Gabrielis Vazquez Societatis Iesu Disputationes metaphysicae desumptae ex varijs locis suorum operum

341쪽

3ao inu AESTIONvM M a T A P Π VS.C A P. VII. R ondetur argumenti prioris sententiae. FVndamenta vero prioris sententiae conis uellere, dissicile non est. Ad rationem Illius , quae unica cit , quod , Videlicet, putent auctores illius , nullum prio nostra incax argumentum inueniri: Respondeo, multas quidem rationes, qum pro nostra sententia asterrisolent,rson multum habere momenti, non tamen omnmo aliquas ericaces deesse , Visuperius ostensum est. Ad testimonia vero Patrum ex dictis etiam facile responderi potest. Ad primum quod eis Primullini, concedimus, duo illa praedicamenta substantiae , relationiS, hoc est, nomina illorum praedicamentorum Deo proprie colauenire, sed non una uoce qua. ratione superius notaui in v s, eundem Augustinum lib. s. de Trinitate , c. Io. diXisse: Si tamen de illo , hoc cst, de Deo , proprie aliquid dici ore

hominis potest: de praedicamentis Vero quae extrinsece tantum de Deo enunciantur, quale. est praedicamentum actionis, in praesenti non curamus. Licet enim actio Dei poneretur praedicliniento,tame non propterea ipse Deus in praedicamento collocaretur. Ad secundum testimonium , quod. est masteni respondeo,vocabula filictatis,& pro-ecssionis, sicut reliqua omnia,Ver sic a creaturis ad diuina trallata ut superius exmonsio, Gais Patribus ostensum est , qui propterea ali-

342쪽

. DISPU TATIO XV I. 3 arquod genus translatio niς in diuinis nominibus concedere videntur, quod ex rebus Creatis omnia illa desumpta sint. Quare non video , quomodo Damasi. dicere potuerit op positum. Idcirco , quod adducit ex cap.3. ad. Ephesos: ex quo omnis paternitas, 3cc. non pro

tris ex diurnis ad humana fuisse derivata: ne-Que aliquis Patrum locum Pauli in eum sensum interpretatur. Neque vero paternitaSeo loco rationem . & dinnitatem patris significat, sed familiam: Graece enim est, quod familiam , seu tribum significat; sic

Psalm. 2I. vertit vulgatus , familiam ; adora bunt, inquit, in consperitu eius uniuersa familia gentium : U Psal . ρs Vbi Latine dicere poterat: Asserte Domino familiae gentium t reliquit nomen Graecum , πατρω , & dixit, patrue gentirim: Hebraice vero est, Misphachol, quod

septuaginta Interpretes Graece transtulerunt, πα- iocis ritatis. ω mera eo igitur cap.3.ad taphesos ponitur nomen V re quod familiam' significat, non v ym,quod Latine paternitas dici potest, quo igitur idem Damascentu uti tur in suo textu, cum dixit: Hoc scire oportet, nomen paternitatis, &c. Deinde obseruandum est, Verbum , nominatur., apud Paulum eo loco non significare idequod appellatur, aut vocatur, sed idem, quod eis. Sicut etiam', Homen, al1quando sumitur pro re ipsa , ad Philip. r. In nomine Iesu omne genuflectatur , ut latius ostendi a lib. de adoratione.

343쪽

di*. r. c.xo. Simile est id, quod in eadem episti;

la, c. i. dscitur : Super omne nomen, quod nominatur, siue in hoc seculo, siue in futuro : hoc est super omne id, quod celebratur. Sensus igitur Paesi ad Epheseos 3 est huiusmodi: flecto genua ad Patrem Domini nostri Iesu Christi, ex quo omnis paterna cognatio, & familia hominum , atque Angelorum deriuatur , qui non solum Christi, sed etiam om- . nium hominu, & Angellorum pater est. Ideb-que non tantum paternitad aeterna, sed temporalis etiam in cςlestes, atque mundanas tripus , & congregationes ipii Conuenit. Hanc interpretationem sequuntur omnes Graeci Patres,chus. hom . . Theophil. Theodor. U Oecumentus in eum locum: ex Latinis vero Ambrosius hanc particulam textus nun urget; Hieron'. autem in paruis Commeritari s habentur 3. tam . simi pliciter exponit hoc modo: ex quo omnis paternitas nomen accepit,sive ex quo omnis reser nominatur: non quod putet, pertranssitionem ex diuinis ad humλna nomen patris chriuatum esse, sed quod omnis res, quae . pater est, patris fecunditatem , & dignitatem, ac proinde quoque nomen ipsum a Deo habear

Caelemna idem Hieronym. in magnis Comme raris , quae habentur in 6. tom. praeclare hunc lo- eum , iuna mentem Graecorum Patrum eXplanat, demonstrans nomen significare familiam , tametsi ipse interpretetur paternit tem & certe vulgatus Interpres, propter pa

