장음표시 사용
41쪽
ROBLEMATA Partim univos salia sunt, partim uero particularia: ac uniuersalia, ut omnis noluptas bounum est, nulla uoluptas est bonum: particularia um. ut aliqua uoluptas est bonum, Cr aliqua uoluptas bonum
VONIAM in primo Topicorum libro
dictum cst de iis,quae necessaria crant ante locorum expositione, videlicet quodnam
esset libri argumentu, quid sit 1 llogismus, qusque eius genera & quid dialecticus syl
logismus a caeteris differat, ex quid sit probabile. & qu modo in huiusmoda orationibus petenda sit diligentia, &ad quot, qualo; res utilis sit hac tractatio cum; sit explicatum quid in hoc tractatu perfectum sit,& in quo eius essentia consistat, eam scilicet esse in Qx onibus, R pr politionibus, de instramentis, quorum ope talibus syllogismis abundare possimus: deinde vero sit disputatum in prunis de propositionibus &quaestionibus communiter,& ostensum nihil inter se disscire subiecto, queadmodum& conclusio & sumptio omnia enim iure ratione gen
ris est propositio b ac quastio & propositio, item; iumptio atque conclusio quantum ac pronunciationem relationem ad quandam differentiam habent: Postea vcrocum docerit, quot sint qua itionum, ac propositionum genera,& ea quatuor esse asse erit,& quanam sint inplic
uerit,deq; siugulis distinierit, locutusq; sit de propriis, dide unicuiq; generi adiunctis, quae propter similitudin in eodem ordine statuuntur, & probauerit quam ob rem tot genera sint, idq; & induetione di syllogi imo demo
strauent:deinceps i ecit diuisionem eiusdem, cum praesertim nonnullae quaestiones, quae ex eodem ori utur, in eo Ordine, in quo dei initiuae collocantur.tum vero cum definiuuerit propositionem dialecticam, S item quaestionem,S utriusq; mutuam differentiam cetosi crit, dixeritq; depositione, quia ipsa etiam positio est quinio quaeda, itemq, de inductione verba fecerit, & quid sit explanauerit,& assi auerit inductionem perinde ac ratiocinationem esse partem dialecticarum argumerationum: postremo vero declarauerit quot,& qus sint instrumenta,qua possint nobis dialecticorum argumetorta copiam suppeditare: deq; Omnibus singillatim oronem habuerit, & docuerit utilitatem, v singula dialecticae afferunt: de his inquam cum in primo Topicorum sit locutus, tanti haec necessaria sint, quae antequam loci tradantur, inponi debeant,in hocs cundo ad tradendos locos ad unamquaq; quotionem uti libro,sic locus est quoddam principium, vel clemcntum,
a quo accipimus principia circa unumquodq; circunscriptione quadam desiitium & singulis indeterminatu,ut lociis crisi contrario contrarium inae, di contrarium com
trano. Nam lixe eso de propositio est, & illud Vniuei astaterdi nitum est, nam-de eontrariis uniuersaliter dri indicat,non in amplius quid de his vel his contrariis dicitur in dissilitum in ipsis. Porro si ab ipse initium fee crinius
de unoquoq; contrariorum arguere poterimus,nam si 'squaereres de bono si iuuat, accipiemus 3 proposito loco incipientes proximam propositionem proposito problemas, nanc,sa malum nocet, num iuuat.Nam priter propositos loco, hoc inest propositioni,& sdes incrit: si aut erit quastum utrum album sit color disgregati s visus, rursis propriam & proxima hute problemati propositi nem accipiemus ab ipse proposito, hanc s. si nigrii color est congregativum vistis, & album igitur color erit disgregativum visus,sed si etia de voluptate quereretur an bonurat,accipitur propostio 3 propolito loco dicens,s tristitia malum,voluptas ergo bonum nam ola haec & talia potentia,& indes nite in ipse proposito loco continent. Rursas locus est, unum de duobus si aliquid magis videtur alicui inae non inest, neq; minus vidctur in c. At in sit eidem. Etenim haec es ipse uniuersali d terminata est, namu, de ipse excedente magis & minus dicat, patet,ut etiam ratio ante hanc Ude contrariis, in singulis in indefinitata incerta. non. n.signis eatur in ipso de hoc,ves illo magis in ahquo. Psit etiam in colore accipi magis & minus, S in sapore, & in bono, tam ad xmumquodq; horum pro blematum quae possunt uti maxis, S minus, incipientes a proposito loco propriis abundare propositionibus pote rimus.Nam si quΛratur se sorte, virum diuitiae sint bori, vel non ,aliquis volendo ostendere V non sint bonae,incipiens a proposito loco,accipio proximam ipponem proposio , qua q, non sint bonae ratiocinabitur . nam si sani tas est magis bonum si diuitiae, & non in bonum, nm, diuitiae crunt bonum, qua sumpta propositione, s assii in rcturaliqua propositio: dicens Q non est sanitas bonum, verbi gratia quia si aliquibus mali causa, erit m locum propositum ostentum,quod diuitiae non fiant bonae. Facit autem primam locorum qui sunt ad accidentis problemata assignationcm,quia hoc communius,& primum secundum hoc est,na omnibus inest nam se si ordinata, αδ-stincta locorum assignatio.I .n accidens ut dixit in Y-bro priore ante hunc quod neque genus cst,ncque ditiarurio, neque proprium, inest autem rci, sed inesse etiam alia consequitur, nam nec genus,nec proprium, nec distinitionem possibile est esse alicuius cum Udem non insat, ideo sublato hoc scinesse,quo accidens dis linitur, tollitur uni quodque aliorum, non in econtra aliqua illorum sublito simul tollitur accidens, quare primum se dum naturam quo ad hoc accidens est aliis. Mininecpit 3 locis accideritis assignationem eorum afferre, quia ipse debuit sacere assignationem Ordinatam,& distinctam locorum, peri
de ac assignaturas si quod alij sunt loci ad accidens, alij vero ad genus, & alii ad propriti, & alij ad diffinitionem nam si 3 distinitione principium assignandi loca se illo,
quia oportet dissinitionem non solum quid erat esse s sniscare, sed primum quidem inesse illi euius est distinutio , deinde & in quid est praedicari, ac conuersan cum disinito praedicari, necessario etiam mentionem scrit de locis probantibus,& improbantibus velut dissi niti uis, uisunt peculiares accidenti. Et eorum qui ostendunt, quod in quid praedicatur, alij rursiis proprii sunt problematibus genericis. Item corum qui possit ni ostendere quod praedicatur conuersim quidam sunt proprij problematibus peculiares. Sic etiam aliorum problematum proprios i cos disinitivos dixit. Rurius de illis dicens & mentionem
de ipsi, siciens quosdam ipsorum dixit esse θ senere, quosdam aut ab alio quodam, tam sant ipsi proprii de pluribus.
42쪽
pluribus. At nune incipiens ab accidente, quod communissimum,& sinplicissimam est locos ipsus ineste de non incile uti proprios accides assignat.deinceps autem mentionem facimus de his ad genus, quot propter inesse in genere terminantur hos veluti proprios generi assignat.&quicunque rursus ob senus in proprio, vituti eidem proprios tradit. Item quicunq; ob id in digitatione ad diis nitiones adaptat. Per haec igitur incipit a locis ad accides. Et primum cauisionem quandam problematum facit qui potest etiam seri de in aliis,maxime autem est in his ab ae idente. Est autem diuiso quod problematum, alia unia
uersalia, alia vero particulana.Nam in aliis generibus problematum Ad si aliquid in parie si meretur ut voti per se, tamen in seipso habet aliquod iniuersale . nam qui dicit alicuius animalis animal esse genus,quia in parte,& partiaculariter dicit, in hoc aliquid non est iiidiuiduum seu unuuersale . sed in accidentibus etiam in parte X particulare vestit individuum verum accipitur per se, nam in problematibus 3 generibus,omnia problemata uniuersalia inter se sunt accipi, nam neq; genus nec diis nitio, nec proprium sicci indiuiduo simistim speci in inest,& ali in ,sed ves cunctis,uel nulli sed accidens sollam potest alicui inesse ut in suiduo, & alicui non, vi album vel muscuhomini ves alicui aliorum accidentium eidem . Nam si quis homo muscus, de aliquis non sed ob hane diuisione ordinem assignationis locorum sumet, nam cum secerit diuisionem praedictam, primum ostendet quod no oportet omnium quosdam proprios locos quaerere consutates ves probantes eorum quae sunt particularia,nam qui probam uniuersalia simul etiam probat particularia quae sunt sub ipse Quare iidem ad amno sussciant. Similiter etiam uniuersale consutantes, simul tollunt etiam particularia. Item qui ostencst quod communia uniuersalia probatiua de consuta tua sum, & accipiet quod oportet principium sacere assignationis locorum gemonstrantium uniue
sale, quia hoc etiam fmul ostendit particularia,de in 'ile
adprobationem illorum. Rursus autem quia comunium ti uniuersalium asi probantes sum, alij vero consutantes,
quia incipiendum est ab his qui sunt destructui & eonfiarantes,sumet ex hoc ostenderelonendo problemata ponunt inesse assi iuue,& offici endo disputantibus η- postum postorum.Opponitur aut asiarmativo negativum gitur eo quod utiliores et magis necessari j si in t ipsi loci uniuersales cicstructui,& constitatiui ipss dialecticisti disputantibu , ab his initium Aciet. Inquit ergo Sunt
autem problematum Aec. Nunc videtur dicere probismata proposita de oblata.nam illa contraditaonem eo finem , sed des ta iam secundum alteram contra dicto nis partem, ad quae oportet semper abundare argumetis. Vt enim propositionem aliae si int continentes contraduetionem in interrogatione alit vero iam ut syllogitai partes accipiuntur, cum sint altera pars contradietionis,nam
ipsae sunt probabisci non interrogationes,sed iam coctas te positit per quae dialecticus syllogismus i se etiam problematum alia stim velut proposita in quinionem,alia vero ut iam desinita de quibus nite dicit. Vniuersalia autem nune dicit qua dixit in libro de interpretatione, ubi uniuersaliter & vniuersalito accipit, nam omne comune est uniuersale Bd si indesilite diceretur, de tale uniuersale diuiditur contra singulate, Se univctialiter quidem homo,sn lare aut Callias. estur autem uniuersale de uniue Iale quando uniuersas termino adderetur illud omnis vel nutas,ut omnis homo bipes,nullus homo volatilis. Sic igitur nunc dicta vocat uniuersalia contra quae cliuiduntur
pars laria, R ipsa circa uniuersalia facta, ut aliqs homo muscis est ron omnis homo est muscus.
