장음표시 사용
151쪽
PART. I. LIBER PRIMUS. IasArableas, exempla Graeea flammis consumi iussisset , &exemplo suo Saracenos ad generale ineendium incitasset . a J Documento insigni quam gravi malo litterarum Graecarum haec studia sint excitata Saracenorum . Λb hoc tempore litteris honos apud Saraeenos habitus est: quod velligia Al-mmovis ceteri Chalifae presserunt .saJ Plurimae scholae , & collegia litterarum in toto regno Saracenico condita fuere publico bono ab imperatoribus Saracenis e non modo cum ipsi cunctis provinciis im- Perabant , sed etiam cum eorum imperium divisum est itiplures Chali fatus , & Λegyptum , Africam , Mauritaniam,f3J immo & aliquas Hispaniae, & Siciliae, & Italiae, &Galliae partes ab VIIII. saeculo occuparunt et L J quod XI.
saeculo praesertim accidit. Celebriores autem scholae suere in Asia Bagdadum , Basora , Cusa , Boebara . In Aegypto Alexandria , AD Urum . In Mauritania Marrorum, Fessum. In Hispania Granata, Corduba, Sevilia, & aliae urbes , de quibus prae ter ceteros Leo Africanus . frJΑb his autem scholis tot viri clarissimi nati sunt , ut enumerari vix queant. Praecipuos autem, qui Philosephia excelluerunt , percenset Λrabs quidam apud Hotting
Tum . s6J Et de seholis hactenus et nunc ad Philosophiam
Tot inter libros Philosophicos, qui Λ rabiee conve si sunt, fuere libri Galeni, Hippocratis , Aristotelis; &
s 1J Leo African. Dc. cit. Ia3 Ex Elmaeini , Abulfaraji, Leonis Africani, Hio umque Saracenica historia habentur baec .s3J Marianna Hist. Hispanic. L. VII. c. s. seqq. 4J Roderieus Toletanus Hist. Arab. C. XLI. Γι J De Viris Inlustr. Arabum . IU Biblioth. orient. c. II. Pag. 2Is.
152쪽
recentiorum Alexandrinorum Porphyrii, Iambliel , Υhemistii, Ioannis Philoponi, Damasceni ; si J qui Aristotelem
cum Platone, & orientalibus conjunxerant: quamvis e κTheophrasto, & Alexandro Aphrodisaeo non nihil delibassent. Cumque Alexandrini sententias Aristotelis depravassent , uti demonstravimus s atque interpretationes germanae textus Aristotelici commode fieri non possent ab recentioribus Graecis,& Arabibus , qui prisca Graecorum philosophia , eX quorum placitis plerumque disputat Aristoteles , ad plenum eruditi non erant f ut ex disciplina VIIII. & X. iaculi constat; exstitit & illud , ut ineptissimis interpretationibus libros contaminarint, quaedam detraxerint, alia adjecerint, mutarint, 'interpola rim r adeo ut frustra Aristotelem in ipso Aristotele requiras : sad quod Peripateticae adtulit perniciem . s3J Aec dit quod pleraeque interpretationes Arabicae non ex Graeco , sed ex Syriaco , qui Bagdadi erat vernaculus , & paullo post ex Hebraico sermone ductae fuerunt. Quod trans Jationes magis magisque a mente Graecorum alienas red
Hisce adjumentis parati hoc primum sibi proposue runt philosophi Saraceni , Corani tenacissimi custodes , quam legem a Deo datam Μuhammedi suo fui sse , Mu-hammedani omnes per summam insaniam profitebantur, ut religionem suam , popularibus ineptiis scatentem ,
-si J Hottingerus ibidem . faJ Ηuelitis de Claris Interpretib. L. II. p. is 8. Confer. Hornius Hist. Philos. L. V. c. IO. MDes de Corrupi. Art. V. P. ITO. J Confer Brucherum de Philosoph. Saracenica in Ho-naino , & Averroe , & pagi n. m. I IO. sJ Poederius Speeim. Hist. Saracen. p. a a P.