344쪽

ranomasiam , hoc est, nominum similitudinem Latine transtulit, paternitas, quod Graece dicitur. Sensus autem Viroque modo recidit eodem, si nomine patemitatis non solam rationem quae generatione consurgit,

sed etiam principatum in quacunque familia,& congregatione intelligamus : ilioqui sit paternitas ex generatione ibi soluta intelligeretur , & significaretur , nulla rati ne esse posset verum , omnem paternitatem quae in cae-hs, & terris est, ex Patre aeterm prouenire, aut nominari ; siquidem in cassisnulla est alia praeter aeternam Dei Patris , haei autem non

est ex ipso , sed potius est ipsemet Ρater: Spi

rituum autem callestium est quiden principatus, at nulla Certe est paternitas et generatio ne procedens. Sic igitur Hieron. in illis Commentarsis explicat hunc locum , et dicat, non solum omnem familiam,& caetua tam Angelorum, quam hominum ex Deo 'atre esse, eis rum etiam omnem paternitates, quam putat este principatum in congregilone: inquit enim : ita puto Angelos, caeteisque virtutes habere Principes sui generis n callestibus, quos patres gaudeant appellari Constat igitur Damascenum non iuxta rentem Apostois praedictum citasse testimoni uir. Ratione quoque probatur pedicta nomina ex diuinis ad humana non aisse derivatat si quidem antequa mysterium Pinitatis munis do manifestaretur , iuxta ctusque linguae

idiotata, homines patres appellantui, dc filij X a gene

345쪽

' 33 ' AE S T I Q N v Μ Μ E T A P Π Y g. generationis quoque nomen in humanis tanto antiquius est, quanto prius humana generatio cognita fuit, quam diurna. Nomen etiaspiritus,ut natauit Basil. ex rebus creatis, nempe ex aere hirato desumptum est, & ad diuina quodamnodo translatum. Eodem modo intelligenius est Dionis. i. c. de divin. num

nib. ubi quasi per illusionem, & accommodationem praeuehum Pauli testimonium legit hoc modo: oc qua, scilicet, diuina Triade, ' Trias omnis id est, Trinitas, in caelo est, at- Ad nillud estimonium Damasieni, exprimis

institutionibu . cap. I. respondeo priori sententiae plane fatere et nisi dicatur, eo loco ei non tam curae fume, docere, Deum esse in praedio Camento , qtam exempla ponere specierum ;generum quorum exemplorum non sen*per requiritu veUtas.

C A p. I. Erores de hac re. CAp. II. Gritas Catholica. .

C A P. III. uuibus modis Dei praesentia in loco describatum

346쪽

DEum ubique esse, ita sompertum est, ut

teste Athanasiis in oratione contra id amamedium , ratio. ,, & fama id apud omnes otitinuerit. Qua vero ratione δε-m Thomis id . confirmet, sequenti di futatωnoxidebindusia Caeterum non defuerunt, qui in re adeo nota, & peruulgata turpiter erratierint. MItto Ant pomorphiras, O tu quo*im profess. disputaui λγω :di ratione a L. qui βt mantes .i DLum corporatum esse ipsum quoque ipito, ac Mς- terminato loco aliquo con Deri cogebantur asserere ; quanuis hic errur de ipsis, expressienon reseratur; neque enim corpore suo posset totam visibilui rerum molem pene a are , t v que esIet. Quocirca optime Nar nafenu st-- Ione M.quae ess se n. de Theologia , probat,

D um non esie corpus, quia secundum.djῶ- nam scripturam ubique ciri Id quod fieri inquit non postet, si corporatus esset. Sed ex ijs , qvi Deum spiritum esse dixerunt, fuerunt ali Di, primum Philosophi deInde haeretisi, postremo viri alias Catholici , qui Deum in omnibus non esse assirmarunt. In primis Aristoteles libro de mundo ad Alexandrum asseruit, ipsum non esse alibi, quam in caelo,' sicut Rex Persarum non in omnibus civitatibus , scd in Regia yrbe Ecbatanis , aut '

347쪽

Susis esse solet. Nec solum in eo libro, quem multi Aristotelis esse negant , sed primo et iam de caelo , capite q. circa finem, Deum , omnesque intelligentias , & spiritus non intra, , sed extra caesum esse contendit. Ρost Ariast,telem in eodem errore videntur iuisse M. . uichaei, contra quos disputat Augumnus in G- bro contra epinotam fundamenti , capite 16. quod Deum in aliquo loco concludere viderentur. Postremo 'eκ Catholicis Augininus Eugubsenus in ea verba Psalm. I 38. si ascendero in caelum , tu illic es, &c. asseruit, Deum essen-

ac praesentia sua in casto tantum esse,. Miut Sol situ, & eo ore suo in caelo tantum est. Sed quemadmodum Sol omnia haec inferior a loca illuminatione sua pervadit, nec sordidis rebus , quas illusti t , inquinatur: se Deus inquit Eugubinus 3 omnibus rebus '& locis interis eogn1tione sua sidost ' omnia que perlustrat, ac proinde nec locis inferis perturbatur , nec laeditur; quod non subiaitantia sua , Sc praesentia sed sola notitia, dc

cognitione in eis sit. V m. Π-

CAtholica vero doctrina Philosophis etiam

probatissima est,quam traditsanctus Thθ-mm m hoc articulo, nempe , Deum substantia o sua

