장음표시 사용
251쪽
pugnavit Carbius Μolinaeus in suo tractatu de Usuris,
ubi senum. 10I audaciter assimist, usuram non essct
prohibitam, nisi in quantum est contra char tem. Distinguit deinde nimia M.' tres hominum gradus. Primus complectitur pauperes, emendicula stipe via
Ventes, quibus, non mutuo, sed eleemosyna succurrendum, ait: alter indiguntes, qui pro tempore indigent,
quamvis pares sint, mutuo postea restituendo; at Eliis quoque mutuum gratuito dandum assorit: tertius gradus complectitur divites, et mereat'tes, qin nihil indigent, sed rem suam negotiatione amplificare student; et ab his usuram moderatam, ratione mutui, juste, ac sanctδ exigi posse, tradit Μolinaeus. Eamdem PraVam opinionem amplexatus, alia ratione defendit Claudius Salmasiug in duplici Tractatu, altero inscripto De usuris,' altero se De trapezitico foenore, quibus in locis usuram, nisi charitatem laedat, ab omni culpa absolvit, eo quod sit merces loCatae pecuniae.''Verum, quamquam plurimi hetexodoxi, Calvini, Μolunaei, et Salmasti systemati stabiliendo allaboraverint, inter quos Petrua Heinigius lib. 2. quaest. 1.V G rardus Νοοdi descenore et usuris lib. I.' Gronovius, et Barbeyrac in notis ad Hugonem Grotium lib. 2.
cap. 12. Boetimer Iur. Eccles. riotest. lom. 5. lib. 5. tit. 19. rationem tamen, qua eam Salmasius tutatus est, fere omnes refellerunt, recte arbitrantes, mutuatae pecuniae dominium transferri in mutuatarium, ac propterea non posse mutuum locationi ullo pacto
comparari; sicuti testatur Gotthidus Μascovius Minnotis aΔ Ρuffendors lib. 5. cap. 7. f. 5. III. Impiae Calvini, et Μolinaei opinioni non veriti sunt subscribere pauci quidam Doctones Catholici.
Distinguunt et isti , GHex genus mutui: Unum, quo pecunia, aliave res datur ad consumptionem, quod plerumque fit eum indigentibus pecuniam mutuam accipientibus, ut se, suamque familiam sustentent, d ita solvant, filiam nuptui tradant etc.; alterum, quo datur ad negotiationem, ut cum mercatoribus fieri solent, qui
acceptam mutuo pecuniam negotiatione augent, ingensque ex ea lucrum reportant. In primo casu usuram esse fatenturi quidquid exigitur ultra sortem. At a Renoris labe excusant lucrum, quod in secundo casu minutuo percipitur, dummodo sit moderatum, modumque
servet u pat ise legibus definitum.
252쪽
IV. Novam hanc distinctionem, abhin uois primani
Excogitatam, praeverterant Ecclesiae riuo , qui uno ore, absolute atquo indesinite -nera iam pronunci verant quidquid ex mutuo ultra sortem erigitur. Te tullianus lib. 4. contra Marcionem cap. 17.'' ita e plicat Enechielis locum, Pecuniam,' inquit, se suam scenori non dedit, et quod abus verit, non sumet, R noria scilicet redundantiam, quod est usum.' S. Basilius in riiam. 14. tom. I. Oper. pag. IMI allegato
pariter Ezechielis loco, ait: Enechiel id in maximis
malis recenset, si semus, et quidpiam estra sortem accipiatur.' S. Ambrosius lib. unic. de Tobia cap. 14.mun. 49. tom. I. ΟΡ . col. 607. Et esca usura est, et V iis usura est, et quodcumque sorti accedit, usum LV S. Hieronymus in Ezechielem lib. .. cap. IS. tom. 5. Oper. col. 210. Alii pro pecunia scenerata solent munuscula accipere diversi generis, et non intelligunt, usuram appellari et superabundantiam, quidquid illud est, si ab eo, quod dederint, plus acceperint.' S. A
gustinus in Psalm. 36. serm. 3. num 6. tom. 4. Oper.
