장음표시 사용
161쪽
nea obseriremra Etenim inprimis robur illi , quod tamen usitatiust
tercurandum creditum est , virtuti comparandum i quoniam ex multis narcoticis minime quodvis recipiendum videatur, feci quod familiarius.¬ius, posteaquam talia periculi plena Gedantur,&sint omnia ι Subindeque in decernenda mensura. melius semper sit, infra subsistere, quam summum, quod possit, administrares Insuper autem Nportundadministratur per id ibium temporis, quo Goris impetus potissimum v geat, nec revulsioni ille satis cesserit; urget autem per morbi initia, quare & tunc utiliter illud conuenit, S nisi quid obsit) e xibendii, Sed quod
yraecedens reuulso, quae praesertim vacuat, 'liciore, certioremque ipsi semper exitum paret, ut pote humoris fluetis copia mag na ex parte sublata, diminutaque ; Ideo post revulsionem illud iure praescribetur, ut Ioco eius, sepe quod refrigerat, & subastringit, praescribi, intus, vel extra, pro necessitate consueuit. Reuulsioni, Sedationique , iure merito annectitur occasionis fluoris interceptio, abolitio vh, quia licet ab ipsa reuulsione cdum nihil obsit inchoanda curatio sit , denique ad sedatione, si suetit opus, transeundum, interea tamen ipsa fluoris occaso non negligenda , sed quatenus fuerit concessum , intercipienda abolendaque ;Quare posito occasionem esse tum ex sunte mandanti, tum ex Parte reci. Penti, tum demum ex humore mandato ι Sane huic tum operibus, tum instrumentis, seruata qualitate, quantitate, M opportunitate, occurren
dum est a Atque primum si occasio fuerit humoris malitia, puta quod ille , post multitudinem, peccet tenuitate, ob quam, vel cum frigidus elis sit, suo solum pondere grauis, infernas partes petat, permeatque ad partem affectam viseue; aut potius cum calidus, & acris existat, ad quocumque fluendum,nat maxime promptus, tunc sine dubio incrassare hum res hos primum opus est; veru tamen adhuc refrigerare, si calidi, & acres fuerint, ut calor, & acrimonia, quae fluoris causa est, obtundatur ι cale. facere autem, si frigidi, ut minori ponderositate donentur; Ita enim primum humoris suo vitio fluentis impetus, contrariis operibus intercipitur, atque hac ratione etiam, frequentissima cumulatio ex fluxione deficit . At si fluoris occasio penes partem quampiam mandantem extet, necessa rio tunc occasio haee speciatim, amouenda, ea tamen perpetuo seruata lege, qua longa est obseruatione decretum non in omni morbo reuulsonem ex arte imperare oportere, quando saepe contingat, aegrum, ex parte ad partem fluente humore, valde subleuari, quia λrtasse humor, quicunque sit, ex nobiliori loco, in ignobilem, vel etiam in proprium emu-etorium, transferatur, ubi morbum excitari nouum melius est, quam deterius malum nobiliori loco fieri, vel conseruari s Amouebitur itaque occasio haec, quoties eidem mei praecognitae proprium contrarium exarte administretur a Veluti si ob partis praesentem repletione, quae sua quatile , vel qualitate illi molesta lit, fluxio fiat, quamprimum, si liceat, repletio sitfacienter auferenda, & qualitas item reprimenda ; Et fine quoque ibidem partis mandantis cumulatio , per congestiouein f nuxiomem vh, facta sit, diligenter ex pendendum, ut dum uni consultu si malo, alteri simul. semelque, ut in multiplici malo fit, sine aegri damno, consulamus . Vltimo aute, Duxio , ob partis recipietis vitium aliqu'da excitetur; quanto citius vitium illud suo contrario aboledum est a Vitia veto hoc multiplex esse potest, sed uniuersim deprauata constitutio est, quae utique licet tam diitimi laribus , quam similaribus partibus accidat, Propius tamen in partibus similaribus, ob perturbatam tempera meti sym-R a metriam,
162쪽
met iam, consistit, utcunque tamen sit, tum intemperies ipsa, si aderit,
idoneis remediis, vel mani 1ellis, vela toto temperamento alterantibus,
sinendanda est ; tu ubi quoque vitiu inconstitutione dissimilari suerit, o puta quoniam vasa patentiora sint, Mad recipiendu artiora ir astringenti-Du. vii Ingenijs est operae pretium 3 Sed in honi usu, sumi semper adhibenda prudentia ei ne quod iam fortasse defluxu parte continetur, iblud si praesertim cramus, viscidiusque sit in altius figatur, & rebelle nimis suadat; Etenim parti aliquando in farctu illud cum si, ut post intem p
xjς, tolutionem suoque continui, per distensione, moliatur, atque do iorem, ideo astringentia tunc euitanda,& laxantia, anodina, dolorem quo lenientia administranda sunt; Veluti tunc etiam merito faciendu, sum a nobili parte, in ipsa mignobilem humor defluat, tunc quippe laxata xibus , quibus pars ignobilis ad recipiendu promptior fiat, uti necesse est..immola re etiam attrahentibus, tum actu tu potestate t si vires ferant partis conditio admisserit stilicitanda collectio est , ut inquam abscessus.
