장음표시 사용
81쪽
leges.THEOPHY.incanuit,inquit,propheta& inueterauit, quod inueterauit prope interitu est, Cani ergo essus sunt1uper Israel. Et ipse ignorauit tam stupidus est, ut ne hoc quidem intellexerint, legem veterem esse prope interi. tum , inueterasse iam, abolendam esse: vel quibus causis senibus sapientibus, Iclibris veteris testamenti sint priuati, ut eos non intelligant,& cur inueteraue irint in cortice litterae,& non transeat adsensum spiritalem.Quin illi qui rabinos sequuntur hoc sibi gloriae esse putant, quod in duobus his sequantur Iudaeos:
altero, quod sensum spiritalem rident, ct appellare solebant, Et sabio allegoriuraltero, quod in scriptura Christum non vident: & ita omnes fere prophetias de Christo alio deflectunt, dc referunt Om nes ad allegorias , quas postea inter se magnis cachinis prosequantur. Et humiliabitur superbia Israel in facie eius
THEOPH . superbi Iudaei humiliabatur miseris modis a Romanis ante ipsorum oculos,putabant enim poenas quas minabantur Prophetae , suos posteros oppressuras,se eas non esse visuros. Nec reuersi sunt ad Dominum Deum ceties vastati, & miseris flammis ustulati non sensere miseri, cur illae sibi poenae irroga
rentur,nec rediere ad Dominum Deum.
Non enim latum sub Vespasiano,& sub Adriano sunt serro consumpti , sed cuteraat dispersi Iudaei ante Domini aduentum toto orbe, dc habitabat in urbibus
gentium intermixti nationibus,nec erat ut inquit Iosephus, urbs vlla toto orbe terrarum cuius bona pars non habitare tur a Iudaeis) ceties a nationibus nec opinantes sunt vastati, incendi js cosumpti, nunc hic nunc illic: quocunque fugerant, illic incendi)s & gladio delebantur,
nec intelligunt miseri, Unde tot incurrat miserias, o quit eis omnia haec mala irrogata sint,vii conuerteretur, no conuertuntur tame.Sic THEOPHY. sc superiora omnia intellexim D disces ex sequenti Cor
D. H I E R O. Et factus est Ephraim quasi columba seducta:
non habens cor, AEgyptum inuocabant, ad Assyrios abierunt.
L Y x. Erat 'braim quasi columba iuspiens non babeus cor, A vium in uocabatis in AsBrios ibat. Hi 'HEOPHYLA. Ego , inqui
1 illa mala illis inserebam,ut resipiscerent, & ad me redirent , & conuerterentur tandem. Illi ad hominum auxiliacofugiebat potius,nuc ad Assyrios, nucad AEgyptios, ut stulta columba, quae ad persequentium confugit manus. Et
AEgypti , ct Assyrij pro qualibet natio
ne receptissimo tropo ponuntur, quod
confugere ad Romanos, dc ad A ssyrios postea,&UAEgyptios, ut se defenderent a Romanis, frustra tamen: omnia enim redacta iam erant in ditionem Romanorum & eodem illo tempore a Romanis domiti sunt, quod mouerent a ma aduersus Romanos, & Syri qui tulere opem Iudaeis,consumpti incedio sunt una cum Iud is ut scribit DIONY.B SILI. in Psal. 48. in illa verba: inuocauerunt nomina sua in terris suis haec&superiora intellexisse sic videtur: interpretans enim hunc locum est. His ergo propter propriam stultitiam & ignorantia vastatis oc subuersis, nos alieni facti sumus haeredes illorum, haereditavimus bona illorum.Nostri sunt Prophetς nostri libri legis,nostri Patriarchar. nostri iusti omnes quia principio s culi fuere, nobis reli quere suas opes Iudaei, qui sua
fuerint expa luper eo S retem eum, ' Olucrem calideciam eo Ssecudum
82쪽
L XX. Et profecti fuerint mittunt
super eos rete mcum secut γοlatilia caeli detrabam eos, corripiam eos in auditu tribulationis eorum. PAlaeologus in disputatione aduer
sus Iudaeos bis citat hunc locum devastitate inuecta Iudaeis post cruce Domini:& tam perspicuum putat, Vt interpretatione non putet egere eodem spe
quam nescio circa quae vagantur: sat est si huc spectant, & ita interpretantur fe-rE Igitur quum profecti fuerint, quum huc & illuc discurrerint. Ini j ciam re te meum veluti reti quodam iniecto Omnes comprehendam, ut poenas luat. Quod factum est in Hierosolymorum
vallitate confluxerant omne&Hierosolyma accersierant Idumaeos:&ad Azymorum Pascha Iudaeorum omnis multitudo Hierosolyma petiuerat, quum subito Romani Imperatoris obsidione sunt cincti,& muro circa Hierosolyma ducto obsessi, ne quisquam elabi possit, quod rete Domini dicitur hoc loco iPropheta, & sic miseris modis vastati sunt intra muros,& consumpti peste, fame, tyrannorum seditionibus , dc foris Romanorum armis. Adde quod leges apud Ioseph um, & Philonem: Iudaeos,
