장음표시 사용
61쪽
ipse serens supra omnia stis: seeundo Umnia accidentia habent ossentias de- Pendenae quanis uidem sols i stanaiae hoc sibi tanquatir potissimurn vindigare videnturi: ut constat re Aran pro .dicamentis capim destinatiaui tario semper de substantia completae, cludendo partes essentiales, quaecuuηῶi- i liar:teris, modo omnia praeda Cameta citra substantiam, liquantitatem qua litatem habent essentias ab eorum obiectis dependantes . Qua de re illa duo priora predicamenta habent essentias dependentes quantum ad utinan tiammon autem quantum ad o-cta:&eiac ratione duo priora a utit Meri patetici esse absoluta. Substantiarum vero quaedam sunt
implices quaedam inpositae, & itivirisque est entia, sed in cimplicibus
veriori, & nobuiori modo , setamdum eis habentesse nobiliuisum Eoa- eorum,quadices stadiunt ad minusti, stantia prima, ct simplex, quae est murra Haec
62쪽
C A P V Τ II. ia 3Ηaec est prima, & principalis pars in
hoc praesenti Capitulo intenta, in qua S. Doctor ordinem circa essentias substantjarum habendum ostendit: at quo niara in proposito duplex ordo potesti eniti:dignitatis, seu natur :& cogniticiis respectu non cuiuscunque intellesed nostri . Ideo duas in propos toconchisiones ponit his ambobus ordinibus correspondentes; quaru prima priori corri spondet , fecund aposteriori: &est huiusmodi, essentiae Substantiarum sunμὰium simi nobiliores, naturaq; notiores essentijssit, stantiarum compositarum; &hac scissi et conclusionem hac unica comprobat ratione. Vna quaeque substantia sicut se habet ad esse, ita adessentia: At substantiae simplices habent nobiIius substantijs compositis ergo& nobiliorem essentiam: maior probatur his verbis,quae quamuis hoc in loco non sint S.I h. est tamen doctrinae
ius pluribus in locis ut uidebimus infra nempe quod esse se habet ad essenγ
63쪽
tiam, sicuti actus ad potentiarm Mitior probatur a S. Th. per haec uerba, func8c causae esse aliorum ) ut caetera, quae in forma sic redigi possitnt: causa *qui uoca uniuersalis ericiens habet nobi lius esse causato,ergo I& essentiam, Mialis est substantia simplex. ergo,& prObatur, qηoniam in latitudine substantiarum simplicium reperitur ad minus una substantia, quo simplex Actus est, quae est Deus benedictus in secilla: ista est causa, finis, S principium Om. niu: Vnde de ea ille magnus Orpheus mirabiliter e strarius, i nquiens. 'Tu habes mundi terminos uniuersi. Tibi cure est principium, & finis. 'Per te virescunt omnia. Tu spheram tutam Cythara resona ti contemperans, haec ille, & Dominus subtillissimus , ac virtute praeditissimus Boetius de consolatione Phylosophica lib. 3. Metro.nono ait, o qui perpetua mundum ratione gubernas, terrarum Celiq; sator, qui tempus ab tuo,& ce
64쪽
tera. Et Ar in libris de Coelo , &mun- do ait, omnia ab ipso dependere,& secundum vivere, Ac secundum esse, alia qui de limpidius, alia vero offuscatius: vis Ia. Diuinorum ait,ab ipso nanque Gelum & natura de pendere, & ipsum esse fine omnium: Verum, itaq; ςst, quod in latitudine talium substanti axum simplicium reperitur una substantia, ouae est causa omnium substantiarum ac e sentiarum substantiarum composita rur&haec erit summa omnium perfectorsi perfectio, cuius intelligere, & Velle est . heius esse, dc esse est eius natura,&natura eius est idem met Deus, qui est unus princeps,& unum principium,ad quod
omnia reducuntur.Insuper,est actus purus,totus, simul simplicissimus, S omni potens; cui non est neeesse extensiue,ac. per durationem Operari, & per cons quens nec in tempore, nec per motum: a quo cuncta non ex potentia materiae,
sed ex nihilo sunt condita di Propterea principium rerum omnium, & finis appella-
65쪽
sed quia illatum Bh fitiatum e fen iis sanr nobis itasty occultae. Ideo ab effemiis, compos inrum incipisnduest v fas motitius con aemcntior sit
E UL: Hoe i ta loco S Thom run dam sa- ' e.. tuli conclusionem, mi est talis idest si S. τε. sentiae fumastilarinis eompositata prvis ab humano tutellet limo hoc stam deis Dent confiderari:& probathr. minis dist iplim, docti ina,& Methodus debent incipere anothiribi nobis sed essenti2Rbstantimini compositatum sum lim uria iusmodη erm maior est uera per sup Tu eluu riora didin. I. issor est motissima in uia, D. . A . di do sin Peripatetica; nihilominusi primo ad videriorem doestrinam notanda susit ., et ea, quae Asiae α. Diuinorum prope prinio vim. cipsum dixit Milicet, quodsicut nitico
66쪽
