장음표시 사용
171쪽
dem lateat, & in intimis collocetur, continui solutionem ea nullo modo patitur; a uiui si pars extima sit, M in extimo corporis posita, non illico tamen solutione continui a gredienda, pereamque euacuanda est i Sed tunc ne potius humor in ea iam cumulatus. medicamentis adhibitis, sensim discuti Winsensibiliter dissipari valeat; aut demum attrahentibus in. genijs ille foras paulatim educi, tuto, dc utiliter possit examinandum. quando solutio ipsa continui . nisi quid urgeat, sempere uitanda sit; Discutitur utique facile dum ille nequaquam multus, nec valde crastias, aut prauus fuerit, quippε multus, dissicile totus digeratur, cratius dein, Mprauus, non omnino dissipetur. quin pridem parti labem, & corruptionε inferat, unde tunc ut ille quam celerrime inde depellendus est , ita quodcunque remedium , vel quod ad superficiem trahat humorem , fora Gque educat, vel quod alias continuum soluat, dc aperiat, pars libenter admittit, ut lubinde inquam veluti fracto vase exit aqua, sic aperinta collectione ipsa, seu abses tu, exeat quod continebatur ; Quamquam sane in hoc deliberando opere, prudenter se medicum gerere, maximEeii necestarium. dum solutio ipla continui morbus per se nouus existat, qui non ab omnibus partibus tuto admittatur, spe certa futurae integritatis breui recti perandae . quamobre in primum partis ipsius conditio diligeter expendenda , atque lane tum ex constitutione, quae indita sibi est, tu ex praeitantia operis, quo fungitur ι Nam pars quanto propius ad carnea Ilitutionem accesserit, tanto facilius a solutione continui, per agglutinationem, libcratiar; quanto vero eade ne rueς, os eς vh constitutioni proximior, tanto dissicilius lanitatem, per agglutinationem eandem, c61equitur, quoniam haec ob frigiditatem, S siccitatem parcius, & tardius nutriri consueuit, illa contra, ob caliditarem, humiditatemque largius, dccitius instauratur, uno aute nutritionis opere inprimis solutio ipla ag. glutinatur, dc annectitur . Sed adhil coperis praestantia non posthabenda est, quoniam partes muneri nobili consecratae, vel ob unam variam, Millam exquisiram, qua conditae sunt, compositionem , S fabricam , quae nusquam similis per nutritionem reparabilis est, non nisi ille graui clamis no solutionem, vel aliud ipsi vicarium admittunt; Caeterum siue pars lateat , siue adhuc extima fuerit, dum nihilominus digerentibus, S: in sensibiliter dissipantibus remediis uti melius sit, utique quamquam illa nec ubique eadem, nec quomodolibet administrata conueniunt, sed pro situs inprimis diu et sitate diuersia esse opus sit, merito ad haec nos confugereialuberrimum erit . Verum posito humoris sedem latere, Si integris in quam viribus remediorum potentia in eam minime perueniat, tunc iure ijs duntaxat uti remedi js est necessarium, quibus insitus totius & partium calor excitetur, vel foueatur, nec interea tamen humiditas augeatur ι ut hoc etenim calore primum, ita etiam picrunque solo, sine artis ope , collectus quisque succus discuti optime potest ι Remedia vero haec, id tum Per se praestant, ut puta quae actu, Sc virtute calida sunt, & sicca, quae ideo
calori parti innato ex aequo ita respondent, ut eundem foveant potius, atque reficiant, quam excessia aliquo turbent; tum per accidens, veluti saltem sunt , quae partis habitum ita custodiunt, unitumque inuent, ut calor in eo potenter conseruatus neutiquam exhalet, sed persistetas valenter Calefaciat, attenuet, digerat, bc discutiat . Dum attamen insimul regimen victiis laueat, quod utique nutriat, & vires sussicienter conteruet, at ex eo nullum exundans humorum sequatur augmentum, sed mavis
inediae, α, ut dicitur, ab tinentiae praeseserat imaginem , quando haec
172쪽
quatenus alimoniam corpori dari prohibet, ex qua reficitur quotidio, quod a calore, qui absque pastu esse nequit, continenter absumitur, catenus quodcunque dissipabile est, digerat, & ahlamat; Quamuis tunc
regimen victus nac ratione praescriptum. uniuersum respicienS corpus, ne illud partis cuiusuis laesae causa tantummodo institutum, caeteris sit infensum, iure, quale, quantum,*quam opportune conueniat, ex dici: alibi, aduertendum semper sit. Verum enim vero si s edes humoris qua-uis lateat, in eam attamen remediorum potentia integris viribus sit peruentura, nulli dubium quin ea ex his, quae calori quidem fauerint, ut dicti im est , absumendo humori plurimum sint valitura, attamen ultro etiatunc ea , alijs viribus, puta attenuandi, detergendi, aperiendi, ranccque digerendi, dc absumandi, eidem humori destruendo euidentissime proficient, veluti sit pars ea in extimis posita immediate attingi post et a Et si quoniam remedia haec diuersi sunt generis, ideoque alia intrinsecus, extrinsecus alia appositius ministrentur, iure si pars, in qua humor collocetur, extima lucrit, ex his sum cient, quae exti inlcctis ad in Cuentur; Si vero intima sint, sed extimae quadan tenus consciuiens, utique intrin. secus administrata sunt necellaria, atqui etiam tunc extrinsecus adlubita spernere minime decet.
