Ars medica seu Curandorum morborum, affectuumquè praeter naturam, qui corpus humanum affligunt accurata, absolutaquè methodus. Accessit Febrium curandarum exercitatio. ... Autore Demetrio Caneuario ..

발행: 1626년

분량: 360페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

quas omnes humor perpetuo dispartitur, euacuant, ut dictumest, atque ill is exinanitis, vel ob unum aequili bitum, reducitur humor unde disces.serat, quod reuellere,&cuacuare est a Caeterum praeterea quod eadem mesenteri j vasa, febrientis utilitate maxima, non iemel sponte aperiatur, euacuenturque, apertis nempe orificiis earum venarum, quae intrinsecus

circa sedem itini. quas sane mesenterii esse conspicuum est ; Illuc quippis

hae, mira naturae industria, pertingentes seculentum hi pocondriis conte- tum sanguinem. humorem vhcachochimum quemvis, sponte,& mmmode, pio necessitate effundant i Ideo etiam meritissime factum ut, cum apertis illis, non inflammatus tantum sanguis, circa mesenterium residens, minuatur, sed&insimul peccantis humoris non paucum, magno febrientis ς mmodo, foras educatur, ut inquam, quandocunque sese offerat oecasio, necessitasque urgeat, nec quidquam impediat audacter Teleiatio earum, ex arte, imperanda sit, indeque euacuatio solicitanda;

Fa quamquam prudentia semper aggrediendum opus, prosequenduque videatur, qua nullam adesse in venis maioribus sanguinis exuberantiam, bulle praecognitum si ierit, aut eadem sorsam praeexistenti, iam venarum magnarum totius, praemiaeam sum cienteiri exinanitionem, per phlebotomiam fuisse, mnstiterit i siquidem haec in ursentis sanguinis copian e cenarios em per praemittenda est, ne adhuc eadem in venis pia pei sit stente, apertis vasis in sede, ex venis eisdem magnis, ad mesentcrium iacta attractione, maior in eodem excitetur obstructio 3 Praeter haec autem, si humor, qui peccat, s vel continua, vel intermittens febris fuerit in pha niaco purgandus sit, cum is quotainque corporis vale contentus, pharmaci admini lirati viribus, deturbetur, , euaciteturque. utique etiam tale id Pharmacum deligendum cst, quale operi crequendo conueniat i QOlbias vero duntaxat ex assequuturi dissicultate vel facilitate indicatur, quippe pharmacum aliud expetatur, si facilis euacuatio futura sit, SI proruis

aliud , si d. mcilis; Pharmaca etenim omnia in diffrienter, & undequaque omnibus pellendis humoribus apta nata sunt, eademque facultate suci haec illis per se , atque directe insit, vel per accidens &. in directe) qua humorem unum, reliquos ilcm eloco turbare, forasque in nisi facultatis in eis robur obsit in pellere optime valet a porro cum toto temperamento naturae sint aduersia , interea autem assiimpia, Opeque caloris excitata , suas exerant vires, necessario virtutem expellentem irritant, atque tum ipsam et assia mpta de vere purgantibus loquor tum quae ultro superabundant omnia, quaeque inutilia sunt, parataque euacuationi, in via cons-ssunt , magna lolicitudine depelli coguntur. adeo quod si ea ipsa supera. bundantia, inutiliaque, ita disposita, & in viis parata existant, ut vel leui quovis impulsu e loco turbentur, sand vel leui quovis pharmaco de. moliuntur i contra si alth recondita, ibique imparata, in farcta, & ad flue- dum inepta stent, non nisi potenti, eoque etiam repetito pharmaco dimouentur; Vnde si bilis peccet, & urgeat, cum ipsi humor sit sua natura tenuis, fluxit isque, sanE dum viae euacuationi pateant, vel leui, benignoque pharmaco, foras expurgatur; validiori autem eget semper, si pituitae admisceatur, quae humor crassior, Zc viscidior est, perindeque magis rebellis; quae item pituita, quo copiosor, eo renitentior, S ideo eget semper pharmaco validiori ,&potentiori ; Atqui valde longe validius, atque potentius pharmacum melancholia expectabit, vel sand quia

crassior uia natura ,& praecaeteris renitens succus nimis est, vel quia etiam

in recondito saepe aleat, & longe diaeta viis euacuationi consecratis; Ii a Noti

282쪽

Non unum igitur pharmacum semper in Grandis gendum, quod stillaetrale semper operi idoneum censorur, msaepe unum, illudque simile, alias autem aliud,sunx quae ei lagoga iunt quae Phlegmagog . M ppeuanriar, quia nempe uni potius, quam alio humori femriram, -

a ζ li potius , quampimitae, Guic magis Quam

nata patent experimento i Et si ea adhuc ubi sua natura talia non lintexarie saltem conficienda, additis nempe sam imbecillitatis eorum, quam occasione insuper& corrigentibus non neglectis , ut malitia eorundem dc u et cm..etur, atque ita opus, si liceat, melius omniquaque iuccedat.

euacμationis , o instrum eurorum requisu.-rum , alisur, ut ex voto seu cedat res.