eol. 285. Si foeneraveris homini, id est mutuam pecuniam tuam dederis, a quo aliquid plus quam dedisti, EXPectes R ipere, non pecuniam solam, sed aliqui plus quam dedisti, sive illud triticum sit, sive vinum,give oleum, sive quodlibet aliud, si, pius quam dedisti,
Expectas accipere, foenerator es.' Concilium Mathense relatum a Burchar lib. 2. cap. 126.' ab Ivone pari. 6. cap. 200.' et a Gratiano caus. I4. quaest. 3. n. 4. Usura est, ubi amplius requiritur, quam datur, v. gr. si dederis solidos decem, et amplius quaesieris. Ex quibus Gratianus ibidem concludit: Ecce evidenter ostenditur, quod, quidquid ultra sortem exigiturimum est.' ritribus adhaesere veteres Theologi, qui, duee Divo Thoma 2. 2. quaeat. 78. art. 2.' adeo districte omne lucrum ex mutuo, jure naturali, et Divino vetitum asseruere, ut ne munus quidem obsequio,
aut a lingua,' quod certe quid minimum est, nullique
onerosum, a mutuario, solius mutui causa, exigi posse docuerint.
V. Neque vero Calvini, et Μolinaei asseclis suffragantur aut loca sacrae Scripturae speoiatim prohibentia, De pauperes usuris opprimantur, uti Exodi 22. vers. 25. et Levitici 25. vers. 36.' aut sententiae Patrum, usuras dumtaxat redarguentium immoderat , aut o
nones Conciliorum, puta 36. ex Apostolicis, I7. Νicae-
253쪽
ritis, et I2. ConciIii Arelatensis primi, solos Clerinos eratores severis poenis subjicientes. Etenim antiqui Testamenti pagina in ipsismet in contrarium adductis
locis, et adhuc clarius Deuteronomii 28. vers. IRMochielis 18. et maim. 14.' omnem omnino usurum,
absque ullo personarum, a quibus exigatur, discrimine prohibet, et detestatur; pauperes autem alicubi Expresse nominat vel tantum exempli causa, quia plerumque contingit, ut illi magis egeant opis alienae, et necessitate adacti mutuum accipiant, etiam sub obligatione immoderatum tanus solvendi, quemadmodum ad praedictum Exodi caput adnotavit etiam Hugo Gr tris; vel quia usurae, quae a pauperibus istorquentur, praeter propriam pravitatem; quamdam redolent saevutiam, si immanitatem, speciali nota, et reprehensione dignam, sicuti ratiocinatur Gibalinus se de usuris lib. I.
H. In novo autem Testamento Luem 6.V illis
Christi Domini vomis r Μutuum date, nihil inde
verantes: praeceptum tradi, Seu Verius naturalem
legem iterum inculcari, nihil prorsos lucri ex mutuo ab ullo sive paupere, sive divite, exigendi, non soldin docet D. Τhomas 2. 2. quaest. 78. art. 1. ad 4,' sedeoncors fuit Conciliorum, Patrum, Summorumque Pontificum sententia, praeeipue Urbani III. in Cap. Consuluit, de usuris,'' qui praefati textus auctoritate
omnem, quantumvis minimam, usuram univorsim vetitam pronunciavit; explicans enim praefata Christi Domini verba, iis prohiberi ait, Omnem usuram, et
superabundantiam. Dicere autem, summos Pontifices, et Concilia praedicti textus Verum, et genuim a Sensum non esse assequuta, quod aliquos mussitare non puduit, et temerarium, et sere haereticum est: quidquid enim sit, an Ecclesia non solitin infallibili polleat
auctoritate in definiendis quaestionibus Fidem, aut m res respicientibus, quod nullus Catholicorum negat, sed etiam in delectu rationum, quas ad suas definitiones stabiliendas interdum adducit, de quo nonnulli Catholici dubitarunt; certum, et indubitatum est, eam errare non posse in interpretanda Divina Scriptura, ejusque genuino sensu Fidelibus aperiendo. VΙΙ. Haud absimilia reponimus ad testimonia Patrimi. Hi siquidem, licet vehementius invehantur in usuras immoderatas, atque a pauperibus extortas, V
254쪽
Iuli culmen sceleris, ad quod homines pertrahit mr dida, atque insatiabilis avaritia; non idcirco tamen approbant moderatas a divitibus exigendas: quin immo etiam istas aliis in locis expresso condemnant. Enimvero Ambrosius cit. lib. de Τobia cap. 6. tom. I. Oper. col. 597.' de iis agens, qui pecuniam suam foen rantur, non indigenti, sed diviti, sed negotiatori, cui uberes proventus pariat, eos in hune modum increpat: - Νihil nequius foeneratoribus, qui aliena damna lucragua arbitrantur, et dispendio suo deputant, quidquid ab