qui toto orbe terrarum pet omnes vrbes celebres erant dispersi , communi quodam urbium consilio imparatos, nec opinantes, veluti reti quodam iniecto centies esse oppressos, ct consumptos ferro & llammis. Et sicut volucres cani de traisti munierat si ierosolyma Iudaei post crucem Christi, editissimas tur- rea erexerat,quae viribus humanis eXpu-nari non potui: Ie fatetur Imperator Vespasianus apud Iosephum in lib.de bello
sudaico. s. veluti diuinitus iniecto terrore qui eas turres tenebant tyrannicum suis exercitibus eas deseruere. Ait ergo Dominus: velut auer ex locis editis
mis descendere faciam Iudaeos. C dameos haec omnia inquam PalaeologusChrilli verba esse ait: c dam ergo eos, percutiam eos per Romanos secundum auditionem, ut audiunt in caelibus suis praedictum per Prophetas, caetus eorum ut in suo caetu,& consilio quod capie. bant aduersum Christum audierant: ibi enim dixerant, Ne venientes Romani tollant gentem nostram:&quod timuerant,& cuius caula Christum affecerant cruce, ne venirent Romani: recidit in illorum capita. Post crucem Domini venere Romani, & eos vallavere. LXx alia agnouere lectionem Hebraeam: Corri piam eos, nam verbum Hebraeum utruque significatic de re,& calligare:corripiam ergo eos, & castigabo eos in audi, tu tribulation s eorum, quum audiant tot tribulationibus punitos suos maiores, quod Christum affecere cruce: &qui sapiant ad Christum conuertan ur. Mutatione duarum litterarum haec varietas est.D. HlERONY legit c tus eo
D. HIER O. Vae eis quia recesserunt a me, vastabuntur quia praeuaricati sunt in me, ego redemi eos, ipsi loquuti sunt .ntra memendacia, te non clamauerunt
ad me in corde suo, sed ululabunt in cubilibus suis, super triticum,& vinum ruminabant,&recesserunt a me,&ego erudiui eos, Mconsortavi brachia eorum , Min me cogitauerunt malitiam, reuersi sunt, ut essent absque iu-SO,facti sun. c. in dolcadent in Principes a furore 'tio eorun ' es
83쪽
LXX. Vae eis quoniam recesserunt a me, miseri sunt, quoniam impie ege
runt in me, ego redemi eos , 1i autem loquutisunt contra me mendacia, Ir nuclamauerunt ad me corda eorum,sed
γlulabunt in cubilibus his super tritico
concidebautur, eruditisunt in me,confortuni brachia eorum, contra me cogitauerunt mala,conuersiisiunt in Paulim,
fastisunt quasit arcus extructus,cadent in gladio Principes eorum propter imperitiam linguae eorum , istasubsanna tio eorum in terio . rapti AL AE OLOGUS, ut dixi, ad
uersus Iudaeos haec verba omnia Christi esse docet, bisque illis utitur Iudaeos redarguens. CYRYLLVS in Ge. ne in lib. 6. verba inquit, haec Emanue. lissunt aduersus Iudaeorum & Pharistorum blasphemias: quod Pharilaeorum cateruae aduersum Christu multas euo. inuere blasphemias miseri stant, quod resiluerunt a me,&c. Et tam plana sunt, ut non putent ebere interpretatione. Idem
ait idem CYRILLVS in primum Numerorum, additisee: Ipsi loquuti sunt contra me mendacia, quod conuitium inquit, non .cere Iudaei Christo Domi. nol quibus contumeliis mendacibus il lum non affecere i Et quoniam in Christum sunt debacchati hcc passi sunt. Et
non clamauerunt adnae in corde suo
THEODO. labris suis me honorabunt, cor eorum longe erat a me. Procopius in Genes. ia'. legis periti aberrauerunt, inquit, a lege: lepescebantur tamen tri. bulos & spinas, ct non pascua, Euangelica bona. conuitia Clitillo faciebant Samaritanu m V antes, & viai potorem,&d 'Oniuria habetem,& in Bel ebub daemonid ei cientem, unde per Osee inquit: Misseri sint quod impie fecerunt in me. EgQ redemi eos CYRILLVS in
daeorum praedicta iam a Prophetis erat: vae,inquit,eis qui resilierunta me, redemi eos, ipsi autem aduόrsus me falsa loquuti sunt: led ululabunt in cubilibus suis super triticum & vinum,plorabunt in cubilibus suis: non pro peccatis, nec veniam poscent, sed pro tritico & vino& bonis terrenis quae amiserunt. Ruminabant secum meditabantur illa mala terrena, vel ut LXX di xcre, concidemtur, vastabantur. Vox Hebraea utrunq;
fgnificat. Et recesserunt a me a Christo Christus enim hic loquitur, ut ostendi. Et ego erudiui eos tradens doctrinam Euangelicam. Confortavi brachia eoru ni si fi de recepissent, iuxta illud Esaiae
consortate manus dissolutas. Et me cogitauerunt mala, aut malitiam Era damus eum de terra viventium. Expedit Vt Vnus moriatur pro populo. Reuersi sunt, ut essent absque iugo quum relicto Deo trasere ad Romanos Pro tot,
