장음표시 사용
41쪽
necessitas, quam urgen periculu mortis:ergo,si urgeat periculum mortis,tenetur homo agere Pamitentiam. Maior
est doctrina posita & probata in prae-eedenti Conclusionet Minor est de se
patens : consequentia sequitur . II. Probatur . Augustinus & consilio &exemplo in mortis articulo docuit quoscunque, ut sine paenitentia nollent ex hac vita migrare . Dictum enim ejus memorabile fuit, quod refert Pos fidius in ejus vita: neminem, es fluvi- Itur feeleris sibi eo eius esset, committere debere, ut sine paenitentia migraret evita. Exemplum pariter dedit, quia instante sibi morte Psalmos Davidis, qui dicuntur P. enitentiales, in conspectu positos habuit, dc lacrymis plurimis recitavit. Secunda Conclusionis pars; quod scilicet praeceptum Paenitenti ae obhliget per accidens in multis aliis occasionibus di periculis; illorum enumeratione pr batur . Primum periculum est, si peccator debeat vel conficere, vel suscipere Sacramenta ; tunc enim debet per paenitentiam sibi consuere, ne ulterioris peccati ministrando, vel suscipiendo illa absque pamitentia, reus efficiatur . Secundum periculum est , quando urget gravis tentatio, & homo quasi videt se proximum . ut incidat in peccatum, tunc enim debet se perraenitentiam fortificare . ct a Deo novas vires implorare ad resistendum Diabolo. S tentationibus eius. Tertium periculum est , quando adest publica calamitas, vel pestis, vel terraemotus, vel famis. & publica agitur paenitentia; tunc enim quilibet de populo tenetur Deum per paenitenti an ,
Tertia Conclusionis pars, quod scilicet valde periculosum sit paenitentiam ad
vitae extrema prorogare I. probatur ex Patribus. Ambrosius lib. a. de Pontent. Cap. I 2. Si quis positur in ultima necesstate aegritudinis suae, voluerit ae-eipere Paenitentiam , ct aee'it, cdi mox reeoneIIIatur, ct hinc vadit; fateor vobis,non illi negamus, quod petit; sed non praesumimur, quia beπe exit ; non praesumo , non vos salis . Fidelis bene vivens, se rus hine exis: Mens Paenitentiam O reeoselliatur, eam sanus es, oe postea bene vi us, securus hine exit: agen ρα- nitentiam ad ultimam ct reeoneniatur; siseeurus bine exit, sum securas, unde se-
eurus sum do securitatem, unde non sum securus Paulaeutiam dare po sium, Iecuritatem dare non possum. Caesarius Arelatensis homil. 4. 6t 4s. primo noluit determinare cuius uratoris sit paenitentia in extremis vitae peracta : quid tibi
dieam nescio: dixi Non pro mo , NOLE promitto. prorsus nestio de Dei volunta te ; statim subdit e tri te, Frater, a dabis liberare Vis,quod incertum est,reeedere t age paenitentiam, dum sonus es; si enim agit veram mutientiom, dum sanuies, Inoenerit te novissimus dies, eurrito ut Neoneilieris;sim agis, securus es; quare seeurus es ; viis dicam tibi ἔ quia egisti paenitentiam eo tempore, quo peceare potuis . Dee dixi quare securus est si autem tune agere vis ipsam paenitentiam, quando peeeare jam non potes, peccata te dimiserunt,non tu illa. Eligius nom. 6 Cum omnes homines paenitentiam vietistis sne suae vitae aecipere, .ix paucos videmus , eam, seeuudum quod desiderant,
adepisti. Salvianus Epist. ad Ecclesiam Catholicam. Non quidem ulli vitiis eamnalibus implieato , sumere ad vitane aeternam putem , si cum usque ad mortemis flagitiis eonsueverit, in obitu bene euncta disponat, nisi antea σ peeeatitrenuneiaverit alioqui peccare non desinit, quem is extremis situm , recedere a erIminibur sola tantum feeit impossibilitas, nos voluntat; qui enim a malit actitas tantum in morte discedit, nos relinquit scelera, sed relinquitur a sceleribus , quia quantum ad animum, nee dum
destit, quι adbae peeeare velit, si possit. Et post pauca subdit. Ruod si aut tanta
vis morbι, aut tanta aegrotorum fuerit
Injuria, ut valetudisis labem usque ad dies ultimos trabant, quid dicam nescio; quid promittam penItas Iguoro ζ revoeare ab inquisitione ultimi remedii perielitas ter , durum tritam; Jἰpondere autem aliquid In tam Iera euratione , temerarium ; sed mellas tamen est absque dubio, quasvis diuturna paradisi, aridas manus, aliquo tamen nisu, ad caelum erigi, quam
Dibali penitus desperatisne dissolvi; we-Bui est nihil ἐσexpertum relinqueret ν
quia nescis. an in extremII aliquod leutare me laisa sit; eerte nIDII tentare perditio . Bernardus lib. de modo bene vi- .endi cap. I7. Ruando homo pereure potent panitet, vitam suam vἰvem ab omni erimine eorrigIt, sine dubitatione.
quando ei mors advenerit, ad aeternam pere
42쪽
De Virtutis Paenitentiae M. 2 s
pervesiet requiem; qui autem male viavit , O iax morte paenitentiam agit ,sicut
damuatia illiae est incerta , cdi remissio Elias est dubia. Rui ergo stear l evit esse in morte de indulgentia , ἐπIsuilate paenitentiam agat, c, is sanitate peccara sua lugeat : igitur quia miseraιio Dei oeesita es, sise intermissione flere necesse est .
