장음표시 사용
291쪽
pellat, si quidem in venis fuerit, per sudores, pre urinam , verum si ex tra venas sit, ut in mesenterio, per secessiam, aut vomitum et Aiqi e propterea tunc 1 edulo attendendum, ne i ponth faetiam naturae opus sic unides deratae antecedenti causae respondeat, & diminutioni eiusdem ita sufficiat, ut praeterea exarte aliud eius gratia, siue per platebotomiam, siuerer pharmacia. minimε tentare necesse sit, quando plerunque natura pers ea deo necessitati latisfaciat, quod omnino perperam, & vanu artis auxi Iium aestimetur, velliti alias manca etiam natura est , ut illi arte Opem ferre Oporica ta Itaque posito febriente per initia hemoragiam pati, sane si febris continuasit, cuius potissimum causa omnis in venis consistit, cuper hemoragia, quod venis continetur quam facile M proxime foras educatur, utiqtie eadem ipsa hemoragia, tunc ad antecedente causam mi nuenda api rime conueniens est, minus vero si febris intermisserit, quod Potior eius causa, extra venas, scilicet in me senterio, resideat a Caeterare si venae omnes in unum conueniant, adeo quod una exinanita, reli Uae successive exinaniantur, atque ita ab una ea uniuersum euacuari possit,
non ex quacunque tamen quantum ad praesens negotiu spectat) ex aequo semper laudabilis, 3cutilis eadem hemoragia cenienda est , sed ex ea vena duntaxat, quae propius soco causae sebrim fouentis consentit, quoniam cum opus sit, per febris initia minuere, quod redundat, quodque aptuvltro est factam febrim augere, sane ideo non omnis hemoragia admittEda, sed quae hoc ipsum redundans, cachochimiam neph congestam, quato citius. ει breuiori spatio, magna ex parte. essundat, qualis sane est, quae foco eiusdem cachochimiae propius consentit 3 Ergo per quam Venam inprimis hemoragia in his febribus fiat, obseruandu est; praeterea Vero contemplandus qui fanpuis effundatur, quandoquidem si talis ille fuerit, qualis Peccanti humori respondeat, & insuper via, per quam ille essunditur, assequendo fini apta videatur, prosecto de utilitate, &bonitate hemoragiae non dubitandum, contra, si alias res ipsa se habeat; At qui venae per quas, ut plurimum, sponth foras sanguis erumpit, aut sunt Venae uteri, in mainis, aut venae apud omnes in sede, si una tamen he momidarum assectio praeesse consuescat ut manifestum est; Ex uteri etenim venis in 'mina generosh onus uniuersi deponitur, quod in f ina: hae venae maioribus aliis consentientes cachochimiae totius rectae purgandae a natura inprimis consecratae sint, atque perinde cuique etiam copiae eximendae idoneae videantur, quamobrem in febri continua primum, ex illis, ad antecedentem causam minuendam, utiliter sanguis essunditur; Sed in quouis , dum venae circa sedem, etiam per sanitate, certis interual- Iis, 'culentum emittere sanguinem consueuerint, proculdubios emisisio ea de ab illis in aegro per febres appareat, Sc utilis similiter, dc laudabi- Iis est, quod venae he proximε ex venis mesenterii ortum habere videantur, ut ideo prompte inde redundantiam omne, fouendae febricuique, tam sciliret continuae, quam intermittenti, huic & si magis accommodatam, enundant f Et quod insuper venae hae, reliquis maioribus,&-uae praesertim consentiant, natura aute mirifice, ductibus incompertis, quod peccat, ad eas ex toto, quasi ad communem viam, perducat, ideo euidenter quoque ex toto ille cachochimiam expurganti Quyndo atria ex narium venis hemoragia, per febris initia, soras eruperit, quamquam ressibile est tunc, post unam plecthoram, naturae impetu, ad illas S si lo-ginquas, etiam ferri cachochimum, quod in maioribus venis consi:tit, MPotissimum sicontinua febris sit, quoniam si inter issetit, id dissicile est
292쪽
