Ars medica seu Curandorum morborum, affectuumquè praeter naturam, qui corpus humanum affligunt accurata, absolutaquè methodus. Accessit Febrium curandarum exercitatio. ... Autore Demetrio Caneuario ..

발행: 1626년

분량: 360페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

a Isti eo quadantenus cecidisse eontingat, lacile tamen ex utili suem relicto. suo veluti pabulo, instaurentur ι Sed posito utilem humorem abundare, viresque inde validas existere, quod illius reliquum, post phlebotomia,

reparand is, sustinendisque eis apth iussiciat, omnino tunc magis, minus,vh, pro maiori, aut minori utilis succi copia, phlebotomia ipsa, una cum pharinam tolerabilis est . Caeterum vidum Phlebotomia requiritur, noni si ea, ut quod quaerimus assequamuri certis ex venis, & summo iuditio praeseribenda ei tit ita sane cum pharmacia desideratur, ea omnino talis instituenda est, quae sic sedi humorum vacuandorum congruat, utilluc suis pertingens viribus, & inibi expellentem facultate irritans, inde per proprios ductus eosdem humores sufficienter deturbet, &pellat. Duas quidem diximus esse vasorum corporis 1eries, quibus humor antecedens morbi causa, tanquam in sede residet, dc unde per pharmacum ille deturbandus est ι Et ex his primam, quae proprie per vomitum , 8c secessum generosε purgatur ἔ Deinde secundam, quae licet primae valde co- sentiens, ijsdem omnino vijs quibus illa abunde purgatur, 3c ipsa copio- sh onus suum deponat, proprie tamen per ureteras, nec non dc per uniuersi habitus poros, ab omni sorde mundificabitur. At pharmacum, quo per vias hasce illud quod peccat nos expurgare tentamus, duplex est; alterum videlicet, quod ideo purgat, quia vim expellentem ad vacuanda irritat ι 3c alterum, quod interea solum humores ita disponit, ut insimul ad ipsos eiiciendos naturam invitet, ut subinde facilis vacuatio succedat.

Prii num utique ea potissimum ratione per secessiam, aut vomitum, suum opus exercet, qua illud inimica qualitate quapiam, dc naturae molesta, Praeditum cum sit, quotiescunque vel assumptum, vel iniectu, vel aliqua-do etiam extrinsecus adhibitum, nostroque tandem receptum corpori, eousque detineatur, quousque naturalis inditi caloris ope teratur, aliove quouis modo exagitetur, ut ab eo necessario tenuior eius portio, vel saltem vapor erumpat, qui eadem mei qualitate praeditus cum suerit, MPer caecos, occultosque ductus quoquoversum estusus, palam suas in corpus vires exerceat, ut puta si in stomacho, vel intestinis, ipso quasi priorum valorii vestibulo, recipiatur, iam successione quam ter partem post partem ei consentientem, facultate expellentem longe, lateque irritet,& quasi stipitam excitet, insimulque humore iam diu praeter modum congestum, veluti quiescente, ita commoueat, ut tande una cum pharmacosia mpto, veluti noxium quid, illa a se deponat, forasque conuenientibus patentibus vijs eiiciat . Secundum vero ea ratione, ut plurimu , per enarratas vias, secunda praesertim vasa, euacuat, qua illa integris viribus, ad ipsos usque peccantes humores permeantia, vel attenuanti, detergentique qualitate valenter praedita cum fuerit, tum cratas illos suo loco contentos potenter attenuant, colli quantque, tum viscidos. ac in farctos omniquaque abstersunt, dc abluunt, ut consequenter viis corporis omni bus , ab extimis, in intimas partes usque, apertis, pereas quantumuis re conditas , i idem humores ita dispositi fluere apti sint, ut foras, virtutis secernentis beneficio, sensim, tractuque temporis tandem erumpant . Et quidem priora corporis vasa, primo descripto instrumento, belle purgatur, quoniam de posterioribus, hoc est secundis, non facile constat apud omnes, quando ea quamqua proprios habent ad euacuandum ductus, ut dictum est, ureteres nempe ,& uniuersae cutis poros, per quos illa Vniuersim costi mode onus suum deponunti attamen praeterea quatenus primis

valdὸ consentiunt, hactenus iuccessive per illa, M denique per secessum,

142쪽

ac vomitum generosh purgantur, adeo quod vijs hisce iam licet deeretis:

dubium tamen oriatur, per quas ex illis purgatio tentanda sit 1 Sed si purgandi occasionem ante omnia proposuerimus, si inquam caulam anteeedentem secundis vasis contentam, ante coniuncta ad abolendum mali augmentum, simulatque eius euitandum omne decubitum in coniuncta. generose evacuandam esse suppposuerimus; aperth constabit eam pha maco priori, irritanti ncmpe, per secessum praesertim, non autem alio medicamento inuitanti, per ureteres, aut uniuersis cutis polos, vacuanda esse i Quippe alias non unum sequeretur in conueniens ; quia primo, tunc humores antecedentis causae rationem habentes, sua adhuc urgentes copia, intcmpestiua sortasse extenuatione. colli quationeque ,-ex vasis ipsis , quibus quodammodo segregati continebantur, exturbatione , per peram confunderentur, atque huc illuc ve delati, per vias angustiores, in corporis habitum deducerentur, altius figerentur, nec, ex quo ducitis eorporis Omnes vacuationi illorum per id temporis inseruientes sunt impediti , facile dissiparentur , sed se potius dissiciliores evacuationi redderent , magno futuro semper aegrotantis detrimento . Insuper se cudo quia eum iann morbus sit in via, & causa antecedens ad coniunctam proficisca,tur,& potissimum si ita per euidentem fluxionem se habeat . Ideo tunc suspieandum, ne ipsa mei antecedens causa eorundem medicamentorum attenuantium, detergentium apperientiumque vi, iactata, & concitata, in coniunctam copio ius confluat, morbum deteriore , dificilioreque

reddat, quando id facilius euenturum videatur, quam quod desiderata, per proprios angustos ductus, illius generosa succedat cvacuatio a Atqui pharmacum primi ordinis, quod per secessum vim expellentem irritat, nihil usquam tale effecturum persuadebimur, per ipsum quandoquidem non irrita, sed Delix, citraque noxam succedat per secessiim euacuatio , quod apertis conspicuisque ductibus, generosior, breui tempore, ac unquam, illa sequatiar, quoniam illud virtute qua pollet, per partem post partem vi explicatum est in successione quadam, in omne corpu& quoquo

versum agens, proximam quidem partem irritat, dein vero consentientem illi ,& pro indito ad agendum robore, usque ad illam, quae humoris noxii antecedentis causae rationem habentis sedes est, etiam ii in minori. bus reconditis venis contineretur, eadem facultate perueniat, ita ut ab his necessario, humor, quisquis fuerit, in maiores, e ciuibus demum per iecur in intcstina, patenti via, facile, ac tuto, Geuoluatur ;Qiure nec tunc altius humor figitur , nec dissicilior fit, quin imo in violento expulsionis irritamento, ex caecis, occultisque ductibus, ab extremo quoque corporis, quod redundat perducitur in ve trem, quod nusquam, vijs aliis, alijsque medicamentis , promptius euenire citra noxam posis, credi par est. ' ε

143쪽

anificiose eadem antecedemis ea a euac tris fit metienti, expendi .

CAPUT OCTAVUM

QIll eum de humorum causae antecedentis morbi rati ε. habentium vacuationis specie ita decernendum videatur, -M AE aequum modo est, ut quid de quantitate eiusdem statuendum sit, deliberemus . Euacuatio quandoquidem apertis indilijsquamuis indicata, nullatenus tamen indefinitis celebranda est, sed quanta solum illa sat fuerit, εc citra insignem noxam tolerari, ac sustineri possit; QApph ut perpetuo sua praesentia morbus, dum vitae in