gunt aurem ad utras genera problematam communia universalia. er eon' iud, er destrasserula. Oilendores enim quoniam omni inest, er quoniam alicus inest, ostendentes erismus . similiter dutem ers quoniam nulli inest. Menderimus, cr quoniam non omni res, ostendentes erimus. Primum ervo
de uru Gallias destructitiis dicendiam,re quod eommtinia inthia, modi ad uniuersalia o particularia. Et quia magis mositiones offerant in eo quod ins, quam non. Distulantes auat in Astruunt. Inquit ad ambo genera problematum communia sint uniuersalia constructiva, de destructua utilia de ad partia cillarium constructionem probationetae, de ad consul tionem , 3e destructonem, de quod non oportet prorsi: squosdam peculiares locos ad peda particularia oste dit,nam loci inquio in quibus vel uniuersale aliquid probabimus , ves uniuersale destruemus communes stant ad ambo g cra Problematum, nunc dicendo genera problematum ipsum uniuersale de particulare. Verum dicit hoc,quia saciet assignationem locorum simpseiter de uniuersaliter non addendo in quod id parte, vel alicui. Vt igitur sit notum quod hi & s particula iter aliquid probi
ma suerit, nosis erunt utiles, prius de ipsis loquitur. Dicet etiam hoc apertius in tertio calce, igitur uniuersalia probatiua &problema ad uniuersale Hrmativum de ad particulare an ativum inisa sunt. Item uniuersalia destrue tua de consutatiua ad uniuersale negativum probi ma S particulare. Non enim sola affrmativa probi ata ob locos eOncludentes uniuersalia inesse ostenduntur,sed etiam particularia affrmativa, nam qui ostendet quod omnis homo respirat, & γ8d aliquis iam demonstrimit, &vetetur aliquis proposito ostendendo quod quaedam voluptas est bonum ostensione uniuersalis mendo, quod omnis voluptas est bonum, nam qui ostendest quod omnis voluptas est bonum, is etiam Ostendet quoci aliqua. similiter etiam qui ostenderit quadrupes nulli homini imes vel nulli voluptati bonum, etiam quod non omni de
monstrans erit, non tamen econtra. Nam neque qui allia
cui inesse ostendit, iam demonstrauit quod etiam omni, neque qui demonstrauit quod non alicui,cet iam nulli Scdnotandum est quod uniuersalia conseructua de probativa ac consulatim di destructua utilia sint ad utraq; g nera problematum,sed non destructua uniuersalis. Non enim qui ostendit quod non omnis voluptas bonum, sustulit etiam id quandam esse bonum, te noc uniuersale sustulit.Item neque nullam voluptatem bonum esse tollens.
quia ostedit aliquam,iam si istulit, &hoc, scilicet aliquam
non es e bonum, nam consulatur de tollitur proxime nulla stab aliqua, quo posto non tollitur illud aliquam no esse
voluptatem honum,quemadmodum neque is sui ostem dit adimam esse bonum iam demonstrauit quod etiam omnis,quia igitur univcrsalia sunt comunia. Etenim i pssutimur ad particularia in communia prima, primum porro inquit omnere de locis uniuersalis dicere, de quia uniuersalium alia sunt constructiva, alia vero destructua rerum, rursus in naturalibus inquit dicendum esse prius de destructiuis. Nam rursus hae ostendentia uniuersale ac firmativum Hiliora sunt dialetico, nam quia ut iam mitionem fecit, positiones, de problemata, ut in pluribus allirmativa asserunt disputantes. Equidem proponitur dialectieo destruere positum Ze in Oppositum arguo nam talis est in his rationibus exercitatio, patet quod ac firmativum negative tolleretur, igitur negativum prius est assemativo, quia multo utilius dialeetico ae unitae sale negativum,quam ipsum particulare negativum, quia mucri alassi ctiam commune panicularibus. Quod ve
43쪽
ro particularius sit dialectico dinruere, & consulare, quam probare & construae, patet in primo rcsoluti-uorum, qui inscribuntur Eudemici. Equidem incribitur ipsum etiam ab Eudemo de resolutoriis, ubi sic dicitur, quod dialecticus quae probat pauca sunt, sed multum eius virtutis &potcntiae in ad cominandum& totilendum aliquid. Postremo dicit politionem & probi a
Est autem desillimum ab accidente eonverti propriam n missionem. Na aliquo modo Crnon universister in solis contingit accidentibus. A de nitione erum Cy proprio, π g ere necessariun est eouerti. ut si inest alicui animal gresibile bipes esse,conuertentem uera erit dicere, quoniam illa animal gressibile bipes est. Similiter autem a genere. numst animal inest alicui, animal est. eodem modo, G in proprio est. Si enim alicui inest grammatices susceptiuum esse, grammaticessisieptiuum erit. Nam nihil horum contingit secundum quid inesse, vel non inesse. sed simpliciter uel inesse, vel non inesse. In accidimibus autem nihil prohibet siecundum quid inesse, ut albedinem, vel iustitiam. Quare non suscit ostendere, quoniam inesta Ibedo, vel iugitia, ad ostendendum, quoniam albus vel iustus est, prompterea quia non necessarium est in accidentibus conuerti.
Dissicillimum diceret,quia non simplex ncq; propium
ut in aliis Nunc connersionem aliam dicit a dictis in res Iutoriis, nam illarum erat alia secundum terminos, alia vero secundum amrmationem & negationem, ut contingentes conuertebantur propositioncs, sed nunc dicit conuersonem secundum nomen. nam eo quod id tunc inest
alicui posito nomini subiectum appellatur, dicit couerti, ut animal incst homini, convcrtentes dicimus homo a talest, nam quod accipimus inesse alicui subiecto hoc subi ctum csse dicimus. Erit aut conuinio haec quatenus primo incipi intcs a pnaedicato, postea a fiubiecto principium siciemus. igitur sic mutantibus nobisverum fuerit ipsum dicere N nominare limpliciter N sine alicuius adcit tione subiectum eidem nomini inevstcntis,sicque insunt dicit conuerti secundum nomen. Dixit aut illam ab accudente pro hoc, illam nominantem proprio nomine accudentis subicctum eidem, vel ipsiim conuertere dixit propriam notationem ab accidentemam nominatur subi et uin nomine praedicati tanu sit hoc proprium in tali conuersone, sed in quibus hoc non amplius Verum, haec non
convcrruntur Cadcm conuersione secundu nomen. QuFigitur ut genera insunt alicui, vel ut dissinitiones, vel ut propria convcimtur,nam cuius genus est animal ,hoc est
animal,& cuius disinitio est animal ped stre bipes, id est animal pedestre Nyct, & cuius Proprium in risibile, lioc risibile est, ideo si aliquid de ipsis positum inesse non
conuerta, neq; scincssct tanq inesse positum sit. Sed hoe in accidente non simplicit cr verum cst. Non.n.si alicui album inest, hoc iam cino album est. Item nec si no album dicere est, iam & non inest album ipsi.quare non possunt accidens destruere qui ututur hoc,& causa huius in,quia accidens potest alicui in se,sed cui non toti,sed secsidum aliquid inest,& partim hoc non cst simpliciter notandum emem note sic existentis.Non .n. illud θ est secundum aliquid nigrum, iam & nigrum est, neq; id quod secundum aliquid album, iam & album est.Porro athiops cum sit secundum aliquid albus, quippe qui secundum dentes in albus, hoc aut .s.l alicubi partimq; inest in solo accidentς locum haba, nam neq; genus, neq; dissinitio, nes; proprium proprio dictum alicubi partimq; alicui inesse potest, ut neque particulari alicui & solo indiuiduo, quare si alicubi aliquo qu ni inesse si abiecto est causa est, ut non sonuertatur,& hoc solum possibile est in accidente, so
to igitur accidente erit verum non si pa convcriti Non enim amplius erit subiectum dic dum accidens alicubi aliqualiterq; S non simplicita incile.Non tollitur aut cm accidere alicui ab ipsse non conuerti. Non enim si no conualitur, ob id neque accidit, sed nequc ostenditur subi ctum nominatum nomine accidentis, si ostendaci dcm accides. Equidem facturus assignation locorum ad accidcos,quaedam propria sunt priter alia problemata ipsis problematibus ex accidcnt primum expositu quorum unum erat univcrsale& in parte in hoc scri quaedami robi mala,si aliquis intclligeret,sic illud in parte particuareq; tarmactum de indiuiduo. Secundum autem non conuerti praedicto modo convcrsonis omnia problem ta ab accidente.Hoc autem cognoscimus cum sit utile ad argumentationes.Nam qui os cndit quod non in homo animal ves animal rationese mortale vci risibile, simul domonstrauit etiam quod nec genus, ncc disinitio, neque proprium eius crat assignatum . nam conuertuntur haec. Qui autem ostendit quod homo non est albus, vel niger,
vel aliquid aliud accidens ipsi, non iam & accidae alio horum ipsi sustulit dinruxitq; , na potcst aliquid ipsorum partim N secundum aliquid accidere ipsi, nam in accideti& univcrsale S particulare, sic se habent aliquo modo partime di ipsum simpliciter. Equidem ipsum simpliciat cr habet aliquam proportionem ad ipsi im uniuersale, de ipsum partim, & aliquo modo ad ipsiam Particulare, quae
ambo competunt accidenti, ut etiam ipse meminit. nam aliquo modo de non uniuersale opponuntur his no aliquomodo de simpliciter, ut cetiam particulare opponitur Vnia