credere, attamen nisi pereas immoderatior, fiat effusio, quam minime vires toleraturae liuit, durum adhuc an continuis est, credere sussicienter illud, ut inquam conserat , excerni aliquando potiriste, proptereaque excretio ea tunc parum conueniens fili manda , nisi ob ia inpridem afflicti capitis causam fortasse successerit; Aliunde voto si hemoragia adsiti nisi via aliqua per sanitate familiari, S consueta fiat) cum omnino inutilis esse soleat, utique tunc, etiam si contingenter promtura, nullatenus a medico desideranda , quod alias , maxime per phlebotomiam , liceat assequi quod expetitur ι Uetum post hcc lan Fuinis effvisi conditio, an scilicet peccanti humori respondeat, ea te luis sic contemptanda, quatenus scum ut plurimum cachochimia tu febribus putridis vrgeat quod . febrim fouet, & antecedentis causae eius rationem habet, iam foras depellatur, atque ex substantia, M accidentibus tale appareat in sanguine; Nam si sanguis peccet, qnoniam deprauatus de putridus, sane ille effusus quamquam retiis escens tantisper conpactus ut optimus consistit, minime tamen eque findi potest, sed simul atque attingitur, totus in paric
exiguas facile discerpitur, immo nec per se ille diu cohqrct, sed dii trahitur
breui, & eliquescit, colorem praeterea ad nigum potius, M viri lc, qua rubicundum in chinantem obtinet, conditionis naturalis amisiae certum
inditium ; Sed quando bilis urgeat, & peccet, semper qu idem per hemo
ragiam effiasus sanguis refrigeratus mediocriter consistit, quia licet satis superque secundum partes in unum cohaereat, finditur tamen prompte ob tenuitatem a intereaque colorς citrino ad nauum inclinanti donatur, indeque biliosa sanguinis conditio indicatur a Verum si illico dum sanguis effusus est , ita crassiis ,& viscidus findenti appareat, ut dissicile sit illum diuellere, immo.&in emisione ipsa lent Eadeo effluat, quod quasi glutem manere in via videatur, utique si ille viridis, S niger sit melancho. liae urgenti respondet, at si albescens fuerit, pituitae naturam sapiet, S si vhi etiam tenuis ille, ac fluidus nimis extiterit, ab eadem pitutae natura non sit diuersus, quoniam 5c viscida , & aquea pituita ipla sit ; Ita naque perhena magiam sponte faciam, pelli utiliter, quod noxium fuerit, fiet perspicuum i Quod si contra eueniat, ut scilicet talis potius effundaturianguis, qui & consistentiae mediocris existat,& rubro iii bobscitro, sed florido colore donatus videatur, profecto tunc malo relicto, quod uti id solum ac laudabile est, id foras, magna aestri pernitia: nisi urgeat phle- Ohora ὶ pelli aestimandum erit 1 Atque ex his quid agendum, apparentehemors gia . planum fiet; an nempe permittenda ea sit, quoniam utilis , immo si lenta fuerit solicitanda, aut insuper defficientem illam supplero per phlebotomiam opus sit; an intercipienda potius eadem hemoragia sit, vel impetus eiusdem tum sedandus, tiam in oppositum auertendus, Iocoque eius idoneam phlebotomiam praescribere si necessarium et Etenim posito per: iebrium sit tri datum initia, ex arte, euacuationem hVenis , per phlebotomiam necessario fore procurandam, utique hemoragia per id temporis sponte a natura per venas idoneas, aduersusque noxio succos arcni tectata, quoniam laudabilis . proficuaque est, ideo&permittenda, & adhuc, si lenta fuerit, merito etiam solicitanda, &si manca. irritanda, vel supplenda est ἐξ Atqui omnimode intercipienda, dc auer tenda , si inutilis, & noxia illa futura censea uir, qironiam scilicet nςς per vias humori peccanti congruas facta, nec item et I posite eidem hum ti vacuando respondeat 3 Caeterum quantum, quonam usque hemo
ragia sponte facta, vel permittenda, vel sol citanda sit, nec non q
293쪽