- , . os T ise etiam quantitas euacuationis cuiusque,

L pharmacum , siue per phlebotomiam desideretur, T P diso nenda, siquidem interciarandum necessaria ea adeo semper IUUm si, quod nihil magis i Itaque piimum, iuxta praecepta alias in methodo tradita . supponendum, ex ξeccantis euacuandi humoris copia, dispositioneque, & ex aegrotantis virium I

vacuationis omnis celebrandae quntitatem sussicienter indicari ι ouam certo praecisam, ac adamussim tantam eam esse debere, quando miniis est concessum, quando coniecturis taxat, & humoris peccantis dispositi quantitas, Ec virium noscatur, quan ea tamen in priuidis arcendis, reprimendis vc 'bribus υtilior est furura, quocunque illa instrumento celebretur, ex quadantenus saltem expressis inditiis, pro posse. decernitur 1 Vicium robur msensus lateat, alias merito ex proprijs signorum sontibus mente conte t-dum.Quo modo autem id faciendum nobis sit, in methodo aperuimus, Duta ex causis; unde corporis constitutio, subindeque generosa, vel languens facultatum animae operatio prouenit ; Et ex effectis quoque, quι viventis corporis opera ipsa sunt, quatenus inquam soras illa se proteruut, ex his enim ibi docuimus robur virium ; tum praesens, rum futurum, lum- cienter decerni posse, M ibidem quoque vires oppressas 1 distblutis longe valde distare domonstrauimus; ut propterea inre acuandum, non tanturoboris validitas, imbecillitasuhaestimanda, quantum adhuc ne id illi. vel ex oppressione, vel ex disblutione euenerit, praemeditandum, liquidem minus debile robur ex oppressione sit, magis autem ex dissislutione. perindeque maiorem admittit oppressio euacuationem, quam ipta cillo- Iulio ; At quod ad humoris peccantis quantitatem pertinet , satis luperuue etiam ex eadem nostra methodo constat, illam, cum per se senius inteat.ex effectis quidem validioribus, vel mitioribus, magnam, aut paruam sore credendam; attamen ex causis, ta causarum effectis aliis, ut no

283쪽

stemendis adminiculis, euidenter mis multam, tum paveam existere, iudicandum ι Unde humore multo cum viribus validis existente, eua-κuationem merito generosam faeere oportere, curri tribus autem debilis hus, parcam, saltem partiram; humore vero cum eisdem viribus pauisco, euacuationem quamcunque admittendam ; at illo pauco cum viribus debilibus, aut etiam inlidis, vel omnino nullam, vel paruam sufficeres mediocrem denique, viribus, humoreque mediocriter se habentibus. eadem methodo recthsancitum i Et si dum ultro peccantis eiusdem humoris , ad obtemperandum expulsioni, habilitas, S viarum, per quas ex-Iulsio famara est, dispositio expendatur, euiden tius constet, quantum ilius, per febris initia, quibus, ut dicemus, vacuatio molienda est, euais mari commode possit; Hoc autem respectu instrumenti, quo nobis in teruacuandum uti concessum est, speciatim intelligendum duximus, quoniam fortam humor, qui dissicile per initia pharmaco demolitur, facit Ealiquando phlebotomia diminuitur, & contra, ut manifestum est ; Ergo haec in singulis, pharmaciat nempE, & phlebotomiae operibus, expende-da sunt, atque in illo phlebothomiae primum, cum ad intercipiendam in

febri putredinem, iam vacuandum esse decretum fuerit, sine dubio ratu, Ceminaque pra mittendum est, vacuationem huiusmodi, in febri quavis, minime semper unam, eandemque ex voto fore profuturam, & intento satisfacturam, quoniam inquam Vna , uno, eodemque modo tentata. putrescentem hum nrem febrim facientem, fouente vε, vi sua, non posilit toleranter attingere, perindeque minime in omnibus ea semper similis procuranda, sed necssario varia, eaque vel maior, vel minor, pro maiori, minori ve, quam ad humorem multum, aut paucum demoliendum

