장음표시 사용
131쪽
id solum , sed etiam cum eorum sectas conferrent inter se, quam sutilia omnes defenderent, ostenderunt. st JHaereses itidem nefariae,quae per id tempus exeogitatae fuere , dc ex Alexandrina philosophia nascebantur , ut
illa erat Valentini, & Gnosticorum ; Episcopos incitabant in Alexandrinos , praesertim in platonem faJ dc Aristotelem : 3J propterea quod existimabant , non modo ab orientali, & Aegyptiaca ex Orientali, Aegyptiaca , dc Graeca philosophia Alexandrina secta constabat J sed etiam dc multo magis a Platonica , dc Aristotelica doctrina tales
Christianorum itaque doctorum cura dc studium in duobus positum erat. Primum Gentilium armis ipsos Gentiles petebant, ut eorum disciplinam labefactarent . Deinde eorumdem systemata curiosuis explorabant, ut siqua occurrerent nostris decretis repugnantia , vel aliquomodo consentanea, separarent; horumque ope Christi doctrinam , si possent, inlustrarent: atque hac via Paganos Praepararent, ut nostrorum dogmata iacilius amplexarentur . s J Quod ipsum plurimi doctores II. III. dc mI. Le-G eulo
in Dialogo cum Tryphone Iudaeo . rιulliran. Ad vers. Na tion .L. I.Ε Recentior.Baltus Iesuitιt in Defension. Patrum, qui de Platonismo accusantur . L. III. c. 3. seqq. p. m. I s.f2J Gregor. Naetianet. Orat. xxxv I. Alios dabit Petavius Dogm. Theolog. Tom. II. L. I. c. 8. p. m. 3T. Edi
IJ Epiphanius Haeres. LXXXuI. 2. Cons. Petav. l. c. in Proleg. c. Is r. p. 7. seqq.s4J Quemadmodam terram prius rigant agrico-
,, Iae, deinde sic siemen injiciunt; ita etiam nos eo , quod is bibi potes eκ Graecorum scriptis , id , quod in eis es ,
132쪽
IO APPARATUS AD PHIL. ET THEOL.
culo secere et cujusmodi fuere origenes , Methodius . Eusebius , Apollinaris , Quadratus , Clemens Alexandrinus , H,ppolytus , Iulius Africanus , alii, quorum se auctorita te tuetur Hieronymus , DIJ ut eisdem vestigiis insistat . Neque solum hisce studiis operam dabant verum etiam auditores instituebant profanis disciplinis . Nam Alexandriae Pantaenus Philosophiam, dc Sacras litteras docuit Clementem Alexandrinum e hic Origenem insistui te origenes Gregorium Thauma turgum , dc Dionysium Alexandrinum et a quibus plurimi discipuli fuere instituti. saJNeque Philosophiam modo, sed etiam Eloquentiam, dc
Humanitatis litteras docebant, quo facilius eloquentissimis Paganis , qui per id tempus florebant, non rationibus modo se opponerent, veruin etiam Ui ac copia dicendi. Quod a fine i I. saeculi erat in usu, ut Clementis Alexandrini scripta nos docent.
Non igitur Veteres episcopi alicui se Philosopho dc
disciplinae mancipabant, vel sectam condebant e sed ex Paganorum libris ea legebant, quae vel ad confirmandam Theologiam nostram necessaria ; vel quoquo modo accom modata videbantur, ut Paganorum philosophiam , & theologiam everterent , eorumque in reprehendendo temeritatem dc impudentiam confringerent . s3JAnimadvertebant autem inter Philosophorum decreta quaedam occurrere haud absurda de Deo , de moribus , &s1-
, , terrefre Iritis irrigamus, vi suscipiant spirituale semen , , , quod dejicitur ,-id facile pessis alere . Clemens Alex.