do illi deficienti per phlebotomiam pidem satisfacere necesse sit, ex duobus colligendum; nempe ex virium praesentium , S suturarum tolera peccantis humoris in venis lede, & copia, ut in methodo latius dicium 3 Quippe ferentibus omniquaque viribus, semper quae e certisonis utilis hemoragia, ea largius permittitur, vel item si opus sit, audacter solicitatur, inam /dhuc si manca fuerit, eam per phlebotomiam susericientem supplere conuenienses 3 Atqui contrμ, non feretibus viribus, illa quamquam torta ne per se utilis, 5 copiae humorum aeque responsitra, attamen usque quo vires reiectae sint, ex arte, veluti suae inutilis, semper auertenda , intercipiendaque; dum tamen tuto id fieri permittatur, ne porro excandescens in vijs humor, ideoque foras cium pens , ex te presso tuo repentino exitu, alio delerius seratur ; nam itine iacium sortasse melius ae iii mandum, si non omnino, sed ex parte ibi una te prestio fiat a Polihemoragiam fronte factam, alia etiam eii antecedentis caulae ubici inque stantis . per febrium putridarum initia, euacuario, ut praemissiim est . qua purgatione quoque spontanea , Passim tunc in aegris, vomitu , secessu, iu-dore , urinaque . & alias fieri Obiei uamus de qua item quaerςndiim, an ne utilis tunc futura, dc id co permitteda, immo sit manca. vltro ne adiuuada , aut si inutilis , virum ne rationabiliter reprimenda , intercipienda ve sit. posteaquam ea sortasse utilis, vel inutilis, per eadem tempora, aegro esse possit ι Itaque posito primum, putrida febri asseclos per initia , tum pedurinas, tum pei sudorcs, sponte euacuari, quod sane eatenus seri ae itimandum est, quanterius vii iic tortasse multa, eaque praua succorum crudorum congcrtes urgens, Vno praeterrim calore aucto, magn* ex parte extenuata , seroque pςrmixta, sensibiliter per renes ,& vreteres, ad vessicam transmittatur , aut uis petr cutis poros rorido sudore foras eiiciatur ; QMd utique passim in continuis obseruari contingit, utpote quod per has humor qui peccat venis contineatur, ex hisquς commode, de ΔΑ ci id per urinas, de sudores soras prosiliat ; Verum adhuc saeprssimhin intermittentibus idem fieri certum est, posteaquam in illis. quod extra venas residebat, indeque accessionem faciebar, tandem seruoris vi tenuius factsi,de peraecessione in venas effusum, inde demit tanquu nimis.molestu, viis breuioribus commodioribusque, per cutis scilicet poros, & urinarios ductus expellatur . Vtrauis autem harum vacuationum, per febrium putridarum initia, obseruata, utilis neca censenda fuςrit. examinandum est, id quidem ex eo, unde constet vacuationem ipsam humori peccanti responcere, eo quia inquam tale peream foras educi videatur, quale ad febris conseruationem facere iam constabat, quod porto ex consistentia.& colore, ac interduc x odore , satis indicatur , Licet enim per sudores,& urinam, serum sanguini in Venis mixtum, ut utrique communis mateisteria , maxime excludatur; adhuc tamen quidquid crudi succi, oc praesertim pituitosi, calore ςxtenuati, ut saepe etiam biliosi, 3c aliquando mela-eholici ,eidem sanguini permiscetur, una cum sero. ut dictum est . per sum dores, dc urinam, commode elicitur, quare dc seri quomodolibet exclusi consistentia, atque color , ob peccantcna humorem admixtum, tuncque foras expurgatum, satis aperte vacuationis ipsius conuenientia in cryo nit; neque tamen incomteniens dc vana ea habenda ex his erit vacuatio. quae non adamussim requisitis omnibus respondeat, quando fallenalia moris cuiusuis demollito, per febriu in putridarum initia, sponte celebra. ta. utilis dc conuenies sit, quia per eam onus, quo natura praemebatur.
euidenti aegri leuanun dum ac virium tolerλntia adsit tunc minua
294쪽
r i Exeipitur autem sudor factus, dum, ob partis euiusque principis.
vel sensibilis valde, priesertimque internae, amictionem vehemente, Uni Herium, qtia si ferendae illi. opis gratia, contrahatur, ut subinde quis quis sit, qui extima occupet humor, ille E poris, madore quodam . erumpat εExcipitur item urina multa, cum, sit percalefactis tenibus, & aliis illis praeternaturam se habentibus, serum, & quod illi miscetur, ideo praeter modum attractum, per ureteres in vessicam illabatur ' euacuationes etenim hae quia omnino praeternaturam sunt. merito omnino noxiae, dein conuenientes sunt; Caeterum licet utilis,& conueniens sit, per sud res .&vrinam vacuatio, adhue tamen quantitas in ea debita requiritur.