instrumento ad eandem coniunctam causam extirpandam , iussam etiam quan
haec ea est qualitas, atque conditio, quae operibus,&in
j strumentis . ad certam coniunctam morbois causam extii F1v n. , adhibendis , inesse, debet, siue ex communibus totius, siue ex determinatarum partium vasis, extirpatio ipsa a Medico fuerit instituta it Hac illamet igitur qualitate optime cognita , obseruataque , necessario deinde una ex lupationis, & remedioruextirpantium quantitas ut osus sum cienter, sineque errore contingatὶ praecognoscenda est 3 Et quamquam eousque semper vacuatio solicii 1-da videatur, quousque ipsa conlucta morbi causa sunditus extii petur, ne aliquando eius derelicta porrio totius adhuc referens conditionem, ut illud omnino inutile, & praeternaturam erat, ita haec nunquam in una cor' poris substantiam permutatura, tandem tepore recrudescat, sincer RugIi umores, atque IcccilS alimentum inquinet, adeo ut morbum pene lia 3 essum denuo excitet, agio scilicet in eundem recidente ; Etenim nisi haec iam a natura subacta sponcte, vel arte pellatur, omni quantumuis exacta vivendi Iege seruata, nusquam tutus a morbo aeger esse potest; la tametsi vacuatione aliqua iam facta ille leuatus appareat, in pristinam tamen prauam valitudinem, ob id quod suit reliqlium, facile recidct, modo quidem citius, modo tardius, alias leuius, alias grauius, pro humoris copia, qualitateque, ac virium statu. iniamqliam itaque conita iactae cauis morbi euacuatio talua conueniat, interea nihilominus virium tolerantia sum
173쪽
sa summopere desideratur, quando sine ea, perperam, immo nocenter. remedium vacuans quantumcunque copiae rest ondeat', administretura Ergo ubi iam decretum sit communia vara, per iecessum, pharmaco soluenti, ab omni coniuncta morbi causa, sore purganda, ideoque operi huic appositum praescriptum sit medicamentum, equidem quidquid illius vasis hisce collectum inest, id landitus mouendum; caeterum insimul quia tolerantiae ratio semper habenda est, non quid ideo uniuersim , an partith, illud, proportionato instrumento, nemph pharmaco, prose- sui liceat, prius examinandum, & quidem ex iis iam pridem habitis coniecturis, de quibus nos, cum de causiae antecedentis demolitione loqueremur, abundE diximus, ubi scilicet tum roboris virium validitatem, tu humoris peccantis quantitatem , tum demum pharmaci administrandi mensuram adamussim praenoscendam, certis regulis, indicauimus, qu1uis hic ubi de coniuncta morbi causa ε loco pellenda est intentum, quod per morbi ut plurimum declinationem prolequendum est, ut veritas rei certior, tutiorque omnino si futura, ultro praestius. per id temporis, quatenus vires ipsae, post anteactum bellum cum morbo, vigeant, aestimanis dae fianti ita enim post humoris copiam iam magis euidetem, Meua λ- tio,&pharmaci idonei delectus melior erit concessus . Itaque ex his ae- curast recognitis, quo nam usque operandum, &quam valido instrumento utendum. ut omnino peccans humor depopuletur, viribus. si fieri possit, quam minimum offensis, ut porro deinceps corpus per eas instauratum, pristinaeque integritati restitutum, praecedentis morbi recursum. vel noui alterius imminentis periculum, prorsus esstigiat, satis erit conspicuum . Sed posteaquam artificis summum istudium est, quorium opus euadat, animaduertere; utilis ne ideo sbium, aut item persecta per seces sum facta purgatio sit; an contra, nec utilis, nec persecta, sic decernetur: Perfecta est, quae humoris nihil reliquum facit a Vtilis vero, quae insignε duntaxat illius portionem exturbat, & si demum repetita, ipsi persectae ex aequo respondeat 3 Contra imperfecta ea aestimanda, quae omnino deficit in via; at inutilis, quae parum, vel nihil illius quod redundat extrudit . Signis autem haec discernuntur; Primum ex humoris toleranter deiecti quantitate ι Secundo ex ipsiusmet aegri levamine manifesto iQuantitatem ex deiectis agnoscimus ; sed cum interuacuandum nulla se-ὰ eorum, quae in intestinis exuperant. habeatur ratio, puta quod horum ibi semper multa quantitas sit , nisi quatenus his magna, vel parua eoru admisceatur copia,quς exuperasse, & morbi causam fuisse eoniectura suerat , nempe bilis, pituitae, melancholiae, aut alterius, iure merito licet deisiectorum multa fuerit quantitas, adhuc tamen pressius eorum substanti'seu consistentia, atque color contemplandus est . ita namque peccantis
