장음표시 사용
371쪽
Ap HORIs M. IvII. 3αν hum non soluit, etiam ipsum prorogari ostendit.
2uι conuulpione aut distentione Uigitur fFrii succedit, morbum siluit.
F.I Ie Aphorismus rationem eius sententiae quae est in se-II ctione secunda ordine 16.exponit, ubi dixit melius esi se febrem conuulsioni succedere,quam febri conuulsionem. Quippe febris morbum soluit, cuius rei causam supra,loc nimirum iam citato,narrauimus. Eam etiam in Comm e Ponit Gale.ut non sit opus hanc repetere. Sed mirum est curnoc loco Hippocra. dixerit, uir. σπασμου; πι- vel ut alii codices habent , a conuulsione aut disten' .rione afflicto vel correpto , quum satis fuisset dicere a con uulsione, nec opus erat subiicere distentionem, utpote quae veluti species sub conuulsione tanquam suo genere complectatur.In hac quaestione diiseluenda inepte admodum se torsit autor Commentariorum, qui falso sub Oribasij nomine circunseruntur. Quos quidem quδd ineptiis multis reserti f. 44i: 'sint,raro citamus. Eum qu idem autorem, quisqv is suit, etsi tibasii no- merito Musa hoc loco reprehendit, tamen interim dubita- mine cit-tioni no satis facit. Ad eam aute ita esse respodendum cense Minserun mus, Hippocratem πιτανο , hoc est distentionem inter conuulsionis species non numerasse, quod in ipsa corporis par- 'tes non videantur conuelli, sed aequaliter ante S retro, ut in Commenta. quoque testatur Galen.tendi. Hinc est quod peculiare illi sit nomen impositum σἐτιω , id est distentio, vel ut Celsus mtepretatur, rigor, quia videlicet in ea uniuersum corpus recta expendatur, & veluti rigeat. seorsim itaque dxit , conuulsione aut distentione, ut nimirum per conuulsionem emprosthotonum& episthotonum intelligeret, utpote in quibus partes corporis vere conuellantur.perteranum Vero partes rigentes, & in rectum extensas significare voluit. De iis vero conuulsionis speciebus alibi multa diximus.
372쪽
s, o SECTIONIS IIII. 2κi ardente febre corrotu est, si rigorsuccesserit.
uit , hoc in Aphor. Hipp.agit.Cur autem rigor succedes ardenti febri eandem soluat, facile cognoscent quibus rigoris causa comperta est. Quu enim febris ardens no fiat,nisi λς Hῖφy bile in venis putrescete, rigor aut no accidat nisi ubi ver sen-.sebie Gu siles corporis partes bilis veloci motu desertur , ut in Com. α suis Gai .etia testatur, necesse est ut rigore in ardente febrefacto,bilis ipsa iam a venis ad cutem trassata sit. Qyod Gal. lib. 2.de Sympi .cau .cap.7. iis verbis cofirmat: Na, inquit ardente febre rigor succedens soluit, autore Hippoc.s bilis, , quae interim in venis cotinebatur, a natura per carnes ad cu, , tu iudicatorie excutiatur. Et lib. 2.de Iudi c. ca.3. ubi sic scri-- pisi reliquit: in aduretibus febribus singulae accessiones adis integritaia non perueniut,quoniam qui earum causa est hu- , , mor haud expurgatur,sed una cii sanguine in venis cotinet. , , Verum quando in iis bilis vehemetius agitatur,ac veluti et , , seruescit,quuq; a natura inualescete impellitur,tuc rigor is Rigor si- peruenit,& sebris soluitur.Nam a febre ardete, inquit Hi p. 'β. ''R cor repto superueniete rigore, lutio fit. Hic ille. Est igitur bri, aidEn rigor sibnum solutionis febris ardentis,non autem causa satis, no cra nans,ut n5nulli arbitrantur.Quippe quum huiuscemodi rian senam. gore correpti postea sudent, atq; adeo bilis ad cutem imp tum faciens per sudore vacuetur, febre liberatur. Interdum aute ad internas corporis partes impetu facies, vel vomiti ne, vel alui deiectione elicitur. Saepenumero & intro & soaras eode die desertur,ut simul & sudore &vomitionein alui deiectione bilis vacuetur, quemadmodu copiosius lib. 2.de sympt.cau. ca.73 lib. .V ict.acui. morb.Comm. I2. ubi etiapraesente Hipp.Aphorisma citat,Gal. monstrat.Proinde arde No omnis rem febrem rigor non sanat,sed bilis potius vacuatio quae il is* Isi sequitur. sanari quidem significat, minime autem sanat.
