장음표시 사용
141쪽
s1am enim gratiarum actionem possumus VILI.
De retribuere pro vobis,in omnigaudio, quo gaudemuspropter vos ante
Deum nostrum 8o te ac die abundan.
sius orantes, ut videamus faciem ve
stram es compleamus ea, tu desint
Vox es hominis,Dei beneficia agnoscentis lirae rentisq;, quid ipse Domino possit retribuere dcoste .. ' re, quo beneficia sibi in conuersione infidelium, , dcconfirmatione credentium ad suam praedicationem. In quam sententiam, videtur&Micheas olim quaesiuisse tam dignum eram Domino quod satis scilicet, esse videatura diatisfaciendum Deo, eumq; laudandum. Eodem modo Psalmi III versa ab animasiva videtur Regius vates quaesiuisse, an habeat aliquid, quod Domino Deo suo possit osterre, ad qua-knicumq: retributionem, siue gratiarum actionem, pro maximis corporalibus spiritualibus beneficis. Eadem quoque ratione, senior Tobias exi .niore si germano percontans, quaerebat Euid possummdare miro sit sancto, qui venit tecum Cui similiter r/i pondens filius: uidissi, inquit, ad haepoterimuignumaeare Vocabulo retribuere proprie usus est postolus, Vacabuἄνεροὶ quasi quaerat, quid pro beneficio prius data, dare, 'Beat Domino. Nam proprie sumptum reisuere Ve hum,donationem eius priorem,cuire ibutio fit,prς-
supponit, ac proinde homini, Deu nihil retribuit.
142쪽
III Comment. 1 HoremD Pauli quoniam prior illi homo dare non potuit, quemadmodum Iob, cap. 34. loquitur Mis se egero, quiddonabis aut quiade manu tua accipiet Item cap. II. Ausantea dedit mihi, ut reddam ei. Omnia quaesub coelosunt,mea sunt. Idem, scribens Resnanis Apostolus, insinuat: prior dedit Et, ct retribuetur si 'vi scilicet, o stetidat, neminem afficiun quam a Deo iniuriae, quamuis hunc in sua caecitate relinquat, de Thessalonicenses V. G. neglectis aliis, illuminet. Vbi enim nulla est iustitiae ratio, ibi nulla potest subesse nota iniuriae: Nam
N. . inertia cum nullus Deo prius dederit, cui,tanquam debitor Doda etε ipse teneatur iustum rependere, nemo aduersus illum
' agere potest de iniustitiari iniquitate Vnde Hilarius, in explicatione Pal. 67. Si Deus est, inquit, est omnium,atque omni modo causa, nullus ei prosecto
prior aliquid dare potest: quicquid enim dederit, id
esse factum a Deo,necessarium est. Prius igitur Deus hoc ipsum dedit. Debitor quidem nobis Dictus est Deus, ait Augustinus, serm Io de verbis Apostoli, non aliquid a nobis accipiendo, sed quod ei placuit, promittendo Aliter enim di imus homini debes mihi,quli dedi tibi;& aliter dicimus: debes mihi,quq promisisti.mihi; a te processit beneficium,sed mutuatum,non donatum, Scc.
Paulus ergo,postquam laetis auspiciis Ecclesiam Thessalonicensium, in fidein via mandatorum Domini alacriter progredi, ex Timotheo intellexit gaudio gestiens incredibili, cprope exultans, ex seipsis quaerit, quid huius rei causa, pomit Deo retribuere . Quasi dicat Estne aliquid, in quo possim, inquit, qualem cum Domino facere retributionem, quod nuper plantatam apud vos Ecclesiam, o Thessalonicenses,
143쪽
rantae ura guberne dirigat, protegat, ut inde gaudij incredibilis ubertas, ad nos redeat, maioremq; ex insigni illo vestro profectu,consolationem capiam, qua sit dolor ex assiduis persecutionum insidiis, verberibus, conuitiis,in mortis intentato discrimineprofectus Pietas si quidem, quam Deo debemus,in eo pro Pistin Γυ-prie sita esse debet ne anima nostra, iuxta Augustinu, ' sit ingrata Vnde in hoc ipsis verissim ovi singulari sa
crificio, inquit attendant Lutherani Domino Deo; IM: I
nostro gratias agere admonemur Deus enim hono ra,cv.aι.
