장음표시 사용
61쪽
62. Arg. 2. Eras. Ioh. Restit. nus noster sit, nsiderari: CZ idcirco necese e e,ute
utemis per ipsum omnia esie dicantur, quatenus relie ru ac pleno iure est unicus noster dominus. Atqui ine rere, Iesum christum, nostrum unicum dominum revera Cr pleno iurefuse, etiam antequam ea virgine nasceretur, nihil aliud est, qtiam uniuersam religio nem nostram pervertere,ac ludibrio exponere,Cr ip ses sacras litteras ab cere atq; contemnere; quarum,
praeter perpetuum sensum, aperta testimonia,quae id falsum ese demonstrant,plurima sunt. Sed unum tantum, quod pro omnibus ese pote, , breuitatis cauparatiasse sui fuerit. Inquit Uiur Paulus,ad Romanos scribensan hoc enim Christus &mortuus est,
Si resurrexit,& reuixit, ut & mortuorum, Scuiuorum dominetur. ex quibus verbis apparet, christum non modo,antequam ex virgine nasceretur, sed antequam a mortuis resurgeret, non fuse reuera pleno iure unicum nostrum dominum.
dicta Pauli Phil. a. Cum esset in forma Dei S aequat is Deo, assumpsit formam serui, Scfactus est obediens patri usque ad mortem
Crucis, 2. Cor. 8. Nostis beneflcentiam Domini Iesu christi, quod propter nos pauper factus sit,cum esset diues,ut vos illius paupertateditesceretis. Hinc
sic colligo: Summa humiliatio praesupponit summam gloriam 8c felicitatem, S quicumque ex ditissimo fit pauperrimus, eum ditis
62쪽
simum ante fuisse necesse est. In Christo hoc accidit. non autem apparet illa felicitas ac diuitiae illae in Christo versante in his rerris, cum eo nihil fuerit calamitosius toto ilis Io tempore, quo iii his terris vixit usque ad id tempus, quo crucifixus est& humiliatus usque ad mortem crucis. Ergo necesse est, ut praecesserit eius natiuitatem gloria illa Scbeatitudo in caesis; ex qua demiserit se in has miserias Sc omnium rerum indigentiam nostri caussa. FAVSTVS SOCINUS. In hac tua argumentatione sumis tamquam pro batum ex testimorijs a te citatis, in christo summum fuse humiliationem, ras ex ditifimo factum fuisse pauperrimum; hoe ex posteriore, istud vero ex priore testimonio. Quod in christo summa fuerit humuitatio id dupliciter potest intelligi,prout nomen Suma accipitur, relative sc ilicet,aut per se siue absolute. I si absolute accipitur,falsum est,summam bu- miliationem summum gloriam Cr felicitatem suae vi delicet anteceserit,praesupponere. potest enim eiusmodi summu humiliatio e se ubi non modo fumma, sed ne ulla ol idem gloria aut felicitus antecGerit. Quare,si formam serui inumere, C fert obedientem os ad mortem crucis, quod christo in verbis testimonii, qέα protulisti, tribuitur, summa per se est humiliatio'n quolibet, cui ista contigerint, summam hamili-ήtioncm fuse merito dicetur. Sin antem relative nos misi
63쪽
qq. g 3. Eras. Ioh. Relat. men istud accipitur; summa humiliatio praesupponieantecepi', proprie loquendo,non summam gloriam, nec villo modo felicitatem, sed tantummodo summam excessentium,eamq; non ab olute summam, sed summa Velatii e ad humiliationcm. A tqui,si hoc pacto nomen Suma in verbis itiis uacipi debet; rieceβe est,si velisex loco a te producto probare, in christo fuse summa hu miliationem,unt simpliciter haec ipsa,vel similia ver bu in quibus tu relationem contincri contendus , ibiles e scripta,aut illud quoquo modo expresum esse, ad quod humiliatis,quae ibi similiter exprimatur,reIationem habeat. Id, quod priore loco dixi, non est; quemadmodum fatebitur, quicumque verba a te prOIata legerit. Necese igitur est, vi sit hoc posterius. Quod si ita feres habet, quid attinet dicere, summam humiliationcm, quae, videlicet, ex citato loco probetur, praesupponere summa gloriam Cr felicitatem, si id, qsod ex humiliatione Christi relatiuὲ acceptu coli rigi potest bidem commemoratum fueriti Et sane id commemoratum ibi fuit. Nam,ut tu ipse lacu citasti, dieitur ibi,eum fuit e in forma Dci,CT a qualem Deo. Haec tibi igitur urgenda erunt,quae ipsum testimonia 'tim per se probat, Cr ex quibus intelligittir, quenam excellentia illa fuerit,qitechristi humiliationem an tecesit ; non autem in genere summa gloriaeτ feliciatas christi quae qualis fuerit,querendum po tea sit,
ex allati testimonij verbis per arguarietationein, perseram colligenda.