qui utilis elisuturus, generosius adueniat; Seruata aute in omnibus qua it is, quae oreri perficiendo a prime congruat, quae sane quam qua dim-cile decernitur, prudenter tamen operanti, obteruantique operis nece Gsitate. ω virium robur, satis erit conspicua ι Demu orycrtuine, suCque ordine , adhibenda sunt haec, nepe per initia morbi, quibus occasio, te cauta fluxionis humorum maxime viget, repetendaque per augmentum. d statum v sinite, quo sane occasio quaelibet susticienter reprimaturi dei noceps enim licebit coniunctae causae per fluxione iam factae, Δ morbum teruanti, audacter obuiam ire , Sequitur cumulatio, quae ser conge iij onest, quae utiquae ctiam ex propriis, ut dictum est , oritui causs. quas , ut congestio ipsas unditus cesset , diligenter intercipereoIus est ; Principio ero lcmper omnis corporis uniuersi repletio si aderit) neccsario, validis ingeni js , pharmacia inquam, vel phlebotomia, est abolenda , saltern ut totu omni humoru copia destituatur, adeo quod in eo quodare odo na-xura reddatur auara, nec ut olim, sic in praesentia, amictae Iarti suppedistet, alimςnti vice, humorum copiam, ex qua vitio ipsa congestio auseatur ι Quod si , ob variam per ea lepora, aegrotantis conditionem, saepe fortasse phlebotomia. dc lare rharmacia utilis magis aestimetur, illud utique ex his, quod magis congruum, dc pro opI ortunitate proficuum, quo utem debita euacuationis desideratae mensura haberi facile possit, illud inquam potissimum adhibendum erit. Caeterum si congestionis occasio, Fartis langor suerit; quoniam porro constitutio eius similaris, dissimit, is ve, deprauata sit, merito ea, ut dictum est, appositis auxiliis, si liceat, quanto citius tuae restituenda integritati; Atqui si congestionis causa, humoris suppeditati vitium fuerit, quantitas nempe, qualitas ve, prose oo tunc ex arte cςnsebitur factum, si vel iampride uniuersi tentata euacuatione, quantitati dein in parte peccanti, nos seo instrumento, quod rarti congruat talem modum posuerimus, qualis exundantiae ipsi ita sabiem retrondeat, ut quod reliquum fuerit, id regimine victus recto, δέ medicamentis alterantibus contrari js, omni praua qualitate emendatum, ianitati cedat i Verum quod ex his multa ad coniunctam morbi causam dissipandam spectare videntur, quae t ne singula a nobis deinceps examis
nanda sunt, ea ideo, ut ordine recto, omnia intercurandum requisita apposite prosequantur, quatenus huic 2roposito operi necessaria sunt, M'tendenda erunt.
163쪽
iam morbum facit, cum tum sponte, tum arte , optimδ
ήissipetur , merito de spontaneo opere, priori loco tractatur , qualitas desiderata illius, m
ruantitas, γ' opportunitas indicatur.