oriis sit Cpersi n6 quiuis rigor ardente febrem sanari signifieat, sed
gnificat. istantu qui sequitur signa coctionis quique in die iudicat rebor. α'. rio, hoc est septimo fit. Quapropter si sexto die accidit. per-hriv μα niciosus erit. Supra enim dixit. Quibus in febribus,scilicet continuis,ut ibine hanc sententia interpretati sumus, sexto
die rigores ta ij difficile iudiciu afferunt. Praterea necesse est
373쪽
Ap HOR. Is M. TIM 33Iestri rigore illo sino sebris desinat, quippe ubi haud finia
tur, de vis imbecilla est,mortem potius portendit,ut dictum est supra in enarratione apho. 6.huius se l.Et hunc sane riagorem nulla bilis vacuatio sequitur.
In sermone de rigore. JGraece, in λιγν,in libro . , de rigore,cap.scilicet O. Ob flauam bilem. J Graece est, PAM a Do , etiam ob flauam bilem. Nam febrem ardentem fieri nouimus,&c.J De Hipp.sentenria, qui lib. . vi h.acut.apho.I.sicscribit, nasim smy, ἰώ ν ταύρου ' --οτ' ω - η v ANG-ντα, ardens febris fit,quaudo aestiuo tempore venulae exi catae . acres & biliosas sanies ad se attraxerint autem ho m. Gal. in Comm. supra iam citatam sententiam interpretatur ι a 4 Mπlar ὐγριτετ t, tenues humiditates: & rectissime quide Non est enim inis, nisi tenuis & serosa humiditas,quae s. Epid. an omnibus existit humoribus,ut diximus alibi.Non igitur pax; i c.
recte interpres simpliciter liquores est interpretatus. M.ta' dEt mirum admodum est, cur Musa banc conuersionem tue ternetari ac tegere conetur,atque aduersus manifestam Gal. inter- tio impropretationem asserere, Hipp. per, hoc loco non intelli- batur. gere subtilem saniem.Hunc enim toto coelo aberrare,ex iis
quae diximus hic & alibi satis constat.
I terminus Hipp.ostendit. Est aute exquisita tertianari ali exquisita. bi quoq; demonstrauimus,quae ex faua bile per sensiles corporis partes delata,& sui ipsius natura pura isncerimq; se uante oritur. Exquisita igitur dicta est, cp ex lyncero simpli- ciq: humore procreatur.Distatq; ἱ nota ac spuria tertiana, Me no a simplici,sed misto humore generet. Quando enim Notha, bilis maxima ex parte pituitae miscetur, spuria iit tertiana. Caeterum quibus notis deprehedatur tertiana exquisita, docet copiosissime Galenus lib.1 de Diri.&b cap. . S libro x.
