장음표시 사용
71쪽
& gaudium sentientis , Idque censuit aliis praeponderare criminibus: Eodem etiam tenore subiecit reliqua,ut diceret, & circumuentum in iudicio
fuisse Effraim, & ipsum principia erroris habuisse: Ac si diceret: Tantam crudelitatem, Iudas, animi tui publicasti,ut in sceleribus,pro quibus est da-
natus Israel, tu horridior vetustiόrque videaris. Vnde & iudicii mei,promeritorum differentia, modus acuetur, ut Effraim, quasi tinea, interpolem, Te vero, quasi inhaerens putredo, consumam. Notum est autem quanto minore, ea quae tinea mordet, quam quae putredo pervadit,exitio cosium tur. Et vidit Effraim, languorem suum, S: Iudas, vinculum suum: id est, co-spicietis & perseretis uterque vindictam quae vestris studiis destinatur, nec vobis proderit, auxilium a diuersis regibus postulare: sed rebus fatebimini, illos vobis corruptionis exempla solum, non etiam salutis subsidia pristitisse. Et abiit Eoruim ad Assur, c misit ad regem 'νltorem ipse non poterissa 'nare zos ieesoluere poterit a vobis vinculum, quomam ego suasi Leena Eluim, crquasi catulus leonis domui Iuda. Vtrique populo promini se habitu leonis o cursurum,sed vehemetia, quam specie no fecerat, seruauit in sexu, ut illi se,
quasi te enam,huic vero,quasi leonem diceret apparere. Impleuit autem assumptam similitudinem, dicendo. Ego, o capiamin vadam, π tollam, π noest qui eruat. Vadens reuertar ad locum meum donec deficiatis, O quaeratis faciem meam. nemo est,inquit, pastorum qui peruasam a me praedam ausit eruere: sed despiciens rusticorum tumultum, exeram vires, donec indignationis meae esuries expleatur. Reuertar autem ad locum meum pro cubili posuit, ad quod leo non territus recipere se consueuit. Erit autem istud donec vos aerumnis doloribusque lassiati ,-am inquit,ficii in requiratur quod sane extra regulam susceptae de leone imaginis ex nego iij veritate constat illatum. Caeterum, quantum ad comparationem respicit, quis eam faciem visere lassus optaret, cui nec validus potuisset obsistere Itaque cum assumptam
indignationem expressisset, per famem leonis, iam de personae suae maiestate subiecit, se ad liberandum non esse venturum nisi vultum eius proficiens ipso attritu populus concupisset, & ab eo solo caepisset postulare remediua quo supplicium sensisset illatum. In tribulatione tua mane consurgunt ad me. Venite cirreuertamur ad Dominum, quia ipsie caepit,insanabit nos, percutiet 6 curabit nos: et ivificabit nos post duos dies, in die tertia su citabit nos, oe etiuemus in conbpectu eius , oesiciemus oequemurque ut cognostamus dominum. uasi diluculum praeparatus segressu eius, πveniet quasi imber nobis temporaneusσhrotinus terrae Dixerat quod instar leonis ad venationem progressi, in profanum populudesaeuiret, munus videlicet exercens ultionis, quae postqua incitata coepi Diat impios atterere, no prius a poenarum illatione cessaret,quam illi ad quς- redum dominum, toto deinceps precum ambitu se contulissent. Sed quo
niam magna est in ipsa supplicandi professione, discretio, & offerunt al-
teram,solo te rrore perculsi, alteram vero, cum metu, etiam ratione corre-
. isti, quid in utraque momenti sit, curauit exprimere, ut quamuis una facies appareret ambarum,tamen intelligeremusquod diuersis radicibus niterentur illa videlicet, solumodδ,perturbationis,ista, etiam de correctione, vi
72쪽
tutis Quia ergo dixerat, quod nequaquam ad iuuandum Prodiret nisi ad quae tumem vultus eius, succumbens castigationi gens illa e conuerteret, Dergit necessario quam supplicationem praestolaretur, exponere &illius, primo, verba sub irrisione percurrit, quam pro sui leuitate ostendit reproba lam,id est, quae solis vocibus adulatur,cum rerum agitur destituta ponderibus, cuius habitum & genus, etiam sacrum carmen accus: um occinderet eos, inquit,quaerebant eum, S conuertebatur ante lucem,& veniebat ad eum: Cor autem ipsorum non erat rectum. In tribulationesua mane conserpunt ad me, Venite reuertamur ad dominum quia ipsie caepit sanabit nos percutiet oe curabit nos. Vinificabit nospo i duos dies, in die tertio citabit nos. τι-uemus in conspectu eius, ciemus quemurque it cognoscam culum praeparatus est lus eius, veniet quoi imber notarino terrae. Cilm me,inquit,quaerere caeperitis, non ista quam