iugo,quod legit D. Hlino. legere Lxxvi nunc legunt Hebraei, hal, excelsum, ut sit conuersi sunt,non ad excelsum,no
ad Deum quod ipsi dixerunt in nihil
vel in vanum, ad Imperatorem Roma num,qui nihil erat,& vanitas erat. Facti sunt quasi arcus dolosus qui frangitur in medio certamine,& distituit militem in medio discrimine, in media oeconomia redemptionis defecit a suo Deo ,&redemptore. Cadent in gladio Princi-cipes eorum CYRIL. loco supra citato in Genesin, quod euomuit populus Iudaeorum in Christum blasphemias: dc praecipuE principes qui potissi rem haec faciebant conuitia, in gladio cadent. Ita& Procopius etiam loco citato. A furore linguae suae quod in Chrisium illas euomuere blasphemias. Illa lubsannatio eorum in terra AEgypti terram AEgypti hic Hierosolyma nominat, ut dicitur Hierusalem , in Apocalypsi Babylon. En inquit quae mala meruere vo bis illae subsannationes,& illusiones quibus Christo in eius passione illudebatis. Diximus ex Iolapho, vastitatem Iudaeae inuectam
84쪽
inuectam a Romanis potissimum in Pharisaeorum ,&Principum Iudaeorum capita recidisse.
D. HIE R O. In guture tuo sit tuba quasi aquila super domum Domini pro eo quod transgressi
sunt foedus meum,S legem mea praeuaricati sunt.
LXX: Iphi subsannatio eorum hi terra AEgypti infimi eorum, terra rnaccessi, in si tuba,quasi aquilaseu per domum Domini, pro eo quod transgressi
sunt teItamentum meum contra legem meam impie egerulit. Arum mihi prosperὶ cessit
capitis Osee, quod THEOPHY. & RVPERTUS in
interpretando hoc caput Hebr os ferEsequuntur,& veteres patres; ci & Latias parum mihi praestant operae: hoc enim caput visi sunt mihi n attingere.Vna in re mihi videor fortunatissimus quod Lxx viri, qui veterum iudicio afflatu spiritus sanetus scripturam transtulere,initium huius capitis ita vertere, ut toti capiti facem clarissimam raetulisse videantur, ut si aurem adhi-
eas Christi palsionem plane lonent venon possis alio qua ad Christum Dntn
referre: quae mea erat maXima cura, Vt
hos prophetas ad Christu reserrem. EXequar ergo D. Hi ERO. & ORIGE. imperata , ut interpretationem ecclesiasticam cum Hebraeorum interpretatione coini parem , ut eligi possint meliora. Praescribitur etiam hic Canon ab Eusebio Caesariens quo monet quoties a sanctis patribus explanata est scriptura reliqua , x t interpretationi sanctoru eno
dentur congruenter. Veteres patres Vsque adhuc Oleam de Christo sunt in terpretati, de Christo ergo sequeti; sunt explananda. Et ut desint omnia ad explicandum hoccap.8.Lxx de Christo plane interpretandum esse docent. Et Ca- non scripturae est, ut docet D. HIERO.&alij veteres, ut utraque transtatio vulgata,& LXX, altera alteri lucem afferat. Ostendamus ergo Lxx viros de Christo hoc caput en interpretatos trecentis annis ante Domini aduentum,quod insolubile aduersus Iudaeos argumentum est. Diximus enim in disputatione detran stationibus,&alijs locis, interpretationem Lxx virorum hunc usum praestare Ecclesiae, ut Commentaria sint antiquissima locorum scripturae quorunda, quae Christum explicant, qu que ab Apostolis & Euangelistis citantur non raro, ita huius loci scholia sunt quae plane probant hoc caput de Christi temporibus esse. Aliam igitur distinctione sunt sequuti, quam D. HIERO. quae etiam
in exemplaribus Graecis vitiata, dc perturbata est: sic t menex THEOPHTCommentariis Graecis est restitueda, &sic est dispungendi,ut quod D.HIERO. fecit finem capitis praecedentis , Lxx huius capitis. 8. secerint initium:vt collages ex THEOPHY. siue is THEODORI.est Ad hoc exemplum igitur huius. 8. cap.initium leges,illa subsannatio eorum in terra AEgypti in sinu eoru:in terra inaccessa quasi tuba. quae THEOPHYLA. siue is THEODO. est mille modis versat, ut ad Babylonios, &ad Nabucodonosorem referat , & frustra laborat, aperte nanque supradicta verba Christi tempora sonant,quq hunc habent sensum: illa subsannatio de qua dictum est in fine capitis superioris, quuIudaei in cruce pendentem Dominum su bsannabant dicentes: vali qui destruis templum Domini, &c. qui alios saluos facis,fatua te metipsum : aue Rex Israel: in terra AEgypti Hierosolymis , quae urbs ob impietateterra AEgypti dicitur,
85쪽
ut in Apocal. dicitur Babylon: & certe terra A Zgypti dici poterat , quae Caesare
regem sibi delegerat, ciuid enim Inter .
