장음표시 사용
121쪽
Arg. 6. Eras. Ioh. Resur. 9 πortem donauit Parer, ex parte, eas, ut quibusdam videtur, praecipua, eo continetar, quod gentes, quφantea Deam non nouerant,ab eos longὸ aberant, per ipsum ad Dei cognitionem peruenerint ad eumssint adductae, CT ab eo in popes ionem atq; haeredita rem ipsi christo una cum Iudaeis fidelibus date. Hoc . vero quando umquam ante christi mortem, nedum ante mundi creationem,extitiis Adbee nulli dubium
e se potest,quin summa christi gloria, qua eum Pater
post crucis mortem affecit,fuerit eum constituere er' declarare vivorum πmortuortim iudicem. nam ipsemet ait, Patrem Filio omne iudicium dedige,vt omnes Ioh.
honorificent Filium, sicut honorificant Patrem; qua gloria nulla maior excogitari potest. Atqui idem te statur, iudicandi potestatem ideo sibi datam a Patre fuse,quia ipse sit homo Iob. s. v.a7. Qi modo igiatur gloriam istam habere potuit christus,priusquam
mundws crearetur,cam non modo vivi,m mortui non
Uent, sed ipse nondum e et natus homo omitto alia multa, quae ad christi gloriam pertinent, qua Paterissum decorauit postquam crucis mortem est pasius,su's Ediuinis scriptoribus commemorantur ε, quorum nihil est , quod ante mundi creationem christus habere potuerit. vi plane mirum videri pol it, te vel ex hoc sola interpretationemvcrborumchristi,quam amplexus es, defendi non pose,haud intellexige. Nec
profecto video,quid ad haec responsurus sis; ni uelit, scopum christi non fuse eam omnem glarium a Partre impetrare, quam obtinuit, sed quandam gloriam
122쪽
s r. Arg. 6. Eras Ioli. Relat. tantummodo, eiusmodi,quae vix gloria lippimiari queat. quippe cum sine ulla controuersia ante . mundum conditum homines non egent, Cr de angelis a mustis dabitetur; deniq; incertum sit, an vllae creaturae tunc extarent, sine quibus chriisti nulla vera
gloria videtur pol e exi fere. Quod si nihilominus istum vis christi scopi in fuse, iudicabunt uisquam hoc absurdum censieri debς at. ego interea mirabor, quod in christi dicto recitando ea verbapraetermiseris,quae verbis glorifica metu parer statim subiunguntur,videlicet,apud temetipsum ita non urseris. v idetur enim his vcrbis, si illa per si steatntur, christus signisicare e non petere a Patre,nisi eam gloriam, quae in eius conlectu tantum est gloria. Verum dicendum est, verbis illis efferendis, non hanc fuse christi mentem,quae ab ipso quodammodo cor muniscnsu abhorret : sed hunc, Petere a Patre,ut gloria,quam ipsi daturivi erat, e fiet solida Cr vera gla-τia adeo,ut etiam apud ipsum Patrem siue in ipsius Patris conleau gloria e fiet.
duco locum Iohan.6. Quid si videritis filium ho
minis ascendentem eb, ubi erat prius. Dico enim, Christum duo quasi miracula proponere Iudaeis,quibus adhuc multo magis in admirationem raperentur, quam antea, Primum quod affirmat, se in caesum ascensurum, id
quod inauditum quiddam erat. Deinde in
123쪽
Arg. 7. Eras Ioli. Resur. 93. caelum,in quo fuerat prius,super quo magis adhuc possent obstupescere, cum de Christo velut homine & filio Iosephisentirent, qui numquam in caelis fuisset. Hinc igitur colligo, quandoquidem Christus affirmat, se
prius in cflis fuisse,quo erat ascensurus,non tum ccepisse, cum nasceretur ex ψirgine,sed
ante in caelis apud patrem in caelesti gloria fuisse. FAUSTUS SOCINUS.
Iam dixerat Iudaeis christus,st de caela descendi'; qua de re illi murmur duerunt Et scriptum est supra v. 4r. Hi non semel repetierat. cum hoc ex duobus quasi miraculis, quae appellas altero,te ipso teste,maius e se adde ,σ illud quodammodo complecteretur quid enim aut facilius aut verisimilius, quam quempiam, qui de caelo descenderit, in caelum ascensurum patet te vehementer falli, qui putes, Christum hoc loco, haec duo de se Iudaeis proposui',
Mi diuitὁ magis adbae in admirationem raperentur.