biis, oratione placabor, nec si potentiam meam simul clementiamque laudetis, dicentes quod tam sim ad ignoscendum paratus ut praeuemam vota beneficiis, nec manere quam intuli plagam peti patia bidui, linam,'edier- tradie, vivificaturus adueniam. Et mitiemus incon pediutius, quam ded , vitae Delicitate potientes. Sciamus atque scrutemus eum qiu noctes ang0- rum dolorumque nostrorum,quasi maluimum lumen, expellat, ct tribu dis copiis illabatur instar imbris tempestiui&serotini. Ista,inquam,quς3ι- ne emendatione morum formaliter ibi elis cantare, despiciam At, quaere- feram, contuemini. im tibi Esraim 3 pii faciam Midia et estra, quam praemistis videlicet cantilenis, a me, vobis affore dicebatis
ut vestris utar imaginibus, matutinae nubis instar, evanuit, de quasi epiculat shumor, sole veniente est siccatus: id est, ita illud quod tibi parcere consueueram, vapore nostrae indignationis absumitur,ut desit unde malorum refrieterium consequaris: Neque id accidit ideo quod mea sit,sed quo tua
non sit mutata sentetia. Ego enim iustitiae & clementiae pariter iura custo diens, noluera punire quos terru DVos aute, nec plagam denuclatione commoti,ine sectu coegistis abire terrores. Propior hoc olaui inprophetis,occidi eos in vorbis oris mei,m iudicia tua quasi lux t Vedientur. id est, admoui prophetaliucsi minationum secures,&cum tantis cumulis, mala inserenda delcripti, ut rei quique ipso facile consternaretur audit vised quoniam imprudentia tua coercere nequiuit elaborata maxime terroris ambitio: neccile eli mucni, quae non profuit in thimari. Ideo iudicia tuanuis lux egredientur, ut nemo iaquid merearis ignoret, nec deformitas tua,sub aliqua religionis specis: qua in offerendis hasuisti sacrificiis, delitescat: Caeterum, rerum exitu pendente,colluceat, me bonas asscistiones magis quam hostias opulentas expetille. illsimque mihi acceptum fuisse qui iuuando per misericordiam pro O , magis quam imbuendo per sacrificium altari, sedulus extitistet, & scientia Dei, praeceptum eius, uniuersis sacrificiis praetulisset. Tu ergo, qui haec didici contemnens, nihil de moribus, nihil de virtutibus cogitasti, sed me, quem diuturnis actibus asperabas, laudum &hostiarum muneribus plac re posse arbitratus cs, rerum talem periclis, cuius sim gravitatas intellige,
73쪽
Misericordia, quain laudabas immeritus, quas nubes matutina praeteriit, iudicia vero, quibus conuictus addiceris, quasi dies adulta lucebunt: Ipsi rem cut Adam transire pactum, pr uaricati sunt in me. Instituto ordine se 4 monis ingreditur, ut postquam supplicia comminatusfuerit,materiam eorum, id ei culpas quibus est excitata ossensio,subiungat Vnde & hic, postquam claram fore ultionem promisit, quo reatu obligaren in adiecit,Cuius ut pondus exponeret, antiqui recordatus est exempli. Vbi sane notanda est elocutio prophetae, multis eiusmodi locis, explanationis lumen adportans. Ait enim,Sicut Adam iraque sunt pactum: Ubi pr uaricati sunt in me. Non utique quod isti in Paradito praeuaricationem admisisse videantur,sed quoniam dixerat,Ita illos, sicut Adam, piaeceptum fuisse transgres. AD O sos, subdidit, eos ibi peccauille. in eadem nimirum similitudine delinque- - η' μ' dum, quod tamen sagacem intellectum requirit. Adam quippe, & si violator fuit prccepti, nullis tamen legitur idolis supplicasse, nec aliquod eorum criminum, de quibus Israel arguitur perpetraste. Vnde ergo illi primo homini degens in summis sceleribus populus comparatur 3 Haud ob aliud profecto quam quod & si non ςque sacrilegiaque tamen docentur ingrati. Nam sicut Adam, qui in Paradisum, ut in laboratis copiis uteretur ruerat inductus, nulla angoris materia, nulla conquestione exorta, seductoris maluit quam creatoris implere mandatum, plusque apud eu valuit blada, de falsitate, promissio, quam tot muneribus, tot miraculis, creatoris stipata prcscriptio. Qui vitam videlicet omnium sub unius pomi exccptio- . ne contulerat, statimque temerator prccepti, experimentum caepit exilii,&summam scelicitatem, pene ultima captiuitate, mutauit: Ita ut peccatum eius, arua deinceps fertilitatem suam negando castigarent: iuxta liunc modum populus Estraim qui terrae copiis, quasi Paradis amoenitate, fruebatur . nullam offensionis materiam, id est, nihil quod de Dei indulgentia &liberalitate qu reretur,inueniens, quas solo virtutum odio laboraret, ese rores praetulit veritati, &ad cultum idolorum, spreta, quς salutaris erat religione,defecit. In eandem igitur culpam cecidisse dicuntur, cum eo cuius conditionem videntur imitati, & magna ingratarum gentium percelluntur inuidia, qui nullius authorem muneris, tantumque ad euertendum
