω , ἡ ia ποιεῖ, σημαiπει, ἔτι ἐν γενέσει ima καὶ ποιήσει ώς παρὰ θεου γενομένη ' πῶν γὰρ απι θεου

63쪽

ποιηθὲν, ην ἔλαβε παρ' α-- ἰδέαν, ταύτην μένει

του ουδέποτε ἐκλείπει ἡ διωσκε και η διαγραφη του θείου ώς ὁ ανθρωπος καθόλου ' καταλ φθέντα di αντὶ ε του αἰσθήσει γνωσθέντα ' διὰ τοὐro M δηλον Oτι των ἀναγκαίων καὶ χρησίμων ρητορ η' ταύτης γὰρ - νομοθετικόν' και Orι τοὐτο χρήσιμον κάὶ ἀναγκαῖον, δολον ' πολλων γὰρ φέρε ἄρπαζόντων καὶ φόνων ἐκ τοὐ- του γινομένων, ὁ νόμος ο τῆς αρετῆς τέθειται' και id ἐπινενόπται νόμοι, τῆς χρείας ἐνεγκάσης αυτ ς ως καὶ Aισχiνης φησiν' εκ γὰρ τοὐ γiνεσθαι τινα ustis μὴ δεῖ, ἐκ τούτου τοῖς νόμους εθεντο οι παλυιo.' και αλλων ἐρωτηθεὶς, διὰ τι νόμον οὐκ εγραφε κατὰ πατρω κτόνου, μὴ πιστεύειν εφη δυνασθοι τοὐτο ποιῆσαι τὴν

15 φίσιν, τὸ δῖ ἐξ αρχῆς πρόκειται, ἴνα ἄμα τοῖς ἀνθρώποις αυτὴν ἀποδεth, ἡτοτ ἀφ' ov ἄνθρωποι τέχνας κοσμεῖν ἡρξαντο ' δύναται γὰρ καὶ ἀναγκαiα και χρήσιμος τελευrαχν ἐφευρῆσθαι ' ευτελὴς δἐ εκ τούτου ρητορικήεδεiκνυτο ' δῶ ωσπερ του stολλῶν προσέθηκε τὸ μεγάλων ro M. ἐγκωμιον, ουτως τω καταληφθέντα nάχιν τὸ ἐξαρχῆς ' τι δἐ συγγυμνασθέντα, καὶ διὰ τὸ ὁμώνυμῆσαι του τῆς τέχνης ὁρισμω ' κα ὶ διὰ τὸ γνωσθῆναι ως. πεῖραν τῶ χρόνω ρητορικὴ δέδωκεν, οτι ἀεὶ χρησίμη ἐστὶν ἄμα καὶ ἡδεῖα ' των γὰρ τεχνῶν αἱ μέν εισιν

is ἡδεῖαι ἄμα καὶ χρίσιμοι, ώς ἡ μουσική . λγει

γὰρ τὰς ψυχὰς καὶ νόσους θεραπείει, οπερ λέγεται καὶ περὶ Tιμοθέου, οτι παροξυνομένου μιν ωεω- δρου, επαυεν αυτὸν τῆς οργῆς' ἀναπεπτωκότος M, παλιν ἐπήγειρεν εις τοὐς πολέμους, αλλὰ καὶ περὶ ID 30 Πάνδρου, οτι κιθαρωδος ἄν εις os ὀνοιαν ἐγε τὴν --

