장음표시 사용
51쪽
percipiat cuius dispositionem dissicultas remoratur: Sive enim pergat
impios ultione consumere, obsistere non valebit pereuntium multitudo, sue filios punitorum, pro innocentiae honore aut emendationis meritis: saluti restitui mandarit, etiam nihil impedimenti creare praemissae calamitatis adgestio poterit. Vt ergo hoc totum propheta breuiter indicaret,eudem ordinem in exemplo quem in vaticinio,custodiuit: & sicut in ipso titulo tota qua prophetas let aetatem, regum commemoratione signauit, ira etiam,quid negociorum pridicatio ipsius cotineret, ostendit: captiuitate videlicet, primo Israelis,deinde Iudae: deinceps eorundem populorum soluta captiuitate concordiam, & ad cultum ac templum veri Dei reddita libertate concursum. Cuius tamen regressionis ea describeretur ambitio quae ad maioris negocii significat ionem valeret, id est, euangelii libertates liariter ac liberalitatem sonaret: quae transcendens vota muneribus, non olum populum sed etiam filios Dei appellaret quos a seruitute funerea liberasset. Igitur breuiter ista percurrens rediit ad concionem illis temporibus congruentem, o quasi filiis, obiurgandae& docendae matris munus indicit,ut quae nihil de custodienda sanctitate curauerat, de arripienda saltem poenixentia curaret,nec se putaret contra precia morum, sanguinis ia- tum nobilitate defendi, quoniam quando nihil prodesset adoptio his, quos non etiam deuotio communiret. Nam ut de prςteritis futura colligoret, exitum illorum agminum quae de AEgy pto mirabiliter educta fuerant cogitaret; quorum utique iniquitas,neque paretum,ut diximus, dignitate
depensa est,& quorum interfectio,filiis ad gaudia promissa ducendis , o
stacula non creauit. Is itaque,ait, iudiciorum ordo etiam in vestra nunc ex . punctione seruabitur, ut squalentes sacrilegiis obruantur exitiis, & eorum
posteri qui proposito genuoru studiis melioribus discrepaverint, vel des
perati libertate potiantur vel cumulatius prosperorum successibus augeatur: quet vicissitudines temporum, ait, quoniam tam tristium videlicet quai torum, ratione diuinet prouidentiq&iustς dispensationis assignant,nunciam id qu0d causa praesens flagitat exsequamur. Denunciat ergo ut impendentis sibi damnationis molem anticipent tam studio corriged i quam gemitu poenitendi, ne cum saeuire ultro coeperit, omnis haec natio sicut nullis
unquam insignita priuilegiis, sic internecione dispereat: ne fortespoliem
eam nudam, . statuam ea viseecundiari diem natiuitatis uae, ponam eam it si solιtudinem, statuam eam velutremam inulam, inte ficiam eam insiti, σνiorum eius non miserebor, quoniafljfornicationa sunt, qui ornicata est mater eo- m, confuse est quae cocepit eos. Quia semel commemorationem & simili. tudinem egressionis AEgyptiae induxerat, per eorundem locorum descriptionem cucurrit, solitudinem videlicet nominans,& terra inviam ac fontium solatio destriuia ac rursum de occasionibus verba suscipies, comemoratali remi vastitate . sitis quoque discrimen adiecit. Interficiam, inquit, eos insiti. non quo eductias de Aegypto populus atque penuria legatus absumptus sed quoniam ut Apostolus dicit: bibebant de spiritali sequenti
P ra,id est, potentia ductoris, non conditio regionis, castris pocula minica strabat.