Stromat. L. I. p. a P 8.s id EpiiL Lxxx II II. ad Magnum Romanum orator.
ad G=egor. Thaumatvrg. in Panegyric. Origenis. s3J Conferatur Baltus I. c. L. L
133쪽
PART. I. LIBER PRIMUS. IOydi simi lia . i J Cumque sibi persuaderent, huiusmodi veritates ab Hebraeis ad Graecos philosophos , qui in oriente sudaeorum sapientibus familiariter usi fuerant, pervenisse ; a J vel Deum id alio modo illis manifestasse; 3Jexistimarunt debere se tales sententias ad usum Catholi-Cum revocare et talemque philosophandi viam Eclecticam a viro Christiano ceteris esse anteponendam Γ JVerum cum iidem doctores considerarent , pauca bo
m ,, Quod si exsili et aliquis , qui veritatem spar-,; fam per fingulos,perfectasque di sam colligeret in unum,m, is redigeret corpus , is profeso non dissentiret a nobis .is Sed hoc nemo facere , nisi veri semitus ac mens , potest. , , Merum autem scire non nisi e itis est , qui sit doctus a Deo . Lactant. Divin. Insit. L. VII. c. T. in , , me ipsi a barbara divinitus data surrepta grais tia, Graeca ornata sunt eloquentia. 2 im alia quidem suntis fusuraιιί ab Hebraeis I alia vero male audierunt. In
,, ullis aulem aliqua dixerunt commoti, sed ea non reddi- dere perfecta : aliqua autem tamana conjectura , ratio is cinatione , in quibus etiam labuntur . Clem. Λlex. Stromat. L. n. p. 6 2.s3J Iastinus , ct Gregor. Thaumat. aliique ex ima bant , Deum non nullis de pago Thilosophis sese manis sis interno quodam lumine, peculiari providentia .s J Pbilosopbiam autem non dico Stoicam , nequeis Platonicam , aut Epicuream ἐν Arisotelicam : sed quae , , cumque ab hissctis recte dictastini, quae docent j initiatuis cum pia mentia a boe totum selectum Philosopbiam dico:
D quαcumque autem ex humanis amputata evitationibus,, adulterarunt, ea numquam divina dixerim. Clem. Alex. Drom. L. I. p. 288. Adde Gregor. Thaum. l. c. Iustinum in Dialogo cum Trubone . p. m. a I s. Plures alios habes
apud Vossium de Sectis Philos p. Ir 8.
134쪽
ros APPARATUS AD PHIL. ET THEOL.
na innumeris perniciosis adjuncta in Philosophorum libris
occurrere, Christianos tirones monuerunt, ut eos libero judicio expenderent et eaque studiose separarent, quae utilitatis nonnihil prae se ferre videbantur, ad Theologiam inlustrandam . IJ
Igitur Eclectica Patrum philosophia non eadem erat, atque Eelectica Paganorum , qui Alexandriae litteris vacabant. Hi enim centonem ex sententiis sibi repugnantibus , sola voce , & modo explicandi similibus , consuebant: at Patres sententias aliquot sumebant, quibus divinar traditionis signa aliqua inesse judicabant : has Philosophiae vocabulo distinguebant , laudabant e Philosophorum vero systemata una voce execrabantur . I IJ Primum , quod errores grandiusculos continerent e deinde , quod sibi persuaderent, paene omnes Paganos, Praesertim Eclecticos, nefandam cum daemoniis habere consue
Quamquam vero in omnibus sectis aliqua reprehenderent , quaedam tamen systemata acrius detestabantur. Ac primum Epicuream condemnabant hoc nomine , quod rerum productione , ac procuratione mundi Deum priva bals
r J , , Moneo ne scriptoribus iliis s Philosophis J men-
,, tes vesras quasi navis gubernacula tradatis , ita ut eos , ,, quocumque ducunt, sequamini et sed , quae tantum in his, , utilia erunt, volo vos consectari , ac nosse pariter , quae,, sint reiicienda. Basilius Orat. de utilit. ex libris Genti I. ,, cap. Conser. Hieronym. l.c. August. de Doctrina raris.
s 2J me memoria tenenda sunt, ut in concordiam vocentur ψoca Patrum , in quibus philosopbiam Vraecam aliquando Iaudant, aliquando vituperant vehementer . J3J Mugust. de Civit. D. L. X. c. IO. II.