64쪽

κεδαιμονίων πόλιν τοῖς αυλοῖς' αἱ δὲ ἡδεῖαι μῖν μόνον, ὼς π των αὐλουντων, χρήσῬοι δἐ μόνον ἄρ ηζωγραφία ' αἱ δἐ ουτε ηδεῖαι , ουτε χρήσιμοι, ώς ὴ των μηχανοποιῶν ' καν γὰρ πολέμοις χρήσιμα ταυτα, ἀλλ' οὐν ζεις αν ,ἀνθρώπους ἀδικῆ τους καθ' ων ε β αν χρῶν- εται, χρήσαιντο δ' αν καὶ πολέμιοι καθ' ημῶν, Ου χρήσιμοι' ἐπεὶ Ουrω γε καὶ κλέπτης καὶ φονευς χρήσιμος, τὸ λυτου περιποιοίμενος ἐπωφελές' αἱ μἐν Ουν ἡδελικαὶ χρίμιμοι διαμένουσιν αμα τω 'ω προελθουσαι διὰ τοὐτο εἶπεν τὁ γυμνασθέντα του χρόνω, ἴνα δείξη io μηδένα χρόνον ἐκτρς ὁντα ρητορικῆς ' εἰ γὰρ και ποτων όξ Ἀλγινων ήφανίσθη, ἀλλ' οὐ καὶ πανταχου. De ἐγκωμίου ει προσθήκρον τό τω χρόνω πρόσκειται ' αἱ δῖ μὴ ἡὁεῖαι και χρήσιμοι τω χρόνω ἀκμάζουσαι κατῶ τινα πάλιν αππiνονται ' τὸ δὲ σαφῆ τε τὴν ων λειαν 14 καὶ τἀτο ἔπαινός ἐστι τῆς τυνης τῆς ρητορικῆς. LMψει γὰρ τωτο τὴν ρητορικὴν ούτως' τῶν γὰρ τεχνῶν πάλιν διαιρουμένων εις καλοNχνων, ώς ἰατρικὴ :λεις κακοτεχνίαν, ώς φαρμακειώ, εις φενδοτεκνίαν, ἄρ' ορχηστικὴ, τὸ σαφῆ προστέθεικε ' τῆς καHiστης rem 20. τὴν ἀποφαίνων' ὁμολογουμένη γὰρ καὶ οὐκ ἀμφισβη

χηστικὴ ατελὴς ουσα ἄμα τω παυσσυθαι σβέννυται, obtω καὶ ἡ ρητορικὴ ' ἀλλ' ώσπερ ἡ ιατρικὴ τέλος ἔχει τῆν ωγείαν, καὶ παυσάμενον τὸ ἔργον ἔχει μαρτυροsσαν af eἡν ωφέλειαν, ουτω καὶ ἡ ρητορικὴ τοῖς δεομένοις συναγωνιζομiνη ἐν μολαῖς, ἐν δικαστηρίοις, ἐν θεάτροις' M oμεων τέλος καὶ παυσαμένη κατόλίπε ' πῆ μἐν τὰ συμφέρον, πῆ δι τὸ &καιον, πῆ δἐ τὸ καλιν, τι χρήσιμον αυτῆς κηρυττοντα ' πῆ δἐ καὶ τῆν ωφέλειαν χρη- 3055 AId. μόμον. Par. μόνω. 56 Ald. et Par. καθ' v,

65쪽

σίμην προστίθησι ' φησὶ γὰρ, οτι καν ταῖς βουλαῖς, κἀν ,

τοῖς δικαστηρίοις καὶ πανταχου' ἐκ τουτων γὰρ η --τηρία ταῖς πολεσιν ' καὶ το συμβουλευτικον ει των αλ- λων ειδῶν προτάττει ' φυσει γὰρ πρότερον ' καὶ γὰρ s οἱ ἄνθρωποι ουπω πόλεις οἰκουντες, ἀλλα νομάδα ζῶντες βίον, τουτω χρησάμενοι τὰς πόλεις κατωκη γαπι ειτα νόμους κατεστήσαντο προς - συμφέρον, οἷς τους πονηρευομένους ε λεγχον. Aia καὶ δεύτερον τό δικανικον, Ουκ ε is δἐ ωσπερ κἀν ταῖς βουλαῖς Ουτω κἀν ταῖς δ εο καις, διὰ τὁ 'δ διαβεβλημένον του τῆς δίκης ονόματος τὸ δῖ πανταχοῖ οἱ μῖν περὶ του πανηγυρικοῖ ἡ ωσαν ri ειρῆσθαι ' ως ου μονον εν είρήνη καὶ ' πολέμω χρησιμευον, αλλὰ κἀν τοῖς εναντίοις τόποις' οἴον ἐπὶ θαλάμω καὶ τάφω καὶ Γώδεις τισὶ τοιούτοις ' καὶ γὰρ τουτο καὶ τοῖς ἄλλοις δυσὶ συμπλέκεται ' διδ ουδἐ άπλῶς ειπεν, κἀν τω πηγυρικω, ἀλλὰ πανταχοὐ, διὰ τούτου την πρός ἄλλα επιπλοκῆν αυτοῖ ενδεικνυς, εσθ' ἴτε γὰρ καὶ φλαυτὸς συμβουλὴν ἔχει, ώς ἀπd του επιτ kυ Θουκυδίλη δῆλον, παραίνεσιν ἔχοντος' καὶ του εις μαγόραν