crat quu AEgyptus et Hierusalem sub
eodem Imperatore Caesare eranti illa ergo subsannatio & illusio quae facta est Domino pendenti in cruce. In sinu eorum, id est, retribuetur in sinum Iudaeorum,Leges enim apud Iosephum, ut centies scripsimus, subsannatos fuisse Iudaeos a Romanis,ut ipsi subsanauere Dominum,& irrisios, verberibus caesos publice Iudaeorum principes, ct publice fustibus vapulasse, ct cruci suingos tot numero, Vc quum montes in proximo es.sent, quum omnis illa regio arboribus vernare necis gna crucibus fabricandis,
nec campi ad fgendas cruces suppeterent, ut significanter fuerit dictum in sinum eorum subsannationem facta Domino, itasse redditam. Nihil tale est,inquies, Hebraic nam pro in sinu Hebraice est, in gutture, ut vertit D. HIERO. Mutatio unius litterpta in . q. facit hoc dissidium transsationis.D. HIERON T.
nu tuo. Terra inaccessa; quasi ruba quς verba sic fuisse apud Lis ex THEO PHY.disces, aut addita pro Commentario a Lxx, ut pleraque a LXX viris pro c5mentario addita scripturae nos do Erepatres Veteres ad afferendam locis scripturς obscuris lucem: aut ex lectione Hzbraea intercidere, Iudaeorum malitia, seu negligentia. Haec enim verba tem
pora Christi Domini plane & aperte so-n nt. Vastata nanque ludaea a Romanis, Vc millies a nobis dictum est X D. HlERON T. est TERTUL. ex IUSTINO, α alii s. Cautu Imperatoris legibus erat ut Iud iis qui intra Iudaea pede penetrasset, ei capitale esset. Ita Iudaea, post illas
leges latas Iudaeis,erat terra inaccessa. Errca inaccessa sicut tuba, sic enim le-
Evidetur THEOPHY. ut esset terra
ae omnis vastata,& Iudaeis inaccessa fuit sicut tuba impietatis Iudaeorum, quae toto terrarum orbe personuit : per-
sonatque adeo, α nullo unquam tem,pore futurum sit ut conticescat. Vastati nanque Iudaei post crucem Domi ni δε residui ex illa vastatione pulsi patrius sedibus dispersi sunt in omnes oras
partesque terrarum. Dici non potest, quantam vim habuit, ut leges apud veteres patres,ad conuersionem orbis terraiarum , quum viderent omnes ita 1 Pr
phetis fuisse praesignificatum futurum, ut si Christum Iudaei non reciperent vastarentur,&residui pellerentur patrijs sedibus & illis malis implicarentur, qualia nulla unquam saecula vidi gent, necessent visura de quibus in Ioel em& alijs
locis multa diximus. Et toto orbe terraiarum haec vastatio, & lex illa lata adue sus Iudaeos velut tuba immenso clangore personuit, omniumque nunc persinnat aures, personabitque usque ad consummationem iaculi, quod significat verbis illis. Et terra inaccessa quasi tuba. sic enim transtationem Lxx legit THEOPHY. Quae enim tuba tam vasum sudit clangorem,quam vastum su-dit vastata Iudaea serro α igni' Nam residui ex illa vastitate captiui sunt ducti, ct dispersi per omnes partes orbis et
lex lata ne Iudaeo liceret in Iudaeam p dem inferi ne ullo unquam tempore reuocar stur in patriam. Personuit hic tubae clangor apud Imperatorem Romanum: ut leges in Apologia.2. pro
Christianis IVSTINI philosophi &martyris, & in libris aduersus gentes T ERT U L. & in scriptis. D. HI DRONY. ali sque scriptoribus. Quae e go tuba tantum clangorem potuit edere,iam immensum sonum spargere, qui uniuersorum orbem compleret Et ne
quisquam hoc posset inficiari, i Raduersus gentes scripsit TERTUL.proximus temporibus Christi, ubi si mentiretur, manifesti mendacij crimine teneretur. Scripsit IUSTINUS ad Imperatorem
Romanum, qui sciebat legem illam latam, & suis temporibus suo iussu s eruari,ix tam terribilem lex illa sonum spar-
86쪽
st, ut nostra tempora & sutura omnia suo compleat clangore. quum docti ea legunt, re praedicant,& suorum auribus inculcant. Sed non ita legitur in translatione Lxx, dixi multum licuisse semper in translationem Lxx multis. Intelligestamen ex THEOPHY. hanc tax virorum fuisse lectionem. Haec TH EO. PHY. versat multis modis, ut accomo-det Nabucodonosori , sed frustra ver sat,nec enim tempore illo terra inaccesti fuit Iudaeis. Nam,ut leges apud Hieremiam, residui ex illa captiuitate mora
