De fidelium animarum purgatorio, libri duo. De limbo patrum, liber tertius

91쪽

aeriam eruditorum , sententia est, an ideirco plantaeam a principio paradisium nestiemus Euangelistas inter se,& omnes omnino diuisue scripturae libros, sum ma consentire concordia tra controuersiam est:artamen quanta est i eerim compluribus in locis de cociliandi rati ne & modo ambiguitas Dicat ergo hic etiam Aretius: Quia quomodo conciliari debeant apsi dubitant, nos concordes esse nesciamus. Addam his,quod est vicini Me inferno damnarorum , quem esse uspiam nemo in dubium

vocat qui velit haberi Christianus; sed ubi sit.

in terra,sub terr an super terram, ea de re nihil habetur fide fixum aut cena notitia comp-hensam. Ideoque D. Gregorius in suis Dia-Mos percunctanti Petro,super terram hac esset infernusoin sub terra,ita respondit ut definiendi caueret ismeritatem. Nonnulli namque ut Risi in quadam terraru parte infernum esse exi- vstimauerunt: alij vero hupe sub terra esse aestimanti . verbis consequentibus nihil obstare dicit, quo minus sub terra infernus esse credatur Cur ergo hic Areti non dicis: Et quia ipsi dei, eo insemi dvbstant ,- nullum esse sciamus Vbi adiungi i Q. enim res tanta iutanta haereret obscuritate; in rebus magnis quid sine disque emtum, quid inmanere obscurum posti non simiωρ vfectis diiunguis. Res magna est so emis quo sup , ytar exemplain futurum ego uno no commune de omnibus iussi hin inint Christianos nulla obsisti-

92쪽

ritate incerta est: sed quo tempore, & qua te rarum in parte habendum sit, non magna in religione res est,potuitque etiam utiliter ignorari. Sic damnatorum esse pinnas aerernas, Mignem inextinguibilem , magna profecto res est, neque eam nesciri, aut dubiam esse expediebat : sed ubi esset, quoue in elemento cruciaret, id quid attinebat nosse Nam ut fugiatur , set est certa fide credi existere. Sic purgatorium esse aliquod animarum, & eiusmodi statum aliquem post mortem, ut in eo nostris indigeant ossiciis . res prosin. magna est, cuiusque ad nos cognitio magnopet etvnebati

sed quonam esset hoc loco situm ut quid stiri

necesse fuit 3 An minus prodesse mortuis ρομ simus, quam si id teneremus indubitata notitia exploratum In magnis igitur rebus disicernenda sunt ea quae utilem habent cognit onem , abys quae curiositatem magis pascunqquam aedincandae fidei & charitara substrui unt. Illa nobis incerta esse Dominus, prout- dentissmε nobis considens , passus non est thaec latere voluit & patienter ignorari . Qumnam igitur, Ateri, res tanta est,quam haerere in tanta obscuritate sighi as λ an piurgatorium

aliquod esse 3 sed idjIn taclesia Demae est, Misit siem per exscripti rarum stina dumeta doctrina certissimum: An iIl-ρ bs' nam esset in loco,&sua orbis in paetineo limum

sed ea res magna riss est, nec inserest, nodum sciamus hoc, an nescianius et inio Pea mili est

93쪽

est nesciri , quam haberi definitum. Nam &hoc paresecisset mortalibus diuinabenigni csi scire profuisset. Igitur u sit p.rgatorius vincus, id exus est quaestionisq quis sunt eter fidem. Vbi etsi esset corrigendus error , non eum tame tanquam haeresim insectari&d-niae oporteret: euitanodi quaestiones aliquis Daugustinus enumeraelibis originali pes Cato, ea te 23. ad obscurissima, udait, Dei

vera pertinentes.