uersali. Vnde opposuit uniuersale ipsi aliquo modo tanqhabens similitiidinem cum ipso simpliciter. Secundum quidautem iustitia alicui insit, ut dixit, si sit apte natura se habere ad hunc habitum apte atq; idoneae,similiter etiam si ex more coluetudinm: sola circa aliqua iusta se haberet inclinate atq; propense. Nam non dum talis si sciter iustus, quanqsibi aliqua iustitia insit. Determinat autem oportet, Cr pectata, quae fiunt in problemacibus: nam untduo, uel quos puri dicunt, uel quo transirediuntur positum locutionem. Falpum. n. dicentes, er qui quod non ius inesse dicunt, mentiuntur: r qui extraneis nominibus res apporant cui platanam hominem transirediuntur γα
Exponit quomodo potest dici problema salsiim. nam si problema contradictionem contina, quomodo erit verum dicere & fallum in problematibus t Nisi ergo pro blema ut predixi iam non propositum de adductum in quaestione amplius dicat, sed iam definitum & positum, ut dixit iam initio, cui fauet aliquis quem dialecticus I
darguere nititur. Inquit aut oportere primum definire peccata secundum problemata,& nota esse ante assignationem locorum , nam quia destructiones problematum secundum peccata in ipsis sunt, oportet profecto haec nota de concessa esse, nam ea secundum quae Oportet ipsorum lenchum scri pis argumentationem ipsorum licenoscendassent. Duo aulcm inquit fieri peccata in ips; sproblematibus, quae prosccto cum mani sine efiiciat erit destructione problema. Vel enim salsum ponitur per ipsum, vel transgrediuntur in ipsis positam locutionem. Nam mentitur qui ponit voluptatem esse finem, & huic assentitur & confist. Nam quod non in in alicui v luptati in edicit. Similiter mentitur & is qui ponit in tum pesvacuum seri. Item qui ponit magnitudanesi diuisibiles. Item qui ex planis generant corpora. Item qui animam separabilem de immortalem ponit. Item qui
soli honestum bonum dicit, ut eum is qui bis duo λ-
44쪽
Qt quinque.Transgredinar autem positam locutione qui sebiectam naturam quae aliqn est cognos cens non cosse
io,& posito nomine nominat ipsam sed circuns bit, &improprijs noibus utens de ipsis. Ut dicentes solu sapiente diuite, vel solum pulchrum, es istum generosium, ves sola rhetorem, nam hi non ignorantes quae instant sapienti lue dicunt diuitias pulchritudine: vel nobilitatem, sed transgredientes positam locutionem. Nam diuitia, ves pulchritudo non de virtute, sed illa Quae de pecunijs,& possinimnibus pressicat .Pulchritudo autem in commensurati
ne dissimilium partium in animali versatur quod si est precatum hoc lacere qui ostendit aliquid talem problemate,
erit rcprehendendus. Verum ipse usus est euidenti exemplo,& talis peccati obiurgante dicendo platanum hominem. Nam si uniuersaliter aliquis idem concederet, transgreditur positam locutionem,sic dicet, & platanum hominem. Qui ergo sic dicit platanum hominem, & animal rationale mortale,mentiretur.& incideret in primo dii peccato,& qui talem arborem sic nominam, transgred retur positam nominationem. Verum apposuit hoc ostedendo quod etiam tale peccatum est,&non solum mentiri, & lictent destructioncs problematum citam siccundum hoc.
ut igitur lacus est in picere. si secundum aliquem alium
modum me hquod M aceidens Vignavit.
Cum dixerit incipiedum ab ipsis uniuersalibus dinnifitibus prunum locum talem inignat,nam ostendit per ii sum quod non in accidens, ut accidens assignatum. Nihil horum qii vinsium alicui secundum quedam alium modum,ut accidens ipsi inesse potest. Item sciedum est quod
Theophrastus dicit differre praeceptum, & locum. Nam p ccptum est communius,& uniuersalius simi seiusque dictum ex quo locus inuenitur. Nam principium loci est
praeceptum, ut locus argumenti,ut preceptum quidem sic dictum v, oportet arguere a contrariis a cognatis. Locus autem dicit, si contrarium multipliciter,& alterum multipliciter: vel si contrarium contrario inest etiam contrario inest contrarium,& rursias vehit in coordinatis,& cognatis sic etiam ruiqua, nam locus est propositio iam quaedasacta ab ipso praecepto. Hanc autem dico differentia precepti,&loci, cum Theophrastus nouisset talia qualis est primus dicitus locus, praecUta vocat, &locos praecipientes.Nam respiradum est si alio quodammodo in in in v Iut accidens asti auit,tum locus precipien, in ipse erit si ut accidens assignatum alio quodam modo in est, non bene assignatum est . Item accuratius si vestit accidens assiugnatum neris erit,uel rurius dis linito, vel proprium. Atqui Aristoteles etiam haec locos vocat, ves quia cum praecepto iam,& locum accepit. Semper autem a specialissimis nominationes facimus rerum, ut substantiam no ens magis quam si bstantiam nominamus, vel quantitate ens sed magis proprie quantitatem. Quia igitur luc non e tra rationem etiam talia appellat locos rem. Cum ita sint
duo peccata in problematibus, ut pmdixit, vel mentiri, vel politam locutionem transgredi assignatus locus vid tur magis dici ad transgredientes positam locutionem, nili aliquis putaret in aliter inest Est autem locus inquit re
seiciendia esse si fautor problematis id quod inest alio quodammodo, ut accidens assignauit. Nam illud secundum ouendam alium modum inest dicendo accidere, igniscat ' alio modo videlices 3 predita, . Nam ostestim est Omneu, alicui inest, ves ut genus, vari disinitio,ves ut proprium, velut accidens,in est.Si ergo ut genus inestas cui, vel ut proprium, vel ut diffinitio, ut aecidens inesse dicerctu patri P velut peccans redarguariu sed quomo
doli potest cognosci dEnceps dicit.
peccatur autem maxime id citrea gentis, ut Muis albo diis eat decidere colorem esse.Non enim uno colorem esse decidi . sed genus eius color est contingit durem,m fecundam nomin tionem determinare eum qui ponis.'us quoniam decidit iastitiae intulem esse. saepe autem Cr cum non determines, munifestum quoniam genu ut aceidens a Inuus, ut si essedinem colorari diseri uel ambulationem moueri. A' nusso enim genere deis nominative praescatio despecte dicitur, sed omnia univoce genera despeciebus praeditantur. Nam Cr nomen, Cr rationem
generum suseipiunt jecie mi igilar coloratum dixit anti neque vi genus in gnavit,quoniam denominative dixit. neque ut proprium.uel Afinitionem. Nam defintiis, proprium nullius' inest. sunt autem,er colorata, π pleraque aliorum, vilignum.la s. homo.equas.mani fictum igitur, quoniam tit aces dens asignavis. Inquit maxime tale peccatum seri circa genera, hoc autem quia genena similitudinem aliquam magis qua alia videntur habere ad accidens nam proprium,& dis nitio
Nili,& omni insint,ideo etiam conuoluntur cum rebus,
quarum sunt:sed genus, ct accidens in plus sunt quam itilud cui insi)nt, ideo non convcrsm predicantur . ergo si . quis se dicendo ob id putat reucra,vi genus accidere alia cui tanquam mentitus deprchenderctur, sed qui noucrit ius differentiam, &sic locutione ab ipso vitis fuerit, de transgreor positie locutionis peccat. Cognoscemus aut εhunc locum secundum quendam alium modum, ut acciadens assignantem perspicuo quidem si adderetur dii ho in Heu, ac dit, ut accidit homini animalis esse,ves albo coloris vel iustitiae virtutis es nam quidam sic utuntur, Ut iam iudicauimus,quod si appositum no fuerit id quod ae idit,denominative praedicatum aliquis sesceres de subi
Oo,ut albedo colorata in , nam θ coloratur est denominatiuum coloris cum sit genus albedinis, vel rursus ambulatio mouetur.lamim φ mouetur est denominatum motu qui est genus ambulationis. Nam in nullo genere praedicamentum est denominatiuum, quandoquidem generapntdicentur de speciebus univoce nam in accidetibus solis si predicatio denominatiua,ut in predicamentis in sum est. nam cum sint in aliquo subiecto, haec erant accidentia quae partim denominative partim squivoce ostensa sunt praedicata,nam dicitur superscies albescit, di cor pus mouetur,& homo grammat acus in a gramatica, scd qui denominative de aliquo predicatum esse genus die rei per tale praedicationem accidens esse diecte genus itisus cuius in genus. na genus non diceret, quia denominative mo nec,pprium nec dissinitione,quia predicatu plu ibus inesse potest, si quidem genus est,sed a rium,& alia snhio nulli alij inest.Si aut nee is genus,nec ut disinitio, nee Hyprium assignatum est dictum,patet v, ut accides. Nam denominatiuum prydicatio a generibus quibusdamst non de aliqua specie, ves indiuiduo sub ipso, sed de illi,
quom accidit Salicuius generis species,ut e rari d. hahente albedine,& ambulante moueri,& iustum sacere de habete iustitia,& non de albedine,3 ambulatione, ves iustitia,sed huius est eola huius motus, huius vero dispoliati O,neq; Vt yprium, neq; ut distinitio est Na iussinitio, &yprium nulli alii insunt, non ut cocedens sprium ves dis.snitionem denominatiue prsdieari.Hic Gixit separari ab accidente eo , soli insunt. Item dicit m ostendera adhue assignatum v, no vi proprium nee ut dissinitio perspicuo quia assignatum dicitur de phiribus,sed horum neutrusese habet. Nam ob id ne pie ens est genus entium,quia ens est denominatum ab exist te,nec proprie praedicareturde entibus.Nam dicitur etiam substantia tae,et quantitas
45쪽
ti qualitas,di similiter unumquodq; aliorum genera, sed
quae dcnominative praedicantur, accidata non genera di
cuntur sed considerandum est, nunquid Etiam a propriis i
