장음표시 사용
171쪽
V. Diei etiam test, quod attritio sit dispositio ad Contritionem , ct Con-ttitio sit dispositio ad Satramentum :ergo nullum sequitur inconveniens, si dicatur, contritionem persectam esse conditionem necessario requistam ad Saeramenti Paenitentiae valorem. VI. In Contritione persecta necessario inis cludi debet votum,leu desiderium Sacramenti ; sed votum seu desiderium
Sacramenti continet virtutem sacra
menti:ergo in contritione persecta co-tinetur ipsum Saeramentum, ejusquevit tus est ipsiusmet Sacramenti virtus. Respondemus ad I. dispositionem remotam, & proximam , utranque applicari ad contritionem minus perlastam , seu ad attritionem , cum hac tamen differentia, quod ipsa extra Sacramentum disponit remote ad ef- semim illius , in Sacramento vel disponit proxime. Non est ergo ne
Cesse, ut recurramus ad contritionem
perfectam , ct ipsi tribuamus, quod iit dispositio proxima ad eundem e se sectum. Ad II. Contritio perlacta extra Sacramentum iustificat Peccatorem . revere operama , etiams includat Sacramenti votum ς Sacramentum vero justificat peccatorem ex opere verato, ut ipsummet Tridentinum docet e ergo non est eadem justificatio, quae habetur ex contritione persecta , etiam cum Sacramenti voto. ct quae habetur ex ipsomet Sacramento I ergo neqv.t esse contritio persectaudii positio proxima . & immediata ad Sacramenti ellectum percipien
Ad III. Quanuis contritio persecta stpars estentialis Sacramenti, semper tamen justificatio , quae per Sacra mentum hahetur, a Tridentino tri-huitur verbis sermae, & non contritioni: ergo justificatio , quae per Sacramentum habetur non est tribuenda soli contritioni, adeoque non es
dispositio immediate & proxima ad Sacramenti ei lectum percipien
menti Paenitentiae non consistit in eo tantum, ut augeat gratiam , sed ut primo illam restituat , nec pariter concstit, ut relaxet solam paenam tem p ualem , sed etiam aeternam , ut
suo loco a nobis dictuin est. Ad V. Concilium Tridentinum non docuit, attritionem disponere ad contritionem , sed ad gratiam percipiendam in Sacramento. Caeterum illud , quod comuniter dicitur , paeniteratem in Sacramento de attrito fieri contritum , intelligitur, quod accedente Sacramento , ad quod proxime disponit attritio , acquirat glatiam sanctifidantem , qua accepta , fit perfecta contritio.
Ad Vl. dicitur , quod &si in Contritione persecta contineatur votum seu desiderium Sacramenti, non per hoc tamen fit, quod sit iplum Sacramentum in re. Ut autem videat ut , quid sit hoc volunt, seu desiderium Sacra menti, ad tertiam Dissertationis partem accedimus.
Igitur pro tertia Dissertationis parto
conveniunt omnes , quod per votum Sacramenti intelligatur desiderium , seu voluntas percipiendi Sacramentum. Distinguunt pariter votum Sacramenti.in explicitum,& implicitum: primum impoliat explicit 1 rei cognitionem , & expressam ejus obtinendae
voluntatem ; alterum vero importat
generale & implicitum desideriuin, quo homo cupit omnia Dei mandata
adimplere . Hoc secundum votum semper in Contritione persecta includitur , non sic vero primum . Insuper advertere oportet, quod aliud est e lienecessarium votum alicujus rei. aliud est esse necessariam rem in voto ; quia prius significat esse necessaliam voluntatem observandi rem praeceptam; aliud vero importat , rem praeceptam esse tantae necellitatis absolute , ut si non pollit haberi in re , haheatur salo
tem in voto . Denique conveniunt omnes , quod votum Sacramenti non agat ex opere operato, sicut Sacramentum agit, sed ex opere operantis; &quod gratia , quae iniunctitur per UO- tum Sacramenti, proprie non sit gralia sacramentalis.
Dicimus IlI. Votum . seu desiderium Sacramenti Paenitentiae , quod includitur in contritione persecta, debere esla explicitum . I. Probatur ex Concilio Trideiatino se T. 6. cap. 6. ubi dicitur, quod ii, qui sunt baptigandi, praeparari debent ad obtinen eam gratiam justificantem; αpraeparatio includit propositu in inchoandi novam vitam , di servandi divi-
172쪽
divina mandata. Denique dum propo- is cessaria est duntaxat ex precepto Inuot I ripere baptissmum , ineboare πο- is eius proinde votum implicitum QNe sis vitam , idi sertare divisa manda- is ficit. ,, ii . Et se T. i4. cap. . Fuit quocis tem- Opponunt I. peccata remitti per Sa. ρυνε ad impeιrandam vesium peeeat ρ- cramentum Paenitentiae in voto , naura motur contrisianis neca sartat; ω includit obligationςm , ct conditio. in homine post baptismum Iaho , ita δε- nem percipiendi sacramentum t ergo mam praeparat ad remissionem neeato- . votum illud , seu desiderium non derum, si eum Adacia dicinae miserieordiae, het esse qxplicitum . t L Votum ipsumo violo praepandi reliqua eoriaunus sit, oris inatur ad futura Sacramentum, de quae ad rites cipiendum Saeramentam quo legem habemus ; ergo ordinatur reqxirunt. Et insta. Reeoneiliationem, ad ipsum ut a lege praeceptum : ergo qu.e per cοπtritionem perfectam obtine- sumcit, quod votum sit de adimple ικν. xοπ esse adscribendam usi contri- dis illis omnibus, quae a lege praeci-ιiosi, δει voto Satrumenti , qaοδ iν piunturi ergo lassicit votum impli- illo Iac Iuditur . Ex quibus ver his pa- citum.
