장음표시 사용
231쪽
o imment in prkremm pauo tamen est arguimento hominibus, esse eos filios Dei, facile remittant iniurias, Minimicos diligant Elucet
M - i i enim in eo, quod inimicos diligimus, similitudo qua conrinantib- dam,Cum parente Deo, qui llo Inimicillimum cc infesti minatam genus humanu, fili sui morte, ab qterno exitio redemptum, reconciliauit. Hinc ad patris sivi coelestis imitationem, discipulos suos prouocaturus, eis iubebat,ut orarentpropersequentibus se calumniantib.
se, quo filij patris sui qui in cςlis est, esse& dici mereretur. Sic enim Deus obliuionem iniuriarum, mututiq; studium di amorem requirit, ut eorum,qui ingratiam non sunt reconciliati, donain sacrificia rei jcia tracae .hri, spernetur. Hinc est, quod Apostolorum pri nceps, i fide velit omnes esse unanimes, compatientes, fraternitatis amatores, misericordes,modestos,humiles,non reddentes malumpro malo,nec maledictum pro maledicto Me contrario benedicentes, quia, inquit in hoc vocati estis,ut benedictionem haereditate possideatis Et quis ea, inquit deinceps, qui vobis noceat i boniaemulatore uerit ficto.
Sempergaudete me intermisitone orate N VIII omnibusgratias agite hac en eUim voluntasmei.
Voli tas hoc loco, pro voluntatis diuinae actu, qui est velle,vel nolle,sumitur in qua significatione, D.Lucas usurpauit dicens: Seruum Dominisu voluntates ensis,nari. tem, seno acientem, vapulaturumplagia multis Vulter- caminod-ώ, o Christi cultores Apostolus, nunquam animo de ij-r' et .sed i aquillo: pacato esse, im mper is re, gax dio videlicet,quod a iustitia ortus sui principium sumis i&pacem subsequitur. Cum enim cuique quod suum
232쪽
d Thessalomceeses Epistolam CV V 2 3. sinam est, Christianusreddidit, pacis tranquillita'
tis ansam, alijs praebuit; adeo, ut Isaias opus iustitiae, si rem appellauerit. Nam qui singulariter iustitiae opera exequitur, summa promptitudine, vola plateilaetitia id facit. Quemadmodum enim Philosopho aut hore, I. Et hic. Non est iustus, qui iustitiae operatione non gaudet vi sicut umbra sequitur corpus suce positum . ita voluptas&gaudium,hominis acti
nem conscq Uuntur,cum Virtute, siue .iustitia, quae est omnis virtus persecta ,-Eiusmodi gaudio vult semper gestire in Thessalonicensibus, fideles omnes Gentium Doctor, non V rofugaci illo, fucatoq;&inani, quod impiorum&infidelium est proprium,cuius finis: exitus, est interitus,&certum homini exitium: At verum solidum, de perpetuum gaudium, a Spiritu sancio est,per quem diffonditur charitas in cordibus nostru Charitas autemgaudiuparit illud videlicet gaudium, de quo dixit Dominus: Elgaudebit corvesbum se gaudium et e bum nemo tost amoIu. Vnde noster Apostoliis dixit Charitas non gaudetsuper iniquitate, congaudet autem veritati. Et ad Galatas: Fructuu iritus, est charita gaudium,pa o c. u rum trium, quae imperfecte in hac vita pos identuta auctor est Spiritus sanctus, quemadmodum declarat Apostolus, capo . Romanis scribens. Sine intermissisne is orare dicitur, qui vel statis tertitoribus preces ad Deum fundit, vel qui in necessitate ad Deum confugit, Vel qui nullam Oratio uis ocea dua risionem intermittit, vel qui vitam inculpa tam ,
elatis, iustitiae& religionis plenam ducit, sicut supra latius est dictum.