humoris insimul expurgati copia nisi assumptum medicamentum impediat magis fiet notat alia enim est substantia, seu consistetia bilis, & alia
Pituitae, vel melancholiae; rursum alius est unius ex his color . quam alterius . Igitur dum coniecturis his. alijsque smilibus alibi susticienter expressis. cognita copia sit, ex eis facile, ne mediocris, vel perfecta fit per secessum maco facta purgatio, colligetur; Verumtamen aegrotantis leuamen, euacuationis suffcientiam euidentius doceti namque etiam si qualia oportebat, sed pauca admodum interpurgandum exierint, ut Minterea laborans non aperte leuatum se percipiat, non magnopere certε talis vacuatio aestimabitur ; Si vero noxii humoris copia maiori detracta,
rotus se ipso invito leuior sit, ea tunc manifestε utilis est ι At si plurimo humo
174쪽
mo humore, hoc est quantitati atque respondente , evulso, laborans arisser, non leuiore ra modo, sed ab omnibus quibus amigebatur se sie prorsus vindicatum, sollitumque sentit, iam lycrfecta censebitur euacuatio;
quia tunc praeternaturaliς cuiusuis somite landitus extirpato, Iahoratis vires aperte resurgent,'se se obeundis naturae muneribus interuientes apte reficient ; Et quamquam plerianque verissimum est, humore agitatum periodis conquiescere , aut saltem morbum, persistente intus cauli, spo- te remittere, ac tum laborantem se moibo iam exreditum opinari, Opinio haec nihil minus vana est, ut pote quae nunquam tuta, quae citra cunci rationem euidentem , obtigerit mali a repletione nati lcua
tio, puta quCd line ratione facta cenidatur ; Fallit tamen aliquando in malis his, quae lentim , rc solutionis via , insensibiliter deficiunt, haec autelatis supes que cost noIcutur ex motu, & more, qu cm habent profrium, de quibus latius alibi dictum . Iam sequitur cvacuatio, quae per ludores ab uniuersi, corpore sit, quae inquam qitibus uis illa excitata sit ingeni js, de-hi tam etiam 1 emper naensuram sibi praescribi desiderat, quado licet quod
exundat, per cutis porc S soras commode euocetur, attamen cum interdia laxata summa cute , est undantur etiam spiritus, quibus facultas omnis, ac vita conscrtiatur a hinc merito fit, ut maturius semper, tum os ere, tum instru naento, ad pi Quocandos sudores sit procedendum ι atque licet pro humoris copia, ludatio procuranda sit, per unam tamen virium tolerantiam illa nactienda est; Haec autem tolerantia. nec ex his solum, quae uni
Dei sim alias diximus, obseruanda est; Insuperque facta comparatione Praetentium virium cum praeteritis per sanitatem propriis, ut faciendum iam iudicabamus, sed adhuc magis ex illis, quae sudationi specialiua adversari conspicuum est; inter quae dubio procul sunt, partis alias amictae conditio, quae per stadorem sortasse pessi inte assicitur, ad eam scilicet aliu- de vocatis humoribus, ut non raro contingit ; Insuper uniuersus aegrotItis habitus, siccus ille nimis, tenuisque,& qui praelertim facile dissipatur, ac languet, maximc vcio illius, qui per anteced cntem morbum oensum-rtus valde, S rclolutus extiterit; Et quidem potissi naum per morbum calidum, siccumque, ne ut ille facile in extremos langores perductus, Praetei que rationem in s Ma ian atus, ita malo suo maximo dissici limu postea incurrat insta uiationis impcdimentu , quo casu dum sudatio valde censeatur necessaria , vel uri certe est, quando pellendus humor a vijs latiori-hus distet, & habitum ipsum corporis potissimum occupauerit) non nisi post rcfectas vires, temperiemque satis assequutam, blandE,& leniter, rerqti ecpicra sim, tractandus ager est,&eo sane magis, quod epicrasis. inter sudandium, naturae sit maxime propria, quippE nunquam illa omne humorem una sudatione expellat , sed pluribus, illisque etiam interpollatis , ut longa obseruatione comprobatum cst . Adest evacuatio per urinam , quae S niuersilis est, & simh etiam modum suae qualitatis exoptati Etenim redundans humor ex corpore uniuersis colliquatus, soras per urinam potest erumpere, at pro eiusdem humoris copia, magis, aut minus .