quasi vero de his antea nihil dixi't, aut saltem, id
quod maius est,non commemor ei. Sic autem ijs accideresolet, qui,quomodo interpretationes suas stabullant, r aliorum torment, anxie quaerant, potiκsquam, quomodo sit lacus interpretandus. In quorum numero cum te minime egeexistimem, nolim te a sectarier teipsum eius culpae, cui alfinis non es, haeratione cuiquam suspectum reddere. Adde,quod mens
christi,ijs verbis efferendis qκα citasti, er apertis tama est
124쪽
s .' . Arg. 7. Eras. Ioh. Resur. md est ex ipso sermonis contexta,Cr ijs etiam, qui se Iioqui tecum ficntiunt,compertfima. Nam,clim en'
si di , offensos fuse discipulos suos iis,quae dixerat ..
de sua carne comedenda, ipsis, non autem Iudaeis, vetu eris vnde supertor error tum multo grauior
apparet verba ista dixit; ovibus admoneri posent, psum non de carnali suae carnis esu, sed de spirituali locutum fuse. Inspicias modo ipse locum, Cr te, in christi mente explicanda , longsime ascopo abcr- rufe agnosces. Non igitur admittendum vPomodo est, id quod tuis verbis significas, Cr quo nititur argumentatio tua, Christum hic eo retexige,quod Iu' dae i de ipso velut homine, Cr filio Iosephisentirent, qui numquam in caelis fuset. nihil enim hoc ad christi mentem,hoc quidem in loco. Vbi rursus negare vi- ideris, christum reuera fulge hominem . nam bice sine 'dubio tuorum verborum sententia est, Iudaeos sensisse, Christum cpe hominem, =Iium Iosephi. unde --.' quatur, illum numquam fuse in caelo.quam ipsorum, scilicet, sententiam christim,dum eos interim in ipsitis admirationem vehementiorem raperet, tacit refellere voluerit,m propterea dixerit,st in caelo fulsese. Atqui hoc quantum a veritate absit, vel illud demonstrare potest, quod christus, cum hic dicere vult. se fuse in caelo, ut solet, seipsum tertia persona Fιιium taminis, iden hominem, appellat, atque ipsῖ hominis filio tribuit,quod in caelo fuerit. Itaque nul-Dest prorsuι collectio illa tua ex ijs, quae ante dixe
rat; quod, cum christus astirmet, se prias fuse in
125쪽
caelis, quo erat ascenstrus, non tam coeperis,cum uaseeretur ex virgine, sed ante in caelis apud patrem in caelesti gloria fuerit. neque enim hoc colligi potest ex ijs, quae ante dicta a se sunt, iis,quatenus dixeris,
aut dicere volueris, christum, ut hominem, non potvise ante illud tempus D se in caelis. Hoc autem falsum Ue, non modo Pauli apostoli exemplum, sed, a ψt dixi, ipsa christi verba hoc Ioco aperte docent Huc accedit, quod potuiget christus, cum haec verba dixit, fui' iam in caelo, idc9 non ut homo, nec tu men extiti' siue Ue coepige, antequam ex virgine nasceretur; Nihil enim impedit, quominus quaedam substantia, ex qua praeter eam, quam habet, humanam naturam, christus constet, tunc demum a Deo creata fuerit, cum humane isti naturae coniuncta est, quemadmodum plerique hodie theologi de animabucnostris affirmant, quod videlicet, tunc demum a Deo creentur, cum in corpora, ut illis placet, immittuntur. Secundum autem substantiam istam chriastum in caelo iam se potui e , postquam natus oee
ex virgine, etiamsi non secundum humanam naturam, Pauli verba indicant,qui de suo raptu usque ad tertium caelum Cr in Paradisum verba faciens, ait, sonescire, an in corpore, an extra corpus raptus fuerit: seu mauis, an cum corpore, an vero sine cos porri utroque enim modo ex graeco legi potest. Nam Pauli corpus eundem rationem eum ipsius lisse
tu habui', quam habitura Uet christi humana natura cum substantia φι, nemo arbitror negaverit
126쪽
Quocirca, si Paulus pol Sit rapi in Gelum extra compus aut sine corpore,. sic in caelo es esse non ratione corporis,planum ei e debet, christum quoque pol
quam ex virgine est natus, CT antequam moreretur,
