장음표시 사용
271쪽
IN sAT YRAM xiv. , aistri sidus, o nigri patietur carceris uncum, Aut maru AEgei rupem, sicopulosiq-frequentes,
Exutibus magnis, parua gaudebis amara minis inuisi, tandemque fatebra laetus Necsurdum,nec Tiresiam quemquam esse Deorum. cnisTAM GALLi. J Gallorum, inquiiplinius retrati, sint diis:
larei praecipue in penatet his placabantur. QvAE NON Dic Nio R HosrIA v ITA.J Id est puram victimas esse digniores vita quam ipsi sint,& propterea eas non mactant. NATVRA MALORvM.J id est sceleratorum. svpEREset coNsTANTi A.J Id est habundat constantia,quasi dicat constantiissimi sunt in scelere peragendo. FiNEM posvir sivi.JIa est quis unquam coepit peccare, ut postea sua
sponte desisteret. ATTRiTA DE FRONTEdid est perfricata: nam perfricare frontem est pudorem deponere. Plinius, perfricui frantem cr nihil profeci. Ma tialis: Essi posticuit'ntem. pHuitquepudorem. Hoc ait Iuvenalis ut spem iniiciat Caluino perfidum illum daturum poenas,quia committet alia scelera in quibus deprehendetur. MAGNis Exu Lillus. J Id est magnis ciuibus qui missi sunt in ei ilium
TtRε si A. J Thebanus,in alia parte sabulae notus, in morte non satis. Pausanias vero scribit eum sui illa captiuum Graecorum cum filiis Polynicis, cum duceretur delphos bibisse ex fonte Thilius avnde periit: plura de hoc scripsimus in commentariis Properth.
PLurima sunt Fusicine Gama dignasinistra,
Et nitidis maculam, ac rugam figentia rebur,apuae monstrant ipsi pueris, traduntque paremur. Si damnosia senem iuuat alea, ludit se haeres, Bullam Jaruoque eadem mouet arma fritilla.
272쪽
a. ortu RiMA. J Causam affert hac Satyra, quare tot existant quottidie
scelerati,& inuehitur in patres ipsos quorum exemplo ait teneras liberorum mentes ad vitia formari .inscribatur igitur Satyra:Depraua liberorum institutione, ad Fuscinum scribit amicum. ET QvOD MAIORvM VITIO, SEQV.iTURQUE Mi NOREs. J Non in omnibus codicibus hic versus extat , nec puto en inserendum: nam argumentum hoc versu & altero qui non apparet comprehendebatur : sed temere insertus est Satyrae: quod series elocutionis indicat: bene enim sequitur.
Et nitidis maculam atque rugam.
DAMNOsA ALEA.J Nam grandis pecuniae aceruus aleae committebatur teporibus Iuuenesis supra, psita sed luditur arca , de hoc carpit eo etiam inuidiosius,quoniam Domitianus quem saepe notat usque ad reprehensionem,ea oblectabatur. EADEM ARMA. JEadem instrumenta lusoria. FRITiLLO. J Porphyrio interpretatur alveolum, hoc est tabulam in qua dis currunt tesserae. Varro magi da etiam appellat. PARvo. J Puero conuenienti.
Me de se melius cuiquam pera repropisqπο
concedit iuuenis, qui radere tubera terrae, Boletum condire, es eodem iure natantes Mergere ficedulas didicii nebulone parente, Et cana monstrante gula, cum septimus annus i Transierat pureo nondum omni dente renato: Barbatos licet admoueri miste inde Magistros Hinc totidem, capiet lauto carnare paratu Semper, es a magna non degenerare culina. Mitem animum, es mores modicis erroribus aequus Praecipit, atque animos seruorum se corpora ne raMateria constare putat, paribusue elementis: . An saeuire docet Rutilus, qui gaudet acerbo
Plagarum strepitu es nullam Sirena flage is
Comparat Antiphatis trepidi Laris ac Pol phemus3Tum felix quotiens aliqui, toclore vocato Vritur ardenti duo propter lintea ferro: ui uadu iuueni laetus stridore catenae ciuem mire ami mut inscripta ergastula, carcer E iuui,eu Litavi non adulteraLarga
273쪽
Filia, quae nunquam maternos dicere moechozam cito, nec tanto poterit contexere cursu, D non ter decies restiret, conscia matri
Virgo fuit: caeras nunc hac dictante pusidas Imput, O ad marchos dat eisdem ferre cinaedu.
