Leonharti Fuchsii ... In Hippocratis Coi medicorum principis septem Aphorismorum libris commentaria, ab eodem authore nuper recastigata, adiectis adnotationibus, & locorum difficilium Galeni explicationibus. Cum indice insignium copiosissimo. Lugduni

발행: 1558년

분량: 664페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

sam,& albam factam, utpote quae crass.s illos humores, qui abscessitum causa futuri erant,expurgat.Quod vero ait,que ad modii in laboriosis febribus ψ.die fieri incipit: iis vermis nihil aliud innuere voluit Hippo.quam in febribus laboriosis maxime accidere ut urina crassa, alba,& multa ab abcessibus liberet.Quod exemplo quodam lib.6.Epidem.part. . Apho. r.ostendit Hipp. ubi sic scriptum reliquit: Vrina crassa ct alba qualis Amphigenis famulo prodiit, in laboriosis se- , bribus quando quarto die exit,ab abscessu liberat.Si vero ad , ,

haec sanguis e naribus profluxerit prorsus leuat . Caeterum , , hic diligenter considerandum erit,quas laboriosas febres vo , , cet Hipp.quum in iis explicandis mire se torqueat hic Musa.Sic autem vocat Galeno in enarratione iam citatae senten Musa. tiae autore, non illas quidem quas motio multa antecessit, LR H isedeas potius in quibus aliquis lassitudinis sensu, ei istit. y h Quippe in iis potissimu ,ut testatur Gal.COm. 3 i. huius sect. abicessiis fieri solent. Et eas quidem ab Hipp. hic intelligi,upraecedentibus etiam colligi potest. Nam febres illi in quiabus spontanea est lassitudo e plenitudine crassorum humotu nascuntur, ut non sit etiam miru in iis urinam qui liberat ab abscessu , simile esse humorib' ex quibus sunt procreatae. Porro dictio hoc loco, Gai .in Com.suis teste, , ide quod ΔΛ ρ τεταρτηο κ ερας, .die significat,nonnulli maxi rimo errore pro quartanis sunt interpretati, ut alibi quoq; me minimus.Si vero ex narib quoq; iussuxerit sanguis, valde cito liberat taer.Quae quide H ipp.verba bifari a interpretari possunt.Vno modo in huc modii. si vero simul cu urina pridicta sanguin is ex narib'Efluuium peruenerit, tu valde celeriter liberant.In partes enim diuisa materia, ut ait Phil .supraci infra, velocissima fit morbi solutio.Alio modo, ut seorsim citra urinaEfluuiu sanguinis e narib' accidat.In quem sani modii Gal. incom. interpretat. C terii in laboriosis febribus iuxta aures, eode ibide teste, abscessus maxime fiunt. Quod sane fit, ut testis est Gal. Com. 3i .huius sect. propter eam quae est in febrib' caliditatem, multitudine ad caput serentem, moxq; eam suscipientibus quae iuxta aurem sunt glandulis.

Dictum est a me prius. J Com. scilicet 3 i. huius sect .Quibus quouis modo,&c.' Graece est,imis κιπιωAu ινυν τη νίσον

402쪽

γπιι eit, qui quovis modo in morbo lassati sunt. Plus. Graree αλλω,magis . Non oportet dicere. J Graece A. non eget ratione, quod scilicet sit quotidiana experientia comprobatum. Subleuauit. JGraece, μνωμ subliume fecit, in altum sustulit. A PHORIs Mus LX Tv.

Si sanguinem aut pus mingat, renum aut vesica exulcerationem signiscat.

TN hoc Apho.docet Hipp.quid sanguinis aut puris mictio

I significet,inquiens. Si sanguinem aut pus mingatmo au-hM . tem temere dixit uis,hoc est, mingat. hac enim dictione, veetiam in Com.quanquam obscurius, monstrat Galia iuturnutatem innuere voluit,atq; excludere illud pus, quod interdarupto in iecore,aut alia parte superiore,verbi gratia, membrana succingente,aut pulmone abscessu ad urinae instrum&ta desertur. Quomodo autem fieri possit,ut pus in pulmone genitum cum urinis excernatur, ii 6. de Male assect. loe.ea. .Gale.ostedit. Hoc autem pus quod ex abscesIu rupto desertur,vno,vel duobus vel pluribus diebus per urinas excerni otui t, nec diutius permanere:quapropter de hoc ipso in pretentia Hipp.n5 loquitur.alias enim dixisset, , ,id est,inirixerit. Quum vero multis diebus ac mesibus pus per urinam

excernitur,tum renum aut vesicae exulcerationem porredit. vGalli Nemota me putet hic exclusa iri ureteres.i.vrinarios me meatus ab tus.nam quum extremorum,nempe renum & vesicae memia