am vero, enodat tinet ad id quod secundo loco,
64쪽
Arg. 3. Eras Ioh. Resura tamquam ex altero testimonio probatum, te sumpsi dixi, christum videIicet ex diti fimo pauperrimum fulse fictum, id nullo modo ex te timonij verbis, qua
Ita tu ipsie recita ti,probari videtur . nec enim Superlativa ibisunt nomina, Pauperrimus,Ditifimus; sed Positiua, Pauper, Diues. His ita expositis, CT demon' sto, te in detumen, latione tua vel ea sumpne, tamquam per testimonia,
qaae protuIeras,probata, quorum probatio in illis,ve a te ipso recitata sunt,minime continetur,vel perpem ram ex eo, quod tamquam probatum suinpsieras,argu
mentatum Ue; sequitur, ut videamus, quid tu postea inferas. Quamuis enim satis ex ijs, quae dixi,dsoluta. sit uniuersa ferme tua regumentatio; alia tamen eius vitia adhuc sunt retegenda. Infers igitur, non appa rere illam felicitatem, ill ras diuitias in christo ve sun te in his terris ictim eo nihil fuerit calamitosi usto
to illo tempore, quo in bis terris ante mortem crucis
vixit. Quod ad felicitatem attinet,iam dictum est, non se quaerendum in christo ante sui ipstus humiliactionem felicitatem ullam: sed tantummodo aliquam excellentiam, quae citra vllum felicitatem ei e potest-Verκm fingamus, felicitatem istam e e quaerendam;
unde,quaeso te, habes, aut quomodo demonstrare potes,nihilchristo fuse calamitosius toto illo tempore, quod eius mortem antecefit certe in sacra de ipso hi storian ibi quod ego memineris,de eius statu, Cr coetditione explicite narratur, nisi veI,cum plane infan*Uς vel, postquam iam annos natus circiter triginta. I Evangelium
65쪽
Eiragesium prae dicare incepit. cur igitur,alios imia tutus, quortim tamen hic inuidiam subire nolim id ita a eucras, quod nec tu, nec issi certo scire queunt sDe dis iiijs, dico, Paulum non eas christi diuitias in telligere, quibus calamitates opponuntur,vel opponi posunt. Eius enim generis diuitias christum habitiseeo loco intelligit, de quib. alibi scribit adeosdem co- s. rinthios,eos in Christo Jesu diuites ese factos in omni verbo ST in omni scientia taut nihil illis desiit insita gratia stirituales nimirum diuitias. Et infra eosdem s. alloquens ait, Iam saturari estis, iam diuites facti estis . sine nobis regnatis; δc utinam regnaretis,ut 8c nos vobiscum regnemus. Hic
enim similiter de diuit ijs donorum stiritus sanctifermonem ese, indicant verba antecedentia, quibus monet eos,vi ipsim, Apollo exemplo discant, propter dona fibi diuinitus concesia non superbire, neq; alius contra alium in uri. Sed quid aliunde exempla conquiro Nonne in ipso testimonio tuo ea verba, Vt Vos illius paupertate ditesceretis, de baius generis diuit ijs sunt accipiendas Ncque enim corinthii huius vitae commodis per christum, sed si iritualibus bonis aucti Derant; quemadmodum insuperioribus exemplis aut expregum est,aut indicatum. sententia igia,tur loria te prolati est, christum, cum dines eget donis caelestibus er diuinis operationibus, dum Euan gelium regni Dei annunciabat,pos modum ipsis donis caelestibus non fui se Uum; diuinas autem illas opera
tiones quodammodo abiecit e, fest illis privase itue
66쪽