153쪽
que Coran ipse , innumeris commentis macularetur 3 ut ea in meliores sensus detorquerent, tot subtilia excogitarunt
Philosophi otiosi , ut explicari vix possint . Hi ne facile judicari potest , quam parum ipsi prosecerint in Philosophia . Principio in Aristotele operam suam
consumserunt: S praesertim excoluerunt Logicam, & Metaphysicam, quae, quod notionibus generalibus contineretur , aptior esse videbatur ad inlustrandam & defendendam domesticam & ineptissimam religionem: idque ope abstractionum , distinctionum , generalium verborum , quae nihil omnino significabant: item entium quorumdam , quae non nisi in eorum cerebro exsistebant. Quo tantum abest ut Aristotelem emendarint, ut errores omnes Aristotelis Me. taphysico-Theologicos suos secerint, & novis commentis ampliaverint. Idem in reliquis disciplinis secerunt , quas ad notio nes revocarunt generales . Itaque eorum Pissica nihil aliud erat nisi mera verba . De bisoria Naturae tantum delibarunt , quantum ad Medicinam faciendam necessarium existimabant: quod certe fuit exiguum. In re Herbaria ex inplicanda multi suere. Verum tametsi Dioscoridem doctum hominem explicandum sibi sumerent, eum eum nec commode intelligerent, nec experimentis captis inlustrarent a
tot errores admiserunt, tot nomina miscuerunt , tot ine
s, Arabica , tum demum conseeuturam perfectionem. Abul sarajus Dyn. IX. p. a I 8.
154쪽
ras APPARATUs AD PHIL. ET THE L.
In Medicina nihil ultra Galenum , di Hippocratem
excogitari posse conitanter adfirmabant. Bene factum si hos duos recte intelligerent, εχ sequerentur . Verum cum eos obtorto collo ad physiologiam Peripateticam contorquere conarentur , fieri non potuit, quin ineptias multas fabulati fuerint: verbaque mera pro exquisitis ratioeinationibus, ac inventis obtruserint , quo ipso Medicinam contaminarunt . si JTolerabiliorest mihi videntur , qui Elbieam Aristotelis sunt interpretati . Illi vero qui Metaprificam eum Ethica
copularunt, & ex recentiorum Aristoteli eorum , seu Alexandrinorum , ut Porphyrii, Themistit, aliorumque commentariis Aristotelem exposuerunt; consulam & insormem lucubrationem ediderunt: nee id solum , sed etiam in quibusdam vix a fanatismo liberantur . In ipsis etiam disciplinis Matbematicis , in quibus e rum praedicatur industria , infeliciter versatos suisse , ex interpretationibus Λrabicis Euclidis, Theodosii , Ptolemaei manifestum fit. In quibus, ut monent viri docti, perspicuitas & ordo , qui in celeberrimis Mathematicis laudatur , omnino desideratur . sad Nam Astrologiam , cujus reconditam eruditionem adsectabant , Philosophiae nomine quis dignetur raemiam vero leviter adtἰgerunt. Neget haec oportet, qui numquam Arabum scripta volutavit. Legat , qui rem penitus cognoscere cupit , vel
libros Γ3J summi inter Arabos Philosophi, ae Iurisperiti , Averroesi , qui saeculi XIII. initio extinctus est; & plane
intel- confer. Frei ius , I. c. p. I r. saJ Idem i. e. p. II. 12. seqq.
155쪽
PART. I. LIBER PRIMUS. 117 Intelliget, insano eum amore Aristotelis verba exosculatum esse: sIJ immo ipsius errores de ariernitate mundi, de mortalitate animae, cetera, quae Isia miticae legi seu Corano ad veriantur, sua secisse .
Nihil ergo in Philosophia debemus Arabibus r qui nihil praeter Λristotelis sententias nobis reliquerunt: nisi quod Philosophum di Eeillimi intellectus,& qui non nisi a viris recondita eruditione perpolitis intelligi potest, is commentis contaminarunt. Laudandi hoc solo nomine , quod in tanta litterarum oblivione, Philosophiae, Μathematicae, & Medicinae omni animo dederunt operam . Dolendum tamen, tanta ingenia , ut illa erant Avenpace, Al-Gaυ- Iii, Averrosi, Avenetoar, E acballii, vicennae ,
alia, s II in tam sutiles & ineptas sententias incidisse . Qui
si nostro aevo lucem vidissent, & alia methodo,ac doctrina essent imbuti,fortasse non minus adjumentum Philosophiae,& Mathematicae adferrent, quam nostra, ct parentum memoria praestiterunt Galilaeus, Borellus , Malebranchius, Gaspendus , Cartesius , 20vvlonus , Leibnietius, Wolfius , ceteri . Et haee philosophandi ratio apud Arabes seu Saracenos non solum ad Leeulum usque XI. sed etiam ad litterarum suarum extinctionem ciret ter medium XU.in honore suit.
s G is Aristotelis doctrina est summa veritas , quoniam ,, ejus intellectus fuit finis humani intellectus e quare bene,, dicitur de illo , quod ipse fuit creatus is datus nobis a di- vina providentia, ut non ignoremus , possibilia sciri . Averroes Destructorii L. L dus. 3.faJ Auctorer, qui de singulis PbiIo obiis partibus scripserunt , cum Iaude numerat Hottingerus Biblioth. orient. p. a I s. Confer. Vives de Corrupi. Λrt. L. V. p. 167.