eadem via, ex arte tentanda euacuatio est, ne temere autem prosequatur,
virium quoque tolerantia attendenda est, quando licet copiosam satis hanc vires quantum vis debiles comode ferant, quod ex ea illae parum fatigari videantur, nihilominus ut per sudorem colliquatur uniuersum, ita per urinam illud ad tabem usque aliquando deducitur, ne labefactaturii ergo, ene attimque nimis corpus, ex praecedenti malo, in simile qua, quam raro obseruatum incidat dctrimentu, non ab re etit, caute, debutis instruis
175쪽
ris Instramentis , ad opus deuenire a sed de vitium tolerantia uniuerissim ita sit di etiam , quoniam adhuc particulatim ea est perpendenda .
Considerandum enim quantum,&quam benε partes omnes huic vacua tioni inseruientes pro ratione consistant, hae liquidem partes ubi secundum naturam se habeant, apte euacuationem tolerabunt, sed si praeterna turam affectae sint, proculdubio si per eas tentetur euacuatio, aegrotantis detrimento maximo, labefactabuntur . Ut igitur ruto medicina succo dat, ubi concurrant, quae urimm requirunt, Cum his quae ipsam minimὶ tolerant, pro quanto certe in quoque sit ponderis, sextimanda sint, sensimque procedendum, vel demum etiam ab opere abstinendum, videatur. Ita quidem tum operis, tum instrumenti, ad communia vasa purga.da, instituti, decernenda quantitas est. sed utriusvis ad peculiaria unius. cuiusque partis vacuanda vasa, eadem penh etiam ratione, debita quantitas fit conspicua ι Namque tum humoris euacuandi copia praenosceda, tum virium partis robur praemeditandsi, hinc quippe duntaxat, nec alium dE , 5 operum, & instrumentorum omnium regula habeatur a Sive igitur venter primus, nempe caput 3 Sive secundus, puta pectus; Siue demum tertius, scilicet abdomen, & quae abdomine continentur, proprijs idoneis instrumentis sit a colluvie expurgandus, semper humoris purgandi copia primum, robur deinde partium suo ventri contentarum, vacu tioni cive praesertim seruientium, praecognoscetur ι Etenim verum est. quod humori multo, vacuatio magna, illique issiciens instrumentsi d sideratur ι Verum tamen certum est, aliquando partes ipsas debiles esse, ut puta morbis amictas, quamobrem quin ulterius amigantur, medicamentis irritari, dissicile posse; quoties itaque, ex adhibito medicamento, deterioris conditionis euasurae sint, toties utique ab opere, dc instrume to abstinendum, vel quatenus suspitio minor fuerit, opus audentius aggrediendum , usque quo tandem per manifestu partium earunde robur, ad opus integrE prosequendum, liceat medicamentis uti desideratis; Λd haec autem quoties partes corporis suo ventri contentae, remediis ad e
Imrgandu consiretis, vacuari proprijs ductibus nulla ratione queant, sed quod his alte nimis per habitus poros va Idus humor collocetur, ut potius duerentium medicamentoru, seu discutientium vium exrescant, aut fortas etiam continui solutione, profecto iuxta alias in superioribus annotata procedendum est, ut si de continui solutione in extima corporis Parte exercenda sermo sit, tunc primum ex humoris copia constat quo. nam usque opus debito instrumento aggredi, ac prosequi fit operae pretiit, ut nemph totus qui assicit humor foras erumpat a deinde autem ex virium partis robore idem clarius decernitur, & proprius etiam an simul, &χ- mel, an mauis paulatim, & sensim, integrum opus, ob suspectam virili dissolutionem, si absoluendum, aut ne quide minimum aggrediendum; Copiam humoris ipsa parte collectam, utique postalia, satis superque indicant, pondus, tumor, ae tensio : Sed ipsum robur ex costitutione partis indieatur, eo quonia saepe talis sit, qualis per se, suaque natura, nusi. quam eontinui solutionem ruto sustineat, ut pote per quam non parum ea sit labetictamini contra saepe eadem talis est, ut solutionem ipsam utiliter, sed modo recto insti rutam serat, qualem prosecto ex dictis prudens me)icus bellE agnoscet a Verum si per digerentia, aut quomodolibet dia
scutientia moliri vacuationem oporteat, non dubirandu quin ea tanta esse debeant, quanta digerendo humori, illi ve alias, quomodolibet discutiando, sussiciant; insuperque quanta vires ipsae ferant i Suffcere autem Τ medica
176쪽