rum nostrorum non eget, ait David, sed totum obsequium nostrum, quod Deo praestare possumus, illud est, ne eius beneficiis, tam nobis, quamproximis nostris praestitis,ingrati simus. Hinc est,quod infra Apostolus velit; ut in omni gratias agamus, haec est enim voluntas Dei. Cuius rei,plena sent psalmorum plurimorum initia Benedicanima mea Domino, inquit Plaum ista,ct noti obliuisci omnes retributiones eius Dipropiariatur omnibminiquitatibus tuis, c. Ideo suo Zc praece-cepto: mandato praecipit omni b noster Apostolus, omnut omne quoquo cinnus, aut verbo aut opere, omnia in nomine Domini nosri Iesu Chris aetamus, gratias agentes Deo. Omnesenim, nullo praetermissis, ad Dei laudes
concinendas constricti tenetur: Nam Christo, impri---ωo, Dia
mis peccatores indigent,ut iustitiam adipiscantum Iusti itidem, ut gloriam aeternam consequantur; praui pariter ne in malitiae siuae sordibus perdurent, sancti similiter,utis snctitate eriu tra Deuerulant,omnibus die ἀ-. r. bis ita ικ. Ideo omnes; ad Dei laudes,ad fidei confessionem, ad praeceptorum obseruationem, ad se uorem, studium colendi Deum tenentur, quoniam bonus eis almuss.
144쪽
tr Gmment in prior et Pausimus cum porro credentium caetus in unitate fidei
sedes m. e. conspirans, num sic corpuS, Vna familia, Vnum re-- i gnum,in quo singula proptio, non autem omnia eodem munere funguntur ideo non ilum pro beneficiis sibi, sed etiam aliis praestitis, Christiana charitas, agere gratias iubet Hinc addit Apostolus, pro vobis. quae causa est, quod omnes,alibi velit, eu distib re,d gaudere cumgaudentibus omnia squidem corporis membra, in doloris ligaudij sensu communicare debent. Quaecumq; enim piksancteq; ab uno susci- i UM piuntur, ea ad omnes pertinent,&it illis prosint,ch Iis,..c ritate, rμ non quaerit quasvasint, efficiuntur. Ideo Christus, orandi formam praescripsit, ut diceremus Pater noster, non mi pater; item panem nostrum, non meum, ac reliqua eius generis, non nobis tantum, sed omnium saluti&commodis prospicientes. Nam etsi in Ecclesia sunt varia membra, nempe variae nationes Iudaeorum, gentium iberiin serui, pauperes& diuites, cum tamen haptismo initiantur, num corpus cum
Christo fiunt, cuius ille est caput. Ideo se noctes de dies, orare dicitApostolus, ut amplioribus adhuc bo-t Ie..-ia nis Thessalonicenses a Deo possim tornari; , ut iisde-e a tori miliariter utens,ac dissuauians, sublimiora ac mai ra fidei mysteria possit illis communicare, qui rudimenta Christiana religionis antea fuerant duntaxat edocti Licet enim dicat Apostoliis se maximo desiderio teneri, ut illis cola adesse ponit, quo compleat, quae desunt, illorum fidei, nihil aliud Hanuit, quam , quod pientiam Aquitate perfectos vellet, quibus, ceu infantibus, Luc. 7. non solidum cibum antea dederat. Persiciorum enim e obducibiu, eorum scilicet, quipro
145쪽
.PIbessistimeenses M.Lim, cup: III. yy I ct multi quales nondum fuerant ipsi Thessaloni
Theophylactus, verbum compleamus institu rara', bcς tionis & doctrinae potius esse dicit, quam confirma. zzz rionis Illud enim compleri dicimus, cui pusillum quid deficitata quibus, colligitur, adultis baptirandis,&aliis fidelibus, non eme ad salutem simpliciter necessarium ut omnia Christianae fidei dogmata explicit
credant: sed solum sussicere notitiam articulorum , a V et π
symboli Apostolici, item cognitionem decem prae rare meeptorum, nonnullorum s.cramentorumcit Alianamq; non sunt ita necessaria, ut sine eorum expressa explicataq; notitia, homo saluari non possit, modo tamen promptam habeat voluntatem ea suscipiendi keredendi, quando sibi legitime fuerintab Ecclesia. proposita.
'si autem Deus, spater noster, s Domi mnus Iesim Christus dirigat vianostram
ad vos. Plurima meditabatur ApostoIus ingratia Thest salonicensium, sed quia hominis voluntas efficax non est ad Deu refugit, quo dirigi possunto perfici, quae
homo eodem suggerente Deo, propOiserat Scio an ιγῶ Domine, ait Hieremias, quo non in homisis via eius, nee trien ut ambulet, ct dirigatgressu uos. Est enim, in xta Sapientem, hominis animam praeparare, Domini autem biguam, hoc est, non solum viam affectionum
operationum,std: viam sermonum, gubernare.