374쪽
ad Glauconem cap.I. Lib.pr terea 2.de Iudicα3.Itam exquisita simplexq; tertiana septenos circuitus no excedit. Et hoc est quod impr sentiarum inquit Hipp.Tertiana exquisita in septem circuitibus,quum tardiis i me aut longissime iudicatur. Ut sit sensus:Tertiana exo uisita etiamsi logissima est,tamen in septenis circuitibus nia itur.Est aute circuitus, ut ductum est etiam sect. r.aph. ia .similis ad idem reditus, hoc est uniuersunt hoc spatiu a primo insultu accessionas unius, usq; ad insultum alterius.Vt totius circuitus,Gal. in lib. de Mor. temp.teste sex sint tempora. Primum quidem, in quo alget ger.Secundum, in quo calere incipit.Tertium, in quo calor augetur. Quartu . in quo omnia Gluale magnitudinem o tinent. Quintum, in quo calor decrescir.Sextum, in quo integritas seu interuallum est. Quod vero tertiana exquisita septem circuitus non excedat, minime mirum , quadonec humor ex quo cosistit,crassus est,aut lentus, tenax re, ut in qu tidianis & quartanistimo nec admodu copiosius proinde fa ei te & cito discutitur. Natura enim maiorem alioru hum rum molem sustinet, ut qui minus irritet:a bile vero,ut quae acris est, utcunq; mole minor sit,patitur quaeq; septe ad summum circuitibus educi e corpore possit.Nam interdum tri bus, interdum quatuor,aut quinq: citauitibus, pro qualitate quantitateq; sua.educitur,ut in Com. etia suis Gal. ostendis.
Tertiana febris ab ea quae ardens.J Hac copiosius docet Gal. lib. 2.de Iudic.α3. Et lib. 2.de U3 Eseb.c. r.& 3.Ad quς loca studiosos ablegamus.Bilem plurima ebulientem. JGrice, δωθωθί, vita bilem redudantem& ebulientem. Tempus accessionis minus multo,&c.JGra ce,ra ἔπαλῶ τ tempus accessionis breuius
multo. Quod enim in continuis una dies potest.J Quid ii verbis innuere velit Gal. abunde patebit ex iis quae libro 3. Prog.Comm. 8.scriptum reliquit, inquies: Quemadmodum in febribus continuis numeramus omnes deinceps dies in praedictionem suturi iudicationis, ita In intermittentib. a cessiones: uti in continuis septimus dies valet, id in inter mittenti b. septimus circuitus possit. Ob id igitur tertiana exquisita septem ei reuitibnon diebus iudicari solet. Quin
etiam 2, quartus dies a principio numeranti ad septimum est,
375쪽
est, Id quartus eircuitus ad septimu circuitu. Quartus enim Mdies septi mi index est,& item quartus circuitus septimi in- dex est.Idem etiam tradit lib.I. Epid.const.&Comm.2Ο. Re- ctissime itaq; hoc loco ait Gal. Quod in continuis febribus vita dies in iudicationib.videlicet potest, Id in intermittentibus una accessio. In Progn. JLib.nimi r .aph. 8. Quartanarum cosistentia. J Hoc est quartanae febris iudicationes ex
numero circuituum accidunt, non dierum, eodem ordi te. Breuissimi temporis . Graece est . μακροχραιων lar, logissimi temporis. Mirum itaq; est cur interpres contrario plane sensu vocem hac reddiderit breuissimi temporis quum tamen constet Galen .diserte docere tertianam sebrem exquisitam. etiam longissima inteptem circuiti b.finiri.Tertianam aliquando. JAdiiciendum, talam. Graece enim est, προτα ν τωτω may. Consuetudo. JAddendum omnium aliorum. Qujγpe Graece legitii ranarowἔMia oti l tui'
Quibin ιnstbiibus auris obsurduerant, iis languis e