peritum, opifici suo largeque conferenti bona omnia, praetulerunt. Lad ciuitas operantium idolum, si plantata sanguine, et quasi fauces Eritiis, , mirorum latronum, articeps sacci bolum, in via interficientium pergentes; abribit de Sichem, quia sicelus operati sunt i in domo Isirael. Quia, ut saepe dixi- Mi 'm'mus, non unam quamcumque personam, sed populum coarguit, tum ge- λι-. nerali oratione, quae sunt acta, percurrit, tum in quibus singulae urbes ,re- Othie l . . liquis quasi amplius, commisere, dinumerat. Quamuis ergo tota ipsa re-δε ..is. gio cultu horreret idolorum, tamen erat sine dubio certa loca, qui eo plus sacrilegi j collegerant, quo plus, vel de opportunitatibus commercior iam vel de multitudine incolarum, celebritatis habuissent. Ex his ergo, & P-laad & Sychem urbes insignes profanitatibus, introducit. Galaad, inquit, praecipua
74쪽
s recipua ciuita eorum qui idola fabricantur, haud minus crudelitatis studiis quam protinitatis' escat. Nam quasi fauces latronum, ita eius municipes sanguini inhiant in ocentum. Nam facerdotum suorum, id est Aruspicum suas inibus seruientes , si quis ad templum Dei voluisset, astendere, hi inu illi agglediebantur in itinere a remplo Dei auertentes di ad societaterii erroris propri) pertrahentes ,at si parum suadendo pro-nmouerent, etiam caedibus rem gerebant , Propterquod dicit uniceps sacerdotum iri via interficientium pergentes de Sichem, quia scelus operatisiunt. Pri- .mδ videlicet ipsi. in sacrilegia corruendo, tum quod propria non dent, prolapsione contenti sed alios quoquein similem ruinam, vel suadendo
deducerent vel cogendo. Quod scelus merito pronunciatur tantum videlicet studii mi impietatis habuisse, ut etiam inuitis& reluctantibus niterentur infundere. In domo I raeletidi horrendum negoctum , ibifornicationes. raim contaminatus est I ruet. Vt totam reSionem, doceat filii Ie profanatam loca etiam diuersa commemorat, & sicut supra, Galaaditas, latrocinantum more, ait viatoribus insiluisse ut eos a recto calle diducerent, ita nunc hortendum negotium in domo Israelis, vel in Samaria vel in tota regione, vidisse se pronunciat, id est, totum populum Effraim, absque exceptione, sacrilegiis maculari. Quibus quoniam criminibus saepe iam dixerat impendere stupplicia, nunc sola meritorum enumeratione contentus transit ad Iudam, eumque commonens ut sciat seueritaieni iudicis non posse corrumpi, sed se quoque, nisi corrigi festinauerit
similium calamitatum stipendia recepturum. Sed Iuda pone messem tibi cum conuertero captiuitatempopuli mei. Noli aestimare, O tribus Iuda, rete damnationis immunem, quia in tuis finibus, eunte in captiuitatem Israelis populo, subsistito Praevenerat te siquidem ille in iniquitatibus, fuit conse-q iens ut in miseriis praeueniret. Sed tu , quem comitaris in stagitiis etiam calamitatibus consequere, hoc tamen deterior aestimandus , quia nihil tibi profuit quod prior est ille damnatus . Pone ergo messem tibi tam
conaret ero populi mei captiuitatem . Vido, inquit, ne dubites ,'quoniam cum tempus debitae ultionis aduentiar, captiuitas quam nunc populusitieus, id est germani tui pronunciante iustitia: pertulerunt, conuerratur ad te P ut etiam tu similiter demetatis , quia sicut in lachrymis poenitentiae seminantes . reueunt i gaudiorum manipulos, ita quidia polluta sectantur , messem dolorum & planctum congregabunt. Gm sanare 4 ettim orael ,r elata esἶ iniquitas Eoraim er Samariae mali-itiae qua operati suist mendacium . σ sur ingressio est stinans , latrunculus se si ris. Sedulo curat ostendere quam ' sit promptus ad veniam, Et quia velut inuicii, personam vindicantis astamat, si iustitia sineret, multo magis multoque iocundius partibus lenitatis vi us . Cum igitur quasii inpetum indulgentia concepissem , inquit, & ad succurrendum miseris meditarer assi rgere, conuem paululum raculos ut quos liberaturus eram viletem. Et ecce Ilii faciem meam iniquitatum quas tarim commiserat, i aar F