sPERARE MELivs. J sperare se sore frugaliorem & meliorem pa
I ict DVL As.J Ficedula auis inter ganeata obsonia,ab Apicio iure conditur ingenti patina. cvLA CANA.JId est patre sene gulo .RENATO. Rem naturalem exprimit: nam ut scribit Plin. homini se .
ytimo mense nascuntur dentes, mutanturque & renascuntur homini, cani,leoni,iumento, ruminantibus. BARBA Tos illonorum morum i ludiosos, Persius, barbatum re de magistrum ,
Monicis ERROR Bus.l.i pater paulatim ducit filium per errores,quibus sit idoneus & aptus propter teneram aetatem. Ru Ti Lus. J Ponit Rutilum pro quocumque caeden te,quoniam lanista docuit laniatores quos caedebat. AN TipHATEs. J Antiphates homines solitos vesci carnibus humanis tradiderunt nostri,&in Scythia multa eorum genera suisse scribunt Min Sicilia Cyclopes idem iactitasIe. in quo miror grauis historiae autores dillentire: nam Tucydides in septimo his oriatum Cyclopes fabulosos futile scribit: Pliniux aute in septimo pro vera historia tradit eos, ct fuisse aliquando, de comedisse homines. In Italia Laestrigones ad Caietam idem iecisse pei hibentur, teste Homero qui scribit Vlyxem per uenisse domum Antiphata regis Laestrigonum, quem uxore foro ac cersivit,& unum ex sociis minis ab Vlyxe ab eo fuisse absumptum, reliquis terrore diffugientibus. PROPTER Duo LiNTEA JAEmulatio est Catullianamam & Catullus in larem inuenitur. LiNTEI hoc est sudatij,quo tergebantur corpora in thermis. IN sciMPTA.JId est notatis signis in fronte. cARcER Rus racvs.J id est,in quibus ergastulis vinciuntur serui, tanquam in carcere ad opus rusticum. LARGAε. J Mulieris moechae, & adulteriorum infamia notae nomen est temporibus Iuvenalis. Fuit item Largorum semilia. quamuis nonnulli codices hab. ant Titus Largius, non Largus: sed hic Largae ut dixi nomen proprium est moechae. Fidentinus praeceptoris consilio large contendit legendum pro adverbio: quamuis nunquam filias ad uerbi rum legerimus, quae enim fuit filia indocte, aut iura tunc aut sita ii
274쪽
a. a. CALDERIO COMMENT.n e nierks τε l Ego non intelligo quod mater dictaret quotidie: sed quod ipsa exemplo materno iam didicerit scribere ad adulteros, de
iam scribat tanquam mater dictaret. 4vs ILLAI CAER As.J In pugillaribus vitellani sicis Eois. JId est spadonibus mollibus: nam mulieres spadonibus secuis utebamur,de quo extant epigrammata Mata
Sic natura iubet, velocius o citius nos Corrumpuut vitiorum exempla domestica, magno Cum subeant animos auctoribus. unus es alter For is au haecsperant iuuenes,quibus arte benigna Et meliore luto xit praecordia Titan. Sed reliquos fugienda patrum vestigia ducunt, Et monstrata diu veteras trabit orbita culpae. Abstineas igitur damnis huiusice senim vel 'Vna potens ratio est, ne crimina nostra siquantur Ex nobis geniti: quoniam dociles imitandas Turpibus acprauis omnes siumus, ct CatilinamVuocumque in populo videas quocumque sub axet Sed nec Srutus eris, uti nec auuncubo quam.
l dicta foedum visuque haec limina tangat,
Intra quae puer est. procul bivc,procul inde paestae . . Lenonum, o cantu pernoctantis parasiti. Maxima debeturpureo reuerentia si quid 'Turpeparis, ne tu pueri contempsieris annos:
Sed peccaturo obsistat tibi sibus infans, Num si quid dignum censorisfecerit ira,
Guandoquidem 6 similem tibist non corpore tantu Nec vultu dederit,morum quoquesbus,o cum Omnia deterius tua per vestigia peccet, Corripies nimirum, cr castigabis acerba Clamore, aut post haec tabulas mutareparabis. Vnde tibifrontem, libertatemque parentis, Cum facias peior en λ vacuumJue cerebro , Iam pridem caput hoc ventost cucurbita quaerat Z .