naribus no fluens, aut aluiu turbata morbum soluit. , T Ste aphorismus prolixa enarratione haud eget,quod abu-I de a nobis supra in expositione aphorismi vigesimi octata huius sectionis sit explicatus. Breuiter itaque hic Hippocrates docet, narditas quae quidem stabi Iis non est, adeoq; surditatis. assectus, sed pathema, vel per profluuium sanguinis e nari- instabiliabus, aut alui perturbationem soluatur. Febrium autem hoe si loco meminit , quolin iis magna ex parte accidat surditas, ob causam a Galeno in Commentariis expositam Sanguinis veris ἡ naribuς profluuri in i 8. aphorismo Hippocrates mentionem non secit, sed in libello eiusdem de Iudicati :nibus itiscripto.Uerba illius inenarratione iam dicti apti rismi citauimus. Porro utraque vacuatione, tam ea scilicet quae e naribus fit quam ea etiam quae per aluum aceidit, hu morem sebrem efficientem expelli conting t, quare ut hoc nomine surditas cesset est necesse. Hqc pro intelligenda prς- scripta Hippocratissententia sufficere censentus. Reliqua
376쪽
Bbricitaram nisi diebuι imparibus febris dimise
ris , reuerti sitit i . . l. . I. i' '
Pleapho. 1 T Vne aphorismum Galenus in Comment.non esse HipHrisinus pςς 1 A pocratis,sed subdole ab alio insertumcensetis scilicet βψ eas tantuni iudieationes sebrium bono esse statuat , quae ins ς - ' diebu, imparib. eueniunt.Qirutamen cim stet febres etiama De acutis nonniiquam inparib. diebus rectHudicari.Quare si in unUltantum se uersum de omnibus febribus hic aphoi temgatur, Dini hri in simus erit. sin illum ad acutas, atq; adeo continuas tantum, ς lig*4μ febres quae in diebus imparib.iudiciu habent,retulerimu hφφ 'r','' verisiima erit. . De acutis autem febribus tantum hoc loco Hippoe.loqui , Philotheus iis testatur verbis: Inq
quoque die et alternix, aecemoneria habent. In quo autem .dieace siclo, ipso etiam iudicatio fieri Mnsus itaque milvi aphorismi is erit si acuta febre laborantem febris arx eba imparibus non dimiserit. reuerti soleti Menam haec verba aphor. - - τριπιο - Celsus lib.2.c p. onuertitiHinc est quo Lbiu sto, supra quoq; dia eritEudores febricitanti νbi incoeperiuri fri tio&quinto ac septimo diebus boni. 4uynquam vero harui Aph' i ' expositio nihil habet absurditatis . tamen decal. sententia les, praestat ut pro r- egamus ritu si velΝιτμis, velin, ctio. ri uoιr.Sic epim ex particulari fecerimus geno alem senten-itiam . quae ad omnes sebres transferri queat. Gal. Iubicriniti
377쪽
An fuerit a quopia.JGraece est, 'm/- ω πα nurius. Ain γων, de an ex eorum numero sit, Qui subdole inserti sunt. quippe παγεγγροφω Graecis est subdole intersero, & interpω παροN Ano. In Prog.b Lib.scilicet 3.apho. .& s. Libro aphorism rum. 4Secundo nimirum. aphor. 1 . Fida iudicatiαJ Quae Fida rudia alio nomine firma de certa vocatur. Est autem, Galeno lib. t.. in . de Die,iudicatoriis teste,quae nunquam reueItitur.
Luibus in subribus morbus regius ante fptimum
diem accidit, malum. T I Oe in aphorismo Hippocrates regii morbi exemplo II excretiones quae non fiunt in diebus decretoriis, ma- hE di.
las esse ostendit, quod scilicet malorum affectuum sint sym- Bu, notu promata.Difficultatem autem aliqua prς se fert,ita ut a pauis dicatoriis eis sit recte intellectus,adeoque factum sit, ut hinc nonnulli Hipp.reprehendendi Occasionem sumpserint. Ex 1is aute in- 'ter praecipuos unus fuit Plinius, qui lib. 26. cap. 11. eundemiis verbis conuellere ausus est: Hipp. inquit, ante septimum ..diem in febre morbum regiu mortiferum esse signum do- ..euit.Nos scimus vixisse aliquos etiam ab hac desperatione. Haec ille. Qivnquam in omnibus propeinodum Plinianis exemplaribus falso legatur,a septimo die, quit idipsum no dixisse Hippocratem ex hoc aphorismo palam est. Averrois Auerinta etiam ut ad sugillandum fuit promptus, lib. .suorum col- ad sugilla. Ipctaneorum cap. 3.in hunc modum praesentem Hippocra- du promutis