ad 'I κράτους ' καὶ οτι τό μεν πανηγυρικὁν καὶ καθ' αυτὼ δύναται ἐκτος συμβουλευτικοῖ ειναι ' τὀ δἐ στι βουλευτικὸν καὶ δικανικόν εκτὸς πανηγυρικοὐ Oυδ μῶρ' ἐπεὶ καὶ συμβουλευοντες και δικαζόμενοι χρώμεθα του πανηγυρικω, ἡ προτρέποντω ἡ ἀποτρέποντες, ἡrs ἐπαινοῖντες, ἡ κακιζοντες ' ἄλλοι τό πανταχοὐ κατὰ των δύο λαμβάνουσιν ειδῶν, συμβουλευτικοὐ φηαι καὶ δικανικοῖ ' ου γὰρ μόνον ἐν βουλευτηριοις ἡ δικαστη- ρiοις δύναται G εαυτῶν ἐνδεικνόναι, ἀLλα καὶ παντ- χοῖ. ἐειν γὰρ καὶ ἐν πλοίω σvμβουλεῖσαι ώς rivri so πλος ὁ 'υλε ρ παρὰ . Θουκυδίδη τοῖς Πελοποννησίοις

66쪽

καὶ ἡ Θηβαίω, και Πλαταιέων δημηγορία ,δικανδικη, κανμη ἐν δικαστηρM. To τελὴς γὰρ δε&-σιν' ου γαρ ον τόποι τα εῖδη χαρακτηρίζουσιν, ἀλλα τα τέλη. η δῖἀπόδοσις ἐν τω μέγιστον εἶναί μοι δοκεῖ, ιν' ν, πολλῶν οντων καὶ μεγάλων μέγιστον εἶναί μοι δοκεῖ' τα δἐ ελοιπὰ πάντα μεται ' ἐξῶραι δἐ βουλόμενος το οἰκειον

ἡ γραμμα καπὰ παράθεσιν προηνέγκατο το προοίμιον. καὶ ἐπειδη ἄρισται παραθέσεων, ἐν αἴς των μειζόνων

εἶναι δοκουντων κρεόττω τα παρ' ημων ἐπιφερόμενα, τοὐ- κἀνταυγα ποιει φάσκων ' πολλων οντων καὶ με- ιογάλων μέγιστον ἐστιν, ὼς καὶ 'υμηρος ' πρόσθε utist

Μαρκελλίνου εις τ3 αυτό. μειδη τισιν εργον ην τὸ διαβάλλειν την ρητορικην, καὶ ελεγον αυτει μη εἶναι τυνγ', ἀλλα διοίκησίν τινα καὶ πραγματείαν, 1

καὶ δυναμιν καὶ ἐμπειρίαν, ετεροι δἐ ἐπιστήμην, ὀ MΠλάτων κολακείαν, εστι δ' ora oυτως, ἀλΓ επεται μῖν δυναμις καὶ ἐμπειρία τy ρητορικ', ου μεντοι ἐμπειρία

ἡ ρητορικη, αλλὰ τέχνη, διὰ ταυτα ὁ τεχνογράφος κινδυνευουση γέγονε βοηθδς τη τέχνη, μη συγχωρησας πυ- οτην φθαρηναι ταις των πολεμίων ἐπιβουλαῖς ' τοῖτο δὸ δεόμενος ποιησαν, ἄντικρυς μῖν καὶ δμρρήδην -κεισάγει τον δρον αὐτνς, δριμέως δἐ καὶ πλαγίως καὶ ἐπωατισμένως ἀποφαίνει τέχνην τὴν ρζτορικίον' τὰ γὰρ προσόντα τη ρητορικν τὰνy παραβαλῶν, τῆς κοι- assis τέχνης αυτὰ Miκνυσι, δύο ταῶτα πραγματευόμενος, καὶ τὸ σπουδαζόμενον ἀνύσαι καὶ φεύγειν τ3 δοκεῖν φιλονεικεῖν πρὸς τοῖς διαβάλλοντας τὴν τέχνην. Λει τοίνυν πρωτον ἐξετάσαι καὶ μαλῖν ποιον ορον ἀποδιδόασι τῆς κοινῆς τέχνης οι διαλεκτικοὶ φιλόσοφοι' ἐστὶ γὰρ δο-τος' τέχνη ἐστὶ σύστημα ἐκ καταλήψεων καθολικων καὶ ἐμπειρία γεγυμνασμένων πρός τι τέλος εἴχρηστον των ἐν τω μιν ' πρός τομον Ουν τυν ορον ἀποτεινόμε-