tet, quod distincta est mentio voti Respondemus ad I. quod si sensus sit pec- Sacramenti, quod includitur in Con- cata non dimityi nisi adimpleatur comtritione i igitur non est intelligenda ditio . hoo est, quando Sacramentum de voto implicito, & generali, quia percipitur, propositia est falsa iratio est, aliter Concilium non secisset expresis quia contritici persecta statim reconsam mentionem, quam fecit. ciliat bominem Deo, & non expe-II. Probatur his verbis a Tournely. ctat ut impleatur conditio, a qua nonia Votum medii, quod ex ordinatione dependet. Si vero sit sensus, peccata si divina neces latium est ad salutem, quidem dimitti,sed cum ordine ad fu- , debet esse diversum a voto rei,quae ex turum Sacramentum , cujus percueo praecepto est necessario vota rei istius piendi lex data est, & nobis incurritis sed vota rei istius debet esste saltε im- obligatio , propositio est vera . Ex is i licita; Sic morti proximus debet im- hoc autem non sequitur, quod votum is plicitum salte habere desidetium Eu- percipiendi sacramentum sufficiat si , , charistiae,& extremae unctionis. quiata iit implicitum .is utrunque Melamentum ex praecepto Ad ll. Affertur haee comparatio a Sua-
is nec gssarium est: ergo votum Saera- reE da Paritest. disp. I .sest.2 num. .
, . menti Paenitentiae, quod est medium quod sicut in emptione alicujus rei, , , absolute necessarium ad salutem, de- ante totum pretium solutum, rei do- ,, bet esse explicitum et alias maioris minium aequiritur ementi absolute, , , necet statia non foret votum Bapti- sed nihilominus cum ordine ad sutu- ,, smi, & Paenitentiae, quam cujuslibet ram integram solutionem ; & proinde ., alterius mandati Christi. Ratio est, quando his impletur, licet non ac- , , quia cum Sacramentum rei perce. quiratur novum & majus dominium M ptum necessarium est necellitate , ut rei. prior tamen contractus in sucris vocan , medii, votum, seu deside- ordine completur ἔ ita paliter per se rium illius, Deo ita indulgente, suin contritionem dimittuntur peccata in is pIet in casu necellitatis vices Saeta- ordine ad futurum sacramentum, , , menti: ergo singulari aliqua ratione, quasi ad futuram solutionem I quamis distincta a desiderici observandi cae- compatationem a SuareZ mutuatur, , tera mandata Dei, requiritur votum Tournely , qui subdit. ἔ, unde quanis huius Sacramenti . At non alia est ,, do postea percipitur Sacramentum is singularia ratio mastis distincta, nisi , , completur contractus prior, qnan- quod rei. quae necesseria est medii is tum ex parte nostra oportet, Ic fierio necellitate , desiderium debet esse , , potestis explicitum, nou vero rei, quae ne.
173쪽
m Contritione imperfecta , seu Attritione . An A tritio conoepta ex timoro Gebennae si bona, honesia , re laudabilis p An includere debeat aliquem Dei amorem, S qu lem . Et quid de hoe Tridentinum
Τtritio , quam Concilium Tridentinum sess.
lio dupliciter concipi potest ,
turpitudinix peccati, di ex metu Ge-hennae , alque minarum . Eandem quoque Concilium praelatum laudat , S utilem esse declarat;& quanuis eam suffcientem esse ad peccatoris luctificatiooem sine Sacramento Paeniten. tiae,non definiat, vult nihilominus disponere ad Dei gratiam tu eodem Sacramento recipiendam , vel impetrandam . Et haec sunt Sacrosancti Concilii citato loco verba. Meet sau-
cera peccatorem nequeat, tamen eam ad Dei gratiam in Saeramen o Paenitentia
mpetrandam disponis . Quum ergo Tridentini verba circa attritionis ideam satis clara sin i, nescimus quo fundamento moderniores quidam Theologi , ct inter hos dueninus, attritionem explicent per contritionem quidem imperstetam, sed ideo eam impei lectam esse dicunt, quia in gradu remissiori sit, quando perla iam velint, in intensiori gradu esse ponen dam . Proinde in ipsorum attritione volunt pro motiva Dei amorem , sed rem illium , & in contritionea perfecta Dei amorem , sed intensum ἔ quando nos contra in suis perioribus diximus , dolorem ex amore Dei eonceptum, Ssi in gradu
remisso, esse contritionem , non au
tem attritionem; di quidem contritionem , quam vocavimus minus peris tam . seu impersectam . S. proinde modo attritionem eum Tridentino dicimus imperfectam coniti tionem. Revera Tridentinum attritionem hanc, seu contritionem imperfectam ex duplici motivo dicit, ex turpitudine scilicet peccari, & ex
metu gehennae, atque paenarum, non Rutem ex motivo amoris Dei, cujus
in praefatis Concilii verbis altum est
Ex his facile intelligitur , an vera sint, quae moderniores Scriptores de attritione scribunt, scilicet de ejus nomine in scholas invecto, de eius inventione . quam Scholasticis Theolostis adstribunt i ct de ejus disterentia a Contritione persecta. Horum verba hic recitamus, ut Legentes facile videant . nihil Nos iisdem de placito nostro imputare. sed omni possibili fidelitate eorum mentem adaperire. Igitur Estius in quarto dist. i 6. 9. haec docet. - . Attritionis uomen scripta.