sidiatur, vires conuellit, ita etiam vacuatio si perperam morbo pellendo administretur, quasi praeter naturam quid, non parum roboris adimitane propterea iam amicium grauius affigatur, ea lege semper celebratura euacuatio metienda est, qua quidem noxius, & redundans dematur humor, viribus attamen quam fieri potest minimum oblaesis . Lex itaque haec, ex redundantis humoris quantitate, M sustinentis virtutis tolerantia , merito desumenda est, quoniam ut ob redundantiam euacuatio desideratur, ita pro virium robore illa tantummodo sustinetur . Ergo eu cuatione necessario magnam, aut paruam fore oportere, pro vacuandi humoris copia, & virium ipsarum consensu, praemittamus a Et ab eua euatione, quae chirurgica venarum reseratione, per phlebotomiam inquam , facienda est, sumpto principio, quanta, & quosque ea utilis, Ecproficua sutura sit, deinceps expendamus 3 Sanh autem ea cum antece dentem causam morbi, peccantem nempe humorem quemuis . tum scilicet utilem, tum inutilem, venis eongestum, unde causa morbi coniun. Eia seiretur, evacuet; utique primum quanta, pro humoris peccantis quantitate, indicetur ι demum ne tanta viribus toleretur, perpendendum est a Sed quantus exundans humor sit, qui tantam sui evacuationem inis dicat , cum sensibus non constet, mente Ialtem ex propriis causis, εc esse iis , euidenter satis coni jcitur i Ex causis euin iampridem cognitis, unde sue per se, siue per accidens, humor ipse vel multus, vel paucus, vel 'mediocris ducit originem 3 Ex effectis vero proprijs, ab ipsomet humo re magis, aut minus redundanti, manantibus, obseruatis, quemadmodum nos aIias, cum de causarum morbificara notitia loquetamur, abunde diximus . Vtcunque vero quantitas haec fuerit, proculdubio humoris multitudo ex se largam, &copiosam, mediocritas mediocrem, at paucitas paucam, aut nullam phlebotomiam expetit . Caeterum magnitudini huic praessius virium tolerantia modi in imponit, quare ne ipsi peccantis humoris copiae aequam toleraturae sint vires phlebotomiam, ex earun 'dem mei virium perpenso robore necessario deducitur . Atqui cum priodem ipso morbi principio causa antecedens depopuletur, ut quae postmo' dum coniuncta causa est, facilius dissipari ponit, perindeque non praesentes solum vires depopulatione exerceantur; verum futurae etiam multitas xiam operibus variis intercipiantur; profecto non tantum robur praesens ad tot erantiam metiendum, sed δc futurum necessario praenolcendum est ἔVires quandoquidem post phlebotomiam ita seruari pax videatur, ut M. P alia Disiligod by Corale

144쪽

alia adhibenda remedia ferre, & morbi longimini, atque iudicationi

sustinendae satis esse valeant, ut inquatri licet dum nos per phlebotomiam profligando malo recte institutam , in maioris comodi spem adducamur, intereaque viribus raptisper velimus: nolimus officere videamur, attamε dum prie sentibus, atque futuris illis ex aequo ipsa respondeat, leuiter admodum id eueniat, Δ breui spatio duret.quod paulo post natura, eo quod detractu fuerat instaurato, priores vires prompte recuperet . Velia enimvero quamqua ut humoris peccantis exundans copia , ob signoru demonstrantium obscuritatem, exquisite nequit intellui, ita neque robur viria, quo illius fuit inetur euacuatio, ob eoru quae parum contingunt diis itatem, adamussim assequi potest, nihilominus cuius certam habere scientiam non licet, potior saltem, verisimiliorque coniectura quaerenda est IAtque ut si de humoris peccantis copia quaestio fuerit, non dubitandum quin, sensu deficiente, via iam dicta, ex causis scilicet, & etactis, recte iusticiat i Ita si virium robur metiatur, utique vel praesentium illud, vel futurarum earum est ; Siquidε praesentium, qua ratione illud prae uestigetur , abundE alias explicauimus ι -od si suturarum illud idem suerit,

tunc vires primum examinabuntur quatenus praesentes, & conseruationi propriae incumbentes, ut longius deinceps sint conseruaturae, quia nempe opportunio operibus, bono pabulo, n est sangulais abundantiae fa uerint, vel adhuc fauere aptae natae sint, ut earum demum beneficio, Ie-quisitae instaurationi illae potenter vacaturae sint, pabulo enim instauiationi debito, bono videlicet sanguine ad conseruatione desiderato, abundanti, conseruatio ipsa logius perseuerat. Sed insuper boni sanguinis prς sentem copiam, ex qua dein tale futurum coniiciatur, cum sensus nota sentiat, mens saltem deducet ex causis, ex his scilicet, quae ad victum, pruicorporis habilitate, requiruntur i nec non & ex essessis, ex his inquam, quae habium corporis eucraticon, beneque nutritum exprimunt, de qui trusiam alibi diximus . Secundo vires aestimabuntur, quatenus a praeter

naturam, S praeterrationem contingentibus, unde tunc asticiuntur, in-

posterulabefactaturae sint ι Non enim haec suosbium principio vires co conculcant, sed& augmento mUis, ad statum usque, eas instingunt. tum quidem oppressione, tum dissolutione; quae quidem ut ex multis lia bent originem, ita ex multis etiam quando tensus lateant) mente concipiuntur quemadmodum iam qua arte concipienda, ubi de rerum praetererraturalium pernicie, interpraesagiendum, loquebamur, distincte docuimus ι Sed speciatim ex horum diuturnitate, & more, siquidem longius illis perdurantibus diutius vires labefactanturi atqui item more suo saeuius affigentibus, velentius vires infringuntur ; quare si quando ea de in .ceps deteriora sint futura, veri silinile est vires in posterum debiliores tua-1uras, non item si contra . Omnibu, his ergo ita examinatis, 5 utrinque validitatis, vel inualiditatis virium testibus in unum collectis,& inuice diligenter, non numero tantum, sed di praestantia, comparatis, consequenter quod queritur, hoc est quantum succi peccantis per phlebotomiam decenter vacuandum sit, ne in pernitioiam debilitatem, citra concessam instaurationem, vires tandem adductae concidant, apparebit. Nam, ut dicebamus, tum humoris copiae, tum virium robori, huius vacuationis magnitudo accommodari debet i Aut enim illa integra propO'nitur , M perfecte absoluta, quae omnino omnem antecedentem morbi causam ipsis collectam venis adimat; Aut non integra , neque persecta,