aliis possidetur. Aucupantur heredes novos, adolescentulos divites explorant per suos, adjungunt Se, Simmiantes paternam, et avitam amicitiam, volunt domesti-CRS eorum Cognoscere necessitate8...... Sin Vero nullos
laqueos alicujus necessitatis offenderint, intexunt tabulas, unt, nobile praedium esse Venale, amplam
domum: accumulant proventus fruCtuum, annuos reditus exaggerant, hortantur, ut coemant. Similiter GCiunt, pretiosas Vestes, et monialia nobilia praedicantes. Neganti se habere pecuniam, ingerunt Suum, dicentes: utere ut tua; de fructibus emptae possessu onis pretium multiplicabis, debitam reddens : et is capI4. col. 607. Et Ρutas, te pie facere, quia is negoti tore velut munus suscipis 3 Inde ille fraudem facit in mercium pretio, unde tibi solvit usuram. Fraudis
illius tu auctor, tu particeps, tibi proficit quidquid ille
raudaverit. Et esca usura est, et vestis u8ura est, et
quodcumque sorti accedit, usura est. Quod velis, ei nomen imponas: usura est.' Similiter Hieronymus in cit. cap. Ezechielis tom. 5. Operum, col. 210. perinde ac si cum illis ipsis congrederetur, contra quo. Pugnamus, foenus reprobat, etiam ex re percipiendum, quae ingentem fructum mutuatario attulit, inquiens: Solent argumentari, ac dicere: dedi unum modium, qui satus fecit decem modios : nonne justum est, ut medium modium de meo plus accipiam; cum ille mea liberalitas e novem, et semis de meo habeat iΝolite errare, inquit Apostolus, Deus non irridetur. Respondeat enim nobis breviter foeneratoν misericors, utrum habenti dederit, an non habenti. Si habenti,
utique dare non debuerat. Sed dedit quasi non habenti Ergo quare plus exigit quasi ab habente ΘVIII. Ad canones quod attinet, si argumentum, quod ex illis instaurant, quidquam haberet roboris, et
255쪽
ε acitatis, probaret etiam, fornicationes, et adulteria esse laicis per missa, quia plerique canones in avios Claricos fornicarios, et adulteros, nulla facta laacorum mentione, animadvertunt; quae sane argumentatio inepta, et ridicula soret: nomm quippe non est, Eoesmaiam severius in Clericis punire delicta, quae euom in laicis execratur; sicuti opportuno, et ad rem amoti monuit Concilium Carthaginiense I. can. 13. Quod in laicis reprehenditur, id multo magis in clericia oporitet praedamnari.' Ceterum non desunt alii innumericanones, Clericos aequo, ac laicos usurarios redarguentes; atque, ut alios Praetereamus, antiquissima Syn dus Eliberitana can. 20. tom. I.' Collectionis Hariduini col. 252.' haec habet: Si quis Cleri rumdetectus fuerit usuras accipere, Placuit, eum degradari, et abstineri. Si quis etiam laicus accepisse probatur
usuras, et promiserit correctum jam se cessat um, nec ulterius exacturum, placuit ei veniam tribui. Si vero in ea iniquitate duraverit, ab Ecclesia esse projiciendum.' Ac Leo rugnus epist. 3. ad Episcopos Per Campaniam, Picaenum, Thusciam, et universas Pr vincias constitutos, cap. 3. relati Can. 7. Ivi quaest. 4.' exagitans usurae Peccatum, ait: Quod nos, non dicam in eos, qui sunt in Claricali ossicio constituti, sed et in laicos cadere, qui Christianos se dici cupiunt,
IX. Jure itaque ac merito Auetores permittentes moderatum lucrum ex mutuo a divite, et negotiatore exigere, veluti adversantes commmi, et per tuae Catholicae Ecclesiae doctrinae, inclamarunt, et validi Lmis argumentis consutarunt Navarrus Commenti de usuris num. 8. et seq.V Gibalinus, et Leotardus, in
suo quisque de usuris Tractatu, Cardinalis de Lugo de just. et jur. rum. 2. disp. 25. Jacobus Gutte egregio opere, quod concinnavit adversus Μolinaeum, Salmasium, Auctoremque libelIi Gallici du Traiis de la pratique des Billera,' Saint euve in reaia .