Hipp- non nerit,media quoq; ,hoc est, urinatrios meatus est plexus, quod etiam hoc in loco Philotheus annotauit. Qua ratione vero diiudicare oporteat, utra iam trium commemorat rum partium magis laboret,Gal. in fine suorum comes et. Denique per hanc vocem Hipp.pus de sanguinem,quae δpene egrediuntur exclusit, quippe citra etiam urinam exire solent. Caeterum quum cruenta urina multis aIiis de eausis. quas Galenus lib.6.de Maleaffect .loc.capi.3.recenset, & nox lib.3.de Sanand .malis corporis hum. p.36aexposuimus nulla prorsus in renibus existente exulceratione excernatur, pr staret hoc loco legere,co πιμα η πν ,quθm ; - ,hoe est.

403쪽

APHORIs M. LXXVI. 362

Hippociatis expositores, ut in Com. suis testatur Gai .probaverun t, tanqua eam quae altera melior esset.Pr terea in m lieribus,quibus menses supprimuntur, interdit cruenta mixtio accidere solet,quanquam sine pure est,ut necessario nisi cru mamultas distinctiones adhibueris,aut Hipp. imprisentiarum non nisi qui crebrius caneris accidunt causas commemoras i Ibi mise dixeris,pro ἔ voce κν reponenda erit.Poria signa certa,prq m. ter ea quae in suis Commentariis recensuit Galen.quibus scire licet e quibus partibus corporis cum urina pus S sanguis excernuntur, monstrat Gale .lib.6.de Male affect.locis,ca. .

ANNOTAT. IN GA NI COMM.

Et pus & sanguis. J Graece ,πιπύω hηθῆναι νου ora , ut de pus & sanguis mingatur. Intersepto. J Graece, 6, infarcto. In aliquo. J Graece, τ ταν ἄνωχέων, in alicuo superiorum locorum, nempe eorum qui supra renes sunt, scilicet iecoris, pulmonis, ut antea est a nobis dictum. Musa inepte ad renes detorsit, utpote quos nominatim e seno pressit Hippocrates. Quod autem. J Graece uires ita ris,

virum autem eorum,&c. Λ P H GR I s M. LXXVI.

I earuncular aut veluti eapillamenta in urina prae se ferant, inquiens:Quibus in urina crassa.Vrinam vero crassam, Gal. in Commen.teste, non eam vocat uuae simpliciter est crassa, vitaciis sed collatione ad eam quae maxime est tenuis & cruda . Ita Q. sane, ut urina erassa impraesentiarum non sit nisi mediocris,& quae secundum naturam existit. Quod diximus confirmae Philotheus, qui ita scriptum reliquit: πον σύ - τὸ

γδ τι κα α ρυπινμπιν οῦν, σωρμρή τι mrτω παZαβαλο, μου λεγ που παχν 'etb τε παἶ εγε - λεπτω,quod est urinam erassam hic eam quae secundum naturam est vocat, praTernaturam 'tenuem illi comparans . Ham enim quae secundum naturam

media est,collata ad tenuem crassa dicitur: ad crassam vero x s

404쪽

Caruculae exiguae ud significst.

tatur.

3 si s ECTIONIS IIII.

collata tenuis.Carunculae exiguae, de quibus multa GaIe. Hsuis Commen. habet. Exulcerationis autem esse has ipsas si gna,in primis lib. 6.de male affect . locis, cap. 3.Galen.testa tur, ubi in hunc modum scribit:Sed efficacissima vicerat

rum renum coniectura est,si cum urina exiguae quaedam carunculae excernantur, utpote quas renum essentiae partes,e s. que ob vehementem viceris erosionem auulsas este constat.