molle ventura,caessabit nemo tuorum. . s. l. Verre pauimentum, nitidas senis columnas: rari cum tota defendat aranea tela:
Hul et argentum; vasa spera tergeat alter:
275쪽
IN s A PYRAM XIV. a bynx domini fremit instantis, virgamque tenentis. Ergo mister trepidas ne stercore foeda caniuini tria dis liciant oculis venientis amici, perfusa lutosii porticus, o tamen uno Semodio scobis haec emendat seruulus unu3. Istud non agitas, visanctam silius omni
Sic NATURA IVBET. Natura,inquit,comparatum est,ut potius Gr-memur ad sectera de vitia quam ad virtutem, & legas coniunctim cum inserioribus. MAGNis AVTORis Vs.l Id est,quos non pudet,quum videant eorum scelerum esse autores viros magnos & quos obseruantic AT ILLINAM. JHunc ponit pro malo ciue,quasi dicat,sponte sua mali ciues nascuntur & fiunt. BRVTvs ET A NCVLVS BRVTI.1 Id est Cato,hoc est non reperientur boni ciues quales fuerunt Brutus & Cato. TABvLAs MuTARE PARABis. J Hae sunt minae paternae: nam patres solent filiis minari delinquentibus, se mutaturos testamenta,& alios scripturos haeredes.cv RBiTA VENTOSA.JCorneum est vel vitreum vasculum:quo sanguis educitur. Ventosam dixit quoniam flammae vento corpori & carnibus admouetur. Cucurbitam fructum Virgilius appellat seminosum Celsus idem vas per diminutionem cucurbitulam dixit.
s.carur Hoc. J Id est mediam venam quae solet expurgari insanienti-vAsA AsprRA.J Id est anaglypta de exsculpta in asperitatem.
Adiciat sine labe domum, vitioque carentempGraium est quod patriae ciuem, populoque dedisti, Si facis vi patriae sit idoneus, utilis agras, i Vtilis es bellorum, O rebus pacis agendis . Plurimum enim intereris quibuου artibus, o qui hunc tui Moribus instituas.serpente ciconia pustos Nutrit, se inuenia per deuia rura lacerta: Isti eadem sumptis quaerunt animalia pinnis. Vultur tamento se canibus, crucibusque relictis Adfrtus properat, artemque cadaueras assert: Hic est ergo cibus magni quoque vulturis, OsPascentis propria cum iam facit artire nidos. Sed leporem aut capream famulae Iouis es generos Insalsu venantur aues, tuncpraeda cubili
276쪽
apud Ovidium in fastis de Suetonium, ut in eius commentariis dixi
rosioεsdspado libertus suitClaudi j Imperatoris de quo Suetonius, libertorum praecipue siu exit Psidem parinem, quem re Britannica triumpho inter militaret iras M Tapura donauit , ct notat teinpora sua, inuehiturque inopes libertorum. A
atoidam senili metuentem sabbata patrem
dupraeter nubes,or caeli numen adorant, 2 distureputant humana carne sistam, a pater ab inuis mox se praeputia ponunt. Romanas autem soliti contemnere leges Iudaicum edisiunt,o struant, or metuunt ius Tradidit arcano quodcumque volumine Moses. Non monstrare vias,eadem ni acra coleno:
uasum ad fontem solos deducere verpos. Sed pater in causa,cumptima quaeque fuit lux
naua, o partem vitae non attigis vitam. Sponte tameu iuuenes imitantur, caetera solam Inuisi quoque auaritiam exercere iubentur. Fallit enim vitium specie virtutis, o umbra,
Cum sit iriste habitu, vultuque or veneseuerum, Nec dubie tanquam frugi laudetur auarus, Tanquam parcus homo,or rerum tutela suarum Ceria magu, quam fortunas si struet easdem, Heseridum serpens aut Ponticus, adde quod hunc, Guo loquor, eregium populus putat atque verendum Et pater ergo animi lices credit auaros, Mui mirantur opes, qui nulla exempla beati Pauperis eseputant, iuuenes hortantur ut illam Ire viam pergant, ct eidem incumberesectae. Sunt quaedam vitiorum elementa his protinus illas Imbuit is cogis minimas edisicere sordes. Nox acquirendi docet insatiabile votum Scruorum venires modio castigat inquai Hi vj aerii cem .quippe his crescuntpatrimonia fabris. Sed cresiunt quocunque modo maioraque ni Incude a induasemperque ardente camino.