se illices, cum se comprehendi, Cr miris modis illudi, eaedi denique ac flagellari, permisit,Cr tandem crucis morte asci. quae omnia cum propter nos christus fecerit, rect innuit Paulus, eum singulari quadam beneficentia erga nos fuse usum , nosq; ipsius paupe tute fui e ditatos. Nam alibi quoque scriptum est ab eodem Paulo, per sanguinem christi gentes, quae aIiquando procul erant, factas es e prope; id est, ex non Dei populo De ι populum fuse factum,.sic compla ribus spiritualibus donis ditatas esse,quib. antea penitus carebant. Propterea bὶc corinthios alloquens, qui ex gentibim erant, propter VOS,inquit,CT, Vt vos dire steretis.1 Miror autem, te de antecedente gIoria, quam ex humiliatione quamuis non admodum recte colligebaue, nullam deinde mentionem feei'. certe, si hunc christo adimis, tunc cum in te ris versutus est, contra aperta scriptura testimonia. id facis. ERAS MUS IOHANNIS. Quomodo vero is potest esse beatus Scdiues,qui no haber,quo caput reclinet,qui visit ipsis vulpibus Sc alitibus pauperior et FAUSTUS SOCINUS.
De beatitudine iam dictum est, ex ipsa bamili tione, ex qua sola tu id colligis, nequaquam concludi
pοβe,chri uin beatum fuse, antequam sest humili
i 'ret. Quod si tamen pol et concludi, ea,quae tu modo j 'commemoralti, quae beatitudinem excludere videnr
67쪽
tur, non tribuuntur christo per totum illiid temptu, quo ante morte in terris versutus est ted ea de sechri- .stiis affirmat tunc temporis,cum iam post trigesimum suae ae tutis annum euangelium Dei annunciaret, nec ullum lacum,ubi requiesceret, haberet. De diuitijs, etsi, quod ad ea attinet, quae a te commemorata sunt, idem re londeri potest; tamen addo, iam. me exposuis- si,qua ratione hic in terris christus fuerit diues, diuitiis, videlicet,non terrenis,sed caelestibus: non carnalibus, sed stiritualibus: eum s tunc fictum fuisse
pauperem, cum se illarum usu priuauit. Quamquam verbum graecum ἰπμαευμ, non significat reuera, Pauper estfactus, sed potis imum a uendicauit; aut certe hoc non minus, quam illud signiscat. Haec autem significatio rectis ime cum mea dia illarum christi interpretatione conuenit. Translatio est enim elegans ab aliquo, qui multus pecunias bab ret, quia o quantumuis reuera diues eget, mendicus re tamen sustineret , ac pauperum sortem subire. Famque simili modo christus fecit. cum enim ijs donis caelestibus es et a Deo ditatus, quibus innocent am μἀm agerere, eamq; omnibus patefacere ac probare potuis et, atque, inimicis suis prostratis, 'lendorem Cr dignitatem suam retinere ac tueri, ijs tamen aliquando nulla ex parte est usus; sed ea ultro stpψm, quae antea dixi, Cr, tamquam si homo fons a que alienae opis indigus eper, ita se gesiit, Cr hominum omnibus caelestibus donis destitutorum sortem subjt. Notandum est enim, in Pusili verbis non habe
68쪽
Arg. 3. Eras Ioli. Resur. 69.ri voccin ullam, quae indicet, diuitias christi, una cum ipsa mendicitate seu potius mendicatione non fuisse. cd simpliciter dici, eum mendicuse, cum c ci
mendicauit, diues existens; ex qua loquendi forma aperte potius indicari videtur, eodem tempore eum er diuitem fuse, Cr tamen mendica'. Huc accedit, quod, si quis pertinaciter neget, Paulum,
cum, christum diuitem fuse, dixit, de diuitique illis stiritualibus Iocutum ese; non videtur saltem pose negare, illum diuitem dici pose, cuius in manu sit,
