장음표시 사용
101쪽
,obedientiam,ad coelum properantes, pernicie doctrinae, per impunitatem scientiam iure salutis tramite seducunt. Qitibus, quod olim Galatis Paulus, recte Catholicus quispiam obiiceret O infensati Lu- therant,di vos omnes, qui Euangelici nomen falso inaniter usurpatis,quii vos fascinauit non obedireveri ri' tiro quod tam cito transferimini eo, qui vos vocavit ingratiam Christi Euangelium,
Vt impliant peccatasu emper Perueniri XIII.
enim ira Dei se per istos, oh insinem
Minime mirandum est, ait Apostolus, quod V stri populares, tantas calamitates vobis parent,& tantas insidias, contentiones lites per summam iniuriam, vobis intendant; Gentilet id est, Christi cultor,hus, Ut nona contribulibus, tantum, sed &abamatis, '&parentibus acerbissima quaeq; fidei causa, patiantur Communi si quidem prouerbio tritum est Inimicirim,rimestri eius. Nam in primis, popularibus suis, ita mulsus fuit ipse Dominus, ut aliquando praecipitem eum agere domonte cogitarent; imo praecipitassent, nisi virtute diuina, manus impiorum suorum conciuium euasisset,i pertransiensper medium iEorum abluisset. Quae causia erat, quod nullum in sua patria,signum edere eundem potuisse,dicat seriptura, quod propositos in exemplum, siros nempe conterraneos incredulitatem ipsbrum reprehendisset qui placentia sibi, quam hanc exprobrationem, reprehensionem libentius audissent, ut illi apud Esaiam,
Commune enim auditorum est vitium,delecta. - --
102쪽
εε comment inpris et . pauissiri velle, non doceri, mulceri non pungi, assentationis non reprehensionis refertum audire sermonem, que- admodum testantur Salomon Prouerti. II. Amos s. Remansimis unus, dicebat Rex ille stultus ista elyperaquem posῖmu interrogare Dominum sed ego direm, quia Monprophetat mihi bonum, malum. Quid, Ma sua gen-.tis etiam i iiis hominibus, in mortem turpissimam
ipse datus es Christus eiusq; discipuli, postea ab iis
dem suis sedibus expulsi,verberatiq; stanti, sed haec permittente Deo, ut indies magis ac magis perficientes in peius, impii seipsis deteriores semper euaderent, tanquam scelerum omnium fastigium,&nequitiarum , picem, iam assecuti Mab enim homines, seduc IOres proficiunt in peius, errantes in errorem mittentes, αQuibus eam ob causam, apud Mathaeum dicebat Dominus: Vos implete menseram patrumve orum. Intelligit vero eos, de quibus Lucae cap. LI. loquitur Propterea, in quit sapientia Deidixit: Mistam adis sprophetas, ct Apostolos, o existas occident, persequentur. Hoc enim est implere mensaram sturum Forum corum scelera atq; homicidia, Daioribus homicidiis, sceleribusq; cumulare. Quod in Christi parsona vide ut David Iudaeis ad Deum dixisse Appone, inqhut, iniquitatem per iniquItatem eorum. non intrent in usuratim
Cum enim Deus hominum ossensis, reflagitiis,n5 modo non irascitur, sed nec eos punit quin potius sceleribus suis impune permittit, de eorum saliato
conclamatum essse videtur,quemadi nodum obseruat Hieronymus, super EZech. cap. 16 circa illa Nerba: Vi H affornicari sti. Vt auertas te a fornicatione, alio-
103쪽
a te; qu escam ne irascar amplius. Grandis sane Dei fensa, maximum supplicium, postquam aliquis ita
peccauerit ut iram , indictam Domini non mere, tur: Est enim,ac si propheta dixisset Tanta iniquita- - - ,
te Hierosolymae indigaeaas fuisse coopertos, ut nec
mendatione quidem corruptione digni fuerint, iuxta illud, quod Oseae cap. 4. scriptum est Non vis tabo fra bas, sponsas ct nurus vestras, A machata ferint. Quod si enim omnem filium flagellat Deus,
Ia. cap. Hebr. quem recipit, ut eruditus disciplina, rectavia incedat,in saecularia contemnens, coelestia sectetur peccantem quem non corrigit Videtur neglectum odisse; Et sicut maximum Dei donum est.ab eo affigi&castigari ita magnum supplicium est, ab eo dem propter peccata, nec redargui, nec puniri; quia Deus castigal,quem diligit, oc in quo sibi plurimum conis placet, quem reprobrati aspernatur quasi iam desperatum. Unde peccatores, qui in profundum venere peccati, dimittuntur vinaciant desideria cordi ui. ius. modi enim peccatores, qui mensuram peccatorum a suorum impleuerint, cum diuitiis, voluptatibus, honoribusq; aucti, cumulati fuerint, tamen in labore hominum nonsunt, ne eum hominibus ti Tentur, id est, persecutiones patiantur, per quas de peccatisadmissis poenas luant, Ic dignos faciant poenitentiae pro ad-naissis delictis, fructus. Tales dii iis Dominus cundu δε- sideria cordis eoru,ut eant in adinventionibussuis, utq; peccata se augeant,quasi semper peccare instituerint.