Sunt etiam praeter haec alia signa, quibus exulceratio renum deprehenditur,quae sunt a nosis dicta lib. 3. de Sanand .mal. cor p.cap. 39. Aut veluti capillii una cum crassa

urina exerit.Neq; committendisi ut hoc verbum ad carunculas & capillos referatur,quasi Hipp.docuerit illa duo simul, ct neutrum sine alio egredi posse. are quum hoc verbum euol, χωμι nihil aliud significet, idq; proprie, qua unὶ cum

crass. scilicet urina exire, temere se hoc loco torsit Musa duverbum hoc ut simplexesIe interpretandum contendit. De causa autem generationis capillorum,Gal. in Comm multa habet, & nos in Annotat.nostris paulo post hac de re aliqua proseremus. Quod vero ait, iis a renibus excernuntur , in eo accurata Hippocr.diligentia apparet,quemadmodum idipsum Galen. in Commentariis suis copiose ostendit.

ANNOTAT. IN GAL. COMM.

Folioru similes.JGrqce,NONM , t iacea. Intelligit autε subsidentia urinae quae est instar soliorit,aut squamarum,aut

laminarum lata& tenuis. Hanc alio nomine lamineam, αsquamis simile medici vocant. Multu exercitati. Gr c παιν ωπι ,admodu experti. Vocant autu medici.J Graece est . Mnt ιι νεάτωι, appellant autem recentiores. Orobum & Ω-ba. JGr ce-υν κναμ . Quare notandum hoc loco

erit, μ, crebro de faba in minutas partes fracta dici απὸ . hoc est a scindedo, frangedoue: tame nonnunquade aliis etiam leguminibus. itcmq; radicibus eodem modo fractis & no de sola faba effertur. Cuius rei multa ex Hipp. Gal.& Paulo proferre testimonia, nisi id ipsum ante nos alijabude pr stitissent. Vox quoq; -μὸς pro tomento & farina fabaria usurpata reperit. Hoc loco pro leguminib' fractis sanait.Quapropter sp eo quod dixit interpres oroboru& faba, conuertedum erit, legumina fracta & fabas. Sed mea quidesentetia hoc tu loco legendum erit Ῥῶν κνυ 1'.i.fractas,

405쪽

seu Aesas sic enim Plin.appellat fabas. Et hac quide lecti

nem priore esse meliore,ex antiquo colligit interprete, qui k et ' conuertit fabas fractas. Et talia mingere.J Et particula redundat,quia Grqce est ιοῦ γ duci mo u τα τρια ra. Tali igitur humore,&c.JHis verbis Gai .diserte innuit, in renib. hos ca- cal nilo pillos, ino.Lineis crasso humore, procreari.Quinetia paulo ea ptima

post capillos hos in renib.accipere colistentiam scribit.Car. iacie. p terlim lib. 6.de male afl .e. 3.e dem in venis generari sibi Iu M. videri verisimilius ac probabilius, iis sane verbis pala assi mat:Ea veris,inquit,quae sunt pilis similia, Hip. quoq; cu vri- nis excerni vidit,quead modii in aph.scripsit ac ipsi et i avidimus aliquado quae semipedis longitudine iuuaret, interdumetia iis logiora. uae nonunqua adeo videbantur exigua, ut mirarer quomodo in renu spatio talia possent cosistere. Pr

inde probabilius mihi videbat, in venis huiusmodi res procreari. Et non ita multo post ait: ubi pilos excretos metendo vidi tu ex colore tu ex mole credidi dicentibus eos ex crassalentaq; materia, qua calor calefecit,exiccauitq; in venis,cosistere,quaqua logitudinis eoru causam no intelligo. H c ille. Quae quide loca,quandoquide inter se pugnare plurimu vi- 'dent,ut cociliemus necesse est.Quod quide hac ratione fieri obliniri potest,si dicamus de Gai.sentetia cile, ut pituitosi, atq; adeo diluitur. crassi & leti humores,e quibcapilli nascunt, in venis aggredigentum idipsum enim manifeste in Comm.asserit.Consistentiam vero piloru in renib. accipere, quod itide in Com.suis palam affirmat.Verusi obiicitur de logitudine piloru,cuius causam se ignorare fatet Gal.hanc nimirii esse qui capilloruin renib. cosistetig aduersetur,quii renib.ipsis multo sint lon- .g iores: respsidendu, mea quide sentetia erit, hanc obiectionε no impedire quo minus capilli in renib.cosistentia accipiat. Nam 9, sint longiores, hoc ideo fieri, egressi e renib. non statim disrupatur,sed cotinui plane per meatus urinarios ad vesica descendant.Quocirca quit pars quaeda piloru adhuc sit