denominatiua p dicatio fit.Nam huiusnodi videtur es- aliquid obvians apparuit, rursus duri dedit est unuquodq; se risibile,& scienti e capa an proprium etiam cum gene ipsorum,& contraria seorsum in indiuiduas species core re coordinatum p radicatur,ut ipsi videtur,ratio erit,&P rij,& minus in ea quae sunt proprie in praedicam into ad aliprium non nomcia, sed denominatiua a nominibus, quia quid,& si similiter illa secutam habitum N priuationem,
T π - e διυνμ υol se orifici hahere nune secundum corradictionem.Vnde oempti posuit diuisionis oppositorum,iniusta,& iusta,&illius oppositorum ad aliquid duplum,& dimidium S illius secundum habitum& priuationem caecitate,& visum,& illius diuisionis eoru
si esset proprium hominis ridere,vel scientia habere n proprio denominative diceretur risibile, & scientiae capax,nunc autem propria haec sunt quae de ipso denominative dicuntur,quamuis non sint propria ea quibus hoc denominata sunt, quandoquidcin ambulatio non predica dehomine sed ambulans,& non est proprium, illius aut εnon fim alium quendam modum denominative praedicatum de aliquo praedicari,vel ut accidens haec sunt demonstrativa Hinc incipiendum est confutare redarguere ceos qui dicunt hominem animal fieri,ves Socratem hominem fieri, sed rationale cum sit denominatiuum est disse
qux secundum contradictionem lunt esse,& non esse.Vndes in aliquo inveniemus non si esse habere stendentes hoc tollemus dinruemusq; illud unita aliter. fomnium oppositorum eandem es e scientia, ut infiniti non in sci ua. Equidem infinitum opponitur finito, velut contrariuvet ut habitus, di priuatio,& est siniti scientia, di non insta
rentia,vel triangulum figurari, ves magnitudinem exicdi accepcrimus de non ente non tae sciret iam,quia opponi distareque, ves animal animatum euadere.Etenim diis tur en ,& non eiis,ut a raratio,& negatio,& cntis in alirentia generaliter,& non denominative de aliquo in prae ι -- ---- dicatum.
Alius Iocus es insipicere ea, quibus inesse, ut omnibus, aut nulli dictuni est. consierare uero sicundum specier, Cr non in
infinitis,nam uia magis, π in paucioribus confideratio. Oporinta autem confiderare, Cr incipere a primis, deinde consequenter usque ad indiuidua: vis oppositorum eandem e sciplinam quis dixerit esse perspiciundum, si eorum quae sunt ad aliquid,
Cr contrariorum, er quae secundum priuationem, Cr habitum
quc fecundum contradictionem dicuntur. eadem fit d scipli . Eis in his nondum mani filium Ut rursum ea diuidensi usis
queas indiuidui, ut si ι b.s iniusti, vel dupli. π dimidi . uel
cecitatis cir usus uel esse, Cr non esse. Nam sin aliquo ostin. detur q, non sit eadem,interimentes erimus problema. Similia ter autem, π si nulli inest se. n. loeas conuertitur ad construe dum. π destruendum. St. n.in omnibus uidebitur, eum diuisio. nem 'proferimur vel in pliaribus pollui dum est,aut ut uniuerasaliter ponat,aut ut instantiam ferat in aliquo non se esse. Nas neutrum horum faciat, surdus apparebit, qui non ponet. Et hic locus praeceptiuus est,& ex diuisione sumit argumentationem,nam inquit proposito aliquo, & adducto aliquo ipblemate vel uniuersali ammativo, ves negativo faciendum esse diuisionem horti quibus,vel omnibus p nitur accidere,& inesse,vel nulli,& in unoquoq; ipsorum
reipicere propria,si insit illis positum quod erat in pi oblematrinam si in aliquo ipsorum inuenerimus uniuei aliterpositum inesse non inexistens,si in omnibus tollemus uniuersale firmatiuum,na tollitur,& destruis univcrsale aia firmativum, et ab ipso particulari negativo, & ab ipso uniuersali Unde subscribit modum quo diuisio faciunda est propositi. Nam in colores,& proximiores species trimas inquit faciundam esse diuisionem . D inde si nonJum in his fuerit notum quaestum,dicit unumquodq; ipsorum diuidendii milias esse in id quod in sub ipio primo& cons-derandii. Et si nec hoc modo fuerint nota, rudus etiam in horu diuisione comuniora & proxima accipi tes,& d inde sic ad indiuidua descendunt idem faciemus. Nam hae uia sic diuisio erit distincta & non constisa, & non simul in omnibus quassio,sed et in pauciora & determina ta, quo etia pacto nillil eorum quae diuidi N quaeri ecbet, praetermitteretur quod latcat , ut si dicerct aliquis omniuoppositor u eande cito scientia, tunc Norta opposita di- uiciere, quia multipliciter diculur,& diuisis nostatim in indiuidua iaci eda in diuisio, indiuidua aut e species diceret, ii cum sint opposita secundum habitum,& priuationem , eadem in scientia.Nam ignorati non potcst esse sci tia. It neque veri,&falsi cum sint contraria, nec possibilis N impossibilis eadem cst scientia. Verum in oppositis a saliquid omnibus necesse est squis alteram nouerit, etiam
oppositum ei scire,quia his que sunt ad aliquid idem in esse cum hoc se habere ad aliquid aliquo modo. Vnde hoc
loco utentes dcstriremus etiam problema dicens, Omne animal respirat,nam diuidemus animal in pedestre,volatile,& aqualite:& rudus horum unumquodq; , & inuinientes in volatilibus indiuidua non respirantia,& in aqueis pisces, ceu sunt qui branchias habent, nam nullum quod sabct branchias respirat,tollemus hoc, omne animal respurat. Item ost demus ιν non omnis virtus est scientia diuidentes virtutem in intellectauam,& moralem, & oltcnitates morales quod non habent in cognitione esse ipsum. Iton q, nullus amor in ciuilis quod cum sit problema uniue sale negativum desiniemus ιν non omnis amor in ciuuilis diuidentes amorem in appetitum consonum rcfii venereamm,ut Epicurus dicit, qui non potest escciuilis, &in ipsum inceptum conatum; amicitiis ob pulchritudinem apparens,ut Stoici aiunt, vel in recordationem olim in se pulchritudinis,ut Plato.Nam hi sunt ciuil urbaniq; amor .Vndeno solum subiectus terminus in froblem
te diuidendus est, sed etiam s ep dic atum si sic diuisionem reciperet,ut in talibus problematibus.Sapiens ciuilia tractat.Sapiens seditionis non particeps erit, nam hoc.ssapientem ciuiliter agere cum non sit simplex si diuisum suerit secundum aliquod significatum,ostendet conueniens esse sapienti ciuiliter agere,& secundum aliquid esse ali num ab ipso.Similiter etiam hoc seditione non participat eum duplex sit.Vel n.quia opinet dum patria aliquem'rbum fert,& ipsum simul fore,ut Solon putabat.Na ciuilis in non abes c coi calamitate,vel sic ia, debeat si areas quid seditioni scii sorte videretur concilium expedire, Vesrursus cp non oportet principatum esse ne seditio fiat. Cudixerit itaq;, si enim non in aliquo ostendera cynon eadetollemus problema, adiecit etiam similiter, & si nulli insit, ostendens ip uniuersale estimatiuum non solum destrui tur ab ipso particulari ncgat tu sed etiam ab ipso uniue sali negativo Nam uniuenale virorumq; in destria fuit,
S uniuersalis cotraiit,& ipsus particularis ac 'ppositi cotradictorie. Potcst etiam lisecidium per hoc similiter autem& si nulli insit indicativum esse huius st similiter, ut
46쪽
uniuersite assirmativum tollitur eo op inuinitur aliquid corum si ab ipso uniuersali quod non sic se habet, sic & si tu
rit univcriale negativum positum tolleretur si alicui corii sub ipso uniuersali inuenirctur inesse cum politum sit nutis inesse. Etenim prius dixit respiciendum esse in quibus dictiam est inesse omnibus vel nulli,ut si fuerit positum nullam animal nationale esse. Nam ostendentes aliquod rationale diuisione,ipsum destremus. It cm dicit quod p Ω- tus locus non stati ad dinruetione uniuersalis affirmativi, sed et ad probationem, de conlinietionem est utilis, nam diuidentes in omnibus si sic se habens videres, erimus construento,& probantes uniuersale asirmatiuu, & s no in omnibus,sco in pluribus sic se habere videretur, na neque
Dossibilacst, viola percurrantur,censebimus vel uniuersale conccdcndu esse,ves si non cocederetur instantia scrre in aliquo de quo non censet sic se habere, nam absurdia videretur i neq; concedere uuiuersale neq; instantia serra de aliquo sismi icatorum de quo non putat,et eorum qias sub coi sic se habere ut si quperemus an omne animal macti iam inscriorcm mouet, ostendentibus nobis in plurinis sic se habere,deputantibus,ves uniuersale concedere, vel dicere coe in aliquo non sic se habet,quod aut neutrum facit. Equidem deuruere,&construere dixit pro hoc uni Neriale affrmativum .Equidem ipbabit,& construet uniuersale assirmativum qia qui ponit problema nulli, vel omni pri icatum inesse iuceret, ut si quis poneret V non omne iustum est conserenς,vel ci, non omnis voluptas est bonum, nam ad tales politi oes opus in uniuersalis probatione.Sed notandum cst quod hic locus non amplius est uniuersalis destruetivus solum de quibus dixit dicendum esse primo, sed uniuersalis constructium.Est aut ut dixit
Alius est, desin times facere accidentis,er eius cui cecidit,
aut utriusque per utrunque,aut alterius. Deinde consideraredi quid non uerum in definirionibus perinde, ac veris sumptam
fit. insis Deum iniustitiam facere,quid iniustitiam fuere. Si
enim nocere sponte, manifestum, quoniam non est Deum inustitiam facere. Non. n.e tingit nocere Deum. Et si in idas fisturiosus,quis inuidus π quae inuidia. Namsi inuidia oriristitia
in apparenti prosteritate alicuius proborum: manifestum est, quoniam sissus non est inuidus. Prauus erum esset. er findi.
