장음표시 사용
251쪽
30 ατ AES T IOR v Μ Μ E T A P Η Y s. naturalis priuata sua perfectione, nulla ratione mutari potest, aut extingui , quan diu potentia ipsa priuata manet, cum semper ortum haset i ex eadem natura , quaemniari, aut variari nequit; Schaec est optima naturae institutio , Ut id quod semel appetit , quia non habetallud , semper appetat ; donec illud habeat, neque in potestate cuiusque positum est, hunci indinem appetitus naturalis immutare is sola igitur ad- cptione ipsius, rei v ad quam natura Ipsa inclin tionem , Mi appetitum habet, tollitur. appetitus naturalis, aut commutatur ', ita ut potentia , quae antea , ratione priuationis,
Comparabatur,cum re per modum desiderij, appetitus,posteλ adepta re ipse coparetur Per modum quies entis per delectationem. ἔΡostremo denique haec nostra sententia confirmari, & opposita refelli potest exemplo in i naturali sppositissimo : pam materia Prima etiam adepta forma rationali , quae est omnium perlat hisima, adhuc habet in clinationem , M appetitum naturalem ad a- Iias formas , cum tamen habeat formam Omnium perfectissimam , & quae eminentio xi quadam ratione caeteras in se contineat, mon quidem alia ratione, nisi quia habet potentiami, ut illais habeat , S dum est sub an Antionali . eis priuata est; ergo eadem ratione manita dum est. in persona litate. Verbio , habet appetitum ad pro
252쪽
sectior , quia priuata est propria. - Aprespondent nonnulli, ideo non satiari
appetitum naturalem materiae per animam rationalem , satiari tamhn appetitum humanitatis , ad propriam personaliratem per diuinam , quia materiae est, ut semper sit, &quia licet anima rationalis secundum suam vi stantiam perpetua sit, non eit perpetua secundum informationem , ideo materiae appetitus non satiatur , neque extinguit V per animam rationalem se sed appetit alias, . &.alias formas minus perfectas, sub quibus perpetuo conseruetur per successionem at vero natura humana , & quaevis alia appetit
solum propriam personalitatem, seu stibsi1 entiam, & ita ea adepta satiatur; quod si propri personalitate satiatur , multo melius satiabitqrpςrsemori, nempe , diuina. Verum hoc responsum facile rehci potest , quoniam ani ma rationalis non ideo separabilis est a materia per corruptionem totius, quia ipse ex se 'virtutem habet separaudi se ipsam , sed quia ab agenti aliquo corrumpenti totum separari 'potest, Mullum autem agens esset, .quod eam posset separare nisi materia prima priuataalijs formis ad eri potentiam haberet, ac proinde
appetitum naturalem earum e hinc enim oritur,Vt agens naturale introducere possit for-m36 ppositas,qi Iarum introductione dissoluatur yinculti,& vnio materiae cum anima rationali,& ita anima separetur. Quocirca non
placet mihi modus philosophadi eoru , qui di-
253쪽
Ma m. AEsTI ΗvM M ET APRE1.icunt, coelum esse incorruptibile, & materiam ipsius habere potentiam ad plures formas, satiari tamen eius appetitum naturalem per formam , quam n c habet. impossibile enim est, potentiam ad plures formas satiari adeptione unius quantumuis perfecta, ac proinde totum ipsum compositum esse corruptibile per adeptionem formae con-
Diluitur prim argumentum contrariae sententiae
REliquum est, ut argumenta aduersariorum distatuamus , prius autem, quod adduximus , facile diluetur ex doctrina tradita in capite praecedenti: nam quanuis appetitus elicitus , nempe desiderium alicuius rei minuν perfectae tollatur per adeptionem alterius perfectioris , eo quod ut diximus pos sess1one rei perfectioris mutari solet cognitio, unde oriebatur desiderium , & appetitus eli-
Citus , tamen appetitus naturalis ad aliquam formam non elicitu , qui etiam metaphorice dicitur desiderium, eaciem ratione satiari, &tolli nequit per adeptionρm rei perfectio ris , ut ibidem ostendimus ' differentiam a tem , & discrimen inter utrumque appetitum ibidem constituimus . Quocirca eX -ςmpIa , quae iii huius rei confirmationemanerebantur , nullius momenti sunt , nam licet
254쪽
licet aliqua forma horum inferiorum esset cae teris omnibus multo persectior, & praestantiori modo contineret, quidquid in alijs continetur , si tamen aliae minus perfectae essςnt diuersae rationis, & diuersum praestarent effectum , maneret quidem in materia appetitus naturalis ad illas non elicitus, sicut nunc manet ad alias , cum materia coniuncta est animae rationali, quae omnium perfectissima sorma est, idem dicendΗm est de appetitu ad scientiam per species acquisitas e nam si seriamo fit de appetitu , & desiderio elicito, fatendum ingenue est extingui, & satiari posse talem appetitum , habita scientia perfectiori per species infusas , sicut in alijs casibus diximus extingui , & communicari appetitum elicitum rei minus perfectae per adeptionem persectioris : si vero sit sermo de appetitu innato, seu naturali potentiae cognolcentis, di- 'cimus , non cessaturum talem appetitum in homine, etiamsi ei daretur scientia perfectior per species infusas i quia adhuc intellectus illius posset talem scientiam habere , & quandiu eam non consequeretur, esset illa scientia priuatus, ac proinde per modum desiderij, & . appetitus naturalis in eam inclinatus. Quare 'dicendu est , appetitum elicitu naturae humanae in Verbo existentis satiatu quide esse personalitate diuina, eo quod tali aestimat humanitas diuinam personam , ut pro nihilo ducat Propriam , tamen appetitum naturalem illius non esse satiatum po rationes superius dictas.