174쪽
a, rae & Patribus incognitum a SchoIae, i Doctoribus dis infitionis, ct doctrinae causa fuit excogitatum, ad signibis scandum dolorem de peccato, seu ,, paenitentiam quandam impersectam .is Sicut enim in corporalibus attritum is dicitur , quod aliquando , nempe isse rinsecus tantum laesum est, aut comis,, minutum , contritum vero, quod
is totam intus, ct foris fractione inmi- nima resolutum est, ita in spiritualiis bus attritio ab illis dicta est imperfe- cta quaedam , ct aliquo usque tantum
,, progressa paenitentia ἔ contritio vero M paenitentia intima & pei fecta. Potestis autem attritio, seu imperfecta paeni. M tentia pluribus modis intelligi. Unom modo , cum quis peccasse se doIetri Propter humana ac naturalia quaedam is paenitentiae incitamenta i velut ΠΟ-- pter adjunctam peccato turpitudiis nem , vel consequentem ex eo ins is miam, aut aliud quodcunque dam- is Dum, aut supplicium temporale; vel se quia quod fecit, contra rationem &,, honestatem esse intelligit, aut quia is videt, se per illud displicere parentiis bus, amicis , aut viris bonis . Hocis paenitentiae genus haberi potest ex so-is iis nature viribus, & reperitur etiam ,, in infidelibus . Talis elat paenitentia is Antiochi a. Machab. s. Alio modo , ,, quando quis dolet de peccato pro-M pter metum gehennae peccatoribus is praeparatae , idest paenae aeternae, acis spiritualis , quam solo fidei lumineis illustratus cognoscit. Hic dolor,scutis &gehennae timor,Dei donum est, nec , , nisi in Credentibus reperitur . Tertio is modo, dum quas dolet de peccato,, propter Dei visentim , non tamenis absoluta, & emcaci voluntate, sed ,. suspensa & optativa tantum ; qua niω
mirum vellet relinquere peccatum ,
,, S peccandi affectum ,& Deo placere,
, , non tamen relinquit peccatum neque
is simpliciter deponit peecandi asseis fiunt, nec ea facit, s ne quibus Deo,, non potest placere; cujusmodi imper- , , festa voluntas vulgo velleItas vocariis solet, qualem interdum habent usuis rarii, & concubinarii ; nihilominus is in statu peccati permanentes. Postreti mo, dum quis de peceato dolet, quia ,, Deum ostendit, S absolute proponit,ν non peccare de caetero , sed id facito impersecta. remissa. ac debili volun
is tale . Forsan & alii modi attritionis
,, afferri possent, velut distinguendo,, propositum emendationis actuale, αδε virtuale , item proprium, & confu- ,, sum. Erit enim imperfecta quaedam
is paenitentia, si peccator tantum vir ,, tuale, aut lautum confusum proposi- ,. tum haheat de caetero vitandi pecca.
o tum. Sed hi modi ad tertium, vel, , quartum videntur revocandi. ,, . Insuper Ioannes Morinus in Comenta tio historico de Paenitentia lih .8.cap. R. l. 4. scribit. is . Uerum his dissi-ι, cultatibus omitiis, quae a scopo lonis gius absunt, iis tantum enarrandumis immorabimur, quae in eum recte colinis limant . Cum igitur apud antiquosis illos Scholasticos, Magis ro , S ipfius,, discipulis, ab ipso viva voce edoctiuis immediate succedentes, ratum esset.
is Contritionem justificationis, &gra
. tiae gratum facientis esse peditsequam, is nomen illis excogitandum ruit, quo ν, praeparationes ad gratiam gratum 1 is cientem suscipiendam notare, ct india is gitare possent. Hactenus enim Con-,; tritione cordis, ct compunctione misis itismum significatae fuerant. Certumis enim & exploratum erat apud eos,
is justificationem formalem, licet in in-- stanti fieret, multis tamen praepara is tionibus, ct longo tempore opus esseis ad formam illam inducendam, alite is que ut fieret, raro contingere. N
is men illud fuit Attinio, quo haec Omis nia complexi sunt: illo ut jam in sch lis vulgato utuntur Alexander Alen- ,. sis, Guillelmus Parisienss, ct Alberis rus magnus , & Poster torum nemciis illud praeteriit. Nonnulli tamen in A dem tempore illud , aut non Egnove is runt, aut neglexerunt. Sed Rufio,, rum , qui hos antecesserunt, nullus se mihi cognitus attritionem comme- , , moravit, licet easdem cum his quaeri stiones agitarent . Itaque nomen il-
,, lud in Scholis vulgali caepit post an-
is num Iazo, centum 2 paucillimis am,, nis post natam Seholasticam. Sic auinis tem Attritionem inter , & Contritio- is nem distinguebant , ut attritione ,, dicerent ex fide insorme nasci, coninis tritionem ex fide formata r attritio- is nis principium esse timorem servilem, is contritionis timorem initialem: atis tritionis caussas esse auxilia gratiae, is seu gratias gratis datas , Coninis tritionis vero , gratiam gratum fari cientem . Hinc Dainem dolorem da
175쪽
is peccato, Deique amorem in non bais hente gratiam attritioni tribuerunt; is in habente gratiam, Contritioni. Atis is que eo usque devenerunt antiquorumis Scholasticorum permulti , qui postri tempus adnotatum scripserunt, ut is dissertillime tanquam ab Omnibus se concessum assumerent, omnia opera ,, ab auxilii Spiritus Sancti hominem
,. moventis, R impellentis ante gratiae se gratum facientis influxum proceden- la, naturalibus. mortuis ,& iugrais tuitis, ut ipsi loquuntur, esse adnu- meranda ἔ sola vero opera habitum graliae consequentia, supernaturali -
bus, vivis, gratuitis , premitque is aeternis meritoriis. Vide Alberi uni
rium , di supernaturale iudicabant, is nisi quod esset habituali gratia illi