extra ipsam humanam naturam, aut sine ipsa humana natura in caelo ege potui e. si modo eiusmodi, quam diximus , sub antiam suae humanae naturae iunctam habuit. quod si non habuit; certὶ nec ipse extitit, antequam ex virgine noceretur, hisi illum iam hominem fui se velimus,antequam ex virgine fuerit ii tus, nec tuae ratiocinationi ullus locus es epotest. Quamobrem agnoscendum tibi est, nulla ratione ex christi verbis colligi posse, ipsum non tum coepi se, ςum nasceretur ex virgine, sed ante in caelis apud patrem in caelesti gloria fui se; quemadmodum tu colligebas. Cr, si scire velis, quo sensu tamen christus a firmauerit, sie fuse in caelo, quo erat videntibus d scipulis ascensurus, non autem simplic iter ascensurus, ut tu eum dicentem facis, quasi certum sit,eum nountea eo ascendis';si veIis,inquam, hoc scire, considerandu tibi Ge arbitror,christi verba aut cum aliquo, aut cum nullo tropo accipienda esse. Si cum aliquo; nemo non videt, quam apte christus, ut homo, in cae-IO fose dici posit, antequam,videntibim discipalis, . cum suo corpore eo ascenderit; cum perpetuo in caelamente sua versaretur, caelestiab omnia ita cognita. haberet, ut ea tamquam praesentia semper inspiceret: idque ratione quadam plane singulari,Cr praeter ac su. pra omnem aliorum diuinorum hominum fortem. Sin
127쪽
Arg. 7. Eras. Ioh. Relat.' ς' autem, ut mihi qui&m videtur,nullo cum tropo sunt christi verba accipienda; neceβeest fateri, ipsum,ut hominem, aut certe, postquam fuit homo, Dipe in caelo ante ascensionem illam sitam apostolis conspicuam. Quam sententiam ego vehementer probosanctverborum christi interpretationem libenti fime sequor atq; amplector. ERASΜVS I Ο Η ANNIS. Fateor, mihi hanc interpretationem esse novam, Sc a simplicitate scripturae ali
FAUSTUS SOCINVS Quod haec interpretatio tibi sit noua,haud sanδmiror. Sed, quod illa a simplicitate Scripturae aliena tibi videatur, equidem satis mirari non poβum; cum potius nullaalia interpretatio excogitari queat,quatum Scripturae simplicitatem sequi quam haec facit, euiquam merito videri popit; immo cum haec inte
pretatio nihil aliud sit, quam ab ipsa Scripturae simplicitate nihil prorsu discedere, sed verba omnia vi
proprie bonant accipere. Id quod in nulla alia inte pretatione euenire potest praesertim vero in ea,quam
tu probas; quae non aliter sustineri potest, quam si ad
sacram illum Trinitariorum anchyram confugeris, tropi idiomatum ut vocant communicationis. in quo explicando Cr ad christi verba accommodando
non unomodo in principij petitionem incidere nece sese est; ut in alijs dili lationibas meis, potifimkmvωG ro aduersus
128쪽
. Arg. 7. ErasIoh. Relat. ro aduersus Andream Voluinum , ostensum fuit. qui tropus, ids quatenus ad praesentem dilutationem pertineat,prorsus insolens, tam sepe in sacris litteris inducendus tibi est , si tuam de christi persona sententiam retinere velis, ut, si Scripturae simplicitatem sequi tantopere tibi est cordi , quemadmodum praetcfers, vel ob hanc causam eiusmodisententia tiabi penitus sit ab cienda.
Sed for ta', cum ais, interpretationem meam a Scripturae simplicitate tibi videri alienam, non loqueris de hoc ipso loco, cuius interpretationem quae rimus, sed uniuerse Scripturam intelligis. Verum quae nam est ista fimplicitas scripturae s num quando alibi de christo loquitur, qui in caelo fuerit ante eelebrem illum ascensum suum,aper te eum non quatenim homo nec, postquam homo fuit, considerare, kd quatenus est quippiam aliud, Cr antequam boniqnatim est Immo vero nusquam alibi chri ut in caelo proco tempore fulge aut dicitur, aut non obscure su 'gnisicatur, quin vel ipsa. christi persiona siimpliciter designetur , vel sub flij hominis appellatione de ipso
verba sunt. Qtiinetiam adeo verum est, christum, vehominem, in eiusmodi locis considerari, ut, cum chri istia dixi et, se ese panem, qui des elo descendii et, ex quo si quis comedi fiet, victurus eget in aeternum, slah. ε. si. illico subiunxerit, Panem , quem ipsie daturus eget nempe ad comedendum) Ue carnem suum, quam daturus es et pro mundi vita. Num forte simplicitalcm Scriptura es e vis, christum dupliciter considerare, id est,
129쪽
id est, modo ut hominem natum ex virgine, modo vero vi alia esientia praeterquam hominita, praeditum, Cr antequam ex virgine nasteretur s Atqui hoc,praetcrquam quod per se ipsum nihil cum simplicitate