M Hi autem causae coniunctae augmento per antecedentis deis Se m molitionem, pro posse, sublato, reliquum est, ut quod cau4. M M M sae coniunctae factum est,& morbum seru t, omnino extirpg-tur, ut insimul omni facto morbo sublato, sanitas amissa prς-
stosti Extirpatur autem tum 1 ponte, tum arte, seu medica menti ope ; Sponth sane plerunque, dum natura adeo supra morbum , morbi via ausam, viribus polleat, ut praevio quocuque, quia eaPςratura sufficienter celebrato, valeat demu tu morbum tu quod morbu ciebat, foras, manifeste viis consuetis .e Uelle rei aut in leti sibiliter taltem lensim dissipare; hoc licet contingens sit, quoniam raro qu Peccat humor ea quantitate vigeat qua duntaxat intensibiliter diis pati olummode possit sed ut plurimum tantus sit, quantus, se uincatur non nisi inani e I bcxpellatur; Et si etiam id raro cueniat, quoniam per natura cum morbo monomachiam, quamquam tandem morbus ibi erat uS, , euicta causa.. iam v ctus ille apparet; interea tamen defatigata adeo, afflictaque eadem natura superstes est, quod domitum licet humorem, morbi nempe cau- sunt illa reddidisse videatur, attamen ultro sola ipsum totum demoliri, Prorsusque diispare, nullo modo postir, atque tunc ne repressus fortasso morbus, aliam vε etiam adeptus speciem, recurrat, humore scilicet de. nuo, unde ille habebat originem . recrudescente, aeger, ad perfecta. curatione adipiscendam, eget artis ore, qua omnis coniuncta n Dibi causa. Profligetur penitusque depNuletur 3 Verum enim vero dum aliquado. vel uno roboris virium beneficio. eueniat, ut sponte id bellu succedat. iam eo casu, ut rationabile factum aettimetur. tum qualitas adamussit conueniens, tum suffciens quantitas.tum demum os Ioitunitas expetita . in opere sponte facto recognoscenda est . Ergo ne i ponte aggressum opus huius sit conditionis, principio obseruabit medicus; quoniam si tale omnino fuerit, nunquam mouebit ille quidquam nec innovabit, sed totum ipsi naturae committet, ne fortassh medicamentis illa distracta, ab incepto munere deturbetur a vel idem ubi perfecerit, perscram affiga. tur ι Contra autem se se geret medicus, si vel opus nullum, et licet inceptum videatur, illud nihilominus in via deficiat, diminuteque prole- quatur, tunc enim ille, appositis irritamentis idem abica luet, otque ne quidquam reliquum siti unde recurrat affectus caute persciet . In primis vero quod sponte fit demolitionis opus, debitam obtinet qualitatem, cum per ipsum talia expurgentur, qualia omnino expurganda sunt qualia inquam morbum fecisse aestimabantur; Talia autem esse, qualia oportet , si ea pridem sensibus observentur, non est quod praeterea dubium sit 3 verum quando pelli quidem aliquid constet . an tamen id quoniam for tesse Praevia: ctionis Occasione, exquisiti, si criquc peccantis humo ris alie
164쪽
eis aspectum amisseristin tale, quale desideramus, aestimandum sit, dubi 'tio eit; tunc vltro ira per vias idoneas illud, Sc toleranter. & cuia aegri Ieuamine pellatur, attendendum est : Namque per vias idoneas, Vt magis apta huiuimodi vacuatio est, ita per eas talis, qualis expetitur, credi vilior est futura ; Sed accedente aegri tolerantia, leuam ineque, certum, euidentissimum est optatae qualitatis argumentum . Est porro aegri tolerantia , aperta quaedana virium aegri firmitudo, & sine labore vigor, qui non nisi concoctis, & domitis alias morbum facientibus succis, eoru eua Cirationem pςrmittat . Leuamen autem est, successiua ipsa, ea oue stabi- Iis , deficiente morbo, aegrotantis iubleuatio, quae palam ad sublatum jP- sum efiiciens proximum morbi principium, in eo sequitur necessario . Quare in hoc potissimum coniunctae causae demolitio, differt ab illa antecedentis, quoniam illa antecedentis, toleranter solum dum paratus, at 'que dispositus humor fuerit in celebretur, eo quia duntaxat magnam augmmenti morbi occasionem tollat; tollit nempe proximς efficientis morbi causae fomitem ; haec vero, scilicet coniunctae, ut proximum ipsum morbi Principium tollit, a quo viget, statque ipse morbus, vel neutra salte cgri conditio perseuerat, ita sane ad ipsam fit manifestum aegri leuamen, nisi tortasse antecedens, S coniuncta, seu proxima morbi caula, in unum, unamque sedem conueniant, tunc enim possibile esse videtur, simul, semelque, toleranter utramque eximi causam, cum aperto aegri levamine. viae autem euacuationi idoneae sunt, quae sedi peccantis humoris causae morbi proximae rationem habentis propius accedunt, illique, ut sae Pius dictum est, euideter consentiunt; quatenus ergo per has, etiacuatio Isis te fit, eatenus illa, ut per idoneas vias celebratur, ita talis qualis expetitur, ut plurimum, est; nisi forsam illa insensibiliter, per insensibilem resolutionem, digestionem ve, vijs latentibus, facta centeatur . Sed cΟ- iunctae causae, hoc est humoris coniunctae causae rationem habentis, sedes
multiplex est, varia, quando humor hic non vas s corporis communi hus solum, verum aduc quibus vis omnium partium corporis eiusdem re ceptaculis contineatur; atque ita non illius solum per secessum, rorsudores,&per urinam, per vias nempe corpori uniuerso, vasisque Omni-hus eius indiffrrentcraccommodatas, utiliter expectanda euacuatio est Ised ultro alijs etia modis non paucis, per determinatosque ductus alios, certis scilicet partium corporis receptaculis maxime cogruos, euacuatio,