aphor. arrodere voluit: Quod dicit Hipp. icterus veniens ante septimum diem in acutis febribus mala, reprobatum 'est experientia in nostris terris.Haec Averroes.Quapropter uu in tanti viri ex hoc aphorismo H ippocratem reprehen- .endi occasionem sumpserint, diligenter quae sit genuina eius expositio,nobis dispiciendunt erit. Primum itaq: sciem dum Hippoc. hoc loco non agere de omni ictero. sed de eo tantum qui ex tecoris inflammatione nascitur i id quod ex causarum morbum regium essicientium commemoratione omnibus palam fiet. Quum enim duae sint praecipuae eausae
378쪽
inertem. morbi regii,quas etiam Gal.in Com.suis recenset: mariussa. do natura flava bilem ad uniuersum corpus, dc ad cutem es-
De q*0 lauditiquod interdum fit in morboru iudicationib'. iecorei' φ Nς nequaqua male assecto: altera, quum iecur male assicitur,id ὁ ilifariam aceidere solet.du nimiru scirrho,vel insta in
. matione,vel obstructione laborat.Galeno in cometia teste: eonsequitur inde Hipp.hoc in loco non nisi de re io morbo rui iecoris inflammationem comitatur loqui, eum; recte ixisse quod morbus regius in febrib .sacutis,atq; adeo cotinuis ante septimii die factus, malum portendat zquandoquidem iecoris inflammationem,quam febris sequitur,significet.Ne' enim is arquatus color quo uniuersum corpus insectum est,ex iudieatione nasci potuit, quod haec ipsa ante septimu die fieri haud queat. Nam bilis, ut testis est in Com. Gale .ante septimii diem iudicatorie ad corpus esserri essui dive non potest.Id quod etiam.Gal.lib.3. Epid. sect. .Con s. ' . docet: ubi praesente citans aphorismum, de quoda qui sexto die factus est auriginosus sic enim legenta, quum Graece siex ἰκτεειω. t,non anginosus verba facit,dc inter caetera in huneo modii scribit: leminisse te oportet eius quods pius audiui-- sti,antequam concoquatur morbus, neq; vllii aliuabscessum' neq: auriginosum recte fieri.Is enim impediri significat bu' lem,quo minus ex viscere expurgetur, & per vetrem Vacue-
cur vel propterobstructionem,uel inflammationem. ibo' aute concocto iudicatorie, interim natura ad eas partes quae '' iuxta eute sunt excrementu sta bilis,aliorumq; humorum V reponit.Quae quidem Galeni verba eo libentius citauimus quod huie nostr sententiae magnam asserre luce videantur. , ii Non potest etia morbus regius,de quo hic H ipp.sermo est... ex ipsa obstructione nasci,quia tum non adest febrismisi biliosi humores redundantes diutius corpus, Galeno lib. 2.de Diiser.seb. .s.leste,obsederint.Praeterea no ex tecoris duritia,qui is tumor prourus ut in Com.testatur Gal.est mose s diuturnus, quapropter in eo bilis ante septimu iudie itorie extrudi haud potest. Reliquu est igitur, ut ex inflammatione iecoris is morbus regius, de quo hic Hippocrati sermo est,ortus sit.Ex iis itaque omnib.patet,multu esse situ in iis verbis εν Vrres , & ve τῶν ιπμ-Quippe se pe euenit ri ex obstructione regius morbus nascatur,idque
379쪽
etis ante .diem:tamen quia febre vacat hoc mesu, letalem gnu,nisi quis temere remedia omnia neglexerit, esse haud potest.Facilis naque eius regii morbi qui citra febre accidit,Gal.lib.s.de male affect. loc. .vit. teste,esse solet per ci-'bos & potus extenuates, medicamentaq; bile educentia, curatio. Et hac quide ratione ide Gai .se multos quide una die sanasse gloriatur.Caeterv non omne obstructionem morbus regius sequitur,sed eam tantum quae obstruit folliculi bili, osculu,quod in iecur extuditur,quod Galaoco iam citato diserte docet.Quii itaque solii regiu morbu ex iecoris ineammatione ortum cosequatur febris