146쪽
isistit; ρ. Precatur ipse Apostolus Dominu ut sua gratia, quod Nesseo P Thessalonicensium persectioni deerat, supplere di- gnetur,quod opera sua sola, complere non ipse poterat, licet id vehementer optaret. Quo sensu, Deum itineris ducem exoptat alibi Regius vates, ut per viam iustiti et,in obseruatione praeceptorum diuinorum iniscedens, mereatur dirigi,propter Sathanam, qui in via huius vitae, insidias tendit,aduersatur.& impedimenta ponit ambulare volentibus ad normam diuinae voluntatis semper quaerens suis prauis suggestionibus,&assiduis tentationibus, avia iustitiae, iustum hominem in peocata pertrahere; cireuit enim tangaram leo rugiens,quaerens quem deuorex: Qua forma, in posteriora ad eosdem Thessalonicenses Dominus, inquit, diraro corda fra in charitateDei,ctpatientia Christ. --- Deum autem vocat, cuius prouidentiam, per
creationem omnes relpiciunt Patrem ero, quem n-lij duntaxat inuocant, pergratiae adeptionem Domi- Quem intrem, num Vero Iesum Christum, interponiti tanquam media-
torem Dei hominum in quo pater, omni benedictione sirituali benedixit in artesibus. Quemadmodum enim, sine verbo factum est nihil in natura, dis sine Christo,nihil impetratur ingratia.
. . . EXQuibus,sit perspicuum, neminem avia Chri--a insem ... lanae virtutis adeo longe aberralle, quin, si Deum in auxilium vocet, qui ducatum praebeat ad meliorem vitam, eodem iuuante, possit redire. Ideo enim permiscera misericordiaesuae visitam nos Domnio, mens ex alto,υti uminaret hos, qui in tenebruoin nara mortus
dent, ad dirigendos pedes nostros, in viam pacis, nempe aeternam vitam, ac perfectissimam summi boni pos
147쪽
et os autem Somninus multiplicet Habu-darefaciat charitarem vestram in inuι-cem Sin omnes quemadmodum s nos in obis, ad confirmanda corda vestra, sine querela insanctita re ante TDeum, patrem nostrum, in aduentu Domins
nostri ILL Christi, cum omnibus Sav-
Quemadmodum benedictionis quoddam genus, et, q& boni ominis auspicium erat veteri populo, quand Q. sobolis propagatio,&longa posteritas alicui, iusis ad
Deum precibus,optabatur; ita Christianorum generi,&verae posteritati,sic posteritatem & foecunditate spirituale imprecatur noster Apostolus, cum a Deo, inprimis petit, ut credentium numerus augeatur ;quemadmodum Ioab umias numerarepopulumDominia mea an precabatur David; ageat Dominus populumsuum centuplum,quam βιnt. Sic auctum esse,diePentecostes, fidelis populi coetum,audita Petri concione, narat D. Lucas ae receperunt,inquit sermonem eius Petri baptiz - insunt, or appostasiunt in die iri,animae circiter tria misita. Sic Actor. s. Metu aute augebatur credentium, in Domino multitudo virorum mulierum. Ex Quo,fit euidens, inanem esse ministroru verbi operam& licitudinem,nrsi Deus, siue gratie Virtute s. ιι -j. ἐώλipsis aspiret: quemadmodum alibi dic utita,ne squipla π r at eg qui rigat,esse aliqui edqui incrementum dat Deus. - 2
Sicut vero,generis alicuius propagatio sufficiens non est,nisi ad eius conseruationem, vita scilicet necessa-
148쪽
ria suppetant,sic Ecclesiae multi rudini, magnam ere. dentium accessionem fieri non issicit, nisi spiritu νDei simulabundare faciat illorum charitatem in inuicem,&in omnes. Excellere& abundare eos in dilectione precatur,ait Theophylactus, non silum erga se mutuo, verum etiam erga alios omnes Isthuc enim est diuinae charitati proprium, ut omnes complectatur. Nams hunc diligas, illum vero non item, humana illa amicitia est. cia ruri es . Charitas ergo Christiana, Unius moris in domo, tan- ouineinoma quam ratresin unum habitare Dei inuisem, hoc est, do omesticos fidei,&ciues Sanctorum constringens,&ad Mimnes, tam scilicet amicos,quam hostes se extendi et Ideo Galatas monet Apostolus, ut bonum operenturciae s ad Omnes,maxime autem ad domesticos fidei: Quasi
dicat: Deus det, ut vosmetipsos mutuo ametis, mutuamq; exerceatis sine simulatione, beneficentiam, qua pacis arctissimum vinculum continetur. Quia
charitas, ait D. Petrus, Fertimuisitudinem peccatorum,.