quae salubris, sponte desideratur meritoque non omni, sed certo morbo cuique commoda; at evacuatio haec qualis cuique sit propria, hic docere non licet. Quat tali autem necessario annectenda quantitas est, quae quamuis ex praeposita peccantis humoris copia, siue alias euidentibus novis manifesta, facilE coni j ciatur; adhuc tamen penes eandem exeuntem, virium tolerantiae in aegro comparatam, an utilis, vel inutilis sit futura aestimanda est 3 Etenim copiosa euacuatio, quae omnem morbi matcriademat, per se utilis, Mapposita est, minus autem talis, quae mediocris, M longh minus, quae manca, & diminuta est ι nihilominus copiosa, quae rapida,&repentina tota simul facta videatur, quoniam non toleratur, sed magnum semper viribus inferat detrimentum, ita ut licet tale, quale morbum faciebat ,& insuper illud opportune expellat, ob detrimentum rame ex impetu illa tu viribus, nunqua salubris censenda, nisi sortasse adhuc restaurationi locus concedatur ; Veluti etiam vacuatio, quae diminuta, & manca est, semper illaudabilis est, & certo magis si leuia suerit,
quaa rex se operi desigerato minimentisiactura su ι Verum quoties tum
165쪽
vacutionis sponte factae magnitudo, tum impetus mediocris existat, licet Ogna peccantis humoris copia urgeat, dum saltem per eam repetitis vicibus, non lente, sed mediocri quodam impetu, quod peccat, evacue tur , utique semper rationi consentanea illa censebitur; Itaque hae
consideratione, assiuentes,&impetuos as euacuationes nunquam iuua-himus,&praesertim si viribus comparatae, illis futurae molestae nimis nobis apparuerint; cohibebimus quinimo, si iam acturales sint, ut viribus yenhcadentibus, aegrum ingrauius detrimentum ma ducturae credantur scohibebibus vero magis, aut minus, quato plura, vel pauciora eua euationem damnabunt; Et si inter cohibendum, moderate semper incedere sit opus, nec inquam repentim, nec conatu vehementi, ne foras sponte erumpens humor, a suo cursu violenter nimis interceptus, alio feratur, magno aegri detrimento ; Diminute autem tentatas euacuationes, si quae illis pro qualitate congruunt iure attestentur omnia , merito iuuabimus semper, quod porro tales, quamquam non integrae, tamen semper utiles sunt, idest in exoptatas perfectas necessario icrmmaturae. At quod saepe contingat non unam,i sed plures sponte, A sere simul tentari peccantis humoris euacuationes, quae sine dubio omnes, pro conditione humoris, sedisque, non inutiles censeri possiant, artamen ex quo diminutae, imPerfectaeque sunt omnes, ut nequaquam per se solae, leua-do aegro sat esse valeant, hinc merito oritur difficultas, quae a m ex his,
Praediis, ex arte solicitanda, perficienda ve sit; Sed dissicultati satisfit,
si dicamus, ex vacuation ibus his eam semper alijs esse praeferendam, quae tum per vias nugis idoneas, peccantique numori commodius responde. tes, iam caeperit, tum quae generosior, promptiorque apparuerit, qua minquam interea semper ei virium tolerantia, cum manifesis levamine, adiungenda videatur, cuius fauore, ac beneficio solum, calpta expetenda est . -cunque autem, etiam mediocris, sponte facta vacuatio, ctiam si peccantem humorem foras eduxerit, nunquam Omnino Vtilis, nunquaapposita omnino censebitur, nisi opportune contingat; opportune vexo continget, quando quidem ea , vel partium multarum peccantis humoris , vel demum reliquarum omnium, perindeque totius, omni desiderata coctione peracta, tum scilicet propria, tum impropria, celebrabitur a Vnde non per manifestam duntaxat morbi declinationem id ipsum utile opus expectabitur, verum etiam lolim ante eam ι Et si quia per declinationem fit, ut poth quod tempore iam peractae omnis coctionis eueniat, id verE integrum ,& praeceteris lauciabile censoriar a Etenim per morbi, atque naturae monomachiam, non totus simul qui peccat humor, morbumque facit, a natura semper vincitur, &, dum morbus salubris sit, coctionis beneficio superatur, ut euidentissimviri est, sed ut plurimum sensim,& per partes, si praesertim illius masna copia fuerit, quae dc coctioni renitens, viribus manifesth impar fili Quamobrem neque semper simul totus &, unica ridici rur expulsione demolitur, qyae immo raro contingens est, & nisi, ut diximus, sedato imperii fiat, suspecta videtur, sed ut plurimum per partes expellitur ; Ideo quod tunc denique opportune, vacuatio humoris musae coniunctae rationem habentis, sponte facta est, cum desideratae coctionis coniectura evidens praecesseritatuncque etiam, nec alias, ea ex arte permittenda, solicitanda ve, cum no alias tuta,&salubris censeatur i Caeterum quae nam, & quando ea ipsa
solum permittenda, aut ultro etiam solicitanda sit, fortasse aliquis expinsteret uehule proculdubio respondemiiun, per certam morbi declinatio
166쪽
Rem, sponthinchoatam, nec nisi Iense prosequutam. vamationem ne cessario solicitandam, quia per omnimodam morbi depression em, e Paemnibus modis humoremesse, atque perinde absolutae expulsionimodatum, credibilE videatur 1 ante declinationem vero inchoatam, ocrentam, permittendam solum, praesertim si cum tolerantia caeperit qui una tolerantia sit iam praesentis ceptae coctionis aperta Coniecium, uaeuidem humor crudus semper si interuacuandum infensus, minimem tem si cinus : Sed qua arte, quibusque ingeniis, & quomodo admirastratis, id facere fit concessum, uniuersim sanE hic docere non licet, qu- commune quidpiam euacuationibus omnibus minune habeatur; oc det sponte facta cause coniunctis vacuatione satis.