255쪽
personalitas phopria satiat appetitumhumadinitatis , ergo multo magis illum 1atiabit personalitas incrcata , quae perfectior est. Verum argumentum facile est, quoniam appetitus naturalis solum conuenit potentiae naturali ad naturalem formam , quae est naturalis eius perfectio: quare inclinationi , & aps Petitui natur ii alicuius potentiae naturalis adaequale respondet forma naturalis propria: ad 1upernaturalem autem formam nequit esse inclinatio , & appetitus naturalis , quialteque potentia naturalis esse potest, & ideo humanitas satiatur personalitate sua propria, quia est actus adaequatus potentiae inclinationi , & appetitui naturali humanitatis , &dum habet talem personalitatem , non habet' appetitum naturalem ad personalitatem In- Creatam , eo quod humanitas numquam ha beat potentiam naturalem , sed obedientia
tem solum ad illam. . . . . . .
Dis luitur ne ius ar umentum eis sidems . ' opinionis.
Pos erius argumentum maiorem prς se fert dissicultatem, atque ideo in eius solutione amplius immorari oportet: in primis autem monere oportet illud arxumentum solum vim habere i n opinione eorum, qui censent, pro p riam
256쪽
Priam personalitatem , quidquid illa fit, probuenire ab ipsa natura, sicut a causa em cienti, aut etiam hormali: in sententia vero eorum, qui . dicunt, naturam solum esse subiectum proprie personalitatem , & causam materiaialem illius , nihil omnino difficultatis habere Nam ut ostendimus tia diffinatisneas capite vis solum inferri potest aut causa: efficienti, aut formali, si contra internum impetum eia fectus illarum impediatur, materiae autem nulla vis inferri potest in eo, Ut careat ali qua perfectione , seu forma , quantumuis si bi naturali: illi ergo, qui existimant, propriam personalitatem procedere a natura ipsa, siue tanquam ab em cienti,siue tanquam effeci ram secundarium a forma , coguntur etiam isteri, naturam humana violenter detineri sine propria personalitate, etiamsi existens in persona Verbi dicatur satiata , & appetitum non habere ad propriam personalitatem : nam quouis modo de appetitu philosophentur, negare
non possunt, internum conatum naturae humanae , ad producendam suam propriam personalitatem , hoc est, internam Virtutem , in promptu esse ad eam producendam, atque re ipsa producturam illam , nisi a fortiori agenti impediretur per unionem alienae personae: uocirca si per alienam personalitatem impeiatur, necesse est,ut fateantur, eam detineri,& cohiberi contra internum impetum suum, quod quidem est,uim aliqua pati. nam vim inferre alicui ex mente Aristitata a in ea disinutat
257쪽
236 QI AESTIONUM METAPH. diximus , tunc contingit, quando quis conistra internum alicuius impetum mouerit, sedaueritve, neque satis est pro violentia, ut aliquistpatiatur ab extrinseco , & ipsum nihil conferat, Vt ibidem notauimus , idem , quod diximus , sit natura est principium essicax suae Personalixatis', eodem modo dicendum est, si sit causa formalis illius, ut aliqui esse putant. Respondent nonnulli, non posse aliquid vim pati, ob solam priuationem alicuius formae Iibi naturalis, nila talis priuatio proueniat ei ex actione , & forma contraria , dc repugnante ipsi appetitui naturali, non autem si Proueniat ex forma 1upernaturali, aut non contraria. Cum igitur in hoc mysterio humanitas priuetur propria personalitate per formam lupernaturalem, ad quam natura ipsa habet obedientialem potentiam, & quae non est Contraria, neque inconueniens ipsi naturae, dici non potest , priuari propria personalitate per formam contrariam, & repugnantem. Hanc vero doctrinam exemplis confirmant suo iudicio notissimis : nam materia non patitur vim , quia priuatur una krma per aliam sibi etiam connaturalem , pateretur autem , si priuaretur ea forma per aliam sibi contrariam, & repugnantem , sicut aqua patitur vim , quando priuatur frigore per calorem: eodem modo manus hominis , licet grauis sit,non patitur vim, quando sursum ab anyma mouetur, quia ille motus alia ratione est ipsi manui magis connaturalis.