, , tum , ct imbutum. Non sane quod is opera ante habitum gratiae Spiritu ,, Sancto movente edita, cum pure na ,, Iuralibus plane confunderent, sed is quod ea gratia habituali aflectis eoinis parata in operum naturalium ordi- ,, nem cogi deberent, Albeitus enim M isto argumento prellus, naturalia nonis fieri gratuita , eo confugit, ut dicat, is Alti trionem esse donum Spiritus san- ,, dii, ct ideo naturalibus non esse tribuentiam . Sed paulo post subjici, illari se probabiliter dispulare , posseque,, qui aliter stia serit , argumenia sua ,, facile solvere . Alii tamen non omni- no improbabiliter contrarium colliri gere uidebantur. Nam humanis meri i,, tis, & propriae facultati tribuenda vi- dentur , quae quis agit ex habitu, nono autem simpliciter gratuitis, & Deo, is nis qualenus omni uni e flectuum caussa est, eo quod in ipso vivimus, ctis movemur , S sumus ἔ quo sensu om. nia ad Deum, ut auctorem suum rein se fetuntur; maxime vero quae secun is dum babitum gratiae fiunt, cum gra- ., tis & immerentibus hominibus coninis cedatur. Sed hoc non videtur imp is dire ; quin homo proprie auctor dica- Iur, Sc naturalis caussa illius esse- ,, ctus, quem ex habitu producit. Im
mo videtur contrarium emcere , ut is homo scilicet excellentius , ct perfe-- ctius caussa sit, Sc merito dicatur. o Habitus enim non facit, ut opere- mur, sed ut ἰcum Opereri volumus, is facile operemur. Scitum est apud omiso nes Philosophos, habitum esse in no- is stra potestate, quo uti possumus, cum is volumus, sed non facit, ut velimus, is immo quiescit, donec voluntas eum is pro libito exerceat . Deinde omnis is habitus potent in alicui insidet, quamis excolit, di perficit ; ideo habitus ni se hil aliud est, quam pote alia hominis is praeparata, exculta, di perfecta . Aut nullius rei caulsa homo dici potest , ,; aut illius vera caussa est . quam peris habitum, ut vult, agit. Habitus igio tur quocunque modo homini inhaeis rens, sive a natura, sive a discipli-- na. sive ab infulione divina , videturo nihil aliud in bomine operari, nisi ut is homo vere, & per lacte agat, operi Gis que sive interni. sive externi piopria A & naturalis caussa sit, & legitime, is ex omnium hominUm loquendi moreis dicatur ... Ulteriusdueninus in Institutioni b. Theologicis parte 8. di mei t. s. ari; a. de Contritione imperfecta haec habet. A Contritio, quae Attritio diis citur, duplici de causta dici poteli imo perfecta I vel piopter imperfectionem is motivi, ex quo concipitur, vel pici is pler imperfestionem gradus, qui ie-
is reritur in actu . qui ex motivo conciis pitur. Contritio, quae aut ex consiri deratione turpitudinis peccati, aut A ex gclientiae metu concip)tur, dicituris imperfecta ratione motivi, seu spe-- ciet; nam adtus humani speciem suamis ex motivo, istu fine,desumunt: e con- tra contritio , quae ex motivo chari.
M tatis Dei super omnia concipitur , diri citur persecta ratione motivi, seu spe , , ciei ; neque enim sngi pote it moti- vum perfectius motivo charitatis. Dolor, qui concipitur quidem ex is motivo charitatis Dei super omnia, is sed in quo pauci sunt charitatis gra- dus, quippe ob id non multum elt in-;, tensus, ac servens , dicitur contritiose imperfecta , ratione paucorum gra-- duum charitatis, qui in ea reperiun- tur, itaque utraque contritio , sivo is quae concipitur , aut 'ex conlideratio se ne turpitudinis peccati . aut ex ge-- hennae metu, aut ex motivo charita-
,. tis Dei super omnia , sed in grada
176쪽
,, remisso , simpliciter , & sine addito , , dicitur impersecta Contritio . vido
argumenta, quibus in superiore pa-- giua probatum est. st obiter adve is leaeam imperfectae contritionis ideam ,, plurimum conferre ad eorum intelliinis gentiam , quae subsequentibu para- ,, graphis dicentur. o. Praeterea, soannes Baptista GormaZ in tractatu da
Paenitext. parte i. disputis. de attriti me. M. Ex aictis tota disputatione praeis cedenti clare constat , attritionem is theologicam esse dolorem animi suis pernum detestativum peccati comis milii, cum proposito non peccandi ,, de caetero elicitum non quidem ex ,, motivo charitatis . sed ex quocun- ,, que alio motivo ad illius elicientiam ,, lassicieati , ct satis approximato. ,, Quapropter,quum solus amor ex mo- ,, tivo charitatis sit amor Dei super ., Omnia , secus autem ex alio inferiori ,, motivo; quum nullus amas excedat
,, vim sui motivi a quo accipit suam ,, emcaciam ; ita ,pariter sola detesta-- tio ex motivo c haritatis erit detest ,, tio peccati super omnia i secus autem se detestatio habita ex quocunque alicio motivo inseriori. Exinde. quum at tritio nunquam possit esse amor Dei, ,, aut detestatio peccati appretiative su-
. Per omnia, neque poterit unquam ,, seri contritio . . . . Quinimmo aggre- gatum ex puro amore Dei super om-M ma. S attritione . adhue non con- , , tiueret totum constitutivum persectaeo contritionis : quia licet cotitineret ,, formalitatem amoris Dei super om- ,, nia . non contineret formalitatem is detestationis peccati super omnia ἔ ex qua utraque formalitate constituituris per facta contritio . . . . Quando au- ,, tem homo eliciens attritionem simul ,, elicit amorem Dei super omnia, talis M R.tior non est purus amor . sed etiam , , dolor detestativus peccatorum : tunc M enim quum eliciat contritionem ha- , , het cognitionem peccati , sine qua ,, contritio elici nequit. Repugnat a ,, tem, quod quando homo amat Deum ,, super Omnia, ut pote volens Deo ho- ,, num , quia ipsi bonum, non deteste- ,, tur etiam , quod cognoscit esse ma-
is tum Dei . quia ipsi malum His,, praemiisS , praecipua huius disputatiose nis dissicultaς. ex oua ad reliquas quae is stiones dissolvendas facilis erit pro-- gressus . consistit in attritione conce-
M ex metu gehennae, pro qua pugnanis dum est nobis , partim contra haereis licos, negantes eam esse supernatu- ,, ratem , di honestam; & partim con
,, tra aliquot Catholicos, negantes Q, ,, ficere ad justificationem cum Sacram menta , ut utrumque praestemus,
, , sit . ,, , Denique, ut alios, qui addu- ei possist, omittamus, Tournelyde Sacramento Paenitentiae quaest. s. haec addit. - . Quomodo autem differantis inter se contritio, & attritio , an spe-
,, cie seu natura, an tantum intentio.