minime ponte depulsum, disjatum ete furrit,
vatibus demum artis operuus , cy' instruis motis illud penitus destruatur , patim dimonstratur.
8 res eum iri se habeat, ut nemph spontE cGi P mo ανδε hi causa tota sublata, nullo interea actibito artis auxilio, Per A secta morbi sanatio adsit, nulla creth ulteriori egemus armope, attamen quod id raro contingens est, merito 't plura
mum ad artem Medicam confugere, appositaque 1uiu adni here remedia, optimum,& necessarium est; Et quamquam prae Texis unum, illudque potissimum victus regimen secundum rationem Inltam tum, videatur, quo inquam uno fouentibus tamen remediis quibus vis interim non neglestis γ quasi potenti artis ingenio, virtus per se curatio 'ioptatae sito in his praesertim, quibus remediorum multorum arte para torum usus parum tutus esse censetur, nihilominus alias curationem ag gredi magis commune est, Ec euacuantibuspraesertim praesidiis ad caulam morbi coniunctam abolendam uti oportet. Quare ut in caeteriS medicae artis operibus, de instrumentis administrandis, ex via est, delcctum adei se qualitatis, quantiistis, & opportunitatis, ita etiam nunc, hoc ipio Vi delicet opere, suis instrumentis prosequendo, idem veniet ObIeruandia. Atque quantum ad qualitatem spectat, non dubitandum, quin tumam ficiosa causis coniunctae euacuatio, tum eiusdemirocurandae instrumen eum, qualitatis multiplicis .atque diuersae sit. postea quam vel una sedis, qua humor in empore residet, occasione, compertum est, aegrum non Gmnem euacuationis formam, nec omne euaeuandi instrumentum com modi admittere ι Etenim humor coniuncta morbi causa, aut communi hus totius emporis vias, vel inquam ipso mesenterio. reliquisque ad: 'centibus sedibus; aut etiam torienere venoso, vialias explicatum est .
eontinetur, ut inibi etiam fortasse spermixto quasi quod actu morbi ις est, illi quod potentia tala erat antecedens causa stabat; aut demum va sis cuiumue partis propriis, quae inquam partibus singulis indita, P p in Mimn vlibus uuiant,&mnumnibus transivisi collocatur. insere
167쪽
quamquam eorpus uniuersum misiomniquaque consentiens partibus, non paucas habet patentes ad euacuandum vias, per quas liceat, &t rius, εἴ partium, ad minimam earum usque, vacuationem e pectare, nihilominus una nunquam eademque est, totius, ac partium, artificiosa, eaque exacta euacuandi ratio, nec unum & idem cuiuis euacuationi bene seruit instrumentum ; Et licet generosh communibus vasis totius expur Satis , consequenter ex partibus singulis aliquid educatur, idem attamen proprijs, priuatisque vijs, procuratum, quidquid in eis continebatur, euidentius dissipatur, quod perinde non omnibus, sed accommodatis instrumentis, concessiim est 3 Sunt enim plura ad communia Vasa euacu da instrumenta, & a d particulares evacuationes celebrandas, & plura, valde diuersa sunt, quia ex his aliqua citra naturae opem usui serviant, ocaliqua quamuis naturae aegeant auxilio, per se tamen plurimum oterantur, ut&sunt aliqua, quae ad solam naturam opus molituram excitanda valde sitiat profutura ; Omnia haec tamen, atque singula, vsiam adeo habent varium, quod non nisi habita ratione tedis, qua humor demoliendus residet, quae congruunt, speciatim decerni valeant. Itaque posito causam morbi coniunctam quibusvis communibus uniuersi corporis vasis contineri de euacuatione etenim ab his primum habendus sermo est utique cum eam iampride coctione deuictam domitamque, vada mussims iam euacuandam esse intentio siti per phlebotomia vero haec enim primum euacuandarum venaru instrumentum est ) nusquam unus solitariusque humor, sed indiscriminatim quilibet, qui venis contineatur, videlicet utilis, de inutilis, foras erumpat, per phlebotomiam utique, morbi coniuncta causa in venis rcsidens, non tentanda, praesertim quod adlatam eam sanguini mixta demolienjam, delectus est necessarius, qui noartis, sed naturae proprius est; Q Dre per phlebotomia, velimus, nolimus bonus etia sanguis, dum ille ad instauratione summopere expetitur , perpera, & magno aegri detrimento foras exiret, immo saepius honus ipse sanguis tunc foras solus erumperet, inutilibus