258쪽
Verάm,ut saepius in meis scriptis admonere soleo, non licet vitis, doctis, & eruditis, defi- nitiones retum immutare, additis, aut sublatis quibusdam , ea sola ratione , ut suas opia mones a dissicultatibus , quae ipsis opponuntur , tueantur: nam si Vnus pro voluntate dicat , ego existimo , hoe esse violantum, alius etiam eodem iure dicet, illud non esse violem tum, sed aliquid aliud , & ita nullum erit nobis principium firmum quo disputationes nostrae niti possint. Cum igitur ex Aristotele ais
Ethicorum M Eudemium circa medrum violentum sit: cum feris quidpiam praeter internum
impetum mouerit, sedaueritvo: ut in praedictis di utatione explicauit ostendens Illud,praeter. apud Aristotelem, idem quod ,contra,Vnicumque aliqua priuatio proueniret alicui ab existrinseco contra internum suum impetum hquacunque Arma illa proueniat , violenta erit ei talis priuatio , quae significatur ab Arcstotele illis verbis , seaaueritve: sicut etiamsi motus, aut forma alicui ab extrinseco imp matur, erit etiam illi violenta, quia contra internum impetum, & essicacitatem est impressa: quod autem talis priuatio illata contra inisternum impetum sit alicui impressa per se mam supernaturalem, vel alias connaturalem, nihil obstat, quominus talis priuatio sit contra internum impetu ae proinde violenta: quare si negatio propriae persensitatis in natura humana est contra internum impetum naturae , etiamsi illa non proueniat ex forma
259쪽
,18' et v set IONVM METAPHYS.Contraria, & inconueniente naturae,sed ex supernaturali;nihilominus vim patietur ipsa natura , quandiu talem habuerit priuationem. Ρorro autem e cempla,quae praedicti Doctores afferebant, in confirmationem suae doctrinas, parumhabent momenti: nam materia , dum priuatur una forma sibi connaturali per aliam
AEtiam connaturalem , non ideo non patitur
Vim , quia ea forma priuetur per aliam con- naturalem , sed quia non priuatur ea contra internum impetum , eo quod in materia , &subiecto ad recipiendum nullucuesh internus impetus , contra quem vis aliqua inferri posia: sit,ut milia Anyreatione probauimus: aqua ve- To ideo, patiturivim , qzando calefacit, non
-solum quia recipiti calorem, sed etiam quia
priuarurfiigore. suo contra suum intermo impetumnestiaenim in aqua non solum ad recipiendum frigus prirentia, sed etiam ad illud producendum in se ipsa vis aliqua, & effica
citas 3 quam iure vocamus impetum e motus . autem manus; I fit ab unisna,& quidem na--turalis , si comparetur cum virtute animalis . motrice , si Vero comparetur cum grauitate
manus, est Violentus ; qeque mirum est,quod quidem animali, ratione diuersorum principiorum, Sc virtutum , idem modus sit violentus, & naturalis , ut in ea etiam dissutatione explicuimus, & hac ratione animal fatiga tur in motu , quia contra grauitatem suam corpus suum mouet, sicut fatigatur etiam de . . serens onera grauia.
260쪽
Nrsv Io v N DE c IMA. Qua in respondeo, ideo humanam naturam non pati vim aliquam , dum priuatur propria persenalitate , quia ea non caret contra internum impetum aut efficientis causae, aut formalis : humana enim natura tantu est 1ubiectum , & materia recipiens propriam pessionalitatem: subiectum autem, & materia ali ius formae , ratione cuiuscunque potentiae passivae, nulla potest pati vim, vi r .a.di sis tamne illa as monstrauimus, & idem plane doce auctu, Thomas quaestione s. de potentia, articulo μ ad ra. ta noster Atilina idem sensit 'i. --
Porro autem personalitatem non produci ab ipsa hatura, neque ab ea formaliter promana re , mihi habeo persuasum ex eo,quod suffita ciens causa assignfatur personalitatis eadem,
quae assigilatur etiam naturae, ea vera est, aut Deus producens , vel conseruans naturam,
aut causa cre4ta generans ipsam naturam; id autem veru existimo k no quid creatio fit stibia sistentium; ac proinde debeat personalitas, seu subsistentiet eade ratione cromi, qua Cre turnatura nam aliqua natura subsistens non creatur , sed generatur , ut humanitas subsistens, sicut t. parte . diris uratione a '. cap. 3. Pro bauimus, ac proinde subsistentia illius no cream e , neque concreatur, sed congeneratur. Sed quia eadem cauta, quae producit esse na- turae , producit modum essendi naturalem ipsius aut modum quidem per se in subsantia, modum autem inextitendi in accidentibus.