장음표시 사용
131쪽
Impij enim vitae impunitati licentiae assueti, e re niιώω ctionis&comminationis Christianae impatientissimi μη r. re tanquam phraenetici in medicos spirituales insurre xerunt: Nam delictorum grauium correctio, super- has mentes,&suis in viiij haerere volentes, in maximos prouocabat furores, ut nihil mali, quod exeque rentur, prςtermitterent,quo hoc iugu abiecto stimulo excuterent. Quae omnia, non modo Scriptura, sed Sanctorum exempla luculenter tradiderunt: Muia ume Odit,dice baiDom inus, ego tes anium perhibeo, quo eius Uerasint mala Sic Sap. 1 circumueniamus usu, quia contrariiMea operibusnosru, ct improperat nobis precatan a. Atq; hanc causam adfert origines hom. 3.
in Exod.&hom in Psalm. 3 .chrysostan illud Pauli dictam Non solum,sed etiam gloriemur eiic inquit, Sermo,sermone gladij penetrans,in vitiosas partes a sanis resecans, magnam ubiq; seditionem excitabat rplurimas contra fideles inimicitiasin persecutione
commouebat, quo factum est,Vt pars ad carceres, pars
adtribunalia,nonnulli ad supplicia duarentur. Cui, Clemens Alexander lib. . Strom.Videtur consentire, cum alti Gentibus per Christianismum humanae naturae iniuriam fieri visum est,&ea de causa'Christianos persecutos e me. Haec iniuria non alia videtur fuis se,quam correctio 3c admonitio, qua multorum scelerum arguebantur,quet ipsi sibi licere putabant,&hmneficium lucis &veritatis, iniuriam reputabant, quia scelera placebant. His accedit, falsus Zelus religionis rquod viderent totam suam religionem labefactari, sacrificia tolli, deos contemni, quibus tot saeculis deseruierant, nouam religionem , nouam legem, nouum sacrificium introduci plurisque faciebant con-. 3 suetu-
132쪽
:ro Comment. in priorem D. Pauli suetudinem veterem, etiam nullis rationibus fultam quam insignibus miraculis, operibus confirmatam Hinc contra Christi dascipulos, strage secutastini, quia putabant se religionis causam tueriin defendere,&pro Deo pugnare,cum tamen pro daem nibus&erroribus militarent Quod Dominus signi- sicauit dicens: Omnis quiinterfecerit vos, arbitabitur OLFDiumstpraesare Deo.
V Prsipterea, s ego amplitus non sustinem, nisi adcognoscendamfidem vestram, nesortὸ
Habebat Apostolus compertum , nunquam ma- Ἱ- gi , diuersas artes a Sathana excogitari,ad decipiendo 'i, j. iis mei filios,quam,si diuino numini omnia tribuentes,
-- pietatasq; ossicia exercentes,ex eius unius paterna Voluntate ac prouidentia se pendere statuissent. Tum, enim c*mmunis hominum aduersarius,&coniuratus mortalium hostis, omnes machinas parare solet, quibus Dei filios oppugnet: adeo ut verendum saepe sitis, ne labefactata mutata eorundem sententia,rursum.
in vitia delapsi, longe deteriores evadant, quam ant fuerant In quos illud Principis Apostolorum dici
posset, felius erat Elis,non cognoscereviam iustitiae,quam possit agnitam, retrorsum conuerti ab Ugo aqvodin traditum HL ancro mandato. Quocirca collaboratorem suum in Evangelio tempori mittendum existimauit Titriotheum Paulus,quo monitore dc auctore, avia veritatis, si sceptaq; semel fide, se dimoueri nequaquam pa-
, terentur Thessalonicenses. Sicut enim daemon, Qua
ι- una astutia est,&calliditate ebus duris&aduersis oppres
133쪽
sos fratres, in desiperationem adducere, nactus occasionem, molitur: Sic d diuerso,prudens pater, i nus pastor,ad constantiam,&animi inuictum robur hortando, bonae Voluntatis credentes,&probos Christi cultores armare potest: Et sicut auceps,cum retia tendit,nihil nisi cibum,eumq; necessarium ostendit: Sic diabolus semper laborat,vi eius tentatio, non tentati,sed ratio videatur, qua summo conatu facienduesse persuadeat,quod ipse nequiter suggesserit Ideo
opportunas captat occasiones, inde diutinis fractos laboribus, diris grauatos verberibus, flagris fauciatos . contumelijs affectos adoritur, iam vitae rationem habendam esse insinuans iam obsequium D po rationale osserendum esse proponens, iam fugam suadens,
iam dissimulandam fidem probans, Diaboli alii ' .... artibus, se deceptos nuperrime primum testati sian T.