medicamenta haec credi par est, vel intensiue, Vel quam quatenus ipsa multos, aut paucos acti ultatis gra'. , quatenus eade maioribus, aut minoribus partibus subiecti, I, se se comunicare possunt ι quorum certe primu inest secundum vero non item, i Ed ex accidenti, qua ne aut breuius in agendo haec illa perseuerant; adeo ut licet ex aliqua per se sint, & aliqua minus, tamen vel una ne, quae imbecilliora sitiat, validioribus ex aequo terea virium 8ar is tolerantia, ex constiti mone, sedetime patet, si tamen humoris conditio annectatur i Nam
tenuior, eaque calidior, ac sccior suerit, dig*ςnxmmu otiumque, aut aliaS humore parti in fartum dissipantium medicamentorum vim, non nisi debiliore fert, quia haec calidiora, trandum valde prompta cum sint, quandocunqueti labem semper allatura sunt, non autem si&humidior extiterit a Insuper cum pars extrinsecus. ω intri: locetur, sane ut eam medicamenti virtus attingat, certa mentorizi don ri debet . Si enim intrinsecus medicamentum quia sedes ipsa sit intimior, certum est, & intensuς 3 in im icamenti validam desiderari; at re alias se habenti sumcer extensua une intensionis excessus, ut puta nimius , sortasse residet vacuandus humor, cum alijs consensus non neg g . dum uni prodesse intendimus, alijs sibi maxime consentientibusi ramus Tuamqua haec ad indicandum maiorem habent v bu
mor dissipandus non operi duntaxat, verum & instrumento ipsi mram per densitatem, atque crassitie, non sola vis extensiva sat est.sed insuper ad propius penetrandum requiritur intensiua , at per rarita em , ac tenuitatem, sussicit extensiua, quippe intensiua, quae tunc iodum excedit, non digerat . nec discutiat, ted denset, viasque obstruat, S dissipatis partibus tenuibus , crassas magis insarciat, rebellesque reddat.
in Irumentorum , ad causam coniuncta' ex arte funditus abuendam diseritur .
D OpportunE agenda sunt omnia, ne intempestiua operatio is detrimentum importet a Quare si causa coniuncta, per secessum. pharmaco vacuanda sit, sane tunc opportunitas ita
m tuenda primu , per quam humor, qui haec ipsa causa est, tuto euacuandus indicetur, interim aute euacuati' Ipsa a Viribus. toleretur, a virium inquam, tum uniuersi , tum partium, ipsi vacuation deseruientium. robore : Haec siquidem tolerantia necessaria adeo eu, quod saepissime dictum praeter eam perniciossimum sit, quamuis eua mationem aggredi, unde ut illius occasione, vacuatio assatim, M tu
plerunque commoda, dc salubris est, ita plerunque etiamsensim Diuiti cu by Corale
177쪽
latim solum tentanda est, ut pedetentim refectis viribus, tutius illa sustineatur ; Verum unde tolerantia haec sum cienter dignoscatur, alibi itis, superque expraestum est. Sed ne humor ipse, coniunctae causae ratione habens, iam tuto vacuandus indicetur, ex hiscerid constabit, ex quibus. post tolerantiam virtutis, insuper optima ipsius ad vacuandum dispositio colligetur ex demonstrantibus inquam eum iam tu propria, tu impropria coctione elaboratum, superatu, in modiique ita redactu existere, ut nec morbum teruare amplius valeat, nEc ite vltro detineri, sed omnino vacuationi accomodatus sit, quia puta conditionem eam sit adeptus, per quam ipse inutilis, excrementitiusque ,& perinde facultatis pellentis beneficio vacuandus, atque ita etiam fluidus, ut per vias apertas ille expul- soni commodus aestimetur ; Ex humore ergo sic se se habenti, ne recursuri morbi periculum inarendat, euacuatio eius per pharmacum apte indicatur, quippe tunc tuto, &facile ea sit successura . Atqui quona potissimu morbi tena pre haec praesto sint omnia, ut perinde medico tunc Opportunum , ac necessarium sit desideratam euacuatione aggredi, non difficile erit intelligere, si dum humoris coniunctae causae rationem habentis aptitudine , corporisque habilitatem, & tolerantiam inquiremus, insimul tempus morbi , quo haec omnia sufficienter adesse solent, in apertu deducemus; per coctione equidem tu propriam, tum impropriam, humor qui praeter naturam est, morbumque facit, & causae coniunctae rationem haberi tande ita disponitur, ut appositE, vel sponth, vel arte veniat evacuandus ; Nam per coctione propriam, humor inprimis qui inutilis est, bc expurgandus, caloris innati ope, & facultatis coquentis vi, secernitur ab utili ,&iudicatur inutilis; praeterea etiam ille inccessivo opere,& costione impropria, tum tenuis, tum fluidus ita, caloris, ac facultatis coquentis beneficio, fit, ut demum nihil habeat, ex quo evacuatio eius retardanda videatur 3 Immo coction: bus utrisque peractis, ductus quo-
qtie corporis omnes, seu viae, quibus euacuandus est, neccssario ita apertae . patentesque sunt. ut nullum etia extraneum reliquum sit euacuatio.