II. probatur Rationibus . I. Tenemur animae nostrae consulere, si praevideatur nobis imminere infirmitatem, quae nobis impediat aetervae salutisadepti nem; seu Paenitentiae tempus proro gando ad extremum vitae possibilis est
infirmitas , immo fortaliis erit etiam , imminens, quae nos impediat etiam ab aeternae vitae cogitatione: ergo &c.
Unde Augustinus apud S. Raymundumhςc scribebat ; imnao etiam Hieronymus apua eundem lib. I. de Puerit ea. ιia l. 23. In extrema agritudine vix potest utiquis paenitere , vel etiam edigitare: ait enim Hierondimus : cum aegritudine opprimeris , vix potes aliud eogitare , quam qsod sentit iliae rapitur ἐπ-tentio mentis, ubi est vir doloris: multa enim cut ait Augustuar oeeurrunt tunc
impedimenta: nam morbus urget , paus. terret ,ssii, quos illicite dilexit, uxor,
te quis iterum diret: vir, qui tMo reminpore , quo vixit, male feeit, in mortis aristieulo aerepta Paeniterita a Deo vesiam
obtinebit. Hea quam vana j pieio, o falsa meditatior vix de eenta, milabus hominum, quorum mala semper fuit vita . meretur a Deo habere indulgestiam unus. Vir totas in peeeatis genitur Onutritur, qui nec Deum vidit, nec agnovit, uee de eo audire misit, Me δε peceasse eunosiit, nec quid Paenitentia sit, nupserre dormiendo sinit . toma adhue
Dealaribus innodatas vegotiis , quem
angustia praemit AIiorum, quos deserit in
quem iHirmitas conterit, quem dolor di- . vitiarum, ct temporaliam bonorum eo
euiit , eum eis non posse frui amplias se
cernieὲ quam acceptam Deo Me pii p. nitestiam, quam nos aeciperet, si adhue
se posse sanari crederet; certe vere cos eludam , quidam Disat est, ct iuvenis, Deum osseu ere non formidat, in morte
non meretis divisam obtinere ista ea
tia. II. Prorogando Paenitentiae tempus usque ad extremum vitae exponimus nos periculo probabili damnationis aeter nae ; sed hoc periculum submor Purs VII. tali tenemur omni modo vitare , ac I raecavere: ergo ratione hujus pericui non possumus paenitentiam ad extremum vitae prorogare . III. In mortis articulo nominem Occupat timor mortis , timor judicii , timor gehennae δqui quidem timor non permittit ei tempus, ut serio & vere de Paenitentia cogitet: ergo tenetur sub mortali ab hoc timore se liberare, & illum per
paenitentiam praevenire. IV. Per peccatum, quod habitu committitur, stper paenitentiam, quae procrastinatur, non deletur , contrahit homo habitum in peccando, qui quidem habitus non solum est dissicillimum ut a peccatore removeatur, sed etiam facillimum est, ut cum ipso moriatur, α impaenitens, adeoque igni aeterno tra.dendus ad Dei tribunal perveniat: e go ne huic discrimini se exponat, tenetur per paenitentiam ante mortis periculum laluti suae consulere. Objiciunt Ι. Multa habemus exempla illorum,qui paenitentiae tempus ad mortem usque Prorogarunt, & nihilominus salvi facti sunt: ergo uon est pericul su, immo nec etiam est peccaminosum nitentiam ad mortem usque prorogare. Il. Deus semper est paratus recta pere peccatore, qui ad ipsum converistitur i ergo etiam in mortis periculo est paratus: ergo non est periculosum tempore illo agere paenitentiam . III. uia periculum mortis quotidie no- his imminet , de in quocunque momento potest Deus nobis vitam adimere ; ex hoc sequeretur, quod in , omni temporis momento deberemugnos paenitentiam agere; sed haec esset nimis dura obligatior ergo die. IV. Dei misericordia semper est eadem, hoc est semper interminabilis, & semper infinita r ergo non est a nobis restringenda legibus ; ita ut illam , unus consequatur , & alius non, modo nobis arrideat , & deinceps
Respondemus ad I., quod ,quanuis aliqua
dentur exempla, non tamen multa ,
illorum , qui paenitentiam procrastina runt. & nihilominus salvi facti sunt, non inde tamen potest quis sibi rationabiliter blandiri ', ut in paucorum numero inveniatur, quin potius time re debet , ne sit de numero muli rum, qui paenitentiam procrastinarunt,
di damnati sunt. Res enim est de salu- D tis
43쪽
26 Dissertatio CCCLVII. & CCCLVIII.
tis aeternae. S de aeternae pariter perditionis discrimine, circa quod homo
omnem suam navare debet operam ,
ut se ipsum in tuto ponat, & non periculorum incertitudini se committat. Ad II. dicitur, quod, si Deus velit, certum est , quod semper potest esse paratus ad peccatorem recipiendum ; at non semper vult, tum in paenam hominum , qui pluries ab eo vocati, eidem respondere noluerunt ἔ tum ob scelerum immanitatem , per quam semper Peccatores duriores fiunt,
ct Deus magis contra illos irascitur; tum dentque ob delictorum multitudinem, ob peccandi securitatem,& quod magis est dolendum, ob peccandi facilitatem , quia Deus paratus
est , ut quovis tempore peccatores re
cipiat , & amplectatur. Quam quidem peccandi confidentiam Deus magnopere odit, ct infensissime adversatur. Unde fit, quod aliquando nec peccato
rem vocet, nec peccatori voranti ipsum respondeat; ipse enim est, qui peccatori minatur: voravi, ct renaisti, ego
autem is interita tuo ridebo, subsana -
Ad III. supposito peccato mortali, tria quod incidat homo, sequela est certissima , ct negatur omnino minor, quod scilicet iraec obligatio sit nimis aspera & dura. Quod quidem ex hactenus dictis plane clarescit. Ad IV. dicitur, quod quanuis Dei mi. sericordia sit infinita, actus tamen infinitae misericordiae non debent esto infiniti, sed pollunt esse finiti, & limitati, secundum Dei voluntatem. Quod est commune apud Patres , & apud Theologos , immo & ex ipsius divini Eloquii verbi fit manifestum, ubi Iegitur . quod Deus dixerit:Iuper tribasseeleritas Damasei se miseri eordem fatarum I super quartam autem πω futuram.