52쪽
COMMENT. IN OS EAM, LIB. I. ιν
strabat. Qui si utique defuisset, primo sitis periculo populus fuisset extinctus. Ide denuncians quod in necessitates similes improbi deducantur,nec sua occursum ire clementia, quandoquide etia soboles talita, obscoenos mbi paretes esse vitio tu imitatione fateatur; & ta fit ij de paretibus, qua paretes de filii seria sescant: promittit eos sitiesse perituros. Quia dixit, dampossamatores meos qui dant panes meos Cr aquas, tinam meam Cr linum meum, oleum
meum m potum meum: O propter hoc cce ego sepiam diam tua pinis, oesipiam
eam maceria, Nemitas suas non inueniet, et e uetur amatore uos et no apprehendereos,et quaeret eos et no inueniet. Quis ab initio librum profanatae genti persona meretricis aptauit, etiam reliqua, sublimi descriptione prosequitur, & adlocutionem scortatricis inducit quam illa nimirum etsi non in labiis tam et mire M. in operibus, gestasse conuincitur: Sicque secundum scripturarum morem: ea qui per consequentiam sinisterioris vitae dicere impii quique possint, iiii .ι, ,- quia sibi&voce dixerint, arguuntur. Ergo&ista inquit impudens mulier, consectatui flagiciorum, faciem utilitatis obtendit, ut sequi se amatores suos ob liberalitatem potius quam ob turpitudinem, mentiatur: illos enim sibi,lanam & linum de oleum &potum: id est, vi etiam &vestitum usque ad delicias redundantem, praebuisse commendat. Quibus sane dictis, quanquam ad peccata sacrilegii, ingratae quoque mentis crimen adiungat,tameillud quoque videtur inducere quod in prophanorum, etiam nunc, oro Versatur: inter varias, videlicet opiniones, nullum esse validius certae religionis testimonium quam quod vox asserat prosperorum. Ideo de ista, in consectatum amatorum se ire pronuncians, & stagitium silentio premiq&quasi honestiores causas, quibus illiciat, effingit. Amatores autem vocat vel Gentium proceres quorum consectatione profanata est, vel ipsos nationum Deos risu potius quam veneratu digniores: quibus haec, videlicet synagoga, paternae legis, de veri atque unici Dei oblita succubuit. Spebus eius, ait, aduersa succedant,&improuisis angoribus implicentur. Primo, ut ineundi foederis cum his quas maxime cupit gentibus facultas ei nulla suppetat, &nec in aduersis tuis illorum utatur auxilio, quorum in prosperis deliquit exemplo . Sicque sepiam viam eius spinis, & non sol diri
vepribus, sed etiam maceriis: ut quos ante triuerat calles, deinceps inire non pollit. Quae utique consequenter uniuersa sibi exuit, aspiciens ad
persbnam mulieris,quam induxit , clandestinis quasi semitis, flagitii sui frequentantis authorem . Haud utique quod Israelis populus clanculo, prophanis getibus misceretur, sed quod a muliere ut scpe diximus similia
ludo tractata, hunc descriptionis ordinem postularit. Cum ergo ceperit ubciscens seueritas ci obviare, nullaque opc angoribus eius,poterunt cuncti quos diligebat afferre, non iam ratione, sed angore commota, reuiuisci incipiet talici tatis antiquae, & dicet. Vadam et reuertar ad virum meum priorem quia bene mihi erat tunc magis quam nunc: S haec nesciuit quia ego dedi eis mentum vinum5 oleum, multiplicaui ci 6 aurum, q uafecerant Baal. Si erecta saltem rerum peliculis,ad priorem virum redire deliberat, quomodo consequenter adiectum est . Et haec nesciuit quia dedi eistumemum et Unum et oleum Z Est ergo
53쪽
sensus eiusmodi per quem propheticis sententiis concinentia vendicetur Quia ad primam castigationis faciem patiatur haec mulier, quod omneis qui vana s ectantur,votorum videlicet Prustratione perterrita, non per emedationem sententiae, sed per iudicii leuitatem eam tentet quae repudiaret appetere. & ad hoc tantum se Deo subditam repromittit ut impendentia
quasi damna prosperitatis effugiat,secundum illud quod beatus David exprobrat: cum occideret eos, quaercbant eum: &conuertebantur ante luce& veniebant ad eum, cor autem eorum non erat rectum cum eo,nec fideles
habiti sunt in testamentum eius. Igitur permanente gentis eius reatu quae instar pecorum,nequaquam magisterio verbi, sea subactu verberis excit
ratur: neque ira mea tentabitur per hoc quia dixit. Vadam cir reuertar ad virum meum priorem. Caeterum in longa plagarum experimenta eam de-
ducam, qua scire & indicare neglexerit haec omnia dari posse a nullo nisi a mea quo utique fuerint & creata. Ergo quod ait. Et haec nesciuit quia ego ei dedi frumentum S minum o oleum. Voluntari et tarditatis spectat inuidiam, secundum illudDauidi cum Noluit intelligere ut bene ageret:incipiet itaque inter pericula erumnarii fateri quod prius scire neglexerat, me videlicet unuesse a quo alimonia praebeatur, qui &ipsum hominu substantia procreaui
Quia ego dedi eis mentum 6 vinum tar oleum et aurum quaejecerant Saa.ι m. NOsolum ergo instructa,sed etiam copiosa, donis meis abutebatur in crimina&ad contumeliam mea,idola,de his quae a me acceperat opibus fabricabat. Iccirco & ego, cuius dispensationem propheta collaudans intelligenter canebat: Cu sancto sanctus eris,& cu viro in nocete innoces eris,& cu perve so peruerteris. Censurae tandem munus arripiam, ut ingratis, quae fuerant collata subducam,ipsaeque opes, liberationis quoddam beneficium consequantur cum prophanorvvsibus subtrahuntur. Ideo autem distincte ait Sumam frumentum in tempore suo et et inum in tempore ibo, quia non est frugum una collectio, caeterum diuersis anni temporibus singula qu que rediguntur,atque ideo messem negabit aes las,autumnus vindemia, mobilitate Bru- . . ma subducet,&c5tinget linquiti creaturis quaeda liberatio si eis no utatur:
f., Aia,. , immeriti et liberabo lanam meam et linam eum quae operiebant agnominiam eius.