casuum c Scientiae tom. 2. ultim. edit. Paris. anni
1700. cas. 210. pag. 422. et seq.' Aloysius Bestea seu Bultellus, in Apologia pro Lactantio in materia usurarum, edita Ρarisiis anno 1677.' Ροuget in suis Catholic. Instit. tom. I. pag. 760.' Natalis Alexander Theolog. dogmat. et mores. ωm. 2. lib. 3. Cast
256쪽
mutuo et usura quaest. 6. et seq. ntas m Dictio
ator Ρraelectionum Theologicarum Honorati urnetr tracti de contract. pari. 2. cap. 8.' aliique plurimi. X. Verum, quoniam tot Doctorum auctoritate, et argumentis minimo perterriti, praedictam exoticam opiniosem nonnulli iterum refricarct non dubitarunt, propterea nos ad Ρetri Cathedram evecti, ne Cath Iiose doctrinae puritas, cujus depositum nobis est uChristo concreditum, huc erroris labe foedaretur, datis
ad Italiae Episcopos encyclicis litteris sub die prima
Novembris 1745, haec inter caetera declaravimus: Primo, omne lucrum ex mutuo, ratione mutui, usur rium, et illicitum esse : secundo, ad usurae labem pudigrendam, nullum ' arcessiri posse subsidium vel ex eo quod id lucrum, non excessivum, et nimium, sed modernium, non magnum, sed exiguum sit; vel ex eo
quod is, a quo id lucrum solius causa mutui, deposcitur, non Pauper, sed dives existat, nec datam sibi mutuo summam relicturus Otiosam, sed ad fortunas
suas amplificandas, Vel novis coemendis praediis, Vel qMeestuosis agitandis negotiis, utilissime sit impensurus: tertio, quamquam una cum mutui contractu possint quandoque alii tituli, ut riunt, forte concurrere, ipsi mutuo extrinseci, o quibus justa oriatur causa, aliquid, ultra sortem ex mutuo debitam, eXigendi, attamen falso et inmero affirmari diximus, ejusmodi titulos semper reperiri, ac ubique praesto esse, ita ut illorum ratione, quotiescumque pecunia, frumentum, aliudve id generis alteri cuicumque creditur, toties semporticeat auctarium moderatum, ultra sortem integram, salvamque, rocipere. Alia praeterea ediximus, atquΘin Contractibus servanda commendavimus, quae in
Episcopales Synodos utiliter inseri poterunt, ne usurae macula inficiantur ; sicut videre est in praefatis nostris litteris, quae sunt 'in ordine 148. Bullarii nostri tom. I. quasque nuperrime theologico Commentario illu travit Daniel Concina ordinis Ρraedicatorum Theolo S.
XI. Quamobrem, si jampridem aliquot Episcopi, inter quos Cardinalis de Canius Episcopus Gratianop politanus, Cardinalis de Bissy tunc Episcopus Tullensis, Jacobus Benignus Bossuet Episcopus Μeldensis, et Bragadinus Episcopus Veronensis, in suis Edictis, et Pastoralibus Instructionibus praefatam proscripse-
257쪽
rant erroneam opinionem, utpote quam noverant jam is Conciliis, summorumque Ρontificum Constitutionibus Praedamnatam; multo magis integrum nunc erit Epi copis illam, postquam iterilian nominatim, et express. est ab Apostolica Sede reprobata, novis, si opus fuerit, Constitutionibus e sua. dioecesi exturbare, eamque temere disseminantes, aut usu ipsse inrer
bantes, severis Poenis coercere.