bantur in Iudaea,& in ea versari sunt perivisti,&iulsi a Domino,ut in Iudaea manerent. Et subsannatio illa AEgypti, qua uis vili pensionem illam interpretetur THEOPHY. &hue& illuc torqueat, ct fi ectat non co haeret. Vestis Christi,ut aiunt sancti, nulli alis quam Christo congruit. Et postremo THEOPHΥ. quod
vidit se frustra laborare um ad captiubtatem Babylicam conatur accomoda. re, ad Christum retulit : Lxx ergo sua translatione . & distinctione planE ad Christi tempora haec retulere conuenieter superioribus.Sed Hebraice quaedam non sunt,&vna littera mutatur. Audi
quid AUGUSTI.dicat, Neminem ex antiquis ausum et se mutare quod apud LXx est repertum & olim, ORI GENEauthore, Hebraea lectio non recipiebatur ob suspitionem fraudu, que Iudaeis inlectione Hebraea factae sunt,iuxta hac
I xx seniorum translationem, vulgata sic explanabitur in gutture tuo sit tuba. O Propheta.sclama veluti quadam tuba vastitatem Iudaeae praedictam in fine superioris capitis,ob subsannationem factam Domino in terra AEgypti, Hierosolymis : quae terra AEgypti dicitur,ratione supradicta. Quasi aquila super domum Domini: Aquila vexillum Romanorum fuit super templum Domini. Significat templum a Romanis e Te vastandum. RVPERTUS complendum altil.
lud.3. Regum cap.9. Si autem auersione
aversi fueritis non sequentes me proth-
eiam vos a conspectu meo. Et quod auersati sunt Christum delendos a Romanorum exercitu. Aquila, aiunt , dictus est Nabucodonosor: fateor, sed non congruunt antecedentia, & sequentia, nec Lxx virorum transtatio. Et docet D.
HIERONY. & alis patres ex utraquetranitatione,vulgata, & interpretatione Lxx explanandam esse scripturam, ita ut
altera alteri lucem afferat. Pro eo quod transgressi sunt foedus meum .Lis testamentum meum,idem est, ct de hac re dictum est alibi: quia violauerunt prophetias de Christo,&alio transtulere. Iosephus testitur vastata esse Hierosolyma quod compleuere Iudaei prophetias, duillas irridebant, ct sic periisse Iudaeam. Atqui Babylonica captiuitas ob alias causas sui quas leges apud Hieremiam. ξt legem meam praeuaricati sunt. vel
vi vertere Lxx contra legem meam impie egerunt, quod non recepere Chri-
sum iuxta prophetias, sed potiur eum
D. HIERO. Me inuocabunt, Deus meus & cognouimus te ILrael, Proiecit Israel bonum, inimicus persequetur eum. Ipsi regnauerunt & non ex me, principes extiterunt, & non cognoui. Lxx. Me clamabant, Deus cognouimus te Isiaci proiecit bona, inimicum persequutisunt, emetipsis regnauer ut
non per me, principes extiterunt, crison indicauerunt inibi
HAEc nec Babylonicae captiuitati
congruunt,nec captiuitati decem
tribuu: centies eri P in captiuitate Babylonica admoniti sunt a Deo Iudaei per Hieremiam, ut resipiscerent, etiam iam imminente summo discrimine. Verbis Dei promissum est ab eodem Hieremiasore
87쪽
fore ut si Iudaei conuerterentur ad D minum, liberarentur ab illa calamitate: nec potuit illis hoc pei suaderi ut resipiscerent,& ad Dominum conuerterentur. Adde etiam quod nusquam factum reperies,Vt qui S invocet Dominum ex animo,& non audiatur. Nulla enim hora est quandiu in hac vita est homo qua interclusus sit ei aditus ad gratiam, quaq; neget se Dominus eum e IIe auditurum s conuertatur: quin Dominus ad fores semper adstat,&pulsat. Indignum hoc Deo erat,& contrarium illi vulsato Prophet dicto Quacunq; hora ingemuerit peccator, Sc. Decem tribus longissime aberant ab inuocando Domino. At tu ad tempora Clitisti refer, congruuth cmirifich. Nam post crucem Domini ob. 1elsi a Romanis Iudaei in templo Domi ni offerebant victimas,& sacrificia:&non audiebantur,quod iam cessabat lex
vetus. inuocabant Dominum Iudaei, nec audiebantur magis,quam nunc audiun-
haec congruunt, ala; s temporibus nullo modo cogruant. Vi qui sciam et ad Deu& non audiatur: okrat lacrificia, ct Deus auei tat oculos, si plo animo faciat, credibile non est '. praesertim in tam in .