ω pN p Ad mundum quippe mulicbrem eleganter allusir, quod ita omne corpus, in quo sunt aliqua verecunda, contexerit,ut illud cita venustaret. Acute tamen videtur ostendere quia plerumque sub prosperitate vitae reorum sceditas delitescat: quos sit digna rursus inopia cosequatur,merita quoque quς latuerat detegatur. reuelabo iustitia eius in oculis amator si eius. Id est, illos ipsos qui aut horesvel participes sceleris extiteriit colequetia reru subiget c5fiteri nihil hae natione stolidius esse, qua nec consilia direxerint, nec pericula correxerint,sed eu dominii, ingratς metiscriminibus asperauerint, cuiuspotentia,omnium csit inen te,tam aduersis suis sit experta quam prosperis. Reuelabo, ergo ultitiam eius in oculis amatorum eius, oe vir non eruet eam de manu mea: Id est, nullus erit principii quorum est secuta prophanitatem,
qui possit eam a mea indignatione defendere: non quod aliquis id esset ausurus, sed quia per similitudinem mulieris de virorum oratio suscepta cotexitur
54쪽
texitur: ideo ait quia cum eam indignatio diuina perculerit, amatores eius nequibunt ei succurrere: nec miseriis quibus obruenda sit quicquam asse
re solvit. Auferam omnegaudium eius, solennitatem eius neomeniam ei:u, Sabbaisi
eius,5 omnia esta tempora eius. Posuit nomina feriarum in quibus plurimum lςtabatur,cum tota regio,choreis, canticis epulisque lasciuiret: Qus utique luxuries no vigebat nisi cum populus alta pace frueretur. Vniuersa, inquit,hcc contrariis mutabuntur, & cessante, luctus adhibebitur, feriarum tempora,captiuitas occupabit, Sabbati octa, labor erumnosae seruitutis implebit: nec solum tanta captiuitate, libertas, sed etiam terrarum foecunditas, lugubri sterilitate mutabitur. Corrumpam enim vineam eius m ficum eius, de quibus dire it, Mercedes irae meae sunt quae . ederunt mihi amatores mei: ponam ea in silium,S comedet illam bestia agri. Exsecutus est quid partium damna conficerent,id est,cum culturae sedulitatem, iugis fuerit consecuta frustratio, amoenitatem pristinam succedente squalore rura exponent, fietque lustris potius quam agris regio tota consimilis, id est, quae feris dignior quam hominibus censeatur: Quod quoniam hanc faciem, colentium raritas erat ρ D illatura,eleganter exprestir,bestias agri eius fructibus esset vescedas. Sp5te .stitui . . sua,inquit,lume rationis abiecit,&post satietatem atque impinguationem calcitrauit dilectus, ac tantum proprio impudentissima gens fauit errori, ut gaudia pacis de rerum copiam quorum continuationem, si fuisset casta ac deuota ei promiseram,suis corruptoribus auderet adscribere. ideo haec, sicut dixi, pars erit prima vindictae ut his quibus non est bene usa,&gaudiis exuatur & copiis, sciatque quoniam haec ille propicius ante contulerit qui potuit deinceps iratus austerre. Ponam eam, inquit, in altum S comedet illam bsia agri Permittam, ait, ut hostili consumatur incursu, sicque nullo meς dispositionis muniatur obiectu, sicut nec saltus nec lustra laboratis sepibus claudit agricola. Et quia videbatur vera sentetiam protulisse, causam denuo iplius comonitionis adnectit, ut doceat se iustitiae magis quam irς, quicquid infremuit, pr stitisse.Et misitabo, ait verea dies Baalim qua bus incedebat incensum, ornabatur inaure sua 6 monili suo, de ibat post amatores suos, τύ tu ἐμ& mei obliuiscebatur, dicit Dominus. N5nuc, inquit, inter peccandi ver- ' ' 'satur exordia,ut processu temporis i suffundenda credatur: olim cum eius md iam. improbitate patientia nostra contendit,nec tamen aliquid ad emendationem promouimus, quando licc in sua profanitate consenuit: Ne ergo etiaiudicis famam impunitas longa commaculet, & videat fouere quod tamdiu vigere permitto, quanquam sero tamen vel demum ad opus ultionis . accingar ut expungam etiam illos dies quibus Baalim, idolo videlicet tu pitudinis,compta insuper monilibus, seruiebat. Quod autem non soldmmonitium,sed etiam in aurium fecit mentionem, possemus quidem dicere quia quibus comantur foeminae, nominauerit pauca de multis: Patitur tamen locus ut aliquid subtilius afferamus,id est, inaurium nomine obediem tia videatur ostetisse:Et quoniam tunc populus Iudaeorum solus,praecedia legis, quibus obediret, acceperat , merito quasi inaurium ornamenta gestabat. Sed postquam funesto deceptus est errore vi Idolorum ritibus su