Praedicantes Lutherani, qui tam acriter,licet indocte, basia decvn&mendaciter, contra libros Catholicos, de disiciplinis&cruce suscipienda, a doctissimisi religios4imis bris conscriptos, scripserunt. Quibus artibus, Christum adortus est iam esurientem, macie ex ieiunio confectum, opportunam Vincendi ratus se occasionem habere, diabolus. Sed plus energiae,contra diaboli machinas, eius falsis41mas artes verorum pastorum voces, fana const-lia,&continuae Catholicaeq; exhortationes habenta, quam fortissimorum tartareorum ducum, in acie ad dimicandum inanes prouocationes Maximusiqui 2 z:- dem animum spiritualis alicuius ducis, fidelibu in . .ia... med ijs calamitatibus, perturbationibus anxiis, spiritualevi fidele consilium addere potest; si maxime crumoniti intelligant, non esie tantam Sathanae, eiusque
134쪽
ro Comment in inremm nulle L. 5 Misis ministrorum potentiam uertinaciam in eapitali
ea--εοmmi odio generis nostri,quantam ipsi per simulationem ainant, nec quantum,nec quandiu vult ipse Sathana tentare,aut vexare fideles posse sed omnem eius potestatem Dei nutu,&permissu potius gubernari qu&admodum notissimum Iob exemplum testatur, do, , quo, nisi diabolo dixisset Deus Ecce uniuersa quaehabet,iniani tua sint, nihil eius Sith anas attigisset. In m edio tamen certamine, verbi diuini virtus, fidesq; in Christum firma,ad resistendum maxima,certaq;asterre Q-let prae sidia. Ideo Dςmonis ipsius conatibus monet D. Petrus, ut resistamu in Ade, nempe fortiri robustata, magnaq; fiducia, de Dei unius potentia atq; miseri--λά. Eaι.9 in cordia concepta, cu dras quae vincit mundum Fide
A, ndum. enim operatur homo iustus,quia fides in omni opere hono hominem dirigit,quam ait D. Iacob. fuisse coet
ratam operibus Abrahae. Cum enim fides sit, perquam omnes tentationes vincuntur,eum forcem habere fidem, frequente ita ae serio religionis nostrae mysteria expendere, crebroque: intente orare oportet qui a tentationibus non superatum Nam sicut rect8, ex firmitate fundamenti, domus firmitas, ita exhona vita,& malorum tolerantia, recte stabilis fidei basis coli igitur, quemadmodum facia D. Iacob.testatum, cum dicit: Ogehdam tibiaxv ribus, dem meam; Sane Dei doctrina, per honam ea dem profitentium vitam, atq; charitatis exercitationem maxime Ornatae nitescit. Hinc Christi cultores', minime tentationibus cedentes s meo teri dicuntur, sicut qui male vivunt, fidem negare, alijs occasio
135쪽
Diabolum describit Apostolus,eum gustentat,ap DiMo ,δων pellando; ideo tentator, a Matth. c. 4 per quanda 'rῆ- excellentiam, vocatur,eo quod assidueri acriter o 'mines tentare soleat. DEV quidem homine tentat, non quod operam et, quo tentemurta, sed quia cum ponit prohibere, aut ne id accidat auone tentationibus superemur, non impedit Quomodo,pios tonos tentari quidem sinit, veruntamei sua grata, non deserit Propterea, nos intentatione Deus D sh, ME i ucere dicitur,cum eius beneficijs, quae nubis adda nuten oris
lutem dedit,abutimur ad perniciem,&patris substa tiam,vt prodigus ille fili ns, dissipamus, luxuriose vivendo,nostris cupiditatibus obsequentes Quamobrem qicere pomum us,quodd elege dixit Apostolus 'rouentiam eu mihimandatum,quoderat advitam, hoe esse 'ad mortem AtDaemon, in malum nos illud tentando conij cere cogitat in quod nos impellit, quae ratio tentandi,a Deo remotissima est, odio proseque te iniquitatem: Ideo Iacob, dicit Remo cum tentatnr, dicat quoniam a Deo tentatum, Deus enim intentator malorum s. De diabolo autem ab initio lapsus humani gene Gen. t. ris, praedixit Deus: Ponam inimicitias interte, o mubere. emen eius: Ecce bellum proclamatum,' ait quidam, ab initio orbis conditi,inter diaboliam&genus humanum. De quo bello,dicitur in Apocalypsi: Vae terra ormari quia descenaei advos diaboltis, habens iram magnam, sciens,quodmodicum tempus habet Eam ob causem,tam solicite contrarium huic tyranno athletamTimotheatransmisit Thessalonicensibus Apostolus, ne de suo statu dimoti,exanthiatum a Paulo in Evangeli prindicatione, laborem redderent inanem, quoad iustitiam,nempe in hac vita,&quoad gloriae aeternae mercedem, in futura . O Ex
