장음표시 사용
451쪽
stantiae, nec operationis princ ipium aut finis aliquo modo assignari porciti Quod ii ipse Deus squae sua est omnipotentiao crearet aliquam ab aeterno su bii antiam absque ulla pror-1us Variatione, etiam secundum accidentia, d operationes in eodem statu permanentem, quae videretur habere veram & propriZm a ternitatem , eius nihil aminus a ternitas estet participata: neque enim res ista ,eiusque duratio, statum illum immutabilitaris ex se haberet, cum 1uae relicta naturat, mutatiCni, & variationi , necessario subiecta osset. Ex eadem doctrina Ricatam de Sahcto Ciflore libro a.de Trinitate capite ψ. asserit, aliud es e sempiternum, aliud aeternum sempiternum namque esse videtur inquit ille) quod caret Initio& fine ἰ aeternum vero, quod carci Vtroque, ScCmni mutabilitate. Subiungit vero: Et quamuis forsitan neutrum sine altero inuenitur; recte tamen inter iacminum signification cim distinguitur cum dicit, forsitan, unum sine alio inueniri, non dubi at, an detur nunc re ipsa aliquod sempiternum, quod careat principio&fine,&vere non sit aeternum sicut Deus: neque enim dubitaret, nihil csse creatum ab aeterno : sed dixit, forsitan , quia non satis constat. an fieri possit creatura ab aeterno, in qua sempiternum sine a terno reperiatur. C A P.
452쪽
C A P. II. Oppositiones contra praedictam sententiam. Contra doctrinam hactenus traditam aliqua possunt opponi. quae dissicilia vi- , dentur . Primum est, de Deo iuxta omnem temporis differentiam Vere praedicat Scriptura , fuit, est , dc erit, Psalmo iis . Ante Luciferum genui te. Prouerb. g. Ante omnes colles
ego parturiebam . Apocalyψι i. M.& i . uri est, o qui erat, & qai venturus est. Ad Hebraeos ι3. Ieru
fus Christus heri cae hodie , ipse. I in saecula. Eih
igitur in Dei a ternitate aliqua successio : alioqui nec verba futuri, nec praeteriti temporis ei pollent accommodari. Huius difficultatis mentionem fecit Plato in Timaeo ; respoi1-det autem his verbis: At qui erat, & erit, quae nati temporis species sunt, non recte aeternae substantiae assignamus : dicimus enim de illa , est, erat, Sc erit: sed re vera . solumelle competit. Eadem fere verba habet μ- et ne nus oratione ψ a. quae est secunda in Pascha, ω Eusebim libro M. de prae aratione Euangelica, capite r. posti medium , Vbi as serunt , rectius de Deo dici, est, quam fuit, vel erit. Hoc ipsum docuit Augulli ius de vera & f ID Religione capite 49. V in illud Psalmi iot. In feneratione GgeAerationem . cI uiro 83. quacitionum quaestione rg. Afferunt vero Naesanetinus, eb Augustinus illud
Exod 3. si t . mi' me ad os: ubi verbo praesentis temporis perseuerantiam Dei, & stabi-
453쪽
litatem persectam in tuo esse dicunt significari Textus autem Hebraicus utitur verbo futuri temporis , ero. Vt denotet incinam Dei durationem sine fine, ut infra Hisputatione sis. ostendemus.
Caeterum quamuis hoc ita sit, si rem ipsam,& aeternitatem Dei in te spectemus, quia tammen communis phratis, dc modus loquendi hominum, nostro aliam modo intelligendi ac commodari debet mo abs re tria illa verba diuersi temporis Deo tribuimus, ut id, quod de
Deo cogitamus commodius significemus.Dei namque aetcrnitatem ad modum interualli cuiusda fluentis pro modulo noltro concipImUS, Vt praecedenti capite ex Naesanet no notauimus. Quare eam comparates cum nostro tempore, in partem praeternam, praesentetra,& futuram,
cogitatione nostra diuidimus: qtque hac de causa voces prsteriti.pr sentis & futuri no in
epte Deo accommodamus , Ut recte notauit Beda iis illud Ioann.is. Adhuc taleo multa vobis citi eri e c. his verbis: Quam uix natura illa immuta
bilis non recipiat, fecit,& erit, sed pantum, est, tamen propter mutabilitatem temporum in quibus versatur nostra mortalitas , & nostra mutabilitas, non mendaciter dicimus fuit. do est,& erit: dicit autem p rcpter mutabilitatem temporum in quibus Versatur nostra mortalitas no alia de causa , quam quia instar temporis, in quo versamur aeternitatem concipimus. Id ipsum non obscure dixerat Naesan υmis oratione 33 qua Ut 3.dς Thcologia , non longe a principies
454쪽
cipio. bi respondens interrogantibus. quanas Filius genitus est, inquit Tunc, quando Pater genitus non est: affirmatque , huic interrogationi commode responderi non posse.quia generatio Dei est supra quando , hoc est , supra tempus: si1bdit deinde etiamsi id , quod supra