viatis inuidus,pis uterque eorum. Sie erum manifdtum erit.
utrum uerum an falsum sit,quod dictum est. uis inuidus studest,qui tristatur in bonorum prosperitatibus: indignans autem. qui in malorum prosperitatibus tristatur, mansistum quonii non erit inuisit indignans. sumere autem,et pro ijs quae ιn definitionibus uni nominibus,definitione Lo non destruere domnee ad notum deuentum sit. Nam saepe cum tota quidem e se tis Uignarasti,n3 manifestum est, quod quaerituri pro utiquo autem eorum quae in Asiatιoneptini nominum di Disione di.
Hic locus cum sit 3 dissitas oeuniuersalis destriustiuus. talis est,quia probi a ad quod argumeta secimus gen
re est propositio categorica.Nam tale si costruetur reprobare, de des mere volumus. Equidem omnis propositio categorica ex subiecto termino,&praedicato constat, &in problematibus ab accidente Pindicatum, ut accidens aliquid signiscat. Porro inquit givisim capietes terminos
problematis. subiectiam,& predicatum Oportere vim
que ipsorum seorsiim definire, seorsum quidem accidens quod est pnudicatum,& seorsiim subiectu eius, nam hoc
est utrisque compares,ut enim non copulemus amborudis linitio , ut in hoc homo ambulatives animal pedestre bipes per latcra mouetur, sed seorsum utriusque diffinitio
nem separantes assignabimus,ues si alteriam ipsorum ni nifestum fuerit,& alterum solum non manifestum. Deinde videre si aliquid eorum que sint in distinitionibus repugnaret non potest huic inesse cui inesse ponitur. Nam si sic se haberet destruemus uniuersale probi a,ut si fuerit ab aliquo polinim hoste Deu iniuste assci, si iniuria am ctias ab aliquo iniuste faciente iniuria asscianir, dcterminandum est quid sit iniuria asscere,& accipicdo ' in nocere sponte, quia non potin Deus aliquo of s di, rare nocumento affici. nam & hoc probabile,& cuidens cum sin
porta ostenderet neq; iniuria assci potest. Vcrem dicendo a principioli est Deum iniuria afliccres, accepit iniuriam asscere M iniuria asset,signis cauit inserens hoc mani sestum,quoδ non in Deum affici iniuria rursus si aliquis dicet inuidus studiosiis cis oportet d finire quid sit inuidus Hoc autem si secerimus, si primo desinimus quid in inuidia si ergo est inuidia, tristitia, & dolor apparentis
prosperitatis alicuius proborum hominum, patri P etiainuidus erit qui tristas prosperitatibus proborum, quo posito, quia peripicuo in alienum a studioso tristari honoruprosipentatibus. Nam probi boni simi ergo non er i probus inuidus.Patet autem, ν haedmonstrationes in secunda figura sunt concludentes uniuersale negativum, & sic quidem si si ibieetium in problemate fuerit notum accidcs diis iactes tollemus univcrsale problema.Item ambos terminos problematis diffiniemus, in quibus neuter est per se notus,ut in talibus si fuerit positum ab aliquo, quod indignans est inuidus,nam quia in his similiter injignans se habet cum invido quo ad cognitionem,quippe noet mest per se notum,diffinientes ambo. findignantem, S i uidum sic dinmere poterimus positum, nam vidctur inuidus esse ille qui tristatur prosperitatibus bonorum,quia et inuidia in talis,& indignans est qui tristatur prosperitatibus malorem. Nam sic est indignatio,si ergo indignas inqui tristatur malorum prosperitatibus,& inuidus non imitatur prosperitatibus malorum, nam econtrario is ponitur qui tristatur bonorum prosperitatibus, non erit indignans inuidus. Potest etiam problema hoc, & distinitivia esse,si quaereretur, virum idem sit indignans, & inuidus, vel non. Nam problemata de e cm dixit coordinanda esse cum problematibus de diisnition e . Sic etiam ostedetur non est felix tyrannus. Nam si tyranus est princeps ex lo,& extra leg iniustus,& felix est qui agit secudum virtutem, igitur non potcst tyrannus eseselix, nam ini stri& praeter legem impcrare non est operantis secudum virtutem. Item quod diues non est sapiens,si quidem diuitiae consistant in possessione pecuniarum, & sapientiam possidendo virtutem, quia autem se neque gius niti num dictarum iam manifesta est differentia nec diffinitorum inter se, eo quod nomina quaedam i n eodem sumpta
sunt, quae non idem in utroq; ipsorum sisnificant sed inuivoca ccnsendum inno prius abcse,& Jerzlinqui,sed rursus ipsorum nominum in diffinitionibus rationcs accipGre,nam sic erit nota differentia ipsorum,si commune n
men hoc ut si genus aliquid in utraq; iussinitionum a stimptii fuerit. Quod quidem ctiam iam in primo lib. lixit indoctiina de locis,quos assignabat ad inuentione eorum, quae multipliciter dicuntur. Na sic dixit. Saepe aut & in his rationibus latet consequens aequivocum, ideo S considerandu in rationibus est, si quis signis catliau,& effectuum sanitatis in se habere c6mensurate ad sanitatem, Vimnq; ipsorum videbitur quantum in rationibus eadem esse proposita, attamen non sic se habere inuenictur,si rursus lecti dum utrunci; ipsorum comensurati ratiotiem assignaverona inueniri hoc vchit effectiuusanitatis comensuras dictum P tantum comens irationis habet, sed significativum
47쪽
in eo ca, tale s gnis eat.Dicit autem nunc accipienda esse,& pro nominibus in rationibus rationes,& non dimittere prius destrucreue,donec ad quippiam notum deuentumiit,non solum in rationibus habentibus aequivocationem sed uniuersaliterquado nondum plana, Seuidens fuerit disserentia propositorum per quidam nomina occulta in dissinitionibus assumpta. Nam iubet non prius dimittendum esse, vel desiniendum,sed etiam ipsa nomina,& pa tes rationis definiri, ut etiam totum. Nam sic erit notum quaesitum,ceu si quis dicat voluptatem bonum volus hoc destruere, dicet voluptatem esse motum lenem,ex quo nihil notum est,an voluptas sit bonum, vel ne, sed si rursus motum in diiunitione voluptatis assumptum distiniret,&assignaret cius rationem,quae est ut si actus imperfectus, tunc poterit ostendereu, voluptas non est bonum, eo Pnec bonum est imperfectum,led voltiptatem esse impe sectam cci sit motus, necesse et , quippe omnis motus est actus imperfectus. Rursus in hoc yblemate stibiectus terminus est diffinitus .Patet autem ui oportet pluribus dissinitionibus de unoquoque abundare probasilibus, si deberemus uti proposito loco. Nam sic poterimus utiliter ad propositum nobis distinisonum asisignationem fac re, ut posto ip sapies amore sit captus,quod destruere volantes distiniemus ipsum amore capi,& assummus accipere amorem alicuius,& quia nondum notum proposituest veniemus ad diffiniendum amorem, & diffinientes ipsum s acceperimus esse appetitum irrationalem ex aliqua
pulchritudine corporis prouenientem, vel consonum a petitum rerum venerorum,destruemus problema, nam
patet,in Kaec simi aliena a sapiente, similiter & si disses
mus ipsum esse vehementem appetitum, quia vehemens occultum rursus id in rationem transferemus, & si est vehemens contrarium rects rationi,destruemus etiam sic propositum,si tamen assignauerimus rationem amoris,
ves accessionem, studiumq; amoris ob apparentem pulchritudinem,uel diuinam inspirationem vel appetitu amicitis ob apparitionem vi pulchritudinis,ut Plato in Pligdone vult,construemus etiam problema,& patet i locus etiam ad probationem uniuersalis assimatiui aliquando erit utilis,& non solum ad destructionem hoc loco utetes demonstrabimus,u, Deus neque irascitur, neq; tristatur,
siquidem irasci est vhionem vindictamq; appetere de illoqui videtur iniuria intulisse:& tristari est contrahi obpra
sens malum,ut etiam timere versatur circa id quod expectatur. At Deus neque videtur iniuria assci, nec adesse aliquid eidem malum suspicatur, nec expectat. Item si qixesitum fuerit, an anima immortalis,distiniemus animam esse spiritum intellectualem,vel sensitiuum, ollendemus Unon immortalis.Nam omnis spiritus conruptibilis. Ite inon separata sta corpore ostenderetur, si dissiliatur esse
actus internus corporis naturalis organici, nam nullus actus internus corporis ab ipso separabilis est. Rursus aute si substantiam eiusdem per se mobilem diffinitionem eius acceperim secundum Platonem, demoni trabimus ipsam esse immorialem,quia quod seipso est mobile semper esse mobile vida, ci, semper mobile sempitemum est. Item legem studiosam ese ollederemus, si diiuniemus ipsam esse rectam rationem in saline utentium ea. Similiterdi virtus u , docibilis sit ostenderetur si dissitatio erit virtutis,u, sit scientia circa vitam. Nam omnis scientia ex docibila sed minime virtus est omne docibile ex necessitate. Si erit ratio eius habitus optimus, vel habitus in quo, & quo est optimum, & actiones proprias optima reddunt.