habet, commoditate ; Sane quidem per putridas continuas, in quibus humor, qui peccat, causaeque tum coniunctae, tum antecedentis rationsi habet, ut plurimum totus residet in venis, quem ideo quoniam phlebothomia proximε attingit, eo quia apertis venis, quasi stacto vase, quodcunque illis continebatur, tam nempe utile, quam inutile, seu noxium, foras indiferenter erumpat, una merito phlebothomia tunc summe expetitur , & si unquam, in his maximE febribus generosior ea celebranda est idum tunc ergo humor, qui peccat, exundet, multusque sit, ea semper maior, at parcior, si ille paucus existat 3 Per putridas vero intermittentes , in quibus humor, qui tum antecedentis, tum coniunctae caulae habet vim, extra venas residet, & ut plurimum in me senterio sedem habet, hruo porro phlebothomia nisi per venas hemorroidales in sede tentato

issicile,& longa solum consequentia, aliquid educere apta est, procul. dubiis minus laudabiliter ea ipsa phlebotomia exercetur, vel ergo tunc multus, vel paucus humor sit, qui peccat, εc febrim facit, aut fouet , nihilominus niti illius in venis tantum contineatur, ex quo, vel ob una mulis titudine, suspectum sit causae coniunctae febris augmentum, equidem noxia potius, quam utilis censenda phlebotomia est, proportionata dein illa iudicabitur, si continua simul cum intermittenti corpus amixerit, inistereaque humor peccans, aut paucus, aut multus ubique locorum extiteiarit ι Neque enim alias praecisa phlebothomiae mensura, in febri quavis putrida decerni potest , quando praesertim ea, non nisi coniecturali , ac longa obseruatione eorum, quae hactenus dicta sunt, concipiatur; Verutamen adhuc praecautio quaedam in ea prosequenda perpetuo habeda est, ut nempe non solum praesentibus febrientis viribus illa toleretur, sed ut insuperlaturia non omitat, ut ipsae inquam vires , mureribus, vel natura Vel

284쪽

uel artis, reliquis rith obeundis i et sterum, sustinendis', apti: sumiat, Postea quana praesentaneis desideratis operibus omnibus ille M si sat esse

vostini, non tamen ex prosequutis ipsis, ita consilitenter in futurum va-situne sint semper, ut quibusque reliquis ad curationem requisitis hel sat sint i Nam inprimis feruor ab aucta putredine maior, atque deinceps maior effectus . necessario magis, ac magis vires omnes in posterum framget, immo putredo ipsa , vel copia , vel prauitate maiori, casdem sua vi.

rulentia ulterius allici eis atque insuper si .riptot nata fortasse saeuioracha, earundem robur valda languidius reddent; quare cum nusquam toto ipsius febris progressu, vires similes sibi, neque perinde sustinendis quibbusque Iaboribus apte futurae sint, sequitur necessiario, phlebothontiani 1ion nisi tantam per initia fore permittendam, quanta 1altem faciendis reliquis minime impedimento sit; Etenim phlebotomia, tum quia vacuatio est, tum quia vacuatio sanguinis, velimus nolimus semper vire exhaurit; procurandum ideo, ut non nisi eo perissam illae ex hauriantur. quo breui postmodum restituantur, quod permissum lane videtur in moris bis, qui nusquam ultro quam par sit, viribus 1uo progressu sunt infensa: dum interea tamen boni succi, hoc est, sanMinis copia, repadandis spiritibus, ac viribus refocillandis, etiam per diuturnitatem morbi, pei seueret, contra, in alijs 3 Ergo ne talis febris sit, inituraque sit, quae viribus comparata, multum, vel parum illas lacessitura sit, examinandum quide, attamen dein ne facith vires per se valiturae, ex viIa boni succi, hoe est , sanguinis copia, in febri etiam longa perseueranti, coniici poterit i Vt perinde licet in decernenda iustae Phlebotomiae mensura peccantis, seu inchochimi in venis succi quantitas, cum praesenti saltem virium tolerati a. attendenda videatur; attamen deinceps, Vt etiam vires futuris prosequendis omnibus susticientes sint, ipsa consistens bopi sanguinis copia maxime obseruanda videatur, ne dum multum exundantis mcliochimi succi educere intendamus, boni ibidem inexistentis sanguinis, ultro qua par sit, foras extrahamus, & viribus reparandis, maximo furutae carationis impedintento, S aegri damno euidenti, pabulum subtrahamus 3 Verum quod spectat ad euacuationem per pharmacum, ipsis febrium putri. darum initiis aggrediendam, non minori sane prudentia in quantitate decernenda eius uti necesse est, quam de illa phlebotomiae dictiim hactenus a posteaquam utrique licet operi ex arte mensura conueniens praescribatur, operi tamen per pharmacum assequendo certam ad libitum succes , suram nullus usquam amrmare est ausus vel ex eo quidem quod pharma. cum mini E agat ad libitum, sed necessario, pro agentis, patientisque habilitate, at phlebotomia libere voluntati ui biiciatur, quod per eani