Oecumenius, sic Paulum hoc loco interpretatur, deinωμύφι-
quasi dicat: Si utile est, ad fidem gentes accedere, cur psi no Scipsi accedunt sin momenti nullius eam religio ne esse putant,curacccdcatibus inuident: Vides ergo,
104쪽
E Comment.is priorem D. pauli inquit,quo pacto,voluntarie,ac de industria peccandnempe fidei persecutione ac nihil non faciantivi peccatis peccata cumulent,&nunquam a peccati propo-sto recedant; propter quod is Deiperuenit miAos et sra sinem quasi Deus, eos desecterit,quemadmodu imhodiernu usq; diem, ipsis Iudaeis usu venisse,reipsa vi--Γιμοι demus,sicut&impiissectariis. Qualis aute sit homo,
ν ,ἀωε -- &quo ruat,desertus a Deo, Paulus exemplo testatum
facit,cum ait diligentibusDeum quidem omnia cooperari in ιonum, quod tamen obstinatis non ita accidit quorum opera non cedunt semper in malum. Licet enim pro, destinati,sne gratia Dei, dccum peccato mortali alia quaiulo esse possint qui tamen praedestinatino sunt. sed praescit ad aeternam damnationem, aliquadobo- nos: iustos esse contingit; vide Saule Rege testatum facit scriptura de Iuda ait Basilius,bonum eum fuisse, cum ad Apostolatum est assumptus,deSalomone,que pleriq; damnatum existimant; Donec tandem ira diuina, licet lentiore gradu, de ipsis iustam vindictam
sumat Alia tamen reproborum, alia praedestinatoruratio est: haec enim sine Vllis prorsus meritiseuenit
sipiscentibus, &iustis; illa vero non sine propriis demeritis subsequens, in aeternam damnationem obstinatos iuste praecipitati
XIV Nos ausfratres, desolatia mobisadtempus hora, aspectu, non corde abundantius festinauimus faciem vestram videre,
Vt maiori constantia persecutiones pati pergerent Thessalonicenses, Deum dicit ad tempus ea L. dem
105쪽
adThessalonicenses Epipotim, Cap.IL dem in ipsis dissimulasse, ut tyrannos,in fidei hostes ---ν aliquando non impunes futuros intelligerent: Licet
ad te in hora, id est, breui admodum temporis spatio, πι- . reo visi fuerint derelicti At si vitae huius mortalis mala &incommoda animosius toleraverint,licet aliquadiu sine aliquo exitii latio, quasi orphani fuerint. Hoc modo afflictos,& persecutionem patientes, ad Hebri
cap. 12 scribens, hortatur, ut ad Scripturam accurrant, unde Opem petere possint,aduersus omnes calamitates,sicut ait Rom. s. p. viperpatientiam, o constitionem Scripturarumssem habeamus. Quod ipsi, Ecclesiam, suo exemplo, Sectarios tolerado,videmus imitari, quos nec canae doctrinae capaces videt, nec seueritate coercere potest, nec ad saniorem mentem
vel minis,vel blanditijs reuocari posse aduertit. Ita mpatris per namindutus, ob momentaneam ab eoru conspectu,tanquam a filiorum dissuauiatione &consuetudine,absentiam,ita loqui ur,quasi ipsis ceu filijs, ipse orbatus viduatus non sine moerore fuisset. Qito pacto, Gen. L . languens Iacob: Vade,dhmide, aiebat filio suo Ioseph sprospera cunctasim ergafratres tuos. Quici postquam audiuit,quod suus filius viveret, quasi desbmno graui,prae lettitia, iam semimortuus euigilauit: Ita Isai, minore filio suo Davide missis ad proeliunia,sblicitus inuect igari curauit,quid militiae,circa suos ilios ageretur .
Eam enim parentum in liberos, amor licitudi ne parit ut filios arbitrenturvi orphanos. quod a modo mortuos,quos in oculis&conspectu suo non semper habuerint praesentes dum etiam timent,
quid illis desit,aut mali quippiam absentibus, a se loco & tempore dis itis,eueniat.