in renib. pars aute altera in ureteris, nihil nuru renum longitudine excedere.Quod vero capillotii unitas no facile sola uatur, in causa est glutidosa & admodu tenax,ex qua sunt generati, materia. Porro capillos hos in renib.accipere sua c si stentiam, Philol.etiam iis testatur verbis,ύ- p τρίο

406쪽

3ε4 SECTIONI s IIII.

τἄτι ' 'cς τα ιωμα φ δε i. 'dmμκκές -':- , veluti eapilli scilicet albi excernuntur,calore praeter naturam eam quet in xenibus est materia crassam, & plus iusto pituitosam exure te,propterea forma renu logi excernunt. Substantiae renudΑ ruendu,omnino.Gr ce enim est, λοιπι didi. t . in .. Veluti alij lapides.JGraece, rarφ Q οἱ λίθοι zvel ti etiam lapides. Orobissimilia. J Αdiiciendum vocata s dimina.Graece enim est, ' τὸς iam μεναρορρωδῶς - marer De iis vide Compendium nostrum. Secudum naturam me

si illi u , τουτέα ρ η- OF-Ωuibus in dirina crassa furfurea simul prodeunt, his oesica scabie laborat.

Vid subsidentia furfurea in urina mediocri & secundunaturam se habente significet, hoc in loco Hippo.mo strat.Crassa enim urina hoc in ad hor. vi in praecedente, non alia est,ut in Comm.testatur Gal.nisi is o εσηκor,hoc est, quae mediocris est consistentiae.Quod etiam Philoth.confisnrat,dicens:w ταῖδα παχυ σι ν τι συμμετρον λέγει,crassam urinable mediocre vocat.Furfurea vero appellat, quae furfuri tritiei bene molliti similia sunt. Atq; haec quidem nonnuquam totius eorporis absumptionem significant: interdu solius vesicae male assectae signa sunt. Id vero ita discernendum erit: ' Furlarea quae totius corporis vitio eueniunt,cu febri & Winae eruditate iunguntur.Contra quae male affecta vesicam Ggnificant, sine febre cu urina cocta, non tamen absq; loci I borantis dolore excernuntur. Cuius rei testis est Actuarius, lib. 2.de Urinar. iudic. c.io. Quod ut Hippo.nobis diserte i nueret, ait:auibus in urina crassa,hoc est,nec tenui nec cruda, ut antea su mus interpretati, furfurea simul minguntur. Quasi dicat, si furfurea cum tenui & cruda urina prodeunt, non vesicae scabiem, sed totius magis corporis consumptio-ς λη' -h nem ostendit. Caeterv Musa hoc in loco putat, Galenu subsi- Mus .in dentiam sursuream cum laminea,qua πετα AGrqci vocat, dicatur. eonsedisse:idq; probare conatur ex lib.I. de Male ais. I .c.r. i ita seriptum reliquisse ait: si ea quae urinis excernuntur

407쪽

tra uolus subiicit:Hoe autem loco Gai .hunc apb.adducit, in quo non dixit Hipp.esse vicus,sed scabie Iaborare.Quare

ut istam ὀ Galeni verbis repugnantia tollat sese miseris to quet modis: atqui temere. Neq; enim verum est quod amrmat, illic a Galeno presentem citari aphorismum, quu verba eius sic habeant, ἱππDPτης ἔγραψ, wαφα omit, riem πε-

psit in aphorismis Hipp.si ea quae in urinis serutur lamarum speciem reserunt, vesicae exulcerationem significant. Quae quidem vere dicta sunt ab Hippo.& a Galeno recte citanture non tamen, ut Musa censet, e praesenti loco, quu sit potius gr. huius sect. aphorismus, ubi in eum modum scribit: si sen-guinem aut pus,aut squamulas minxerit, gravisq; odor ad- is sit, vesicae exulcerationem hortendit. Quod vero has duas is subsidentias Gal. planissime distinxerit, satis ex iis quae lib. I.de Iudic.cap. Iz. scribit,constare puto. Eas autem quae 'u mas reserunt subsidentias, easdem facit cum iis quas πῆμ-ruciar nominant: quippe squammae instar soliorum sunt latae ac tenues. Quid autem sit vesicae scabies, Galenus in Commentariis copiose ostendit.