quantumctimque velit diuitiarum habere; in christi autem manu, dum hic in terris ageret , positum fuisse summas sibi opes ingentemq; pecunia vim compara re, ea, vidclicet, potestate, qua tot alia plane admiaranda faciebat, nemo, arbitror, non confitebitur. quod cum facere noluerit, sed pauper Je elegerit; recte ob hanc causam dicere portiit Paulus, Christum, cum diues esset, pauperciti nostri cauga fuit'. Nam, Pauperem ese, signi'at verbum ubi a Mendicandi significationere 'ris: non autem, ut arbitror, Pauperem feri. cuius verbi dum propriam er usitatam signiscationem diligenter inquiro, incidi in Lexicum quoddam, ubi haec verba habentur: Paulus de seruatore et . ad Corinthio S cap. 8. οτι διυμας-υσε πλάσιο- ωμid est,uestra caussa, ut mendicus,nihil possidens aliorum opibus eguit,cum tamen locuples esset. Ex quibus apparet,eorsim auctore, quise
69쪽
yo. Arg. 3. Eras Ioli. Relat. quis fuerit linguae autem graecae peritum eum fuse
necese est in interpretatione verbi τ*ωχευειν hoc loco ea in parte mecum maxime facere,quod non Pauperem fieri, sed pro Paupere se gerere signiscet; σporro in eo mihi astipulari, quod iste diuitiae christi una cum ista eiusdem mendicitate seu paupcrtato Uent. ERAS MUS IOHANNIS. Nego, Christum vere dici beatum diui tem dc gloriosum inter tot difficultates 8c defectus , imo tum reuera dico fuisse paupe-Tem , cum in terris versaretur, & praecipue Lum fungeretur munere docendi. FAUSTUS SOCINUS De beato est diuite, items de paupere christo, eum in terris versaretur, supra satis restonsum est.
De glorioso vero iterum dico, nec humiliationem omnino praesupponere antecedentem gloriam, sed tantummodo excellentiam,nec christum gloria caruise, cum in terris versaretur, CT tunc maxime , cum docendi munere fungeretur. Neque enim suis modo discipulis aut quibusdam ex apostolis tunc gloriosus extitit, Iob. M P. et CT 2. Pet. t. v. et . sed etiam in aliorum conspectu gloria fuit praeditus, Iob. 2. v. mEx quo loco perspicuum est, non sol m, christum apud popVlum gloriosum fui se num, si cum vnum tantum flatilim, idq; non adeo mirandum, in priuato
laco edidi flet, dicitur gloriam suam patefecise; qt id
70쪽
Arg. 3. Eras Ioli. Resur. II. dicendum ell, cum tot tantus alia signa pablic edio dit verum etiam gloriam istam ex miraculis factis manus e. unde sequitur,cum ipsie velis, christi sui ipsi-im humiliationem fuse gloriae suae abiectione quandam, te negare non pose, tunc christum se ipsum humilia se, cum mirabilia illa opera facere destitit, nec potestate, qua illa faciebat, ad fice manibus suorum
inimicorum, atque ex tantu ignominia Cr morte I berandumςvsus fuit: nec neces ege, ut a Iiam quandam gloriam comminiscaris, qua quia priuatus fuerit, humiliatus iure dici poβit,edmq- ad id tempmr
ferrus, quo ipsum christum fui se non constat, immo
ex hac nec ullo modo necesuria Cr plane incerta gla via, eum tunc fuse statuus, cum nondam natus crat.
quo nihil absurdius excogitari potest. ER ASM US IOHANNIS. Rogo te, an non inter se opponuntur diuitiae Christi Sc paupertas, humiliatio item dc gloria,& quidem eodem respectu cFAV ST VS SOCINUS.
Omnino, si paupertatem, Cr diuitis christieodem modo accipiamus. Scd tu sine dubio loqueris, aut certe loqui debes de diuit ijs, et paupertate christi, de quibus loquitur Paulus in loco a te citato; ubi, ut supra ostendi, paupertas non intelligitur reipsa Cruere, quemadmodum intelliguntur diuitia; ex quo
fit, ut id quod etiam ex verbis ipsis colligi potest e has , er illlam simul eodem tempore in christo fui D a girmare