55쪽
RVFFINI PRESBYTERIderetur, id ipsum precipue nunc exprobratum putemus. Ac si diceret, auru& argentum quod me creante, terra protulerat, me largiente, synagoga susceperat, reliquarumque rerum copiam,ad cultu & ornatum Idolorum impiata convixit,& illud insigne obedientiς quo inter reliquos populos sola pollebat, erubescentibus ritibus mancipauit. Aestimansque quod in ea qua olim fuerat pulchritudine permaneret, sequebatur amatores suos cum tanta fiducia , eam plena ut nostri numinis subiret oblivio. Propter hosiecce ego lactabo eam, Cr ducam eam in solitud nem, loquar ad cor eius, oe dabo ei vinitores eius ex eodem loco, vallem Achor adaperiendamsi e Cr canet diiuxta dies iuuentutisse ae oe iuxta dies astensionis siuae de terra AEgypti: Et erit in die
illo ait Dominus,)ocabit me vir meus in non me vocabit ultra Baalim, Et auferam nomina Baalim de ore eius, O non recordabitur ultra nominis eorum.Notandus est
diligenter prophetici sermonis ordo: Qui ubicumque fuerit necessitas
ut tormenta denunci et & meritum diuinae s eueritatis ostendat, statim causas quae hoc meruere,subnectit: neque mortalium culpas dinumerasse contetus,gaudia secuturae prosperitatis exsequitur, ostendens quod breuem illam dissimulationem veniat Deus noster in appalatu conciliationis quodammodo astumat. Quo tamen argumento,ut laudatur diuina clementia, ita iniquitas humana deprimitur, cuius videlicet escit magnitudo vitatae bonitatis dominus interdum ad iracundiam concitetur. Postquam e go pronunciauerat quod uniuersis gaudiis tristis esset inferenda cessatio, nec aliquis miseris, vel auxilium vel solatili laturus occurreret, statim crimina populi, id est causas suae indignationis exposuit, atque eorum magnitudinem aetatemque commemorans, ostenὸit: quia censura eius nulli esse deberet, de nimietate, suspectior, cum si scelerum vel quantitatibus vel aetatibus conferatur, excusandam parcitatem, excusandam habeat tam ditatem . Verum non uno hoc colore inquam dulcem & familiarem s-bi clementiam commendans,etiam de prosperorum illatione plagis adhς- rente, idem istud consignat,& tanto ea ambitu maiore describit quasi qui vellet non solum compesare sed etiam excusare quod perculit. Ergo cum dixi isset quia poneret eam in saltum ut comederent illam bestiae agri,id est cunctis regni & urbium munitionibus amputatis, potestati hostium traderetur: censura,vi quondam in AEgypto, contumeliam vel erumnam luteae seruitutis, quippe quae cosectatu idolorum, Dei sui fuisset oblita: tamen quia ipse miserator& misericors ageret, post captiuitatis terminum audia regressonis ad nunciat: Et quia supra AEgyptiae liberationis intuit mentione ad illius instar, hanc quoque Israeliticis populis asserens conserendam, nunc quoque latius quidem, sed idem percurrit exemplum. E ce ego,inqui t, lactabo eam, & loquar ad cor eius: &dabo vinitores ex eodem loco, & vallem Achor ad aperiendamstem quia natiuitatem Synagogae tempus AEgyptiae liberationis appellat, lactatio quoque cibum Mannae
videtur ostendere: Locutio autem ad cor directa, promulgationem indicat legis quae auditorum corda formavit. Dabo autem etinatores eius ex eodem
loco S mallem chor ad aperiendam spem. quid significet acceptio: Ante-
56쪽
quam populus Terram repromissionis intraret, milli exploratores, fructu vitis egregium portauerunt , id est, uuam eius magnitudinis quam vector unum si ibi re non possi. Postquam vero vibem opuletissimam Hierico videlicet mirabili occupauere victoria, vir de tribu Iuda, Achar nomine, filius Charim, quiddam de praeda quae exustioni fuerat dicata subripuit. Cumque est et vincentium, aduersis subitis, impedita stelicitas, admotis
sortibus, suo anathematis vestigaturi Et cum omnia quae occu i uerat protuli siet, lapidante populo, in valle Achor interemptus legitur & sepultus.