quantum ibet ex venis euacuare concestum videatur ἱ Itaque res ut pio-

p itior adsit, primum quidem pharmacum appositum diligentcr decerne-.dum est, demum vero quantitas euacitationis per ipsu in desiderata praecognoscenda, ut siquidem pharmaci delectus humori pursando optime co. gritat, atqu euacuationis quantitas copiae eiusdem tussiciat: Qiuod ergo pellendo humori cuique praeter naturam te habenti proprium designatu in pharmacum essetan alite dixerimus, non quia id demoliendo illi ita ex proprietate requiratur, ut ab alio nequaquam pharmaco ille mel humor demoliri valeat, sed quoniam solum hoc, non aliud eidem demoliendo humori sit proprijs viribus proportionatum I riam inquam id certum nos, ratumque habeamus, non erit dissicit E, tum pharmacum humori purgando proportionatum, tum vacuationem per eum rite decernere, si pridem

tamen

285쪽

stamen fitilitatis,&-ocosio ad agendum ariendarer 3 Nam

M si cuique pharmaco, ad tutam rimationem consequendam, longo iavsu, S experimento, conueniens mensura decreta sit, ad susticientem ni. hilominus, & desiderata, modo ea m ior, modo minor praescribenda est, ex multis, ut latius in methodo diximus, vel puta ex febrientis corporis constitutione, tum innata, tum per consuetuatnem aduentitia, qua sensus facultatis expultricis aut vegetior, aut segnior est, cui ideo pharma imodo mauis, modo minus ad irritandum contuniis vel ex sede insuper Peccantis humoris, citi aut per se, aut per accidens, magis, minus vε pro- P0, & commodE respondeant viae, quibus soras ei jciendus humor fueriti vel ex humoris demsi conditione, seu dispositione, perquam ille renitens magis , atri minus, ex pulmoni est; porro ex his,&aliis, in methodo declaratis, fatis constat nE leui, aut valido potius impulsu deturbandus humor sit, id bindeque ne operi assequendo potens, aut mediocre pharmaciam desideretur a Uerum quantum, &quousque sit per pharmacum acuandum, quamuis humor qui noxius, quos iam praeter naturam est , α febrim, vel actu facit, ae caiisa febris coniuncta est, vel facere febrim2Πns est, acetu idem saltem antecedens causa censetur, siue in venis illa sit, NI continuam sebrim pariat, siuὸ extra venas sedem habeat, o intermittentem causet, & ideo quidem totus caut sebrim praecauere, aut eandem profligare consilium it, in eximi semper debeat; attamen quod hi eduntaxat de euacuatione per febris initia possibili, perquam tantummodo febris augmentum interς ipitur, perindeque de causam febris i vel an. tecedens ea fuerit, vel coniuncta minuenti solum vacuatione cde eradi. canti enim alibi dieemus intentio est, vel exquo praesertim eruditas ad . hue magna ex parte vigeat, nec dum humores retae parati omnes, & integrae euacuationi prompti existant et Hinc utique etiam si peccantis humoris copia multa, & serendo euacuationis labori. vires sumcientes, per id temporis, adsunt, nequaquam tamen generosa procuranda vacuatio est, utpoth non successi ira , sed tantundem solum, ut diminuta copia, valentius vires vigeant supra residuum I Quamobrem conuenientem vi-xibus, Sc copiae aestimaturi nos vacuationis per pharmacum iaciendae men suram, habςnda quidem, & roboris virium, tam praesentuim, quam futurarti,&copiae humoris ratio pst, verum tamen magis, ne maiori, mi.

mori vh tantu ex parte, humor qui peccat, ita promptus, & euacuationi dispositus sit, ut facile per apertas, paratasque vias, ille irritanti pharma- Α- sit obtemperaturus 1 Hoc autem quamqvli obscurun , non leui tamen ex coniectura patebit, si priinci, statim per eade febris initia, natura alis quid peccantis humoris , vel per vomitum , vel per secessum foras expurget i Si dein humoris peccantis species eiusque subinde motus vacuati ni faueat, quippe humor, qui sua natura tenuis, & calidus potius, sufffrigidus, ad agenduque promptus est, ut in exquisita tertiana est bilis, die fluidior semper, & vacuationi paratior aestimandus est, non ite si ille sua natura crassiis, εc frigidus uotius, quam calidus, vel per se, ut pituita, in quotidiana ,& melancholia in quartana, vel per alterius miscellam, ut hilis, per tertianam spuriam, pituitae, aut melancholiae mixta, ideoque in

agendo segnior sit; Etenim tunc commoditas, tum maior, tum minorauacuandi , est conspicua, atque tum copiosior, tum parcior humoris

.ius in peccantis procuranda maeuatio per pharisaeum indi bitur.