sed utilis ibium decernitur, quae cute medio is cum fuerit, talem morbi

caulam

145쪽

mulam maiori ex parte tollat, non autem omnem 3 Aut demum eousque exigua, deficientque decernitur, quae tantum o parum, vel etiaminimum auferat redundantiae; At ex his, quae rsecta , & absoluta quodammodo euacuatio est, ipsis viribus praesentibus, & in postem se uandis nunquam congruit, quoniam cum numor ante ens mali causa. ita sorsam bono misceatur sanguini, ut aperta vena, sic moderari opus nequeat, ut solum redundans, vel contaminatus foras erumpat, sed omnes qui in venis conditi humores sunt, aequabiliter essiuant, merito ne ver summam, persectimque phlebotomiam imperatam, quae omnε quasi succi peccantis copiam esset demolitura, simul atque semel nimia boni sanguinis quantitas educatur, unde posthac, deficienti virium pabulo. vires ipsae omnino deficianti vel intempestiuE, & alieno tempore, nos

aegrum nutrire creamur, hoc uno prudenti consilio operandum, nem

vena secta, ab exquisita sanguinis euacuatione abstinendum i Sed ut ob virium pra entium, & suturarum tutelam, exquisita haec euacuatio perinnitiosa est, ita ob earundem leuamen, vacuatio exigua inutilis est, εο --na; quando igitur mancha,&diminuta illa proponatur, merito praetermittenda erit, quoniam commodi nihil, incommodi vero, atque pertu bationis plurimum insert. Restat mediocris, quae sese semper utilis, Mlaudabilis est, quae non in indivisibili, sed incerta latitudine consistit, adeo quod modo peccantis humoris vacuandi causa , modo virium, tam Praesentiu , qua futuram seruandarum occasione, ea tum maior, ta minor utiliter celebratur 1 Si enim vires, & praesentes, & futurum, valetes, es. stantesque fuerint, fidenter tunc largior, pro humoris pellendi copia, Convenit euacuatio: minus validis parcior; prostratis nulla penitus; clam si humor tantus sit, cui supra vires longh maior congruat euacua. tio; utique vel paulo largior illa permittitur, quod non verendum Con. stantes vires aliquantisper imminuere, dum morbi sentina valenter exhauriatur, eae quippe deinceps quam facile, nullaque mora, recreentur δvel saltem cum tanta semel, 6c uniuersim neutiquam admittatur, ut qui vires minimhtolerent, saluberrimum consilium est, quod vitiosum est, Partite euacuare, ut viribus interim recreatis, atque resectis, reliquum euacuationis absoluatur . Idque in diuturnis mosis praestandum est, in quibus vel praesens caula antecedens multa sit, vel in posterum eade, qua-Mis ex praemissa diligenti euacuatione iam diminuta credatur, ob virium tamen multiplex impedimentum, etiam ex victus regimine optimo im- Perato augeatur vltro ,-crescat; In his enim utilissimum, de tutissima est, non simul, Ac semel tantum hoc enim praecipiti morbo conuenit, in quo conctatio semper anceps, & periculosa est, meritoque extrema, Msumna vacuatio statim desideratur γ sed partitis, & diebus interpositis,

saepius, ferentibus attamen viribus, vacuationem per phle tomiam celebrare . Quod si adhuc fortasse vires, ob debilitatem nimiam, similem euacuationem ferre nullo modo possint, utique ne nos morbum demere cupientes, cum eo, iugulatis viribus, aegrum de medio tollamus, tunc in

roborandis illis, confirmandisque, omne studium collocabimus, quippe si interea ipsas recreari, ac refici contingat, iam idonea adhibebitur phlebotomia a Sed quoties vires langueant, quaestione dignum est, non quid presilone, vesresolutione langueant, in omni quia euacuatione maximi reserar eas dissipatas ab oppressis internoscere; quoniam oppressae, ut puta onero prae se, per euacuqxiovem subleuarii desiderant, eandemque ideo facilius ferunt; dissipatae autem ne ulterius disiciuantur, S conci x, P a euacuatis.