XII. Post eliminatum haereticorum errorem, qui, paucorum fraudulentia, etiam in Castolicam rem Nlicam irrepere coeperat, abs re non erit obiter ω- tegere falsam doctrinam, qua sunt imbuti Judaei inter Christianos degentes. Ex illis Deuteronomii verbis cap. 23. Non sumerabis iratri tuo ad uam ram Pecuniam, nec fruges, nec quamlibet aliam rem; aed alieno: inserunt Hebraei. sibi licere Mnerari Christianis, quos, licet inter eos Verstentur, Plo alienis habent, et extraneis. Facile quidem esset hano Judaeorum fallaciam retundere, aut dicendo cum Ambrosio cit. lib. de Tobia cap. 15. in allegato textu Pe missum dumtaxat fuisse Iudaeis usuras exigere ab Am-rhaeis, Amaleticia, aliisque vicinioribus populis, o quibus
Deus dominium abstulerat rerum OmnIum, quas Posia debant, et Judaeis contulerat; aut dicendo cum D. Thoma 2. 2. citi quaest. 78. arti I. ad 2.' non sui e Permissum Hebraeis usuras exigere ab extraneis, aedtoleratum, tanquam minus mὼum, eo pacto, quo, Propter duritiam cordia eorum, fuit in illis toleratumuXOrum repudium et quod etiam ante Divum Thomam senserat Alexander de Hales parti 3. quaesti M. arti
2.' ubi ait: Numquam fuit Judaeis licitum Renerari alieno, sed permissum fuit illis, sicut dare libellum
repudii, propter duritiam cordis sui. Peccabant tamen mortaliter ωnerando alieno; sod permittebatur eis duplici de causa, scilicet ne iacerent prius. id est, ne tanerarentur fratribus suis, et quia duri erant, et Paulatim trahendi ad persectionem. At, quoniam res est cum Hebraeis, qui Theologorum et SS. Patrum numinritatem irrident, nec ullus nobis suppetit modus evellendi pravam illam opinionem, quae in eorumdem mentibus altas egit radices, unum laciendum superest; 'nimirum ut salsae illius opinionis usum, qui in detrimentum cedit, et oppressionem pauperum Christi norum, pro Viribus impediamus: neque aliter id
Praestari potest, quam opportunis Constitutionibus
258쪽
Episcoporum, et Christianorum Principum edictis, quibus severδ prohibeantnr Judaei Christianorum Ioca
incolentes, ne ratione mutui quidquam a Christianis extorqueant, et certa simul praescribatur quantitas lucri, ultra quam nihil impune exigere possunt ex aliis co tractibus, cum Christianis initis.
XIII. Primum statutum fuit in Concilio Albiensi anni I254. edito a Luca Dacherio tom. I. Spicilegii,
in cuius cap. I9. pag. 724. habetur: Statuimus, et mandamus, in his, quae deinceps mutuaverint Iudaei Christianis, Christianorum ipsorum stetur simplici j ramento, an quidquam usurarium sit in eis; et in eo, quod usurarium esse dixerint, sic jurati absolvantur: quod decretum renovatum legimus in Concilio Μontis Hasulani, anni 1258. cap. 5. eod. lam. I. Spicilegii pag. 725.' Alterum edixit Innocentius III. in Concilio Generali Lateranensi cap. 67. relato se in Cap. Quanto magis, de usuris,' ubi distincto vetuit, ne Juctasti, obtentu cujuslibet contractsis, quem ceteroquin ieite cum Christianis inire queunt, graves, et immoderatas usuras exigant: Synodali decreto statuimus, ut, si cetero, quocumque praetextu, Judaei a Christianis
graves et immoderatas usuras extorserint, Christianorum eis participium subtrahatur, donec de immoderato gravamine satisfecerint competenter.' Utrumque -- ad compescendos Reneratores Iudaeos, in tempora ilitione Ecclesiae commorantes, iterum decernendum coma iit Μarcellus Severolus, sacri Consistorii Advocatos, nobis, dum viveret, singularis amicitiae nexu conjunctus, in suo elaborato sustragio, edito apud risserinum in cap. Quamquam, 2 post. num. 84. de usuris. in s. Et, ne a Synodis recedamus, ita nuperrime statisit Episcopus minurensis in sua Dioecesana Synodoti ita anno 1742, tit. 4. num. I7I cujus exemplum
poterunt alii Episcopi imitari.
259쪽
R, Beneae. XIV. de Synodo lib. X. Cap. ULI.