numerabili multitudine, in qua verissimile non erat pios nullos esse excepto si se nefario illo crimine, quod in Christa est admissum, commaculassent. Proiecit Israel bonum I xx, bona utrumque recth bonum. i. Christum, ita Theophylactus &Christus in scriptura bonuni dicitur, ut LYx vertere, bona, qua dora lege, quae in cap. sa. Esaiae scripsimus. Cur Christus bonum dicatur,ta bona,
poli illa: quam speciosi pedes,&GInimicus persequetur eum. Romanus exerci
test, quam ad Christu: reddidere enim Inimicum persequuti sunt . i. persequuti sunt Iudaei ipsum bonum, quod repudiauereChristum. s.tanquam inimicum: iuxta illud sapientiae contrarius est operibus nostris. Ipsi regnauerunt, & non
ex me principes extiterunt,&non era noui. &THEOPY. quanta maxima vi
potest haec conatur ad decem tribus reterre,& diluere quae obstare videmur, laborem inanem capit omena esset enim scriptura mcndax,quae refert decem tria
bubus reges a Deo esse datos. Cur manifesta negemus & mea sententia hoc defendi non potest,reser ad Christi tempora,lam erunt omnia plana. Sub aduentu
Christi & Christi temporibus,& post
crucem Domini reperies reges di Principes sacerdotum vi esse factos, & ab Imperatoribus Romanis esse datos, ut i ges apud Iosephum. De nulla harum reis tu Deum fuisse consultum: atqui euen tus optimus est scripturae interpres, Vel hic solus locus satis esse deberet ad interpretationem Hebraeorum refellcndam. Sed interpretatio LXX in principio huius capitis satis superque est, ut plandappareat totum hoc caput ad te tapora Christi reserendum esse. i
D.HIERO. Aurum suum et arge tum suum secere sibi idola .ut inter
irent proiectus est vitulus Samariae, iratus est furor meus in eis, Vsque quo non poterunt emundari,
quia e Israel et ipse est, artifex secit illum, et non est Deus, quoniain aranearum telis erit vitulus Samariae, quia ventum seminabunt, et turbinem metent,culmus stans et non est in eo germen, non faetet farinam,quod et si secerit alieni comedent eam: deuoratus est Israel, nunc factus est in nationibus quasi vas immundum quia ipsi aDcenderunt ad Assur. Onager solitarius sibi Ephraim, munera dede runt amatoribus suis, sed ci cum
88쪽
vitulum tuum Samaria, concitatus est furor mens in eos 49; quo uou p9ter uult
emundari in Israel, hoc ara sex feris
. non est Deus, tu ducens erat γι- fulus tuus Samaria, quia corrupta laene tueminaverunt, ysi bus fio eorum excipiet ca nanipulus non habens Pirent
faciat farinam, i . secerit, alieni comedent eam,alfrptus est spuri, niluc si Alsunt orgetibus quas γas tu utile,quia ipsi senderi ut ad Assyrios germinauit per sinet juin, Ephraim munera
dilexi propterea tradentur ingentibus. ORIGLN. in canticum canticorum
Homelia. a. interpretans hunc locum, argentum vero virtutem verbi ac
rationis: secundum quod& Dominus dicit per Prophetam, dedi vobis argen
tum, Sc aurum: vos autem tecistia argen
tea,& aurea Baalim ostendens per haec& dicens quia dedi vobis lcnium, & rationem qua me Deu ex lentire polsetis, ct colere vos autem &heniam i crationem,q iEIa vobis est ad colenda dcemoria transtulistis. Haec in V tranq; partem viderentur posse explanain Nanu
iusmodi loci sunt, quibus nituntur, qui
Hebraeorum sententiam tuentur: quod de idolis, de vitulis Samariae serimo iit: uae causa captiuitatis decem Tribuum icitur fuisse.Tamen hoc ipsum ii expedas bene,Iudaeos premit maximξ, & eorum interpretationem , ut ostendemus. Sed nos nostrum opus urgeamus. Solenne Prophetis est, vaticiniis de Christo,d de daeorum vallitate ,&exclusione ab Ecclesia,subiungere crimE Idololatriae, Jc alia crimina. tanqua dicant hanc occoecationis Iudaeorum causam fuisse. Aurum suum dc argentum fecere stibi Idola ut interirent. ex auro δ argento
quae illis dedi,vi Dominus, fecere Idola:
quae causa illis suit ut permitterentur obdurari in nun recipiendo Christ o,dc cruci suffigendo & ita perirent, vastarentur. dc traderentur Satanae. Proiectus est vitulus Samar iam hic locus iuxta translationem. D. HIERON. vrhet Iudaeos, sit aures adhibeas. Nam utque ad tempora Christi nunquam desiit Idololatria, nec prorsus proiectus est ruitulus
Samariae Ponitur enim vitulus Samarippro quolibet Idolo , ex parte totum. Hic assii rgit maximε Iudaeorum manus aduersum nos.Negant post tempora Baby lonica fuisse Idolo latras Iudaeos , nec in litteris Euangelicis hoc crimen illis obiecisse Dominum. Recte quidem, quasi
Dominus illis omnia crimina obiecerit.