posteaquam nimius sudor. & urinae copia exuberas, ut di lutione habitualis substantiae inducit, ita dum longius perseueret. dissipat uniuersum, S vires infringit s at unius vel alterius vacuatio, quae per putridarum initia , M moderata. M per interualla cele bratur, quia rationi eo'na, quod
nempe extenuatorum, per vices, cratarum succorum euacuatio sit, iure
febrientibus leuamen affert, cum virium tolerantia ,& perinde laudabilis in illis semper est i Uerum virum . cum ea se se habuerit, tuncque necessario permittenda sit, ita dum lenta nimis, vel manca videatur, omnino artis ope solicitanda veniat, quispiam fortasse perquiret i Sed quod hoc minime per ea febris tempora sit concessum, vel sane ex una medicamentorum sudores, de urinas valenter excitantium facultate. & agedi modo. conspicuum est, M ideo permitti quidem debere sublatis impedimentis. puta externis refrigerantibus, & eohibentibus aliis . interimque imperata , omni, tum mentis, tum corporis, quiete, verissimum est 3 atqui m dicamentis illam tunc solicitara idoneis, quae scilicet vel extrinsecus caleo faciant nimis, & ad resolutionem inuirent, vel intrinsecus succos vehementius extenuent, extenuatosque altius valenter ferant. dum adhuc
corpus, crassis ,& multis, resertum sit humoribus, in febribus tam continuis , quam intermittentibus . tat in his magis j ob mala imminetia multa, valdis periculosum est; qnamquam dum . quae compescendo femori. aut visciditati humorum extenu Mae, ad parandisque vijs, in putridis perpetuo damus, id sumcienter praestetit, liberum illis uti omnibus videatur ιSed de spontanea euacuatione alia, quae per initia, tum vomitu, tum deiectione fit, an utilis illa tunc, & antecedenti abolendae causae commoda sit futura , nec ne, deinceps perquirendum i Siquidem inchoantibus seu bribus, utraque via, saepe vacuatio praesto sit, quae tamen & utilis, arque proficua, & mutilis, ac pernitiosa esse potest i Porro vomitus sui ab hoc ordia i iurὶ apposite. valenterque inprimis ventriculum euacuat, dum scilicet ille, noxiae rei in ipso congestae, vel aliundE defluxae, iniuria lacessitus, compresso stando, rotus sursum impetu latus, perosophagum, illam
vomitione excutiata Praeterea aute etiam ab intestinis , dc mesenteri', totaque prima corporis regione, succos redundantes, praestantissima euacuarione. vomitio et licit, cum praesertim in ventriculo, miro naturaei
genio, omnis partium circonstantium illuuies aliquando euidentissim. confluat, quae subinde vomitione soras reijciatur,& sanh generose ita, ut nec alias validissimum ullum etiam frequens pharmacum illud praestare potuisset ι Quamobrem in intermittentibus febribus quibusque, ad abolendam, tum antecedentem, tum ire Uniunctam mali causam. Prima ipsa coporis regione subsidentem. vomitio valdὶ utilis Ghsenda est. atque idcirco dum monid fiat. plurimum tune salutaris, &curationic mota aestimanda ι Iauno adhuc cum ex indiciis uniuersi. veri omnibus.. viarum
295쪽
viarum successione manifesta, per iecur, &meserateas, in eundem metventri tu terminanti, suffcienter cachochimorum suceoriam congeries queque, eo non raro perducatur, merito, & in continuis fomitem ant
sedentem , ut plurimum, in venis habentibus f hunc licet saepissime in prima etiam corporis regione habeant) euacuatio huiusmodi, quia proiicua, oenderabilis est ; Caetetum eam verE talem esse s quacunque in febri fuerit iudicat humoris exeuntis qualitas, atqui magis si virium tolerantia adiit, & ubi leuamen accedat multo magis i Et quamquam in putridis
unus vel alius praecaeteris humor peccat, ut certum est, pene inmensem Peretherogeneitas adest, perquam ideo vomitu, alius, atque alius humor foras expellitur, at dum ille sit, a quo ventriculus lancinn*batui, M. Cuius iam febrim fouere sufficiens coniectura fuerat, utique eius per VO
mirum euacuatio utilis, & laudabilis esti laudabilior tamen semper, si cumierantia sit, quoniam aliquibus vomitum nimis esse molestum constet, ex quo Violentum nimis ipse se in his praeseserat, & vires suo impetu, dii quoque pastum reiicit, de ijeientem valdE ; quod tunc ventriculus de pro-Pria sedce iliens, assidentes partes, quibus annecti rur, subindeque illis nitcntiens vini uersum, magna vi diuellat. & crebra, ac valida concus ι Onc amigat;&id quidem praestat magnus vomitus, illeque perennis, quia inqueratus,&tempestivus, tum tolerabilis, tum salubris fere sem-Vacuationum omnium praestantissima, quae omnem, perirebrium Purridarum initia, primae regioni inhaerentem noxii succi illuuiε, commode, S sufficienter educit. amobrem ita eo se habenti, quod nempe noxium tempestiue, & modesth pellat, sanh ut tunc ille optandus, ita semper permittendus est i Immo si ob humoris dissicultatem mancus, α imperfectus videatur, praeparatione adhibita, detergentibus scilicet, attenuantibusque, atque