Amplius adproblema per propo tisia factam in aliquo instae. Nam in lintia mi argumentum adpositisura. Est da
tem locus bis pene item ei.quo eon docre, γε sints. Meromnibus,vel ei,dictum est,soret autem modo. Item hic locus etiam est praeceptiuus, hoc autem per ipsum dicitur,quod oportet mutantem in uniuersalem propositionem eidem offerentem eandem,tentare ut serat instantiam contra ipsam,tanu, N: si alio proponente ipsam,& existimanteipiam esse accipiendam instabit. Quam instantiam inuenimus aderopositionem, ii xc argumeti nobisprincipium,& occasio ficta ad propositi problematis
destructionem,& consutationem. Hac autem quia magis consiliota est initantia ad propositiones, quam sit argumentatio in problemata,quia vero instantia ad uniuersoles propositiones ab aliquo eorum,qus sub uniuersali su intseri solet quod inucnitur rcspiciendo ea quae sunt si ib ipso uniuersas, porro inquit sere cundem locum esse huc cum dicto passioprius,qui erat ex diuisione uniuersalis, in quo dixit respiciedum esse ad ea in quibus inesse, ves omnibus vel nulli dictum est.Nam ut in illo ex diuisione uniuersalis in ea que sunt sub ipso inuemcntcs id cui non inerat, quod est sub uniuersali,desiniimus problcma,sic etiam in P sito instantia ad propositionem uniuersalis fit,nam poe rentes intulectu ea qtae sunt sub uniuersali, sic cui non i est aliquid eorum sub uniuersale inuenientes instamus. Attamen hic locus non est prorsus idem cum illo,sed est ipsorum differentia secundum modum,ut dixit. Nam ibi is tim diuisionem faciemus uniuersalis in proximas species, hic autem propositioncm facientes, tanq ad propositi
nem instantiam afferemus, quia magis consueta inop sitio ad instantias argumenti contra problemata Pacimus instantiam principium argumentationis ad rem, ut si positum ab aliquo erit hoc,virtut cm csse scientiam transmutabimus positum in propositionem hanc, nuquid omnis virtus sit sciretia,&scipsis mei offerentes hoc quaeremus ii stantiam contra ipsum respicientes ad specita virtutum &inuenientes ν tales sunt pasis tuae partis animae, non enim ex doctrina adueniunt, sed per mores, neq; quatenus sciutur quaedam sunt,& habent esse. Hanc igi uir inllariam in
argumentum transmutates utemur eodem ad destructi .ncm problematis, dicentcs,morales virtutes non habent
esse in cogniti 5e agibilium, nec per doctrinam adueni ut, sed omnis scientia in cognitione eorum,quae sub ipsa sunt habent esse,& aduenit per doctrinam,igitur nulla mora lis virtus est scientia, si autem hoc non omnis virtus, cisitia .Rursus si fuerit positum ab aliquo, ut omnis voluptas bonum transumemus, ac mutabimus problema in propositionem,& eos ipsos interrogabimus,nunquid omnis voluptas bonum, & inuenientes instantiam per diuisionem voluptatum hanc. su, voluptates incontinentiiun no sunt bonum quam instantiam ad propositioncm inueniemus M entes a seipsis,hanc occasionem argumentationis habebimus in consutationem positi interrogantes,nunquid cinaedum voluptates cum sint, etiam bonae sint, an nullus
hoc concederet cum sit salsiim simul,& improbabile, naaccipientes hoc demon bimus, non est omnis voluptas,& simpliciter bonum.simister facientiis,etiam si fuerit problema solum hoc pulchrum bonum, ut enim ad A positionem ipsum inuenientes instantiam, u, finitas cum sit bonum non est pulchrum, utentes hac initantia toti mus problema. Est autem locus,ut etiam ipse dixit solum
desinimum. Amplius determinare,que oportet Line, ut pilares. π' quanon. Vsile enim, Cr ad con Duendum, eTadde bruendum: ut quoniam nominationibus quidem res nacupandum, ut plurm ms aut sunt,talia ne mi, an non talia non amplius attendendum ad plures. Utsilabre pedem, dicendum effecti m a
48쪽
nitatis,ceu plures dicunt. virum sui myropsum e secti in βι sanitatis. an non non amplιus ut plures dicendum, sed ut
Etiam hic locus praeceptiuus, occasionem aute inquit nobis fore argumentationis ad yblemata,& ab ipse prius
determinare,& concedere quaedam oportet sequentei
dicium pharium,& conssietudinem appellare, Ze quaedam non,nam hoc utile est ad construendum,& destruendum problema, nam si lacrit nobis concessum oportere nominibus consuetis,& positis de ipsis rebus uti,& ut plures,ea
secundum impositionem .scct.n. nomina sint,non tamen
quisque in author,nec sbi adest facultas nominandi una
quamque rem,& nomina transferendi vult, nam se communis loquutio, e sermo tolleretur, nisi quibusdam communibus, de consuetis nominibus rerum uteremur. attamen quaedam tales res sunt,de quibus communia sunt nomina,& consecta, & propter quid talia sent, & qua dampare ipserum est non pluribus amplius assentiendum, sed
scientibus habebimus tunc occasionem cx hac concessione ad construendum,& destruendum . Hoc autem dictu planum sicit per exemplum. nam salubre dicendum esse Guum sanitatis,ut plures,& consiletudo vult,nam de tali
re hoc nomine plures utuntur, non tamen hoc existimandum in effectuum sanitatis, quod plures accipiunt , sed quod medici, itaq; id quod medici ei iniuu sanitatis putant est hoe est appellandum salubre sequendo communem Vsium nominis. porro si quis concedens aliquid esse effectivum sanitatis non salubre idipsum nominaret, sed quippiam aliud redargueretur secundum assignatum l cum qui censet iussiniendum, sy oportet nominibus rerii Vti ut plures.Rursiis qui contra putat dicendum esse es Guum sanitatis, y phiribus,& vulgaribus videtur, ipse et
reprehenderetur,u, erat nobis prius concessum .shoc cytalia non stat iudicanda,& dicenda, ut phares, & dicere, sed ut medici. Ab hoc loco aliquis argueret etia de ea quae dicuntur a Stoicis inopinabilia. St. n.pluribus diceribus diuitem lesum esse,qui multa possidet,&locupletem, n5secundum hoc aliquis hoc nomine usus est, is neque asser xet locupletem esse diuitem,sed de habente virtutes,& Ω-piente, transgrederetur profecto determinationem positorum nominum usus,nam aliquis est plura possidens node numero corum qui plura sciuntseg qui quaerunt talia. Quod autem oporteat de locuplete hoc nomine diues etisus ciat usus plurium.Qui vero concedit esse aliquem l
cupletem , non nominans autem hunc diuitem non comgrue uteretur nomine,sed neque ipse viens de ipso lianente virtutem .Rursus multa dicunt fortunatum eum q)e bonis fortunae prospere potitur,qui autem aiunt fortunam habentem virtutem, quandoquidem non bonis sertunae potiatur,igitur & hi transgrediuntur conuenientem usum nominum. terum dicendo salubre dicendora esse esse
Guum sanitatis adiecit hoc vel ut plures dicunt, oe perinde dicitur,ac si diceretur sista erint aliquo modo plures dicent .etenim de asjs quibusdam plures nomine salubris utuntnr non de solo sanitatis efficiente,sed etiam designificativo. Vel dixit illud,ut plures dicunt, dicans ui node nomine hoc oportet contendere sed de utendo hoc quo phares utuntur.Etenim si non hoc, sed aliud quid erit illo utendum est, vel no est cum hoc, vel saltim seorsum, nam dicit ut plures di nonam effectivum sanitatis salubre dicia pluribus confiicuit.Haute praedictus locus utilis erat ad destritistionem sic etiam ad constructionem. Non.n. Volente aliquo concedere, locupletes diuites sint, probabimus hoc utentes, oc.s quia opus est nominare res
ut plures sicita plures hos diuites aiunt.Similiter etia contra negantem sanitatem esse bonum siqnis instaret, nam sic cotis ictu do est.Si autem aliquis rursus diceret sanitate sic bonum vi selicitatem, vel partem felicitatis, quia plures sic opinantur, rursiis destruimus huic utcntes concinsone,non tamen eo quod plures sint domini huius, nam talis sententia, atque .tale iudicium de sanitate studiosis
Amplius si multipliciter dicatur,postrum autem sit, quoniainest, aut quoniam non inest Alterum demostrare eorum, quae multipliciter dicuntur, si non utraq; eontingat. Uteduaue in istque latet. namst non lateat multipliciter dictum, instabit quoniam non demonstratum est i quia ine dubitat, sed usterum.