De 'nitentia, ut est Sacramentum . Quaenam sis
ejus esentia , ae quae bona N ipsus idonea
definitio p Quaenam Scholasicorum opini nes circa ipsam p Et quinam Haer
ticorum errores contra eandemp
scamus, quid diseeriminis in t e r cedat inter P.enitentiam. ut est virtus , ct inter Paenitentiam, ut
quae in superi Obus stracto calamo scripsimus, ea hic adnectere opem pretium censemus, quae fusiori atramento a celeberrimo Estio scripta sunt. Hinc enim fiet. ut quae post hunc commendabilem satis Auctorem scribemus , omnibus Le-entibus accepta reddantur ; ct rem. e qua agimus, omni modo clariori quacunque ex parte exponant, atque commendent . Haec igitur Estius in lib. 4. Sentem. dist. 14. de Geram. πι-πitentie s. a. scribit. is Pro majori in- ,, telligentia eorum, quae de sacramenis to Paenitentiae dicenda sunt, conside- randum, quid intersit inter Paeniten- ,. tiam, quam nobis stequentillime comis mendant utriusque Scripturae pagi ,3 nae, & eam , quae inter septem Sacra- ,, menta medio loco numeratur. Illatam enim Paenitentia virtus est, vel ad usis virtutis , haec autem SacramenIum , novae legis institutum pro reparatione,, Lapsiorum post haptismum, plus alio,, quid requirens, quam qualencunque se illius virtutis actum . Haec etiam a b
M ptitandis exigitur, haec a solis bapti.
44쪽
, , Eatis . Unde Patres Tridentini sessi. 6.,, cap. I r docendum est, inquiunt, GHis Itiani hominis paenitentiam post lanum
is multo aliam esse a baptismali, eaque eon- ,, tineri non modo cessationem a peeeatis, ,, ct eorum detesationem, aut eor contri se tam ct humiliatum, verum etiam eoruπ-
,, dem saeramentalem confessisnem , ct δε- tisfactionem per jejunia cte. Deinde se- quitur. Pe qaa paenitentia scriptum sas, memor esto , unde exciderit, age Pani-
,, tentiam , ct primo Ῥιra De . Apocalyp. ,, a. Et iterum . Ruae secundum Deum tri
,, stitia est paenitentiam in Iulutemstabilem
M operatur. 2. Corinth. . Et rursus: Pen
M tentiam agite, O faeire fructus dignos,, Paenitentia. Mattia.I. & q. , & Ι ucae 3. ,, Quod postremunt Scriptum testimo- ,, nium , non ideo putandum est non ser-s, Vire proposito, quia verba illa non ad
,, hapti Zatos dicta sunt. Ad eos quipperi dicebantur , qui circumcisionem , quaeri populo Iudaico fuit instar baptismi, ,, secundum legem acceperant, ct posteari in gravia peccata laetant prolapsi. Quibus proinde non qualiscunqueo
se paenitentia, sed ea,quae merito ab om- nibus Relapsis exigitur erat praedican- , , da . Rursum seis. i . cap. I. traditur ,, idem discrimen his verbis. Fuit qui- ,, dem Paenitentia universu hominibas, quio se mortali aliquo peccato inquinasten ,,, quovis re υre ad gratiam ct justitiam is assequesdam neesaria ; illit etiam, quiis baptismi Saeramento ablui petieisent, stis pervers Iote abjesta er emendata tantam is Dei offensionem eum peeeati oris , pis,, animi dolore detestarentur; deinde com- ,, memor tis aliquot Scripturae testimo- ,, niis sequitur . Porro nec ante advenis tum Cbrsi Paenitentiae erat Saer ,, mentum , nee es post OAentam illius u;quam ante baptismum . Sic ibi. E se dem pertinet , quod cap. q. GuSdem is sessionis dicitur, contritionis motum ,, qUovis tempore ad impetrandam ve- ,, niam peccatorum fuisse necessarium ,, Idem discrimen ex definitionibus utriis usque comprobatur. Nam paenitentia, ,, ut Virtutem, vel actum eius significati,, nihil aliud est, quam studium placandio Deum super reccato commisso, ortumis ex an ore Dei, & odio peceati; vel ut magister in textu definivit: paenitentia
is est virtus, qua commissa mala cum
is emendationis proposito plangimus Scis odimus, ct plangenda ulterius com- ., mittere nolumus, vel ut Patres Τr Hri VII.