per ablutionem laxantibus administratis, dum omendi necessitas praemat, & quando praemit, addendus stimulus, Ut ar naturae concursione effemis edatur perfectior ι Veluti contra, si nimius ille, intempestiuusque aestimetur, perindeque violentior sit, oc egrum nimiopere fatiget, postquam satis sit perque noxium foras eru--rit, leniendus merito, & per quietem, post revulsionem, si conueniat, istu roboranti, dc quadan tenus lubastringenti imperato, ut suo loco di--mus, compescendus est. Superest evacuatio, quae spontanea deiecti . ne fit, quae sane alias quasvis omnes febrienti per initia contingentes eua, uationes utilitate,&praestantia, longe superat, ea quippe praecaeteris sincerum peccantem humore, tum nempE febris antecedentem causam, tum coniunctam, ita sussicienter, & appositE, Esede sua, idoneis vijs, dimouear, M educat, ut nulla usquam melius, appositius quae a Siquidem et inchocmmus ipse succus in habitu totius, aut venis maioribus, Vel in prima demum regione corporis stet, ille profecto viis patentissimis, oc aldh idoneis, per imum ventris, per comunem quasi corporis cloacam, una intestinorum dei emone, astatim, abundeque depellitur, vi porro in- , quae tantopere per febrium quarumvis putridarum initia, antecedentis cauis praeseirim diminutio exoptatur, eadfideiectione, generOSE suc- Cedat ἰ Et quamquam undequaque corporis, idem similiter praestant sudor, ae urina, attamen quod sensim nimis, pau Iatimque, & non nisi tractu temporis longo, quantiorem exundantem minuant, &quide modo ineptiori, quo partibus tantum tenuibus sublatis, crassae remanent omnes, atqui plenitudine, cum praecipiti, vehementique febris inflammatione ..
296쪽
inflammatione putredinem soli cith architectantem. tarditas euacuatib-nis, quae illi materiam subtrahat, semper pernitiosa sit, propterea sudor,& urina, & si peccante humorem, inuadentibus febribus, euacuent, ob una tamen operis tarditatem, & quasi ineptiem, deiectioni ipsi neutiqua aequEcomparantur ι Ut neque certe vomitus, qui quamuis,& affatim, Mindiscriminatim succos quos uis, tam scilicet cratas, quam tenues, inventriculum a natura deductos, valenter soras explodat, quoniam attamen id per ostiphagum , vi maxima, & impctu laborioso, praeternaturam praestet, ideo neque ipse spontaneae deiectioni aeque respondet ι Vna ita que per imum ventris deiectio, cum per febrium putridarum initia aliquando contigerit, ea necessario obseruanda ,& ut opus naturae praestantissimum, saluberrimumque, & curationi idoneum, caeteris per eadem tempora vacuationibus non neglectis, attendenda est i Et si interea deiectio ea de non setNer etiam suis careat incommodis, quibus aliquando inutilis, ac noxia esse poteit, meritoque intercipienda, ae auertenda est; Namque licet utilis ea, & permittenda, adiuuandaque sit, quae sum cie ter, placide, cum euidenti virium tolerantia adest, quae insuper post pabuli feces consuetas. humore adhuc talem eduxerit, qualis sebrem is uere, facere velam videretur ἔ Nihilominus ea inutilis semper, quae de fecti I retinentis facultatis obseruatur, quia quamquam aliquid forIam humoris peccantis eduxerit, nutritioni tamen summe aduersa est , qua inquanto citius roborantibus subastringentibus supprimenda, vel in modii saltem redigenda est; Insuper autem noxia semper deiectio est, quae quaquam peccantem succum educere videatur, interea tamen impetu nimi urgeat, & ductus ipsos, per quos fit, nemph intestina, aliam ve partemper consensum , deiectorum humorum vi praua, praeternaturam valde as ficiat , ideoque citra tolerantiam adsit ; tunc etenim ea, quamuis quod noxium est foras educat, meritoque permittenda sit, eatenus attamen
duntaxat conuenies est, quatenus illa satis a viribus toleretur, alias quippe non deserenda, sed robotatibus frigidiusculis ex arte adhibitis, in m dum si liceat reducenda est ι dum interea tamen recti gerantibus eisdem, humor per intestina transmissus, apposite abluatur, ne porro illis ipse detentus, vel impetum expulsionis adaugeat, vel item grauius intellinora constitutionem asticiat, magno aegrotantis damno i Atque sane sic per noxiam deiectionem procedendum est; quonia si utilis, & proficua aestimetur, non permittenda sistum, ut dictum est, verum insuper si fortam manca fuerit, adiuuanda , & medicamelis expurgantibus proportionatu, tum iniectis, tum assumptis, prudenter 1blicitanda est a In hoc licet prosequedo opere caute valde incedere opus videatur,prssertim in his, qui prauo victus regimine usi, vitiosis, corruprisque
multis scatent humoribus, & facith purgationibus etialauissimis, uolui consuescunt, ne scilicet graui virium , tam praesentium, quam futurarum detrimento in his deiectio nimia excitetur,&quod opus utile futuram expociabatur, id, ob unum saltem
excessum, perperam, nocentissimum, enadat.