tempus est, declarare cupientes temporalem speciem ac significatione fugere nequeamus :etenim hae voces, quando, antehac, posthac,1 principio:temporis eYpertes neutiquam sunt, quanquam vim illis inseramus. Sic ergo oste dit. non poste responderi interrogantibuS qua-do Filius genitus est , quia voces Omn S tem pus significant, ac proinde exprimere non Ualent id quod in Deo est.Tandem quasi corrigens id , quod dixerat, subiungit: Nisi forte
aeuum accipiamus. hoc est,interuallum illud, quod simul cum rebus aeternis CXtenditur,nec
ullo motu definitur: ac si dicat,nisii respondeamus, Filium in aeuo genitum fuisse: sic enim forsan sine ulla nota temporis responderi pose set. Addit vero forsan quia etiam eo modo loquendi a conceptu aliquo durationis, & temporis, non omnino liberamur, quando illud instar temporis fluentis intelligimus , Ut capite praecedenti dictum est. Iuxta hunc modum familiarem loquendi recte Scriptura simul coniungit tria tempora: omniaque simul Deo tribuit. Vt continuam irete Te perseuerantiam denotet. Uritur autem prieterito imperfecto erat,quod significat rem nondum finitam non autem praeterito perfectos
455쪽
t, I s F v T A TI o x x I r. 433' isto, quod finitam denotat, ut exprimat aeter nitatis perseuerantiam: & ideo dixit, qui est,& qui erat, non qui est, & qui fuit: quamuis si Scriptura diceret, qui fuit, adivnpens duo alia tempora , suspicionem omnem suifficienter auferret. Verbo autem , genuit, utitur in praeterito perfecto , non imperfecto, gignebat , ut perfectam & integram generacionem Filij explicet: multo enim magis expediebat integritatem , & perfectionem generationis quam perseuerantiam exprimere. Illud vero ad Hebr. 1 . Iesin Christus, heri θ' hodie, intelligunt misini Rures de ipso secundum humanitatem 1 sed illud ipse , & in saecula de eodem
secundum diuinitatem , ut Videbimus j parte, quaes ione tue. artiento nono. Quod si de ipso secundum Deitatem totum illud intelligatur iuxta ea, quae diximus ,egplicandum est. Duo supersunt circa solutionem huius argumenti breuiter notanda. Primum est, OSPqui clare intuentur essentiam Dei, & quae in ipso sint, cum videant ipsum , & quae in eo sunt, sicut re ipsa se habent, modum,& dura tionem proprii esse ipsius aeque sibi inuicem exprimere possie. Alterum est , cum de Deo
aliquam operationem eXternam enuntiamUS,
ut iustificationem , creationem, appariti nem , &c. optime dc proprijssime uti verbis praVeriti, & cuiusuis temporis : hae namque vere habent successionem , & principio dc sine terminatae , tempore nostro definiri possunt. Quae vero hactenus diximus de o- E e peraci
456쪽
perationibus Dei internis intelligenda sunt. 'Secundum argumentum, in eodem momento durationis indiuiduo duo contradictoria vera simul esse nequeunt: at in aeternitate duo contradictoria sunt vera, ut Petrus aegrotat, & Petrus non aegrotat: Omnia enim tempora aeternitas complectitur, ac prΟ-
inde esie , & non esse rerum simul continete ergo Oportet, ut in ea successionem, & varia instantia assignemus , ne in eodem omnino indiuiduo duo illa contradictoria vera esse
dicamus. Aliqui recentiores non putant, absurdum , in eodem indiuiduo momento altioris ordinis, quale est aeternitatis , duo contradictoria simul concedere, atque eo pacto censent argumento proposito optime satisfieri, sed responsio friuola est: nam instans altioris ordinis non absumit, & euacuat contradictionem, sed propositiones in eo sub statu contradictionis manent, quo pacto igitur smul verae esse possunt si enim in Uno genere durationis & instantis verae esse nequCant , in nullo poterunt, cum in quocunque maneant eiusdem rationis, & oppositionis. Quare respondetur, illas propositi es, quas diximus , & id genus alia non esse contradictorias in aeterna Dei cognitione , aut
in aeternitate, etiamsi in ea secundum esse rei praesentes essent, quoties reseruntur ad diuersa instantia, aut durationes temporis : lum ergo contradactoriae sunt, quando non
solum in aeternitate sunt praescntes, sed et it m
457쪽
D II PUTATIO XXII, 43ς copula ipsarum pro eodem momento temporis rem enunciant, sic autem nunquam Vtraque est vera in aeternitate. Tum vero intelli
gimus propositiones ad durationem nostri
temporis referri; quoties absolute cum nullo acidimento enunciantur: ut cum dicimus: Petrus aegrotat, Petrus non aegrotat et quae
nunquam sub eadem temporis duratione 1unt verae: nam cum verba sint a nobis imposita ad significandum , sub ea duratione res denotant, qua actiones & passiones nostrae definiuntur: sic verbum, aegrotat significat aegritudinem sub tempore praesenti; aliud sub futuro , &c. Sub eodem igitur utraque vera