135쪽
I ART. I. LIBER PRIMUS. IOTbat , omniaque ex atomis composita esse contendebat
concursu fortuito . siJAristotelicam autem philosophiam Vatiniano odio
prosequebantur e primum , quod aeternum mundum esse defenderet et deinde, quod procuratione rerum humana rum Deum privaret et postremo , quod animum humanum adfirmaret esse mortalem et fad uti supra demonstravimus. Haec caussa fuit cur plerique omnes Patres in Aristotelem invecti sint et quorum omnium nomina percensere longum esset, aliqua vero proferre operae pretium est . Saecula igitur II. vehementer praeter ceteros Aristotelem in
s IJ ciem. Alex. Strom. L. V. p. 6o . Alios Patres profert Gassend. de Vita Epicuri . L. LII. c.s.sa J Confer. Launojus de Varia fortuna Aristotelis e. I. y Gassendus in Discuss. Peripat.- Patricius . 3J Aristotelic. Dogm. evers. im in Dialog. cum Tryph. 4J De Resurrectione syJ AdverC Haeres L II. c. I P. 6J De Praescript . e.7. & Advers. Hermog. c. I.
IJ Admonit. ad Gentil. & L. V. Stromat. 8J Contra Celsum L. I. & II.
sJ Contra Gentil. L. I. c. s. L. II. c. II. IoJ Praeparat. Evangel. L. XV. c. I. I. seqq. Histor. Eccles. L. V. c. 27. so J Dialog. II. contr. Macedon.s IIJ Contra Eunom. L. I. LIIJ oration.v I. & XI. contr. Eunom. & in Praefat. Catechet. orat. ιqJ oration.xxv I. dc xxx III. & oration. ad Concit. Constantinopol.
136쪽
Epiphanius siJ Ambrosius saJ Chrysostomus 3J Nemesius . sqJ Saeculo V. Simplicianus Mediolanensis f yd Socrates Constantinopolitanus s6J Aeneas Gazensis D JApollinaris Sidonius 8JHieronymus sJ Augullinus fioJ
Vincentius Lirinensis si IJ Theotio retus I 23 ceteri. quo rum loca profert Launojus. IIJ Nulli autem hisce saeculis exstitere , qui Aristotelis philosophiam publice interpretarentur: si excipias Anatolium, Zachariam Schola si eum , Didymum Alexandi num , & nescio quem alium obscuri nominis , qui tamen plerumque Eclectici fuere . Placuit autem praeter ceteras Christianis doctoribus Platonica philosophia . Non quod hominis systema proba rent a quippe qui uno ore faterentur , Platonem tot inter errores grandiusculos hoc habere , ut ad Polytheismum homines manuduceret: LI J led quod aliqua dogmata in Platone , & recentioribus Platonicis occurrerent de Deo ,
si J Contra Haeres. L. II. Haeres. 6s. & T s. a J ossicior. L. L e. II. & de Fide L. I. c. F. 3J Homil. III. in c. I. ad Romanos .
s J De Natura Hominis . yJ Apud . ugusin. Confessi L VIII. c. a. s6J Histor. Eccles L. II. e. 28. IJ In Theophrasto .
s8J L. in I. epist. 3. & Carm. II. sJ Epist. Lxxx IIII. ad Magnum,& Epist. LXII. ad U. Ioann. Ieros & L. I. contra Pelag. & L. X. contra Helvid. ct in Dialog. advers. Lucifer. si od Contra Iulian. L. IL c. Io. L U.c. I .L. VI .c. a O. sepe alias . LIIJ Commonitorio . fraJ De Religiosa Histor. c. a T. Serm. v. de Natura Hominis . si 3J De Uaria fortuna Α ristotelis c. a. i J Euseb. Caesariens Praeparat. L XIII .Lactant. Instit. Divin. L. III. c. ao. seqq. Vide Baltum Jesultam I. c. L. III. integro .