146쪽

euaeuationem minus sufferunt, & si ubi eaedem ex Ions' oppressione de.

tentae, tales consequenter euaserint, ad maiorem dissislutionis occasionem abolendam, valentius vacuationem admittant ; Sed Npressas ipsas vires adistblutis agnoscere, alibi satis demonstratum est . Et de phlebotomiae quantitate sat sit, quam tandem si quis neque artis cognitione, neque longo rerum usu, neque prudenti, sinceroque mentis iuditio, ses tale definire crediderit, is potius infra subsistat, quam largius vacuet tia enim ad omnem morbi decursum, & totius curationis necessitatem , vires seruabuntur . Sed iam de quantitate alterius vacuationis uniuersa- Iis, qua antecedens causa morbi per initia demolitur , quae inquam per pharmacum celebratur, lemo erit . Ex quo etenim pharmacum ita naturae fauore indigeat, ut citra hunc, munus suum recte obire nullo modo possit, cum praeter certam quam summopere expetit virium tolerantiam, insuper 5 naturam ipsi irrj tanti cooeerare necessarium sit; ne illud erso interagendum naturam superet, aut 1uperetur ab ea, merito certam illius agnovisse mensuram operae pretium est ι Quare posito euacuationem per pharmacum esse tentandam, ut dicebamus, utique primum, quonam usque, seu quantum sit euacuandum, nobis praemeditandum est, ne si ultro quam par sit, id operis prosequatur, spiritus dissipentur, & maximo aegri damno, humidum substantincum colliquetur, subindeque conue latur corpus, & in graues aeger incidat cruciatus; vel si infra consistat, parum , aut nihil illius, quod cupimus, consequamur, agitemus quidem humorem, sed non educamus, proptereaque etiam aegrum in non leues molestias inducamus; Sane eousque vacuandum est, quousque peccas humor, qui antecedens cauta est, fuerit sussicienter expurgatus, dum nihil tamen, scii rarum, inde nocumenti viribus impendat; Atqui sum ciens expurgatio, velut in vacuationibus caeteris, ex praecognita peccantis humoris vacuandi copia, primum innotescit; quando ille si multus, rargam, & copiosam vacuationem exoptet, sin autem paucus, nullam, aut saltem breuem, veluti si mediocris existat, mediocrem, vel mediam tantummodo expetat; Et quamqua ipsa humoris vitiosii copia sciri ada mussim non potest , ut inde ex aequo illi evacuatio imperetur, ea tamen coniectura, ex alibi expressis inditiis, facile inuestigatur, quae satis,1urerque dirigit ad veritatem ; Et si semper, ut agatur tutius, melius infra sub istere censeariar, quam exquisite euacuare ἰ cum praesertim in causa antecedenti, ut plurimum, sat sit exuberantiam ipsam auferre, quippe si aliquid illius relinquatur, id deinceps commode a natura superetur, ocne in coniunctam causam mali ultro decumbat, commodE etiam cohibeatur . Verum enim vero secundo loco, an requisita haec euacuati nis quantitas sustineri possit a viribus, necessario etiam obseruandum est. posteaquam hoc ipsi im vacuationis opus, quod naturae imprimis ope a soluitur, nec apposite, nec tuto, citra virium euidentem tolerantiam,

Der pharmacum aggredi, & prosequi potest; Vt igitur res belle succedat,

haec illa tolerantia diligenter examinabitur, tum ijs potissimum notis, quibus, ut suo loco dictum est, uniuersim robur virium innotescit, tum praesertim quibus ventriculi, & intestinorum, cum reliquis vacuationi inseruientibus vasis, inditum robur exprimitur 3 Exprimitur enim ex ea trinsecus obseruatis effectis, qui dc totius, & partium earundem omnium munia consequuntur, quoniam si vires ubique valentes, & firmae extiterint, plane ut generosum pharmaci operantis impetum illae sustinere apteriatae sunt, ita quoties opus sit, euacuationem exactiun tentare licebit, at

147쪽

η imbeeillae, & languidae, aut quocunque vitio labefactatae e dem fuerint, alias omnino procedendum est 3 Et si ciam imbecillitas haec, vel ex Sublutione, vel ex Oppressione contingat, perinde ab utrovis illa ducat originem, ipsis operis exordio cognoscendum sit, quia si ex di Glutione fiat, minor omnino illius tolerantia sit, quam si ex oppressione fuerita

Ne ergo perperam, interuacuandum, laberactetur vires, quibus semper , non tam praesentibus, quam etiam futuris, ita prospicere opus est, ut ad. uersus malum, pro sanitate, ad extremu usque, dimicaturae vigeant, necessario attendendum, ut illis ubique humorum vacuandorum copiae co-