dentini Concilii, jam dicto loco con-
, , tritionem definierunt est enim con- ,, tritio proprius paenitentiae actus hoc ,, modo: Paenitentia est animi dolor, ac ,, detestatio de peccato commisso, cum, , proposito non peccandi de caetero, vel, , denique, ut Ambrosius, & Gregorius a Magistro citati eam denotant, potius,, quam describunt: Paenitent in est ante- ,, acta peccata deflere, di flenda notis,m committere. Relapsorum vero paeni-ν, tentia praeter haec janr dicta plus aliis quid includit,potestque hoc pacto de- ,, siniri. Paenitentia est tristitia depec- is cato cum studio placandi Deum pero media ad hoc divinitus ordinata. nen- ,3 pe per consellionem,& satisfactionem. , , Sacramentum autem paenitentiae defi- nitur: in quo Relapsis vere paenitenti- ,, bus Si confestis cum proposito saltem ,, satisfaciendi Sacerdotalis absolutio a is peccatis impenditur . Ex quibus omni-ri bus patet paenitentiam in genere a pae- ,, nitentia Relapsorum non aliter differ-ν, re, quam ut genus a specie. Ab utra-ν, que gero distingui ipsum Paenitentiae H Sacramentum, tanquam signum sensi. ri bile ad reconciliationem eorum , qui
,, post baptismum lapsi sunt, institutum,
,, ac proinde paenitentiam Relapsorum ,, tanquam necessariam dispositionem
,, requirens . Convenit tamen, ut ait ,, Magister. paenitentia,ut est virtus,cum,. Paenitentiae Sacramento , quod utrun-
, , que est caussa salutis, di iustificationis, is etsi disserenter. Nam virtus paeniten ,, tiae, seu actus ejus, praeparat & disponitri ad iustificationem . Sacramentum au- tem ipsam iustificationis gratiam conis fert ex opere operato, more aliorum,
is Sacramentorum . Ad id vero quod diis is sputant hoc loco Scholastici, utrum is paenitentia sit virtus generalis, an spe- , , cialis, & utrum theologica, an mora- ,, lis, S in qua parte animae resideat,
is breviter respondemus, eam esse spe- ,, cialem virtutem, qua homo pecca-
,, tum, in quantum Dei ossensa est, deis testatur, ct ad eius destructionem ni- is titur. Pertinere autem ad speciem ju- is sitiae commutativae , uti S. Thomas si docet et si alii secus sentiant 1 inois quantum paenitens dolet de peccatois commisso cum emendationis proposi-
to; subjectum autem ejus esse volun- ratem, in qua & caeterae partes D e-- fiantur, a
Hinc pluribus quidem definitionibus Pae-
45쪽
nitentiae Sacramentum a Theologis exponitur & explicatur, sed omnibus
quidem convenientibus in unum , uti cilicet illius essentiam constituant ια
fusibili figero , per quod peccato 1 qua
Aeeutores confiteatur Melesiae Ministro, ab hoc per absolutionem dimittantur auctoritate, quam tui tribuit Deum , Onelesia tribuit oristus . Aliquas hic afferemus definitiones, per quas Paenitentiae Sacramentum explicatur, quae quidem , quanuis non concordentur in verbis , in re tamen conveniunt. Primo igitur aliqui dicunt . quod Paenitentiae Sacramentum sit signum efficax gratia ramis a pereati post baptii-mam edimmis a & haec videtur Henno brevior atque clarior praecaeteris
definitio. Alii definiunt, quod sit Sa cramentum , quo Lapsis post bo ismum
rotar peceata post baptismum caremisia; per quam definitionem primo innotescit di mi dister hujus Sacramentimempe Sacerdos, ct modus ministerii, scili.
cet juridicus , seu iudicialis, qui est ex
vera potestate remi tendi peccata, non vero declarandi tantum ea esse remiseca, & demum huius Sacramenti etIe-etus , qui est peccatorum remulio. quam. si in Paenitente siω conditiones
necessaliae . semper hoc Sacramentum conferre habet. Per verba vero, quo remittuntur peccata post baptismum eommissa , innuitur, quoa Paenitentiae Sacrameulum solis baptizatis dispensari
potest, ut ea tamum peccata deleat.
quae post baptismum commissa sunt; illa enim , quae baptismum praecesserunt , fuerunt per baptismum deleta. Denique per verba posteriora indicantur duae quasi partes materiales huius Sacramenti , scilicet coruritio , quae
comprehendit & persectam ct imperfectam , nempe Coinritionem proprie dictam , S attritionem et di aliam partem, quae est oris confeIso, quam summopere poseriorum temporum blaeis retica insectati sunt, dc nos suo loco contra eosdem totis viribus defende
His addimus Natalem Alexandrum Tom. i. Theologiae Dogmaticae & t-
ratis lib. a. de sacram. Paenitent. art. S. pro p. I. , in qua probans exteriorem
Paenitentiam vile novae legis Sacia mentum , Paenitentiae Sacramenti e sentiam per plura, eaque docta atque erudita, explicat, declarat. Sc probat, verbis laisce . ,, Sacramentum enim estis in aliqua celebratione, cum rei gestae ,, ita commemoratio fit, ut aliquid si-M gnificare intelligatur, quod sancte ac- ,, cipiendum est i ut aiunI S.S. Augusti-
,, Dus epist. ss. alias is . ad Januarium,
is de Isidotus lib. 6. origisum cap. 19. dcis habetur cap Multi causa ι. quaest. I. M- is ver signum est practicum S essicaxis gratiae a Christo institutum. At exter j, no Paenitentiae ritu, prout administra- ,, tur in Ecclesia, aliquid Sanctum signi-
is ficatur tam ex parte peccatoris paedi, ,, lentis, quam ex parte Sacerdotis abis solventis: nam peccator paenitens r - ,, rum dc verborum notis plane ostenditis cor suum a peccato recessisse. Similibis ter etiam ea , quae a Sacerdote geruu-