Esse aliquem locum purgatorium, Gna cis Latinisque Ecclenis minime d

hium fuisse, etsi esset aliqua de ignoi ContFuersia, neque quicquam de lat

'co ubi et definitum o P. I X. QV umis utem ad obseruasima pertinea opem Dei ,ubi purgatorios bis sit lamis,

tamen ςsseMarpn, in Florentina ynodo, quae motu cinpit. magno consensu & sne omni --ione eam Larinis Graec-nuerui. HOC, er eos istum differebat , quia ignem Gaaeci ineo inu senon taxuerint absaurem Latinium ,si in minis rut de purgatorio loco sim perariam. Naxignem, Patres amplissimi, in hos

94쪽

Trinitati assistere,suam denique felicitate mi.

secutas esse nemo dubitat: Animas vero eorum qui sine poenitudine mortem obierint,in infe n aena cum Iudammas aeternas luere profitemur; It aut tria mortuoru lora simpliciter siner

Vnus quidem sanctorum, quod canum cred fur ine; alter delinquentium qui sunt inferi. Qui vero consessi, siseratissimum Christi e Pu , insiquς Amen .poenae praeuia satisfactionesiimunt, continum; moriuntur , hi dubio procul in supradicto igne, quod purgatorium appellari ister, purgantur. De quo quidem igne, a. raris. 3. Paulus ad Corint. scribit; Uniuscuiusque opus

quale sit ignis probabit. Elpaul. in is pse μα-

tem salvavitur sici men quasi perapnem. Haec Ialinqriim de purgatorio confessio fuit. Ad quam ita Graeci responderunt. Quaecunque, Patres ampllissimi, protulistis atque eitasti orientalis Eeinsia prufitetur: quamvis I rem cos di Latinos parua sit differes tia.Vestram ergosenrentiam literis tradite , quod ipsi quoque facturi sumus, ut in quona a vobis diuer mus, palam fiat. Quae eum audissene Latin

magno affecti gaudio, gratias Deo egerunt, Mdatis litetis discesserune .i Ad Meimani autem quartam diem eiusdem mensis iterum K--nerunt. Et Graeci Paulli dictam lono aliter exposiverunt, ae sitam expositionem italiteris ιιι - mandarunt. Paulus ad Corinth. scriben P tres ampliss. Si quis autem superaedificat super

95쪽

pre .s; lingua, foenum, stipulam & reliqua,

nominum vitam & opera intellexit, videlicet an praua, studioseve sint: ita ut cuius opera in ignem eombusta permanserint, is bonus cen-1eatur ac operum seorum mercedem accipiari Cuius autem opus arserit, id est cui opera fria nota fuerint combusta, ipse detrimentum patietur , hoc est, damnabiturψω saluuserit, sic tamen quasi per ignem, id est, in igne semper

saluabitur, in eo luens poenas aeternas: ita nsignis ipse de .quo Paulus loqrritur nonpur ι--rius preroemaeternum stuplicium sit: daq- tiam inquis angelista ι inscedite a me -- -ἀ13. 4edicti it ignem aeternum Nam ipsi purga metum non ignem, sed ob eum quendata locum adlino uti plenum etaeensemus: mquo quidAreartanaes animae lumine diuino priuamur, donec coadiuua e Ecclesα,- ί pradictam Ost,expientur actinerentur sic ergo eniimus det purgatorio. Habes , Amri man a sestam Ecclesiae totius quae tum fuit coinniuradoPurgatorio, id est, de uno quopiam loco; de poena & aerumna qua animae quaedam expie tur a que purgemur . In eo vero quod ignom esse Graeci nollent,quam malὶ fuerintlpumn. dati in unius Chry stomi commentario,dae Helicet nimium & coacto, illi ipsi qum Latini patres demonstrarunt in iis quaeconsi quuntur loco designato; ex quo illa refrienda Tinnquimus. Itaque cum iuxta meliorem ας et cm, magisque patrum consensu robo

ratam

96쪽

ratam Ioci illius expositionem, pum orium aliquem ignem esse statuere debere videamur, tamen ubi, α quo loco sit ignis ille, iudicare est dissicillimum , neque id est a patribus illis, aut Graecis,int Munis iudicatu, quamuis inter eos alique esse eiusmodi laeumopumpsonueniret.