His autem Ioctu convertitur, T ad construetam, π ad destrιε dum,nam construcire volentes,quoniam alteram inest,fi no ambo poterimus. Destruentes autem, quoniam non ines alterum
ostendemuss ambo non poterimus. Verant amen dest mi quidem nihil oportet ex concisione diJulare,neque si omni, neq; si nulli dictum sit inese. Nam si ostenderimus,quoniam non inaeest, quodcunque id sit,interimentes erimus omni inesse. Similis ter cute, Cr si uni ostenderimus inesse interimemus niali inesse. Tres loci hic.s&duo post hunc accipi ut occasionem argumentationis ab his,quae multipliciter dicuntur, qu rum primus ab equi uocis,nam si acciderit ut alicui,vel noesicut positum smpliciter,& sine determinatione uiuo cum inquit oportere diuidentes ipsiim a seipsis. Assignauit autem nobis locos in primo libro ante nunc, per quae pinerimus cognoscere,& diuidere ea qui multipliciter dicuntur,si non in cunctis significatis possumus ostendere
oppositum ipsi posito in aliquo ipsorum, in quo no sic potest ostendi nam osundentes in hoc videbimur desiniere positum eo quod latet aequivocatio,& ut simpliciter positum dicitur, et si quis poneret dormiens non sentit, nasentire dicuntur qui habent potentiam sentiendi. Rursus si fuerit positum, q, studiosem decet ciuisa tractare,oportet disiciere ipsi im decens,& coueniens,l quadem significat honestum,& utile,& necessarium.Equidem necessarium, quando dicimus omne factum conueniens est co
rumpi.Vtile vero quando dicimus esse deces uti deambulationibus,vel tali iuxta.Et bonum sue honestum,qugdo dicimus coueniens esse iusta facere,ves parere legibus,ves parentibus. t igitur ipse significante si ostenderimus, quod non conseri studioso ciuilia tractare, vel quod non est necessarium ipsi res ciuiles agere videbimur destruere positum,quia haec significat ipsium conueniens. QEod si quis diceret non esse decens conueniensq; ipsi studioso ciuiliter agere,ostendentes V sit bonum. Nam esse patriae,atque opem ferre patriae,& optima confestare boniic decens autem hoc significat, sic tolleremus positum. Rursus quodam posito conuersm sequi vinulta, vel non conuersim sequi diuidentes virtutem,& accipientes virtutem natural ,& virtutem secundum rationem, & de naturalibus ostendentes ιν non conuersm sequutur destruemus ipsim consequi virtutes,quod si de virtutibus secundum ratione ostendentes ipsas conuersm sequi tollemus ipsim non conuersm sequi.Nam quia lata ui multiplicia ter dicitur,videtur distium dici de natura ipsi,de qua dicebatur etiam positum in problemateIdeo etiam creditur ipsim esse destriatam Sunt praeterea in quibus etia omnia significata accipi tes,& in omnibus his potest destrui positum,ut si aliquis diceret,quod no oportet philosophari dicitur etiam idipsum quaeri, siue norteat pnilosepnari siue non,ut ipse dixit in ipso exhortativo.Item est Philosophum adire contemplationem,unde utrunque ostendentes homini peculiarem esse undique destriremus positum
igitur de hoc secundum ambo potest ostendi propositu.
49쪽
Verum in primis exemplis non in omnibus, scd vel p utruque,ves ex quibusdam. Hatet aut , ν in quibus potest in omnibus signiscatis oppositum proposito ostendere, id oportet manifestam faccre diuisioncm illius, uin multipliciter dicitur Inquit autem hoc loco utendum esse in his que latent, P positum multipliciter dicitur,& secundum aliqd
significatorum sic se habet, ut ponitur, & secundu aliquid
non, nam si non lalucrit, prompte instabit contra probi ma qui instare voluerit,quia non quatinus ponit, instat
tiam cotra ipsum,& destiuctionem facit, sed sim aliud ad nomen,& sephillice obiectionem faciens. Porro ad positum animal animatum esse instans,& ostendens, quod picti animalia dicuntur,sed non simi animata, & haae obi ctio instantia ne sicile deprchenditur, eo ιν plana est duplicitas nominis,& perspicuo ponitur animatum non praedicati de animali sic dicto. Inquit autem conueri locum hunc.Etcnim ad constructionem, de destruetione est utilis.Non. n.solum destrum dum cst testim positum problema quo utebatur,siue astimatiue, sine negatiuae ponatur
sed etiam probadum .i .uniuersale positum, ut tale est quale ponitur ostendi,nam hoc consumere nunc dicit,umuersale ollendere,s ta non destrucre positum,na maximec
struere de affirmative posito dicitur. Vnde dicendo ui ct construere,& destria cre possibile est, & quia dclimemus positum alicui, si alicui olimdcrimus non incsse, de probauimus,construxerimus alicui inesse,quia uniuersale allimmatiuum non costruitur,& probatur perparticulare. Nadestruitur etiam uniuersale alii atauu per opposita particularia, non probatur autem conit iturq;,nec Vni uc
sale asiirmativum, nec uniuersale negativum per aliquod particulare. ubi quoddam discrimen ponit intcr conii ruere,& destruere, nam potest etiam particulare affirmativuollendi,&particulare negativum,ut prius dictum est, si usi fuerimus diuisione multipliciter, ted quia ncgatiuum
particulare per se sussciens est ad destruetionem uniue salis alii matici, ut etiam astimatiuum paniculare ipsius uniuersalis negativi. At minime affirmativum particulare per sese silicit ad constructioncm uniuersalis allimatiui,
sed quomodo possimus pcr ipsum construere dicit.
construentibus autem praeconsitendum, quoniam cuius tu
est, omni inest , si uerisimile sit postulatum. Non busticit crura ad ostendendum, quoniam omni inest, in uno di puta sit victbominis anima immortalis est, propter hoc anima omnis ima
mortalis. quare preeonfirmum, quoniam si quaecuns anima
immortalis, omnis immortalis. Hoc autem nonsemperfieiendum ,sed quando non facile possumus communem in omnibus
nam rationem dicere: quemad nodum geometer, quoniam triangulus duobus rectis e quot habet tres angulos. Sι autem non Iaseat, quod multiplιeiter dicitur, diuidendum quotvli iter dicitur, π interimendum, Cr construendum, ut si decens est utile, aut honestum, tentandum umbo construere, MI interimere de proposito, ut quoniam honestum, Cr quoniam Mile.
uel quoniam neque bonestum, neque utile. Si autem nil contια. gat utraq;. alterum ostendendum. anulato, quoniam hoc quidem est, illud atitem non.
Inquit oportere ex consessione idipsum tentare, ut demonstraur, & accipitur. Illud vero ex consesso est quod dixit in primo libro in calce ex suppossitione, nam cum dixerit ad quid utilis sit consideratio similis, dixit, adhuc ad inductivas ratiocs,& syllogismos ex suppositione,na fiantide ex concessione, cosessioneve,& ex suppositione, ut in prioribus resolutorijs demonstrauit, tamen non conue tuntur. Sed quomodo fiant, indicauit addendo propter
quid probabile est, ut iste in uno similium est, lac etiam ita reliquis. Vnde et ibi ex suppositione communius dixit,
nuc idem nominauit exploratius,accommodatius cxc
sessione, nam quia non in se si assiciens ostensum in uno aliquo existentium si ib aliquo communi ad constructi nem communis, & uniuersalis: qua loquidem ipsum particulare non sit ostensium uniuersalis, inquit praeconi tendum esse, di simul ponendum quod vi in uno, sic etiain aliis. nam si prius simul ponentes, ut in anima aliqua se
habet, sic etiam in omni, ostendemus csse aliquam animam immortalem, & habcremus per concession , de consensum ctiam hoc omnem immortalem esse. Similiato si pr. Pacceperimus, quod ut in uno scnsu, sic inam in omnibus, ostendentes in uno, ut intactu qui per passi nem facit receptionem, habebimus etiam quod in alios similiter. Eadem ratio ctiam dc Oppositis, nam si concocsum sucrit illud oppositorum in aliquo, sic inam in alijs, ostento quod scientia est eorum quae sunt ad aliquid ea dcm, vel cy contrarium ex contrario fit,int positum hoc quod sic se habes in ali s oppositis. Inquit aut cm hoc faciundum essea diuidendum esse ,&in aliquo aliter se habente quaerendum,& sic in consensu ostendae, quando non abundabimus per aliquod commune, & id quod copetit omnibus existentibus sub uniuersali demonstrati nem facere.Nam si possibile suerit illo modo ostendet
dum cst, ut geometra ostendit uniuersaliter ci angulum habentes tres angulos aequales duobus rediis, de non per consensum , de placitum acceptum. Nam si quis potest univcrsale per scipsum mobile olledere animum immortalem, illo modo os cndendum esset, ut vero as Ermativum consensu demonitiauit csse construendum, sic etiam uniuersale negativum cx consulo est construendum. Nassi: fit propositum ostendere quod nulla anima est immortalis construentes hoc assirmemus, hoc si quaevis antiam a mortalis etiam omnes sic se habent, di olfendentes animas plantarum esse mortales, habcbimus cetiam preconcessionem, quod etiam omnis est mortalis. Hac quidem si latuerint multipliciter dicta oportet saccre,si verono latuerint,sed est notum, id quod multiplicita dicitur, inquit diuisionem ipsius facient ,ves in singulis significatis similit cr se habens ostendere 1ctnm,& sic destius re positum,ut si de hoc philosophandum csse demonsti
retur,ves rursus quod in nullo si fuerit positum alii ai uum,ut si sucrit positum decres esse sapientem ciuilia tractare, quod cum notum sit aequivocti esse ipsum decens diuidendum est in significata .s bonum, neccilarium, dcviile ostendendo, quod secundum noetrum significat rum sapiens ciuilia tractabit.Si vero ostendendu est quod non sit docens,rursus ostendentes quod secundum ambo
significata sapienti sit tractandum ciuilia si non possibile
Perit secundum ambo signi licata, vel construcre,vel dei more positum, tunc oportet diuidere , Sosicnderes
cundum aliquod significatorum, sic se habere ipsum, &secundum aliquod opposito modo, sed non limpliciter ut positum fuerat, ceu sapientes ciuilia tractare, secundubonum est decens, sed non secundum utile. Nam sic ostedemus θ neutrii simpliciter, veru dices, velut de duobus existentibus significatis,hoc quide,sed hoc non, adiecit. Eadem autem ratio est,etiam si plura sint in que diuidit aer. Nam rursus similiter dicemus, a, alia quide, & alia no. Rursum quaecunque non fecundum equivocationem dic uti tui multipliciter,sed alio modo.Ut disciplina est una plurium, aut ut fini atque ut eius, quod ad finem, ut medicinalis eius, quod anitatemfacit, ut quod cibal: aut,ut amborum'ium, velati contrariorum eadem distis Ena: Nihil enim magis finis atterum ultero aut ut eiur,quod perse est,eπ etvr,quod p ac Montius post quidem, quoniam triangulus tres urexios M.