Pararis , vacuatianis opus desideratum aequε utrilque respondeat. Sed quoniam pharmacum idipsum instrumentum est, quo nos praeiante peccantis humoris demolitionem assequi tentamus, ut propositum fuit, hinc sit, ut non quodcunque sat sit, sed quod tantummodo iustis tum viribus ,

tum quantitate, & corpori. & humori purgando accommodatur ir mod-tiis enim pharmacum licet peccantem humorem omne indifferenter pel lere aptum sua natura sit, ex quo, ut dicebamus, pellente facultatem, sine disci imine, ad euacuandum quod inutile, excitet, & impellat, ex varia attamen tum aegrotantis conditione, tum humoris situ, S dii positione, sit. Vt non Omne pharmacum, quacunque vi praeditum, quantitateve indifferenti administratum, operi requisito satisfaciat i ctiamobrem praecaeteris ipsa aegri corporis erga pharmacum obedientia recognoscenda est; Dein humoris purgandi stus ι Et ultimo eiusdem humoris disposi.tio examinanda; Ex his etenim tribus, facilis, vel dissicilis pharmaci ope. ratio, desiderataque eius secundum vim mensura aestimatur . Porro aegri corporis obedientia ex sensti oritur, quoniam ille exquisitior, valentius. vehementiusque pharmacis irritatur, & promptius ideo vacuationi fauer; at s obtusior, &haebetior, segnius, & debilius . Sed vijs, ad sedem Peccantis humoris, ineptioribus se habentibus, necessario etiam imperfectius succedit opus, perfectius vero, illis aptioribus existentibus . Insia. Per humoris vacuandi conditio specianda est, & lane ex illius cosistentia, Miniarctu; quoniam si tenuis. fluidaque fuerit, non parum fauet eu rcuationi; at si crassa, lenta, viscidaque sit, Sc vasis adhaerens, omnino IN

here vacuationi aduersatur . Verum enim vero gri corporis vacuandi senius, ex constitutione eiusdem corporis, atque consuetudine coniicitur 3 Nam calida constitutio,& magis si sicca, quia actioni valdEsaueat, ideo vegetiores semper habet sensus, unde si huic accedat habitus tenuis, qui vel natura , vel victus ratione delicatior factus sit, utique ut ille ad agendum proptior, ita ad sentiendum paratior est; non item crassior,

ει quomolibet dulior factus est ; -mobrem hic aetatis potiuimum habenda etiam ratio est, quoniam per pueritiam, & iuuentutem tenuior Se- per est habitus, quam per aetatem consistentem ; de senio autem iam patet quod censendum; Dein crebris purgationibus assueti, pharmaco minus lacessuntur , minusque ita ab eo purgantur, insueti contra magis, co- suetudo enim familiaritatem, Zc familiaritas amicitiam parit, haec autem pharmaci irritamentum sentit minus, unde quae Iongo tempore consueta, etiam si deteriora, mini tamen infestant, insuetis, licet melioribus. Pliarmacu itaque si insuetu', cuni adhuc horridum nobis sua natura sit, ut saepe vel ipsius recordatio nos turbet, dc ad vacuandum stimulet, plurimum semper vacuationi faueti parum autem si consuetum, & familiare corpori aegrotanti fueriti Caeterum quod ad humoris situm, de corporis