277쪽
3ι6 C ALDERIN I COMMENT. Ipse quoque esuriens . neque enim omnias Dei unquam Mucida caeruleipanis consumcre fro D,
Qvan Axs soRTiri. J Iudeos saepe tumultuantes Romae religionis cultu coercuerunt supplicio in primis Claudius & Nero : Inutu quoque metunt Domitiano ad tributum acerbe coacti, nec tamen deerant qui eorum sacris initiarentur, S illorum seruarent ritus. Iuuena .in hos inuellitur publico odio adduinis, & eorum religionem subsannatae deridet. METvENTEM sAB3ATA.JId est obseruantem sabbata ieiunio, unde Iudaei sabbatari j a Martiale dic intur. PRAETER NvBEs ET NUMEN cAE O.' Nam Iudaei,ut Tacitus scribit. mente sola, unum latum numen intelligunt, prophanum qui Deorum imagines mortalibus materiis in species hominum effingat solum illud & aeternum neque mutabile neque interiturum. igitur limulacra urbibus suis ne dum templis habent. Fidentinus his a nobis acceptis deliramenta sua anteponit , nubes exponens, id est,tegem obscuram I
PRAE pvTi A poNvNT. JId est circumciduntur ritu Iudaeorum & more
AEgyptio. nam AEgyptii soli, ut scribit Herodotus, & qui ab iis didicerunt circuncidebantur,ut putiores essent in deorum cultu.
Mos hs.JUt scribit aduersarius Iosephi,Orsephus prius dicebatur Osiridisque fuit sacerdos in Heliopoli dux Iudaeis exuntibus ex Egypto, leges his promulgauit, ne deos colerent AEgyptios, ne animalibus abstinerent quae in AEgypto sacra erant,&ne cum aliquo versarentur, nisi quin eadem sacra coleret. Arsi TVM FONTEM. JHoc dicit ex historia. nam ut scribit Tacitus septimo die Iudaeorum multitudo, quae Mosem sequebatur penuria aquarum in primis laborabat: sed Moses secutus gregem asinorum agrestium,qui e pastu in rupem nemore opacam concessit coniectura herbidi soli largas aquarum venas aperuit: sensus est, legibus Iudaicis, adeo prohibentura Mose versari cum aliis,ut ne via quidem monstretur ab iis etiam ad sontem illum quo sedarunt sitim , nisi eadem secta colentibus,id est, Iudaeis.sr ENs. Historia habet suisse flexuosum sinum maris,qui ambibat hortos Hesperidum,ut scribit Plinius. Hesternum litus medio seruare minutal Septembri/:ecnon disserae in tempore carmeAlterius concham aestitii cum parte lacerti
278쪽
V1 iv fATYRAM XIV. a pFilque sectivi numerata includere porri,
Inuitatus ad haec aliquis de ponte negabit. Sed quo diuitias haec per tormenta coactas,
Cum furor haud dubius,cumsit manifestaphrene sis,
Vi locuples moriaris egenti vivere fato ZInterea pleno cum turget sacculus ore, Cresiit amor nummi,quantum ipsa pecunnia crescit, Et minus banc optat qui non habet .ergo paratur Altera vista tibi, cum rus non se cis unum, Et preferre liber es,maiorque videtur, Si melior vicina sieges. mercaris se hanc,o Arbusta,es densa montem qui canta oliva. uorum si pretio dominus non vincisurusto, Nocte boues macri lagoque famelica cosio Armenta ad virides huius mittuntur aristas, Nec prius inde domum quam tota novalia seuos In ventres habeant ,m credas falcibus actum. Dicere vix poms,quam multi talia plorent, Et quot venales iniuria fecerit agros.
Sed qui sermones quae foedae buccina famae' 'uid nocti hoc inquit tunicam mihi malo lupini, Mam si me toto laudet vicinia pago. Exigui ruris paucis imafarra secantem
Mi Nur At. J Genus condimenti est quod ex rebus minutim conci .
sis fiebat ut docet Apicius variis generibus &nominibus:inter caetera minutal unum fiebat marino pisce liquamine,oleo vino portis capitatis coriandro,& reliquis: dicebatur Tarutiniana,Apicianuin, Marianum dulce: a varietate rerum varium dicitur a Martiale. autumno intem pestiuum erat & sub exitu aestatis. Fidentinus minutal rartem &fru
stum coenae exponit, quum ipse tamen vix tota c*na iit contentus.
coscu M.J id est fabam viridem de qua diximus in commentariis. Martialis. sic NATAM.J Custoditam etiam sieno impresso,Martisis, Hac signata mihi quinque diebus erunt. id est seruabantur. LAC LRTi.JLacertus piscis ex Bethica saxetanus dicitur, a patria ubi
rapitur, tenui, mesae cibus & pauperis cu concha apponebatur. Martia. Cum saaetani ponatur lauda lacerti Et bene si coenas reuehis inuncta tibi.