136쪽
fouere, stabilire, curare, ac promouere debeant. Cuius exemplum, cap. 3γ. libri Geneseos ponit ob ocu- s II los, solicitus & maxime anxitis de suis filiis Iacob, filiustum Iosep admonens, ut vadat visum, quid circa suos fratres, patria domo peregrin1ntes,agatur, cuius hortatui summa propensione ac celeritate paruit --hedientissimus &castissimus iuuenis Quem tui obedientra Timotheus est imitatus, Pauli dictis au-nctius diens. odem modo ad Pharaonem missus Moysi: suo munere rite functus est, di in Dei populo, tum iuuando, tum viriliter propugnando,tum ducenda, tum regendo: sicuti Dauid ab Isai patre suo ad e, sera amandatus praesto, quid fratres agerentiailutata explorauit: Cui similis Timotheus Thessalonicam,
ex praeceptoris mandato, concessit, ut ibidem crede-tium multitudinem in acie, contra daemonem,carne.&mundum constitutam,dbctrina.& Veritatis praedicatione in officio retentam, roborare dc fulciret Dequo duri potest quod Iob c. . scriptum est, Vac Salies eonfirmaueruntsermonestis.
Qui, quidem victus a tentatore, tentationi e sensum praebet,in progenitorum in fide laborem Vsusiceptam a se molestiam in discendo&disciplina, inaniter fuisse suscepta, facile conijcit; sicut Galatis cap. 4. scribens Apostolus, dicebat Timeo vos, neci fortes necauia Aborauerim in iobis. Diceretur autem eiusmodi labos inanis respectu aeternae mercedis, quae
finis est,sis opus laborum pro fidei,onstantia susce,
137쪽
ptorum. Hoc praesciens Dominus, Apostolorum,
principem futurum hortabatur, ut abjuori conuersis,oon'maret raIre suos Ideo cap. IO. monet Eccclesiasticus: Si Spiritus' tesaten habentis ascenderi Verto, Lom tuumne dimiseris.
Nunc autemeteniente Timotheo ad nos a vobis annuntiante nobis fidem schariratem vestram, ' quia memorIά. nostri habetis bona emper, desiderates nos videre sicut is nos quoque vos: ideo consolatifumus stores in vobis, in
omni necessitatis tribulasione nostra, perfidem vestram.
De legationisus rite obiit , Timotheus is pes
Paulo praedicatur Praesentis autem eiusdem adThessalonicenses lagationis summam per Censet quae duo Timotbrio Continet: Unum, quod ad Deum spectat, nempe fide cicharitatem, quae duo apud Thessalonicenses maxime Timotheus vimrelegatio,&oculatus testis r tulerat Alterum concernit ipsum Paulum, quoad hoc recentem,iugemq,Pauli memoriam, ipsis ob octa. Ios verseri retulerat. Hos effectus, ardentesvi maximos misse, nemo facile intellexerit, nisi qui eosdem, di ipse inissenserit. Is solus assectionum harum magnitudinem metiri potest, qui veram esse hane sententiam didicit animam esse pl- ubi amat, quam bi--M.Languebat Apostolus, vix vivebat,in supra O i moduna
138쪽
ro 3 comment inpriorem D. Pauli, nodum torquebatur, quandiu Thessalonicensium
fisume sΡω Ces,apsum latebant, quia aramus non cessat circuiro, quarensquem deuoret, ut ex iustitiae statu, ad impietatem,&siecum,ad aeternam damnationem, ex iustis
improbos, ex inuidiae tabe, ad sui imitationem, pe tralaat Cum ergo malignus ille Spiritus, nihil quaerat, nisi ut in conspectu Dei, si possit, ipsos credentes possit accusatos arcessere. quemadmodum otestatur cap. I 2 Apocal D. Ioannes adeo ad peccata instigat,ut accusare possit,& sic ad damnationem pertrahere eos,aitCyprianus, pergis Acessere in quibus msum cernit habitarn .