75쪽
agme insiliuit, Quodammodo vociferantium, quia nemo talibus parsum iret quam cu labe iustitiae, qua doquide tanto essent odio veritatis imbuti, ut impenso semper studio mendacia funesta construerent. Cum sanare me lem rael, inquit, reuelata est iniquitas Esaim . mabria Samariae quia operati
sunt mendacium. Preter vicia autem diuersa morum, sacrilegium in nomine ρ .fal a mendacij. sicut supra obscoenitatis,exagitat. Commentati sunt enim quos venerarentur deos qui verum deum colere destiterunt, Sicque mendacium seri fis a. deteguntur operati, qui simulachris diuinum nomen adscripserunt. Vnde & magister gentium, tradidit illos deus, inquit,in desideria cordis eoruin immunditiam, ut assiciat corpora sua in semetipsis qui commutauerint veritatem dei in mendacium, & coluerunt & seruierunt creaturae potiusquam creatori qui est benedictus in secula, Amen. Absoluit ergo deliberationem meam qua parcere cogitabam, commi lii ab eis facinoris magnitudo , Et, in contumeliam sacrae veritatis mendacia fabricatos, non permisit effugere. Inde in omnia penetralia eoru , scitus populator intrauit cum securitate victoris, & cum diligentia furentis ingrediens, ut de his videlicet quae diripienda erant,nec per negligentiam quicquam relinqueret, nec perabundantiam fastidiret. Furis ergo & latrunculi intus, forisque vastantis,& similitudinem usurpauit & nomen , ut ei comparatum hostem non trepidum intestigeres, sed velocem. Et neforte dicant in cordibus sisis, omnem
maliciam eorum,me recordatum,Interpositus est hicversus pro commendatione modestiae t. Caeterum adsequentem sunt praemissae contextum: Id est Fur ingressus est polians, latrunculus foris. Nunc circundederant eos assinuentiones suae, Grumfacie meafactaepunt: Et ne forte dicant in cordibus suis omnem mahciam eorum me recordatum vel partem aliquam commissae profanit tis exponam,
ut minora longe intelligant supplicia esse quam merita. Circundederunt eos, hostes, de potiti eorum, iure victoriae, ita diligenter omnia perscrutati sun i, quasi aut in penetralia domorum fures, aut in agrorum aperta irruic sent latrones . Circundederunt eos adinventiones sua, quae coram acie mea fu-Gesunt. sicut supra dixerat, eum sanare vellem Esraim reuelata e i maticia Samariae. Secundum quod Beatus David, ex eiusdem populi persona confitetur, posuisti iniquitates nostras in conspectu tuo, seculum nostrum in illuminationem vultus tui, & omnes dies nostri defecerunt, atque in iratua defecimus. Vestris. igitur criminibus estis illigati, vestrarum ad inuentionum pondera sustinetis, Fabricati estis mendacia Deorum, sed in veritate dolorum . Qus sint autem qui reuelata dixerit audi- amus . In malitia sua laetificauerunt regem , in mendaciis , suis. principes . . Omnes adulterantes , quo chbamus succensus a coquente, quieuit paululumiuitas a commixtione It tri , donee fermentaretur totum Dies Regis nostra ceperunt principes furere a vin.: mundit manum siuam cum illos oribus , quia applicuerunt quasi in num,cor suum, cum insidiaretur, eis tota nocte, iam tu loquens eos mane is es cci se quasi ignis fammam, omnes calefact
sunt quasi Ganus, G ληρω- t iudices siuos . Meminit illius festiui -
76쪽
COMMENT. IN OS EAM LIB. II. ca
talis & temporis cuius ordo in regum historia continetur. Nam cum per
stultitiam Roboam, populi fuisset impleta discessio, & decem tribubus
praesiidere cepisset Ieroboam, dixit, inquit, in corde suo muc reuertetur regnum ad domum David si ascenderit populus iste ut faciat sacrificia inra domo Domini in Hierusalem. Et excogitato consilio fecit duos vitulos aureos, de dixit eis: Ecce dii tui Israel qui eduxerunt te de terra Aegypti. Posuitque unum in Bethel & alterum in Dan,& factum est verbum hoc in peccatum Ibat enim populus ad adorandum vitulum usque in Dan. Et focit fana in excelsis,& sacerdotes de extremis populi qui non erant de filiis Leui. Constituitque diem solennem in mense octavo, quintadecima die mensis, in similitudinem solemnitatis quae celebratur in Iuda. Et ascen dens, altare similiter fecit in Bethel ut immolaret vitulis quos fabricatus erat. Costituit in Bethel sacerdotes excelsorum quae fecerat, & ascendit super altare quod instruxerat in Bethel, quintadecima die mensis octaui, quem finxerat de corde suo,& fecit solennitatem filiis Israel. Quia ergo
