장음표시 사용
191쪽
dem posse, ut in hyeme mediocri & seruate suam naturam, omnia in corpore animantis bene administretur, atq; adeo plus sanguinis boni generetur. Tamen quum ver quod subsequitur,sit temperatu,non aufertur is sanguis, m metus sitne in vere morbos pariat:sed ne aestatis subsequetis calor iulum extendens,ac diffundens, & quodammodo efferuere faciens,multorii morborum causa existat, quemadmoduGal. Dct. r. 'ph.Comm. Is.testatur ita scribens, Ante aestatis initium circa ultimam veris partem homines & sibi & iunientis sanguine detrahunt:quoniam ad memoria reuocant,quibus capiantur morbis,quado repente calor aestiuus superuenerit. Hic enim plus sanguine extedit atq; diffundit, & qu dammodo efferuere facit, adeo ut qui hactenus mediocris fuerat,non possit amplius in venis contineri,sed vel disrumpat ipsas,vel exedat, Et quando impetum secerit ad aliquam corporis partem aliis imbecilliorem,vel in ipsa inflammationem, vel e fipelas, vel aliquod aliud eiusmodi morbi ge senusessiciat.Nam multo plures ac g uiores morbi, quibus plenitudo dedit occasionem,ex humorum fiunt effusione.
Vt quod bonam habet teperaturam.JGraece,ως - ω, ut quod temperatum existat. Quandoquidem ver tem periem habet.J Gr e, ires. ἡ τι M 'Ata buty in φλυ- Siquidem ver temperatu est,autino autem,Scc. Deinde aestiuum subsequitur lepus.' Graece, πιαλ- σάω in αἰ-.Signficantius itaque dixisset interpres, Deinde aestiuo succedit tem lori,scilicet autumnus. Qui nullo victu vium turiJ Graece,τοῖς Atmτωμά et,qui prauo ututur Victu. Ex superabundanti. J Graece lans er ω legitur, sed falso. Graec' ca Scribendum enim erat, id est, tanquam aucta
la τας ἐπωροα sunt enim parrim, omnes herbacei & mol , - .rioris corticis fructus,quales sunt mora, pruna, cerasa, ficus, ict idaenus alij. His contrarij fructus ακροῦ. ρυα Graecis Vo oecantur, ut in Annotationibus nostris in tertium librum Ga- 'lenide Tuend.san .conscriptis etiam monstrauimus.
192쪽
τι δεινοπρῖθ τοῖσι μινατι Mακop. εχ tummu tabulis malus. DAmnat hoc loco Hipp.autumnu ea de causa, s tabidis ac extrema consumptis macie perniciosus sit. Neque enim φθίνοντας alios appellat Hippocr. Galeno & Philotheo
σαυτκD - μοι',hoc est,qui quomodocunq; tabefiunt, & quibus pulmo Q . exulceratur.Verbum autem συροήκεα uia bifariam accipitur apud Graecos medicos. Proprie pro eo quod est 'M , id est,extrema macie colami & tabescere. Improprie aute pro λεπἶδε hoc est attenuari & cominui, It supra quoq; a n bis dictu est,nempe seist.2.Aph. 28. Recte igitur Leonicenus φθίνοWrxe tabidos vocavit, quandoquidem Cicero &Celsus lib.3. cap. 2 2.tabis vocem generatim etiam pro omni corpo-8MMRV ris macie usurparint. Quod veris autumnus tabidis malus ' sit nulla alia de causa accidit quam P graciles & ex quacisiq; occasione extenuati a causis exterioribus facillime laedatur. quod scilicet carnibus omniq; pinguitudine prorsus destituti,nullum omnino propugnacntum habeat , quod illos ab iniuria externarum causarumvindicet.Quyim vero autimus fit inaequalis ac varius, nihil miru si tabidi in eo plus obesi s& carne munitis ossendantur. Quod magis accidere solet, ubi propter pulmonis exulcerationem tabidi sunt Quippe autumni frigus in profundum subiens, pulmonem potissi-e.Aph.io. inum alia'; principes partes t dit ac infestat.Siquidem friEidum, ut ait Hippocrates,ulceribus mordax est. Atqui non λlam frigiditate sua, quae calorem, ut lupra dictum est, superati sed & siceitate tabidis, utpote antea satis exiccatis, mo festus est. Quanquam iis,qui exulceratione pulmonis tabidi fiunt, ulcerum ratione siccitas non aduersatur, sed potius iuuat. Hinc est quod Gallib.s.Therap. metb.cap. M. Tablarum aerem eo quδd siccus sit, magnopere pulmonis exulce-- rationibus competere scribat. Reperitur haec sententia ab Hippocrate lib.6. Epidem. part.7. Aphor. I 3.