Quae sane expiatio ita valuit ad melius placendum Deo, ut incruentis deinceps potiretur triumphis. Sscque illa vallis, noua arua capientibus, spem Γ est,. '' elicitatis apparauit, quam praecedentibus, culpa concluserat. His ergo A. , commemoratis quae illo tempore gesta constabat, etiam deBabylonia cap- apes it. tiuitate tam laetum fore iudaeorum reditum pollicetur. Denique sequitur, Et canet ibi iuxta dies iuuentutissuae, oe iuxta dies ascensionissuae de rerra AEgn-ii. Sicut enim tunc incisis fluctibus, sicco per pelagus itinere transierunt, ac Maria soror Moysi, musica instrumenta corripiens, laudes Dei, choris sequentibus praecinebat. In hunc modum exeuntes de Assyria captiuita-
te cantabant, non utique Ierico aliquam deleturi, aut botrumdcnuo reperturi. Sed quibus ita tempora laetanda succedant, ut illam videantur qua sub Moy se & Iosue habuerant,gloriam consequuti. Cuius tamen historiae quemadmodum sit memoria laeta perpende, videlicet tam ad exemplum tristium, quam laetorum: Dixerat quippe supra, ne forte potiem eam nudam,
O statuam eumsecundum diem natiuitatissuae, mponam ei m quasi olitudinem Gr tatuam illam velut terram mutam interficiam eam insiti. Ad illorum utique similitudinem quorum cadauera,vt ait Paulus Apostolus, prostrata sunt in deserto: nunc vero cum sol taedam promitteret seruitutem,& gaudia de libertate ventura: ipsorum totidem temporum recordatus est, quibus vi- Uxi ηα.
delicet gloriosa liberatio Lacris fuerat laudata carminibus. Cuius sane Misecitatis,id est, post captiuitatem Babyloniam sentiendae: ut dulcedo consolabatur iudaeos, ita magnitudo signabat populos ad pr dicationem Euan -gclij congregandos. Qui vero nouum carmen Deo canunt ino tum enim fecit orbi salutare suum,&ante conspectiam Getium reuelauit Iusticiam
suam eamque seruitutem qua peccatis & immudis spiritibus subdebamur gratuita indulgentia &sanctificatione dis luit, ut liberati ab iniquitatibus Iusticiae seruiremus, atque populus adquisitionis effecti , diuini stegmatis insignibus fulgeremus, habentes de nostro corpore: de nostro, inquam , populo vinitores, vel ingentis botri gratiam nobis in mysteriis co- tradentes, vel ipsam artem atque industriam qua vinea Dei colitur', indicantes. In illo proinde tempore, cum haec quς enumerauimus optata contigerint, quanta fuerit pr missae castigationis utilitas, etiam morum emε- datio publicauit. Toto siquidem,inquit, corde,mihi sociabitur, ita ut non me ulterius ex interpolatione veneretur, sed continuum mihi cultum, nabhi continuum impendet affectum meque tantum, suum virum appellabitae Dominum. nec ultra, Baalim, id est, Idolis, meum nomen ascribet. De
57쪽
quo sane Baalim vocabulo, Iudaeorum traditio sensum aliquem voluit co-m inisci. Sed apparet hoc esse solidius per quod co n sequen i ta tota decu
rit, video re videlicet correctae gentis auferenda Idoloru nomina repromittat, de Deum ac Dominum se tantum vocandum. Dicendo autem, non recordabitur ultra nominis eorum, vel correctionem quae esset plena signauit,
vel ad illud aspexit quod supra posuerat, Ibat post amatoresseo ,O mei obliuiscebatur, ait Dominus. Hoc ergo vicium castigatione di scludens, in contrarium migrabit affectu , ut studium profanitatis plena obliuione deponat. Pircutiam ei foedus in die ιlla cum bestia agri, O cum volucre cati. O cum reptili temrae, rcum, π gladium, oe bellum conteram de terra, . dormire faciam eos siducialiter, σχο6abo re mihi in Iudicio S Iusticia, O in miserico diu O miserationibus. Siponsalo te mihi infide,πscies quia ego Dominus Est inquit,conseques ut quae plagis foedata subiacuit, bonis omnibus correcta potiatur: Et ideo scut ei omnes creaturas non solum aduersas sed etiam infensa, indignatio noli ra reddiderat, ita rursus beneuolas S commodas easdem faciat nostra placatio. Percutiam itaque foedus ei cum ' ha agri,ut nec arvorum fruges sae- uicies ferina populetur, nec vindemias eorum aut