297쪽
FEBR. 1 SAEPE ETIAM ABSCESSUS,
Per humorum transpsrtationem, euacuationis lo
co , is febribus obseruatis , an ideo illa villis , an inutilis sit futurur,
si praeter haec, per labrium putridarum initia, auimentu.
Qe eo que, a natura abscessus sponte excitetur, ut aliquando obser-
Δ uamus , profecto maior tunc prudentia, in procuranda aegri salute, adhibenda est, quando abscessus hic, qui ex peccantis
humoris a toto ad partem translatione sit, dc utilis, atque proficuus aegro, & mutilis. ac, ut in methodo latius dictum , aegro eide valdo noxius esse possit ; Vtilis sane est, si per hane humor, qui peccat, e sedo hia, in partem quampia corporis ignobile, vel nempe ad propria emunctoria, qualia fiant glandes, circa aures, circa inguina, atque alas, Vt perinde tumor ibidem appareat, vel ad extimam cutim, ut ideo tubercula, maculaeque in ea compareant, ita perducatur, ut sebris diminutio inde succedat, quia inquam inde minus cor affitiatur ; Quod quidem in continuis, S prauis febrjbus, in quibus succi peccantis virus vim maiore inferens, inordinatos multiplices habet impetus, magna aliquando aegri utilitate , Obseruatur, quia nempe sanatio plerunque inde solicitetur; Contra magno aegri damno, quando & si peccantem humorem e suo Ioco moueri, alioque transferri pateat, attamen tunc alicubi partium cor. fioris,cordi maximc consentientium ille collectus, vel adhuc sebrim simi. em, vel longe fortasse 1aeuiorem foveat, &quasi nouo inducto malo, aegrum valentius alticiat; Quod utique in flabribus putridis omnis generis tunc euenit, cum partes animales, Ut cerebrum, aut spiritales, ut pulmones , M cor , aut demum naturales , ut hae par, M. Veturici Ilum, ac alias
his adiacentes , siue in opere comites, aut illis plurimum consentientes, humor occupat. ut in eis, S similarem affectum, ut inflammationem, M. dissimilarem, ut obstructionem, inducat, unde vel calor febrilis praeternaturam maior euadat, vel alias, opera ad vitam necessaria euidenter, certo febrientis casu. infringantur ; Itaque res cum ita sit, ut inquam a
scessus utilis , ac inutilis esse possit, proculdubio si inutilis, auertendus, Mintercipiendus erit ; at si utilis non permittendus solum, sed S adiuuandus, & solicitandus i Et quod ad inutilem pertinet, nulli dubium quod
ille omnino tum revulsionibus, tum repemonibus auertendus, inter.
cipiendus est; Reuulsionibus inquam, quibus defluens humor a parte recipienti in contrarium auertatur 3 Atqui insuper repraessionibus, quihus recipiendo humori pars, pro posse, astringentibus frigidis roborata, ineptior fiat. iam vero receptum, quadam veluti compraestione sui, de pellat ; Verum tamen cum ad haec recte praestanda, tum operum, tum Instrumentorum qualitas, quantitas , ac opportunitas certa desideretur, quam una abscessus, & partis amictae conditio merito exposcit, propterea aquidem non generati in totum haec in quovis apparenti obice sita praeno--c sat est, ita ultro speciatim in singulis perpendere est opus , ct prOL I a priuin Diqiligod by Corale
298쪽
prium, ac accnratum desideratur examen ι Sed ne ordinem confundamus , quando infra des iuptoniatibus in putridis febribus abolendis, leniendis ve i ermo erit fiunt enim in his simplomata fere per abscessum de singulis commodius dicemus i Dato autem appareu te abscessum utile,1 alutaremque aegro futurum, dc ideo nec solum perinittendum, verum, quod magis est, etiam solicitandum esse, utique quatenus intentioni viriquc satisfacere liceat, attendendum; porro permittitur, sublatis iis, quibus impediri aliquando potest, solicitatur vero illis suppeditatis ingeniis, quibus recipientes partes ad recipiendum disponuntur; praeterea vero ijs quoque administratis , quibus trani missio, attractio ve generosior fit a Multa namque sunt, quae abscessui, praei ertim ad extima , impedimento lunt, & inter caetera , quodlibet ambiens frigidnm , & subastrin-
Rens, cuius occasione, ductus omnes interclusi, liberum humori transitum minime concedunt, quare nos tunc pro voto assequuturi inten. tum , summa ope, Marte nitemur, ut externum saltem omne refrigerans ,& iubastringens, tegumentis interea prudenter adhibitis, auertatur ι Ita namque libero ad corporis extima transitu existenti, abscessus utilis, sponte tentatus, naturς operanti permittitur; Ceterum si quia fortast mancus. 5c propterea iblicitandus, videatur, utique ea ratione partes recipientes relaxandae, relerandae ve ita tunc erunt, ut fluentis, vel