nis gradu & accidentaliter , sicut per si sectum ab imperfecto , non consen- tiunt Theologit pendet istud ex varia
, ipsorum sententia circa motivum is uti iusque . Qui veram in utraque cha. is ritatem exigunt, illas non specie aeis natura , sed tantum accidentaliter . , ratione intensionis graduum, differ
re et qui vero distin mam specie motbis Vum, amorem scilicet verae charita
., tis in contritione . & amorem spei in attritione postulant, ii specie ac nari tura cor tritionem & attritionem diis stingui, arbitrantur; atque inde variori modo intelligitur de cantatum illud
,, apud vetemes Scholasticos axioma ris Paeritor is Saeramento Paealtentiae fieri de attrito eontritur . Iuxta prio diu ν, sententiam, cum eadem charitas sivem extra Sacramentum , sive vi Sacra-- menti, gradu, S intensione augetur , is intra eandem speciem attritio sit con ,, tritior in posteriori vero sententia , ,, attritio nunquam potest fieri contri- ,, tio, quae enim natura, & specie cis is serunt. in se invice converti actians mutari non possunt: Paenitens igitur ,, de attrito contritus fieri dicitur, vel cum amori concupiscentiae seu spei ,, accedit amor benevolentiae seu chariis ratis ; ve I cum vii tute Saci amenti, infunditur gratia sanctificans , quae is habitu, & natura sua vera est . ac per-
, . secta charitas. diffusa in cordibus peris Spiritum Sanctum. , . Post quae tecitat hic Auctor Tridentini verba , quae super nos recitavimui; & post ipsa relata adjungit:., Synodus his verbis. α errorem Lutheri pei stringit, &attriis tionis duplex ordinarium assignat
,, motivum, turpitudinem nempe pec- cati, & timorem paenarun . tum conis ditionis attritionis . & fructum seuis utilitatem exponit. Conditiones ipsaeis sunt, ut excludat voluntatem peccan-
177쪽
,, di, adjunctam h beat veniae spem, ., & sit ex in pulsu Spiritus Sancti; esse-o vero in eo est, ut Pamitentem
is adjuvet, ipsi viam ad justitiam paret,
a, euinque disponat ad gratiam in Sa- ,, cramento Paenitentiae impetrandam , , , Ex illis porro duplex dumtaxat mo ,, tivum attritionis hic expendimus, M praecipue vero timorem gehennae ac 1, p. nasum , de quo potiti imum dispu-
, , latio movetur : de considerationes,, 'vippo turpitudinis peccati vix ulla
is dis scultas est. Fatentur omnes non ,, sulfacere eam turpitudinis peccati ., considerationem , ex qua Pamitens,, tu opinione hominum quamdam inino, Ianuam contrahit ι sed eam requiri.
., quae ad ostensam Dei, seu laesam di- vin m justitiam, ordinem ac respe- tum iucludat. Unde Cletus Galliis fanus anno adicio. merito proscripsitis inter alias multas istam propositio
,, tu susseis etiam siue ulla Dei dilectisne , is De ullo. ad Deum ossensum re*estu,
,, qato talis honesta , ese supernaturalis ,, est. Haec prostolio, ait Censura , qua a typositionibus necessariis ad absiluti ,, Wm exeluditur quilibet ad Deum osten-M Jum re peEDa. temeraria est .seandalosia, b, pera iciosa, ct in haeresim is uelis. De,, solo igitur timoris motivo in praesenti,, Quaestione controversam ii thos se- , quentibus Atticulis instituemus. Pri- , mus erit adversus Novatores Luthe is ianos ct alios , ac spectat naturamis ipsam timoris , seu contritionis im- ,, perfectar: an mala sit, vitiosa, non se tantum inutilis, sed etiam noxia, quae ., hominem magis reccatorem & hyp-
,, pocritam reddat; an vero bona, ho-
,, nesta, laudabilis . & utilis ad salutem ris Secundus , an Concilium Tridentiis num definierit vel non . amorem Dei is necessarium esse in attritione, ut lao- , , minem disponat ad gratiam in Sacra- ,, menio impetrandam Z Tertius, an, ,, & quis requiratur Dei amor in attri- ,, tione, ut sit dispositio sussiciens ad ν, Sacramentum Paenitentiae cum fructu percipiendum 3 Veniamus modo ad recitandos errores , illorumque Auctores recensendos , qui attritionem,
de qua loquimur, uti malam , fictam,
hypocri iam, peccam linosam,reprobarunt. atque damnalunt.