Quae sit verisimilior de Purgatorij loco

-s a C Di inuidem Thomae sententiam ii ostia quisa lactatur, non video qua ratisuna in axis ili ut 'sidini debeat. Arinu 'grina --morare contentus, nihilattulit quo libri fiamaretur opinis , Quid vis, Neuinus λ remane revia tetendit S Chri de suinis 4riartyribua uia diffusium in aere illum ignem assirmauitὶ Ergo ipsum prius accusent creat m,qui quae proxima caelo sunt, in ignis,ues ingentia, maximisivoluit perpetuisquo feruere caloribus; in quibus fragilem hanc nostri corporis naturam certum est sine grauiλfima doloris affictionisque molestia non posseisinstere. Cur ergo haec corpori Christi caelestia petenti,retia non fuerunt 2 Cur non quo ridie sunt animabus sanctis, peractλ hic pur, gatione ex corporis ergastulo euolantibus Nimirum dicet Aretius, quia Christi corpus immortalitatis & impassibilitatis omatum do hus, nulla potuerit laesione corrumpi, nullo ossici sensu doloris, nullamora retardari: Ania

97쪽

e A PVπα πmae veris iam exutae corporibus, cum spiritus sint, is corporeo elemento suscipere nequeant vllam impressionem, nisi quantum diuinae v luntati subseruiat, cui iubest posse etiam per ignem corporeum, & daemonibus, & damnatorum, spiritibus inferre cruciatum. Aliquid ergo tale hunc dicturum puto, unde intelligatur pro diuersitate naturarum aliquid pati ab adnuo naturaliter, aliud non pati: a quo proindε requiro,cur etiam pro diuersitate merit rum non aliud si ematurali operatione crucietur , aliud intactum &illaesum pertranseat

unde intelligetur, plenὶ purgatis spiritibus nulla in igne esse posse retia, quando nulla sine supplicii merira: nec magis profecto illis retia esse pomne quam angelis sanctis, qui in quovis

elemento sine omni molestiae sensit verantur cum volunt, & cum aliqua in re famulantur diuinis iussionibus. Hoc etiam, credo, Aretius

eanquam subtilis philosiophus perspectum habuit atque constitutum,non posse aut angelum aut animum auulsirin a corpore , de loco in locum, nisi per spatium quod medium, sit commigrare: nam si hoc necesse non est ut per m dia spiritus transeat,sequaturque locorum continuitates sua progressione, nihil iam prorsius ab igne medio fuerit illi metuendum, ne foris in ea incidat retia, quae facillimὶ possit transvolare. Atque hic quidem Aretium crederem sitis retibus risum magis captare 'oluisse,quam quicquam concludere, nisi tam grauiter,sieri que

98쪽

7 DE PURGATOR resque colligeret, quomodo absurdum, i αδ im- tum non sit illuc transferrepurgatorium.M-uisset istatan in terrae visceribus,ut a D. ma factum est ,c locari, ne iset illi impedimento commigranti in caelum, si esset in aere. Sed emeum hac cura liberabo:Non enim pumgatorium timere debet, qui purgatorium nurulum credit,cum sit de gehenna securus. Malim tamen ipse etiam cum D. Thoma in terrae colia locare Visceribus, propter id quod dicit des ipse Christus Dominus micut fuit Ionas in v rre ceti tribus diebus & tribus noctibus, ita filium hominis in corde terrae osse oportere tu M. f. dui spatio.Apostolus quoque Christum ait scenaisse in inferiores partes terri:quod etiamsi propter mortem dici Diuus Chrysostomus interpretetur, tamen quod mortem subsequutum est secundum animam, id seiungendum a morte non putauit; quia propter solam morae, si ea totus Christus fuisset extinctus, quonam