ni impedimentum . Tempus aute morbi, quo adsunt haec, declinationis morbi lcmpus est, tunc quoniam morbuS palam sanitati cedat, quoniam eius coniuncta causa , nempe humor unde excitabatur, propriam, qua lae- dabat, pernitiem amissit; Sed hanc vel e non amittit, nisi quando perfecte ,& Omniquaque coctus extiterit; per declinationis itaque morbi te- pus coctio iam perfecta adest, subleque terque tunc ita humor qui peccabat , morbum faciebat, dispositus, secretusque est, ut per id temporis, opportune veniat expurgadus; Quod utique aliis morbi temporibus minime concessum est, quando tunc si in venis purgandus humor collocetur , adhuc ille utili humori adeo permisceatur, ut deturbari solus per de . Iectum nequeat ι Si autem extra venas, puta in primis ipsis vasis, perindeque ab utili segregatus ille resideat, adhuc tamen infarchus vijs eisdem, renitensque ideo, rebellis sit, ut nullo modo inde deturbari valeat; Et quamquam ab initiis, per augmentum, ad statum Vsque morbi, multae peccantis humoris partes, sic se habentes, successive conficiantur, co- Coquanturque, ut subinde etiam sponte illae foras toleranter, & euidenti aegri levamine, quomodolibet expellantur a Interea tamen nullo modo cas, arte salubriter, pharmaco aggredi concessum est, quando non semper naturam bene operantem irritare medicum deceat, , si presertim tunc detrimentum aliquod graue, quod euitare non liceat. palam ex opere sa-uando immineat. Unde cum per ea tempora cruditas semper maior,
178쪽
vrgentior sit, coctio vero minima, S valde impersecta, atque nondum ob id causi morbi coniuncta apte disposita, pharmaco irritanti sit obtem
peratura, sed colliquaturum potius corpus censeatur, &ab omni opere recto natura interim deturbatura, maximo virium detrimento, iure perfecta coctio ad manifestam declinatione usque expectanda est; Nec quo nia per initia licet pharmaco causam morbi antecedente aggredi, & prope augmentum quoque t si pridem tamen id ex arte minime tentatum iu Gncienter sit in propterea de coniunctae euacuatio etiam ex arte concessa est; QP Cnia utique longe dispar utri utilis causae ratio est ; Antccedens enim , . quae mandum morbum facit, ubi excrementitius humor censeatur) ad. huc satis apta euacuationi est : Atqui coniuncta , quia iam sua pernitie, puta visciditate, crassitieque,ddatia tandem praua qualitate a depla, mor hum facit, expulsioni omnino ideo inepta est ; Si quo igitur moibi tem rore , ex arte , Icntanda per pharmacum caul, coniunctae erra dicatio est , ipla declinatione morbi temper i cntanda est i Vtrum modo perfecta expectanda totius reccantis humoris concoctio sit, an quovis potius eiusdedeclinationis momento, cum adhuc etiam coctio ex parte aderit impeI-fecta, concessum sit pharmaco uti, quaestione dignum est; De hoc tamen ita censendum k Si morbi motus, mos ve , talis omnino sit, unde temporum eius diuturnitas arguatur, ut S declinatio simul cum eaeteris longa futura sit, tunc proculdubio, ut per partes humor coquitur, ita necessario per partes evacuandus est, nec exacta omnium partium eius expectanda coctio est i Etenim cum saepe propter partium illius differentiam. & varietatem , certum sit, ex his unani facilius, & citius, alteram dissicilius,& tardius a natura superari, merito accidit ut humoris e tridens, & notabilis portio iam perfecte cocta quanto citius utiliter exsurgetur, etenim ea tunc ad purgatione idonea existente , non sine periculo longius in corpore detineatur, euidenti siquidem periculo recrudescentiae purgatio tuc distetatur. Neque obstat quod plerique fingunt, ideo ante perfectam totius coctionem, nullo modo pharmacum conuenire, quod nusquam sit opinandum , illud ita prudenter, & temperate, in coctas partes agere posi1e, ut caeteris, quae adhuc crudae sunt, nulla confusio, nulla vis inseramr, posteaquam pharmaci proprium est, coctioni vim facere, eam perturbare, pei uertere tum futura remorari, & reddere disti ciliore , quandoquide hoc solum habeat verilate, crudis partibus coctas longe superantibus, tunc siquidem non dubitandu, quin leui ex causa, vel puta adhibito pharmaco, quod tunc fortasse coctum est, rursum rectardescat, non