106쪽
, comment. Apriorem D. p iactra,l --- Dicit autem ore&aspectu se ab illis fuisse dissuri. Σ-- inum, sed corde minime, quia animo eos strictissime, complectebatur, quasi in oculis: snu semper eos ferret&foueret quemadmodum Collostensibus scribens: Es, inquit,corpore absenssem, UdSpiritu vobiscumhmgaudens, ct videmusrum ordinem: Et est, quasi es.ceret: Nos ad modicum tempus hoc enim significat tempus, scilicet unius vel alterius horae spatium abest semus, a vobis, ac vobis ipsi aspectu ac prς sentia, norti icis corde destituti essemus, in voti habuimus vos inuise. Th- - α sed impediti sumus. Ex quo Pauli solicitudo, pro vultus pecoris sui visitatione, singulariter enitescit, quam . Reg. cap . Heli dicitur habuisse . cuius co pauens erat prae arca Domini, quo etiam modo des derabat Romanos videre Apostolus,ut aliquidvus -- , in pertia gratias'iritualis , inquit,adcyrmando vos, id est,
M.f. consolariis vobιλ Item, Cupiditatem habens veniendi ad vos ex multis iampraecedentibus. Quo pacto sponsa ipsius
Iallemusi suo, per noctem se quaesiuisse dicit, uenia diligit anima ipsius, quaesul, cnon inueni: Surgam hi Clim, o circuibo ciuitatem,pervicosor plateas, quaeram, quem diligit anima mea. In quam sententiam,stre subdit Apostolus.
xv 'oniam voluimus venire ad os, ego quiadem Paulus, semeis iterum, sed
Suara flectionis magnitudinem, i cadeos redeundi cupiditatem maximam,his verbis declarat, cum iterum atq; iterum, iter ad eos se instituere conatu nata fuisse confirmat, sed impedimento nobis fuit aduersarius nempe, Sathanas, inquit, qui bonas iustorum coSi-
107쪽
ad Thessalonisensis, Dis Otim, Cas. II. et
Nogitationes,desideria,&salutaria consilia , qua est: nequitia, semper retardare&impedire nitituritanae si iisdem ostendiculum ponere non possit, nisi prius'
a Deo potestatem tale sirandalum ponendi acceperit. p
Cuius rei, non minus notum in Iobo habemus exem Deo rance
plum, quam in ipsis Christi Apostolis, quos depopo
scerat, expetierat, idem Sathanas,ut eos tanquam triticum p stcribste non aliter,accum aliquis gladiatorant coniuratus hostis,a Duce poposicit aliquem,ut ii singulare, cum eo certamen inire possit, quod Goliath. illum Philisthaeum fecisse legimus, Dauidem ad sin , gulare duellum prouocantem. Sed Dei, tum prouide Deιρνοώιdea tia subinde permittitur Sathanas pios Sanctorumco ' i natus praepedire,non quod propterea Dci Voluntas Disa, Z-- fine suo consequendo impediatur, aut profectus Eu geli retardetur,qui ex eius vexatione, tantum saepe facit prouentum,quantum eius afflictione recepit Iob, qui bis tantas opes dodiuitias recuperauit, ac ex eius inuidia, profecta persecutione, perdiderat. Deus enim qui intentator malorum est, etsi non tentat ipse, neq; operam dat, quo homines tententur, tentare tamen dicitur,quia cum possit prohibere, ne
. . . , hom ne tenta id accidat,aut ne tentationibu luperemur, non im redicatur.