233쪽
XIX. In omnib gratias agite. Hac en enim volg-ras Dei,in Christo Iesu, in omnibus vo
Christum Dominum ait Apostolus sui cultores' in Evangelio valde serio admonuisse ut Deo, tanqua
Deu/μυσε naturae omnium supremae,perfectissimae, cunctisque --ε supereminenti, siuper omnia gloriam & honorem tribuanticultumq; exhibeant iuxta id, quod libriEcclesc. 43 est scriptum uenedicent Dominum,exaltate EGLquantumpotesis: exaltantes eum replemini virtute ne laboretis,non enim comprehendetis est a magni cabit eum cur euab initio 'multa enim abscondit uni maiora his,pau- eumm/De ea enim vidimio operum eius. Et curn honoriam e Tector,
largitorq Deussit iure iuges ei agere gratias Christiani debent, agnoscendo scilicet, confitendo, quod quicquid habent, velli abere possunt, id si bi a Deo donari,atq; ob id,gratias ipsi agere debere, in omni b. suis actionibus,quod ei placitum esse nouerint, consectari,ac perficere velle Ac propterea eidem laudib. precibus, acrificijs, votisq; nuncupatis, nomini ipsius, interno, atq; etiam externo cultu, sisti debere seruire. Quod quidem rationi maxime consentaneum est quiuis fatebitur, qui naturali legeDeum nouerit, quEuis super omnia diligere teneri, eumq; constituere s-hi ultimum suarum ad ionum finem,adquem se, suaq; reserati&dirigat omnia. Quare semper in eius laudes, cogitatione, voluntate,ac toto animi seni, affectu messe incumbendum, nullumq; tempus omittendum ν, De-mper quo se totumq; quod est, eius seruituti non applicet , temper homini in mentem venire debet: Quemadmoduab Isaia poteramus didici Issicum dicebat: ML seratio-
234쪽
ferationum Dominirecordabor,Ludem Domini uper omnibus bonis, quae reddidit nobis Dominus, G2per multitudinem bonorum Domini Grael, quae Argitus II eis secundum laedulgentiam suam. Hinc est, quod bonam diei partem, si non totam, in diuinis laudibus celebrandis, Ecclesia Catholica insumiti&abeo, Regi vatis piaumo, ossici initium fere quotidie sumit in quo creationis rerum beneficia continentur, qui incipit Ue Lut am Deo nixe exultemm Domino ubilemus Deoslutari,&c. Quem ricum, cum Lia therani non modo sustulerint, sed etiamnum ludibrio habeant, quid aliud, quam secum Cacodaemon gloriae Dei inuider , doministeriorum Christi, se memoriae detrahere testantur'
Spiritum sanctum, homines tunc diciantur ha cetias Diritum
here, quando ipsius donis & virtutibus sunt imbuti T:
quae multa&multiplicia esse docet Paulus I. Cor. a. cap. Diuision gratiarum sunt: idem autem 'trisin. lj
daturpe spiritum sermo sapientiae, alteri eundumstiriarum,sermoscientiae, dcc. Hunc spiritum, mundus accipere non potest, quia non videt, nec scit eum. Non videt quidem, quia Spiritus sanctus, carnem humanam non accepit, perquam posset Videri nec eundem mente, & amatu cognoscit, quia iustis&bonis hominibus id duntaxat est proprium . Homines sy f- .. . nim, vitiis Sc voluptatibus dediti, sicut de increduli, amem, inha- qui cor purum, mundum non habent. Spiritu uici, fanis tum accipere non possunt, quod hominum iustorum est proprium, cum quibus Spiritus sanctus familiariter conuersatur, eosdem docendo, instruendo, coniblando, curamq; eorum Serendo. Sicut enim
235쪽
aetopeccatis ita is ijs habitat qui per mandatorum Dei obstruantiam, mansonem eidem parant. Nec solum apud eos manet, sed in ipsis habitat,&operatur, quia dona pretiosa sua ipsis infunditi quorum ratione iusti homines, unionem quandam habent cum Spiritu iam cto, a quo in omnibus suis actionibus adfinem suum rite diriguntur, proteguntur atque adiuuantur. Vnde dicit Apostolus, quod Spiritus adiuuet infirmitatem nostram, quod postulet, id est, postulare faciat, irare
pro nobis, quemadmodum Matth. 26. docuit Domi- -- ε 3 es, rus, cum dixis Spiritum esse promptum, carnem autem
ἴδ' i, m. Vbi enim Spiritus Dei viderit laborare spiritum hominis, in aduersando carni,d sibi adhaemen- do, quasi porrigit manum, infirmitatem eius subleuans, carnisq; concupiscentiae, ut aiunt Origenes de