refert regem Ieroboam , ς tantum potentiae consulentem, tot miraculis totque seculis commendatum populo veri Dei cultum, leui pepulisse commento,totamque gentem,ita aulicis profanitatibus obsecutam, ut se nihil de obseruantiaveritatis habuisse,contentius indicare certam e quoddam intus adulantium de dominantium impietatem fuisse describit, quisque videlicet in criminibus pret ueniret. Regem igitur quasi rebus tuis si ad cultu tupli populus ascederet, dissidetem, spretii religionis i tificaue-
runt Tribus,de cuius animo scrupulum formidinis abstulerunt. In mendaciis quoque sui principes Id est, vel satellites regios, vel propinquos, me daciis suis gaudere fecerunt,tantumque feruorem funercis adhibuere comentis, ut instar clibani,cui flamma subiicitur,viderentur arderer vel certe ut fermentum solet,in massa quς fermentatur , abscondi, breuique temporis spatio tota coaccessit. Ita uniuersas Tribus unius viri ad prauitatem vO- cantis,penetrauit de infecit,iniquitas. Sicque a virtutis professione degeneres, ut occasione impietatis horribiles,illud tempus,dies regis sui, appella' re ceperunt,lusibus videlicet &conuiuiis celebrandos. Tempus, inquam, quo eis vel vita regis sui, vel securitas contigisset,iale festiuitate consequuter temulentia comprehendit, ut non solum vulgares quique, sed etiam nobiles,quos gentis principes nuncupat inciperem purere, a vino. Ipse autem rex commaculator illius dignitatis,& sacrilegi fabricator erroris, extendit
manum suam cum illusoribus,professa adulatione illum palpantibus: Vt quia illi, corda sua praeparauerant ut clibanu qui subiectum impietatis ignes
ceret, ille, nocte tota dormiuit coquens eos, id est, succensum non remouit ince
dium, sed quasi calcata i lignis fornace, securus se permisi sopori, sciςns --
quod per totam noctem, eorum temulentia &profanitas,decoqueret:nec opinio sesellit artificem. Omni enim lumine rationis extincto, inueti sunt diluculo,ita criminibus aestuantes, ut iudices suos,quos videlicet habuerat impietatis magistros,sine ambiguitate superaret. Omnesregraeorsi cecidera,et
77쪽
non est qui clamet in eis ad me. Quid ergo miraris si uniuersi cogantur subire
tormenta, cum ita uniuersi scelera perpetrauerint, ut non dicam popularium , sed nee nobilium aliquis inuentus sit qui lapsum publicae impietatis effugeret 3 Esraim in populis ipse commiscebati M. quia supra, geruem praeu ricatricem, decursis partibus iudicauerat, populum videlicet obsecutum regibus, ac deinceps principes pariter cuin plebibus cecidisse signando, ita ut non esset qui interuenientis munus at sumeret: hoc ipsum,sequente versu,cumulate & breuiter indicauit,dicens: Uraim inpostula in comm centum. Id est, non unus aut alter, paucuae vel plures de Israelis stirpe v nientes nationum erroribus se interebant: sed Estraim, totus quantus esse poterat, profanis gentibus se miscebat: Ambiebatque, ipsum, quo clarus fuerat, nomen abolere , gentiumque potius appellatione censeri. Quod sane desiderium, cum ei semper in aduersa cru inpetet, nequaquam fiebat, vel assi ictione, correctior: Et ideo, ut imprudentem eum
inter extremas miserias adnotaret, imaginem protulit congruentem. Elfraim factis est subcinericius qui non reueriatur, comecierunt allent r erus,Gripte nesciuit. Sicut panis exiguus &non pistolis arte confectus, scd quasi
tumultuarie ab esuriente compotitu quem lubiectu in fauillis no vel fari, sed ab una tantum parte torreti contigerit altera vidclicci cruda remanere
ira, cum vires illius frequens percussisset afflictio, inquit, nihilominus in impietatis studiis permanebat, ut simul, ct crudus quia indomitus,& ex stus appelletur, quia tabe se gemebat afflictum. Tenuit autem metaph ram , ut quia stultum attritumque populum, subcinericio pani qui non
reuersatur,aptauerat, vastatores etiam eius, voratores vocaret. Ait enim.