is tur, ct dicuntur , misericordiam stis operationem Dei peccata remittentis is tigniscant. Hoc autem signum ex iu- ,, Bitutione Christi gratiam conlarrea, is probant illa Salvatoris verba Matth. is i6. 9. ad s. Petrum. Tibi dabo elaves,, Reini Caelorum : O quodeasque Γν--,, ris saper terram eris istarum O in Cae-
,, os . Tum dc ad reliquos Amsolas
,, Matth. 18.18. Aaeea dico vasis γα u is que alligaveritis super terram, erant ἄν, gata θ' in Coeu ; O quaecunque sineri-ν, ιit super terram erant Iotata ct is Cato. ,, Ac post Resurrectionem ad easdem .is Aeeipita Spiritum Sanesum I quor in is remisseritis pereata, remittamur eis ἔ γυ quorum retinueritis, retenta sant. Solis vunt autem, & remittuut peccata s, , Sacerdotes,quum Paenitentem lite di λω, positum a peccatis absolvunt : ligant, is quu peccata legitimas ob caussas reti-M nent, idest, peccatoribus sicut omitetis non paenitentibus absolutionis & re-M conciliationis gratiam vel ad tempus,, suspenduur, vel omnino negant. Li-M Rant, cum satisdictionem Paenitentibus,, imponunt; solvunt cum de illa ipsita is satisfactione justis de caullis aliquid reis mittuor, vel peream purgatos ad Sa-M cramentorum participationem admit- ,, tunt. His autem praecipue verbis: quois rum remisseritis, pereata remittuntur
e. Apostolis , eorunque legit timis is Successoribus, potestatem remittendi
46쪽
De Paenitentia ut in Sacramentum. 29
o peccata in Sacramento Paenitentiae
o luille communicatam, univcrio sui Isis Patrum coulansus semper intellexit. Et Montanistas. atque Novalianos, is potestatem remittendi peccata ei Ie inis Ecclesia olim pertinaciter negantes, is Ecclesia Catholica, tanquam timetibis cos, iure merito damnavit. Quamobis rem Sacra Synodus Trident ma verissi- ,, mum illum verborum Domini sensumis probans, dc rpcipiens, damnavit eom- is mentitias Haereticorum interpretatio-o nes, qui verba illa ad potestatem prae- ,, dicandi verbum Dei , di Christi Evanis gelium an nunciandi contra hujusmodiis Sacramenti institutionem falso detor- ,, ouent. Sic ipsa loquitur se T. 4. cap. i. ,, ἁ On-3. Si quia dixeris, verba illa D
is ta sint: uos esse istelligenda de potestateis remittendi O retines ι peeeata tu Sa- is cramento Paenitentia , seuι Melesia G- tholica ab initio semper istellexit, detor ,, seriι autem eostra iustitationem briaris Sacramenti ad auctoritatem praesteandi ,, Evangeliami gnatbemast. ,, Ex quibus verbis haec Paenitentiae Sacramenti definitio eruitur. ER Saeramen
lia peeeata detentur. gratia sanctif-eans infunditur . Per verba illa, Sa-eramentum novae legis . Convenit Sacramentum cum aliis sex novae Iegis Sacramentis , & per solum verbum illud Saeramentum , convenit etiam cum Sacramentis veteris legis ι adeoque stant loco generis . Caetera autem verba stant loco differentiae, perque secernitur a Sacramentis tam veteris legis, quam novae;& quidem actus Paenitentis indicant materiam Sacra menti hujus, sicut etiam ac ualia peccata; & Ministri verba indicaut --mam ; intentio vero Ministri denotat, quod suo loco de intentione dictunia est. Et denique peccatorum actualium delerio , & gratiae sanctificantis infusio , ostendunt Sacramenti hujus effe-
tum. Venientes modo ad Haereticorum err res contra essentiam Sacramenti pinnitentiae , & praecipue Recentiorum ἔde antiquis enim in Dissertatione subsequenti tractabitur , status quaestionis huiuscemodi ita a Bellarmino exponi
licet Paenitentia signis externis mani- fellata, accedente ad eam verbo absolutionis , sit Saciamentum novae legis
proprie dictum Quibus verbis idem Bellarminus addit; is illum enim ri- ,, tum reconciliandi lapssis post bapti G mum, qui ex Paenitentia signia exter- ,, nis prodita, S verbo ablatutionis con- ,, stet, catholici verum ac proprie diis fium Sacramentum esse assii mant; is Haeretici negant ,, . Et quidem primo, Lutherus negavit iudiciariam potestatem dimittendi peccata Ecclesiae Ministris; caeterum Paenitentiam esse vere & proprie dictum Sacramentum insciatus est quoque, quanuis timide, &inconsanter; ut legitur in libro de eaptivitatε habsonio circa initium et , , is Principio neganda mihi sunt septemis Sacramenta, ct tantum tria pro tem - pore ponenda; Baptismus, Paenitentia, ,, & Panis is r attamen in eodem libro revocat Paenitentiam ad Bapti sinum, dicens: ,, proprie ea Sacramenta v is cari visum est, quae almexis signis pro-ν, missa sunt; quo fit, ut si rigide loquis, volumus, tantum duo sint in Ecclesia ,, Dei Sacramenta. Baptismus & Panis; ἔ, cum in his solis Si institutum divinitus,et signum , ct promissionem remis Itonis is peccatorum videamus. Nam Paeniten- ,, tiae Sacramentum , quod ego his duo- bus accensui, signo visibili, & diviniis tus instituto, caret, & aliud non ess is dixi, quam viam ac reditum ad Bais piismum ,, Verum, ut idem Bellarminus advertit, Lutherus ipse fassiis est, Paenitentiam esse Sacramentum in propositionibus adversus Lovanienses. quas edidit anno 1sqs. propo Secundo, Philippus Melanchthon in Leheommunibus, quae edidit anno Is 22. in .