286쪽

ipsius euacuationis , ct instrumenterum M.

ratio prosi turi γ

Opportune opus aggrediendum est, ne illud intempestui q-ue aggressum laedar,&sane vel euacuario per phlebotomi ἔ pharmacum celebretur; Etenim quod ad Phle.

botomiam spectat, proculdubio ea, tum qualis, tum qu*nta requiritur, eo po tissimum febris tempore administranda quo Iaboranti prosit, A minime obsit; Tempus autem hoc per initia statutum est, quia tunc vires adhuc satis superque vigeant, & labore facit toleraturae sint : Insii perque tunc causa antςcedens in venis bono sanxguini mixta si aderit , utiliter adeo, dccomode per phlebotomia minuatur, quod inde coniunctae causae augmentum intercipiatur, quae vero iam iacta est. promptius a viribus Vincatur, dc prppes latur, maximo acceden te 'nguinis refrigerio, quippe tunc febrilis feruor, an equa ultro hum ru moles incςndio excari descat, atque ita iam maior putredo inualescat . unius venae reseratione palam reprimatur ἔ QDd equidem euidentissi,mum in continuis est febribus, quarum somes, causa in venis primu residet, ex quibus detracha Ier phIebotomiam copia, tu quod reliquum est . valentius a natura concoquitur, & supcsatur, tum exinanitis vasis, illud spatiatur latius. daturque illi maior ventilationis locus f At thtςrmittentibus, quarum fomes praecipuus, & causa, in prima corporis regione est. e qua illum d:stici leveri aru maipvum phlebotomia euacuat, nisi adhuc: in venis ille etiam Vrg at , coniuncta aliquando causam in mesenterio multiplicaturus, vel conseruaturus) hoc minus conspicuum est i vili mi, nus conuenmens, nisi ex venis in sede, iuxta praecept ali,s tradit , cςle

brata fuerit phlebotomia ἐγ Itaque haec cum ita se habeant, si quq teporet febrium putridarsi, ipsb maxime impio phlebotomia praescribenda , facie

daque est ; Et quamuis ea, licet indicata, tunc tamen iusta fuerit aliquando occasione impedita, etiam si dies adhuc plures iam praeterierint, subla, to nihilominus impedimento, non de nefanda, dumodo eiusde nςcqssi. tas urgeat, atquς vires ferant, neque sint, febris, vel simplomatum diu thirnitate collapses, quo item casu, neque ea omnino posthabenda est, sed retardanda solum, quousque vireS sint susticienter refocillatae, atque tueetiam , quando illam generosam non tulierint, partitam sal re, &perdistarites vices, modo ex una, modo ex pluribus accomed*tis venis, & maioribus,&quoque minoribus, imperare iustum erit, idque tam uiu . t tiesque repetendia, qIxam diu, & quoties vacuationi sit satisfactum a Qus sane iteratio, vel repς titio melior semper aestimatur, si non l*ngo temeo. ris tractu proropctur, & quidem antequam putredo, aut febrilis inflInii

tio imi alescat, si praesei tim plectoria adsit, magis si etiam ardens, vςhe. mepsquς febris suςrir, quae fleratus sie humor eiusde puctor , hiquhdor terior sit sutur0s , saeuum vE aliquod sinploma sorsam p riturust siquidε tunc quantocitius quod eauber Auacuare utilissimu de necessarium est,

287쪽

eum is, qui metu deterritus tune phlebotomia retardare proponat, & minus proficiat, & febrim producat in longius a Interea dicet nusquam ita

audacter confidenter adeundum opus, ut dissipatis ab eo spiritibus. nimis ditatutae vires, magna febrientis pernitie, cadant, sed iuditio muloto, multaque prudentia adeundum illud, prosequendunaque . Vt autε uniuersalium tempora, ita particularium etia dierum . quibus febres excandescunt, deleuus habendus est ι Siquide intermittentes, vel quotio

