Opus aureum in D. Thomae Aquinatis De ente et essentia. Commentarijs reu. D. Hieronymi Contareni episcopi Iustinopolitani. illustratum. Ad sanctiss. ... Paulum quintum pont. maximum

121쪽

re:fit,ut realiter ipsam intelligere uale, musmi est corporea cum praecisione creaiuscunq; alterius perfectionis, ac si realiter a ccteris gradibus esset. distincta: hincque fit, iit recte S. Tho.in . sententiarum di erit loquedo de sancta Tran- substantiatione ; quod anima intellectu ua transubstantiatur in corpus seruato

ut intellectiva; sed ut dat esse corporeu, alibi dicebat; quod verbum assumpsit animam, mediante mente; & hoc in lo co ait, quod nomen corpus potest designare rem quandam habentem talem formam, ex qua sequitur in ipsa designabilitate trium dimensionum cum praecisione: ut.fex ea nulla ulterior perfectiosequatur: & ratio S. Thom. valet uno.c praesupposito; nempe,quod in composilito sit tantum una forma substantialis; ab eadem possit habere esse corporeu, uiuens, animatum, rationale. Et etiam talis esst animalis habitudo ad hominem:si enim animal nominaret

122쪽

tantum rem talem, quae habet quanda pectectionem,ut possit sehrire,& mou ri per principium in ipso existens cum praecisione alterius tersectionis , tunc. quscunque alia perfectio ulterius superueniret, haberer se ad animal per modupartis, & non simi implicite colenta ita ratione animalis, & animal non ellat genus:sed est genus secundum quod significat rem quandam, α cuius forma pintest prouenire sensus, & motus: quaecunque sit illa forma, siue sit anima sensibialis tantum,sive sit anima sensibilis,& r tionabilis simul. . In his verbis S.Tho.apertius haec omnia ad propositum. applicat inquiens Pqualis est habitudo corporis ad animat: talis est etiam animalis ad homine; Vnde,si daretur animal, quod nominaret tantum formam habentem perfectionem ut per principium internum senti re posset, & moueri eum praecisione ulterioris perfectionis superueniendae, quaecunque esset illa, talis inquam ad

evasitio

123쪽

medae animalis perfectio esset in causas quod animal respectu hominis se haberet ueluti pars;ac proinde instar generis nequaquam prσdicaretur Qua in re; ut sit genus neceta est , quod significet

rem quandam exsormacuius proficis ci possit sensus,&motus absque praeciasione ulterioris formae adueniedae,quaecunque sit illa sicque hoc modo animal comparatum homini est genus: itidemque dicendum est de corpore respectu

animalis e redditur ergo clara li tera S. Thomas,uno duntaxat animaduerso, animal differt a non animali, motu I' sensu partiturque in duas partes princi pes , quarum una est mouens, altera uero mota. taleque mostens dicitur sei summouere penes partem mouentem,

Miso quod per mutum,inensium phylosophi indagarunt dissinitionem animae. Sic igitur genus significat indetermia nate id totum,quod est in speci e; n .n. significat tantum materiam: simili texet

differetia fignificat id totum, quod est in

124쪽

specieri non tantum formam etiam dis finitio significat totum, & etiaspecies; seddiuersim re, Quia genus significattinum ,& quaedamdenominatio deter minans id, quod est materiale in re, sine determinatione proprie formae. Vnde genus semitur a materia quamuis hon sit materiaivn de patet ex hoc,quod corpus dicitur ex hoc, quod habet talem persectionem; utpoisim in eo designari tres dimensione; quae quidem perfectio est ut materialis se habens ad ulteriore per fectionem . di serentia uero e conuerso est sicut quaedam determinatio a forma determinata; subnpta per hoc, quod intellectu primo sit malefia determina nata,ut patet cum dicitur animatum,sci licet illud , quod habet animam non determinatur,quid sit,utrum corpus rei aliquid aliud: Vnde dicit Auic. quod genus non est in differentia,sicut pars essen f. in λ. tiae eius,sed solum sicut ens extra qui editatem,sive essentiam: sicut etiam si1bieta 'inim est de intelliatis passionum i meso

125쪽

genus non praedicatur de differentia per se loquendo;ut ait Arist. 3. de anima, Mq. Topicorum. nisi sortes t subiectum a ro. de passione: sed dissinitio iue species copraehendit utrumq;, scilicet determin natam matcriam, quam designat nomen generis,& determinatam formam, quam designat nomen differentiar. Haec est tertia pars principalis,in qua, ponitur discrimen quale est inter genus, disserentiam, speciem, ac diffinitionem, uno dutaxat praesupposito,scilicet, quod haec in hoc conueniunt; quia continentidem, quod in unoquoque eorum reperituriattamen diuersmode, & ex hac di uersitate eorum desumitur differentia: omnia uero haec a S. Tho. inductive probantur: & primo quod genus significet

in determinate totu ; quod est in specie, exsuperioribus constat: cum non tantumateriam ἱ sed utrumque amplectatur: itidemque de differentia est asserendu , quae non tantum formam usignificet , sed