156쪽
IS APPARATUI AD PHIL. ET THEOL.
dem philosophandi viam , quae saeculo X. usitata erat, XI. retinuerunt, ut 3rivio , & quadrivio sedulo imbuerentur . Plerique eorum Musicae, S. Logicae artis nomine prae dicabantur , & id in praeeipua laude poneba
Vergente vero saeculo XI. omnino Dialecti ea subtil tas in scholis regnabat, & eum Theologia novo consilio copulata est : quod turbarum exstitit caussa . Hic Scholasti eae philosophiae nativitas poni solet: quae non dum ple ne polita , sed rudis adhuc se offert. Fidem mihi faciunt duumviri illi Berengarius, & vscelinus 2 quorum alter Dialecticis argutiis Eucharistiae mysterium tollere conabatur di saJ alter mysterium Trinitatis iisdem armis aggressus est . f3J Quibuscum strenue pugnarunt Lanifrancus , qui ob Dialecticae peritiam magnum sibi nomen secerat, di in saurator litterarum nominabatur e s J & Anselmus
st J Consul. Trithemium de Script.Eecies. illius aevi, qui passis illis hane laudem tribuit Musicae, is Dialecticae . IJ Leo Ostiensis L. III. e. 3I.s3J Confer. B. Anselmus de Trinit. eonir. Roscelin. M ,, Litteratura perinsignis liberales artes, quae jam
, , dudum sorduerunt , a Latio in Gallias Means acumino, , suo expolivit . . . Sebolas publieas ae Dialecticus pro
,, fessus es. . . adeo ut ubique scholares in iis buccis Dia-M lecticam ructarent, aliosque magnifice de se sentiemes insetis
157쪽
celebris , ut alios Praetermittam . Unus se offert Hermannus Contractus homo Germanus , artium Mathematicarum peritus , qui Aristotelis libros aliquot, & Arabum Latinos fecit , frJ & non nihiὲ etiam de Physica delibavit . Sed haec ceteris non probabantur , qui Aristotelem non legerant . Quod si aliquid Λristotelicum legere cupiebant, ad versiones Dialectieis Ari- soletis , & Praedicabilium 'Po Brii confugiebant, quata Boetbio, & Victorino factae fuerant . Uerum plerique omnes in sola dialectica Stoica , quae Augustino tribuebatur , operam ponebant: quae cum Sophistarum argutiis &laqueis Metaphysicas rationes adjungeret , inanibus quaestiunculis , quae de nominibus potissimum erant, paροbulum dedit luculentum , quibus tota Philosophia ab Luebatur . Forum scripta , quae ad nos usque pervenerunt, quam vere id dicatur, aperte ostendunt et saJ praesertim disceptatio Roselini, qui ex Praedicabilibus & Nomin lium sectam , & errores suos deduxit. Vehementius in idem studium incubuerunt XII. saec. homines litterati, quorum qui doctiores esse adsectabant, operam dabant, ut in eadem Dialectica exercitatissimi praedicarentur e quod Petri Abaelardi historia nos docet. Id adeo invaluit, ut eum circiter medium saeculum aliqu exemplaria Aristotelicae dialecticae ex Λrabico versa eir I cum ,, tis disputationibus in ruborem darent . Gulielmus Malmesburiensis de Gestis Angi. Pont L. I. apud LatιπHum, de Schol. Celebr. c. qa. P. m. I 3T. 33 Tritbemius Script . Eccl. c. 3ar. & Inlustr. Benedict. L. II. c. 84. ad Confer. Launo ius I. c. as 3J Λbaelardus Histor. Calami t. suar. c. a. Adde Sarifiberiens. Metalos. L. II. e. T.
158쪽
E3 APPARATUI AD PHIL. ET THEOL. Cumferrentur , invenirentur plurimi, qui , iis repudIatis , in solo Boethio quiescerent. fi JInnotuit autem medio XII. faeeulo occidentalibus Christianis Aristotelis philosopbia , opera quorumdam ex nostri s , qui apud Saracenos eamdem didicerant. Nam - cum hi ad suos reverterentur, Peripateticae gustum aliquem in Italia , Gallia , Hispania , & aliis in locis moverunt : item non nullos libros Physicos, & Mathematicos ex Arabico in Latinum converterunt . Hujusmodi
fuere ubertus utinensis faJ & Adelardus , 33 uterque Anglus, aliique. sqJ Cumque fine XII. saeculi Parisiis
appareret metaprifica Arso telis Graeco sermone , haec Latine reddita in scholis tradi coepit . IJ Nomine autem Metaphysicae naturalium rerum libros ex Arabico translatos comprehendi , non injuria conjectant viri doctissi
s Q is Satis ergo mirari non possum , quid mentis ha- , , beant, qui haec Aristotelis opera carpunt. Quidam Ii is brum bune fere inutilem esse calumniantur . Alii detra ,, bunt Categoriis. Sarisberiensis in Metalogico L.IU .c. 24. is paullo pos eos ineusat, qui, relicto Arsotele , in solo Boethio tempus & rem consumserunt,ut sere nihil sciant. sad Baleus Centur. II. Ser. 8Ο. 3J Ibid. c. II. 69. Confer. Oudinus de Script. Eccles.