193쪽
fu, π κδ φθινῖκταρ, hoc est, tabidos quos dicat HUpoer res, parum constat.Nam eos quorum corpus quomodocunq; extenuatur & tabescit, sic nominare consueuit, nedum eos quibus ob pulmonis exulcerationem marcescit. Tabes ctos. JG ce-mproprie usurpata voce,pro omnibus ex quacunque occasione extenuatis.
Inter anni tempora si hyems plin iusta siccior oestigia or fuerit er autem pluuium ct austrinum J-bres acuto feri aestate necesse est, ct lippitudinei, Odi culantes intestisorum, praesertim mulieribus, O
viris natura humidis. SVpra ex Hippocratis in libro de Aere,aquis & Iocis sententia didicimus , quod is esset annus moderatus & salubris. in quo singula eiusde tempora suam retinerent tempe raturam.Nunc ex eodem nobis discendum erit,quae tempo ra ab ista commoderatione deficiunt & recedunt, quidque tum malorum hominibus asserant. Nam cum antea gen Aph-bu Tatim d ixisset. mutationes temporum parere morbos, iam particulatim idipsum in mutationibus, quae per plura anni tempora fiunt, ostendere conatur. Orditur autem ab iis quae non multum a sua naturali temperatura recedunt, hyeme nimirum sicca de aquilonia,& vere pluuioso& austrino.Quod autem initio a it A. τῶν bifariam interpretari potest.Primum quidem, ut haec verba sint veluti inscriptio quaedam eorum que sequuntur,atq; tum subaudiendum erit αλυιώπιωr,ut sit sensus,De temporum mutatione. secun do, ut prolicta verba ad ea quae sequutur reserantur,ut idem valeant, quod inter anni tempora, ut nos interpretati sumus, vel ex temporibus anni, u hyems fuerit mascua, hoc est
194쪽
plus Iusto siccior no tarne extreme.Id enim)me hae vo' cem significare,ex Galeno in enarratione septimi aptior.ha' ius sectionis ostendimus: id est aquilonia, hoc est, vaulo quam suae naturae conueniat frigidor. Quippe borea seu aquiloe spirate maxime friget aer, pluat interea vel ninnat,vel serenu sit coelii quod experientia ipsa est comprobatum. Quare haec hyemis tempestas, qua nunc ob oculos p nit Hippocrates,plane naturali hyemis temperaturq,cuius in libro de Aere,aquis & locis meminit,opponitur. Siquide vult ibide Hipp. vi hyems moderata non sit valde sicca, neq;
etiam supra id quod opportunum est frigida. Ut hi ne etiam
omnibus perspicuum fiat,haec verba, μου riclis es A Neq; valde sicca, interpretanda esse. Atq; haec de hyeme.Uer verota μέ ,hoc est assidue pluuiosum fuerit. ,Vt enim sic interpretemur,nos primum cogit Phauor. qui ait, kπω γαλ γ, taxw. Epombria dicitur, ubi alii aliis nne interm 1ssione imbres succedunt. Dein etiam res ipsa, P ne- cella sit hanc veris constitutione pugnare cu naturali, quam Hipp.in lib.de Aere,aquis & locis ait esse,ut ver habeat tempestiuas pluuias.Cum vero hoc loco meminerit veras, quod assiduo est pluuium, ut moderatoveri aduersetur oportet. Et austrinum,hoc est calidit. Hinc est quod Philol. ver in Py . - νων, interpretetur υχῆνυα θεών, humidii & calidum. Necesse autem erat ut Hi p. vocem rara m adiiceret, quod
austrina constitutio non semper sit pluuia sed interdu etiam sicca. Quod confirmat Hipp.qui libro t. Epidem. Constita. Aphoris. 8. diserte talem constitutionem descrbit inquiens: Constitutio haec austrina ct sicca cum esset,&c. Ex iis etiam satis liquet,lias mutationes esse exiguas,quod Gale.quoque 4n sitis Com.monet.Quippe hyems quae natura frigida esse