Comederunt abotrobur eius, γ' ipsi nesciuit Id est, discretionem boni & maliquam de virtutis meditatione non habuit, neque de verberibus illatis r cepit. Sed nescit omnino qui robur eius absumerent, di perniciem sitam mirabili stoliditate dilexit. nec sane, quod est ultimum eruditionis genus, vel post experimenta conspuit, sed in insipientia, quam in prima aetate est complexus, usque ad cauos eius: id est, usque ad senectutis tempora perdurauit. Cumulanter, non apparuisse caniciem sed defloruisse & e fusam esse, commendat id est,ut non propiat se sed quasi senectutis annos eam impleuisse ostenderet, & tamen ignorantiam praui aut recti, in par-φη si mi uulis vix exeusandam, ad extremum usque attinuisse. Iam autem & supra adnotauimus, quia infantiam atque adolescentiam populi, illud quo deuot, i in Aegypto egressus est,tempus,& terram repromissionis occupauit, appel-- β' let Iuventutem autem eius mediam, quo in illa regione regnauit: senectutem vero,captiuitatis annos, cuius finem,renouationem propheta nominat. In qua nimirum,instar aquilarum,reparata videatur iuuentute volitate. Et humiliabitur siverbia Isiaelis in facie eivi, nec reuersi sunt ad dominum Deum suum,' non quasi eranteum in omnibus his. Et factM es Uraim, quasi columba Aducia, non habens cor. Declinationes quidem temporum,prophetae licenter immutant, quibus tamen cosideratio dictoru, colequentia posse
78쪽
COMMENT. IN OS EAM LIB. II. 61
aptare. Unde Se hic humiliabitur , posuit,pro humiliata estpuperbia I ruelis inficie eius. Id est, etiam sibi,quam deformis esse apparuit. Qui amittens decora securitatis antiquae, squalere se ulceribus miserae scruitutis aspexit,& nec sic quidem deum quem se ostendisse nouerat, requisiuit. Facitus est Edraim quasicolumbas tacta non habens cor. Quod supra, stultitiam usque ad
senectam progressam .vocauit,hoc nunc simplicitatem nominat, fraudiabus nimirum patentem seductorum. Nos autem meminisse debemus, omnes si milit udines quas de creaturis sermo diuinus consueuit assumere, tam
pro vituperatione quam pro laude poste constitui, sicut nunc, columbis vituperabilem stultitiam propheta composuit, quas in Evangelio dominus pro laudabili innocentia nominauit. Estote, inquit, astuti sicut serpetes,& simplices sicut columbae. Fadius est Astraim quasicolumbaseducta non
habrnscor. A Aprum inuocabant, ad Aorio, abierunt. Et cum profecit uerint, expandam super eos rete meum et quasivolucrem cali detraham eos, cedam eos fecundum auditionem coetus eorum. Cum dei essent auxilio, quem reliquerant,deLtituti, & frequentibus iam eruptionibus pulsarentur, sicut regum naraathi storia,ab Aegyptiis auxilia postularunt, ut cos, aduersum Allyrios tuerentur. Sed nihil amplius quam nummorum dispendia sentientes, ab illis capti sunt quibus eos subiecerat diuina sententia. Hoc est ergo quod dicit. Quoniam cum Aegyptios inuocarent ad Assy rios abierui, quia Aepyptiis nihil ad iuuandum valentibus, Assyrii eos ad regiones sedi et transtuleriit. Et quia columbam appellauerat Effraim, quam etiam cani volucrem vocat, i eruans metaphoram, detracturum se eam, de operturum tete denunciat. id est,uos quidem imperium meum praeuaricando,reliquistis ion ta- me extra arbitrium meum captiuitatem si stetis, sed imminebit vobis, etiaad alia arua migrantibus, potestatis meae fixa dominatio, de ideo ne arbitremini vos migratione ista periculis omnibus defunctos. Ecce prςdico quod illic quoque ultionis me et rete patiamini, nec indignationem mea effugere valeatis,nisi ea studia,per quae suscitata fuerat, corrigatis. sp ae eis
quoniam recesserunt a me. Vastabuntur quiapraeuaricati sunt in me, στο redemicos,m ipsi loquuti punt contra mὸ mendacia,non clamauerunt in cordesuo ed Uul bant in cubilibus fluis. Super triticum S etinum ruminabant: recesserunta me, ego erudimo confirmam brachia eorum, in me cogitauerant maliciam. reuersipunt ut