transmissi ad eas humoris, aditus sacilis euadat, quod dc calidorum humidorum moderato administiato fotu, dc leui etiam adhibita frictione, succedit; Sed quod ad attrahentia ipsa pertinet, quamquam aliqua ex his sunt quae per se, puta suctu , trahunt, ut cucurbitulae , aliqua autem, quae
ex accidenti, ut quae quadan tenus calefaciunt, doloremque inserunt, ex quibus quidem nonnulla attrahant, at non evacuent, aliqua vero vimque
simul praestent, perindeque pro tolerantia virium rite deligi possint nini
lominus ab omnibus huius generis medicamentis in putridis febribus ab .stinere latius est, qua me . periculo aegrotantis euidenti, administrare 3 Etenim vel exstilis attrahentibus, suspicio est, nequam parsit, attractus humor vehementius in parte ruat, ibique repentim aliquid deterrimum, magno aegri damno, parturiat; Sed ex attrahentibus ob calorem, oc dolorum . dubitandum temper, ne ex instammatione febris crescat, at ex dolore labor, ac virium afflictiona igna praesto siti Solis itaque nos relaxantibus contenti, quibus recte, tuto, iucundeque succedat effectus, nec grauior aegro molestia adueniat, obscessum inchoatum naturae beneficio comittemus; Licet extremis aliquando necessitatibus urgentibus 1 quod in venenatis ,&pestilentibus febribus euenit, in quibus virus ad intinia tendens extra semper quomodolibet retrahendum) extrema remedia co-
cedamus, dum interea tamen supersit spes salutis aliqua . Sed hic forsana occurret dubitatio, utrum in febri, quae putrida, malignaque,&quae exochochimia multa fit cui perinde vacuatio eaq; multiplex, etia per initia,& augmctu utilis futuracelebatur, & perinde tunc ea utiliter tentata sit, tapharmaco, t lilebotomia, ne inqua in ea, vigente adhuc plenitudine, copetat ablcestum non apparente, etia per excitata in partibus extimis vlcera, prouocare, exemplo multoru fortasse, qui hac per febrim huiusnodi seruati saepe fuere ; Quae dubitatio optime tollitur, si naturam sponte, vel etiam illata aliunde vi , operantem nos immitari non semper opus esse supposuerimus, quippe interdum licet ars supra naturam ponit, & ut plurimum illi operanti non leuiter succurrat i attamen aliquando defectu ar tis naturae modum unautari nequeuntis, uni naturae opus derelinquere ne
299쪽
eesse si s Hoe que praemio dicondum quod etiam si abscessus extimus in putridis continuis, & potissimum malignis febribus, utilis saepissime visus
sit, qui praesertim in euacuatione manifesta contigerit, non propterea tamen ulcera, per modum abscessus, in partibus extimis, per se briu eius generis initia, & augmentum, ex arte excitare est operae pretium, tu quia Periculosum , tum quia parum utile censeatur; Periculosum qiride , quoniam medicamentis id fiat inflammantibus, & vel cicantibus, caloremque
febrilem palam augentibus, x vltro etiam deterius quid esticientibus, ad quae praeterea sequitur dolor, & amictio alia multiplex, unde vires infringuntur valde, earumque opera mirifice interturbantur, manifesto aegrotantis detrimento, B euidenti vitae periculo ι Atqui praeterea inutile, quoniam insolitus cum sit ut plurimum abscessus, illeque viis per vim repertis , nec omnino consuetis, a natura tentatus, non est credibile intem ipsum excitari arte posse per medicamentum, quod naturali 1 ntaneo operi respondeat, ergo neque euacuatio per idem medicamentum obtenta laudabilis erit, quia nec tale excludat, quale certo peccat, sexcludit enim solum i corrositatem quandam parti etiam proximiori inditam in nec etiam si id aliqua ex parte ageret, illud nisi diminute, M lente admodum agat, maiori sine dubio aegri damno, quam utilitate i Verum ex dubitatione hac iam sublata, altera occurrit non contemnenda, Vtrum nemphexterno apparente abscessu, qui utilis quidem censeatur, attamen imperfectum euacuationis modum ollendat, per quem scilicet, non nisi diminuth , quod febrim facit, foras erumpati vel dato illud aliquando sufficierer per eum erumpere potuisse, iam tamen non nisi lente id factum ex eo Contingere, cum morbi