vacuandi vias spostat, nulli dubium quod aptitudo, vel inepties, tumrcr se,

148쪽

Per is, tum per aecidens praesto est, per se inquam si firmum, densumque

-rpus sit, eius quoniam viscera, venae, viaeque omnes, sua natura, an-xustae sint, ut facile obstruantur, marctentur ve, atque non ita prompta Inde vacuatio expectetur ; ut conua ex molli, raro, dc laxo, quale delira torum hominum est, quia ex omni Parte pate i , ex eo ideo concitati humores prompte elabuntiar; per accIdens autem, Npraesertim ex ambien, tis constitutione, quae ex regione, anni tempore, Vel tempestate, an vacuationi laueat indicatur ; Etenim haec si liditatem, humiditatemque sapiat, Zc spi ret omnino semper laxat, aperit, dc lubridi demum omnes reddit vias, per quas Riices succedant vacuationes a at si frigiditatem, siccitatemque asterat, necessario corpus uniuersum densat, Δ astringit. gitque adeo, quod eius arctatis vijs, dissicilis admodum succedat euaeratio a Et sane magis cum humor ipst alte. reconditus ,-inter corporis anfractus, a vijs communibus valdc distans collocetur, non enim tunc itavridem irritanti pharmaco cςdit, quam si alias ille, aut in vijs itfis, aut ope has positias reperiatur . Sed post haec quod ad humoris classitiem, hisciditatem vE, aut quod ad tenuitatem, fluiditatemque spςct i, undo magis aut minus vacuationi ille obtemperans sit, profecto tum ex motu eius, tum Impetu patet, namquς humor qui crassus,-viscidus est, Ienth, & remisse agit, atqui fluidus, & tenuis, prompte, M valenter suos orofert etactus, dc utique magis si cum Gliditate, dc siccitate, qua si cum Distiditate, humidirateque agat . Quamobrςm cum pharmacorum variisnt gradus, puta quod alia potentissima sint, alia contra imbecilla, dc imeter haee ordine quodam alia medimia snt, merito euenit, ut pro vacua conis dissicultate, vel promptitudine, ex his congruum seligi debeat, Quod scilicet quantitate commoda, sui longo iam usu, cognita, & natum aegrotantis, ac humoris conditioni comparata, sussicienter de apposith, antecedentem mali causam demoliri aptum sit; quamquam ut caute suς- cedant omnia, ob macem debitae qWantitatis pbgrmaci coniecturam. tutius est semper infra subsstφre. quam summu illius, quod fortasse requi-xitur administrarφ; p sertim qVod pharmacum, ex acia quantumuis in, uentum diligentia, adbibitum, intra tamen iusti operis terminos co tinere in medici potestate non sit, quin puta interdum, pro sui,

humoris,aut corporis dispositione,aliter omnino, quam sit proposinam, agat. Vtcunque tamen sit semper iraedio- critatis ratio ita habenda pst, ut inde non inutilis,

dc noxia humorum purgandorum deturbatio soli im, sed omnino utilis, dc propit succedat evacuatio, quae sine da. bio, cognitis, de explorati

omnibus dictis, tuto

eueniet.

149쪽

quo arificiose stramis cause anteeetatis euacuatio praescribenda H.

E R v M opportunE semper haee prosequenda sunt, opportuniqvi ras quandoquidem id unumst, quod in recto, ac tuto admi- ω V m instrando remedio negotium facessere consueuerit ι Vt op PortunE ergo curatio per phlebotomiam ab hac enim nobis

inchoandus est sermo) celebretur, proprium, congruumqu*sibi tempus determinandum est, quo illa sto non frustretur fine s. Itaqu9 tunc illa opportunε celebrabitur, cum eam humorum e venis deturba dorum exundans copia indicabit; nec non etiam cum eandem vires irae. sentes, atque futurae toleraturae sint, adeo quod tunc opportunEdeside. rata euacuatio per phlebotomiam fiat, cum haec duo praesertim in unum apth consenserint. Si quod autem morbi tempus est. quo duo haec in una

conspirent, ipsiam maximh morbi principium est i Eo quan quide primum, causa antecedens, sta praesertim copia, vigeat, quoniam adhu illius expulsum, dissipatumve, nihil sit; &quod maxime facit, euacuaritioni tunc per phlebotomia, illa, dum in venis contineatur, proprie a commodatur; quippe ut plurimum tunc cruda sint omnia, nec dum innariti coquentis caloris vi sit perata, certisque vasbrum sedibus segregata , sed potius bonis, ac utilibus succis per uniuersam venarum seriem mixta, M, confuta sint, ut ob id aperta vena, ex ea promis E exeat etiam quod pec cat. Insupersecundo, eodem similiter tempore, vires firme sint. &co stantes, quia morbi saeuitie nondum labefactatae sint, quod nondum sae. Pius r et itum morbi impetum tulerint, perinde non admodum iis disii miles tint, quae pridem erant integra valetudine ἔ atque licet ex euacua tione, per id temporis, quod1modo labefactentur, attamen noxiorum'

humorum pondere deoneratae, facillime priorem statum adipiscuntur. quod per reliqua morbi tempora lacessitae, instaurationi propriae dissicile incumbant : Si quo igitur morbi tempore, ipso inime principio, atque si morbus praNeps fuerit quanto citius ι hora tamen, si fieri liceat, maioris quietis, qua scilicet aeger i eiu morbi minus affigitur, ne tunc per peram natura a resistentia retrahatur, aegerque ipse valentius affigatur,noc praesidii genus utile ,& opportunum est ι Hoc enim pacto quidquid morbi in posterum gignendum est, sublata antecedentis causae copia, qua quandocuque vigeat, per auctionem coniunctae, deterius semper malum tacit, prohiberi certum est, ut dein quod iam genitum, & procreatu est deposita quasi oneris multitudine, natura evincat, & profliget. At ob is

rationi minime aduersum est, quod tempore etiam augmenti, conuenim

phlebotomia celebretur, quandoquide non raro contingat, vigente huimoris peccantis copia, vires per initia phlebotomiam non sene, quoniatunc illae, licet constantes, impeditae tamen sortasse sint; vel quod spon-ὰ aliquid ab ipsis mei utiliter moliatur , a quo per phlebotomiae opusillae neutiquam distrahendae sunt i vel quod elidem potius alicunde violenter aliquid imponatur, ex quo ultro laborem non tolerent; nisi fortasse Phlebotomia tunc adauciistrata , illimet, quod sponte molitur, palam