essent ab lue iugo ficti siunt quasi arcus dolosus . dent ingladioprincipes eorum, a Iurore linguae. Ista ubsannatio eorum in terra Aerapti. Necesse est, inquit, calamitate eos imprimente, et vexari qui recesserui a me, de legis meae statuta transgressi sunt, nec semel istud admisisse contenti, omnibus iudiciorum meorum, quae ad sanandum illos adhibui, remediis obstiterunt, & quasidonis ac beneficiis redderentur offensi, ita contra meam beneuolentiam ingratae mentis scelere certauerunt. Nam sicut iam inde ex Aegypto,
ita etiam si e alias, rerum quoque vocibus, obstrepebant, & cum fuis sent de angoribus liberati, veris remediis officia fassa reddebant. Hoc est enimul lod ait: Aduesumme loquebantur mendas a. Id est, non mihi peptore, sed summis labiis subdebantur. Quod ut planius indicaret , obieci
79쪽
Non clamauerunt ad me in corde siuo , feditulabant in cubilibus suis.Vbi enim deest sincerae mentis affectus, a crapulatis fusa supplicatio, rite vlulatio nominatur. Denique consequenter adiurexit. Super triticum et viniι ruminabant recesserunt a me cum ubertatem videlicet frugum omnium contulissem, ita ut de conuiuiis ad conuiuia instaurata transirent,d instar pecudum, quibus est innata ruminatio,illi quos voraverunt cibosvellauda lovel instaurando quasi nihil scientes,melius retractabant,atque i me qui eram abundantiae ipsius collator, iugiter recedcbant. Et ego eruJturm eonfortavi brachiaeotum,. in mecogitauerunt maliciam. Cum vero, rumit, tempus suisset ut in
bella procederent, si tenui ductoris munus implebam, ut certaminibus fr- .marentur lacerti,&victoriae decus dulce gustarent. illi autem meis aduersum me beneficiis abutentes, pectorum quam collegerant firmitatem, in
contemptum legis protinus exercebant, & quia iugum hostile depulerat, mihi quoque subiici renuebant, illud operum voce,dicentes: labia nostra a nobis sunt, quis noster dominus est 3 si sunt qua arcus dolosus: id est, ta-
tum peruersitatis habuerunt, ut viderentur arcus dolosus, qui videlicet, fraude monstruosa in ipsam cuius manibus tendebatur, tela dirigeret. Sic isti, inquit audaciam quam aduersum hostes suos, meo fauore, conccperant, in contemptum nostri contumeliamque vertebant. Cadent in adroprincipes eorum a furore lingvae'. e. Ista se sannatio eorum in terra AEn ti. Quod duobus intelligi potest modis,&vt videlicet, dinumeratis eoru diuerta aetate criminibus, pronunciauerit ei te rectissimum ut principes cum populis interirent, S: quae esset subsannatio in terra Aegypti, id est , quae contemnebant prophetarum minas, ab Aegyptiis auxilia pr stolantes, digno sine cognoscerent, & ideo quasi insultanter, a conuincente, post plagarum dinumerationem videatur illatum,hla est fulsannatio eorum in terea copii id est,ruma principii atque populorum. ci certe quia di x crat, reues sunt, ut essent absque iugo: id est,tegi Dei colla subduxerant, liberarique ab eis dominatione cupiebant.Non nunc primum id velle ceperunt, ait, sed in Aegypto positi, antequam a Pharaonis liberarentur imperio, do Moysi& Aaron,impietate simili resultabant. Corruent igitur in gladio principes eoruosea iam a qui sta legem Dei,blasphemandi atrocitate, violarunt, ut viderentur non tam errare q uam se rere. In gutture tuo fit tuba,quasi Aquila siver domum domini,pro eo quod tran resistunt ortas meum, legem meam praeuaricatisiunt. Ale in uocabant: Deus meus cognouimus t , Urael. Proiecit Urael bonia, inimicuspersiquetur eum. Etiam in superioribus partibus, notanaum esse morem prophetici sermonis, admonui. Qui quotiens graui comminatione sonuisset, vel subdendis illico indignationis causis,vel proferendissimilibus exemplis, iudicia sua,& a fama iniquitatis assereret,& conuenire per cuncta ivlliciae comprobaret: ita ergo & nunc, poli quam culpas S: calamitates Israeliticae plebis explicuit,eamque non solum acerbitate, sed etiam vetustate horruisse monstrauit,ne videretur steterum quidem fuisse conuicta; sed tamen vilius aestimata quam Tribus Iud , quae etsi non tantis similibus tame sorduisset erroribus: ideo subito eius quoque captiuitatis intulit mentionem quam