67쪽

νος παρεμβάλλει τον της ὐητορικης ορον, καὶ εἰκότως.ωσπερ γαρ - υποκείμενον τω ορω του ανθρωπου τουτο ἐστιν ανθρωπος, ουτω καὶ λ υποκεέμενον τω ορω της

Oλης τέχνης τουτό ἐστι τεχνη ' τῶ ουν φησιν ὁ δρος της βολης τένης σύστημα. αὐστημά ἐστιν η ἔκ πολλων ὀργάνων συνδρομὴ ' οὐ γὰρ ἐξ ενὸς πράγματος συνiσταται τέχνv, οἷον ἡ τεκτονικὴ οὐκ ἐκ πρίωνος μόνου, ἄλλα δεῖται και των ἄλλων Οργάνων' ἐκ καταλήφεων. Κατάληψίς ἐστιν ὴ εξ αισθήσεως πίστις καὶ τοὐ υπο- id κειμένου μάθησις ' αισθηθένrες γάρ τινες τόδε τι ὀφε λόμενον τῆ των' και χρήσιμον ἴν, ἐχρήσαντο. Καθολικῶν, ὁτι περὶ πάσης τέχνης ὁ ἔρος. ἐμπειρια si 'συγγεγυμνασμένων. ἐπειδη δει και χρόνω βεβαιω- ναι τὰ καταληφθέντα παρὰ τῆς αισθήσεως ' ὴ γὰρ

is μελέτη προστεθεῖσα ευρέσει το τέλειον απεργαζεται.

Πρός τι τέλος ' ἐπειδὴ πάντως χρήσιμος ἡ τ r

V βδεω ' αἱ μἐν γὰρ τῶν τεχνων ἀναγκλῖαι και χρήσιμοι' αἰ δἐ ψυχαγωγικαι' αἱ M ἄμφω ' αναγκαῖαι αὸν καὶ χρήσιμοι, ώς οικοδομικὴ καὶ χαλκευτικὴ, καὶ γεωργία ad καὶ ἐζτορική ' φυχαγωγικαὶ δ' ως ζωγραφία καὶ γλυπτι-

κῆ ' κατ ἄμφω δ' ως μουσικὴ ' αυτη μἐν Ουν τοὐ δρου τῆς ὁλης τέχνης ερμηνεια. Iδωμεν δἐ και τον Ερμογε- νην τί φησιν. Πολλῶν ἔντων. διὰ του πολλῶν τό σύστημα δηλοῖ, πολῖ- γάρ εἰσι τὰ συντρέχοντα εις τὴν / 25 ρητορικὴν ' οῖον προοψια, προκατάστασις, κατάστασις, ἀγων, παρέκβασις, Diλογος ' ἡ εις τὰ εἴδη διαίρεσις, δικανικὸν, συμβουλευτικὸν, πανηγυρικόν' καὶ πάλιν ηαπὁ τούτων τομὴ ' τοὐ μῖν δικανικοῖ ειοῦ κατηγορίαν καὶ ἀπολογίαν, τοὐ δἐ συμβουλευτικοῖ, εις προτροπὴν 10 καὶ ἀποτροπὴν, τοὐ δἐ πανηγυρικοῖ, εἰς ἐγκωμων καὶ ψόγον. Καὶ μεγάλων ' τὸ μεγάλων προ θηκεν, εστι

68쪽

γαρ καὶ ἐκ πολλῶν μὸν συγκειμένη τέχνη, - Mεγάλων δὲ - ῖν' ουν ἐξ αμφοτέρων βραβευση τον επαινον τῆ ρητορικῆ προσέθηκε το μεγάλων, διὰ το ποιότητος καὶ

