장음표시 사용
261쪽
a o u AEs TlONVM Ma AP Iros dentibus . nam agens, quod ex se completam virtutem habet producendi substantiam existentem , cui non habebit eam , ut producat per se existentem p qui vero docent, substantiam quidem existentem produci a Deo , aue ab alio generante. modum tamen per se produci ab eodem , media ipsa natura substantiali producta , superflue satis mediam illam activitatem naturae assignant, cum ipsum generans , aut Deus creans naturam rufficiens, dc proxima causa commodius esse possit. At quaeret aliquis , virlim eadem actione produ-Catur natura humana per se existens , & exi- .stens sne illo modo per se , nempe, quando producitur in natura aliena, vel alueria λ Reia spondeo diuersa actione produci secundum modum , non quidem quia respondeat pecu
liaris actio ipsi modo per se existedi gictincta
, ab actione,qua producitur ipsa natura secun- dum se sine illo modo, sed quia sicut natura producta cum illo modo aliter se habeat, quasne illo , sic etiam actio, quae terminatur ad naturam cum modo, aliter se habet, a am illa , quae terminatur ad naturam sine illo modo. Conciugamus igitur, ideo nulla vim pati naturam humanam qn Verbo, dum Caret propria personalitate ; quia ilIa non caret contra
internum impetum etficientis. Porro autem non carere sua personalitate contra internum
impetum cauta formalis , si quidem effectus,n eo genere semper consequitur suam causam , natura autem humana esse potest sine vali
262쪽
DIS: PUTA TIO v NDEe I ' Α. . a rtali modo: Nomigia vero,qui putant,propriam subsistentiam natura: humanaeue seu personalitatem esse ipsim existentiam naturae , Contendunt eam promanare ab lysa natura in genere causae formalis , non ut primarium , sed ut secundarium effectum , sine quo natura ipsa esse possit. Ego tamen primum non L-tis intelligo hoc genus secundarij effectus,
in genere causae formalis. Deinde existimo, exilientiam non distingui ullo modo ex natura rei a re existenti , neque rem sine sua existentia existere Dosse, ut disputatione I. eX pro festa probabo: rortassis tamen in hac sententia fuit sanctus Thomas, eum dixit in hac tertia
parte, ruaesZione 16d articulo ra. in corpore z atque
ad primum personalitatem propriam naturae humanae causatam esse ex principijs ipsius naturae , nisi quisli velit - interpretari non de
principiis effcientibus, aut formalibus , sed
materialibus , ita ut natura humana solum
sit causa materialis suae personalitatis , illud tamen mihi persuasum habeo , snctum Thomam non sensisse, personalitarem promanare ex principiJ' naturae humanae in genere hausae essicientis. illa enim noua actio, cuius principium, quo, sit ipsa natura, commentitia mihi videtur. Postremo . sicut dicimus , naturam humanam in Uerbo non pati vim , CX eo quod careat sua personalitate , licet appetat illam , Mnondum habeat, sic etiam dicendum est, in personalitate diuina quiescere , primum quidem
263쪽
dem. appetitu clicito , quia multo magis ei placet personalitas illa diurna , quam propria,& ita non solum non aegre fert alienam ., sed multil magis de illa gaudet, ac proinde iri ea. quietest. Deinde vero appetitu naturali non clicito,quia licet hol appetitu naturali appetat pxopriam personalitatem, neque hic appetitus csatietur aliena persona o nihilomi-rius , Mia personalitas diuina , quam habet, ei masime congruit neque ullo modo repugnat in ea quiescere dicitur e comparatur enim natura humana cum diuina personalitat Amr ni odu 111 complacentiae; & ita per modunk quietis . quia tamen non extinguit Omnem appetitum natur*lem, non est quies adaequata, veluti quando materia habet v- . nam,so ranam , dicitur in ea quiescere , licet aliam apputat, quia ei, quam habet. Compam ratur pep modum delectationis,quae se habet Ut quies,in ea tamen non quiescit adaequate, 'quia aliam etiam sappctita
An inuentiast requisita e arte principi
C A. P. I. Contra nun am Caietani,& recentiorum baitur vera doctrina. . C A P II. obiectiones contra doctrinaran praece dentis capitiss-ntHr.
264쪽
Contrasententiam Caietani & reoentiorum s bilitur vera doctrina.