oliueta volucrum prςcipiat multitudo, nec per membra lassorii angues venena diffindant. Quae omnia cum liberationis tempore cessatura dicuntur, sic bus viique plagarum docentur illata. Cum his cladibus etiam bella cellabunt, ita ut in pa-ia. m,triis finibus dormire possint, id est, requiescere confidenter, quippe neci, iri an irruptiones nec insidias formidantes tonsabo te mihi ιn Nesrent m, id est, I rebus ipsis erudita cognosces no meo sed tuo vicio illud quo ais icta es co-tigisse dissidium. C terum,me paratum esse ut in sempiternum mihi sponsa permaneas, id est, si talis sueris qualem nunc castigantia iudicia reddiderunt, in sempiternu tibi sideratio prisca seruabitur. Sic enini paciscor te in nostro permanere consortio ut explorent iustitia tuam admota iudicia. . Velit te subripiens negligetia vulnerauerit,& a me tamen remedium, toto flendi ambitu pollutaueris, nihilominus desponsabo te mihi in mis ricordia & in miserationibus: quas cum sane fideles constantesque persenseret. Hoc est enim quod ait , Sponsabo te in fide, alacritate debita prςd, cabis, quia ego sum dominus. Quod totum sic instituimus si ad vocationem Euangeli j transferamus, manifestius constabit impletum. Speciosus enim forma pret filiis hominum, de cuius labiis fusa gratia mundo dedit salute. Reginam qua sibi in cosortium talami pro virginitatis honore des. pondit, adsciuit iniusticia quam iustificando dedit, adsciuit in iudicio cum eam quς legitime esset laboratura, delesit , adsciuit in misericordia&in miserationibus, cum praeterita debita relaxauit, &despondit in fide qua vel corde creditur ad iusticiam, ore autem confessio fit ad salutem, vel quod non est dubium quia diligentibus dominum omnia procedat in
bonum. Et erit in illa die, exaudiam,dicit dominus, caelos, oe illi exaudient tirrum terra exaudiet triticumvinum, oleum: In exaudient Iedahel. Ei seminabo eam mihι in terram ,σ miserebor eius quae uita, ue misericordia, dicam nopopulo meo, populus meus es tu: σipse dicit, Dominus meus es tu. Seriem votivael promissionis
58쪽
m issionis extendit, ac per diuersas species, scema voluminibus sacris familiare, componit, ut elementa inuicem fungi opere suo cupiant ad susten lationem fragilitatis humanae, nec tamen queant rusi creator annuerit
ut sancillo tepore quo placidus aduersa depulerit, affatim prςbiturum se omnia pollicetur: incipiet siquide claudicare Delicitas si desideret eo pia tot seculis expetita libertas, haec aute, ut diximus, suauitas gaudio ru, &in illa qtate prclusit cu est Babylonis soluta captiuitas,& reddita est Apostoloru tepore cumulatior,cuita omnis credentiu multitudo sobriis reru copiis uteretur ut esset eis anima de cor viau, atque tuc primu ex quatio a cunctinapientibus praedicata coluxit: ut in tanto discipulorum coetu nemo es- ρuntiιδε
set diuitiis erectior, nemo paupertate depressior: Carteium sicut una cunctorum, in virtute, consensio: ita communi iure esset possessio. Neque enim aliquis eorum quae possidebant, suum quicquam esse dicebat, sed cd messent illis uniuersa communia, agrorum etia'. precia pedibus Apollo lorum offerebantur ut pro singulorum necessi talibus distributio proueniret. Et quia spiritalis populis fatus, intra historiam iudaici populi tepebatur : reuertitur ad illa nomina a quibus vaticinium fuerat exorsus, &ait: Tbra exaudiet triticum , vinum Cr oleum, et haec exaudient Iedal et , id est, populum, vocabulo vallis, in qua est superatus. Ostensum, cuius peccara, quae erat puniturus, supra expressit, ipsam, inquam getem non in eisdem perib nis, jed in eisdem Tribubus permanentem, & plagarum vel beribus expiatam, in consortium suum propitiatus adsciscat, Δ quas terrae etiambon Aprqceptorum semina diuersa concredat,ut per amplitudinem succedentium prosperorum etiam ille dies Iesrahelisquo est inducta calamitas,