ποσότητος κοσμῶν αυτήν. Συνέστησw την ἐκ πολλῶν ἐδῆλωσε σrασιν, την φυσιν αυτης πιστούμενος καὶ τέχνην ποιεῖ' τν τῶν πραγμάτων ἐχρήσατο τάξει. Πρῶτον γὰρ ειπὼν τό si συνίστησι καὶ δηλώσας ἀν φωσιν αυτῆς ἐπήνεγκε και τέρον ποιεῖ' ου γὰρ ζητούμεν πρότερον τό ὐποκείμενον, πρὶν την Ουσέαν μάθωμεν, ει εστιν ' οιον εἰ θεωρήσαιμεν, τί ζῶον, - λέγομεν, οποῖος rππος, πριν γνῶναι ori ολως 'λπος ἐστέ. Tινἐς δ' ἐμέμφαντο τον τεχνικὸν, ἐπειδὴ ειπεν ποιεῖ καὶ ου δείκνυσιν ει γὰρ πομῖρ ' φησιν, Ουκ εστιν.

Ποιεῖν γάρ ἐστι το πλάττειν τό μὴ οπι ἀλλα λέγομεν,ντι - φίσιν εχον γενέσθαι καὶ γενέσθαι δυναται , τὐδὸ μῆ φύσει Dν ουδῖ την τού γενέσθαι ἀπειρ επεν. οἷον ουκ εχει φρσει γενέσθαι θεός ' οὐκἀν οὐδ' ἐγένετο, ἀλλ' oεἰ ἰστι ' καλῶς his εἶπεν τό ποιεῖ τὀ γὰρ δείκνυσιν Ου πάντως ἀλήθειαν εχει. οῖον ει ανδριάντα ὁρῶντες εἴπωμεν, οτι ἄνθρωπον δείκνυσιν, ον καὶ βα- οδίζειν υπὁ μηχανῆς ἐγχωρεῖ καἰroι εἰπόντες μνθρωπον Miκνυσιν, την τίσιν O- ἀνθρωπiνην ἐδείξαμεν. Muκὸς γάρ εστιν, καλῶς ουν τὸ τένην ποιεῖ προσέθηκεν. ου γὰρ πάντως τὰ πολλὰ καὶ μεγάλα τέχνην ποιεῖ, ἐπεικαὶ κακοτεχνία ἐκ πολ λῶν μῖν εσrιν οτε καὶ μεγά- βλων συνέστηκεν ' ον μέντοι τέχνη εστιν, ου γὰρ εχει τὸ χρήσιμον. καταληφθέντα τε ' κατελάβοντο γὰρ / και ἐνταυθα σοφοί τινες, ὁτι δεῖ τδν δεόμενον του κολακικόν ειναι και προθεραπευειν τὰς τῶν ἀκροατων .ἀκοάς ' καὶ χρησάμενοι προοιμίοις θεραπευτικοῖς ωφελη- εο

69쪽

θησαν ' αλλοι ει μη χρησάμενοι ἐβλάβησαν καὶ ἐντευθεν εμαθον πάντες κεχρησθαι προοιμίοις καὶ πάλινέωρακότες υτι συμβάλλεται διήγησις, ἐχρήσαπτο καὶ ὐφελήθησαν. Ἐξ αρχης. in μὸν λέγουσιν, εξ ου γεγλ5 νασιν ἄνθρωποι, ώς καὶ ὁ Πλάτων φησὶν, Oτι το λογικον συνενυθ τοῖς ἀνθρώποις' οἱ M, οτι ἄτεχνος ηνη δύναμις αυτῆς, καὶ λοιπὸν εξηγουνται το εξ ἀρχῆς, αν Ου οἱ τεχνικοι καὶ σοφοὶ ἄνθρωποι κατελάβοντο , την εξ αυτης ωφiλειαν. Θηλαδή ' βεβαιωσεώς ἐστινιο ὁ λόγος, καὶ συγγυανασθέντα τω χρόνω ' μετὰ την

γνωσιν κμὶ κατάληψιν χρεία καὶ της εν τω γυμνάζεσθαι διατριβῆς. Ἐντευθεν αἰτιωνταί τινες τον δημοσθένην, ώς εν τω ἐπιταφίω ελαττον ἡ κατὰ τους ἄλλους ἐνεχθέντα λόγους, καίτοι τό τέλειον αυτω προς- 5 μ αρτυροῖντες ' ἀδυνατον ει τον αυτὸν τέλειόν τε καὶ ἀτελῆ κατὰ ταυτὰ φαίνεσθαι' εστιν Ουν ου περὶ