debet, in humiditate tantii a naturali tempera mero prorsus' recessit.Ver aure quod mediocriter natura est calidu, ut supra abunde mostrauimus itidem per humiditate a naturali teperamento deci nauit.Costat enim, austria non admodum e calidii,sed potius tepidii,atque adeo a temperato calore qualis est veris,non multum deficere. Quare non est ut h1cM Hippo de valde calido vere loqui ut Musa censet, putemus. praedictis itaq; constitutionibus anni existetibus,necesse est
in aestate.modo scilicet sua struet haec ipsa naturam,fieri s
195쪽
bres acutas, lippitudines, & dysenterias. Quorum quidem
morborum causas cum in Commentariisseis abunde explicet Galenus,no est cur eas hic repetamus,ne praeter necessitatem prolixiores simus. Quae ad vocum explicationem attinentiex Compendio nostro petenda veniunt.
sunt qui initio Comm.aliqua deesse censeant,quae quumno admodum utilia sint,& in maxima Graecoru & Latinoru dicu parte desiderentur,cosulto praeterivimus. Strangulatio. Graece, tν-,aestus.Neq; enim haec vox Graecis Pha- πν γλuorino teste aliud significat qua καῖ . In ea significatione usurpauit etiam Hippiib 3.Epide.consti.3.Aph.6.inquiens,
xilem. Non instammari.JHippocratis exemplaria, habent, Hippocram 9 π αν id est non humectari. Alia legunt civi-ήstumia, y liacus sed minus recte. Meliores vero codices habent, μὰ ni, - --M: μ' quod Phavorino teste apud Hippocrate denotat νλpararinati, p. Est autem -la. Graecis humecto & putresto. Con-- η. uertenta igitur pro inflammari, humectare & putrescere.. Vulgari. rarce, ε η , populariter grassari. Hinc Dμαμ
bus qui certo quoda tepore aliquo in loco abundat,aut multos invadit. Atqui in secundo F pidimion. sectione scilicet prima. In ipso tepore. Graece. -' - - ραν. in eode tem pore. Verba eius inibi haec sunt.JOmisi, sunt ab interprete dictiones aliquar, hae nimirum αἴθακες quia ἐμ ιμιῶν, erant in Cranone carbunculi,pluebat,&c. Aqua ruente per totum, Graece,υι ι -m, largo imbri Largus vero imber. Mi Lut autor est Galenus lib.i.Epide.consti et ominent. . nihil Musa ga aliud est.nisi repentinus, vehemens,& breuis, Per totum. J letu salis Graece. 1ὶ δειν assidue, Austro magis, Milicet flante Et hoe memo- loco falso Musa Galenu de memoriar lapsu accusat. Hippo cratem enim austri meminisse tam apertum est, ut demon '--- stratione non egeat.ait enim, .γι--b μῶλ μ νήτω. Vt ipse
196쪽
inquiet.J scilicet Apho.16.huius sectionis, Adhuc aute magis in his quae calidissima sunt. JGraece, in μῶλ. MI θερμία,os. Iam veris his ipsis calores magis,scilicet morbos committunt. Dispositionibus.J P qc vox abundat,quum Graece sit, ἴτως ιν ρῶν τε ηπι αμετε- ώς ἐμ Mo n. Anticipat Graece, φna xx, festinat. Assicerentur.J Graece αἰ τι τοι σωμqα τριστρο, corpora quide tali modo vexari pos-αγ. sibile esset,&e. Nam quando particula subiunctivo veIoptativo adiicitur, tunc potentiam denotat. Ad crescet,JGraece, συσκσε rora, coaceruabitur. Sicciores temperaturae.JGraece, H F ά --ε , sicciores constitutiones, Ait. J scilicet Aphor. ys. huius sectionis. Rectis stantibus.JGraece, ἐρρήτα . Musa hanc dictionem mavult interpret ri e directo vel ex opposito, sed satis inepte. Leoniceni in- ttire in- terpretatio obscurior est , quam ut ab omnibus queat intel-terpretatio ligi.Quare ut studiosi huius vocis veram ct legitima sign1Uςpx ficationem teneant, necesse est nos Galeni verba ex lib. r. Epide .constit. I.Comment. Io. proferre, quae quid apud Hippocratem haec vox significet, plane explicant,ωπι, inquit,