preciosus fuisse atque optabilis censeatur. Misserebor quippe nunc eius cinius paulo ante nomen horrueram, & populum meum vocabo qui mei desertor extiterat, & aduersantium mihi iure defecerat. Ipsique vicissim, fiducia, ut me appellet verum S unicum dominum conferetur. Verum hucusque prosperorum denunciatione prolata, rursus ad praesentis temporis 'statum, sermonem reducit: Sequitur enim. Et dicit dominus ad me: -Lhuc vade, dilige mulierem dilectam amico , m adulteram, sicut diligit dominus' bos lyrael, et ipsire pelaunt ad Deos alienos, et diligunt mi uacia uuarum. Ofodi
eam mihi quindecim argenteis, et choro redet, et dimidio choro redet,et dixi ad eam: Dies multos expectabis me, nonfornicaberis et non eris et iro edet ego expectabo te,
quia dies multos sedebunt ii, Una illae Rege, resine Trincipe, et sine sacrificio , et De Abari, Eι sine Ephod , esine Terisphin: Dpost haec reuertentur m lsrael, et
quaerent Dominum Deum suum, et David regem Avum et pavebunt ad Dominum et ad bonum eius in nouismo dierum. Quia exordium vaticini j, captiuitatem
populi illiust reuersis vocibus pollicentis, hic sicut in principio docuit L Vi propheta, suseeperat ex personaDei tristia, sed iam impendentia nuciabat, de eodem facri spiritus gubernatu, quasi ex contrariis texit oraculum. Nacum infremuerit truculentis, statim quibus co ueat sauciatos, laeta subiecit, ut vel audiendis tristibus, populus assuescat, vel ipsum Dominum cunctantem, & sicut supradiximus, studio disserentem,cum sit vindicat
59쪽
rus ostendat. Per quod simul docet ne unquam sub tali iudice desperet fa-lutem, nimirum ita ad indulgendum parato ut placidis inter aduersa narra- dis videatur id sedulo,quod iratus fuerit excusare .Pr cipit itaque propbeta ne charitate quam obscenae mulieri impenderat, praeuia offensione deponat, sed cum impudentia illius, professa benignitate contendat,& sne ipsa re, siue, id quod consequens videtur,spiritu tantum reuelante cognoscat quia illa meretrix leui mercede posset conduci, non solum ut prophetica societate esset contenta, sed ut illius & aliorum conuentu patiter abstineret, quasi quae valeret ostendere magis neces state parandi victus,
quam conjectatu libidinis se prostituisse: Denique si vel tenuis alii ni a
praeberetur, eam facile sagiti j voluptate carituram. Quo utique exemplo redditur synagogae causa deterior, quae cam videlicci pactionem nec copiis inuitata seruauerit, quam prostibula quaepiam, vel sub nimia parcitate veretur Indulgemus ergo, ait,tempus erratibus, ut vel ad correctionem fetibus erumpant, vel graui demum ultioni iii ccumbant. Qui nunc preciosa vilibus postferentes obliuiscuntur proprij Dei,&sequuntur alienos, non aliter quam si spretis vitis vinacia suibus magis quam hominibus apta colligerem. Itaque primo mensura chori nominata est triginta modios
continentis,Secundo ait: dimidium chori hordei, inde pactione constituens 'I c5tinentiae ossicium a muliere comparari,ad imaginem illius conditionis Aquam Sy nagoga passura est in Babylonia captiuitate, ubi toleras quidem, sed sub spe reuersionis, exilium, nec Doo legitime, nec i)olis cohaerebit, sed quas omni deget nudata solatio. Propter hoc enim aut non fornicaberis & non eris viro, sed & ego expectabo te. Huc locum Iudaei vel eos seci ti, ad praesentis temporis iudicium pertinere contendunt: Quod expulsi videlicet de Ieroso limis, nulla quidem habeant ossici; sacerdotalis insignia raro pheta enumerat, sine rege eos, sine principe, sine fictificio, sine alie Ephod & sine Te raptim fore pollices: reuersonis tamen se pignora continere, id est, vocem Dei qui se quoque eos expectaturum esse promiserat: Sed falli eos in hac opinione vel fallere, adscitat um in fide Christi nationum omnium documenta conia incunt. Postquam enim Euangelio Christi credere noluerunt, sublata est ab eis vinea S: aliis commissa culi toribus, qui redderet eius fructum in tempore suo. Ergo illo seculo in quo Babyloniis sieruiebant, merito se inuicem gens & Deus expectasse dicuntur, non quod totus populus gentiliu profani tat si essct immunis, quae eis etiam a sanctis aliis doctoribus imputantur, sed quonia erat illic permixtio iustorum virorum, & quia melior soboles quam parentes gaudia laberationis erat habitura. Propter horum partem, deus se utique expectaturupromittit, ill est, nullam aliam gentem, in locum depulsae, protinus adscituru donec redeat, sicut & supra diximus, castigatione melior, & recipiens antiqui pontificatusquς admiser at ornamenta, in confrequentatione fidelium, coriaua circundet altaris reddens deo vota quae distinxerunt