tit de Paenitentia scripsit: Paeniten- tiam non esse signum, nihil obscurum ,, est: est enim Paenitentia vetustatis no- ,, strae mortificatio, S renovatio spiritus. ,, Sacramentum ejus, vel signum, non
is aliud nisi Baptismus est i atque hic
,, omnium rectissime vocatur Sacramenis tum Paenitentiae se . idem quoque melanchthon in aliis libris, ct praecipue in Apologia Consessionis Augustanae
fassus est, paenitentiam esse Sacramen
Tertio, Mathias Illyricus in Apologia
47쪽
Consessionis Antueri iensis cap. 18. dixit , Apologiam Confessionis Augustanae non agnoscere paenitentiae Sacramentum , nisi improprie , ct modo quodam, non autem simpliciter & pr prie . Bellarminus asteri verba Consessionis Augustanae, ut Illyrici menda. cium detegat. Igitur in hac Apologia
in cap. de numero O Qu Saeramentorum haec leguntur. is Si Sacramen- ,, ta vocamus ritus, qui habent manda-
is tum Dei, & quibus addita est promis- is sici gratiae, facile est judicare , quae sinto proprie Sacramenta. Nam ritus ab ho- is minibus instituti, non erunt hoc mo- is do proprie dicta sacramenta : non est D enim auctoritati ε humanae, promitte- re gratiam. Quare signa sine mandatois Dei instituta, non sunt certa signa gra- tm , etiamsi fortasse rudes docent, autis admonent aliquid . Vere igitur sunt ,, Sacramenta, Baptismus, Caena Domi- ,, ni, Absolutio, quae est Sacramen lunta,, Paenitentiae t nam hi ritus habent man- ,, datum Dei, & promissionem gratiae,a, quae est propria novi Testamenti. Cerri ro enim debent fatuere corda, cum ν, baptizamur. cum vescimur corpore ,, Domini, cum absolvimur , quod ve-ν, re ignoscat nobis Deus propter Chri-
uario . Martinus Kemnitius in secunda parte examinis pag. 9oI. idem asserit, quod Illyricus , ejusque pariter mendacium detexit ac profligavit Bel tarminus loco nuper citato. Quinto, uinglius in libro de vera & falsa Religione cap. de Meram. , Paenitentiam a Sacramentorum numero removit ἔ eumque Zuingliani omnes sequuti sunt. Sexto , Calvinus lib. 4. Institat. cap. 19. I. is. S sequent.conatur probare, Paenitentiae Sacramentum nullum esseo;
idem quoque facit in Antidoto Concilii Tridentini sess. 6. cap. IS. Septimo, Theodorus Bera in consessione Fidei cap. . art. si . . suum Calvinum, in cujus verba iuraverat, sequi cona
clavo , Nicolaus seIneccerus in secunda partae suae pedagogiae, ubi agit de Sacramentorum numero; Joannes Wigandus in Methodo doctrinae Ecclesiae Madegburgensis cap. 34., aliique multi I utherani, qui jurarunt in verba Con-
Disonis Augustanae,ejusque Apologiae, ct qui deinde in praesenti quaestione ad
Sacramentarios defecerunt, Paenitentiam e numero sacramentorum expungunt .
48쪽
DISSERTATIO CCCL ULDe Gistentia Paenitentiae Sacramenti . De antiquorum Heterodorarum errore contra Poenitentignoramenti existentiam . De Montania
stentiam alii i dii ecte tantum,& quasi per latus, ut dicitur a Re
centiore quodam. impugnarunt; alii
vero directe diaperta fronte. Primi fuerunt, qui su lato boni & mali discrimine. in hominibus perfectis nullum agnoscebant Peccatum, quanuis Ohinen a & turpissis rara scelera commisissent. Et hi sequentes fuerunt.
Primo, veteres Gnostici. se dicti quasi spirituales di persecti, qui adeo super-hiebant ementita sua spu itualitate , ut cineros, qui de sua secta non erant, dicerent per injuriam Pidiet Dor, hoc est earnales, animales, ae de se lo . De his loquitur Irenaeus lib. s.coni. Haere
ses cap.6. Intimorate omnia, qua vetase
t ar de quibus Scriptara molarmam, quoniam qui saetasι ea , Regnum Dei non haereditabunt. Et cap. as. μνrastum Aeere, O audire non es fas u bis , sed ne quidem is mentis concepti nem terire, eos, qui bam i oram per
fecti, operari. Dicti sunt a quibusdam Ereboritae . & Barbatiasἰ, hoc est C ,,us, ct hoc ratione turpitudinis n laudae, qua se ipsos polluebant in Mysteriorum suorum celebratione, quod docent Α ustinus lib. de Haeresibus cap. 6., ct Theodomus lib. r. Haret earum fabularam eap. de Baristiania. Secundo, fuerunt Priscillianistae in Hispania circa sinem IV. Seculi, qui Gnosticorum deliri a renovarunt . Testes
sunt Auaustinus haeresi 'o., & severus Sulpitius in fine lib. a. historiae sacrae. Tertio, Caiani potestatem certa quaedam peccata dimittendi negarunt Ecclesiae, ct ipsi Christo. Testem habemus
S. Hieronymum epistis 3 a. ad ine num . Eu ee: argis ελιι Cuana haeresis,
atque olim emortua vipera eoutrixum ea par levat, quae non ex parte, si aute eos
sumerat , sed totum Christi subruit S cramentum. Dieit enim, eo aliqua , quae
orbius πω possit purgare sanguine
Quarto, Manichaei, qui dicebantur etiam 'Mathematici, S inducebant fatalem ex syderibus peccandi necessitatem ahi porro peccata tollendo, Paeniten tiam quoque de medio tollebant. De ipsis loquitur Caesarius Arelatensis serm. asI., qui legitur in Appendice Toini quinti Operum S. Augu sint. Quinto , Felicissimus, aliique quinquo presbyteri eius socii, qui nulla peracta