80쪽
quam post multos longe annos constabat implendam, deest vulture tuo
sit tuba, id est,fauces tuae,tubae instar exclament, quia ver domum : templum videlicet Ieroso limis situm, quasi aquila, ferox praedator adueniatmo quod religio loci,& virtus numinis illic apparere soliti, propugnare non posset, sed quia de ipsius urbis indigenae transgress sunt foedus quod inter
deum hominesque fuerat perculium ridest, religionis pacta violauerunt, simulac tuis gentium seruiendo,fitque sensus elusinodi. Quanta sit iudican iis grauitas, intellige, nec eam Tribum qu et ceremonias legis aliquan- diu, te praeuarican te, seruauit, quae tempore Sennacherib, miraculo maximo est vindicata: quae altaris & Templi agit conspicua&reuerenda subsidio, nec ipsum, inquam distuli, postquam in tuos mores dilapsa est, precellere. Frigida namque est,&nihil ad defendendum valens nominum sola iactat io,& que impudentiam magis quam religionem iudicet confitentis. Id est, quod proranis studiis inquinati,dicere tamen audent, Deus noster libera nos qui te soli in toto orbe cognouimus, de dato a te Israelis nomine gloriamur. Operii quippe apud bonum iudi sem grauiora sunt m meta quam vocu: &ideo Iliaelis populus, qui bonusuum cultu, videlicet sacrς religionis, abiecit, inimicis persequςtibus subiacebit. Ipsi rea iurunt
CT non ex me. P/incipes extiterunt, non cognoui.LArgentum μῶ CT aurum suum
fecerunt di idola ut interirent. Vetus illa, inquit, erga me populi contumacis in lania est: olim meum reginae abiecere festinauit. Nam quasi parum esset quod sicut relique in circuitu nationes, regibus magis quam sacerdotibus obedire decreuit, ita etiam breui tempore, istam reueren tia qua a me regem postulauerat, dereliquit,& totus extra dominationem nostram consistere concupiscens , secit sibi principes quos nec sacerdotum nec prophetarum vel nobilitaret electio, vel benedictio consecraret, scd qui meo is , . quasi nesciete, Aut iura susciperent, sicque contextum in criminibus Obtinentes, ut immeritissimis quibusque suffragia& diuitias suas impenderent simulachris. Centumsuum aurum fecerunt sibi idola mi interirent. quibus supra dixerat, Et argentum multiplicarat O aurum ci fecerunt Baalim. ηρ U Ergo cum essent mea liberalitate ditati, sacrilege abutebantur indu itis, de '' ornamentis domorum fanorumque ludibria fabricantes. Argentis, ergo σ aurum suum fecerunt sibi idola it interirent. Notanda locutio quam lacrorum prςcipue librorum frequentat authoritas, ubi principaliter, id quod est consequens, collocatur: Id est,fecerunt sibi idola ut interirent, cum et nostro . studio pereudi, simulachra fecerui, sed quia fecerut meretur perire. Picti est non.
Iulus tuus , Samaria: iratusest furor meus in eis, v quequo non poterunt emudari
quia ex Israel et ipsi artifexfecit illud, no est Deus. In cuctis versibus,indignationii plena conquestio. Quod sporanea iniquitate prolapsa, sis, inquit,ogens benesciis tui conditoris ingrata, aduersitatis potis limum testimo n io comprobatur. Esto enim, ut discretionis tuae acrem, copia rerum ac securitas oblineauerit, putauerisque, diuinitatem bubulis inesse simul ςln is id quippe opin ri, etiam finitimas nationeso idebas: saltem cum tristi s laeta mutasti, dc victor hostis, illa in quibus fiduciam posueras det