esse nequit. Vt autem rem enunciemus ad aeternitatem relatam , opus est exprimere illius durationem, quam absolute,& ex se verba non significant: cum eo autem addimento, seruatisque alijs conditionibus, erunt contradictoriar non tamen simul verae,verbi cauissa: aegritudo Petri est in aeternitate , aegritudo Petri non est in aeternitate: quarum altera est falsa; si tamen quis ita diceret; Perrus aegrotat in aeternitate , PetruS non aegrotat in aeternitate : esset etiam contradictio , & B-
ista hypothesi, quod aliquando in tempore
aegrotaret, haec esset falsa: Petrus non aegrotat in aeternitate: est enim sensus : aegritudo Petri nullo modo est praesens aeternitati: ne que vero reddit hunc sensum; non aegpotaro Petri est praesens in aeternitate ; sed, a grotare
Petri non eli praesens aeternitati ; qui sensus E e a falsus
458쪽
436 QN AESTIONVM MET APH. falsus est. Hae autem non essent contradicto riae et aegrotare Petri est In aetemitate , non aegrotare est in aeternitate , utraque enim esset
assirmans, quia altera solum habet negationem ex parte subiem: non negatur, sed infinitanter, ut logici loquuntur;ac proinde utraque Vera esse poteli. Tertium denique argumentum est huiusmodi: duratio aeternitatis maior est hodie, quam heri, verbi causa ; si Angelus creatus fuisset ab aeterno , 3c deinde annihilatus initio mundi, minus durasset, quam si annihilaretur modo : ergo aeternitas habet success1onem praeteriti, bc futuri; alioqui nec maior, nec minor esse posset, cum accessio non fiat nisi praeterito. Respondeo primo, hanc non esse veram,&propriam aeternitatem , de qua nunc loquimur: Vera namque aeternitas non potest habere terminu : sed si Angelus ab aeterno crearetur eius aeternitas elle participatae verum
quia de illa,sicut de aevo, ita iudicandum est, ut nulla in eis possit esse successio, oportet adhuc alio modo argumento satisfacere. . Dico igitur secundo , sicut de tepore quod fuisset ab aeterno, diffutatione 26. cap a. dictum est i licet durationi, quae est ab aeterno , siue
habeat successionem, sicut tempus, siue non, sicut aeternitas etiam participata , possit aliquid addi, non ideo esse maiorem, aut minorem ; nam maius,& minus proportiones sunt finitae quantitatis, & durationIS. . Addo
459쪽
Addo tertio , si ex parte infinitatis non repugnaret, nihil aliud obesset, quo minus inter
aeternitateS participatas una effet maior alia: ex hoc tamen non fit, ut in aeuo , aut a ternitate sit aliqua' successio : neque enim ideo diceretur unlim aeuum maius alio , aut Vna aeternitas participata maior alia, quia uni fieret accessio futuri: sed quia unum aeuum , aut una aeternitas in se ipsa talis naturae esset, &perseuerantiae, Vt nata esset maiori spatio nostri temporis definiri; vel saltem, quia nostra cogitatio maiori interuallo fluente unum aluum , aut unam aeternitatem metiri posset, quam aliam. Quocirca , dicere pomamus, aruum, & aeternitatem hactenus durasse; ad uerbium tamen , hactentis, nullam successionem in aeuo , aut aeternitate denotaret. Ideo optime Plato in Timaeolico citato de vera aeternitate, quae Deo conuenit, inquit: A terna autem subst antia , cum eadem semper, &immobilis perseueret, neque senior se ipsa sit unquam , neque iunior, neque fuit. hactenus , neque erit in posterum. Quibus Ver- bis docere voluit, in aeternitate secundum se nullam esse successionem ; cum vero in Scriptura Deus dicitur antiquus dierum, & quod senex Prophetis apparuerit, dimim est , ad .
significandam antiquam Dei aeternitate, non autem mutationem iuuentutis in senectam.
460쪽
An vnm Detus auctor omnium rerum.
C A P. I. Ruri errores haeretico m. C A P. II. Catholica doctrina contra haeretissistatuitur.
ADequam doctrina Catholicam in me
dium afferamus, & confirmemUS , Vario S errores recenssere operae pretium est. Prima igitur haeresis fuit Simonis Magi, qui omnium primus ex Eu ngelio haereticus , ut auctor est Tertullianus loco insta citando, hunc munis dum visibilem , & homines non a Deo , sed ab Angelis factos fuisse : Angelos vero ex seipso, & ex muliere quadam circumlatrice, quam Helenam vocavit, progenitos elIe dixit : se enim esse Spiritum sanctum, & Deum,a ctabat. Sic scribunt Irenaem libro I. adiser-fω haereses capite 2o. V 21. Epiphanius haeresia I. Theodoretus libro I. haereticarum fabularum capite S Tertullianus libro de prasriptionibus capite 46. qui addit, hunc Simonem se appellasso infinitam sapientiam, & Iudaeis tanquam filium apparuisse r ad Samaritanos autem tanquam Patrem descendisse : ad alias vero gentes xanquam Spiritum sanctum accessisse, iactitabat.