luccis omnibus intus omnino relictis , iure per phlebotomia, causae coniunctae in venis maioribus corporis existentis, ut dictum cst, vacuatio non aggredienda a Quod si plerunque a natura, apertis venis, suo iuditio, sponte sanguine exeunte , aeger persccthsan enar; hoc certe fit, quoniam per delectu tota eum sanguine causa coniuncta exit, hic auteaelectus a nobis in thlebotomia ha beri nulla arte potest . Atqui si in mesenterio, de illi adiacentibus uafis morbi coniuncta causa sede habuerit, certum est inde eam per unam phlebotomiam extirpari non posse, illuc quoniam suis viribus phlebotomia non perueniat; & licet fortam ex venis in sede id sponte succedat aliqua-
do, per delectum tamen requisitum non operaturata. Quare pharmacia, huic prosequendo operi, proprium instrumentu est, quippe uniuersim ex comunibus quibusque vatis, ea viribus suis, educere quod peccabat, apta nata sit 3 immo cum naturam opitulante expetat , delectum peccantis humoris habet annexum. Nomine autem pharmaci veniunt nunc quae cunisque vim deturbandi humores e corpore possident, siue per secessum, Vomituque, siue per sudores uniuersos, siue per ureteres cum urina , detur. batio ipia sati tot etenim vijs potissimum, ut sponth in omnibus hominibus , saepe, dc utiliter, causae coniunctae, ex valis dictis, euacuatio fit ita ex arte, certis mcdicamentis naturam irritantibus, illi ve alias quomodolibet euacuanti opem serentibus, eadem vacuatio, ut plurimum , necessario procuranda . De his itaque singulis agendum in nobis, atque ab
168쪽
instrumento , euacuationeque per ipsum facta. quae vasa eadem per seces
sum exhaurit, ordiendum, ab eo porro, & ab ea, quae ut caeteris generosior, ita corpori toto communissima est; in secessum quonia uniuersi corporis viae omnes terminantur , quibus exciernentitii humores omnis generis, qui morbi coniuncta causa fuerint, ex corpore toto, expedite foras erumpunt, & quidem per pharmacum, opitulante natura ut alias ea plicatum est j cui inquam pharii aco, cum piaua vis quaedam, Peneq.ue V e nesca, naturae prorsus aduersa, indita sit, necessario dum illud amimpia nostri caloris beneficio conficiatur, ex ipλmet eadem erumpit, vis etquc adeo, quod merito facultas expultrix, velit, nolit, in oblatum sibi noxium , maleficum ve, excitata, insurgat, illudque ne fortasset longiusser sistens laederet, soras expellat, quo impetu euenit, ut quidquid ultro frς-
ternaturam, di inutile, expulsioni paratum, vasis comunibus contanca
tur, idem sint ut, semel oue, per id temporis, expellatur, indeque fat. malorum.&excrementitiorum humorvonantu, indifferenter, qui Clinaeoniuncta morbi caula fuerant, perfecta purgatio, Zc sane hactenus ex toto , eiusque partibus , quatenus salieni illae ipsi toto consentiunt, quod tu patentibus, tum cultis ductibus fieri contingit; dum tamen ibidem facultas expultrix excitetur, quod illuc per pharmaci vim perueniat irrita 'mentum; quod insuper dc moliendo liu mori stilliciat, quia pharmacum debile . in propinquo duntaxat, inque facile labiles humores oreretur. validum vero etiam in longinquos ,& renitentes luccos i mrctum laciat IQirale itaque pharmacum apposite conueniat, ex sede humoris, Sc conditione eiusdem , apth colligitur i posteaquam sedes vijs comunibus proxima leuius illud requirat, sedes vero, quae ab his longius distat, validius idem, & fortius expetat Dein humor qui crassius, viscidusque sua natu ra est, ille etiam pharmacum potentius quaerat, minus tale autcm, si tril mortenuior,&vacuationi commodior censeatur ; Quare in coniuncta
morbi causa per pharmacum expurganda, delectus huismodi semper habendus erit . Ad haec autem ex earum vacuationum numero, quae&pe se,&euidenter communia vasa exhauriunt, est ea, quam dicimus suda tionem , quae prauos quosvis succos nostro contentos corpori, calore Ia pridem colliquatos, tenuesque, ac vere fluxiles redditos, ut sponte, ita arte , vel una omnium corporis ductu u, spiraculorumque omnium eiusdem laxitate praeuia, opitulante natura, foras extrudit, adeo quod nihil saeph sudatione generosius, corpori uniuersis, cachochimia repleto , ex.