150쪽

psam ciueret, aut illi, quod violenter imponitur, utiliter aduersaretitu iquo certe inu perperam vacuatio talis denegatur . inare positu per initia, propter impedimentum , nullo modo phlebotomia celebrari potuisse, nemini dubium quin, persistente humoris vacuandi copia, talis va-matio omnino per morbi augmentum imperanda sit; hoc uno salte exe-plo naturae, quae utili etiam proςedente tempore, ςxu rantem humorem Evenis per hemoragiam pellit, A sane id ex eo maximh tentandum. quod adhuc per augmentum morbi, vires quadantenus licet amictae . nodum v lde tamen diuturnitate morbi collapsae fuerint, sed adhuc persis ane, vigeantque satis, integritati propriae quodammodo se restitutura: In statu autem morbi, antecedentis causae morbi occasione, a pilleboto mi a necessario abstinendu est, quod tunc illa Zc inutilis, & noxia cense .

tur 3 Inutilis quide, ex quo humor antecedens morbi causa, tunc iam&mmum sui maleficii attigerit, nec ultro coniuncta causam augere, minuere vh, aptus natus sit, omnino ergo frustra eius tentaretur euacuatio, posteaquam ille negotium lacessit nullum , cuius occasione phlebotoismiam imperamus : Noxia autem ea semper futura est, ex quo tunc vires morbi vigore, & impetu lacessitae, per eam summopere labefactarentur; Insuper cum tune ineuincendo morbo, superandaque coniuncta causa, illae potissimu sint intentae, merito ne a stio auertantur munere, & in de terius morbus abeat, ab omni generoso praesidio abstinendum est, nisi quid fortasse de nouo contingens, vald Eque urgens, ex se illud omnino desiderarct 3 Etenim cum morte Issio sit tolerabilior, vacuatio ideo tuc, extremo quasi extremum, cum virium manifesto dispendio, etiam administratur, quod interdum potius remedium tentandum sit periculosum, quam permittendum, ut sine spe aeger intereat. Et haec etiam declinano te iam malo obseruanda sunt, nisi enim tunc nouum quid praeternaturam emergat, quod certam ob causam phlebotomia exoptet, sine dubio semeta dum Measione solum antecedentis causae phlebotomia imperetur inutilis ea, & pernitiosa est a Inutilis porro, quod antecedens causa tunc

Prorsus esse desierit, quae ulterius coniunctam causam augeat, foueat uc, quin imo experimento certi fimus, Coniuncta causam tunc naturae beneficio deuictam ita, superatamque esse, ut morbum ultro nullo modo illa seruaturast i Ergo decessare antecedentem necesse est, aqua coniuncta Hependet ι Vanum itaque opus tunc phlebotomia est, cum occasio usus illius penitus esse cessarit 3 Pemitiosum autem velimus, nolimus tunc etiam opus censendum, praesertim quod perea tepora bonum duntaxatilinguinem, reficiendo corpori destinatum, prauo succo relicto, euacua rei ι Iam enim humor qui peccabat, morbumque coniunctε faciebat,itaturae fauere, tunc superarus, & coctus cum sit, insimul a bono sensui. ne separatus, ad certasque ductum fores quasi transmissus, inde tandem liquando sponte, vel arte, expulsurus, non amplius ipsi sanguinis masse uniuersae confunditur, ut perinde reseratione venarum, per quam indis. serenter exit, quod tota massa continetur, foras ille cum sanguine fluere aptias sit 3 Itaque riinc phlebotomia imperata , inutili humore relicto. quod utile solum est, maximo aegri damno, foras educeret. Huic vero a eedit deterius quid, namque humoribus sic se habentibus, si phlebotomia celebrareriir, agitatione fortasse quadam, inutile, quod vi naturaec'nfectum, superatu inque est, S a bono secretum, iterum ipsi no per

misceretur, hoc inquiraret, omnia confunderet, naturaeque moliti nem

simam interpellaret. Sed ut euamatio, quam Pgrphai cum, adue

SEARCH

MENU NAVIGATION