να καἴ ς ἁλιπήρεις γίνεΩM , θάπτερ in τρὶς e serrula Nox-MMi. Orthostaden homines ab ipsis affligi & molestari, est causas citra molestiam obambulantes ac solita munera obeuntes sustinere,neq: ut in grauioribus morbis coactos de cumbere.Quare rectius verba Galeni in praebentis Aptiorii. Comni sic interpretabunturiNoceb it qu ide adhuc obambulantibus hominibus propter tusses. ita enim verba est
reddeda veniunt,quod εις interdu idem quod propter significet.Vt sit haec ver Uru Galeni sententia. Hyems aquilonia& sicca ossendet homines leu iter,ita ut adhuc obambulare,& solita munera obire queant. Hyes frigida ac sicca. JGr .ce όχρομαμ τ, ηπι hyems admodu frigida& sicca. Ipse vero dixerat.J libro videlicet ε. Epide.par. 8.Aphor. .Sed ex qualib.&c.JGraece. μῖ si fu
oly m ιις ac α πρα- πισκιπὼ υ, sed & hoc quod conside rare oporteat ex qualibus in quales permutationes fiant. interpre- Exiccatum itaque corpus.) Hoc loco uniuersam Galeniux erx xv. sententiam turbauit interpres. Graeca siquidem it habent.
197쪽
itaque corpus per byemen,&c.reliqua enim se recte habet. Ducetur corpus constitutione. J Posthaae verba inserenda quaeda veniunt,nuar interpres per incuria omisit, s . υπq; σαρ αυνω V θρὰ siccae nimirum quae ei prius inerat.
Strangulatione. 9Grme, τι is . Hum igitur uertendum, ut antea meminimus. Etesiis. J ἐτωιαι venti sunt aquil
nes sic dicti ab anno,ouasi anni, quod statis & certis anni teporib.spirent: vel, ut aliis placet, πανα τοῦ in , id est, a vere, quod scilicet nunqua dum illoru imminet tempus, mutetur. Nine est quod Plinius lib. r.cap. 7.dixerit,nullos vetorum magis statos esse Etesiis. Incipiunt spirare ab ortu canis matutino diebus quῖdraginta, vel de sententia alioru sexaginta. Sic Aristoteles lib. 2. Meteorol. cap.s.scribit, Etesias post solstitium de canicular exortu spirare, idque interdiu,noctu vero desistere, quando nita, irii sidus sub terera est. Aquilones πιλωμι autem qui caniculae ortum praecedunt, Graecis smi quasi venti. Ira cur res dicuntur. Quod testatu retia Plinius loco pauo ante citato, in eum scribens modum, Canicular exortum diebus fere octo aquilones antecedunt.quos prodromos ap- 'pellant. Post biduu vero exortus constantius perfiant.Idem, Aquilones diebus quadraginta, quos Etesias vocant. Hinc recte Ga l. lib.3. Spid .sect.3.Comm. 6.scribit, Prodromos &Ttesias dirimere canis exortum. Dissicultates vero int stinorum a Adiiciendit,ut ipse dixit.interpres enim in conuersione sua praeteriit baec verba,ῶro ror Qκκζε. Non ex aliqua obseruatione. Sicut Lycum,& huius prcceptorE Quit tum fecisse constat: qui nulla habita ratione causae, haec omnia de anni temporibus sola experientia esse perspecta aecognita tradiderunt, ut supra in praefatione etiam dictu est, similiter Graece, I αναγκης, necessario.