I. Martinus Lui herus Sermi ne de Pae-pjicuita habito antro a s ι7, ait: Contri, is tio duplici via paratur . primo per diis cultionem, collectionem , ac dete- , , stationem peccatorum , qua quid , ut is dicunt, recogitat annos suos in ama- ., ritudine animae suae, ponderando pec- is catorum suorum gravitatem , dam- is nusq , faeditatem , multitudinem , deis inde amittionem aeternae beatitudinis. is ac aeternae damnationis acquisitionem,
si di alia quae possunt dolorem , ct tri- , , stitiam excitare. spe satis&ciendi per
bona opera . Hac autem contritiori facit hypocritam, imo magis pecca ri torem ἔ quia solum timore praecepti, is & dolore damni id facit, ct tales omori nes indigne absolvuuntur . Sc colDri municantur . In Assertionibus, Arti- ,, culo 6. Contritio , quae paratur per disicullionem. collectionem , ac de- , testationem peccatorum , qua quis, , recogitat annos suos In amarituatne,, animae suae , ponderando peccatorum ν, gravitatem , faeditatem , multitudi- ,, nzm , a millionem aetern.e beatitudiri nis , dc acquisitionem a temae damnari lioliis; haec contrit o facit hypocri- ., tam , imo magis peccatorem . Con
δε tra Bullam Antichristi i post quam
se recitavit iisdem verbis hunc Articu is tum a Leone damnatum. subiungit: Meus certe est ille Articulus dc cl.ri- , , stanti limus, quem mihi ab innumeis rabilibus Papis di Paristis non patiarm extorqueri.
Il.Lutherani omnes Luthero adhaeserui, di errori huic subscripserunt. Ratio autem ipsorum omnium est, ut a lucr iit Juaninus cit. Ioc. quia volunt ho
minem justis cari per actu in si dei, quo credat per Christum sibi peccata dimitti . ,, Ratio vero,cur i ut heiam ia,, eum errorem abierint, petitur ex eo ,
,, quod doceant hominem justiscari per
,, actu in fidei, quo certo credat tibi peris Christum remissa esse peccata. , , . at, , illi si dei, seu illi persuasio ui contra-
,, rius cit ac us, quo inferorum paenae ti- ,, mentur, neque enim qui de sua iussi- ,, ficatione ac perseverantia usque in si- ,, nem securus eth . potest inferorum, , Pgnas timere. - . AI aliam originem huic eidem errori tribuit Tounely, scribens is et Asserit Lutherus, qui con- , , tritionem ex tali timore conceptam ,, contendit, liberam non esse,sed exto ,, tam , violentam Sc coactam. homi- ,, nemque magis peceatorem It hvpo-
is critatu iacere et cujus erroris tunda.
178쪽
ri mentum , Sc quali radix est, omnem is humanam actionem. quae non prove is nil ex charitate perfecta, habituali, - δc sanctificatue, verum esse pecca- tum; atque ante illam hominem tam M to a gratia comparanda remotioremis fieri, quanto magis ad eam se dispo-M Dere, ac praeparare nititur.
IlI. Michael Bajus, & Cornelius lanse-nius, volentes charitatem proprie dictam , non quidem habitualem , sed
actualem , esse necessiariam ad omnem humanam actionem , ut si moraliter bona, non verum peccatum ἔiidem consequenter allerere tenentur, Attritionem ex solo paena ruinis metu conceptam esse vitiosam; dc saltem esse verum peccatum omissionis, eo ipso, quod ex motivo charitatis non fiat, nec ad Deum tamquam ad finem ultimum reseratur; quod refert Tournely subdens: Erroris iuno damentum est , nullum esse medium se inter vitiosam cupiditatem, & lauo dabilem charitatem ; & quidquid ab
,, homine sit, esse vel a cupiditate, ac coD sequenter malum ; vela charita- is te, adeoque rectum & honestum. Fuse istud prosequitur Jansenius L. I. se de statu naturae lapsae c. i9. Inde Con- ,, sectarium est, ut doceant, Primo sineis afluali charitate, ac solo paenarum is metu, nunquam excludi interioremis peccati voluntatem, saltem impliciis tam , & conditionatam e Secundo,ti-;, morem illum paenarum invitum , ac se violentum esse, non liberum : Ter- , , tio , timorem paenae , & opus ex istori timore factum , etiam fide supposita, is non esse supernaturalem, seu ex gra-- tia Christi , sed ex viribus naturae.
M Haec re ipsa docet lansenius L. f. diis gratia Christi Salvat: cap. a . Impossi- ,, bile est , inquit , ut ille, qui is pee eas i,, proposito cossitutus est, sola pinae formidine ita malet voluntatem , peccatum
is que detestetur , ut non peeeet. Ibidem is cap. as.&26. ex professo probat , tio morem illum, etiam supposita fide, is naturalem esse , ex propriis viribus o naturae , non vero ex impulsu & gra- , , tia Spiritus Sancti. Ibide cap. 29: pro- is bat eum paenae timorem invitum esseis ac violentum , qao nos peceatum , sesse aliud quidpiam fugitur. Rationem Proo fert cap. 24. quia nascitur , inquit . ex ,, amore Creaturae ct sui. Deinde lib. I. se de statu naturae lapsae cap. I . Deptum
is ut dicere, inquit, illum, qui Iavitas se is cerit praeceptum,quod facit, opus mora o liter bonum faeere. IV. Quesnellius , sequens Jansenium , dc Bajum, has propositiones evulgavit, quas Clemens undecimus ita Constite unigenitus damnavit; nimirum pro posivionem vigesimam primamis Timor nonnisi manum eohibet: eor ac D tem tamdiu pereato addicitur, quamdiu is ad amorem Iasitiae con dueitur;Sexage is simam secundam di xui a malo son ab ., sinet, uis timore paenae , illud committuo in eoiae suo , e jam reus est eoram Do is mico . Sexagesimam e Si solus sanu- ,, est timor animat paenitentiam, quo Bae,, est magis violenta , eo magis durit asis desperationem . Eodem, quodansentur, ,, fundamento nititur; nempe, non esseis nisi duos amorer Prop.44. Uude voliis tiones, ct actiones omnes nostra nafe-- is tur . amorem Dei, qui omnia agit pro-o pter Deum, quemque Deus remune is rat ἔ s' amorem, quo uox ipsos, ac man-
, , dum dil imus, qui, quod ad Deum reo serendum es, non refert, O propter ,, hoe Usumst malus. Idem pro p. 4s. 6., , & 4 .cuius postremae haec verba sunt. is obedientia legis profuere debet ex βου- ,, te, O bie fons est charitas. Ruando Dei ,, amor est illius principium interias , Ois Dei gloria ejus suis, tune purum sis quod apparet exterius e alioquin nos sis nisi Θpocrisii, aut salsa justitia Et prop.