id totum, quod in specie reperitur: Pgri

126쪽

quod in continentia harum totalitarum non disserunt,at bene eorum differentia

ex mo o significandi colligitur, huiusq;

assignat rationem dicens; quia genus inde termi nate connutat id , quod est so male :deae irrite uero, quod est materiadi Vnde determinat materiale in re, sine determinatione ahcuius formMpro

plex quod solitum est dici a philos

phis, quod genus sumitur a materia, disserentia uero a s msta hocque S. Tho.pulcherrimo mavisina xeplo, accipiatur exempli, gratiα pros genere corpus tale prolecto uti eo us est persectionem habet ut in illo possint designari tres cim sones: α euce miseriale determinate diqi-uero ista persectio materialis determinata, qua significat genus, se habet ad ulteriorem perfectionem; γb id, quod in formale,nempe animatum indeteliminato signisicat. Disseremia aurem e regione se habet: dicit nanque, quod est

127쪽

/ perfectionisuntellectus auteaeus differentiae rationalis cossistit in de, terminatione formae specialis;ex quibus duabus iotellecti bus, constituitur interulectusspeciei,vel dimitionis:& ideo sa, cui res constituta ex aliquibus non re e it prses ion'm raru rerum ex quibusconstituit cita,nec intellectus recipit, praedicatiuitem, eoru intellectuum, x qui . constituunt, non enim dicimus, quψd diffinitio sicgonus uel disserentia. In hoc loco S.I tu ratione communis dicti dicta eius prςterita indicatά quod, ηοσ- quemadmodum asseritur vulgariter, 'genus analogia quadam se habet ad materia;disserentia autem ad formam: species vero ad compositumquamuis non

sint illa linillilominus;quia genus indi-- cat id,qι est materiale: a materia sumptum perhibeti consimili ratione, quonia differentia dicit determinate id, qd

est formale a forma sumpta asseritur:Omnia tamen ta clarius intuentes non I

128쪽

, .I C A P V Τ III. 7 Oificare ambo illorum. Quod aperte ostendit his in verbis; Vnde dicimus, ct caetera & ratio S. Doctoris est huiusmodi,ea, quae se habent per modum pamtis non praedicantur de toto: At ista praedicantur de toto: ergo: probatur maior& minor simul quia cum dic imus homo est ex ani ma,& corpore, neutrum eorum prς dicatur de toto, ut quodam totum significans, cum sint partes, immo notiGeamus hominem ex his eme sicut ex duabus rebus, tertia res, secus aute 'dicimus de genere& differentia,asserentes hominem esse animal rationabile non exanimali & rationali & vere, quando dicimus hominem esse ex animali, S rationali, non indicamus id esse sicut ex dua bus rebus, tertia res constituta; sed sicut ex duobus intellectibus, tertius intellectus:quoniam licet ex animali significatur intellectus absq; specialis formae de terminatione respectu ultimae persectionis eXprimens tantum naturam sensiti ut 1

ab eo, quod est materiale:at differentis

129쪽

ME EN TE, ET ESSE R

ex ea tres dimensiones queant designa m absque praecisione ad ulteriorem perfectionem, ita quod huiusmodi perfectioncm neque ineludis neque excludit, cum itaque nullatenus site usio peroptime sequitur,quod quicquid c tineatur in animali, contineatur & in corpore; sed in animali determinateane Orpore uero in determinate: alioquin si aliquod includeretur in animali,quod incorpote non contineretur assium endo licet corpus prout genus est, illud certe esset anima;at hoc non est asseren- dum cum non sit assignanda forma corporis quaecunque sit illa diuersa a se ma animalis; ergo quicquid continetur in animali, quod respectu corporis, est species subalterna; continetur in corporri prout est genus, ergo ex his bene colligit iam propositam coclusionem,nem pe, quod hςc non differunt ad inuicem: nisi secundum signatum, &non signatu.&quod quicquid continetur in spe Cir continetur, S in genere : pariterque de

130쪽

i ndiui dua natura, respectu naturς specifice est dicendum; sed ad ulteriorem doctrinam nonnulla sunt manifestanda. Nota, quod eadem forma; ut dat di- Νοι. rauersos gradus perfectionis; intellectus format diuersos coceptus de ponit inter

hos conceptus ordine reale. forma autesic intellecta; nempe sub istis conceptib habentibus ordinem realem inter se, per illud esse, quod secundum illos h het in intellectu, distinguitur a se ipsa secundum rationem, de habet ordinem rationis ad se ipsam puta secundum quod

concipitur alio,& alio conceptu: & ordo iste, quamuis non immediate funde rur in re extra, cum ordo semper sit posterior suis extremis, S una forma non potest habere rationem duorum eXtre morum nisi per intellectum; attamen

quia huiusmodi forma immediate potest fundare diuersos conceptus, cum contineat in se unite ac eminenter perfectiones alibi realiter dispersas ut patet de uiuere dare esse corporeum, senti L. G 4 re;