198쪽
Si vero Hemi austrina ct admodum pluria fue
rit , ver autem 'cum 2 aquilonium, muliere; quibus partio Vere immiscnt, ex quacunque occasione abortiunt. Lua vero pepererint, imbecilles ct morbosos intantes edent, imo aut stitim pereant,autinua.
ui ct morbosi vivant. Caseris vero dissicultates in minorum, ct lippitudines siccae accidunt Senioriri
autem fluxione , breui interimentes. IN hoc Aphorismo Hipp alias duas temperaturas seu comstitutiones temporii non naturales, prioribus duabus op-
positas refert:quaru quidem prim haec est,Si hyems, austri, na,hoe est,calida & valde pluuia id enim est supra dictu est fuerit.Esse autem hanc constitutionem praeter natura claria fit ex Hippocratis loco,que precedenti Aph.ex lib. de Aere, aquis & locis produximus. In eo enim palam asserit,hyemen mediocrem debere esse mediocriter frigiadam & humida: it enim,Hyems frigore id quod opportunum est,non excedat.hoc est,sit quido frigida hyems,at non supra modii sibi conuenientem Si itaque frigida esse debet hyems moderata,igitur austrina seu calida esse nequit Pr terea ibidem inquit Hipp.Hyems moderata sit,no valde sic. ea,sed mediocriter bumida, si mediocriter humida erit, vino sit valde pluuia necesse est Caeterum quod in quibusdam dicibus Grici. post verba iam explicata insertum est,sciavi licet, εροὶ hoc totum expungendum esse,cum Mana expungen do, viro de re medica optime merito censeo; idque propterdum *0' rationes seqqentes, quas ille lib. I. Epistol.2.assert Harumia ' a. vero haec prima est,Galenus initio Comment, diserte dicit, ' δ μμ itane temperaturam esse duabus in praecedenti Aphorismo expositis plane contrariam. si itaquς plane contraria est, igitur satis erit ut dicamus,si hyems austrina & valde plu-x uia fuerit Altera haec est,In expositione Aphorismi sequetis
de eisde agens teperaturas,nil huic bremi ultra austrinam
199쪽
& admodu pluviam additi Tertia Gal.lib. i. Epid. Constit. 31.Conamenti.citans hanc sententiam, uis omittit dicens, σε re ut D ati. Quanquam latinus
interpres praeter Graeci codicis fidem adiecerit, serenaque. Quare hare ipsa dictio e contextu,tanquam spuria tollenda erit. Quarta, In libro de Aere,aquis & locis, ubi hare sen- tentia repetitur, vox .HA in emendatioribua eodieibu, Aldin' eo omissa est,ausd palam si ex antiquo interprete, qui huiae locum ita conuertit: Quod si contra hyems austrina, ni φ misque pluuiosa fuerit, &c. Quocirca in Aldino codire, ubi perperam haec dictio addita est, expungenda erit. Nec eam rectὰ Manardo Musa opponit. Qujnta, Aristoteles lib.I. problem.'. causam eorum quae in hoc Aphoriimo ab μHippocrate traduntur perquirens,non aliud hyemi epithe- ton apponit,quam quod hanc ait esse pluviam es austrinam. ς sexta, Celsus libr. 1 cap.r.hunc Hippocratis Aphorismum ita ad verbum est interpretatus: Si vero austri pluuiae que hyemem occupauerint, ver autem frigidum &siccum est. grauida quidem scemina &c.ubi iterum vocis nullant mentio.Hactenus breuiter rationes commemorauimus, propter quas hanc dictionem e contextu egeam uendam,tanquam supposititiam, iudicamus. Atqui instabit oblini hic sorte quispiam,hancque vocem . Gr minime suppocritiam acriter contendet, quandoquidem ea etiam aliis in locis eoniuncta cum rari voce vlus sit Hippocrates libro nimirum 1. Epidem.sectio.3.Aphor.I.ubi siclcriptum relu