die, vel certo quoque die recurrant; &nmiliter continuae exacerbentur, ut notum est i eo ipso ergo tepore, cum humores magno aestu. quasi fur re concitati, effervescant, viresque samopere lacessant affigant, non est quod ultro illae artificiosa euacuatione quavis labefactentur, eaque Propter tunc, neque utiliter, neque tuto phlebotomia admini: trada, tu quod amicto nulla sit maior addenda amictio, neque tunc natura ab utili resistentia, qua per accessione, e acerbatione ve temper facit, qua sane non raro salubres vaeuationes per se illa molitur, ut per sudores, urinam, atque secesilam, per shlebotomiam auertenda, tum quod posito humores extra venas collocari , indeque in venas illos impetum facere, ut in intermittentibus fit, si eo tempore sanguis ectuat, metuendum semper ne impetu validiori in exinanitas venas E vestigio comigrantes illi, ex intermittenti, continuam faciant; Dum itaque maior tranquillitas adsit, in se. hribus his putridis phlebotomia tuto celebrabitur, atque ut ea certior sit, nec dierum solum, sed dc horarum delectum habere necesse est a Maxi. ma vii'ue tranquillitas est, ea hora, quae ab exacerbatione , accessione is valde recedit, & qu idem si per tempus matutinum fuerit, quo noctu sero somno vires refocillatae sunt, omnium praestantissima erit, sinsecus.. neque remeridiana despicienda . Sequitur pharmacia, quam in putri necessariam iam demonstrauimus, cuius ideo opportunitas nunc luccessi-υh decernenda est, & quamquam ex hactenus dictis eam apposite per ini. tia ,& quanto citius admini Mandam esse constat, hie nihilominus praesisus necessitatem eius per tempora eadem aperiemus i Sane cum putridae febres omnes ex cac chimo succo fiant, ut certum est, cachochimiae au. tem proprium, accommodatumque remedi si sit per pharmacum euacua tio, quae unam seorsum impuritate omnem, bono, id laudabili succo re- Iicto , ex quavis sede corporis subtrahit, ea utique tunc pridem necessario administrabime, eum urgere inchochimia videatur, dum interea tamen vires eandem fuerint tolleraturae a Sed statim atque febris adoritur, urget mehochimia,& putredo, tuncque etiam vires a seipsis per sanitatem

rarum, vel nihil distantes sunt, perindeque robustae si usquam per febrim existunt, s Igitur per putridae febris initia, & quanto citius opportunEPharmaeum ex arte praescriptum administrabitur 1 inod vero ipso febris

exordio rach himia urgeat, ut subindh putredo maior expectetur nul. Ius unquam dubitauit a Immo, dc vires tunc validiores esse . quam de in . .eps validae futurae sint, nemo unquam ibit inficias ; Sed an interea ca- in himus i I se humor, qui aptus natus est febrim fouere, & antecedens febris e usa est, pharmaco etiam prudenter administrato sit obtempera. aurus, non omnibus videtur rationi consonum; quando non nisi praeuia coctione, se debita viarum, expurgandique humoris, praeparatione, pur- satio, euacuati vhtuto,&commode habeatur; atqui per labris initia, Metiuitas humoris, qui antecedes febris causa est, semper urgeat, conis. menterque imparatus ipse humor, BQ viae sint, nec desiderarae vacitatio.

niam unodatae, dispontae vh censeantur; suanto magis humor ia acta, Κλ putrescens,

288쪽

putrescens, actuque febrim emciens, qui & febris coniuncta causa dicit gr. ab expectata eo one, praeparationeque, tunc longe dii habit posteaqna

ipsum iam nimis Nanc praeternariaram effectum valde magis de necessitate ab ea distare oportet; Uerum enim vero licet ex his . quis a pharmaci evacuatione, per putrida febris initia, abistinendum sibi apparenter sor. sam perluadeat, re vera tan en, si quae uniuersim de 'ctione ante v. cuatio item requisita , in methodo diximus, hic speciatim rursum recognoscet , utiqile vacuationem hanc per pii tridae febris initia libenter, & ex

arte admittet ; Diximus namque ab humore, tum .utili, bono i cilicet Q guine, a recta symmetria iam decedente, tum ab inutili, excrementitioque luccae, pituitoso. biliolo, aut melancholico , morbos, dc nunc se bres putridas, sua ammetria , excitari , Diximus inlii per humores hosee, non nisi per coctionem suae conditioni rei mit, ut perjnde eoru unus retineatur , M alter expcllatur ; Atque coctionem hanc duplicς indicauimias, Vnam propriam, qua humor, qui utilis eli, secieto t. vatili, in nutriti iubstantiam trantiarii tartar alteram impropriam , qua dum uterque tuae conditioni donatur, insimul omne sibi congruum cstendi modum, in consistentia,& temperamento qualitatum caeterarum, d siue proprium assoquendum, adiplicitur ; bus sane sic positis, statutum ita primis fuit, coctione propriam ubiquς ω semper necessirio praeponenda tu expulsioni , quia nunquam stiis viribus natura expellat, quin prius illa sussicienter humore tali coctione concoxerit a Statutum praeterea coctionem impropriammon semper desiderari. quippe ea saltem in humore Muecedenti nunquam omnino desit, velut saepius in coniuncto etiam sua natura semper nuido , ut bilis est, facile ad eli; Si quide humor tunc ut nondμint

insactu fesrim facit, ita qualis, qualis fuerit, nec dum adeo totus .