ANNO T. IN COMM. G A L.

Humore melanchol.JQui plane dissert ab atra bile, ut dictum est supra,nempe aph. 2I.nuius sect .Quam cutem superiorem nom.J-b αλ ἀ- ' Mi ιδα. Notandu autem hoc loco erit,il, cuti qua Avi a Graeci nominant, alia cuticula tenuis admodum , dc prorsus exanguis obducitur, supernasci- lardvbue. eum; propemodii ceparum tenuiorib. respondes inuolucris. Hanc quum cutis sit veluti quaedam efflorescentia, Graeci vocant. Ut antea.J Comment.scilicet initio.

φλεβίου ρῖἱi8 ση m. Luicunque repente snguinem mingunt, his in renibus venulae ruptionem significat. Quid repentina sanguinis mixtio significet, hae in sententia Hipp. monstrat. Nam απὸ ταν ματι idem signi- απὲ m, cat, ut in Comm.testis est Gal.quod fia νες, hoc est repente. υμάτα sic etiam Philotheus hane vocem interpretatur, dicens

408쪽

Ruptionis

venularula renibus tres notae.

ἀπ -τομάτου τις αἰρορ LMi. Canerum ἀθIose, GaI. lib. I.de Sympi .causcap. s.leste, idem quod copiose & repente denotat.Latinis uno verbo consertim dicitur.Per nomen Aux Hipp. voluit innuere sanguinem purum, syncerum, &exquisitum.Vt sit sensus: Qui copiose & repente sanguinem syncerum mingui,iis ruptionem venulae in renibus significat. Q usi enim variae ac multae sint mictionis sanguinis causae, ut lib. 3.de Sanan. mal.corp.c. 36.indicauimus,tamen nu quam sanguis purus copiose & celeriter per urinam excernitur, nisi ubi venae renum propter sanguinis multitudinem rumputur.Quare si aliis de causis sanguis mingitur, ut non sit syncerus necesse est.Tribus itaq; notis de Hipp.sententia ruptionem venularii in renibus deprehendimus, videlicet si sanguis syncerus,copiosus,& repete citurina excretus fuerit.

ANNO T. IN COMM. GAL.

Ostendere. JGraece, δη , significare. Quantum ipsi. JAddendum, in alimentum. Graece enim est, ocreo ει τροί o --ταλκεro Wrκ. Puris.JLegendum puri riuum Graeca sic habeat. , disruptio igitur puri sanguinis. Et ipsius corporis vesicae, &c. J Graece Wra τι- πρψalat αυ- ἴσου qui ρ-& tape ipsius corporis vesicae,&c. Aliqua do ob saltum vehementi orem,&c. QNe quidem causae sunt manifestae.

HArenosas in urina subsidentias calculi esse notas, hoc in loco Hippocrates docet. Quanquam vero Hippocri vesicae tantum meminit, pro ratione antiquae breuitatis,non tamen excludit renes. Nam & hi nonnuquam harenosis subsidentibus in urina,calculo amiguntur. .Quod alibi disertὰ iis verbis significauit Hippocrates. In renes dolor grauis quando cibo complentur, irruit,pituitamq; vomunt. Quum vero dolores intensiores fuerint, aeruginosa, atq; tum leui res quidem fiunt, dolore autem leuantur, quando vacui cibo fuerint, harenae rusae subsident. Quibus sane verbis inter cet

. Lia,

teras

409쪽

teras notas quibus in renibus calculum generari deprehen- d imus, harenosas subsidetias palam commemorat, qualiaq; sint colore ostedit,nempe rufa,ut hac ratione a candidis,quae vesicae lapide potius prae se feriit, separaret.Quare statuenducerto erit, breuitatis studio haec verba,aut renes, ab Hippoc. Omissa esse aut plane putandum librari j negligentia praeterita. Philol.censet Hipp. ideo solius vesicae meminisse, quod Cur solius crebrius in ea,quia effatu digna habeat capacitatem, quam vς-κ me renibus calculi nascantur. Sed praestat eius adscribere ver- Πς ix γζ ἐντηκυτή γυνσῶι λάλι, δα το ui λογὸν Π PP0ς

i Proinde ut persecta sit haec Hippocratis sententia, sic efferenda erit,duibus in urina harenosa subsident,iis vesica, aut renes calculo laborant.