, DE PONTE.lid est mendi us, ut alibi exposuimus.
279쪽
CALDERINI COMMENT. si cuncia sides simili sorapiens querela: Sι decies lectis diuers in parte tabellis Vana superuacui dicunt chirographa ligni, sexuit isorum quos littera gemmaque princeps
Sardonici, loculis quae custoditur eburnis: Te nunc delitias extra communia censis
Ponendum quia tu gallinae filius albae, Icos viles pulli nati infelicibus ouis. Rem pateris modicam, se mediocri bile ferendam, Sigerus oculos maiora ad crimina. confer. Conductum latronem, incendia sulphure coepta Atque dolo trimos cum ianua colligit ignes: Confer es bos veteris qui tostunt grandia templi
Pocula adorandae rubiginis opopulorum Dona,vel antiquo positas a rege coronas.
Haec sibi si nonsent, minor exta acrilegus, qui Radat inaurati femur Herculs,ofaciem ipsam Neptuni, qui bracteolum de Castore ducat.
An dubitet solitus totum constare tonantem Confer se unifices mercatoremque veneni, Ei deducendum corio bovis in mare, cum iso
Clauditur aduersis innoxia simia fatis. Haec quoia pars scelerum,quae custos Galgicus urbis V que a Lucifero donec lux occidat audii immani generis mores tibi nosce volenti Suflicti una domus,paucos consummedies se Dicere te miseerum,postquam illinc veneris, aude. puis tumidum guttur miratur in Alpibusλaut quis
TActoJId est non prohibebo te dolere. TABEIOsJPugilares intelligit ligneos quos vanos appellant debitores,quamuis in his manu eorum scriptum sit de pecunia his credita.
Debit.rauinu intellit non reddere numm , Vana superu/cui dicens chirographa ligni. RADAT IN AvRAU. J Nam solesant fures laminas vel aureas vel argenteas exstatuis vel le is discubitoriis unguibus eradere. Mar
280쪽
b muris astuti derasa est ingui mini bi Prata, de fulcra quam mr essetuo. Vt in commentariis Martialis diximus , testimonio etiam Trao quillide seruo eo crimine damnato. cvsTos GAILicvs.J Alij anserem exposuerunt,& Fidentinus eundem errorem secutus in suis commentariis ita scriptit. sed postea addidit hac sententiam nostram quae vera est: ei tame non plane assentitur, sed de ansere affirmat intelligendum esse. o miserum hominem, qui nec in media luce oculis utitur, sed caecus sertur. CVsTos GADiCvri ego Rutilium Gallicum intelligo, pro quo Soteria scribit Papinius: hie apud Domitianum secundas dignitatis partes obtinebat,ad eumque omnia urbis iura ab aliis magistratibus deserebantur,unde custos urbis est appellatus. Papinius,
- dubitataquemora cernit Gasticusnes coelo, Du es Germ/nica cordi,
quis neget erubuit sentos bare ministra Imp risis
cuippe manet, Angumsue ma redeunte manebit quem penes inirepidae mitii custodia Romae. Audiebat igitur Gallicus plura scelera quam dixerit hactenus Iuvenalis. nam cum reddat iura soro, causae nocentum apud eum ageban
In Meroe crasse maiorem infante mamistam fCaerula quis stupuit Germani lumina ,suam
Caesariem, O madida torquentem cornua cirro3Nempe quod haec istis natura est omnibus una. Adbubitas Thracum volucres, nubemque noram Pygmaeusparuu currit be aior in armis,
Nox impar hosti, raptu que per aera curuis Unguibus aseua ferturgrues videas hoc Gemibus in nostris risu qualieresed istic anquam eadem Vidue spectentur praelia rider mo, ubi tota cohors pede non est altior uno. 2 usta neperiuri capitis, fraudisque nefandae
Parna erit: abreptum crede huncgrauiore catena Protinu or nostro, quid plus velis iraZnecari Arbum:manet illa tamen iactura, nec unquam Depositum tibises serit sed corpore trunco
Inuidiosa dubiis minimus Iolati anguis. o vindicta bonum vita iucundiui ibi,