pria indita conditione alienus est, quod etiam totus euacuationi ineptus censeatur, praetcrtim per mitia, quare iure .& merito eum apposiro pilarmaco tunc foras educi posse sancitum Humoroin aute intelligo non uti-'lem, Malimentitium, sed inutilem, excrementitiumque Quamobrem

posito, ah eo, hile pura, pituita, de melancholia sab hisce enim ut plurismum putridae febres fiunt, Zc raro a sanguine, pr sertim sincero febrim,

vel continuam, evenis, vel intermittentem , e prima regione corpori , excitaris utiqite tunc, cum ille ia in vera, Δ propria coctione iudi ratus; dc ab utili iam succo secretus, aut qua dem forma, M positu, exempli gratia , bilis, exara venas, scin in tertianis intermittentibus, aut forma Ou ut eadem, in venis clura sanguine, veluti in tertianis continuis, non dubitandum , quin ex se pharmaco purganti sute sit cessurus. cum dc celsoni natura rite secunda tu iura sit i Et quamquam ille, etia iam sebris auctor, necessario a sibi per naturam debita symine tria dillans est, aut quia inqua calidior , actiorque . aut alio simili qualitaris excessu donatus, Pu uel tenim, per quem afficit adhuc nil ulominus ipse quoniam per se lustici . ter, ex parte saltem, fluidus censetulus est, ut puta excrementitius iudi

catus, perindeque euacuatio ii coniecratuS, tuta ideo vel congruo exhilabito pharmaco utiliret, Ac tuto purgari cu acuari vh poterit, magi per mitia febris. quibus pene sempcr ille talis est; nec minu4 ageo tunc viae obli ructae sum . quod vel etiam utili evacuationi minimε obtem peraturς sint genςrosius licet, ob ductuum breuitatem, ex prima regi ccorporis, scit icet me senterio, at parcius ob eorundem distantiam, Ec viarum longitudinem , ex venis uniuersi , id expectandum i Caeteriun pollinto, ab utili, alimentitioque iucco , bono inquam guine improprias

symme

289쪽

mmetriam praetergredienti, febrim oriri, proculdubio aliter agendum nobis, nondum enim excrementitium iudicatum est, quod illius febrim facit, sed adhuc sub iudice stat, S: in principio febris magis, quare cum nondum ita utile iudicatum,& si alias foret euacuationi commodum, attamen ex arte non dia pharmaco deturbandum, nisi sortasse leuisti trium illud , ad priores duntaxat vias ab impuritatis colluvie qua dante nus deteris gendas , praescriba tur ; Itaque ut in putridis ab excrementitiis succis effectis febribus, per initia euacuare commodum est, quod se brim fouet &facit, ita fere semper in his tunc phamaam, non nisi prudenter, administrandum ι Qia dcunque aute id ipsum sit, necessario illud opportunis etiadiebus . dc horis admitti strandum est , nepe diebus qu: etioribus S quibus

febris, si continua fuerat, minus exacerbetur, si ilucria ut res, Lel quiescat, vel minor recurrat; insuper& dierum eorundem horis, quibus, si quo magis, opus medicamenti distet ab exacerbatione , vel recursu ; Unde si .ue matutina , siue Vespertina haec hora fuerit . ea tuto deligetur, ut in qua vacuatio, fauente natura ad votum succedat, nec cum humores, quodaquasi aestu incitati, obturbatique permiscentur, eorum iusta secretio intercipiatur , aut item naturae perpetuo operanti, salutemque procuranti , tunc praec teris temporibi is nocumentum aliquod inferatur a ita ergo de Cpportuno pharmaciae tempore, ad antecedente causam in putridi, abo.

tendam , decretum sit i Verum quod in eisde occasione eade, non pharmacia tantum, sed S phlebotomia uti fere semper est opus, forsam ne ab una magis, quam alia exordiri ex arte necesse sit, aliquibus erit ambiguit; attamen suppositis, quae uniuersim de Ordine pharmaciae, phlebotomiae ad inuicem, in methodo diximus, facile ambiguitas evanescit; Etenim posito in putridis omnibus, tam continuis , quam intermittentibus, antecedentem ipsarum causam, non in venis tantum, sed & extra venas, in mesenterio nempe, atque in hoc maxime, sedem habere, sin omnibus aute sebrientibus colluuiem cachochimis circa primana regione corporis, t plurimu , redundare, vel ex euidenti hi pocondrioru amictione, est co- spicuum in proculdubio ex duobus hisce enacuandi modis, ad caulam antecedentem primo abolendam institutis, ille qui exequendo, celebranis do vh alteri fauere aptus est, necessario praemittendus, nec vi latenus postponendus; modus itaque per pharmacum cum non stilum faueat alteri

per phlebotomiam celebraturo, sed illi inprimis utilis sit, merito semper in quavis putrida praemittetur; QDndoquidem cachochimia prima cor.