autem longeli, perantibus coctis, quae in declinatione morbi euidenter superant . Sed iam locus est , ut de opportunitate excitandi ex arte sudores, urinamque prouocandi, sermo sit ἰ Etenim quamquam in omni morbo, qui ex repletione contigerit, a principio, in finem usque, harum vacuationii utraque villis sirpe est, quod ferentibus viribus, repletioneque urgente, semper vacuatio prosit, attamen ut faeliciter, S prospere succedat opus, nusquam illud aggrediendum, nisi quando, omni remoto impedimento, iamque omni habilitate praesenti, operi natura futura secunda sit: Hoc autem maxime euenit per euidente morbi declinationem , qua humor ipse evacuandus iam factus est habilis, & euacuationi cuique, per sudores-quc inprimis, ac per urinas, promptus existit, humore quidem dico, qui in venis ipsis, hoc est, secunda vasorum serie, continetur, quoniam qui in prima, mesenterio nepe, & adiacentibus vasis , residet, & si sponte plerunque, sola naturae industria, occultis , latentibusque ductibus,
179쪽
hae eadem via pellatur, propius tamen per secessum, in quem vasa illa
breues, de patentes habent ductus, ei icitur namque humor ante hoc te-puS,nundum scilicet persecte celebrata coctione, quoniam crudus, euacuationi imparatus existit, si per sudore, vel urinam mouentia perturbaretur, haec quoniam , si interna sint , attenuent, detergantque valeter, si v zro externa, attenuent saltem, S colliquent, ac in tenuiuimas partes conuertant, nulli dubium quod illo adhuc multo, ac crudo exiitente, per c intempestiue administrata, extenuearetur quide, qua dante nusque lora Seduceretur, attamen insimul ille omnimodό euacuationi inobedies maiori ex parte altius parti cui haeret figeretur, impingereturque, vi mdcPolt modum dissicilius dimoueri posset; Et insuper, quod magis est, illet
tunc, cum ob copiam , per coctionem etiam bene dispositam, nullλ vi regi, gubernarique recte posset, e loco ubi residet dimotus agitaretur, huc-quc, dc illuc perperam diffunderetur, de e th de fortasse ignobili, in nobiliole perduceretur, magno aegri detrimento; quare per tempus perfectae Octionis, S post euidente morbi declinationem duntaxat, sudor, dc urina opportune, ob humoris habilitatem, si tolerantia adsit, excitatura Sed praeterea tunc opportune magis idem fit, si remotum omne impedimentum fuerit, ex quo detrimen tu aliquod aegrotanti immineat, si qua-do inquam peccantis humoris , quamqua cocti, de ad euacuandu bene dispositi, copia, per vias patentes, hoc est per secessum, pharmaco foras expurgata, satisque diminuta sit, ne porro cum remedia haec externa,
Vel interna, ludorem , vrmamque mouentia, attenuantiaque perinde, M. humores fluxiles cilicientia, tunc vlgente adhuc copia, non per urinassislum, aut per ludores apposite ducant, led praeterea vitro, propter piam eandem nimiam, ut dictum est )ω simili evacuationi longe impa-Lcm , huc, illucque per omnem viam, in corpus uniuerium deterant, ut eorum perinde purgatio dissicilior euadat, indeque non tantum recidiva praelio iit futura, verum euec nouorum morborii, atque simplomatum origo prompte Iuccessura . Et quidem omnia haec opportunitatis occasione
Prare qui iuntur, dum caulam coniunctam in communibus totius valis Ie-
iidentem iam nos demolituri simus, atqui eadem in singula quaque corporis parte sedem habente, in deque illam nos, proprijs ductibus, medicamentis idoneis, deturbaturi, lanc praeter unam virium Partis tolerantiam, dc ad opus promptitud mem, cum vacuandi humoris dispositiones adhuc alterum summopere desideratur, nempe iam corpuS uniuerium secundum vasa communia ab omni humorum coluvie liberatum existere, ne ex ea adhuc perstilente, ob mox tentaturam partis vacuationem, noua quasi attrahente occasione adue litanti, nouus eiusdem colluuiei in parte decubitus fiat, & morbuS, aucta causa, recrudescat, in deteriusque Proficiscatur 3 Atque cum per solam morbi declinationem haec simul omnia concessa videantur, per solam ideo dcclinationem eandem, coniunctam causam parti inhaerentem medicamentis demoliri licebit; Verissimilenamque est, per declinationis tempus, ita uniuersum ab omni colluuiei onere deoneratum, ut si quae pridem antccedentis causae demoliendae occasione peragenda fuissent, ex arte, tuis temporibus, sint a medico prudenti rite peracta ; In iuper 5 veristina ite quoque videri debet, per id te. Poris, humorem caulae coniunctae rationem habentem, coquentis faculistatis vi, de iniiti caloris beneficio , sussicienter ita confectum, dispositumque esse, ut ipsi demum expulsioni ille obtemperaturus censeatur 3 At Per eandem declinationem, virium partis tolerantia, eidem met euacua