137쪽
PAR . I. LIBER DRIM Us . Iss& rebus Divinis , quae paueis mutatis ad Christi doctrinam accomodari poterant: & ex Hebraeorum scriptis ad Graecos: ab his ad Pythagoram. Platonem , ceterosque pervenisse Patrum non nulli suspicabantur . id Communis enim haec persuasio fuit Iudaeorum , qui erant Alexan driae et a quibus per Philonem , di alios neopbstos pervenit ad nostros. Quamquam vero doctores Christiani ex singulis sessis dogmata quaedam excerperent, ad tamen potissimum eXPlatone , non illo antiquiore quidem , cujus in Academia veteri dogmata tradebantur; sed ex recentiori Platone , iid est, Alexandrinorum interpretationibus mutato , prae ei puas sententias tumebant,eum de Deo erant disputaturi. Quo sensu , non alio , veteres episcopi judicantur Plato
Invaluit id a laeulo II. in quo Athenagoras . & Clemens Alexandrinus in primis Eclecticam hanc disputandi rationem ab scholis Paganorum ad nostras traxerunt . Quod paullo post origenes Adamantius , &ipse apud Paganos Alexandriae institutus , majori vi ac animi contentione secit : atque ad Ammonii praeceptoris systema Clementis Alexandrini philosophandi rationem revocavit reamdemque invexit in Ecclesiam , & toto animo propagavit .srJ Confer. Iustin. L. Contra Gent. Clem. Alexandr. Strom. L. I. p. 3I r. 3 I. L. II. p. I P. sed praesertim L. v. .rigus. Civit. Dei L. VIII. e. s. ro. Confer.' PetaVius Dogm. Theolog L. LIII. c. Io. II. seqq. ἐν Ioannes La mius de Christian. recta sententia de SS. Trinitate L. H. di III. per totum .s2J Disputant aeriter eruditi de Platonismo Veterum episcoporum . Eos accusant melius , Crispus , alii et Baltus vero defendit . utrique tamen ex humque disputatis facile in concordiam adduci possunt.
138쪽
II APPARATUS AD PHIL. ET THE L.
vit. IJ Adeo ineunte saeculo III. hujusmodi Philosophia
apud nostros obtinuit: quod existimarent, percommodum esse hujusmodi hypothesibus uti , quo facilius Paganorum argumenta debilitarent . Non ergo aliquis requirat in veteribus doctoribus sectam aliquam , aut persectum Pilosophiae systema . Non Logicam absolutam , cujus tantum leges addiscebant , ut
scirent disputare ; faJ easque interdum , religionis defendendae zelo abjiciebant, & oratorio modo disputabant. 3J Non Criticae artis summam peritiam , quae nata nondum erat e & viris in defendenda Christi doctrina occupatis necessaria non videbatur : fortasse cognita non erat. INon P sicam disciplinam, propterea quod ea cum systemate Metaphysico Gentilium arctissimo nexu colligabatur : ipsi autem omnia illorum systemata tamquam perniciosa rejiciebant; Epicuri praesertim', quod punctum in Physica tollebat: nec ad religionem defendendam utilem, saltim necessariam Phyheam esse existimabant . syJ Non justum Metaprificae corpus , idque eodem nomine . Nam ea tantum ex Metaphysica sumebant, quae ad disputandum de Deo, de Anima , utiliora videbantur.
IJ Gregor. Naumatan Panegyrico Origen., is Huetius in Origenia n. Dissertation. saJ Cons. Massuetus , Dissert. III. in Irenaeum P. I s. 3J Aufer bine argumenta, ubi fides quaeritur e tuis ipsis g3mnasiis Dis jam Dialectiea tacet. . . . Usn credi- ,, tur Philosopbis , creditur piscatoribus et non creditur, , Dialectieis,ereditur publicanis . Ambros. de Fide L. I .c. I. 43 Cons. Fbotium Cod. CLXX. P. I97. sJ Cons. Eusebius Caesar. Praepar. Evang. L. XU. C. I.& 6 I. Tamen aliqui phasis rationibus in Religionis nostrae dogmata aliqua confirmarunt, ut Albenagoras disputans de Carnis resurrectione , Nemesius de Natura hominis.