,, 49. Ut nullum est peeeatum sine amoreis nostri, ita saltum est Uas boum Ho
Dicimus primo , Contritionem imperinsectam , seu Attritionem, ex motivo timoris paena: aeternae conceptam, esse bonam , esse laudabilem, di esse donum Dei. I. Prohatur ex Scripturis: Exodi ε. inprobaret vos venit Dominuι, or ut te νιν illitas esset in vobis, O nos peccetis. Deuteronomii 6. Dominum Deum ιι-
melis, ct illi suiJeroies. Proverbiorum I. Timor Domini priσeipium sapientiae. Et cap. 14. Timor Domini sana Quae, ut Gennent a ruina mortis. Ec-Cli i. Corona Sapientiae timor Domin repentes pacem er Iasitis fructum Utraque autem sunt dona Dei. Radix sapIentiae est timere Dominam ... Timor Domini expellit pee-eatum ἔ uam qui sine timore est, uoπ p
179쪽
a sunt ei: . . . . stat timent Dominum , praeparabunt eorda sua , ct in eo De illio, sanctimabunt animas Juas . . . e ratientiam habebuαι usque ad inspectio-uem ejus, dieeutest di pauitentium none erimur, incidemus ιπ manas Domini, ct non in manus bominam. En elare David Psal. i is confige timore tuo ea res meas, a judiciis tuis timui. Isaiae r 3. stati poterit habitare de vobis eum igneriet oracte Θ diuis bab tabit ex vobis in ardoribus sempiteνηii Z Matthei io. lite timere eos , qui occidunt eorpus, animam autem nan possunt oecidere ; sed potius timete eum, qui potes er animam , O corpus perdere is gehennam.
I. Probatur ex Pontificibus Romanis. Gregorius Magnus Homilia 22. i Ezechielem t Ruid est Boe, quod fori
xoneremantar carnes, intus aromata r
nise hoe , quod quotidie videmur , quia duo junt compunctiosis genera . Quia alii adhue pre timorem plangunt : alii vero jam se ter amorem u lamentis Uelsus . Multi namque peceatorum Iuo rum memores , dum Iupplicia aeterna pertimestant , quotidiasit se tactvmis affligunt . Plangunt mala , quae secerunt , incendunt vitia Use eo us- filonis, quorum adhue juggestiones iseorde patiuntur. Innocentius II l. ad Psal. primum Paenitentialem . Pam tertia debet habere tres partes e Contri-xionem in eorde r Confessonem in sire ter satisfusionem in opere. In Gutrietione debet habrre Paetiitens timorem dapaena , dolorem de eulpa , er amorem da gratia. Leo X.damnavit errorem illum
Lui heri, quem diximus supra. Grego. ius XIlI. Sanctus Pius V.,6t Urbanus VIII. damnarunt pariter errores Baii,& dansenii;Clemens X l. damnavit errorer Quenellii. Alexander VI ll. hasrropositiones damnavit; nimirum decimam i Intentio, qua quis detestatur
malam , ct prosequitur bonum, mere ut eaelestem obtineat gloriam, non es recta, nee Deo plaeeus. Decimam tertiam :xuisquis etiam aetersa mercedis intuitu Deo famulatur . ebaritate si earuerit, vitio nos earet, quoties intuita neet eatitudinis operatur . Et decimam quintam Attritio , quae gehenna , Opanarum metu eoseipitur, Me dilectionabenevolestiae Dei propter se , son est b
mur motus, ae supernaturalis .
III. Probatur ex Conciliis . Concilium Alausiςangm secundum , requiriI
Gatiam Dei, seu inspirationem Spiri. tus Sancti ad actum Attritionis , de quo loquimur, eliciendum ; ergo hic actus est bonus, laudabilis, utilis . Et dem Can. docet: Si quir, ut a pecca
eato purgemur , voluntatem nutram Deum expectare e utendat; ποπ autem
ut etiam purgari velimur per sancti Spiritui insumnem , er operationem in nor
non frei eonfitetur , resisti ipse Spiritui
Sareio per Salamosem dieenti: praesta ratur voluntas a Domino , ct Apostolo salutνiter praedieanti: Deus es, qui ope ratur in nobis, oe velis, O perficere pro bona voluntate. Et Can. 7. Si quit per natura vigorem bonum aliquod , quod ad salutem pertinet vita aeternae , cogitare , ut expedit, aut eligere , sive salvari; idest evagelizanti praedications consentire posse eoormat, absque illuminatibne, O inspiratione Spiritur Saπε ii, qai dat omnibur suavitatem in eon 1entiendo , ct eredendo veritati, haereti eo fallitur Spiritu, non intelligens voram Dei in Evangelio dicentis : siue me
nunquid idonei sumus euitare aliquid a nobis , quasi ex nobis, sed si iιntio nostro ex Deo es . Concilium Trideatinum ses L i4. cap. 4. Illam vero C π- tritionem Imperfectam, quae AEttitio dicitur , quoniam ex turpitudinis peccat cooderatione , vel ex gehennae, c, panaram metu eommuniter concipitur , sic oluntatem peeeandi excludat, cum Deveniae ; declarat nos Dium non sacere hominem hynoeritam , ct magis peccatorem, verum etiam donum Dei ese ,
ct Spiritus Sancti impulsum, non adhaequidem inhabitantis , sed tantum mo- estis , quo Paenitens adjutas .iam sibὸ ad justitiam parat. Et quam vis De Sacramento PaenitenιIae per se ad justificationem perducere Peceatorem nequeat ἔtamen eam ad Dei gratiam in Sacra