I Indagandum restat, an inire liceat Contractum societatis, cum assecuratione'' ut Hunt) capitalis, et fructuum,' quem etiam contractum
trinum' appellant, quidque de illo ab Episcopo decerni
queat, est indicandum. Contractus societatis, generatim acceptus, est duorum, vel plurium conventio contribuendi ad commune lucrum, et damnum, EeCundum proportionem rerum contributarum. ' Potest autem contribui vel pecunia, vel Opera, seu industria, vel instrumentum, puta navis, euuus, animalin et . eR-que omnia debent ad negotiationem destinari: nulla quippe, nisi ficta, potest esse a ietas, ubi nulla ex rebus a sociis collatis instituitur negotiatio, ex qua lucrum sperari queat. Ut autem societas justa sit, sicuti lucrum, ita et periculum, ac damnum debet, secundum eamdem proportionem, esse singulis sociis commune: nam, ut ait Ulpian in leg. 29. ff. pro socio, si alier lucrum tantum, alter damnum sentiret,' societ di retur leonina,'' ab apologo leonis, qui, absque ullo sui periculo, aliarum ferarum venationis particeps esse voluit. II. Ad ejusmodi vero periculum evitandum, atque unum ex sociis solius lucri participem, ejusque securum reddendum, hic ineundae societatis modus est adinventus: Τitius init contractum societatis cum Sempronio mercatore, cui mille aureos tradit, o quibus prinhabiliter sperat se centum et triginta lucraturum: sed metuens Titius, ne una cum sperato lucro etiam capi
260쪽
tale amittat, 'alium contractum init cum eodem Sempronio, cui condonat sexaginta aureos sperati lucri, ut, qualiscumque sit futurus negotiationis exitus, ipsi caveat de securitate capitalis mille aureorum: rursusque secum reputans Titius melius sibi fore, aliquod moderatum lucrum, sed certum habere, quam pinguius, sed incertum expectdre, tertium contractum cum eodem Sempronio init, quo eidem remittit alios viginti aureos sperati lucri, ut quinquaginta residuos ei solvat, sive negotiatio bene, sive male succedat. obstringitur itaque hisce contractibus Sempronius ad reddendum Titio intra certum tempus integram sortem, id est summam mille aureorum salvam, et quinquaginta insuper aureorum incrementum.
III. Hic porro est trinus ille contractus, quem Celebrem fecit exorta inter Dominicum Sotum, et Μartinum Navareum discordia. Ρutabat nimirum Navarrus, tres praedictos contractus Simul, et cum eadem Person tuta conscientia iniri posse, atque ab usuraria pravitate immunes esse, ob rationes, quas adducit Min suo manuali cap. 17. num 254. et seq.' Sotus ex adverso asingerebat, trium illorum contractuum conjunctionem degenerare in mutuum foeneralitium, et societatis leges, quae lucri, damnique communionem EXPOSCunt, EVeditere, suamque assertionem pluribus propugnabat argumentis, quae videri possunt in ejus opere de justitia lib. 6. quaest. 6. ist. 2. Causa delata est ad Sixtum V. Ponti Μax., qui, diligenter quaestione discussa, duplicis securitatis pactionem societati adjectam, usurariam pronunciavit, eamque deinceps fieri prohibuit sua Constitutione 68. quae incipit Detestabilis,' edita anno 1586. tom. 4. pari. 4. Bullar. pag. 268. IV. Et nihilomines nondum causa finita est: si qui, dem plures, et non obscuri nominis posteriores He-ologi trinum contractum ab omni usurae reatu absolvunt, et licite etiam nunc fieri posse defendunt: inter quos
Covarruv. 3. Var. cap. 2. num. 8.' Lessius. lib. 2. de just. cap. 25. dub. f. n. 24.' Franciscus Garcia se de Contrari. Part. 2. cap. 67.' Cardinalis de Lugo do just. et jur. disput. 30. seci. 4.' Gibalinus derisur. lib. 6. cap. 3. art. 4. Salmanticenses tom. 3. Curs. mores. tract. 14. cap. 3. punct. 2. g. 2. Bona-eina de contract. disput. 3. quaest. 8. punct. II. num. 2.V Vanroy pari. 3. u. de contruci. cap. 6' quaest. lo. Neque his negotium lacessit contraria Constitutio