Paenitentia pacem di communionem lapsis temere laxabant, indirecte, &quasi per latus, Paenitentiae necessita tem negarunt . De his loquitur L Cyprianus epist. 4m ad Pamelium . dicens , quod ruinam salutis, evres semis
Sexto, alii quoque fuerunt Haeretici, qui insaniebant dicentes, peccata non dimitti per paenitentiam, sed Per pretium , quod exigebam ; di de ipsa loquitur S. Maximus, Taurinensis Episcopus, homil. ro. ex iis, quas vulgavit Mabillonius Tom. i. Musaei it licia Devenientes modo ad Nonianum, stMontanistas, de quibus dicitur. quod Paenitentiae Sacramentum directe impugnaverint;& quidem de iisdem communiter asseritur dixisse, quod peccata
49쪽
contra proximum commilia poterant ab Ecclesia dimitti, non sic vero peccata, quae contra Deum committebantur; unde scribebat Tertullianus lib. de Pudicitia cap. a. Mundamur desiecta, Ma esii is fratrem , - is δε- ω- mi erit . Insuper dicebant, quod p - 'cata comimila in Deum . quaedaM ierant remittibilia, alia vero irremisibilia ; proinci idem Tertullianus. Cuato
loco : eausas paxilestia delina eondi-eimus t baee di si in is uas exuuit Aiaeram remissibilia . alia irremissu ilia.... secundum hane disterentiam delicto um, paenitentiae quoque conditio di riminatur : alia erit, quae veniam eonsequi possis . is delicto Irilicet remissibili et Mia, quae consequi nullo modo possit, in detiero selliret irremis bili . Ulterius volebant , non Omnia peccata mortalia esse iris rem illibilia , sed tantum gravissimo ;videlicet idololatriam . homicidium, Maechiam,2 alia, quae idem Tertullia
nus enumerat cap. is. Graviora Oexi-νiosa, qua Desiam nos rapiant, homici dium , idololatria , fraus, negatio, uasphemia , utique cor maehia , oe forulea
tio, o si qua alia violatio templi Dei. Denique Montanistarum mens erat, quod pro gravillimis illis peccatis, quae dicebant ab Ecclesia remitti non poste,
paenitentia agenda erat, quan vis veniam ab Ecclesia non consequem Iur. Idem Tertullianus testatur cap. g. Catholicolum objectioni respondens.Gupra biliret MI Paesitentiam , qua earet euia i merito utique ita opponum , qa viam bHas quoque paritentia fructum ides veniam, is Da potestate Hurpave strantum auςem ad stis, q imum Poruinuis meminiisul delicta eoueedere , ct ut que mortalia, nos frustra ageιur. Ad Domiσuin eri. Nisida, di illi extude prefruta , hoe ipso magιr operabitur veniam, quod eam a solo Deo exorat, qaod de sis μο --uam pacem sussicere vos credit, quos Delesia Mavult erubescere, quam eo unicare. A sit enim
pro Fribai ejus, Ode area sua exemplo
sibi quoque adet OeM . oe redis plasque metoliata . compassissem scilitat, quam
eommunieationem . Et cap. 39. Hae erit
Ex his inseri luenino in Commentariori dataraminis dist. 6. de Geram. Pari-
tent. quaest. a. cap. r. Montanistas non
expunxisse Paenitentiarn ex albo Sacia- memor um novae legis. Et lic probar; quia assciebant.mulla esse peccata,qu. Epei claves a Christo Ecclxliae cicurias rem ut Iru. is hoc quoque psobat, ex plui ibus Tertulliani ver his; numta lib. de Puduilia cap. a. Cassas Nattentium delitra eonditamus. Hae dividimus in duos exuas. Ana erunt ramissibilia , alia
tori eo gurare, ut maehiam, er fornieationem paenitentia domi; aut eaetera delicta pariter rapitalia conceri oportebit , aut paria φaoque eorum mobiam, o
fornicatioram inconees ilia sereari. Et cap. i S. Quod si inmentia Dei ignorantihus adtae erinfidelibus eo etit, ut que oe pollentia ad se elementiam is
visat . Disa illa paenitentiae specie post' dem ἔ quae aut ire Aribus delictis veniam ab Episeopis eo equi poterit, aut majoribus, ct irremissPiliam a Deo suo. Post Montanum & Montanalias sequuntur Novatiani, de quibus dicitur, quod negaverint,Ecclesiam habere potestalem dimittendi peccata iis, qui in persecutione lapsi fuerant. Eusebius lib.8. Historiae cap. 43. haec de No.atiano scripsit, quem ipse vocavit Novatu . Gesesia Romanae Presbyter, arrogantia adverjus eos elatur, quasi natis Dersa lutii ius m ae superesset, tametsi νον-nio explerent, quae ad Heeram eonvem foem , puramque eonseisianem pertinent, propria e Udam sectae eorum, qai ι-ο- re mestis elati se usor Galbaros cognominant , auctor extitit. Nec pariter circa Novatianos, eoruntque errorem,Scri
ptores conveniunt; squidem Atticus apud Socratem lib. I. Historiae cap. 2s. eum non erroris, sed nimiae cluuiaxat severitatis arguebat, putans Novalianum ex rigore & amore disciplinae. non ex desperatione indulgentiae , per Ecclesiam obtineudae, lapis in persecutione reiecisse. Attamen alii cliverso prorsus modo dii currunt, dicentes nimirum , quod quando ipse ah Ecclesia.desecit, a nondum haeresim suam formaverat, lolis i do lolatris in persecutione laps s veniam denegabat, &non aliis ; dc hoc volunt colligi ex Eu sedio lib. 6.cap. I., ct ex Socrate lib. . cap. 28. Postmodum ipsius Discinii irejec runt pariter Maechos, ct Adulteros,
50쪽
De exutentia Paenitentiae Sacramenti.