γινει A ὀ D u κδ νιταῖ', &c.circa solstitiu site aestiuuperinthum venimus, facta est autem hyems sicca & austrina.sic enim conuertendum, & non serena, ut supra demon- χερνείου. strauimus.Cui ita respondendum erit: nos quidem no negare,quin alibi Hippocrates has duas voces .ci νότι eopulauerit, tamen fieri no posse,ut hoc loco comode cumGτ- - , πω vocibus coniungatur,nisi tranquil- .lam significet adhuc constanter asserimus. Id quoil ordine, singulas interpretum,qui in ea dictione interpretanda varii fuerunt, couersiones excutientes, monstrabimus.Trifariam aute hanc voce interpretati sunt, quippe Leonicenus Leonicens serena,Theodorus tepidabantiquus interpres traquilla co
200쪽
interpretis conuerso hoe loeo caeteris est tolerabi lior. '
uertit.Leoniceni vero interpretatione esse minus huis Ioeo congruam notius est quam ut a me demonstrari debeat.Neque enim fieri potest, ut hyems quae est hoc est, assis due de sine omni intercapedine pluuia, sit etia serena, quum constet tepus serenum non esse aliud, nisi quod nubibus nebulisq caret, atq; adeo pluuio contrarium existit. Accedit, quod Hippocriti& Galeno serenum non Asty sed Alius potius dicatur.Theodori couersionem,qui tepida est interpretatus,ferri non polle, a nobis supra in explicatione Olm.Galent 8 huius sectio. abunde est dimina. siquidem nullus estribatus & idoneus autor,qui voce in ea sit usus significatione. Praeterea si Alut vox tepidam significaret hyemem. temere ab Hippocrate adiecta esset,quod satis fuisset illii dixisse Pisi . QGppe austrina constitutio, ut antea etia comemorauimus , qua non impense caleat, aut frigeat, tepida vere sit necesse est.Tepidum enim Latini vocant, quod nec impense calet,vel friget.sed mirabit hic quispia, qui factu sit, ut Theodorus vir utriusq; linguae periti l simus, in hac voce ut interpretada falsus fuerit*Respodeo,nulla alia de causa quam illii Galeni locus qui est in huius Aph. Cometam x
mire d prauatus, sesellerit,ut paulo pbst in Annnotatio. n stris copiose docebimus. Quocirca etsi te intellexerit destis tutu esse alioru autorii exemplo, tamen Galeni sibi sufficere putauit autoritate, ut mirii non sit in eum errore tantu incidisse virum.Nunc itaq; neutra interpretationem vel Leonis ceni vel Theodori, doctissimorum sane hominum,constare posse. abunde indicauimus.Reliqua est igitur tertia,antiquini miru interpretis couersio, qui Asio iraquilla interpretari volu it. Qua ego quide, anqu a c teri s meliore ac tolerabiliore contra Manardi eruditissimi viri lib. t. Epist.2.S. libr. is. Epist. .sententiam. praeferendam censeoridq; ea potissimide causa, quod crebro etiam in ea significatione ab aliis omtoribus mio' vox sit usurpata.Qusde Phavorino omnium.
maxime colligi potest, qui ita scriptum reliquit,
litas aut siccitas aut serenitas . Quibus utique verbis uniuersa, huius dictionis significationes expressit. Quum vero in posterioribus duabus hoc loco accipi nequeat: ex diametro enim eu m pluuio siccum & serenum pugnant; necesse est vein alte