ra cum oculi ad lucem diei se habent νsic animae nostrae intellectus ad ea, que sunt omnium manifestissima ) s. ut sunt substantiae separatae, q de se sant notissimae; attamen absconditae ab humano Via. S. intellectu nos ro,ueluti obiecta transcedentia intellectum nostrum ,coniunctu, itum a. M unitum corpori:secundo etiam de a- 3 snima teX. 72.Iquit,' sicut visibilitas est ' 'passio luciditatis ,& coloris, ita 1telligibilitas est passio immaterialitatis:Qua 1 re ubi saluatur ratio vehementi oris lucis, ibi erit & maior visibilitas, ita eadem ratione,ubi saluatur ratio maioris inmaterialitatis, ibi erit maior intellectualitasvi ut inferius videbitur in substantijs abstractis omnino immaterialitas reperitur : Qua in re in illis erit summe intelligibilitas: At quoniam cui sui perius iam diximus intellectus nosterest potentia veluti passiu a, quae magis est in moueri,quam mouere,intelligendo semper antequam factus sit in actur&: ideo egre eas coὀnoscit quia moti- 'D uum '
67쪽
uum, & motum inter se debent esse proportionata: cum itaque sit in rerum n, tura aliquod movens humani intellectus ratione nimium motionem activa habes; ob id huiusmodi intellectus deficit a natura motionis passiuar,hinq; in stelligendi dissicultas tuc ificiscitur ex parte metis nostrae: aliquando ex parte obiecti prouenit: cu tale deficit a natura motionis active: Unde aliqua reperiuntur obiecta, que habent activa motione in potentia, & talia indigent alio. sui de motricibus, seu motiuis in pol tia reddant motiua in aetii:ut sunt quid ditates materiales mouentes intellectu nostrum per lumen intellectus agentis: Et quia talia mouentia respectu superlom se honi sicut imperfectu ad persectu; hincq; fit, ' ab illis quid ditaribus
intellectioni nostrae accomodatis inci-N t. a. piat S. Tho. Secundum notandum est,
quod de separatis quid ditatibus, seu esseniijs pro praesenti statu,quo ad quod quid est, haud cognoscere ualemus :
68쪽
Cu omnis nostra cognitio ortum duc ad . a sensu: istae uero cu non cadant sub sensu, bene sequitur,qδ eas scire neque, mus nisi per quosdam effectus earum, qui quamuis ad modum sint indeficientes; nihilominus quoquo pacto eas Diasredunt nempe quia sunt: aliter tamen de humano intellectu separato dic emi. dum esset, cui q*emadmodum nouus modus essendi tuc copetit, eide necesse est; ut nou' mod' intelligendi insit; Qit νι- Α-
Ari. naturae acerrimus 1 dagatori mucs in nono Diuinorutex.ultimo hanc per rex. 2o. ipulchram intulit. suis sectatoribus semientiam, signorantiam quam hic de se ιι,..isparatis Substantijs habemus non est sicut Caecitas,& ut cuncta Ata uerba a nobis in medium proferantur, sic ait vere intelligere falsum non est; nec deceptio, sed ignorantia no qualis cecitas q uo in loco nititur ostendere, quod in illis uerum est ex hoc ; quia intelliguntur, falsum vero, & deceptio no est ibis sed ignorantia, non tamen ista est sic.
69쪽
F- ti caecitastquia quamuis non percipi an tur a nobis in hoc statu mortali, possiu-mus tamen eas intelligere in statu alio eQua in re haec ignorantia nos priuat, nopotentia, sed actu intelligendi, sed dubium aliud oriri potest. dixit S. Th. qcrin qualibet scientia inchoandum est a notioribus nobis; ut occultiora natura
rimemum sed essentiae accidentium notiores sunt nobis esscnt ijs substantiam compositarum ergo ab illis debebat incipere. Maior est S. Th. Minor probat intellectui cuius cognitio ortum habet a sensu, occurrit primo illud, quod est
periissensibile; sed intellact' noster est . huiusmodi, ut patet primo posteriorve ergo illi occarit,quod est per se sensibi
Ierat tale est accidens, ergo ab illo erat inchoandum. Maior est vera; quia nulla alia ratione nostra cognitio incipit a sensu; nisi quia primo intelligimus, qirest appraehensum a sensu: sed contra est Arist. 7. Diuinorum. teri q. quo in loco a iubstantia est omnium primum tem
70쪽
POre,ratione:&natura,¬itia. Quae omnia ex se clara sunt: satisfacientes uero oppositae obiectioni, notin care oportebit quomodo nostra cognitio ortum
habeat a sensu quibus di lucidatis ex se erit insoluta obiectio in oppositum facta:Qua in re sciendum est in dissinitione accidentis,est semper substantiau hiti subiectum; attamen in dissinitione substantie non assiimitur id,quod est extra naturam suam: ut eo loco attestatur
Aueroes: exqdibus colligitur, quod iubstantia quoad praedicata communia a quibus trahitur cognitio consuriis , prior. appxehendatur ab intelleetii nostro quam ascidens: Propterea inquiebat Arist. quod dissinitio accidenniis supponit dissinitionem substantiae dc non e conuerso : Et per consequens, quod in intellectu nostro conceptus accidentis supponat conceptum substan- tis:& quando dixerat Arist. quod cori ει - sgnitio nostra ortum habet a sensu sic in i ri telligendus est: nempe quod res sensi-i