meato Panitantiae impetrandam dijponit. Hoe exim timore utiliter eoneus Ninistrae , ad Ionae praedicationem plenam terroribus, paenitentiam eger ni , O m Heordiam a Domino impetrarunt . Ruamobrem satio quidem eatam-niautur Catholicar Seriptores, quasi tradider ni Saeramentum Paenitentiae, ab que bono metu suseipientium, gratiam conferre: quid uanquam Eeelesia DeI
eent , Contritionem esse extortam , E scinam , non liberam , O volustariam In
180쪽
In eadem seis me Can. s. Si quis dixerit , eam eontritionem, qua parataν peν discussionem , collettionem , ct detegiationem peeeatorum , qaa quis recogita oκnos suos iis amariιudiae animae Iisae , ponderando peeeatorum sacramgrazita. rem , maIιItudinem , faeditatem , amissonem aeternae beatitudinis , O aeternae damnationis Is Uum , eum propos tomelioris Osae , non esse veram, utilem dolirem , nee praeparare ad gratiam, sed scire homilem his ritam, O maiagis peeeatorem : demam tuum esse dιkram eoatrum , ct non liberam, ae Molanturiam ; anathema sit. Et sess.ε. Can. s. Si qaii diserit , gehennae metum, per quam ad misericordiam Dei de peeratis dolendo eonfugimas , Oei a peccando ab- sinemas, peeratum esse , aut peceatores pejores Deere : anathema fit.
IV. Probatur ex Patribus Graecis. Clemens Alexandrinus lib. 2.Siromatum, ante medium rfides, inquit, es prima adsistitem inenuatis , pos quam timor, Bes, silentia . Et infra di stultimorem damnant, ii Iegem etiam insaesantur : quod si legem, eurum s. qasso, eum, qai legem talii. Sanctus Basi- ' liues orat: in psal. II. Tymor , inquit, Salutaris , qui adsensitatem dedaeit , ct animae ditiaitas Insitus est, qualis exsat, si evis audire, attende r quando sorte te ad aliquod peeeatiam videris paratam . illuὰ horribile mandatam ,
O Gripi iudieiam eogita . Sanctus Joannes Chrysostomus in I. libro de
computactione cordis, extremo ἔ me solam est , quod exposehar a nolis, se semper recordemur mala noro . O ad
cni Uam revocemus, ct eo eientiam ge-sorum nostrorum habeamus ante seuLI,
at pro bis suppileemus Deo, at Gehennam ponamus in eo pestilus nostris, O luetis , qui in die radisii tibique L Darrunt, O eoneretant de omni orbe terrarum eos, qui tradendi sunt in ae-hennam ignis , ae suppliciis tradendi cte. Et ad Populum Antiochenum Hornis. is. Vides qaantam ex timore tueri Dynm est : nφ houas esset timor , fliis patres, paedaguos non praeponerent, non legistitores Cisitatἱhus alios magi.sratur. xuid geheana graiIus ξ sed ha-
rimor es , exstinctus furor es, eupiditas
Improba eorrepta . t omnis Irrat onabilis passio exterminata . Et siest in domo , Itante milite semper arma, usu latro , πω fur, non alius quis talia mala patrastium apparere proprius auisbit: sie, O metu animas nostras detiuente , ἰlliberalium nulla perturbationum Deile
nobis subrepit, sed omnes fugiunt, Opelluntur, timoris imperio undique exatae. Nee hoe solam est, quod ex timoro lucramur , verum o aliud hoe multo maius. Nos enim improbat tantum no-srar expellit passones, sed O Omuem
eum multa Deiritate virtutem indueit.
Ubi timor es, ibi or eleemosinae sudium, se orationis intensio , ct tae mae femontes , ct conlisuae,ctgemitur,multam habemes eo unctionem . Nihil enim tautum peccata quidem consumit , virtutem vero erescere facit, O germinare , quantum eontinui timoris matura. Propterea , qui non vivit in timore, re-He illum agere,nos est Deile : sicut viei Deum timore viventem, o imposmiis
V. Prohatur ex Patribus Latinis. Ter tullianus in lib: de Paenitentia i Si ex
Exomologesi, inquit , retractus, Gebennam in eorde eonsidera , quam tibi exo- mologesis extinguit: σ pana magnitudinem prius imaginare , ut de remediis eptione agon dubiter . Sanctus Cyprianus in sermone de lapsis, cum ad timorem lapsos hortareturr Deus, inquit , quantum pietate patris indulgens semper O bonus est: tautum judieis misjestate timendus est. Sanctus Pacianus
in Parenaesi ad paenitentiam , fere extrema e Timete, inquit, dilectilsimi
justa judieia , omittite errorem, damnate delietas et properat jam tempus extremum : Tartarus, O gebeuna lavatos impiissimur pandunt: post animarum tem pesti*a supplieia, redivivis quoque eorporis paena servatur ere. Sanctus Hieronymus in commentario ad caput primum Malachiae et Vult , inauit, Deus, ut primum ejus filii simus . ct honum volustate faetamus: si hoe eonsequι nolamus ti ut saltem nos fervor habent, amatis per supplieiorum formidinem raee damul , ut de tἰmore servorum ad gratiam filiorum transeamur. Et in C P, 2. Niciaeae: Ut qui pondere, inquit. veι
Serecandia non tenentur, agant ραν testiamsahem eomminatione panarum.
Sanctus Augustinus in Psal. ia . in illud et Beati omnes, quῖ timent Domi-X a num