139쪽
Moralem tantum philosophiam coluerunt et eamque non ordine disputarunt, si Ambrosium IJ & paucos alios exeipias: sed sparsim tradiderunt, ut eorum scripta con
sulenti manifestum erit. saJ Et hoc modo Philosophia in ecclesia Christi obtinuit usque ad saeculum V.C A P υ T XI. De Philosophia Christianorum, O Arabum a VI. Saeculo ad usque X.
EAdem philosephandi via Eclectica VI. faeculo in usu
erat eum in Oriente , tum in occidente . Florebat enim per idem tempus Plotiniana schola non apud Gentiles 3J modo, verum etiam Christianos . J Verum cum Iustinianus imperator circiter medium VI. sciculi Gentilibus philosophis docendi munus abstulisset , IJ plerique ad Chosroem Persarum regem confugerunt . Et quamquam paullo post reversi, ita dissipatas nacti sunt Philosophorum familias, ut sere omnes sectae interierint: nec ni si apud Christianos doctores Eclectica aliqua vigeret. Sub idem tempus sensim sine sensu obtinuit Aristote istica dialectica . Caussa haec suit. Cum haeretici Atiani , Eunomiani, Eutychiani, alii IIII. & V. saeculo, Dialecti eae adju-
s J Vel unus Augustinus in lιbris Contra Academicos , ἐν de Civitate D. L. VIII. abunde probat , qaantum ipse.
Hiique fuerent Flatonicos/ecentiores .syJ Procopius in Anecdotis,seu L. IX. de Vita Iustiniani, di Theodorae .
140쪽
Ir I APPARAT Us AD PH rL. ET THEOL. adjumentis & praesdiis dogmata inpeterent , & laqueis ac arguriis suis irretirent nostros ; hi , quo facilius hostium impetus retunderent, toti s e Dialecticae dedere et quae jam n Alexandrinorum scholis sobrie disputabatur , ut alio loco demonstravimus . Quod itudium tam placuit non nullis , ut ipsi Christiani prosessiores , qui Aristotelem ab scholis studiose excluserant, eumdem mutata voluntate , prae termisso Platone , interpretari coeperint , in oriente praesertim . Quod VII. ct VIII. seculo altiores egit radices . Claruere autem praeter ceteros in Oriente saeculo VI.
Zacharias Scholasticus Eclecticus: r J& paullo post Ioannes Philc ponus , qui & Aristotelicam, J & Platonicam Ale-Xandrino modo inlultravit . Circiter medium VIII. saeculti B. Joannes Monachus , a Damasco patria Damascenus nominatus , in Arithotelem scripsit, s 3I& in primis numeratur , qui Peripateticam dialecticam eum Theologia eo-pularunt . At saeculo VIII. exeunte , dc ineunte VIIII. omnino apud Graecos litterae extinctae videbantur e cum Arabum excursionibus, qui disputandi otium doctoribus nullum dabant , sed litteras delebant ubique e tum Imperatorum,&praesertim Leonis Isaurici tyrannide, dc incredibili in liti ratos odio : J qui medio VIII. saeculo disciplinas omnes
fi J Exstant illius scripta Contra Manich. Mundi
saJ Commentatus es in Analyt. prior. & post. libros Physicos , Meteora , de Λnima, Gener. animal. dc libros Metaphys. Aristotelis .s3j Exsani illius Capita Philosophica, quae Dialecticame onunt . de Dissertationes V. Vide Damasceni editionem P. te Qui en . Paris. ITra. sol. V. II. ΓηJ Paullus Diaconus Hist. L. XXI. c. I s.