SEnsus φιaestionis est, an subsistentia debeat intelligi aliquo modo prior Operation ipsius naturae , quod potest duobus modis . accipi: altero, ita ut sir principium esticiens
partiale cum natura ipsius OPurationili, ia1-ὼtero , ut saltem sit conditio .ncCessaria tenens se ex parte naturae, ita ut nasura substantialis prius intelligatur affecta modo subsistentiae quam possit operari: st hoc posterio-.ri modo videntur lentIre, aliqui domi csubsistentiam etae priorem operatione, de ip- ponit Caiet sin hoc articu* : arbi ratur mim, totum esse substantiale , siue sit natura v siue modus illius . cile aliquid prius qualibet op ratione procedenti a natura subs antiali, quod probant, quia actiones sune suppositorum : ergo ex parte principi, operandi requiritur subsistontia personae propriae vel alie nae 2 antecedens putant esse prolψquium ristotelis ι Asis Ficar, cuire r. dieit enim ibiis , iationes , δοῦ passiones non esse uniuersa lium , sed singularium ζ Ille au cm. sum non uerit distinctionem supposit, a natura singulari , pro eodem accipit, singulare , α suppositam. Eandem propositio mi Eri - buunt Damasceno libro a. dε ως, ω', 3 - 'mi
265쪽
principio , ubi quatuor distinguit, iuxta translationem Fabri his verbis : Aliud est actio, aliud activum aliud actus , & aliud agens:
postea subiungit agens esse personam: ex quiabus verbis ortum habuit communis illa propositio: Actiones sunt suppositorum.' Uerum haec doctritia caietani. 's recentiorum nobis probanda hon est .essicaciter enim mon- strare possumus, subsistentiam propriam , aut alienam non esse conditionem ex parte principij requisitans ad agendum , ted naturae ipsi substantiali posse tribui actionem , tanquam principio agenti , quod vocari solet in scholis principium, ut quod , nam eius dem est operari ; cuius est produci esse:
quare si aliquid est , quod producitur , &
quod est , erit etiam quod operatur ; atqui natura substantialis est id , quod producitur,& quod est; pilus enim prioritate natura
producitur natura generatione , quam ter minetur, 3C anima rationalis creatione, quam
vniatur: id namque quod terminatur, & vnitur, prius est produinum . quam terminetur,& vniatur: ergo natura est id, quod producitur, ac proinde etiam id, quod est; erit igitur id quodoperatur. Adde etiamquod formς acis cicientariaequae sunt in subiecto extraneo , Vecsor in aqua , ita operatur, ut ipsum subiectum nihil conserat ad actionem, sed tantum sit quasi vehiculam ipsarum formarum, di ita tota actio formae tribuatur rergo ip
D erit principium actionis, ut quod , re si
266쪽
militer natura in alieno supposito. Quae vero adducuntur ex Aristotele , Umasceno, probandum actionem postulare ex parte principit, quod , subsistentiam,parui momenti sunt. Primum quidem testimoniuAriuolesiue non solum non confirmat id, quod aduersarij contendunt, verum etiam .ex illo
oppositum colligi potest, si concedamus istaduersarii contendunt) ibi loqui Aristitelem non modo de subiecto , circa quod versantur actiones, sed etiam de principio, a quo
procedunt. Verba enim Aristitelis sunt: Actiones autem , Ac generationes omnes cir
ca singulare sunt. non enim hominem , nisi per.accidens , sanat, qui medetur : ex quibus verbis , si intelligantur ram de principio actionis , quam de subiecto. , circa quod versatur, aperte colligitur, naturam singui rem secundum se, prout ante unionem intelligitur , esse principium, quod operatur, Nam sicut loquitur Arinisteles de subiecto, circa quod versantur actiones , loquitur etiam de principio, quod , earundem; atqui humanitas ungularis abstracte a supposito signioficata , nempe ante unionem, esse potuit vere subiectum, circa quod, actionum , &passionum:quis enim neget, potuisse humanitatem esse subiectum, quod, curationis' ErSo potuit etiam esse principium,quod, actionu:& qua uis Aristoteles non nouerit distinctionem naturae singularis a supposito , tamen , cum ibi
solum aistinguat uniuersale a singulari , &i Q 3 dicat,
267쪽
α 6 eoAEsTIONUM METAPHYs. dicat, actiones non versari circa 'uniuersale
per se, sed solum circa singulare : & adhibeat
exemptam curationis , quae sine dubio versa Tipotest circa naturam singularem , prout a supposito distinctam , aperte sequitur CX sententia Aristotelis , non minus tribuendam esse actionem singulari naturae , quam stippositς , & solum denegandam esse naturae uni
Si vero in praedicto testimonio non loquatur Ariwteles de principio actionum , sed tantum de subiecto, circa quod actiones, repassiones versantur id quod verba ipsa reciaetata aperte declarant; nulla siquidem, vel leuis mentio,iit principii eY hraedicto loco Aristotelis no potest ullo mcdo deduci vulgare illud axiomar Actiones sunt suppositorum , & non naturarum, sed solum colligi potest, actiones versari non circa uniuersale , sed sima singu laro: ita ut per singulare intelligat tir naturaraaeuis indiuidua , etiam prout a serposito