Et signum erat aduentus Christi Idolorum abiectio. Sed Idola non cessasseu Di ue ad aduentum Domini alibi satis fil-
ostendimus. Iratus eii soror meus. Quum Iudaei impleuere mensuram patrum suorum , iratus est furor Domini, prorsus & deletus est Iudaeorum populus, te sidui ducti sunt captiui in omnes orbis partes, χ tunc quu inter nationes versabantur,amplius idola non coluere. Et ex gentibus uua idola cecidere, quod hoc lignum, inquam, aduentus Christi datum erat casusIdolorum. Usque quo non poterunt emundari. irati Domini verba sunt,quod millies admoniti, ut resipiscerent millies puniti noluerunt resipiscere. Quia ex lsrael dc ipse est quia Idolum fecit ipse populus Israel,quoi nodo colit ergo opera manuum eius. LXX
sententiam vertunt: Vsque quo non poterunt emundari ex Israeis idola. s. Artifex fecit illud. repetitur eadem sententia & notant sancti patres saepE LXx quς bis dicta sunt,semel dixisse fit ille contentos. Opus artificis, inquit Dominus, est,quomodo colitur pro Deo uoniam in aranearum telis erit vitulus Samariae. Idola deserentur; & cooperientur telis aranearum: ut solent operiri, que iacent neglecta. LXX pro hoc reddidere: Quia seducena erat vitulus tuus Samar Ia.
89쪽
in Leuitici lib. s. in illa verba: si moecli tus quis fuerit cum uxore alterius, quit comparasset adulterium sensibile cum
intelligibili utrumque malam esse dixisset , intelligibile dcterius infensii bili, quod insensibili adulterio homini feret iniuria n intelligibili ipsi Deo, citat hoc Osee, omnes adullerantesqua, si clibanus succensus' acoquenoe: an
quo Oleas adulterium intelligibile accusat quod ab omni populo Iudaeo
rum committebatur corrumpente segεα legis dogmata. Haec HlCH. Hoc si
aduerterent multi non essent Rabinicarum interpretationii tam studiosi, multo enim magis nunc adulterant legern, quum omnes deChristo prophetias corrumpunt, ct ah enectunt ut auertanta Christo suos,oc nostroru animos cor-fumpant. Et haec similitudo elibanissa mantis ardentissimu in Christum odiusignificat,quo omnes de illo prophetias alio deflectunt,& illum,ut verbis O rigenis utar,quoties possuntan scriptura crucifigunt.
D HIERON. Tota nocte dormiuit coques eos, mane ipse succensus quasi ignis flagi .ae, omnes calefacti sunt quasi clibanus,
dedeuorauerunt iudices suos,omnes reges eorum ceciderunt, non
est qui clamet in eis ad me. x.Tota noctesmno Ephraim re
pletus est mane incensus est qWasii ignis
famae, omnes calefactisunt quasi clibanus, F comederunt iudices uos, omues reges eorum cediderunt, non sinuocans in eis adme.
TO TA nocte, cte. tota illa nocte
passionis Domini dormiuit lud oru ita populus coquens eos Christum& discipulos. i. ardenti strino odio illis meditabatur cruciatus, ct moliebatur tota illa nocte illas insidias ardentis-
smo odio, quibus illos eraderet terra
viventium,ne memoraretur Christi nomen ultra. Huc spectat THEOPHY.&RVPER. Lxx pro ongrc. consequenteos. legereti a N. tantia una littera diu sa in duas. nan .&. . hoc modo. .&I.
ut sit sensus: tota illa nocte vel copre
henio Domino, inquit THEOPH quieuisse placidissimo somno Iudaeos, quod
ex lauauerant suas Has in Dominum , ct animum expleuerant. Nec male EO PHY. tota nocte tota illorum Vita, quae nox potius erat,Iudaei k,rmierunt, non sensere, quantis in malis versarentur.