2 2, 2 Quare rectodiaboli nomine,appellatur,quod sicut
is Deum apud homines calumniatus est, ita & apud
Deum, homines,&hominesapudhomines calumnietur Homines porro apud Deum .calumniatuna, Vt eum, contra .eos prouocet, sicutauctor est Chry-or μ' .st 3 sostomus exemplo probansipsius Iobi,cui imposuit apud Dcum,q, propter bona temporalia cc mercede,
illi inseruierit: dunquid, inquit, gratii colis Deum Iobe Eode, modo homines apud homines calumiatus est. Diabasi in b. ut eos inuicem Ruire faciat: Sic Christianos a primg. - -- cipio, apud gentes calumniatus est, imponens illis infinita scelera&crimina, vigentes in eos insurgere Impelleret, de quibus lege Tertullianum in Apologeticis. Et quia mali homines, diaboli ministri sunt , instrumenta,atq; operaris: ideo,&ipsi,diaboli vocantur,sicut patet de Iuda,per que, diabolus ipse in Christum insurrexit. occidere procurauit, ut pate Ioann. S.I3. Et ideo se maximam coepisse, dicit Apostolus,consolationem , oluptatem,cum ex Tim. nihil coepisse detrimenti Ihessalonicenses cognouit ex di
139쪽
ex diabolica tentatione Nam si vim intelligendi spectes, ut spiritualiter sani fidei doctrinam, puram, putamq; retinebant: si Voluntatem consideres, Dei clivritate flagrabant,&Apostolum tanquam patrem,incomparabili dilectione prosequebantur. Durus autem fuisset Pauli animus, qui dilectionem, etsi non voluisset impendere, noluisset tamen, iuxta Augustinum, rellendere. Sed omnino rependit Nam etsi rerum inopia premeretur, Inquit, nos undiq; mala circumuallarent,secundum tamen mulinudinem dolorum νο ιο, meorum, consolationesve alat caruntanimam.Sic θc et I 2 ' enim Pauli dilectio in Thessalonicenses crat comparata, ut illis non tantummodo bonum vellet,& si pos 'set, faceret, rerum etiam, sibi in honopraestito pluri
mit m complaceret Amabat enim eos, non tantum a
bonum optando, sed etiam in ips bono, quod est,
complacendo: ita Deus amat benefaciendo,qui aveble Dei,facere est,& in bono facto, ac collato, compla
Auoniam nunc vivimus, si alis in Do VII,
Communi amicbrum loquendi modo, vocat sinceram Thessalonicensium fidem, suam ipsius vitam Sicut aliqui dicunt, tum vivo, cum bene habes, tua bona valetudo est mea vita, Manea sanitas rQua sidceretApostolus: i Nulla tam grauis amictio est, etiamsi morti obnoxia, quam non vitae loco ducam, modo constanter, ait, in fide Domini, o Thessalonicenses, permaneatis. Dicuntur etiam i in fide stare, qui adeo constanter illam retinent, defendunt vir' eam
140쪽
llas Comment in prisrem D. Pauli eam morte habeant antiquiorem; metaphora ducta, ab iis, qui corpore sani sunt; Dicuntur enim ij stare, cum e diuer .aegroti, infirmi,indebiles, vel iaceant, Vel titubent, vel repant. Et est, ac si breuiter voluisset dicere Apostolus, se nihil vitae praesintis incommoda
morari,nil curare tyrannorum persecutiones, imi ,
ta loco, eos ducere modo perstiteritis ait in fide, quasi illorum offensionem, ruinam, praecipitium , in peccata, loco mortis acerbissimq,profatum vero spiritualem pro vita propria habeat; Sicut enim I co olim reuixisse visiis est, cum audiret filium situm Ioseph vivere, cin tota AEgypto dominari ita etiam. videtur erect' reuixisse Pauli spiritus,cognita Ille satalonicensium fide. percliaritatem operante, exercer teq; se tam erga Deum, quam erga proximum Sta: ofide, idem est,ae fidei dono fulcit , roborari, δ vigere. I Σ' - quomodo iustu&dicitur ex fide vivere: Sicut in Domin are, ita est Deum amare, eideria achaerere ab eo protegi,&defendi, ut nullius, vel insidiae, vel molimi. na, vel persecutiones timeantur: quomodo stabat in Domino Paulus, quem nec mortis, nec pcrsecutionum achinatione a Christicharitate poterant separare.
Ia et ibi etiam aduerte, quod vox are, inscriptura,
n.- semper erectum esse significpt, sed adesse, siue edentem, siue erectum, ut Ioan cap. I Medimve bumsedit. Ioan is Turba , quae trans maresabat Luc. 8. forus i. Hoc loco erectum,in valentem ad fanum esse Uiritualiter significat. Vocabulum Domitus, Christi epitheton est quamuis enim Christus, ut Deus, sit omnium Dominus per essentia,&vt homo, Dominus etiam per unione hypostaticam, tamen iure redemiaptionis, singulare quoddam habet dominium in eius sanguine redempto