acuta,euidentissimum fit omnibus Hipp. de hoc mali tantu specie in hoc Apb.loqui, utpote quod letale sit,quia visceris alicuius phlegmone praeseserat.Quid multaὶ morbus regius ante 7.diem ortus vel ab obstructione,vel ab infamatione quod etia in Com.confirmat Gal. fit.S i ab obstructione nascitur,febre Vacat,atque adeo etia periculo. Sin ab infamatione, cu febre est acuta, Signa ob atq; adeo etia periculosus. Et discerniitur quide har dut eaust 'Romnis hae lege.In obstructione, ut testis est Gal. loco iacitato, de- ps in hypochondriu grauitatis cuiusda sensus urget.In phle-. ne gitione, Hipp.& Gai .lib.3. Epid.sin. i.Com. s.lestibus, in hy- A Plini pochondrio eode tensionis sensus existit.Nuc omnib.perspi- iuiuria ii tuu est quod Hipp.temere covellat Plin.du scribit se quota4 'μ' Hipqui ex eo malo quod ante septimii ortu est euaserint,vidisse. 89- - Neque enim Hipp. simplici ter asserit,nullos prorsus quibus ante septimii accidit hoc malu euadere,sed solum ιαπιν esse, dicit:deniq; non omne morbum regia ante septimii ortum esse malii ait,sed eum tantii qui in acuta febre oritur,Proinde cum constet eos quibus ex obstructione hoemalsi natum est magna ex parte,nisi ut coprehensum est,remedia negligant,euadere:nihil mirum quod Plin.aliqvox. quibus ante septimum diem res ius morbus accidit,euasisse viderit.Postremu mirari subit,qua sesite sese hoc loco Hi p. opponere audeat Averroes,& impudeter affirmare. icterum Aucterit, in febrib as acutis ante septimii diem eueni te no existere cauillum malum,experietia esse coprobatu. Quippe quu hic morbu, 'rregius a nulla alia causa nisi iecoris inflamatione prodeat, malit quomodo non portendat haud video.Nisi in ea prolabamur amentia, ut ex iecoris inflammatione nullu vitae pe-
380쪽
aeieuia imminere dicamus.Qugire utcunque hic experientia iactet Averroes,tamen quu rationi manifeste aduersetur,uo est eur non ficta & ementita esse credamus. Pra sertim quum omnibus costet,hunc virit ad reprehendendum & malitiose ealumniandu optimos quosque autores fuisse facile, ut hochotissimu nomine,& quod religionis nostrae acerrimus insectator fuerit, paru equos sibi bonos viros habeat.Porro haud .etia vacat periculo icterus,si post septimii, idq; in die no S dicatorio,eueherit:id quod Gal.etia in Com.restatur. Hine est quod paulis pbst ita scriptu reliquerit Hipp. Quib.in fe- , bribus morbus regius septimo,Vel nono, vel undecimo, vel ν decimoquarto superuenerit,bonu,nisi dextru hypochodrauobduruerit:hoc est nisi infirmatio aliqua iecoris pruessem. In inflamatione itaq; iecoris,sive ante,siue post thpcimu die morbus regius orituranald portedit.In huius quide Aphori enarratione logiores fuimus,quod nemo interpretu Galeno dempto,quos ego salte viderim, illsi recte sit interpretatus. ANNOTAT. IN GAL. COMM. Male se habete.JGrxce,4- ux Hos male assecto. Ipsius vero affectus.J Graece est,m - αγιαι δ' α/et , mali autem eiusdem affectus,&e.Ante septimsi quidem.JGraece, Mπιὸ ante septimum igitur diem,&e.Nisi humores &c.In Ald.etiam codice haec verba adiecta mea, msubrum PD-- nisi humorsi per aluum deiectiones fiant.
suibus in fisibus quotidie frigora sunt Fquot
N hoe Aph.Hipp. de intermittentibus febribus agat, ein
tem veniat,dices:Quibus in febribus quotidie frigora fiur Frigora aute diximus,quae hoc in locoροεα vocatur, se ecet hanc voce generatim usurpet non tantii pro Inaequali totius corporis c6cussione,qua medicoru schola priuatim rDeorem nominalses & pro refrigeratione & horrore,quae αἱ taeei, Mus; de appellantur.Qua quide ratione πια