Qui enim beneficentiam,& vitae puritatem exercent, citra negotium: dissicultatem evadunt omniunx, scelerum congeriem. Dilectio enim malum non peratur,imo tantum abest, toperetur malum, ut αomnium malorum sit propulsatrix,&omnium virtutum ora go, operum si Deo placentium formari vita. Verbo abu-are,significauit Apostolus, charitate. in hac vita, nullis limitibus terminari, sed eam post e. ι, sto 'emper e tendι.Ideo Ephesi sprecatur, vim charitate
crescant, in illo. Et Philippenses orat, ut charitis ipsoraersat, metu abundet. Quae omnia,s militer ex sententia Apostoli, quibuscunquustis precari,&optare
possumus,quantumcunq; in charitatis P erfectione . sint
149쪽
ent progressis iuxta illud etiam Apoc c. r. mi iustiueri,iussistretνr adhuc. Est enim charitas, veli pia iustitia.
vel cum iustitia connexa. Hinc Concit. Tridentinum Gue. Triamniustitiae incrementum, a sancta Ecclesia peti notauit , δει cum orat: Da nobis Domine dei, clei et charitatu augmentum, Et Augustin. tract. . in .epist.B. Ioan Charitas, inquit, meretur augeri,ut aucia mereatur persi putat eatitudine. Eodem modo loquitur Hierony.lib. 2. comtra Iovinian. ubi ad hoc institutum urget, illud Apostoli ad Philip p. c. 3. Eua retrosant,obbuscens, adea, qua sint priora extendens memet sim,ad desinatum persequor, ad braviumsupernae vocationis Det,in riso es. Quian. in via huius vitae gradiebatur,vlterius semper nitebatur progredi, donec ad ultimum viae terminum perueniat. Nulla autem meliore via,potest quis perueni
read Dei fruitionem,quam ipsum impen camando, A.ὰάm, dum hae lucis usiara fruitur, quemadmodum zXPro nonemperaua. Uerb. 4. cap. liquet, Vbi iustorum semita,quasi lux dici 'Vς --tur splendere quia procedit: crestit usque ad perih-ctum diem Est itaque quasi dieat Apostolus: Exuperare nos
sciat Dominus mutua charitate in omnes, quemadmodunostra charitas erga vos exuperauitavi confirmentu C.
corda vestra sine querela, hoc est, sine ulla reprehensione in sanctitate iustitia,&in Virtutu consummatione, ante Dominum latrem Hoc est, ad Dei v. nius gloriam,dum hic vivitis,omnia dirigite, sicq; bonis operibus proximis vestris praelucete, ut mens fana rectaq; intentio,abscondita&latens, sit omnis simulationis expers. Et hoc in aduentu Domini nostri Iesu μ' ,-- νὰ Christi, cum omnibus Sanctis eius, qui aduentus retri e - δε 'butionis est tempus, si modo perseueranῖes in Oper M. hono
150쪽
tis commor in prisrem D. Pauli bono,longanimiter toleretis pro eius nominis eonis fessione aduersia Coepisse enim facile est, heroicum perseuerare,&perficere, donec Christo ad iudicium venienti,possimus occurrere,cum venerit, Sanctora multis millibus stipatus,vnicuique reddere, prout in eorpore gessit,sive bonum,sive malum.
E caetero ergo fratres,rogamus vos
obsecramus in Domino I E sis ut quemadmodum accepistis a nobis quo modo oporteat vos ambulares placere Deo, sicut Mambulatis, ut abundetis Dgis, Scistis enim quae praecepta dederim vobis per Dominum I s vi. maecisaee
nim voluntas Dei sanctificatio vestra: it abstineatis vos afornicatione, ut sciat unusquisque vestrum vas suum possidere in sanctificatione&honores ' non in passone desiderij sicut &gentes quae ignorant Deu, o ne quis supergrediatur, neq, circumueniat in negotio fratrem suum: η quoniam vindex est Dominus de his omnibus, sicut praediximus vobis,& testificati sumus ' noenim