purgando, euenire posse videatur a Namque corpore bene disposito. illius scilicet laxatis, apertisque spiraculis omnibus hoc solis aliquando frictionibus, quasi calefacienti motu, per corporis summa confectis, presto est. & si largius valde, post omne externum, internum vi sublatum impedimentu , uno ambienti calidiore, vel quidem solo, vel per balneuprocurato, eueniat, eo quoniam non solum lumma cutis tota rate uit,
sed praeterea aliam calore quomodolibet intro insinuato, in omniaque diffuso, corpus uniuersum haud mediocriter reseratur, laxaturque tunius caloris innati beneficio, humores quamqua reconditi incalescunt. atenuanturque, ac ad coliquescunt, quod demum sponth, quasi ros, soras per summam cutim abunde erumpat; Ita ad meliorem, copiosioremque sudationem excitandam, internum saltem medicamelum, pro morbi conditione, administratur, quod percuncta meabile, non actuali caliditate solum, qua praeditum, sed& virtuali, aliisque demum alterantibus , detergentibus inquam, & aperientibus viribus, succos omnes qua
169쪽
tumuis erassos, in abditoque reconditos, attingens, coliquefaciat, extenuetque, unde& quam facile hi digerantur, & secunda natura , perpa tentes iam vias, poros nempe totius apertos, foras aptillime effluant . Caeterum quibus in morbis, quale speciatim medicamentum huic operi commodum, necessariumque sit futurum, non humoris morbum facientis conditio situm, eiulaue sedes ostendunt, verum praeterea magis ipsa morbi species, eiushue causae demoliendae non repugnantia, accedenteque aegrotantis propensione, docet a Quando licet humor talis sit, qualis sudore dissipari per se valeat somnis utique humor, qui excremetitius est, sudore vacuari aptus est atque sedes eius inibi censeatur, unde per sudorem ille deturbari optime possit, vasis enim primis exceptis, communia reliqua sudori propriε sunt commoda) attamen nisi speciatim morbo sudorisca congruant, difficile opus assequi erit concessum , in imo aggredi aliquando perniciosum: omnibus si quidem morbis ab humorum peccato productis sudatio prodest, si sponte fiat, attamen non omnibus calidorum medicamentorum talia enim sunt, quae sudores mouent in artificiosius usus est commodus; quia non vehementibus, & acutis , sed diuturnis, lentisque duntaxat, ab humorumque potius frigidorum peccato
natis, quam aliunde, conueniunt; dum insuper tamen corporis adsit, habilitas, pororum nemph totius reseratio desiderata . Urinae prouocatio, seu per urinarias vias euacuatio, hunc locum habet , quae species vacuationis ad uniuersum similiter corpus pertinet, Sc euidens est, quae inquam licet e solis venis colluuiem redundantem inprimis tollat, ex quo attamen in venas ipsas corpus uniuersum terminatur,*in illas omni quaque confluit, qua via illud ex his perpetuo recipiens pabulum, eade quoque in eas redundans excrementum facile reicit, maioribus, patentio
ribusque destinatis ductibus extra pulsurum; Ideoque saepe, vel ad unius rinae generositatem, Sc in substantia, dc in contentis abundantiam, fit, ut non semel multitudine humorum morbos proxime fouentium hac via euacuata, in si imit quoque morbi aliquot grauissimi cestent ; Quando. cunque itaque ex arte vacuatio haec, in caulae coniunctae demolitionem, tentanda fuerit, stentanda autem in morbis his omnibus, quorum i a pridem causam nos urinariis vasis expurgari citra damnu posse obseruauerimus, quales potissimum sunt, qui in venis ipsis causam habent; dum tamen vasa urinae consecrata interea nullum patiantur affectum, qui medicamentis huiusmodi foueri possit) i is profecto uti opus est medicamentis, quae urinas ciendi facultatem habent; quibus inquam primu attenuandi, cetergendique vis insit, quae porro pro morbi natura , tum calida, tum frigida esse potest, hac si quidem vi excrementitius humor quilibet fluxilis redditus, una cum sero per urinam foras expellitur ;In quibus dein, si possibile fuerit, proprietas a toto temperamento quaedam reperiatur, per quam medicamenta talia intrinsecus assumpta urinarios ductus petant, δίnuxiles iam pene factos humores secum quodammodo rapiant, forasque perducant . Er 'uidem talis vasorum comunium euacuatio apposue fit, iam qualis ea ipsa sit, quae singulis partibus convcnit, ex propriisque earuduelibus celebratur, exponenda a Etenim corpus nostrum multis palli-hus est constitutu , quae ut particulatim nutriuntur, ita particii latim quoque ab omni colluvie expurgantur; Atque has omnes nostri corporis partes eriplici potissimum ventre contineri a Superiori scilicet. hoc est capite i Inferiori, nempe abdomine; & medio, qualis est pectus, certa in ; Et quamqua inuicem partes omnes, veluti etiam velles, quibus S a continen-