istincta e &li ac ratione non tantum dicere debemus, circa Uhristum non solum fuisse actionem flagellantium , & passionem ipsam flagellationis , sed etiam circa Chrilli
humanitatem di quate '& ipsam passam &mortuam esse ; dicendum est . Et quidem circa humanitatem praeintellectam , supposito versari posse actionem , & Dasissonem , tanquam circa subiectum , quoa , non Iam ex Odolouuendi deducitur , sed etiam ex eo, quod variata personalitate naturae, ma
268쪽
net eadem passio,& actio circa ipsam, nempe 'eadem febris, eadem flagellatio, C. Vt manifeste constat. Ut autem explicemus mentem Damassent, citati pro illa vulgari propositione : Aetiones sunt suppositorum : recitanda sunt hic ver-ha ipsius secundum translationem Bilbi, quae ita se habent: Scire autem conuenit, aliud esse 'iργειαv, id est, virtutem .operat racem, &aliud ἐπιπηαμ v , id est, quod operandi facultate praeditum eli, & aliud opus , '& aliud opstrantem. Energia enim est efficax, Si eL 1entialis Uimae motus ; Energiticon autem natura eae eis , ex qua operatio probreditur': opus vero est ici, quod ex aestio- Ne conficitur . Operans deniqtae Is ; tqui a et ionc perfuogitur , hoc est persona'. Ex quibus quatuor enumeratis a Damasce -- , secundum illud , eluod Graece dicitur,
que Billius transtulit, virtute operandi praeditum , est natura ipsa , quae cum dicatur operativa, dicetur . operans etiam Ut quod . Nam Sc Aristoteles 3. 'de anima , capri e rΜa o ,
inquit Pse tractaturum de ea animae parte , quά anima intelligit, & sapit: ubi non solum naturae , sed animae existenti in toto composito . in quo non est persona fribuit intelligere . & sapere, tanquam principio . ' quod , si quidem inquit , animam ipsam sapere . & intelligere , - media aliqua sui parte , nempe , intellectui. D.
269쪽
Q AESTIONUM METAPRYS.m cenus autem loco citato per operationem,
quam tribuit naturae , intelligit interiorem animae motum. Quod vero dicat postea , ip-1um operantem Graece ἐγερτωτα , esse hyposta sin , seu per nam , non ideo dicit, quia si Ιum suppositum dicatur.Operans, ut quod. nihil enim obstat, quo minus & ipsa natura, quae dicitur virtute operandi praedita, dic tur etiam operans , ut quod ; ted quia persona hoc solum habet, quod dieatur operari Per suam naturam, virtutem autem operandi non habeat in se proxime , sed solum ratione solius naturae : verum ipsam subbitentiam eta se conditionem necessariam,vel aliquid necessario requisitumΑ ut aliquid dicatur operari, tquod , non video vel leuiter insinuari a Da
. CAP. II. obiretiones contra doctrinam praecedentis capitis
FAteor sane , Ioannem Theologum in concilio Florentinoines ione 38.psi medium , in sua dis- Putatione assiimpsisIe , tanquam sententiam tunc comunem Theologorum: Actiones sunt suppositorum: & naturae solum tribuisse rationem principij productivi , Ut quo , non tantum in diuinis , sed etiam in humanis , eo quod suae disputationi accommodatum prinssipium esse videbatur ; id tamen definitum i . nulla
270쪽
nulla ratione suit in Concilio, sed in disputatione assumptum ab eo Theologo, sicut & a lia, quae adhuc sub opinione sent: neque enimia Patrιbus Concilii cam propositionem videmus approbatam, sed concissionem ς quam indE deducere conabatur , nempe G Spiritum fametum a Filio procedere Exemplum etiam Vul- atum est, quod in septima Srnodo Pater quidamisputans cum haereticis, ut probaret', ΑΠ los depingi posse , assumpsit, eos esse corporeos, id quod tunc apud Graecos valde commune erat: Concilium tamen solum approba-int conclusionem,non autem assumptum. ή Caeterum p ter haec obij ciet. nobis as- quis, primum Aristotelem , qui libror. de aisma, capite 4. textu b . ita loquitur; Dicere autem,
animam irasci, vel timere, simile est, atque si quispiam texere animam dicat, vel aedificare: nam melius est, fortasse dicere, non animam , sed hominem anima misereri , vel discere , vel ratiocinari. Vbi denegat actiones animae, ut principio,quod, SI solum eas concedit homini ; ergo eodem modo eas non tribueret humanitati, & naturae, sed supposito. Respondeo , Aristotelem ibi non distinguere naturam a supposto, neque horum distinationem nouissime, ut aduersarij etiam fatentur i, nam & nos ex solo mulierio Incarnationis illam cognoscimus , sed lo itur de anima, quae est physica forma totius humanita-- tis compositae ex ipsa , & corpore : ideo vero denegat eas Operationes animae ; quia non i sunt