180쪽
tioni, integrε, aut partite procurandae, quocunque illa ingenio proeu-retur congrua est . Per unam itaque praesentis morbi declinationem, videtur maxime Opportunum, caulae coniunctae parti inhaerentis vacua tionem aggredi ι Verum quod etiam ante declinationis tempus cogamur aliquando causae ipsius coniunctae demolitione tentare, vel ex eo p tillimum , quod morbus, atque simplomata, ob causae vitium Vrgescantita, ut nisi vacuantibus ingeniis quam celerrime occurramus, omnino parti summu discrimen impendat; Utique quod tunc vacuatio ea coacta, ω minime lecundit naturam fiat, illius ideo opportunitatis rario, alia, ac alia omnino est ; Etenim posita virium tolerantia, dum ea proficua magis, quam noxia sit sutura, si praesertim quod peccabat, per eam, si non tollatur penatus, minuatur saltem , ut natura dein melius valeat supra residuum , fit, ut quilibet opportunam eam, & prope ipsum morbi principium , di in augmento, ad statum usque, iure optimo opinetur a Sed quo potissimum opere, Z in strii mento, ex iam propositis, id tentandum sit, explorandum prius, ex sede praesertim humoris, S modo, quo ille inde dimoueri quanto citius valeat; Etenim vel ita humor in parte residet, ut inde ille patentibus vijs sit, medicamentis irritantibus, de te mentibus ve, expurgaturus, vel potius iam partis substantiam ita subiit, alteque ei fixus
hae reicit, ut non nisi latenter, per digerentia, S attrahentia, aut manifeste, per continui solutionem facientia, foras cduci valeat i Si quid eniprimum , non dubitandum Quin sublato omni antecedentis cauta decu Ditu. maxime commodum si, ad generose caui mi coniunctam ammo Dendam , medicamentis irritantibus, vel detergentibus uti, quando praesertii in fluxilis in vijs ipsis humor stet; Si autem secundum, quamqua digerentia &attrahentia idem quoque praestare apta sunt, quod ea nihilo minus lente nimis, 3c sensim agant, & suis viribus tunc attiactione quandam iacere, novumque de cubitum excitare humoris in parte possunt, Propterea nec voto satiSfaciunt, nec quocunque morbi te rore administranda sunt, sed per omnimodam declinationem tantum, ut alibi etiam dictum suit ; Restant continui solutionem facientia, de quibus sc habeto ; Vel adeo morbus, vitio causae, viget, ut iam parti summa pernities
immineat, atque tunc quam primum fuerit concessiim, nec rarti S excellens praescintia obstet, ea de Iars, immediate, a pro sto infrumento are-rienda , t nempe ex ea, Ianquam e X fracto vase, abunde exeat, quod le-dit . Vel si huic operi sartas praestantia impedimento fuerit, aliud ve, ut i- qile tunc, eodem instrumento, aut simili, ex parte alia proximiori non impcdita eatenus facienda euacuatio est, quatenus quod peccat, a parte laesa, quanto citius, g cneIOSe derrivet; Hac enim ratione, imminenti
partis detrimcnto ita prouisum erit, ut dein s quid reliquum mali ex relicto humore serua ii pei sistet, sine dissicultate illud quamprimu , vel sponte , caloris insiti henc ficto , vel arte adhibitis discutientibus, sit superaturum, dissipaturum qile . Quod vero hucusque pluries, humorum dispositionem , cxcoctione. an re expulsionem, expurgationem vE, desiderari. suppositum est, quippe nihil usquam expelli posse, citra praeuiam dispositionem quae per omnem exactam coctione habetur, certum videatur, itue ideo nunc quaestione dignum est, an dispositio, seu potius coctio hac, appositis instrumentis, illisque ex arte administratis, adiuuari. accelerarique possit. Cui, iuxta iam a nobis alibi expressa, respondere licet, & posse, S deberi . Namque ut coctionis omnis, insitus noster
calor, . rost facultatcm aPsam, autor, & opifex est, calor vero, atque la