modo intelligi posset destendisse in inferiores

terrae partes λ Deinde D. Hieronymus in eum locum sic est commentatus,vi infernum significarum acciperet in humilioribus terrae pari bus constitutum. Inseriora, inquit, terrae infernus accipitur,ad quem Dominus noster a Matorque descendit, ut sanctorum animas quae ibi renebantur incluta, si cum ad caelos victor abduceret. Vnde&post resurrectionem eius Plurima corpora iustorum in sancta ciuitate visis sunt. Quod autem infernus, inquit, in inse-

99쪽

riore parte terrae sit,& Psalmistatestatur diem: Apertaesi terra, & operuit super congregari - σου ios nem Abyron: quod ipsum in Numerorum libro plenius explicatur. Alio quoque loco legimus: Veniat mors super eos, & descendantin P -s infernum viventes. Haec apud D.Hieronymu.

Ipse quoque Augustinus in libros quos scripse- ιιλε--rat de Genesi ad literam, sui iudicii censuram visa a annoras, In duodecimo sinquid de inferis magis mihi videor docere ciebuisse quod sub te ris sint, quam rationem reddere cur sub terris esse credantur siue dicantur, quasi non ita sit. Sie August. de inferorum loco. Clim igitur purgatorius locus inferorum pars sit quaedam. vii & Limbus, iuxtaeum senium quo sacrae literae plerunque inferos nominant leu insemu,

non improbabilis D. Thomae & aliorum op nio est, esse locum purgatorium in terrae visceribus, procul tamen ab ipsis gehennae porris; non tam loci distantia, de qua diuinare nihil possumus, quam immutabili decreto Dei se-runctum.Quod etiam intelligitur sisni fiearum esse per chaos illud magnum, quod Abraham. si

inter Lazarum & diuitem epulonem interie- ctum esse dicebat, cum seueretur rame alter in limbo, alter in gehenna torqueretur, quae duo

apud infercis erant. Torqueri quippe sinquie . Terrulliantis anim s fouerique penes inferos,

licet nudas, licet adhuc exul carnis proba Oamuis bit Lanari exemplum. Ipsium quoque inferorum nomen tale quiddam unificat, cumi Ara

100쪽

ηo DE PURGATORI .

fera superis opponatur: Sicut igitur superos in caelo intelligimus, ira etiam inseros in imo terrae intelligere debere videmur. Quid etiam aliud sonet, ut ascensus in caelum, ita etiam descensus in infernumὶ iuxta id quod scriptum diu. r x . in psalmis est; Si ascendero in caelum tu illic es; Si descendero in infernum ades: Quid item ille apud Isiaiam locus; Pete tibi signum a Domino Deo tuo in profundum inferni, siue ine. 11. excelsum supra: aut ille Io Excelsior caelo est, α quid faciesὶ profundior inferno,& unde cognosces y Quod aure propriε pertinet ad sent Dria Alcuini, qui Caroli Magni fuit institutor,&venerabilis Bedae discipulus, suaque aetate A-ctrinae & eruditionis nomine clarissim , non eam ostendit Aretius a D. Thomae discrepare

sentetia,quantum concernit ipsas animas,quae sine corporibus ante iudicium extremum puniuntur. Siquidem ubi sit ille ignis animarum purgatorius, de eo nihil disputat Alcaenus, sed eum ignem cuius Apostolus meminit primae Corinthiorum tertio, quem locum ille retulit ad extremum iudicium dicit quosdam anctos

qui minora secum peccata detulerunt esse pu gaturum, perque eundem ignem &iustos perfectos ine omni tamen sui laesione transitur . Ignem ergo illum, de quo arus Apostolus, quia in aere Alculnus posuerit, non ere consequens quod usque ad extremum iudicium,aliquem elle in terrae visceribus ignem non pura'm quo animae expiarentur; sive quod perpexuu