pedit ino modo Deus pios tonos homines eniatari quidem sinit,veruntamen, sua eos gratia non serit.Interdum tamen iusto,&occulto D si iudicio, nostris id sceleribus postulantibus, nobis ipsi relicti comeidienus, cum scilicet, Dei gratia concessa non utimur,&abiecta in Deum spe, cogitationeq; , coelestium fi ictuum tantum praesenti rerum terrenarum abundantia luxuriose&perdite fruimur Decipitur enim saepenumero inscii Sathanaridum non obtinet, quod
108쪽
8 3 Comment in priorem D. Paullipse vult, vel sperabat, quoniam destotum in caputius frequenter reciditin reuoluitur. Ideo monet ali- si hi fideles diligenter Apostolus, ut armaturam deic bnt induere, quapo istare aduersius infidia diaboli su πυ- inquit,non est nobis costactatio aduersus carnemor sa-guinem Maduersuprincipes O potesates , aduersus mundi
recctores,tenebrarum harum, eontras iritualia nequitia in
caelestibus, quorum scilicet omnis cogitatio dc agitataci animi diu noctuq; eo tendit, ut praedicationis Euangelicae cursu interturbato, hominibus sint damnosiores,&magis exitiales. Huius impedimenti videtur . Lucas, Actor 6. meminisse: ntati ιnt, inquit,''iri usancio οqui verbum Dei in Vbi postea dici tu . quod tentarant ire inBabyloniam, senonpermisi eos Spiriat Iesu Diuersis intentionibus, Ma Spiritu sancto,& a Sa-nσπιι. ι ei thana,&amasiishominibus, potuit Pauli profectio ad L,ι , τὸ - hςssalonicς 'ses,impediri; permittere potuit Deus , Δρ Esem. impedimentum profectionis Apostralicae, petente Sath na,ad maioremThessalonicensium utilitate nia, quam ex virili diutinae persecutionis tolerantia capiebant: Sicut coelestis Pater, Iudaei, Gentiles,4 Iudas diuersia intentione, Christum tradiderut Nihil enim magis satagit Sathanas, quam ut Euangeli praecones
semper,Vehementius turbentur, ne fructum faciano,
quod sub Allegoria,videtur D. Ioannes in Apocalyp- significasse, quando vidit quatuor: Angelos sanies
seper quatuor angulos terr tenentes quatuor ventos terra,
negarent serterram. Quod utinam hodierna die, usu,
U per Sectarios, in Christianismo non veniret, qui ceu
ariri, U, Sathanaelictores&Sarrapae, Euangeli j cursum nona - - - liter retardare conantur,ac olim tyraum&primit elesiae,
109쪽
Iesiae,& Apostolicae Philosophiae perseeutores sece
Menim noctrasses,auigaudium, aut xv xeoronagloriae Nonne vos ante Dominum nostrum I ius vi Christum estis in aduentu eius vos enim ectis gloria no
Rationem reddit,cureos vici endi tanto des de rio teneatur quia vestri profectus, inquit, vestrae in molia risiaci quam pietatis,uirtutis,iustitiae, fidei,&patientiae ma -ximum exspecto in illa die fructum, 4berrimam 'Christo mercedem,cum quo, ad iudicium venturus unicuiq; dicereius veniet: Tum enim,disicipulis in agone probatis&victoribus,dignus erit coronaeoru-dem magister: Nam perfectus ciersectio disicipulorum, gaudium 'orona est magistrorum. Hi MI essent,qui Abor fucuum uorum edituri unt, fructu enim g magistri obedientia inius usi,ut auctores Ambrosius. Nam sicuti quirice lium sium,ait Ecclasiasticus citabLruris isti Sic limsapiens,iuxta Sapientem, iat cat,atrem,qua ratione, Philippenses , verbum vitae continentes ad gloriam suam n die Christi luminaria, catiquς sicilicet,declaratura sunt in die iudicij, quod in vacuum ipse non eucurrerit, neq; in vacuum labor rit,ut qui vita, nuersatione,moribu ad magistri sui imitationem, non aliter in hac vita, alijs praeluxeri O,. quam sol&luna,inter siderad stellas splendore sunt sublimia i Vocat porr5Thessalonicensium virtutes,sivlo- ων - ν
110쪽
so Comment.mpinrem D. paulitis,1--A invictoria, lauream immarcessibilem ipse exspectae es ret, qui dux inmedijs calamitatibus ijsdem praeissetantesignanus . Matrum ubera dulciter lambentes', blande alloquentium verba sunt, quibus, amoris siliviscera in hessalonicenses aperit Paulus Ciu;scue in regeneratione, cum sederit ius hominisinsede mas satisfiae Ilicebi dicere: Domine quinque talenta tradidi m mih remeaba quinquesuperlucratu um: ita eidern licebit audire,&gratissimas aeterni regis gratulatorias voces excipere, Eugeserue bone drsideus, quia in paucaseisi eluse permulta teconsituam ri intra in gaudium Dominitur quod gaudium imprecatus fuisse videtur Romanis,cum dixit Deus autemstet, repleat vos omni gaudio ace in eradendo,us abundesis inste, o virtute Spiritis sancti.
EI Ropter quod non sustinentes amp ta lius placuit nobis remanere Athenis,
Solis,&misimus Tinaotheum fratremi strum, ministrum in i in Evangelio Christi, ad confirmandos vos exhortandos pro fide vestra ut nemo moueatur
in tribulationibus istis si enim scitis, quod in hoc positi simul Nam cum apud vos essemus, praedicabamus vobis