vehementia, prauitasque, quanto citius illud generose educendum indicare videatur ; Utrum inquam perseuerante adhuc abscessu tali, tunc alio generoso remedio ad assequendum intentum uti ex arte sit concessiim, siue occasione possibilis, dc indicatae euacuatio nis illius quod peccat, & febrim facit, assequendae, id proponatur, sinet occasione saltem perficiendae iam inchoatae, attamen non perfectae 3 Qui sanE dubitationem omnino sublatam crediderim, fi instrumentum, eluique potentia, atque usus, ad euacuandum ex arte desiderarus palam sonstiterit; Si tamen etiam per ipsum abscessum. naturae impetus utilis, MPer tolerantiam sufficiens sit, at illi & potentia, dc usus instrumenti adhibiti minimE sit impedimento, ut perindε commodissimum sit, perseuerate, immo vigente abscessu, illo ex arte uti: Etenim quod ad instrumentum attinet, ut per eum generosa, Ac sufficiens euacuatio peccantis humoris recte succedat, vel pharmaciam est, vel phlebotomia, ut alibi sae- Pius demonstratum i Αt pharmacum, quia vim expellentem irritando Persecessum euacuat, consequenterque a circonferentia totius, ad centrum, vi quadam, trahit, sine dubio quando abscessus ad extima utilis Censeatur, modus euacuationis per pharmacum, quamquam per se expetibilis, perperam tamen, & noxius est, quoniam attracitone in Opposita
manifesta abscessum auertit,&impedit, nec suptet illi, nec item fauet ιVnde certissimum est, utili vigente abscessu nullatenus per pharmacum leniens semper excipio , ut pote quod non irritet sed laxet) tentandam euacuatione esse ; Et si innasse iam peracto, & pro viribus abscessu completo , si tolerantia adsiit, uti pharmaco, pro necessitate, ad 'peris periectionem, liceat; At euacuatio per phlebotomiam sine dubio in labri , de quidem continua appositior, tutiorque est, tum quia abscessus a venis ad extima corporis sit, tum quia motum ipsum abscessus etiam vigente phlebotomia
300쪽
botomia non impediat, illi immo faueas aditimento sit, quando natura tunc onere praessa , per phlebotomiam, e venis lublata copia , Valenter resurgat , Sc generositis opus inceptum prosequatur ; Namque Phlebotomia attrahendo non evacuet, icd dum raxat ruitione librationis languinis in toto, per partem poti partem a toto educit , euiden,
tius licet id agat , a parte proximiori, & per ii brarum rectitudinem k magis contentienti, quam ab alia quavis ; Quare si fiat abicessiis ad cutim uniuersam , phlebotomia ab hac non auertet abicessum, quia citra attractionis impetum Phlebotomia 1blum minuet copiam, qua natura oppressa lente opus prosequebatur : Quamquam si fiat abscessus ad emunctoria , tunc verum est , quod non a latere , seu Uena illis consentienti , nisi letale quid immineat ex eo , sed , Vt cautius agatur, ab alia potius phlebota mandum , M ita a phlebotomia . tanquam a noxio remedio non abstinendum ; Euacuandum ergo per sanguinis missionem etiam si natura abscessum: faciat , dummodo obrepletionem in Venis praesertim vigentem euacuatio ad naturae leuamen censeatur necessaria ; Secus si repletio nulla urgeat, sola autem pernities humoris sit, cuius occasione lacessita natura abscessum faciati hoc aut m ex quo coni j ciatur , in stiperioribus iam ostensum est ι Et quidem haec ex arte , in vacuatione , sponte per febrium putridarum initia , apparente , intercurandum praelianda sunt, sed cum non omnis vacuatio haec separatim contingat, sed plerunque alteri compἐicata obseruetur , cui interdum altera quidem conueniat, & interdum contraria sit, proptera ut aegrotantis salubritati , M virium conserua. tioni sit omniquaque consultum, nec interea vacuatio, in aegrotantis detrimentum , intercipiatur, vel permittatur , ea sane lege potissimum moderanda erunt omnia , qua permittatur quae utilis, at quae noxia est, vel minus utilis reprimatur; Verum utilior illa semper i dicabitur , ut dictum est , tum quae tutior, &. iudicundior , tum quae abolendae causae morbi accommodatier erit, minus autem talis, quae alias aestimabitur; Sed praeterea quatum,& quousque id procurandum fuerit, non nisi ex necessitate operis peragendi, M tolerantia virium recte percipietur , haec Vero, una cum Opportimitate , ic ordine agendi, uni medici priadentiae , iuxta ea quae in methodo dixi- omus, relinquenis