Poris regionem occupante, si venam aperueris, iecur, exhaustaeque vens 1brdidum, de impurum ab ea exugent, δι in sanguinis lociam rapient, magno aegri damno, quoniam si tunc febris intermittens sit, perducta forsam in venas putredine, deinceps fiet continua : at si continua etiam ab initio facta consistat, ea longe deterior subsequetur, annexaque illi simplomata saeuiora euadet, vel noua, & peiora aliquando insuergent ; 6c quamuis it litis quod etiam redundat in venis, tunc per phlebotomiam utiliter minui videatur, attamen quia pollutio a recenter rapto deterior, ut pote a magis dissimili facta semper sit, iure mi illo maius inde sequitur detrimentia, qua habeatur utilitas; Verissimu tamen est, quod si febris fit coluinua, e rque ex concitatis valde putridis biliosis humoribus ardetitistima , tunc utatius stiphlebotomia vacuatione exordiri, quod porro pharmacu Omne qlia ziam mediocre, vigente feruoris impetu, cocitati res hutnores reddet. S immo aegri malo se more augeat, quem contra facile compescit plite botomia, ea quoniam dum cito, absque agitatione, copia minuit, cito Q Ilo ε

290쪽

que humorum in venis massam uniuersam, dilatato illi spatio, perquamdam veluti ventilationem , refrigerat; quam ob rem appositius tunc eadem phlebotomia ante pharmaciam administranda erit . subministranda vero pharmacia , & sanE blanda , si mitesat feritor , aut etiam nulla, si longius vehementior perseuerat flamma, adhibenda est , atque solis tunc enematibus uti sustici et, quibus inquam placide, ac leniter, refrigerandoque, intestina, in omnem meliorem euentum. ab omni sorde abstergantur, & vijs quasi communibus omnibus quadan tenus tussicienter apertis , patens corpus inde fiat evacuationibus; eadem & si enemata longo adhuc tractu antephlebotomiam imperare opus videatur, ne puta illa, dum quodammodo ab extimis ad intima mouent, feculentiore λει tasse sangu inem, a centro corporis ad circonferentiam iam naturae impulsu transmillam , quadantenus auertant, atque ideo minus utilis Phleb tomia sequatur.

DE VACUATIONE, s XAM MULTIS VLIS.

ριν ipsarum febrium primordia , sponte a natura tentatam obseruamus , hoc loco tractatur a m quanti ea interea a medico aestimanda , quidque in ea

dem ab eo , pro aegri salute , agendum

demonstratur ,

CAPUT SEPTIMUM.

vi de artificiosa causae antecedetis in putridis febribus vacua.m tione, quae ad earundem febrium intercipiendum augmen d in tum, per initia instituenda est, hucusoue satis ; Iam si ea spo.

te contingat, quid tunc ex arte a medico faciendum, expli.

care est operae pretium i Per febrium siquidem putridarum

initia ,& adhuc augmento , plerunque eueniat, ut dii cachochimus peccans si iccus ita naturae molestus euaserit, ut non tantum quod illius actu putrescens, febris coniuncta causa est, sed & quod mox eiusdem putredine tentaturum, febris fomes antecedens existit, stare loco nequeat, sed ex sibi iam pridem impressis feruore ,3c subinde quas surore commotus, partesque sensiles feries, facultatem tandem expellentem excitet, cuius postmodum impulsu, magno aegri levamine, soras, sponte, citra artem , depellatur, Sc sane multitariam, quia ille inprimis dum massae totius san. guinis in venis permixtus, immoderarius agitatus, is collatis secernentis, expellentisque regulam nullatenus admisierit, sed efferatus potius suos excedens limites naturae max e molestus euaserit, fit saepissime, ut e venis eisdem loco consueto reseratis, emuat indiscriminatim cum sanguine. praestoque hinc sit euidens hemoragia, siue ex utero, siue ex naribus, siue con suetis hemoro idibus ι fit etiam aliquando ut citra qua E venis emuat, saltem ad partes corporis transferatur. in illisque tumidum abscessum patiat 1 Aut dum illum ubicunque consistentem virtus naturae commodius regat ,& moderetur, fit ut eum solum, quia videlicet noxium, ac tunc

nimis vltro molestum, utili, seu meliori relicto, expultrix facultas ex, pellat, Dissiligod by Coos le

SEARCH

MENU NAVIGATION