170쪽
continentur, mirum communium consensione quadam comunicent, attamen propriis, S certis ductibus , ab omni colluvie potissimum purgari euidentissimum est: videlicet caput, per nares, atque palatum , Pectus pertracheam cum tussi,&demum abdomem, perlecesium, vomituque Quod cum ita sit, iure partis cuiusuis, per ventris, quo continetur, cωmoditatem, vacuatio tentanda, prosequendaque est i In luper tamen id. instrumetis idoneis, & ut his natura secunda sit, omniquaque accomodatis a Vacuatio autem haec purgatio erit, eaque per pharmacum solicitanda ; quod phama co ipso solum , ut dictiam fuit, quae coniue a morbi causa cente batur, ut pote iampride victa, & per coctionem superara , certoque loco secreta .adamussimc propria sede dimoueatur. S foras ei umpat; Et quidem vel facultate irritanti, qua rharmacum polleat, vel alia qua uis detergenti, seu quoin C dolibet humorem inibi c aceruatum de tui hanti. dum illud tamen modo debito administratum, tuis viribus, ad sedem illius spertingat eluti caput purgium, quod mansum , vel gargarizatia,c cerebro, ac partibiis eius, superuacaneum humorem, per palatum, iuos, commode deducit i Id licet propius praestet, si an nares immittatur, tunc quia facilius irritamento cerebrum humoris copia relerium deo ne ret; at si praeterea sternutamentum moueat, valde magis, quod ita scilicet vehementer cerebrum concutiat, & ad expellendum invitet . Pectoralia autem medicamenta, credibilius est . perinspiratos eorum vapores ad cauitate pectoris generose peruenire, illisque ut virtus detergedi inest, ita pulmones belle detergere; quam qua ea quae ore dcteta, sensimque liquata, deglutinataq; , faues leniunt, non paru comoditatis, expurgationi per tussim afferre colescere censeantur. Atqui inferno ventri expurga-do, quo sane etiam uterus , dc Vesica compraenen duritur, tu iniecta , tumore assumpta apprime confrua sunt, quae 5 detergenti vi solum aliquando praedita sint, de quae adhuc irritanti facultate donentur; & si ex his uni ,
vel alterum , pro humoris conditione, S situ, magis, aut minus congruueta, rem accuratius perpendenti fiat conspicuum . hi quamquam hac inprimis ratione, singulae quaeq; nostri corporis partes. per pharmacu, pr prijs expurgantur ductibus, ad huc nihilominus illae lipe ilapitis aliu etia- citationis modum exposcunt, &sane InstrumentiS omnino alii, , certa ratione admini liratis, quibus etiam coniuncta qtiae uis morbi caula inibi partium collecta 1bla demolitur. Namque saepe elienit, ut vel ex quo humor peccans alte ita poris habitus partis inhaereat, ut inquam impossibit Esit eum inde praedictis ingeni js foras educere, ideoque ne longius eo loci persistens , vel recrudescat, morbum refricaturus, aut deteriorem forte conditionem adeptus, aliquid valde deterius sit conseqtienter productumst euenit inquam tunc. ut eu remediis aliis inde nrouere , dissipareque, si operae pretium; Sunt autem remedia haec, aut quae cumulatum humo' rem insensibiliter dissipant, veluti sunt tum interna, tum externa, quae substatiae tenuitate praedita, &attenuanti, detergenti ve qualitate donata, dum vi sua intimius permeant, interea collectum humorem extenuant,
dissipantque sensim , de absumunt; vel saepe quoque sunt, quae ignea vi praedita, extrinsectisque adhibita ad se attrahunt, SI ab intro ad extra ducunt: vel quae demum s ubi aliud non suisciat in violenter, per continui solutionem , quasi iracio vase , quod continebatur, & morbum faciebat.
manifeste educunt; Verum sitias, atque conditio partis, qua humor peccans collocatur, requisitam operis, & insulamenti qualitatem osendi inti
Etenim vel pars intus nimis latet,vel in extimo cor iis posita est ι Siquidam