Hinc est,quod toties hunc spiritum,iam mi Mum, iam rectam, iamsanctum , sibi a Deo Regius vates dari postulat quod sine hoc spiritu, innocentiam, faelici-Vitur mi tatem, iustitiam, se tueri non posse sciret. Ideo p tebat a Deo, ut diuina misericordia insubsequeretur, quia viiijs, curis huius mundi nim ijs, carnis affectibus, Spiritu ancti assistentiam tolli, eiusq; familiaritatenis impediri, deuotionem oblitterari, ac rerum diuinarum studia extingui, facile si iebat, si Dei miserico dia ipsam non semper comitaretur, quae per Spiritum sanctum homini iusto assistit. Et quia Spiritus sancti operatio, igni similis est, qui rapida motione, in alias res agit, nescit tarda molimina Spiritus sancti Iratia , canit ex D Ambrosio Catholica Ecclesia ,
236쪽
hinc sub linguarum ignearum figura, die Penteco- stes, datus est Ideo monet hoc loco Apostolus, nospiritum, Christiani extinguant, carnis scilicet cupiditatibus, saeculi curis, voluptatum illecebris. Quo pacto, cap. a. ad Rom. tantopere commendat Apostolus Iudaeum in ab condito, qui per spiritum in ipsbhabitanterim, , adorat D EvM in diriti veritate , legis mandata in Uectu cordia, etiam in veris esse
habet ' Prophetiarum nomine , vel sacros libros,Vel pro P be -- phetarum oracula, vel Scripturae sacrae explanatio ' ' ' Mnem, S S. Literarum eXpoisitionem, communibus pa- --.trum sentent ijs,di Ecclesiae in fallabilis menti accommodatam, sicut maiorum simul traditiones intellige: In quibus, Dei voluntas, aeterna lex, utriusq; testamenti mandata continentur, quibus vere Christianus edocetur dacile , quid ei ad salutem sit necessa
Duas autem ob causas, vult propistin in pretio, euhetiam & in honore maximo a fidelis populi cae tu haberi Hr W- γε
tum quod Spiritu sancto doctore sint dictatae,in exceptae sacris auctoribus tum quod per conso itionem scripturarum,stem habeamus aeternae vitae: Qua de cati se, Alach ahae librossanctossibi olati uisseprofitebantur. Reuelationes, pijs hominibus factas, aliqui per pro ii propheti.s intelligunt, sed quia indubitata fide non Fo . nitunt ut, ideo probabiliora esse puto , quae nobis sunt dicta . Prophetias enim certissimasa veri csimas
237쪽
pedire, altera Dei verbum circa Domini pedes audiente, atque sic meliorem partem poma dente. Adverte tamenta, hac Pauli admonitione siue ---ω.
praecepto, non omnibus subditis summam fieri pota testatem, desuperioribus suis,&de personis indignitate constitutis, earum denique actionibus, iudicium faciendi, quemadmodum ridicule, ν non malitio SE admodum, Lutherani, a quolibet, Conciliorum
statuta, Papae decreta, Veterum patrum ac Episcoporum sententias, examinari oporter huius loci praesidio volunt .
Ex hoc enim loco, illo Ioannis, primae suae epistolae, cap. 4. Nolite credere omnis iratui, e probate
siritus, an ex Deosint, colligunt, iniuste Haereticorum j.h, ιι. libros a Catholicis prohiberi, cum Paulus dicat: -- cis eoi
maprobate Neq; enim intelligunt stipites illi, a singu IT .
lis&omnibus Ecclesiae membris, id Paulum&Ioan nem non exigere ised ab ijs, duntaxat,ad quos id munus in Ecclesia, pertinet. Sicut si scribatur ad aliquam Academiam, ut professeres ibidem examinent ali. quem librum, non significatur, videtur Hiber omnibus hominibus illius Academiae, sed tantum Doctoribus eius facultatis exanimandus traditur, de qua li- herille tractat. Accedita his duobus locis, agi de doctrina tantum dubia, quae sola probatione indigeo. Librorum autem prohibitorum doctrina, dubia non est, quae aperto Ecclesiae iudicio est mala, dc damna ta, sicut conciliorum, e diueri, doctrina, iam probata, sana& aperte bona, est iudicata . t ideo, Pau
Ius Apostolus cum suis collegis, cum deferret ad Eois clesias decretum Concilii Hierosselymitani, non di Aa incebat probate , quasi cuiusuis arbitrio relinqueretud credem
238쪽
iis Commenta prἰorem: Pausi credendi faciendici iudicium, aut libertatem; sed praecipiebat, illud custodiri quibus , dicit, e
solentes vos, bene agetis. Ubi etiam notandum est, verbis ibidem praecedenti bus, non libertate nia, sed necessitatem credentibus ab Apostolis impositam ,, cum scripserunt Visemen enim Spiri sancto, ct nobii, nihilυltra imponere vota oneris, c.
XVJ. omnis uese mati abstinete mos.