s J Confer. Joannes Seldenus in Orig. Alexandr. syJ In diebus illis cIOCCI x. J lciebantur Parisis., libelli quidam de Arsotele , ut dicebantur, compositi , ,, qui Meebant Metapses eam , delati de novo a Consantio, nopoli , edi de Graeco in Latinum translati . Rigordus apud Launojum de Fortuna Aristotelis c. I. p. I a T. Q Laundus I. c. 'talis Alex. Hist. Eccl. Tom. VIII. c. a. art. a.
159쪽
Ab scholis Parisiensibus ad ceteras ArIstotelis dialectica, dc metaphasica transitum fecit. Excitavit eas in Germania Otto Episeopus Frisingensis, Conradi III. imperato-xis frater uterinus , vir ut iis temporibus litteratissimus .
qui Parisiis iisdem litteris operam d edi siet. IJ Quod
etiam in Anglia, ct aliis regionibus doctores alii secerunt . Id ipsum saeculo XIII. consectum est non modo in Germania , verum etiam in Italia, Friderici II. imperatoris beneficio , qui scholas publicas utrobique vel erexit , vel instauravit . Ac princeps doctissimus, & doctorum hominum fautor munificus , curavit, ut Aristotelis ex Arabiecitantum; Galeni vero, aliorumque Μedicorum, ac Astronomorum scripta ex Arabico, & Graeco in Latinum versa
publico bono paterent. saJ Et ipsi Itali philosophi Arabi
cam linguam didicerunt , ut Graecum philosophum, hujusque interpretes intelligerent e nam Graecum contextum rari viderant . 3J Etiam in Anglia eadem Aristotelis scripta Latine reddita , explicata fuere, & contra eos, qui Tepugnabant, defensa . s J Tot autem tamque acerbae lites ex dialectieae, &metaprificae Aristotelicae introductione suscitatae sunt , omnino ut pacem non Philosophorum modo, sed etiam Theologorum turbaverint . Quae cum ab iis narrari soleant, qui historiam Ecclesiasticam hujus aevi conseri-I a. bunt,s IJ Pbilosophicorum On Aristotelicorum librorum, , subtilitatem in topicιs , analaticis, atque elenchis, fere,, primus nostris finibus apportavit: ait Rade vicus ejus
amanuensis , in Continuat. His. Frider. L. m. c. a.
in Petrus de Vineis L. III. Epist. 6s. apud Brucherum de Philos. Saec. XII. p. m. 6 s. Iosephus Scaliter. Epist. 362.s J Legatur Ioannes Sarisberiensis Anglus scriptorXII. 'seculi, qui in Metalogico Dialecticam Aristotelis σψpuit .
160쪽
332 RPPARAT Us ΛD PHIL. ET THEOL. bunt , IJ lectorem, qui plura cupit , ad eos rem Ittimus . Unum breviter memorabimus , ex Dialectica , &Meta- physica nimia subtilitate plerosque errores , qui per id tempus Ecclesiam agitarunt, ortos esse et ut illi fuerunt
qui omnes vel ad Nominalium , vel ad Realium sectas, ut illis temporibus se habebant, revocantur. Tantis ergo malis, quae saeculo XIII. late serpebant, ut occurreret conellium Parisiense seu Senonense, an no claCevriri. habitum,non modo hujusmodi errores condemnavit , sed etiam Aristotelis libros comburi jussit: &decrevit, ut ne quis illius Physicam , & Metaphysicam leseret explicaretve . quod decretum paullo post syn dus
s J In diebus illis legebantur Parisiis libelli quidam
,, ab Aristotele , ut dicebantur , compositi , qui docebantis Metaprificam , delati de novo a Constantinopoli, is de ,, Graeco in Latinum transIati . cui quoniam non solam ' haeresi Almariei ,sententiis subtilibus occasionem praebe- ,, bant, immo aliis nondum inTentis praebere poterant ;,, sint omnes comburi et is sub poena excommunicationis is cautum es , ne quis de cetero eos scribere , vel legereri praesumeret, vel quorumque modo babere. Rigordus invitbaei XI. Scriptoribus, p. 2o8. Confer. Potalis lex. I. c.