τ3ὶν τέχνην τὸ αμάρτημα, ἄμολόγηται γὰρ τό τέλειον ἔχειν, αλλὰ περὶ την γυμνασίαν, ἐν οἷς γὰρ μῶ λον ἡ σκήstu τε καὶ γεγυμνασται, εν τούτοις διὰ πάντων 20 ἔδειξε τὼ τέλειον, ἐν οις δἐ ελαττον, την αιτiαν ἔσχεν.Σαφῆ τε την ωφέλειαν παρεχόμενα. Iri χρήσιμον αυτῆς οριγμενος το σατἐς προσiθηκε ' τοὐτο δειπεν , αινιττόμενος εις τὀν Πλάτωνα ' Ουτος γὰρ ὁ καὶ

μάλιστα τῆς ρητορικης καθαψάμενος ἄμολόγησεν - 25 στεiδην ρήτορα δίκαιον γενέσθαι, ώς τῆς τέχνης φύσιν

γὰρ ἐπὶ τῆς κακοτεχνiας Ουκ ἔστιν εὐρεῖν των μετιόντων τινὰ χρηστὁν, ου γὰρ ἔχει φυσιν ωφελεῖν, ουτω30 καὶ ἐπὶ τῆς ρητορικῆς ουκ ἄν αγαθῖς ην, ει μὴ τοι-

70쪽

αυrim εἶχεν ἡ φύσιν ' εἰ δε ποτε καὶ κακοὶ γεγονασι ρή ορες τουτο ου της η' τένης ἔλεγχος, αλλὰ

των ωτώντων κακHς' καὶ ωσπερ ἐπὶ τῆς. ιατρικῆς -τη ι ἐν ἡγίειαν ἐπαγγέλλεται, των M ιατρῶν τινες 7 3 ου μόνον συχ υγιαίνειν ποιουσιν, αλλὰ και δια- εφθειρουσι, και ομως Ουδεις εγκλημα τουτο κατὰ τῆς τέχνης ορiζεται, ουτω καὶ ἐπὶ της ρητορικης' ου διὰ τό τινας ειναι κακους ἐκβάλλεται του εἶναι τίνη,

' αλλὰ διὰ τό χρησιμον αυτῆς τέχνη μάλιστα δεικνυται. Κῶν ταῖς βουλαῖς κἀν τοῖς δικαστηρίοις, loκαι πανταχού. ου μόνον τελείαν ἄρίσατο την ἐξαυτῆς ωφέλειατ, ἀλλα καὶ ἐν παντοδαποῖς ειδεσί τε καὶ τόποις γιγνομένην ' ωσελεῖ γὰρ ἐν μἐν δικαστηρίοις, τα δίκαια ζητουσα ' ἐν δι ἐκκλησίαις και βουλευτηρίω τὰ συμφέροντα, ἐν ταῖς παρορορεσιν ἐγκωμιάζουσα τους is . ἀγαθους' τινἐς μἐν Ουν φασιν orι πρὸς τὰ τρM εῖ τῆς ρητορικῆς ἀπαντῶν Ουτως εἶπεν. Tριῶν γαρ οντων,

δικανικον, συμβουλευτικοῖ, πανηγυρικοὐ, τόποι του μῖν δικανικου δικαστήρια, του ει συμβουλευτικου ἐκκλησίαι και δικαστήρια, του M πανηγυρικου πολλοὶ, λέγεται Io γὰρ καὶ ἐν παστάδι, καὶ ἐν τάφοις καὶ ἐν θεάτροις 'αλλοι δέ φασιν, οτι τό παντ' οὐ νυν ου σημαίνει τοπανηγυρικόν' τὁ γὰρ πανηγυρικὸν ἀστασίαστόν ἐστιν αυτός ει περι στάσεως διαλαμβάνει καὶ λοιπόν φασιν, i ι πανταχοῖ διὰ τὸ πανηγυρικὸν εἴρηται ' αλλ' εἰς ἐγ- rs κώνμιον τῶν δυο ειδων. ο γαρ ειδως εν δικαστηριω δικάσασθαι, οιδε ααὶ ἐν Οικω καὶ πανταχοῖ. Ἀμέλει γουν οἱ Πλαταιεῖς εω τοὐ τείχους ευθυς ἐδικἀγντο καὶ πάλιν ὁ ειδῶς ἐν ἐκκλησ.ις συμβουλεῖσαι οιδε και