Via. Duas ob causas, a Thessalonicensibus hoc exigit;
Prima, ut Christianae legis perfectionem tantam essed eclaret, quae nec peccati aliquam maculam praebeat, nec similitudinem alicuius delicti ferat, nec imaginem aliquam erroris admittat Deinde, ne proximi conscientia, vel laedatur, vel offendatur ex falsa suspi-inione, vel aspectu alicuius, Auod peccati prae se ferat speciem aliquam Licet enim rectein honeste quaedam in omni ossicio possint fieri, quae peccati satis expertia sunt, quamquam in ipsa actione contrarium videatur, apparere prudentia tamen singulari pus esse in eiusmodi, docet Apostolus, ne quisquam possit inde offensionis occasionem haurire . Quia vero naturae humanae tanta est hebetudo, is dilatum procliuitas, ut seipsam, in suumfine mintellectus
natarasismis actione ,&voluntatis motu, semper dirigere noli mai--ium possit,ineque enim sine causa Regius vates a Deo et petit: Legem pone mihi Domine in viam ius cationum
tuarum: Deduc me in semitam mandatorum tuorum ;mtatem e disciplinam, scientiam doceme ideo Thifalonicensibus a Deo ducatum precatur, dicens.
239쪽
Ipse autem Deus pacis an Isicet vos,per X XIV
omnda . Hoc est Deus, pacis fons, reconcordiae tranquil- statisq; auctor, vitandi peccata, gratiam vobis donec virtutiun diuitias largiatur,in hac ex alto virtute vos in duat, ut ancIitate se iustalia idem seruiatis omni dieb-υiraves . Deum, pacis emectoremo, eam ob De-enνρ-- causam, appellat, quod ad eos seribat, qui iam ex fide iustitiam adepti, parem iubebant ad Deum,per Dominu nn rum Iesum Christum. Qui etenim fidem Christi non habent peccato sunt subiecti,Deiq: obnoxij vindicto
At iusti directi corde homines, ab his malis liberati, pacato sunt & tranquillo animo,nullam posthacm tuentes Dei vindictam, docondemnationem. Exspes quidemin fiducia diuinae beneuolentiae erga se,& e, conscientia bonae vitae, honorumq; operum, reconciliati cum Deo, mentis aliam serenitatem lanimi quietem sentiunt, quam antea habu rant, cum adhuc Dei inimici, in peccatis viverem: Iustorum siquidem pax in eo consistit , quod eo 1 1. rum animus, in Christo acquiescit, confidens, Deum patrem, in quem credit, cuius voluntati & pras piis obsequitur, perpetuo sibi fore propitium,&protectorem, cum antea nihil reperiret, in quo ponseta animo conquiescere; sed omnia undique eum
terrereno, ac patietacerent , mors, iudicium, in sernus ' conscientia scelerum , quae fuerat accusatri X.
240쪽
tI2. Comment in priorem D. Pauli
pussine querela. aduentu Domini nostri Iesu Christiservetur.
ρώ- , /G με, ait D Thomas, ad Hebraeos, cap. in b. t.' Lia, bis dicitur illud, per quod communicamus cum sub μι-- stantiis spiritualibus,di animis, portio superior appellatur Anima vero illud, per quod communicamus cum brutis; dc hominis pars inferior vocatur. Et sic spiritus est mens humana, intellectus scilicet&voluntas Eodem modo, Augustinus, lib. I a. de Genesi ad liter cap. 7. Dicitur, inquit, spiritus, ipsa mens rationalis, ubi est quiddam, tanquam oculus anima , ad quem pertinet imago, dc agnitio Dei. Hunc itaq; et Uus' locum interpretans Gregori. Nyssenus, apud Theophylactum, dicit, quod Apostolus spiritum dicens,
rationalem partem indicarit animam vero dicens, Ire ς' - partem indicariisensitivam Irenaeus lib. s. ante medium; hanc Pauli sententiam exponens, dicit hominem perfectum, tribus constare, corpore, anima, Se Spiritu sancto, inhabitante,percharitatem Vt enim, si desit ei corpus vel anima, erit imperfectus in genere naturae , ita si desit charitas, erit imperfectus in genere
moris. Omnia si quidem hominis illius integra esse dicunturi quae charitatem adiunctam habent, quae lem pleatitudo, e praeceptis se ab eodem A postolo no . 1iro appellatur. Cum enim cuiusque rei perfectio
sit in eo posita, ut fini suo vli imo, arctissime coniungatur, hominis autem extremus finis, DE vssio icharitas una est, quae hominem arctissime cum Diocs- ,- - coniungens , nit , iuXta illud I. Ioann capites . -,Deo ho 4. Eu manet in charitate , in Deo manet, o Deus in Et Colosi cap. 3. Charitas estvinculum perfectionis,