O quis furiis inem mingat , ct grumos, ct urinae Diticidium habeat , dolorque ad imum Uentrem, pectinem, ct interfemineum incidat, ea qua circa vesticam sunt laborant.

QVid sanguinis aut grumorum mictio cum urinae sur

pressione, & dolore ad imum ventrem , pectinem, &intericem ineum prae se ferant, hoc in aphorismo Hippocr. edocet,inquiens: Si quis sanguinem stilicet liquidu,& gru- crum mos, hoc est , sanguinem concretum simul mitigat:id quod non raro accidere videmus,ut scilicet cum liquido sanguine commixti sint grumi, qui fiunt ubi sanguis extra vasa proamanans a frigore e crescit. Et urinae stillicidium, propter nimirum grumos qui vesicet meatus obstruunt: quos quidem ... adesse hoc argu mento colligimus, i scilicet sic laborantes, antea plurimu sanguinem liquidum cum urina reddideriit. Fit vero stranguria etia propter inflammatione,& alia multa quae osculii & ceruicem vesicae obstruere valent.Dolore'; ad imu ventrem,quem Hipp.& alij Graeci appel- -τιγι lant,de quo satis multa diximus seci. 2.apb.2s. Elpectinem. πω. Pectenta uict

410쪽

Peam. Pecten vero Graecis ier ς dicitur,locus est subimo ventre luxta pudeda ubi pili inhorrescunt.Quippe Phavorinus κτενα interpretatur ἐφιλαν. Hoc autem Iulio Polluce teste, nihil aliud est nisi ἀρήτε. Et inter scemineum,quod Graecismi an πφιναιον nominatur.Est autem nihil aliud nisi spacium petade anum intercedens.Id quod Philotheus confirmat,qui seriabit πωι ωμναταμ επιτ υτου oranis τοπιν, esse locum inter anum , & pudendum. Interpretes nonnulli falso scenaen conuertunt, quum scemen non sit nisi interior pars cruris quaea eoxis incipit,& ad genua finitur.Ea quet circa vesicam sunt aegrotant.Nam hic nosolum vesicam sed & alia instrume ta quae urinae inseruiunt,Hippocr.per haec verba ,τατα προι κύσω , intelligit.Quod Galen. confirmat in Commentariis, G -- dum de omnibus quae seruiunt urinae instrumentis, nempe vesica renibus,& vreteris esse accipieda scribit. Quinetiam loca corporis quae recenset Gal.abunde docent ita Hippocr. verba interpretanda esse. Quare si tria haec quae ab Hippota memorantur symptomata,vel una,vel seorsim accidant,vrianae instrumenta este male assecta monstrant.

ANNO T. IN GAL. COMM.

Labor est.J Graece πον es, laborant. Morbus est. I Gα ee, Nos, aegrotant. Ipsam vesicam enunciare.J Graece, α τα era κυσιν ἀπαλῶς μανιπι αππα πιι, ipsam vesicam si pliciter solam,&c.

Si snguinem, oepus, ct squamulas mingat, gramusque Hor jueritivesica exulcerationem significat.

. cci I in Aph,exulceratae vesic signa Hipp. percenset,quet citiae' l 1sunt sanguinis & puris mictio.Haxaute duo prima Ggna no sunt vesicae propria, sed aliis etia partibus comm nia, ut in Com.suis Gai quoque testatur,& supra in explicatione Aphor. s.huius sectiest dictu. Et squamae, quae quidem exulcerationis vesicae certa sunt signa, praesertim si accesi rit grauis odor.Nam quum vesica sit urinae, quam corporis excrementum esse constat,receptaculum fit,ut quae in ea pse, trescunt,grauiorem fictorem praese serrat. Et per grauem

quidem

SEARCH

MENU NAVIGATION