348쪽

DISPvTATIO XVII. 30 sua in omnibus rebus esse. Supponimus autem ex quaestiohe 3. ipsum esse spiritum, & omni etiam subtilissimo corpore carere. Hanc autem in primis esse Peripateticorum, & Platonicorum opinionem , docet Tullius in prima Academica; refert quoque Aristotelem T. libro de anima , capite ultimo, textu 86. θ' de caelo ad Alexandrum, Taletem Milesiam dixisse , omnia esse Deorum plena. Idem Arintoteles i. de

partibus animalium, capite ultimo narrat, Heraclitum dixisse eis , qui ad ipsum visendi gratia veniebant, nec ad ipsum ingredi voleiabant , quod in casia furnaria esset; ingredimii , quia nec huic loco dij desunt immortales : extat etiam pra clarum Orphaei testimo-hium apud Clementem Alexandrinum, V Cur ita

tum, quod paulo post subbciemus.

- Deinde haec est communis sententia Patrum, inter quos praeter Athanasium, & μώ- Genum iam commemoratos, & alios plures, quos sequenti articulo enumerabimus, Ch f tomus homilia r in caput a. ad Colossienses, Deum ubique esse, certa fide credendum , assirmat. Ex professo etiam id docuit Augustinus lib. Aectuitate, cap 3O. Vbi inter alia de Deo inquit: implens canum , & terram , praesente potentia, non ablente natura. Ad haec in scriptura sacra sunt manifesta huius veritatis testimonia: Ieremiae 23. caelum ει terram eσo impleo. Psalmo 138. duo ibo a con ferita tuo i Et quo a facie tua fugiam ' Si ascenderis in ciniam , tu illic es , si defendero in infernum, ades,&C

349쪽

φ28 Q AEsTIONVM METAPHYs. bi dum assignat extrema mundi loca,in quibus dicit esse Deum , in reliquis quoque Omnibus partibus ipsum esse , plane indicat. Nec fas est haec , & plura alia 1cripturae testimonia alio modo, quam de prassentia secundum substantiam interpretari. Nisi enim hoc modo essent intelligenda , non diceret scriptura Ieremiae Illo 23. um V terram ego impleo, U4 Regum 8. Si enim caelum . θ' cis caelorum te, capere non possiunt: et Iob yr. Excelsoreis est , θ' quid facies, profundiιν. inferno, θ' -- de cognosces ' Longior terra mensura eius, 3cc In quem sensum haec , &alia complura scri- .pturae loca sancti Patres intellexerunt. - Qv o- circa Ahalanici Doctores, Inter alia Dei attri buta, immensitatem merito connumerant, quae non solum ab omnipotentia, & aeter nitate, sed etiam ab insanitate essentiae ratione differt, ut notauimuS AJutatio. as.

Quod vero in confirmationem suae sententiae afferebat Eugu initi,friuolum plane est Ouanuis enim Deus substantia sua rebus sorod dis intime adsit,' stulte quis suspicaretur, ab illis ipsum inquinari posse , cum summe spiritualis fit. Id quod optime explicant μιν de sancto mitiore, libro I. de sacra. pari. 3. a pite I p. ef A Lagis Zer in I. distindlione 37. capite, fleti exemplo animae rationalis , quae quia1piritus cst , a corporei leproso non infici tur. Idem exemplo solis demonstrauit Au, eustinus , libro de agone Christiano , cuire I

350쪽

. DISPUTATIO X II. . 329 re natura boni, capite aρ. ob eandem quose

hue rationem, cum sit Deus spiritus,ac proin de immutabilis, etiam si locis inferis tormen-storum substantia sua praesens sit. perturbannequit,sicut neque a corpore inquinari.

CAP. III.

'uribus modis Dat praesentia in loco describatur.

Non solum Dens inscriptura in loco esse dicitur, sed peculiari quadam ratione

praesentia eius in loco significatur. Dicitur enim in cocto esse,tanquam in sede, & throno, terram autem illi esse tanquam scabellum pedum suorum. Quem modum loquendi varie Docti es intellexerunt Eo autem utitur scrip ..tura Isaiae ob. V abfisaepemimero et quo pacto De1 locum, Sc magnitudinem Orphem apud Clementem Alexandrinum lib. s. siromatum prope finem ,θ' apud Cyrillum lib. 1 contra Iulianum psilmedium; Cyrillus ergo in cum locum Isaiae ues. ita explicat: cum Deus sit in rebus omnibus, pretiosiores, quae nomine caeli significantur, dicitur habere tanquam sedem , & thronum; viliores vero, quae terra denotantur,sippedarneum eius esse licuntur. Id ipsum alio modo explicat Damascenus lib. 1 de si e , cap. 36. Vt cre-

Ium Dei sedes dicatur, quod ibi sint Angeli beati, qui ipsus voluntati obsequuntur : ac proinde illuci sit veluti sedes & Homicilium rterra autem appelletur subsellium pedum suo-X s rum