50쪽
et duo ut rediit aequales per decidem cutem, quoniam cluia laterus. cum enim accidat triangulo aequilatero triangulum
esse, per hoc cognoscimus, quoniam duobus rectis aequales baabet. ει ergo m. do modo eontingit eandem esse plurium disii inam,manifestum quoniam omnino non contingit 6 Re. Auist aliquo modo contingit, manifestum quoniam contingit. Quia multipliciter dictorum alia habent quidem in nominibus duplicitatem,quae aepellamus aequivoca, de quaedam in oratione,quae mos ipsis est appillare amphibol dea.Cum itaq; dixerit,quo oportet arguere ad yblemata, in quibus atquod aequivocum ponitur: nue dicit de habetibus duplicitatem in oratione.i.de amphibolis, & quo in his etiam construemus. destruemus yblema subscribit.Nam oratio dicens eandem esse scientiam pluriu significat phara,& est amphibola.Vcl. n.sie de pluribus eadem& una scientia ut finis,& eorum antesnem, ceu aedificatiua δε domus est scietia ut finis δε quae domus fit,quae sunt ante snem,igitur plurium eadem scientia. Simile & medicina est i initatis δε eorum quae eniciunt sanitatem, ut diaet sectionis,uisonis.Dicitur rurius una scientia plurium,&snium ut dicimus contrariorum unam esse scientiam, ceu canitatis,& morbi medicinam δε musicem harmoniq&in consonalitiae gymnasticem. sexercitatiuam bonae
habitudinis,& mal . Nam qui sciuerit bonam h .ibitudine& malam non sic ambo haec sciuit,ut aliud sit effectuum,& aliud finis,sed velut ambo fines. Nam ut bona habitudo est corum qui bona potiuntur habitudine finis,sse etiamati habitudo corum qui in aduolam incidunt. Si ergo exercitativa est horum amborum scientia, psecto erit scietia duorum finium. Etenim nisi finis unctoris cognitio,&fictio malae habinadinis sed ipsa mala habitudo est finis, quare qui habri scientiam,tanq sinis profecto citatae scietiam haberet. Na nihilomagis bona habitudo finis est e rum qui bona habitudine potiuntur,qmala habitudo Meientium malu habitudinis δε secundum aliud significatu dicitur una esse pharium scientia,quando huius quide per se sectit,huius vero per accidens.nam dicitur scientia non solum horum esse, ut quorum est principaliter,sed etia a ridetium his.Nam medicina est principaliter sinitatis c gnoscitiua,tamen per accidens boni coloris δε inspirationis bon T. quae accidunt sanitatin sano, quinimmo ipsius
existentis,nam hoc accidit sanitati. Rursus huius oport re consortandum sensim refici,vel aegrotantem leuito cibare per se medicina cognoscitiua cst, verum ipsius oportere quaedam afferre ut meliciaton pertinet aa scientiam de resciendo languento , vshis velut leuibus cibare, ut
piscibus per acci ciens.Nam accidit ipsi perito de resciendis aegris uti leui cibo, & eo qui optimae se es in in silutem
languidi. Item geomctra per se quidem Iciuitu, triangulus habet angulos aequales duobus rectis,sed pre accidensuri picuri aequis stateribus triangulus. Nam talistriamlus suapte ratione no habet equales duobus rectis, sed quatriangulus qui inest triangulo aequis lateribus constituto. Sciens igitur per se, fim quod triangulus in per accidens sciuit, a, aequilaterus sic se habet, nam accidit triangulum ualium laterum triangulum esse, quia i tur oratio haee plura significat,&nibola ambiguaq; erit, ut ostensiim est, ut oportet in squivocis,sic etiam in haem uniuersaliter in ambiguis orationibus sacere. Nam si ni nullum significatoriam ostenderimus unam esse aliquorum plurium, destruximus uniuersale. seandem esse scientiam phirium existentium, vel ostendentes sm aliquod signiscatorum, tν non sit eadem plurium horum scientia, rutilas di- struemus uniuersaleas limatiuum. Rursus si fuerit positui c. scientiam hane non esse plurium existentium osten
dentes sin aliquod signiscatoriam eandor plurium tali ii esse scientiam ursus des cuius positum, ut ii quis dic rei medicinam esse scientiam sanitatis bonae habitudinis, si ostenderimus,st neque huius, ut effectivi, sed huius vis nis horum est, neq; ut duorum finium. Non. n. in bona habitudo contraria sanitati,nec sitis oppositorum i , sis sanis, quae sent morbida, sc neque eadem in plurium, ut sinium,sed neq; huius suidem perseμ huius per accidens. Non mini accidit sanitati bona habitudo, profecto tollemus pol itum. Similiter rursus si quis diceret arte aedis candi esse domus,& sinitatis scietiam,vt vero in hoc ex plo, sic etiam oportet facere in omnibus ambiguis habentibus quandam qt stionem. Diuidere autem quot upliciter utile. vi si uoluerimus co
struere.talia praestatuenda sum, quaecunque contingunt, G d indendum in ea tantum quccunque utilia sunt ad construenda. Si autem distruere, quaecunque non contingunt' reliqua vero omittenda. id aut faciendum in bis, cam latuerit quotuplicia ter dicuntur. Inquit autem oportere diuisionem facientem talium,& sic ciciorum non diuidere in omnia si ilicata, sed inutilia ad propositum.Nam serit propositum nobis comstruere problema in haec in quibus poterimus ostedere Ppositumn construere diuidendu cst. Si autem destruere rursus haec sumendum est, in quibus poterimus ostendcrem non inest positum.Nam si fuerit positum medicina es.se sanitatis δε boni coloris, diuidentem illud pluriu esse etidem scientiam,vel ut finium,vel huius quidem ut stas,sterius vero ut ante finem .nam fm neutrum horum modorii medicina sanitatis boni coloris est, oportet destru
reproblema.Si autem aliquis rursus diceret non esse medicinam sanitatis δε boni coloris, ostendet v, etiam scientia non plurium esse dicitur, quando huius persen huius per acciὸens. Sic autem&medicina propositorum est,p tin autem aliquis velut uniuersale dictum hoc. s Diuidere autem quotupli riter de omnibus quae dicuntur multitipliciter intelligere,ut quibusdam vissem est, & no in hoe solo si cientiam esse unam plurium nam cu duplex sit hoe
scire omnem,qui plures accipit calculos vicisse.van.qua' tenus determinatu in hoc uniuersale, vel quia omnes a
cipiuntur pro singulis. quod quid fieri non potest, ut in
hoc deducentes ostendant,& tamen hunc vicisse non fruuit, igitur non omnes vicisse qui acceperunt plures cala
I sciuit.Simile hoe cst,de quo etiam Theophan loco de
his quae multipliciter dicuntur, meminit, ut scire omnem triangulum v, duobus rectis aequales habet tres angulos. vel n.ut uniuersale,ves ut omnia singularia. voletes igitur dinruere, in scometra scit omne triangulum habere tres angulos.Van.ut univcrsale,ves ut omnia singularia, voletes igitur destrucre,u, geometra scit omnem triangulum habere tres angulos aequales duobus rectis, traduceda est ratio ad singularia .Etenim hoc significatur, & accipiet esu, illud quod nesciuit aliquis ν est tria his, nee s duobus rectis squales habasciuit, hoc aliquid praetractantes dicere oporta,q, hoc non sciuit, igitur si non sciuit habere quales duosus rcctis, igitur non omnem uit. Oportere
itaq; inquit etiam in ius,ut etiam in mutuocis se sacere diuisionem si latuerit quot upliciter dicitur. Na si fuerit ii tum quot upliciter dicitur, deprehendentur qui adducunt quaedamin diuisionem faciemus ad utilitatem nostram. Qirando igitur fia crint omnia signiscata nota ponentes, in quibus demonstrabimus sic se habere,in quinus aut non possibile se se habere, ut dixit in aequivocis, si in Omnibus similiter posii bile fuerit, nam sic no videbimur abudare orationibus ad problema.