teros , aliosque per haptismum graviter delinquentes , quod probant testimoniis Eusebii, Dionysii Alexandrini , Ambrosiit, & Paciani Epist. s. ad
Sympronianum , ubi haec habet. Tractatus omnis Novatianorum , quem ad me consertis undique propositionibus δε-
pinati, hoe eontises: quod post baptismum
paenitere nos lieeat: quod mortale peeeatum Delsa tinare son possit, imo quod ipsa pereat, recipiendo peceantes . Dein mum aliam ineuntes viam alii Novatiani discipuli concelleiunt Ecclesiae potestatem dimittendi saltem peccata leviora; quod testatur S. Ambrosius
lib. i. De Paenitentia cap. 3. quot Ie exceptis gratioribus criminibus , relaxa re vesiam levioribus. Non boe quidem auctor ostri errorit Novatianus ....
D eo igitur patrem vestrum propria damnatis jententia , qui distinctionem peeeatorum Deitis , quae Iolvenda a nobis puteris , ct quae sine remedio esse arbitremini. Ninc inferunt, Novatianos nunquam negasse, peccatorum gravillimorum veniam a Deo posse concedi quod comprobant testimonio Socratis lib. 4.
Uistoliae cap. 28. Novatus seripsit asomnes ubἰque Getesias , ne eos, qui damonibus immolaverunt, ad sacra m e-ria admitterent, sed ut hortarenςar qui dem eos ad panicentiam , indulgentiam autem eriminum relinquerent Deo, penes quem jus, arbitriumque est erimica remit.
tendi r& S. Ambrotii lib. i. de Paeniten. cap. a. 'unt, se Domino deferre reverentiam , cui Dii remittendorum eriminum potestatem reservant. Inserunt quoque, nec negasse Novatianos Paenitentiae
a tionem iis, qui in graviora crimina lapsi fuissent i quod Ic pariter comprobant ex Socrate, & Ambrosio, citatis, & ex Cypriano epist. sa. O frustrandae fraternitatis irri t O miserorum lamentantium ea ea deceptio i Ohaeretieae institutionis inessea x vana traditiol Hortari ad satis sui lionis paeni- sentiam, Osubtrahere de satirfactione medicinam ; dicere fratribus nostris lange , or lacomas fande, ct diebus m noctibus ingemisee , sed extra Eeelsam post omnia ista moreris. Jueninus denique hanc firmat conclusionem in Commentario Ioco citato, Novatianos nusquam negasse, Paen,
tentiam esse Sacramentum novae legis . Et hoc probat, tum quia Novaiiani illud idem afferebam, quod asse-Pars VII. rebant Montanistae a sed Montanistae
non negabant , Paenitentiam esse Sacramentum novae legis, ut probatum supponit: ergo non pariter Novatiani negabant et tum etiam quia
Novatiani negabant Ecclesiae potestatem dimittendi tantum peccata Idololatriae, Mechiae, di homicidii: ergo de aliis peccatis concedebant Ecelesiae hanc potestatem ; quod ad Sacramenti Paenitentiae rationem sufficit. Adnumerantur insuper Massaliani, seu
Euchytae, qui tantam orationibus vim tribuebant, ut Per eas putarent sine Sacramento Paenitentiae peccata dimitti posse; unde Damascei ius lib. de Haeresibus scripsit. Tanta est eorum arrogantia , uι eos, qui Vad ipsis sensum illam Spiritus Sancti perceperint, beatos
eulpa liberos, peecatoque superiores .... Ilios item , qui variis eriminitas obnoxii ad se confugiunt , nullo paenitentia edito fructu, nulla Sacerdotum auctoritate
muniti, nulla habita ratiose graduum ,
quos eeelesiastici Castines paenitentibur praseribunt, omni se statim peeeuti labe mundaturos pollicentur. His adduntur
Neletiani, de quibus Augustinus lib.
de Haeresibus cap. 48. Nolentes orare eum eeaversiis, idest eis, qui is perseeatione eeeiderant,et sebisma seeeras . Ap
stolici, de quibus idem Augustinus citato libro cap. o. In suam eommarionem nos reciperent alenter eoniugibus,
O rei proprias possidenter. Nullam venia spem lapsis relinquebant ...... Ideo sunt haeretiei, quoniam se ab Gelasia δε- parantes, nullam spem putast eos bab re , qui utuntur his rebus, quibus ipsi earent . Encraιitis similes sust , nam OApolaetitae appellantur . Luci seriani, de quibus asserit Hieronymus in Dialogo adversus I.ucistrianos, quolassererent , non esse recipiendos in
suis gradibus Episcopos, & Clericos , qui consenserant haeresi Arianae , &postmodum eam damnaverant , &ad Ecclesiam Catholicam redierant, sed esse potius amandandos ad Laico rum sortem , ct Communionem . PO-nunt denique Petrum de osma Theologum salmaticensem , quem anno 478. damnavit Sixtus IV., Pontifex Romanus, ob multas ejus propositi