Mane succensus est quas ignis famae abi jt populus Iudaeorum incentus odio& ardens quasi ignis stamae ad c lucifigendum Christum. Omnes calefacti sunt quasi clibanus ortines Iudaei ardeabant odio in Christum quas clibanus ardens.THEOPHY.&RVPER .ad Christum etiam haec reserunt ,& ad Clitilli palsionem Et deuorauere iudices sitos)RVPER.Christum dc Apostolos,siquidem Christus venturus est Iudex vivo rum & mortuoru D: & Apostoli se sitiri in duodecim sellis iudicantes duodecim tribus Israel vel corruptione,& largitione traxere ad se iudices, & illos coegere ne ellent iudices, nec iudicii officio fim gerentur.Quu enim diceret Pilatus Noinuenio caulam in eo: perpulcre tamen, ut Christum damnaret. Et quum corrupere cu stodes sepulchri, & dixere: Non
perluadebimus Pilato, &c. Omnes reges eorum cecidere Pilatus Herodes, periere & principes quibus cura est regendi. R. P.reges dicuntur,ut docet Plato inpolitico. Docetautem losephus in libris de bello iudaico omnem vim mali recidisse in capita principum regni Iudaeorum , in locupletes, in lacerootes, quorum corda in Christum Dominum odiis potissimum exarserant. Et poli illa fuit populus Iudaeorum sine rege, sine sacerdote , sine principe, ut ductum est,
haec sie ferE RUPERT. Non est qui
clamet in eis ad me pressi tot malis, quae
90쪽
quae videbant sibi ingruere ob thosteni Christi, ut praesesert Iosephus , nemo erat, qui ad Christum clamaret. Nam
h c verba omnia esse Christi paulo post
lis ipse c0rum isse ebatu KEphrai ni factus est subcineritius panis, qui
non reuersaturicomederunt alie
ni robur eius, tripse sciuit, sed&'cani effusi sunt in eo,& ipse ig
norauit,de humiliabitur superbia Israel in facie eius , nec reuersi sunt ad Dominum Deum suum in omnibus his.
braim in populis suis comitiiscebatur, EphraimfusIus es sanive i-
tiuspanis, Iuthon reuersatur, o comederunt alieni fortitudinem eorum, hicantem nonsciuit ,. cani floruerunt ei,
. ipse non cognouit, humiliabitur iniuila lyrael, non reuersdunt ad Do
minum Deum eorum F non quaesteriit eum in omnibus his.
F phr im in populis ipse commisce
batur RVP E R .reputatus est in populis nationum, factus est non populus Dei post Christi crucem. Ephraim,ut dixi,decem tribus appellantur, qui discessere a populo Iuda: typus infidelium Iudaeorum,qui discessere a Iudaeis credentibus:& ideo pro populo Iudaico infideli inscriptura ponitur. Commiscebatur ergo Romanis,&gloriabatur se non habere regem nisi C sarem, nolebant esse populus electus Dei, sed cum caeteris populis seruire Imperatori Romano. Ephraim noras est subcineritius panis, qui non reuersatur CYRILLUS in leulticum lib. 13. in illa verba. Et sumetia sini
laginem,& facietis de ea.Ia panes: subcineritium panem interpretatur pa nem illum qui de caeso deicendit , quod Graec E dicitur,panem occultum,panem mysticum ς panem quem posuit Deus propitiatorem in sanguine uius , panem occultum reconditum, id, im latine sonat.Idem ait ORIGE. in cap.Leuit.as in eadem haec verba Levitici,ix verbum Hebraeum' eadem haec significat. Nam coquere igni est,& operire, ut liuga panis iit opertus, panis coctus charitate
adde quod panis ille a nobis dicitur fuisse coquendus nostra charitat nostro in Deum amore,sed versari debebat pania ille in nouum testamentum laedicet, &quod non fuit versatus ille populus in nouum testamentum, factus est panis subcineritius, panis ille si non versatur in alteram partem , non est edulis, Israel post Christi aduentum mutari noluit, iuxta Plalmos de his qui mutantur, eκ veteri,scilice T4stamento in legem, α
comederunt al:eni robur eius Romani eos vastaverunt, Sc diripuere eius populi opes & regnum , & omnia: & cursinnalieni comederunt robur eius , Christui, quem non receperunt: & spiritalia chorismata,legem,& prophetas, &promiΩsa diuina data sanctis patrib': se THEOPHY.& RVPERTVS. Et ipse nesciuit, ct ipse populus Iudaicus tot miseri s SDeo punatus,& tot bonis spoliatus, vetandem resipisceret, tanto lethargo est pressus,ut non sentiat, nec cur 1 Domino tot calamitatibus si obrutus,nec quibus,quantisque bonis spoliatus. Sed &cani effusi sunt in eo fortasse hoc est, quod est apud Esaiam cap. 3. Auferet Dominus omne robur panis, & onone robur aquae , i cc. Et senem principem super quinquaginta'. Ausetet Dominus a Iudaeis post aduentum Domini senes Patriarchas, libros legis,& eos dabit genti facienti fructum, populo Christiano : & caetera , quae in Commentarha in i thim locum . E y leges.