labia ipsius, & pavebunt ad bonum eius in nouissimo die. Causam proinde ipsius depulsionis exposuit, ut per eam videlicet abstinentiae profano
60쪽
ru, gens amicta consuesceret donec legitimis castigata verberibus,in consortium denub mereretur adscisci, ex quo examen pium laetandumque o prodiret. . fudite verbum domini, sit, Israel, quia iudicium domino cum habita- Α toribus seri . non est enim veritas , non est misericordia σ non est Mentia uti in terra. Maledi&ιm, O mendacium, ebr homicidium, fumum, oe adult rium in .un Luerunt, Ianguo sanguinem tetigit. Quae esset ratio ut in ipso comminationis impetu, de illis quoque prosperis, quae post multam aetatem erantve tura, loqueretur semel iterumque comonui, id est, ut vel gens haberet exulatura solacium, vel clementia pateret aut horis qui ad vindicandum quasi inuitus accederet. Hoc ergo consilio etiam de futuris locutus ad pret-lantium, ut supra fecerat, xeuertitur talem,& merita puniendae plebis examinat, ut soluat eam quam diuinae pietatis allegatio fecerat quaestionem. Oportune enim eiulmodi cogitatio nasceretur si maneret fixa sententia vi captiuitas illata soluatur®ressio gloriosa contingat. Cur non est con tinuata libertas , aut quum potuit esse culparum quod in xam magnam seueritatem animum no stri gubernatoris accenderet λ necessario igitur suta
texitur criminum enumeratio, ut grauitas Vindicantis appareat. . urite
σέο, ait, verbum domini, ij Iprael, quia non recusat vobiscum inire con ictum & rationem ponςre iudiciorum suorum, meritorumque vestrorum 's' cui dicit beatus David, ut iustificeris in sermonibus tuis & vincas cium iudicaris. Audite, inquam, verbum domini. fili, Israel, vos omnino ipsi, de quibus agitur iudicat &de quibus populi studiis conqueramur,videntes si superest vobis aliquid sensus, ad confessionem& poenitentiam conuolate. Non est enim veritas O non est misericordia,O no est cientia Dei in terra. Haud quasiex interuallo aliquo, inquit, delinquunt, ut quidam videretur vlti num& virtutum facta commixtio, sed ita pessimis laudanda cesserunt, ut nec vestigium probitatis uspiam appareat, non fides, inquam, in testimoniis, non iustitia in iudiciis, non pietas rem an sit in ritibus. Quid et dico
vacare pectora timore diuino, cum omnes, etiam nominis eius, occuparit obliuio, atque inuicem secum crudelitas & libido contendat, quando irruentibus quoque flagiciis, in ii datibus facinoribus, nec apudo iis nec a sanguinis discrimine temperatur, sed iungentes maledicta mendaciis homicidia furtis,adulteria sacrilegiis omniassianistae quondam regionis, loca cedibus impleuerunt, ut permultitudine intersectorum sanguis fanguini Osceretur: Quod non per exaggerationem, sed per sdem dictv esse prodit historia. Ipsa sunt siquidem tempora in quibus & beatus Helias interrogatus a Deo quid in Elitudine ageret, cum dolore respcindit:
Domine, Prophetas citos occiderunt, Altaria tua destruxerunt, & ego re lictus sum solus, & quaerunt anima meam. Tanta ergo profanitate populus erat corruptus utinternetione ultima pios quo G id est, cultores Dei delere comederet . Quaenesin religionis corruptio quonia nullu quidem habebat, propter quod expeteretur precium voluptatis, impunitaten' tamen facti'S tul buq pollicebatur&trucibus: Ideo Baalim vacca
rumquecultores Iezabelis tuisti, fundedo piorum sanguinem,seruiebat.